PANITIKAN:

MODYUL 1: Aralin 1 (Lebel 2)

PANITIKAN:
Ang isa sa mga banga ay may pagdaan ko roon ay nadidilig ng
IKAAPAT NA MARKAHAN básag sa tagiliran kaya’t madalas tubig na tumatapon mula sa baság
itong pagsabihan ng isa pang mong tagiliran ang mga halaman
Pangalan:_____________________ bangang perpekto at walang básag. kaya’t naging malulusog at
Grado at Pangkat:______________ “Baság na Banga, hindi ka ba namulaklak ang mga ito. Sa loob ng
Petsa:________________________ nahihiya? Kalahati lámang ng tubig dalawang taon ay nakapipitas akó
na dapat mong nadadala ang ng magagandang bulaklak para sa
MGA PAKSANG TATALAKAYIN nakararating sa bahay ng amo natin bahay ng amo natin. Hindi ito
Panitikan: Ang Basag na dahil sa baság mong tagiliran.” mangyayari kung walang tubig na
Banga tumatapon mula sa baság mo.”
Hiyang-hiya ang baság na banga sa
Biblikal na 2 Mga Taga- kanyang naririnig kaya’t minsan, sa Lahat tayo’y mga baság na banga.
Berso: Corinto 11:30 tabi ng sapa ay kinausap niya ang May kanya-kanya tayong kahinaan
Alamin Natin: Pagbaybay ng tagasalok. “Nahihiya na akó sa iyo. subalit hayaan nating magamit ng
mga Salitang Panahon na siguro upang ako’y Panginoon ang mga kahinaang ito
Hiram Kaugnay palitan mo,” ang wika nito. upang makapagbunga ng isang
sa Ibang magandang bagay na maiaalay
Asignatura “Palitan ka? Bakit naman?” ang
natin sa ating kapwa. Huwag mong
Gramatika: Mga Panlaping nagtatakang tanong ng tagasalok.
katakutan ang iyong mga kahinaan
Makadiwa
“Hindi mo ba nakikita? Nasasayang at kakulangan. Alam ng Panginoon
ang pagod mo sapagkat sa loob ng kung paano ito magagamit para sa
Bahagi I: PANITIKAN dalawang taong paggamit mo sa kabutihan.
akin ay kalahati lámang ng tubig na
Ang Basag na Banga
dapat kong nadadala ang naiuuwi
mo sa amo natin dahil tumatapon
ang ibang tubig sa baság kong
tagiliran,” ang maluha-luhang wika
ng baság na banga.
“Ahh... Baság na Banga, iyan ba
ang iniisip mo? Halika, may
ipakikita akó sa iyo. Napapansin mo
ba ang makukulay na bulaklak sa TALASALITAAN
isang bahagi ng daang papunta sa
bahay ng amo natin?” ang tanong
ng mabuting tagasalok. SALITA KAHULUGAN
“Huwag mong katakutan ang
“Oo, napakagaganda nga ng mga 1. tagasalok
iyong mga kahinaan at
kakulangan. Alam ng Panginoon bulaklak,” ang pagsangayon naman 2. matibay
kung paano ito magagamit para ng banga. 3. lumiligwak
sa kabutihan.”
“Iyan ay dahil sa tulong mo!” ang 4. tumutol
Noong unang panahon ay may isang wika ng tagasalok.
5. ialay
tagasalok na gumagamit ng
Hindi makapaniwala ang baság na
dalawang malalaking bangang
banga sa kanyang narinig. “Dahil sa Bahagi II: BIBLIKAL NA BERSO
nakasabit sa isang matibay na patpat
tulong ko? Paano nangyari iyon?”
na kawayang kanyang isinusukbit sa
kanyang balikat. Siya ay isang “Alam ko ang kakulangan mo kayâ Kung kinakailangan ako’y pumuri,
masipag na tagasalok na walang para mapakinabangan ito ay ako’y magmamapuri sa mga
sawang nagdadala ng tubig para sa nagtanim akó ng mga halaman sa bagay na nauukol sa aking
tahanan ng kanyang amo. kahinaan.” 2 Mga Taga-Corinto
bahagi kung saan ka nakapuwesto.
11:30
Sa loob ng dalawang taong
1
Bahagi III: Pagbaybay ng mga
