SPECS 109

JORENAL C. BENZON BSED FILIPINO II

Aralin 1: Ang Pagsasaling-Wika sa Iba’t ibang Panahon

Panimulang Gawain

Panuto:Isalin sa Filipino ang magagandang pahayag na ito sa isang malinis na papel:

1.” Like a compass,the Bible always points you in the right direction”.
” Kagaya ng kumpas, ang bibliya ay palagi nitong tinuturo sa iyo ang tamang landas”.

2.” The future belongs to those who believe in the beauty of their dreams” (Eleanor Roosevelt)
__” Ang naniniwala sa kagandahan ng kanilang pangarap ay may kinabukasan”.

3.” Don’t cry because it’s over,smile because it happened.”(Dr.Seuss)

__” Kung tapos na huwag mo ng iyakan, ngumiti ka dahil tapos na itong nangyari”.

4.” Success usually comes to those who are too busy to be looking for it.” (Henry David
Thoreau)
__ “Karaniwang dumarating ang tagumpay sa taong palaging abala na hanapin ito”.

5.” Difficult roads often lead to beautiful destinations” whowhatwear.com

__” Ang pagpili sa mahirap na daan ay madalas na humantong sa magandang patutunguhan”.

Mga Pagtatasa sa Pagkatuto

Gawain I:
Panuto:Magsaliksik sa ng mga pagsasalin ng mga pandaigdig na pyesa ng panitikan lalo na
nitong mga huling hati ng ika-20 siglo.Pagkatapos, sa Venn Dayagram sa ibaba isulat ang
pagkakaiba at pagkakatulad ng pagkakasalin ng mga akda.(Tandaan:Pumili lamang ng iilang
akda sa iilang bansa.)Isulat sa gitna ang pagkakatulad at sa magkabilang gilid ng bilog ay
pagkakaiba. 4.
 Errata- tungkol sa Ang dalawa ang puro mga tula Dala ko ang Puso mo- tungkol
Wedding comedy na na ang nilalaman tungkol sa kasal. sa kasal pero ito ay seyuso
pa tula. na pa tula.

Tapat- isang tula na Ang kailang pinagkakapareho ay tungkol ito KALAS-myet- isang tula
tungkol sa umiibig ng sap ag-ibig na dinaan sat ula na pasulat. rin na umibig sa
tapat. kanyang kaklase.

Dalawang punsu-punsuhan, Ang dalawa ay puro mga bugtong na May tubig na pinagpala,
ang laman ay kaligtasan. Isa rin’g panitikan at pareho ng kasa- walang makakakuha
gutan na “ Suso ng Ina”. kundi bata

Gawain 2: Bumasa ng limang magagandang pahayag na nakasalin sa Filipino. Ihambing ang

mga ito sa mga orihinal na nakasulat sa Ingles.Magbigay ng sariling opinyon ukol dito.Ganito
ang gagawing pormat sa sagutang papel:
Salin sa Filipino: Hindi mo kailangang tanungin kung mahal ka niya kasi sa pagtrato pa lang
niya alam mona.
Orihinal na nakasulat sa Ingles: You don’t need to ask if he loves you because you can tell by
the way he treats you.
Sariling opinyon: Ang pagkakasalin nito ay ang ideya sa bawat salita ay hindi nawala.
Salin sa Filipino: Huwag matakot na sumuko, ang mabuting gawin para sa mga dakila.
Orihinal na nakasulat sa Ingles: Don’t be afraid to give up, the good to go for the great.
Sariling opinyon: Ang salin dito ay masyadong kinailangan ng pagbutihin dahil ang salita great
na sinalin sa dakila ang dapat dun ay mabuti.
Salin sa Filipino: Ang iyong hilig sa paghihintay para sa iyong lakas ng loob na makahabol.
Orihinal na nakasulat sa Ingles: Your passion is waiting for your courage to catch up.
Sariling opinyon: Dapat ito ang nilagay sa pagsalin sa FILIPINO “Ang iyong pagnanasa na
maghintay para sa iyong lakas ng loob na makahabol”.
Salin sa Filipino: Ito ang aklat ng mga lahi ni Adam. Nang araw nalalangin ng Dios ang tao, sa
wangis ng Dios siya nilalang.
Orihinal na nakasulat sa Ingles: This is the book of the generations of Adam. In the day that
God created man, in the likeness of God made he him.
Sariling opinyon: Mas maganda siguro kung ito ang pagsalin na ginawa,” Ito ang aklat sa lahi ni
Adan. Sa araw na ginawa ng Dios ang tao, sa pamamagitan ng kanyang wangis”.
Salin sa Filipino: Busilak sa kaputian ang kanyang puso.
Orihinal na nakasulat sa Ingles: Her heart is as white as snow.
Sariling opinyon: Ito lang aking masasabi n adapt ganito nalang upang mas madali at medyo
pupolar na Busilak ang kanyang kaluoban.

