ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

KHOA KỸ THUẬT HÓA HỌC

BÀI TẬP LỚN MÔN

CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT
HÓA CHẤT VÔ CƠ CƠ BẢN
GVHD: THẦY NGUYỄN TUẤN ANH
LỚP L01
Đề tài: Thiết kế nhà máy sản xuất với các thông số sau:

Dimethyl Ether: 20000 tấn / năm

Độ tinh khiết: 99,3%

- Hoạt động: 7800h / năm

1
STT Họ và tên MSSV

1 Nguyễn Minh Khôi 1812682

2 Nguyễn Tuấn Khôi Nguyên 1813288

3 Nguyễn Thị Kim Sang 1813808

4 Phan Lê Thanh Tín 1814345

2
 NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

3
 MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ DIMETHYL ETHER.............................................................................7
I. Tổng quan về Dimethy Ether.........................................................................................................7
II. Tiềm năng sử dụng của Dimethyl Ether (DME):......................................................................8
CHƯƠNG 2: TÌNH HÌNH SẢN XUẤT DME TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM............................13
I. Tình hình sản xuất DME của thế giới.........................................................................................13
II. Tình hình sản xuất DME ở Việt Nam......................................................................................14
CHƯƠNG 3: SƠ LƯỢC VỀ SẢN XUẤT DIMETHYL ETHER.............................................................16
I. Nguồn nguyên liệu sản xuất Dimethyl Ether (DME)..................................................................16
1. Nguyên liệu...............................................................................................................................16
2. Sơ lược về nguyên liệu sản xuất (methanol)............................................................................17
II. Qui trình và sản phẩm của quá trình sản xuất........................................................................18
CHƯƠNG 4: TỔNG QUAN VỀ QUY TRÌNH TỔNG HỢP DME.........................................................19
I. Phản ứng tổng hợp DME.............................................................................................................19
1. Nhiệt động phản ứng................................................................................................................19
2. Cơ chế và động học phản ứng..................................................................................................20
II. Thiết bị sản xuất DME.............................................................................................................21
1. Thiết bị dạng tầng cố định (Fixed – Bed).................................................................................21
2. Thiết bị phản ứng dạng huyền phù Slurry...............................................................................22
3. Thiết bị dạng tầng sôi...............................................................................................................22
CHƯƠNG 5: THIẾT KẾ QUY TRÌNH TỔNG HỢP DME....................................................................24
I. Lựa chọn quy trình và thông số thiết kế......................................................................................24
1. Lựa chọn quy trình...................................................................................................................24
2. Thông số thiết kế.......................................................................................................................24
II. Quy trình sản xuất....................................................................................................................24
 Sơ đồ quy trình công nghệ........................................................................................................24
 Thuyết minh quy trình..............................................................................................................25
 Giải quyết bài toán cân bằng vật chất......................................................................................26
 Trình tự tách chất.....................................................................................................................29
CHƯƠNG 6 : THIẾT KẾ HỆ THỐNG TRAO ĐỔI NHIỆT..................................................................32
I. Thông số các dòng vật chất..........................................................................................................32
II. Tính toán nhiệt độ Pinch..........................................................................................................33
 Tính toán nhiệt độ Pinch................................................................................................................33
CHƯƠNG 7: TÍNH KINH TẾ CỦA QUY TRÌNH..................................................................................34

4
 MỤC LỤC HÌNH ẢNH

Hình 1. Cấu trúc phân tử Dimethyl Ether...........................................................................7

Hình 2. Sự phụ thuộc của áp suất hơi DME vào nhiệt độ...................................................8
Hình 3. Số lượng bài báo được xuất bản trong giai đoạn 1995-2019 về sự hiện diện của
việc áp dụng DME như một nhiên liệu thay thế - dựa trên dữ liệu của Scopus................12
Hình 4. Các phương pháp điều chế khí tổng hợp.............................................................16
Hình 5. Cấu trúc phân tử Methanol..................................................................................17
Hình 6. Sơ đồ qui trình sản xuất DME.............................................................................18
Hình 7. Hình ảnh thiết bị dạng tầng cố định.....................................................................21
Hình 8. Hình ảnh thiết bị dạng huyền phù........................................................................22
Hình 9. Sơ đồ mô phỏng quy trình công nghệ sản xuất DME..........................................25
Hình 10. Hình minh họa mối quan hệ giữa metanol, DMEvà độ chuyển hóa..................29
Hình 11. Sơ đồ hệ thống..................................................................................................32
Hình 12. Nhiệt độ Pinch...................................................................................................33

5
 MỤC LỤC BẢNG
Bảng 1. Tính chất của DME...............................................................................................8
Bảng 2. So sánh một số tính chất của DME so với nhiên liệu diesel..................................9
Bảng 3. Tính chất của Methanol......................................................................................18
Bảng 4. Về động học phản ứng tổng hợp Methanol.......................................................20
Bảng 5. Thông số nhiệt độ sôi và suất lượng các cấu tử cần tách.....................................30
Bảng 6. So sánh chỉ số tách của các phương án...............................................................31
Bảng 7. Tính toán năng lượng trong Hysys......................................................................33
Bảng 8. Giá thành nguyên liệu và sản phẩm tính trên 1kg...............................................34
Bảng 9. Chi phí sản xuất trong 1 giờ................................................................................34
Bảng 10. Chi phí của các thiết bị.....................................................................................34

6
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ DIMETHYL ETHER

I. Tổng quan về Dimethy Ether

Dimetyl ete (DME) còn được gọi là metoxymetan, là một ete mạch thẳng đơn
giản có công thức CH3OCH3, được đơn giản hóa thành C2H6O. Là Ether đơn
giản nhất, nó là một chất khí không màu, là chất hữu ích của các hợp chất hữu
cơ khác và là chất đẩy aerosol hiện đang được chứng minh để sử dụng trong
nhiều ứng dụng nhiên liệu khác nhau. Nó là một đồng phân của etanol.

