Bài 31: LUYỆN TẬP ANKEN - ANKAĐIEN

I. Mục tiêu:

1.Kiến thức :

- Học sinh biết :

 * Sự tương tự và khác biệt về tính chất giữa anken và ankađien.

 * Nguyên tắc chung để điều chế anken và ankađien trong công nghiệp.

- Học sinh hiểu :

 * Đặc điểm cấu tạo, đồng phân, danh pháp, tính chất hóa học của anken và ankađien.

- Học sinh vận dụng :

 * Phân biệt ankan, anken, ankađien bằng phương pháp hóa học.

 * Viết các PTPƯ minh họa tính chất hóa học của anken và ankađien.

2.Kỹ năng :

 * Rèn luyện kỹ năng viết CTCT và gọi tên các đồng phân của anken và ankađien.

 * Rèn luyện kỹ năng viết PTPƯ minh họa tính chất hóa học của anken và ankađien.

 * Giải toán hóa học.

II. Chuẩn bị
- HS: sách giáo khoa, bài cũ.
- GV: giáo án, powerpoint, phiếu học tập.
III. Tổ chức hoạt động dạy học
1. Ổn định lớp
Kiểm tra bài cũ:

.
2. Bài mới:
Vào bài: Ở các tiết trước qua bài anken và ankađien các em đã được nghiên cứu kỹ về
đặc điểm cấu tạo, tính chất hóa học, pp điều chế, ứng dụng của hai loại hiđrocacbon
không no trên. Bài học hôm nay sẽ giúp các em củng cố lại những kiến thức đã học, xem
xét chúng một cách có hệ thống và vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập liên
quan, qua đó phân biệt được ankan, anken, ankađien.

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của hoạc Nội dung ghi bảng
 sinh
* Hoạt động 1:trò chơi ô chữ I: Lý thuyết.
Cho học sinh chơi trò chơi có Lớp chia làm 4 đội * Sự chuyển hóa giữa ankan, anken và
nội dung liên quan đến kiến - các đội chọn câu hỏi ankađien
thức lý thuyết của anken và theo lượt, sau khi nghe
ankađien trên cơ sở đó giúp được xong các đội
HS hệ thống lại những kiến dành uyền trả lời bằng
thức cần nắm vững. cách phất cờ. mỗi câu
trả lời đúng được 10đ,
các đội có thể trả lời
từ chìa khóa: trả lời
đúng được 20đ, sai bị
Câu 1: một anken và một trừ 10đ.
ankađien hơn kém nhau bao HAI
nhiêu nguyên tử hi đro? ( 3
chữ cái ).
- GV: chính vì vậy từ CTPT
của anken là CnH2n ta suy ra
CTPT của ankađien là CnH2n-2.
Câu 2: ankan thuộc loại
hiđrocacbon no còn anken và KHÔNG NO
ankađien thuộc loại
hiđrocacbon …………. (7 chũ
cái). ÊTYLEN
Câu 3: chất khí làm trái cây
mau chin? ( 6 chữ cái )
- GV: với tính chất này etylen
được sử dụng rộng rãi trong
nông nghiệp. ĐEN
Câu 4: sục khí propilen vào
dd thuốc tím KMnO4 thấy
màu của dd nhạt dần đồng thời
có kết tủa màu…….. xuất HÌNH HỌC
hiện. ( 3 chữ cái)
- GV: hỏi học sinh đó là kết
tủa gì?
Câu 5: loại đồng phân của
anken và ankađien được tạo ra LIÊN HỢP
do sự phân bố của mạch chính
xung quanh vị trí liên kết đôi.
( 7 chữ cái ) CỘNG
-GV: đây chính là sự khác biệt
về đồng phân so với ankan.
Câu 6: ankadien có hai lk đôi
cách nhau bời một lk đơn TRÙNG HỢP
được gọi là ankadien
…………… (7 chữ cái)
Câu 7: phản ứng đặc trưng
của anken và ankađien? (4 chữ
cái)
- GV: có nhiều tác nhân cộng
như H2, X2, HX.
Câu 8: Qúa trình kết hợp liên
tiếp nhiều phân tử nhỏ giống
nhau hoặc tương tự nhau tạo
thành những phân tử rất lớn
gọi là phản ứng gì? ( 8 CHỮ - Mỗi HS tự hoàn
CÁI) thành phiếu học tập
Từ chìa khóa: LIÊN KẾT ĐÔI của mình.
Đây chính là đặc điểm cấu tạo
khác biệt của anken và
ankađien so với ankan dẫn đến
sự khác biệt về tính chất hóa CH2=CH-CH2-CH2-CH3
học của chúng so với ankan. Pent-1-en
* Hoạt động 2: CH3-CH=CH-CH2-CH3
Yêu cầu HS điền đầy đủ vào Pent-2-en
phiếu học tập số 1 trên cơ sở CH2=C(CH3)-CH2-CH3
những kiến thức đã được ôn 2-metylbut-1-en
lại ở trên. CH2=CH-CH2-CH2- CH2=CH-CH(CH3)-CH3
- GV gọi một HS lên bảng viết CH3
sơ đồ chuyển hóa giữa anken, Pent-1-en CH3-C(CH3)=CH-CH3
ankadien và ankan đồng thời CH3-CH=CH-CH2- 3-metylbut-2-en
gọi một học sinh đứng tại chỗ CH3 *đồng phân hình học:
đọc kết quả điền vào phiếu Pent-2-en
học tập số 1. CH2=C(CH3)-CH2-
- GV nhận xét và lưu ý cho CH3
HS về sơ đồ chuyển hóa và 2-metylbut-1-en CH3 C2H5 CH3 H
cách điều chế các hiđrocacbon CH2=CH-CH(CH3)- C C C C
không no trong công nghiệp. CH3 H H H C2H5
* Hoạt động 3:
- GV phát phiếu học tập số 2 CH3-C(CH3)=CH-CH3 Cis-pent-2-en
Trans-pent-2-en
cho tât cả HS. Yêu cầu HS 3-metylbut-2-en Câu 2:
thảo luận nhóm và gọi các *đồng phân hình học: a/.Ta có:
nhóm xung phong lên bảng nCO2 = 0,4 mol
giải. khối lượng bình tăng 24,8g suy ra
Câu 1: viết và đọc tên tất cả mH2O + mCO2 = 24,8
các đồng phân có CTPT C5H10 CH3 C2H5 CH3 H
( bao gồm cả đồng phân hình C C C C suy ra: nH2O = 0,4 mol
H H H C2H5
học ) vậy X,Y thuộc dãy đồng đẳng anken
Cis-pent-2-en Trans-pent-2-en
- GV gọi các HS khác nhận b/. ta có:
xét và sửa chữa bài bài giải n = 0.4/0.15 = 2.67
- GV nhắc lại cho HS về điều X, Y kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng
kiện để có đồng phân hình - Hs lên bảng giải nên
học: X là C2H4
R1 R3 Y là C3H6
C C
R2 R4 * Lưu ý:
Điều kiện : mH2O + mCO2 – mkết tủa = mdd tăng
R1≠ R2 , R3≠ R4 mkết tủa - ( mH2O + mCO2 ) = mdd giảm