Pagtataya

Panuto:Punan ng tamang salita ang bawat patlang upang mabuo ang diwa ng pangungusap.

1.Isang aliping Griyego na nagngangalang _Andronicus, nagsalin ng Odyssey ni Homer.

2.Sina Naevius at Ennius ay gumawa ng mga pagsasalin sa _Latin ng mga dulang Griyego.

3.Ayon kay __Savory_ may mga pangkat ng mga iskolar na nagsalin sa wikang Arabic sa mga

isinulat nina Aristotle,Plato,Galen at Hippocrates.

4.Noong __1200 A.D. ay lumabas ang naging dakilang salin ng Liber Gestorum Barlaam et
Josaphat ang orihinal na teksto nito ay nakasulat sa Griyego.

5.Noong 1603 ay lumabas ang salin ni John Florio sa _Essay ni Montaige_, isang babasahing

itinuturing na kasinghusay ng Plutarch ni North.

6. Ang aklat na Essay on the principles of translation ni Alexander Tyler, binigyan dito ang
panuntunan ng pagsasalin.

7. Dahil sa paniniwala ni John Dryden na ang pagsasalin ay isang sining, kung kaya binigyan
niya ito ng masusing pag-aaral.

8. Sa Arabia rin nagsimula ang pagsasalin ng bibliya.

9. Dumating ang panahon na nawalan ng sigla ang isang bansa pangkat ng iskolar na
tagasalin, dahil napabilang ang kanilang kawilihan sa pagsulat ng pampilosopiyang artikulo.

10. Ang Pinakamabuting salin sa Bibliya ay salin ni Martin Luther (1483-1646) na salin sa
wikang Aleman.
 Aralin 2: Mga Pagsasalin sa Bibliya

Panimulang Gawain

Panuto:Lagyan ng tsek(/)kung ang mga salitang halaw sa linya ng Bibliya ay angkop ang
katumbas/salin, sa Filipino at (x) kung di-angkop ang katumbas/salin.

1.Strengh (/) lakas (/) tibay (/) tapang

2.idle (/) tamad (/ ) walang kabuluhan (/) batugan
3.vanity (/) karangyaan (/) kapalaluan (/) pagkabanidoso
4.forsake (/) pabayaan (/) talikdan (x) lumayo
5.behold (/) masdan (/) tingnan (x) hawakan
6.idolatry (/) idolatriya (/) paghanga (/)pagsamba sa mga diyus-diyus
7.greed () kasakiman (/) kasibaan (/) katakawan
8.spirit (/)espirito (/) kalooban (/) kaluluwa
9.thankful (/) pasalamat (/) mapagpasalamat (x) mabiyaya
10.divine (/)banal (/)dakila (x)Dalisay

Mga Pagtatasa sa Pagkatuto

Gawain 1:Sa ibaba ay ang mga berso ng Bibliya,isalin ang mga ito sa pamamagitan ng 1-2-4
na istratehiya.Sa proseso ng pagsasalin gamit ang 1-2-4 na istratehiya sundin ang sumusunod
na proseso: unang proseso ay ang bawat isang estudyante muna ang magsasalin, sa
ikalawang proseso ay hahanap siya ng partner at tatalakayin nila ang isinalin sa pamamagitan
ng pag-uusap sa “messenger” o “text” pagkatapos ay ipunin ang diwa,sa ikatlong proseso
magsama ang dalawang pangkat upang makabuo ng apat na miyembro,magtalakay ulit sa
isinalin na berso at lilikumin lahat ng mga kaisipan at opinyon sa isinagawang pagsasalin para
makabuo ng angkop o katumbas na salin sa berso ng Bibliya.Pagkatapos, sa isang malinis na
papel ay gagawa sila ng detalyadong paliwanag sa kanilang gawain at ipasa ito kalakip ang
indibidwal nilang ginawa.
Magsimula rito:
1 “For what does it profit a man,to gain the whole world,and forfeit his life?” .Mark 8:36-37
2. “The Lord himself goes before you and will be with you; he will never leave you nor forsake
you. Do not be afraid; do not be discouraged.” Deuteronomy 31:8