Hình 1. Cấu trúc phân tử Dimethyl Ether

 Tính chất của Dimethyl Ether:
- DME là một chất khí không màu, hơi có vị ngọt tại nhiệt độ phòng và áp
suất khí quyển. Tính chất vật lý của DME cũng giốngnhư những khí hóa
lỏng khác nên có thể phân phối, bảo quản như đối với khí hóa lỏng. DME
tan trong hầu hết các dung môi hữu cơ phân cực và khôngphân cực. DME
cũng tan một phần trong nước

7
 Bảng 1. Tính chất của DME

Khối lượng riêng 2.1146 kg/m3 (dạng khí ở 0°C, áp

suất 1013 mbar), 0.735 g/mL
(dang lỏng, -25 °C).
Nhiệt độ sôi -24°C
Nhiệt độ nóng chảy -141oC
Độ hòa tan trong nước 71 g / L (ở 20°C (68°F))
Áp suất hóa hơi 592.8 KPa (25°C).
- Phân hủy bởi ánh sáng, nhiệt, không khí và độ ẩm để tạo thành aldehyde độc
hại, và peroxit xeton.
- Về trạng thái pha, DME chỉ tồn tại ở dạng khí và lỏng, tùy theo áp suất hoặc
nhiệt độ. Giản đồ pha của DME như sau:

Hình 2. Sự phụ thuộc của áp suất hơi DME vào nhiệt độ

II. Tiềm năng sử dụng của Dimethyl Ether (DME):

Một ứng dụng chính tiềm năng của Dimethyl Ether là thay thế cho propan trong
LPG được sử dụng làm nhiên liệu trong gia dụng và công nghiệp. Dimethyl
Ether cũng có thể được sử dụng làm nguyên liệu pha trộn trong khí đốt propan.
Nó cũng là một loại nhiên liệu đầy hứa hẹn trong động cơ diesel và tuabin khí.
Đối với động cơ diesel, một lợi thế là số cetan cao là 55, so với của nhiên liệu
diesel từ dầu mỏ là 40–53. Sự đơn giản của hợp chất chuỗi carbon ngắn này
8
 dẫn đến trong quá trình đốt cháy phát thải rất thấp vật chất dạng hạt. Khi cháy,
DME không tạo ra khói. Đặc biệt, khí thải không gây ô nhiễm môi trường,
không có muội than, hàm lượng NO thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn cho phép.
Nói chung, khí thải từ đốt cháy DME không đòi hỏi làm sạch. Theo đánh giá
của các chuyên gia, khi sử dụng DME làm nhiên liệu, các phương tiện giao
thông vận tải không gặp trở ngại về nguyên tắc nào. Theo các nghiên cứu ở
Nhật Bản, khi sử dụng DME làm nhiên liệu cho động cơ tuốc-bin khí, thì hiệu
quả kinh tế lớn hơn so với sử dụng khí nén. Vì những lý do này cũng như
không chứa lưu huỳnh, Dimethyl Ether đáp ứng ngay cả những quy định
nghiêm ngặt nhất về khí thải ở Châu Âu (EURO5), Hoa Kỳ (Hoa Kỳ 2010) và
Nhật Bản (Nhật Bản 2009).

Bảng 2. So sánh một số tính chất của DME so với nhiên liệu diesel

Tính chất Đơn vị DME Diesel

Trọng lượng phân tử g/mol 46 170
Hàm lượng Cacbon % khối 52,2 86
lượng
Hàm lượng Hydro % khối 13 14
lượng
Hàm lượng oxy % khối 34,8 0
lượng
Khối lượng riêng ở trạng Kg/m3 667 831
thái lỏng
Trị số cetan ›55 40-50
Nhiệt độ tự cháy K 508 523
Tỉ lệ không khí/nhiên liệu 8,998 14,6
lý thuyết
Nhiệt độ sôi ở 1atm K 248,1 450-643
Nhiệt trị thấp MJ/kg 28,43 42,5
Modun đàn hồi N/m2 6,37.108 14,86.108

9
Độ nhớt động học ở trạng cSt ‹1 3
thái lỏng
Áp suất hơi (tại 298oK) kPa 530 ‹10

Từ DME có thể thu được xăng chất lượng cao qua hai phản ứng là dehydrate
hóa thành ethylene, và tiếp theo là oligomer hóa ethylen thành hyđrocacbon
lỏng, tức là xăng. Theo các nghiên cứu ở Nga trong những năm 80, quá trình đó
có thể xảy ra trong một thiết bị phản ứng, hay hai thiết bị phản ứng nối tiếp
nhau. Xăng thu được theo con đường đó có chất lượng rất tốt: chỉ số octan 92-
93, hàm lượng benzen 0,04%, hàm lượng isoparafin gần 70%, hyđrocacbon
không no 1%, không có đurol và isođurol.

Trong những năm gần đây, hướng nghiên cứu sử dụng Dimethyl Ether (DME)
làm nhiên liệu thay thế rất được quan tâm. DME là một trong các nhiên liệu
thay thế có tiềm năng nhất vì có nhiều ưu điểm thân thiện môi trường. Nhiên
liệu dimethyl ether (DME) là một chất đốt sạch dùng để thay thế khí đốt dầu lửa
hoá lỏng, khí đốt thiên nhiên hoá lỏng, dầu diesel và xăng dầu. Nhiên liệu này
được sản xuất từ khí đốt thiên nhiên, than đá hoặc từ các chất hữu cơ. Các
chuyên gia thị trường tiêu thụ nhiên liệu cho biết nhiên liệu dimethyl ether
(DME) có thể sản xuất dùng thay thế dầu diesel và có thể giữ được giá dầu thô
trên thế giới ở mức trên 40 đô la Mỹ /thùng. Trong khi giá dầu thô hiện tại trên
thế giới khoảng trên 70 đô la Mỹ/thùng, tăng gần gấp ba lần so với năm năm
2002. Nhiên liệu mới dimethyl ether (DME) giá khoảng 1,000 nhân dân tệ/tấn
(tương đương với 123 đô la Mỹ) rẻ hơn so dầu diesel. Nếu nhiên liệu dimethyl
ether này được đưa vào sử dụng thay thế dầu diesel có thể tiết kiệm được khá
lớn kinh phí dùng cho nhiên liệu mỗi năm.