3. Panghihiram Gamit ang 8 2. mag-: panlaping karaniwang
Salitang Hiram Kaugnay
Bagong Titik ginagamit sa pagbuo ng mga
sa Ibang Asignatura
- Sa kasalukuyan, ang lahat pandiwa. Nagiging nag- sa
❖ May mga tuntunin sa pagbaybay ng walong dagdag na titik sa naganap at nagaganap.
na pasulat ng mga salitang hiram alpabeto (c, f, j, ñ, q, v, x, z) Halimbawa:
lalo na ang mga salitang kaugnay ay ginagamit sa tatlong
pagkakataon ng nagturo nagtuturo magtuturo
ng ibang asignatura mula sa 2014
Edisyon ng Ortograpiya ng panghihiram mula sa mga
Wikang Pambansa na inilathala wikang banyaga.
3. ma-: panlaping nagpapakita ng
ng Komisyon ng Wikang Filipino. kakayahang gawin ang kilos na
Naririto ang ilan sa mga tuntunin ➢ Una, sa mga pangngalang
isinasaad ng salitang-ugat.
sa pagbaybay: pantangi na hiram sa wikang
Nagiging na sa aspektong
banyaga. Halimbawa:
naganap at nagaganap.
1. Binagong Baybay ng Hiram Charles, Fidel, Jupiter, Santo
Halimbawa:
na Salita Niño, Quirino, Nueva Vizcaya,
- Hindi kailangang ibalik sa Mexico, Zenaida natuto natututo matututo
orihinal na anyo ang mga
hiram na salitang ➢ Ikalawa, sa mga katawagang
lumaganap na ang baybay siyentipiko at teknikal 4. -in-: tulad ng panlaping -um-, ito
alinsunod sa abakada. Halimbawa: carbon dioxide, ay ginagamit na unlapi sa mga
Halimbawa: quorum, oxygen, zero, zygote salitang-ugat na nagsisimula sa
• porma sa halip na ang patinig at gitlapi naman sa mga
baybay Espanyol na ➢ Ikatlo, sa mga salitang nagsisimula sa katinig.
forma mahirap na dagliang ireispel. Nagiging hulapi ito sa
• pirma sa halip na firma Halimbawa: buffet, aspektong magaganap.
• bintana sa halip na cauliflower, flores de mayo, Halimbawa:
ventana jaywalking, quiz, mix, pizza,
zebra pinili pinipili pipiliin
• kalye sa halip na calle
• tseke sa halip na cheque Bahagi IV: Mga Panlaping
• pinya sa halip na piña Makadiwa 5. -an, -han: nagagamit bilang
• hamon sa halip na jamon hulapi sa pagbubuo ng
• sapatos sa halip na pandiwa.
❖ Ang mga panlaping makadiwa Halimbawa:
zapatos
ay mga panlaping ginagamit sa
pagbabanghay ng pandiwa. tinuruan tinuturuan tuturuan
2. Di Binabagong Baybay ng
Mababasa sa ibaba ang iba’t
Bagong Hiram sinamah sinasamah sasamah
ibang panlaping makadiwa: an an an
- Ang mga salitang
maituturing na bagong
1. um-: ginagamit na unlapi sa
hiram ay maaaring hiramin
mga salitang-ugat na
nang buo at walâng
nagsisimula sa patinig at gitlapi
pagbabago tulad ng, fósil,
naman sa mga nagsisimula sa
vísa, vertebrá, zígzag. Dahil
katinig. Hindi ito nakikita sa
sa walong dagdag na titik,
aspektong magaganap.
maraming salita mulang
Ingles ang maaaring Halimbawa:
hiramin nang hindi
nangangailangan ng umawit umaawit aawit
pagbago sa ispeling, gaya bumasa bumabasa babasa
ng fern, fólder, jam, jar, lével
énvoy, zip.
2
 GAWAIN #1
(PERFORMANCE TASK #1)
PANUTO: Pahalagahan ang natutuhang mensahe mula sa akdang tinalakay. Magdikit ng larawan mo sa gitna ng
kahon. Pagmasdan ito at sakâ isipin kung ano-ano ang iyong mga kapintasan o mga bagay na hindi mo
masyadong nagugustuhan sa iyong itsura o katauhan. Magtala ng tig-dalawa.
Napahahalagahan ang mensahe ng binasang akda (F4PL-0a-j6b)