Unang Tagasalin
Salin 1:  Sapagkat ano ang pakinabang ng tao makamtan man niya ang buong
sanlibutan kung mapapahamak naman ang kanyang buhay?
Paliwanag: Ibig sabihin nito na magiging walang kwenta ang iyong pinaghirapan at kung
makantan mo ito kung mismo ang nangangarap ay ang buhay mo ang magiging kapalit
nito o kapahamakan lang ang idudulot nito.
Salin 2:  Si Yahweh ang mangunguna sa iyo. Sasamahan ka niya. Hindi ka niya bibiguin
o pababayaan man, kaya't huwag kang matakot ni panghinaan ng loob.
Paliwanag: Sasamahan ka ng Panginoon kahit saan ka man mapunta kaya wag
matakot, wag mabahala kon bumuhos ang ulan pangakong hindi ka iiwanan ng Dios.
Ang lahat ng pagsubok ay may dahilan kaya ito’y binigay ng Panginoon at tyak
babantayan ka nya hanggang matapos ang iyong pinagdadaanan.

Ikalawang Tagasalin
Salin 1: Sapagkat ako ba ang mapapala ng isang tao, makamtan man niya ang
buong daigdig, ngunit mapapahamak naman ang kanyang sarili?
Paliwanag: Oo nga't makukuha mo ang lahat ng iyong pinapangarap ngunit sarili mo naman
ang mapapahamak. Walang halaga ang iyong sakripisyo at pagsisikap kung mapapahamak ka
rin lang. Wag pairalin ang iyong kayabangan. Kung may pinapangarap ka na gusto mong
maabot, pagsumikapan at bigyan ng halaga ang bawat pawis na inilaan mo sa pangarap na
iyon. Sa bawat pagsisikap, isama mo ang ating Panginoon na syang maging gabay at
proteksyon sa araw-araw. Sa pamamagitan diyan, masisiguro mong walang maging pahamak na
darating sa iyo at makakamit mo ang iyong pangarap.

Salin 2: Ang Panginoon mismo ang siyang nagpapauna sa iyo, siya’y nasa iyo, hindi ka niya
iiwanan, ni pababayaan. Huwag kang matakot, wag kang madesmaya.

Paliwanag: Sa bawat desisyon sa buhay mayroong Diyos na nakaantabay. Sa sakuna at sa

problema , huwag mag-alala, ang Diyos ang bahala. Wag matakot at manalig lamang sa
Panginoong Maykapal. Hindi mo man sya nakikita ngunit nariyan lamang sya kung
kailangan mo ng kakampi. Hindi ka niya iiwan kahit na nasa tuktok kana ng kamatayan. Kaya
wag mabahala ,Diyos ay iyong kasama.

Ikatlong Tagasalin
Salin 1: Para saan ang pakinabang ng isang tao, upang makuha ang buong mundo at mawala
ang kanyang buhay.
Paliwanag: Mas mahalaga ang buhay ng tao kay sa yaman dahil papaano ba gamitin ang
yaman kung walang buhay na gagamit mapawalang kabuluhan ang yaman kung ang nag
mamay-ari nito ay wala ng buhay.
Salin 2: Ang panginoon ay siyang gumagawa at ngunguna sa iyo: hindi ka niya iiwan o
tatalikuran huwag kang matakot huwag panghinaan ng loob.
Paliwanag: Hindi mo dapat ikatatakot ang lahat ng bagay o problema nah dumarating sa iyong
buhay bagkos maging matatag dahil ang panginoon ang gumagawa sa lahat at siyang
nangunguna sa iyo kayat manalig ka.

Ika-apat na Tagasalin

Salin 1: Para saan ang pakinabang ng isang tao,Upang makuha ang buong mundo at
mawala ang kanyang buhay.

Paliwanag: mas mahalaga ang buhay ng tao kay sa yaman dahil papaano ba gamitin ang
yaman kung walang buhay na gagamit mapawalang kabuluhan ang yaman kung ang nag
mamay ari nito ay walang buhay.

Salin 2: Ang panginoon ang siyang gumagawa at nanguguna sa iyo: hindi ka niya iiwan o
tatalikuran huwag kang matakot huwag panghinaan ng loob.

Paliwanag: hindi mo dapat ikatakot ang lahat ng bagay o problema nah dumarating sa
iyong buhay bagkos maging matatag dahil ang panginoon ang gumagawa sa lahat at
siyang nanguguna sa iyo kayat manalig ka.

Kabubuang pananaw sa Salin at Paliwanag:

Salin 1: Sapagkat ano ang pakinabang ng tao makamtan man niya ang buong sanlibutan kung
mapapahamak naman ang kanyang buhay?
Paliwanag: Oo nga’t makukuha mo ang lahat ng iyong pinapangarap ngunit sarili mo naman
ang mapapahamak. Walang halaga ang iyong sakripisyo at pagsisikap kung mapapahmak ka
rin lang sa huli.