Dimethyl ether là dung môi và tác nhân chiết ở nhiệt độ thấp, áp dụng cho các
quy trình phòng thí nghiệm chuyên dụng. Tính hữu dụng của nó bị giới hạn bởi
nhiệt độ sôi thấp (−23 ° C − 9 ° F)), nhưng cùng một tính chất tạo điều kiện
thuận lợi cho việc loại bỏ nó khỏi hỗn hợp phản ứng, tạo điều kiện để Dimethyl

10
ether được sử dụng như chất làm lạnh, ký hiệu chất làm lạnh ASHRAE R-E170.
Nó cũng được sử dụng trong hỗn hợp chất làm lạnh với amoniac, cacbon đioxit,
butan và propen. Dimethyl ether là chất làm lạnh đầu tiên, vào năm 1876, kỹ sư
người Pháp Charles Tellier đã mua lại chiếc Elder-Dempster một con tàu chở
hàng 690 tấn Eboe và lắp một nhà máy làm lạnh Methyl-ether theo thiết kế của
ông. Con tàu được đổi tên thành Le Frigorifique và nhập khẩu thành công một
lô hàng thịt đông lạnh từ Argentina. Tuy nhiên, máy móc có thể được cải tiến
và vào năm 1877 một con tàu lạnh khác có tên là Paraguay với nhà máy làm
lạnh do Ferdinand Carré cải tiến đã được đưa vào phục vụ trên tuyến Nam Mỹ.

DME ít độc và có thể dùng thay cho freon trong máy lạnh hay dùng để sản xuất
sol khí Nó cũng có thể được dùng làm dung môi chiết trích. Đặc biệt DME
không gây "hiệu ứng nhà kính". Do vậy từ năm 1995, DME được xem là nhiên
liệu diesene sạch và được khẳng định là "nhiên liệu của thế kỷ XXI".

Do khả năng làm nhiên liệu lý tưởng như thế, nên hiện nay DME đang có triển
vọng phát triển sản xuất lớn và đang kích thích những nỗ lực lớn trong nghiên
cứu để tăng hiệu quả tổng hợp và sử dụng, nhất là về nghiên cứu về xúc tác.

11
Hình 3. Số lượng bài báo được xuất bản trong giai đoạn 1995-2019 về sự hiện diện
của việc áp dụng DME như một nhiên liệu thay thế - dựa trên dữ liệu của Scopus