- HS suy nghĩ trả lời.

Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn

3,36 lít hh hai hiđrocacbon
mạch hở X, Y kế tiếp nhau
trong dãy đồng đẳng. Sau đó
dẫn toàn bộ sản phẩm cháy
vào bình đựng nước vôi trong
dư thấy có 40g kết tủa, đồng
thời kl bình tăng 24,8g.
a/. X,Y thuộc dãy đồng đẳng
nào?
b/. Xác định CTPT của X, Y
và phần trăm thể tích của
chúng.
- GV nhận xét kết quả bài giải
của HS. Đặt câu hỏi cho HS:
nếu đề cho là khối lượng dd
sau phản ứng tăng m gam thì
cách làm bài toán ntn?
- Gv chốt lại câu trả lời của
HS:
mH2O + mCO2 – mkết tủa = mdd tăng
- GV cho HS tự suy ra trường
hợp khối lượng dd giảm m
gam.

IV/ Củng cố: phiếu học tập số 4

Câu 1: thuốc thử dùng để phân biệt ankan với anken và ankadien là
A. dd Br2 B. nước vôi trong C. dd thuốc tím D. cả A và C
Câu 2: hợp chất X mạch hở có CTPT là C4H8 khi tác dụng với HBr cho một sản phẩm
duy nhất. CTCT của X là
A. CH2=CHCH2CH3 B. CH3CH=CHCH3
C. CH2=C(CH3)2 D. CH3CH=C(CH3)2
Câu 3: gọi tên anken sau: C(CH3)3-CH2-C(C2H5)=CH-CH3
A. 3-etyl-5,5-đimetylhex-2-en B. 3-etyl-5-đimetylhex-2-en
C. 2,2-đimeyll-5-etylhex-4-en D. 4-đietyl-2,2-đimetylhex-4-en
Câu 4: cho những chất sau: propen, but-1-en, but-2-en, penta-1,4-dien, penta-1,3-dien.
Những chất có đồng phân hình học là
A. propen và penta-1,4-đien B. but-1-en và penta-1,3-đien
C. but-2-en và penta-1,3-đien D. but-2-en và penta-1,4-đien
Câu 5: isopren có thể cộng HBr theo tỉ lệ mol 1:1 tạo ra số sản phẩm là
A. 4 B. 5
B. 6 D. 7
Câu 6: cho sơ đồ sau:
Rượu etylic X cao su buna. X là:
A. êtylen B. etylbromua
C. buta-1,3-đien D. butilen