Salin 2: Ang panginoon ay siyang gumagawa at ngunguna sa iyo: hindi ka niya iiwan o
tatalikuran huwag kang matakot huwag panghinaan ng loob.
Paliwanag: Hindi mo dapat ikatatakot ang lahat ng bagay o problema nah dumarating sa iyong
buhay bagkos maging matatag dahil ang panginoon ang gumagawa sa lahat at siyang
nangunguna sa iyo kaya walang dapat ikatakot at manalig ka sa kanya kapatid.
 Pagtataya

Panuto:Isalin sa Filipino ang magagandang pahayag na ito mula sa Bibliya.Isulat ang inyong
sagot sa isang malinis na papel.
1.“Like the compass,the Bible points you in the right direction.”

_” Kagaya ng kumpas, ang bibliya ay tinuturo nito sa iyo ang tamang landas”.

2.” God’s words say that salvation is by grace through faith.”

_” Ang salita ng DIYOS ay ang kaligtasan sa pamamagitan ng pananampalataya at
biyaya”.

3.“Heaven and earth will pass away, but my words will by no means pass away.” (John
14:24)
“Ang langit at lupa ay lilipas din, ngunit ang aking mga salita ay kahit kalian hindi
mawawala.” (John 14:24)

4.“Forever O Lord, your word is settled in heaven.” (Psalm 119:89)

_” Magpakailanman o Panginoon, ang iyong gawa ay naayon sa langit”. (Psalm 119:89)

5.“But many who are first will be last, and the last first.” (Mark 10:31)
_” Kahit maraming mauuna na naging huli, at ang huli ay nauuna”. (Mark 10:31)

Aralin 3: Kasaysayan ng Pagsasalin sa Pilipinas

Panimulang Gawain:

Panuto:Filipinuhin ang sumusunod na salita na nasa wikang Ingles.

1. Accomplishment- Katuparan
2. Chairman- Tagapangulo
3. Welfare- Kapakanan
4. Pandemic- Pandemya
5. Assistant- Katulong
6. Virus- Mikrobiyo
7. Benefits- Pakinabang
8. Employee- Namamasukan
9. Frontliners- Prontlayners
10. Protocol- Panukala

Mga Pagtatasa sa Pagkatuto

Gawain 1:
Panuto:Magsaliksik tungkol sa :
1.Mga pag-aaral tungkol sa:
1.1 Pagsasalin sa Filpino ng mga akdang nasusulat sa ba’t ibang wikang katutubo.
1.2. Pagsasalin sa Filipino ng mga akdang nasusulat sa wikang Ingles.
1.3. Pagsasalin sa Filipino ng mga akdang nasusulat sa iba pang akdang nasusulat sa ibang
wika.
Pagkatapos sumulat ng isang naratibong –ulat tungkol sa mga natuklasan at napapansin sa
mga nasaliksik na mga akda na binanggit sa unahan. Sundin ang pormat sa ibaba.

Naratibong ulat (Pag-unawa sa Pagsasaling-wika)

(Rasyonale- tatalakayin sa bahaging ito ang tungkol sa paksa)

Inilalatag nito kung paano dapat pahalagahan at isapraktika ang pagsasalin bilang isang
lehitimong disiplina. Sa pagsasalin ay dapat may tamang karanas at malawak ang
nauunawaan upang ang pagsasaling magaganap ay wasto at deriktibo nakatuon sa sinasalin
nito. Kailangan ang tagapagtalakay sa pagbibigay-diin na lampas sa pagiging lingguwistiko ang
pagsasalin at mataas na kasanayang intelektuwal at karunugan pangkultura ang hinihingi nito
sa sinumang naghahangad na maging tagasalin na walang pagsalang magtataksil sapagkat
hindi kailanman makaiiwas sa mga pagtatada ng paglikha o muling pag-akda.
(Katawan ng ulat:Detalyadong impormasyon hinggil sa nakalap)
Gaya ng gusto sabihin ni Tinio na matalas na pag-iisip ang nakalilikha ng sapat nap ag-unawa
sa anumang akda na isasalin sa ibang wika. Si Rolando S. Tinio ay isang Pamabansang
Alagad ng Sining at gurong nagtatag noong 1975 ng Kagarawan ng Filipino ng Pamantasang
Ateneo de Manila. Ibig na igiit na may disiplina ng pag-iisip na kailangan sa pagsasalin. Ibig
sabihin, may layon at medtodolohiya ito ng pag-aaral at may matatag na teoryang sumusuporta
sa iba’t ibang paraan ng pagsasapraktika nito. Gayundin, bilang disiplinang kaugnay ng iba
pang mga disiplina, naapektuhan at nakaaapekto ito sa pagsulong ng mga teorya at praktika sa
iba pang mga larang na naglalayon ding lalong mapataas nag pag-unawa ng tao sa kaniyang
sarili at sa relasyon niya sa kapwa at sa mundong kaniyang ginagalawan.
(Konklusyon o kabuuang reaksyon o puna)
Sa pagsasaling-wika dapat na ang tagasalin ay maging patas sa pagsasalin at hindi bias o
taksil sa pagsasalin nito dahil ang pagsasalin ay hindi madaling gawain at kailangan ng
masising konsentrasyon at malawak na pag-iisip upang ang pangsasaling magaganap ay tama
at may kabuluhan ang kanyang sinasalin.