12
CHƯƠNG 2: TÌNH HÌNH SẢN XUẤT DME TRÊN THẾ
GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM

I. Tình hình sản xuất DME của thế giới

Sản xuất DME của thế giới hiện nay khoảng 5 triệu tấn mỗi năm, chủ yếu
từ nguồn nguyên liệu methanol.
Hiện nay, Trung Quốc đang đẩy mạnh phát triển DME sản xuất từ than đá,
thành nhiên liệu chủ lực thay thế diesel. Dự tính Trung Quốc cho 20 triệu
tấn DME vào năm 2020. Trung Quốc có trữ lượng than đá lớn thứ 3 thế
giới và hơn 60% năng lượng của nước này được tạo ra từ than đá. Ước tính,
đến năm 2020, nhu cầu sử dụng than đá của thế giới sẽ tăng lên 7,6 tỷ
tấn/năm so với mức 5,3 tỷ tấn như hiện nay. Trong đó, riêng mức sử dụng
của Trung Quốc sẽ xấp xỉ 3 tỷ tấn. Các chuyên gia thị trường tiêu thụ nhiên
liệu cho biết nhiên liệu DME có thể sản xuất dùng thay thế dầu diesel và có
thể giữ được giá dầu thô ở thế giới ở mức 40$/thùng. Trong khi giá dầu thô
hiện tại trên thế giới ở mức trên 70$/thùng, tăng gấp ba lần so với năm
2002. Nhiên liệu DME có giá khoảng 1000 nhân dân tệ/tấn (tương đương
123$), rẻ hơn so với dầu diesel. Nếu nhiên liệu DME này được đưa vào sử
dụng thay thế dầu diesel cho toàn bộ xe buýt của thành phố Thượng Hải có
thể tiết kiệm được khoảng hơn 300 triệu nhân dân tệ (tương đưing với 37
nghìn $) mỗi năm. Chính quyền thành phố đã lên danh sách ngành công
nghiệp hóa nhiên liệu DME là một trong những nhiệm vụ quan trọng của
Thành phố nhằm giảm bớt chi phí nhiên liệu đắt tiền, giảm bớt sự ô nhiễm
môi trường và tiếng ồn. Mặc dù vậy, động cơ xe buýt cần phải chỉnh sửa
một chút trước khi sử dụng nhiên liệu này.
Nhật Bản cũng có các cơ sở sản xuất DME. Tháng 7/2002, một nhà máy
sản xuất DME từ khí tự nhiên với công suất 100 tấn/ngày – công suất lớn
nhất thế giới ở thời điểm đó đã được xây dựng tại thành phố Kushiro. Ngày
19/11/2002, nhà máy chính thức chạy thử nghiệm. Sau hơn một tháng rưỡi
13
 hoạt động liên tục, người ta đã thu được 1240 tấn DME chất lượng khá tốt
với độ tinh khiết khoảng 99.5% để chuẩn bị cho việc chạy thử nghiệm.
Phương pháp tổng hợp trực tiếp DME mới chỉ được thực hiện trong những
năm gần đây nhờ những thành tựu đạt được trong lĩnh vực về chất xúc tác.
Phương pháp mới này cho phép giảm giá thành sản xuất DME và khả năng
sử dụng DME thay thế cho nhiên liệu truyền thống trở thành hiện thực.
Nhật Bản đang gấp rút thực hiện chương trình DME như là một trong
những giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và đa dạng hóa các nguồn
năng lượng, góp phần tăng cường an ninh năng lượng. Tuy còn tồn tại một
số vấn đề cần giải quyết trước khi đưa vào sản xuất hang loạt, nhưng người
ta tin chắc rằng chương trình DME của Nhật Bản sẽ thành công, nhất là
trong giai đoạn hiện nay khi giá dầu mỏ rất cao và do áp lực của cơ chết
phát triển sạch mà các nước công nghiệp hàng đầu thế giới sẽ phải thực
hiện.
Chương trình DME không chỉ có riêng ở Nhật Bản, Trung Quốc mà còn
được tiến hành ở một số nước khác như Hàn Quốc, Mỹ, Hà Lan,… Do
nhận thức được vai trò quan trọng của nhiên liệu DME trong tương lai. Các
nước này cũng đã triển khai chương trình DME của riêng mình từ khoảng
mười năm gần đây.
Ở Thụy Điển, Chemrec sử dụng khí hóa nước đen, một dòng chất thải từ
quá trình phương pháp nghiền để sản xuất BioDME. Tổng hợp nhiên liệu
sinh học thế hệ thứ hai giảm rất cao khí thải CO2 so với nhiên liệu diesel
thông thường.
II. Tình hình sản xuất DME ở Việt Nam
Hiện nay, ở Việt Nam do nền kinh tế ngày càng phát triển nên nhu cầu tiêu
thụ các sản phẩm lọc dầu tăng lên nhanh chóng. Trong tổng hợp sản lượng
tiêu thụ các sản phẩm lọc dầu thì diesel là sản phẩm chiếm tỷ trọng lớn
nhất, bên cạnh đó nhu cầu tiêu thụ LPG cũng tăng khá cao. Tuy nhiên, sản
lượng của LPG và diesel trong nước chưa đáp ứng được nhu cầu làm nhiên
liệu trong sinh hoạt và sản xuất. Do đó, phải có kế hoạch nâng cao sản
14
lượng LPG và diesel hoặc tìm nguồn nhiên lượng mới thay thế. Bên cạnh
đó, Việt Nam cũng theo xu hướng chung của thế giới là tìm các nguồn
nhiên liệu sạch thay thế để tránh gây ô nhiễm môi trường. DME là nhiên
liệu thay thế sạch và kinh tế, có thể sử dụng làm nhiên liệu thay thế hoàn
toàn hoặc một phần LPG, diesel. Ngoài ra, nguyên liệu để sản xuất DME
cũng phong phú, có thể sản xuất từ khí thiên nhiên, than đá hoặc biomass.
Quá trình sản xuất DME từ khí nhằm khai thác được tiềm năng dầu khí của
Việt Nam, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên khí cũng như mở rộng, đa
dạng hóa thị trường khí và đáp ứng trong tương lai.
Theo tính toán của Sao Nam Group, nếu tận dụng được nguồn khí CO2 từ
các mỏ mà không phải nhập khẩu thì giá thành sẽ giảm 50% so với LPG và
diesel.
Con đường đơn giản nhất để sản xuất DME là từ methanol. Methanol có
thể sản xuất từ than hay từ khí thiên nhiên qua giai đoạn sản xuất khí tổng
hợp. Trên thế giới, methanol được sản xuất lượng lớn, khảng hàng chục
triệu tấn/năm. Nước ta cũng đã có dự án xây dựng cơ sở sản xuất methanol
cỡ hơn 60 vạn tấn/năm từ khí thiên nhiên. Ngày nay, công nghệ sản xuất
DME từ methanol đã được ứng dụng trong công nghiệp. Xúc tác cho quá
trình dehydrate hóa methanol thành DME là nhôm oxide.

15
CHƯƠNG 3: SƠ LƯỢC VỀ SẢN XUẤT DIMETHYL
ETHER
I. Nguồn nguyên liệu sản xuất Dimethyl Ether (DME)
1. Nguyên liệu

Nguồn nguyên liệu để sản xuất DME rất phong phú, có thể đi từ khí tổng
hợp, từ khí tự nhiên, từ methanol, từ dầu nặng phế thải hoặc khí metan...

Trong phòng thí nghiệm: người ta tiến hành quá trình tổng hợp DME trực
tiếp từ khí tổng hợp bằng quá trình xúc tác dị thể trong pha khí. Khí tổng
hợp là hỗn hợp của CO và H2. Tỷ lệ H2 so với CO trong hỗn hợp phụ thuộc
vào loạinguyên liệu tổng hợp ra nó, phương pháp điều chế và mục đích sử
dụng cuối cùng. Khí tổng hợp được điều chế từ nhiều nguồn khác nhau như
khí thiênnhiên, các phân đoạn dầu mỏ, than đá, hay từ sinh khối (biomass),
gỗ. Hai quá trình chính để điều chế là steam reforming và oxi hóa không
hoàn toàn(partial oxidation)

Hình 4. Các phương pháp điều chế khí tổng hợp

Trong công nghiệp: người ta sản suất Dimethyl Ether bằng methanol
(CH3OH), qua phản ứng dehydrat hoá. Đây là con đường đơn giản nhất để
sản xuất DME. Methanol có thể sản xuất từ than hay từ khí thiên nhiên qua
giai đoạn sản xuất khí tổng hợp. Trên thế giới, methanol được sản xuất
lượng lớn, cỡ hàng chục triệu tấn/năm. Nước ta cũng đã có dự án xây dựng
cơ sở sản xuất methanol cỡ hơn 60 vạn tấn/năm từ khí thiên nhiên. Ngày
16
 nay, công nghệ sản xuất DME từ methanol đã được ứng dụng trong công
nghiệp. Xúc tác cho quá trình đehyđrat hóa metanol thành DME là nhôm
oxide. Công nghệ chế tạo loại oxide này có thể tham khảo ở Viện Hóa học
Công nghệ Hóa học VN.