(PASTE YOUR
PICTURE HERE)

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
_ _

___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
_ _

BAKIT?
___________________________
BAKIT?
___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
___________________________ ___________________________
_ _

3
 GAWAIN #2
PANUTO: Buoin at punan ang talahanayan ng mga pandiwa sa tamang aspekto. Gamitin ang ibinigay na
panlaping makadiwa. Tingan ang unang halimbawa.
Nabubuo ang mga aspekto ng pandiwa gamit ang angkop na salitang-ugat at panlapi. (F4PU-II-cd-2.1).

SALITANG-UGAT PANLAPING ASPEKTONG NAGANAP ASPEKTONG ASPEKTONG

MAKADIWA GINAGANAP GAGANAPIN
tawa -um- tumawa tumatawa tatawa
1. galaw -um-
2. sulat -in-
3. awa ma-
4. tawag -in-
5. suklay mag-
6. wala ma-
7. inom um-
8. bagyo -um-
9. bingi ma
10. buksan -in
11. ubo um-
12. trabaho mag-
13. andar um-
14. bihis mag-
15. kain -um-

GAWAIN #3
PANUTO: Kilalanin ang bawat pandiwang nakasulat nang madiin. Isulat sa unang hanay ang salitang-ugat at
ang panlaping makadiwa sa ikalawang hanay. Ang una ay ginawa bilang halimbawa.
Nakikilala ang salitang-ugat at panlaping bumubuo sa pandiwa (F4PU-II-cd-2.1).

PANLAPING MAKADIWA SALITANG-UGAT PANGUNGUSAP

nag- turo Nagturo si Annie Sulivan kay Helen Keller.
1. Nag-aral nang mabuti si Helen Keller.
2. Sumulat siya ng aklat ng kanyang búhay
3. Tinawag niya itong “The Story of My Life”
4. Nagsalita siya para sa mga may kapansanan.
5. Nagtagumpay si Helen kung saan marami sa mga
walang kapansanan ang nabigo. 4
 GAWAIN #4
PANUTO: Kilalanin ang panlapi sa salita. Bilugan ito at
isulat sa patlang ang U kung ito ay unlapi, G
kung gitlapi at H kung hulapi.
Nakikilala ang salitang-ugat at panlaping bumubuo sa
pandiwa (F4PU-II-cd-2.1).
________1. mahiyain ________6. maglalaba
GAWAIN #6
PANUTO: Baybayin nang wasto ang mga salitang
hiniram kaugnay ng ibang asignatura na
maririnig mula sa inyong guro. Gamiting
gabay ang mga tuntunin sa pagbaybay
na pinag-aralan.
Nababaybay nang wasto ang mga salitang hiniram
kaugnay ng ibang asignatura. (F4PU-IIa-j-1)

________2. lumakad ________7. malusog

________3. nagdilig ________8. nagkwentuhan 1._________________________________________

________4. matulungin ________9. naliligo

________5. sumayaw ________10. sasakay 2. _________________________________________

3. _________________________________________
GAWAIN #5
4._________________________________________
PANUTO: Suriin kung tama ba ang pagkakabaybay ng
sumusunod na salitang hiram. Lagyan ng tsek
(/) kung tama at ng ekis (X) kung mali.
5. ________________________________________
Nasusuri nang wasto ang mga salitang hiniram kaugnay
ng ibang asignatura (F4PU-IIa-j-1)
6. ________________________________________

________1. oxygen ________6. pizza

7.________________________________________
________2. firma ________7. Dyupiter

________3. karbon dayoxad ________8. zebra

8. ________________________________________
________4. porma ________9. tseke

________5. bukey ________10. caulliflower 9. ________________________________________

10._______________________________________

5
6