Gawain 2: Sumulat ng isang sanaysay na ang paksa ay ang mahalagang papel na

ginagampanan ng pagsasaling-wika sa konsolidasyon at kaunlaran ng bansang Pilipinas.

Mahalagang ginampanan ng Pagsasaling-wika sa Konsolidasyon at

kaunlaran ng bansang Pilipinas

Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung saan ang isang pahayag, pasalita
man o pasulat, ay nagaganap sa isang wika at ipinapalagay na may katulad ding
kahulugan sa isang dati nang umiiral na pahayag sa ibang bansa. Ang pagsasaling-
wika ay paglilipat ng pinakamalapit na katumbas sa diwa at estilo na nasa wikang
isinasalin.
Ang mahalagang naging ginampanan ng pagsasaling-wika ay upang tayo ay
magkaisa at ang kaunlaran ng ating bansa gamit nito nagkakaintindihan tayo ng madali
kahit meron tayong iba’t ibang wikang lalawiganin. Naging mahalaga ito sa pag-unlad
ng ating edukasyon dahil dito marami tayong nalalaman na mga ideya na mula sa ibang
bansa at ito ay sinalin sa ating wika upang mas ma intindihan ng madali at yung
nilalaman ng mensahe ay nandun parin. Sa pananakop ng ibang bansa sa atin ito rin
ang naging estilo na ginamit nila upang madali nila tayong maipasailalim sa kanilang
kapangyarihan noon. Gamit ang mga kaalaman ng ibang bansa sinasalin ito sa atin
upang maging sariling ating bersyon at magagamit nating isang stratehiya sa pagpapa-
unlad ng ating bansa at para sa ikakabuti ng ating edukasyon.
Kaya pagyamin at pagyabungin ang pagsasaling-wika upang mas lalo pang
madagdagan ang pahagan at salin na mga ideya.

Pagtataya

Panuto:Isulat ang inisyal ng iyong pangalan kung tama ang pangungusap at inisyal naman ng
apelyido kung mali naman ang pangungusap.

__J__1. Unang nagkaanyo ang pagsasaling-wika sa Pilipinas noong panahon ng pananakop ng

mga Kastila,kaugnay ng pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
__B__2. Wikang Kastila ang ginamit ng mga Prayle sa pagpapalaganap ng Kristyanismo sa
Pilipinas sa halip na wikang katutubo.
__B__3. Noong 1971, ang National Bookstore ay nagpasalin sa Filipino ng mga popular na
kwentong-bayan na nasusulat sa iba’t ibang katutubong wika ng ating bansa .
__J__4. Ang Goodwill Bookstore naman ay ng lathala ng koleksyon o antolohiya ng mga
klasikong sanaysay nina Aristotle, Aquinas,Kant,at iba pang kilalang Pilosoper ng daigdig .
__J _5. Ang Children’s communication Center ay nagsagawarin ng mga pagsasalin ng mga
akdang pambata,tulad ng “Mga Kwentong-Bayan mula Asya.”
__J__6. Kung pagsasaling-wika ang pag-uusapan,ang maituturing na nangunguna at siyang
kilala sa larangangito ay National Bookstore.
__J__7. Sa ngayon,ang pagsasaling-wika sa Pilipinas ay ininuturing naisa nang propesyon.
__J__8. Ang pagsasalng-wika ay may mahalagang papel sa konsolidasyon at kaunlaran ng
Pilipinas.
__B__9. Hindi nagging malaganap sa masang Pilpino ang wikang Kastila sapgakat mahina an
ulo ng mga Indios.
__B_10. Hindi na kailangang isalin pa ang mga materyales nanasusulat sa wikang Ingls
sapagkat marunong naman ang mga Plipino ng wikang