2. Sơ lược về nguyên liệu sản xuất (methanol)

 Methanol: được gọi là rượu metylic , ancol metylic, alcohol gỗ, naphtha gỗ
hay rượu mạnh gỗ, là một hợp chất hóa học với công thức phân tử CH3OH
hay CH4O (thường viết tắt MeOH). Methanol là cồn công nghiệp, rất độc. Là
rượu đơn giản nhất, nhẹ, dễ bay hơi, không màu, dễ cháy chất lỏng với một
mùi đặc trưng, rất giống, nhưng hơi ngọt hơn ethanol (rượu uống). Ở nhiệt
độ phòng, nó là một chất lỏng phân cực, và được sử dụng như một chất
chống đông, dung môi, nhiên liệu, và như là một chất làm biến tính cho
ethanol.

Hình 5. Cấu trúc phân tử Methanol

17
 Bảng 3. Tính chất của Methanol
Trạng thái Lỏng không màu
Khối lượng riêng 0.7918 g/cm3
Nhiệt độ nóng chảy −97.6 °C
Nhiệt độ sôi 64.7 °C
Áp suất hơi 13.02 kPa
Độ acid 15.5

II. Qui trình và sản phẩm của quá trình sản xuất

Đầu tiên, methanol được nạp vào trong bình phản ứng tổng hợp DME. Tại đây,
dietyl ete được tổng hợp thông qua quá trình dehydrat hóa methanol. Tiếp theo,
hỗn hợp sau phản ứng được chưng cất tại tháp chưng cất Dimethyl Ether. Tại
phần khác nhau của cột chưng cất ta thu được các sản phẩm khác nhau:

- Phần khí nhẹ bay hơi tại đỉnh cột ta thu được khí sạch.
- Phần chất lỏng tại đáy cột được chuyển sang cột chưng cất methanol. Tại
cột thứ 2 này, ta thu hồi được methanol chưa phản ứng và loại nước.
- Tại gần đỉnh cột (4/5 khoảng cách từ đáy cột), ta ngưng tụ được nhiên
liệu DME.

Hình 6. Sơ đồ qui trình sản xuất DME.

18
 CHƯƠNG 4: BIỆN LUẬN SẢN XUẤT THEO MẺ
HAY LIÊN TỤC
Tiêu chí lựa chọn thiết kế quy trình liên tục hay mẻ :
YẾU TỐ ƯU NHƯỢC ĐIỂM
SẢN XUẤT THEO MẺ
Quy mô Quy mô nhỏ thích hợp theo
mẻ
Công suất tang làm tang
kích thước thiết bị gây khó
khan cho chuyển nguyên
liệu vật liệu vào/ra thiết bị
Chọn theo mẻ nếu quy mô
< 500 tấn/năm
Chi phí đầu tư ban đầu thấp
hơn
Chi phí nhân công vận
hành cao hơn
Chất lượng sản phẩm/mức Thích hợp theo mẻ: mỗi mẻ
độ tin cậy phải đảm bảo chất lượng
nguyên liệu (dược phẩm,
thực phẩm)
Vận hành mềm dẻo Một thiết bị có thể dùng
cho nhiều mục đích công
nghệ : ví dụ một bồn có thể
dùng để trộn, phản ứng,
tách pha,…
Thiết bị tiêu chuẩn hóa/sản Dễ dàng cải tiến thiết bị để
phẩm đa dạng thay đổi mục đích sản xuất
Yếu tố quan trọng để thành
công : tối ưu hóa điều
khiển và trình tự vận hành
Hiệu quả công nghệ Đòi hỏi lịch trình và điều
khiển nghiêm ngặt
Không thể tối ưu hóa thiết
bị cho một sản phẩm duy
nhất
Tích hợp năng lượng rất
khó, nên tiêu tốn tiện ích
nhiều hơn quá trình liện tục
ƯU NHƯỢC ĐIỂM
SẢN XUẤT LIÊN TỤC
Quy mô lớn thích hợp công
nghệ liên tục
Chi phí nhân công vận
hành thấp hơn
Kiểm tra chất lượng sản
phẩm liên tục hoặc theo
chu kì, có khả năng lượng
sản phẩm phụ lớn hơn
Thích hợp khi : phụ phẩm
được tồn trữ và tái chế
Tăng độ mềm dẻo vận hành
đòi hỏi tang chi phí đầu tư
Thích hợp khi nguyên
liệu/sản phẩm/thiết bị ổn
định
Muốn thay đổi phải trang
bị thêm thiết bị
Sản phẩm và công nghệ
thường cố định
Thiết bị được thiết kế và tối
ưu cho một mục đích
Có hiệu quả khi quy mô
sản xuất lớn do giảm thất
thoát năng lượng
Bơm, quạt máy nén vận
hành với hiệu suất cao hơn
Hoàn lưu tác chất và tích
hợp năng lượng dễ hơn
19
 Khó tách và tái sử dụng
nguyên liệu
Bảo trì và vận hành Chi phí nhân công cho vận Chi phí nhân công thấp hơn
hành và bảo trì cao hơn do
thời gian làm sạch và
chuẩn bị thiết bị
Nguyên liệu Chí phí nahan công cho Sản xuất liên tục cả năm
vận hành và bảo trì cao hơn Tồn trữ nguyên liệu lượng
do thời gian làm sạch và lớn gây chi phí rất lớn
chuẩn bị thiết bị
Nhu cầu sản phẩm Thích hợp khi nguyên liệu Khó khan khi sản xuất sản
bị giới hạn ví dụ theo mùa phẩm khác theo mùa
(ví dụ nhà máy đồ Có thể thay đổi sản phẩm
hộp/rượu vang) có tính tương tự
Tốc độ phản ứng Thích hợp cho phản ứng Tốc độ chậm đòi hỏi, kích
tốc độ rất chậm hoặc đòi thước thiết bị lớn, vấn đề
hỏi thời gian lưu lớn phân tán chất khó khan
Đóng cặn làm bẩn thiết bị Thích hợp khi thiết bị dễ bị Là vấn đề nghiêm trọng và
đóng cặn bẩn do quá trình khó giải quyết
làm sạch thiết bị là bắt Sử dụng cặp thiết bị thay
buộc trong quy trình theo phiên để giải quyết vấn đề
mẻ làm sạch
Chi phí đầu tư, nhân công
tang, độ an toàn giảm
An toàn Phơi nhiễm hóa chất của Có tính an toàn cao hơn
công nhân và sai sót khi Hư hỏng thiết bị và do
vận hành thường cao hơn nhân công sai sót giảm
Vấn đề quan trọng để giải
quyết là đào tạo về an toàn
và vận hành
Khả năng điều khiển Khó khan do một thiết bị
dùng vào nhiều mục đích Dễ điều khiển
và sản xuất nhiều loại sản Có nhiều nghiên cứu, cải
phẩm tiến về điều khiển cho quy
Tạo lịch trình sử dụng thiết trình liên tục
bị rất quan trọng Với nhà máy tích hợp cao
Quy trình điều khiển thiết và phức tạp (về năng
bị theo lịch trình sử dụng lượng/nguyên liệu) quá
thiết bị trở nên khó khăn trình điều khiển trở nên
phức tạp và độ mềm dẻo
vận hành giảm mạnh
Từ những ưu nhược điểm được phân tích ở trên, với đề tài này, quy mô sản xuất rất lớn
(20000 tấn/năm), nên nhóm chúng em đề nghị phương án sản xuất liên tục

20
 CHƯƠNG 5: TỔNG QUAN VỀ QUY TRÌNH TỔNG
HỢP DME
I. Phản ứng tổng hợp DME
1. Nhiệt động phản ứng
DME có thể được tổng hợp từ khí tổng hợp qua hai con đường
Gián tiếp, với việc sử dụng hai thiết bị phản ứng khác nhau:

Synga Dehydrate hóa

Tổng hợp methanol DME
s

Trực tiếp với hệ xúc tác lưỡng tính, trong cùng một thiết bị phản ứng:

Synga
Tổng hợp DME từ xúc lưỡng tác tính DME
s

Dù đi bằng con đường nào thì bản chất, để tạo ra DME từ Syngas phải
qua các giai đoạn:
- Tổng hợp Methanol:
CO + H2 CH3OH
∆G0= -29 kJ/mol ∆H0= -90,7 kJ/mol
- Dehydrate hóa:
2CH3OH CH3OCH3 + H2O
∆G0= -4,5 kJ/mol ∆H0= -23,5 kJ/mol
- Phản ứng tổng:
4CO + 2H2 CH3OCH3 + H2O
∆G0= -62,5 kJ/mol ∆H0= -205,5 kJ/mol
- Trong trường hợp có phản ứng Water – gas – shift xảy ra:
CO + H2O CO2 + H2

21
 ∆G0= -28,6 kJ/mol ∆H0= -41,2 kJ/mol
- Thì phản ứng tổng sẽ là:
3CO + 3H2 CH3OCH3 + CO2
∆G0= -91,1 kJ/mol ∆H0= -246,9 kJ/mol
2. Cơ chế và động học phản ứng
a. Cơ chế và động học phản ứng tổng hợp Methanol

Hiện nay, có 3 cơ chế được đề nghị trong phản ứng tổng hợp Methanol

- Cơ chế Hydro hóa hoàn toàn CO sau khi hấp phụ lên bề mặt xúc
tác.
- Cơ chế đưa CO vào liên kết M – H để hình thành chất trung gian
fomyl, tiếp theo là quá trình hydro hóa hoàn toàn
- Cơ chế đưa phân tử CO liên kết với các O – H bề mặt hình thành
các fomate, sau đó tham gia vào các quá trình hydro hóa và
hydrate hóa theo thứ tự
Trong cơ chế này, phân tử nước sinh ra từ quá trình hydro hóa trên bề mặt
không hoàn toàn giải hấp, mà vẫn còn giữ lại trên bề mặt xúc tác. Nó sẽ
tham gia phản ứng với các tâm xúc tác kim loại, vừa giải hấp Methanol vừa
tạo các nhóm M – OH hoạt động
Bảng 4. Về động học phản ứng tổng hợp Methanol

22
 b. Cơ chế và động học phản ứng hydrate hóa Methanol thành DME
- Đầu tiên, sẽ xảy ra quá trình hấp phụ proton H+ trên tâm acid và
O2- trên tâm base:
CH3OH + H+ (CH3OH2)+
CH3OH + O2- CH3O- + OH-
- Sau đó, 2 phức liên kết này sẽ ngưng tụ tạo DME:
(CH3OH2)+ + CH3O- CH3OCH3 + H2O
- Bề mặt xúc tác được hoàn nguyên nhờ phản ứng:
H2O + OH- H3O+ + O2-
H3O+ H2O + H+
II. Thiết bị sản xuất DME
Có 3 loại thiết bị tổng hợp DME phổ biến hiện nay:
1. Thiết bị dạng tầng cố định (Fixed – Bed)
Là thiết bị đoạn nhiệt, được sử dụng đầu tiên và rộng rãi cho các phản
ứng xúc tác dị thể. Tuy nhiên, nó chủ yếu dung trong nghiên cứu ở quy
mô phòng thí nghiệm với kích thước bình phản ứng nhỏ. Lớp xúc tác
được đặt trên một lớp đệm (là các chất độn như thủy tinh, sứ,…) có
kích thước lớn hơn hạt xúc tác. Bên trên lớp xúc tác, người ta có đặt
thêm một lớp đệm nhỏ nữa.

Hình 7. Hình ảnh thiết bị dạng tầng cố định

o Ưu điểm: dễ chế tạo, thao tác sử dụng và chi phí thấp, sự tiếp tiếp
xúc pha rắn – khí tốt, từ đó có độ chuyển hóa cao.

23
 o Nhược điểm: vì nhiệt phản ứng chỉ trao đổi qua thành thiết bị, do
đó, việc tải nhiệt khó hiệu quả, xúc tác được sử dụng phải đạt yêu
cầu cao hơn về độ bền nhiệt. Ngoài ra, kích thước xúc tác được sử
dụng cần phải được xem xét, nếu sử dụng hạt xúc tác quá nhỏ sẽ
gây giảm áp lớn khi khí đi qua, từ đó, làm giảm độ chuyển hóa,
đặc biệt là với các phản ứng nhanh.
2. Thiết bị phản ứng dạng huyền phù Slurry
o Ứng dụng: các thiết bị phản ứng có quy mô Pilot trở lên
o Cấu tạo: khá đơn giản, gồm có bình phản ứng và ống truyền nhiệt
đi bên trong. Dung môi trơ có nhiệt dung lớn được sử dụng là môi
trường tải nhiệt. Các hạt xúc tác dạng bột mịn sẽ được phân tán
vào hệ dung môi. Khí được sục từ dưới lên với vận tốc thích hợp.

Hình 8. Hình ảnh thiết bị dạng huyền phù

o Ưu điểm: việc giải nhiệt và kiểm soát nhiệt độ được thực hiện khá
hiệu quả.
o Nhược điểm: trở lực truyền khối của hệ cao, nên làm giảm khả
năng tiếp xúc liên pha rắn – khí của hệ phản ứng, làm giảm hiệu
quả phản ứng. Nếu sử dụng xúc tác lưỡng tính thì sẽ làm xúc tác
nhanh mất hoạt tính.
3. Thiết bị dạng tầng sôi
24
o Cấu tạo: giống với thiết bị dạng tầng cố định, chỉ khác là phải đảm
bảo vận tốc khí khi phản ứng xảy ra, trong bình phản ứng, sẽ tạo ra
lớp xúc tác giả sôi.
o Ưu điểm: tăng cường truyền nhiệt giữa xúc tác và dòng khí (vừa là
tác chất vừa là môi trường phản ứng), thuận lợi cho việc kiểm soát
nhiệt độ. Do đó, có thể được sử dụng cho các phản ứng tỏa nhiệt
mạnh hay các hệ phản ứng mà xúc tác phải thường xuyên được
thay thế.
Có thể sử dụng các hạt xúc tác nhỏ
Có thể tái sinh xúc tác liên tục
Dễ loại bỏ phần tro, cốc, xỉ
Có thể điều chỉnh kích thước của xúc tác khi có phản ứng
xảy ra
So với thiết bị dạng Slurry, trở lực truyền khối của thiết bị
tầng sôi khá bé, nên hiệu quả tiếp xúc là cao nhất.
o Nhược điểm: việc vận hành đòi hỏi tốn nhiều năng lượng, chế độ
thủy động phức tạp, cần có thiết bị phân riêng xúc tác rắn trong sản
phẩm sau cùng, xúc tác phải đảm bảo có tính chất cơ lý tốt.

25
 CHƯƠNG 6: THIẾT KẾ QUY TRÌNH TỔNG HỢP
DME
I. Lựa chọn quy trình và thông số thiết kế
1. Lựa chọn quy trình
Lựa chọn quy trình sản xuất Dimethyl Ether từ Methanol thông qua quá
trình hydrate hóa. Đây là con đường đơn giản nhất nên ta lựa chọn quy
trình này.
2. Thông số thiết kế
- Sản xuất Dimethyl Ether: 20000 tấn / năm
- Độ tinh khiết: 99,3%
- Hoạt động: 7800h / năm
- Phân tử khối của Dymethyl Ether: 46 g / mol (kg / kmol)
- Năng suất sản phẩm:

ton kg 1 year
20000 1000   2564.103kg / hour
year ton 7800hours

- Suất lượng mol của Dymethyl Ether:

kg 1 kmol
2564.103 x =55.741kmol /hr
hr 46 kg

II. Quy trình sản xuất

 Sơ đồ quy trình công nghệ
a) Cấu trúc dòng vào – ra:

CH3OCH3
CH3OH REACTOR
H2O

26
 b) Cấu trúc dòng hoàn lưu:

CH3OH CH3OCH3
Phản ứng Tách
Chưng cất
H2O

CH3OH hoàn lưu

c) Sơ đồ mô phỏng quy trình công nghệ sản xuất DME

Hình 9. Sơ đồ mô phỏng quy trình công nghệ sản xuất DME

 Thuyết minh quy trình
Nhập liệu gồm một dòng 1 Methanol (tinh khiết) với lưu lượng là 3573 kg/h,
được đưa bơm P-100 chuyển đến thiết bị MIX-100 để hoà trộn với dòng
Methanol hoàn lưu có lưu lượng 2333 kg/h. Dòng 3 đi ra khỏi thiết bị sẽ
tiếp tụ được gia nhiệt bởi thiết bị trao đổi nhiệt E-100, dòng 3 đi vào có tổng
suất lượng khối lượng là 5906 kg/h và nhiệt độ dòng là 25.66oC. Dòng 4 đi
ra khỏi thiết bị E-100 có nhiệt độ là 250 oC.
Sau đó tiếp tục đi qua lò phản ứng C, độ chuyển hóa một lần của metanol
trong lò phản ứng là 60% và dòng 5 ra có tổng suất lượng khối lượng vẫn là
5906 kg/h, nhiệt độ dòng là 340 oC.
Trước khi vào cột chưng cất T-100, dòng sẽ được làm lạnh bởi thiết bị trao
đổi nhiệt E-101, cho ra dòng 7 có tổng suất lượng khối lượng 5906 kg/h,
nhiệt độ dòng là 89 oC.

27
 Tại đỉnh cột (4/5 khoảng cách từ đáy cột), ta ngưng tụ thu được DME có
tổng suất lượng khối lượng 2545 kg/h với nhiệt độ 46.45 oC. Phần chất lỏng
tại đáy cột (dòng 8) được chuyển sang cột chưng cất T-101 với tổng suất
lượng khối lượng 3361 kg/h, nhiệt độ 146.8 oC. Sau đó lại qua van, dòng 9
có nhiệt độ 134 oC và qua thiết bị gia nhiệt làm tăng nhiệt độ lên 140 oC
(dòng 10).
Tại cột T-101 này, ta thu hồi được Methanol chưa phản ứng (dòng 11), đưa
hoàn lưu trở lại với suất lượng khối lượng là 2351 kg/h, nhiệt độ dòng là
124.7 oC và loại nước (dòng 12) với suất lượng khối lượng 1010.21 kg/h có
nhiệt độ dòng 167.8 oC. Cả hai dòng 11 và 12 đều lần lượt được đi qua hai
thiết bị trao đổi nhiệt E-104 và E-103, nhằm hạ nhiệt độ. Dòng 13 có nhiệt
độ 25oC và dòng WasteWater có nhiệt độ 40 oC.

 Giải quyết bài toán cân bằng vật chất

Lựa chọn quy trình và thông số thiết kế

 Lựa chọn quy trình:
Công nghệ sản xuất DME bằng methanol (CH3OH), qua phản ứng
dehydrat hoá là phương pháp đơn giản và hiệu quả nhất, dễ ứng dụng
trong quy mô sản xuất công nghiệp nên ta lựa chọn thiết kế theo quy trình
này.
 Thông số thiết kế:
Thời gian vận hành: 7800 giờ/ năm
Sản xuất Dimethyl Ether 99.3% với năng suất 20000 tấn/năm
Phản ứng dehydrat hoá có:
- Độ chuyển hoá: x = 0.6
- Độ chọn lọc: S = 0.9989
- Năng suất: Y = Sx= 0.5993

 Việc sản xuất DME thông qua phản ứng dehydrat hoá metanol trên xúc tác
acid zeolit. Phản ứng chính:
2CH 3OH   CH 3  2 O  H 2O

 Trong phạm vi nhiệt độ hoạt động bình thường, không có phản ứng phụ
đáng kể. Phản ứng xảy ra tỏa nhiệt nhẹ với nhiệt tiêu chuẩn của phản ứng
28
 kJ
H react (250 C )  11700
kmol

 Nhiệt độ hoạt động xảy ra trong khoảng 250oC đến 370oC, phản ứng không
thể xảy ra quá 400oC vì chất xúc tác sẽ bị phá huỷ.
 Phản ứng diễn ra trên chất xúc tác alumina giáp được xử lý với 10,2% silica.
Ở hơn 250oC, phương trình tốc độ được đưa ra bởi Bondiera và Naccache là:

  E0 
rmet hanol  k0  exp   p met hanol
 RT 
kmol kJ
k0  1.21106 ; E0  80.48 p
Trong đó
3
m cat.h.kPa mol và methanol là áp suất riêng

phần của metanol (kPa)

 Chuyển đổi k 0 và E0

kmol m3 .cat kmol

k0  1.21106 3
  1  0.5  3 14.7 100kPa  8.89 108 3 ;
m cat.h.kPa m m .h
3
kJ 10 mol
E0  80.48   80480kJ / kmol
mol 1kmol

 Cân bằng vật chất:

Dòng Cấu tử Suất lượng Tổng suất Suất Tổng suất Phần
khối lượng lượng lượng lượng mol
(kg/h) khối mol mol
lượng (kmol/h) (kmol/h)
(k g/h)
1 Methanol 3552.8059 3573 110.88 112 0.99
Water 20.1769 1.12 0.01
Recycle Methanol 2317.802 2333 72.3366 0.99
DME 2.7401 0.0595 73.7 0.0008
Water 12.0929 0.6713 0.0092

Cần lưu ý rằng dòng methanol nhập liệu (tinh khiết) kết hợp với dòng hoàn
lưu, do đó dòng đầu vào cho lò phản ứng lớn hơn 3573 kg/h. Do đó:

29
 Tổng lưu lượng khối lượng = lưu lượng khối lượng nhập liệu + lưu lượng
dòng hoàn lưu
= 3573 + 2333
= 5906 kg/h
Vì toàn bộ dòng lưu chất ở trên đi qua bộ trao đổi nhiệt → không có sự
thay đổi về thành phần hoặc số lượng của tốc độ dòng khối
Ngoài ra, tổng lưu lượng khối lượng lò phản ứng đầu vào = tổng tốc độ
khối lượng lò phản ứng đầu ra
Plug flow reactor (C)
Dòng Cấu tử Suất lượng Tổng suất Suất Tổng suất Phần
khối lượng lượng khối lượng mol lượng mol mol
(kg/h) lượng (kmol/h) (kmol/h)
(kg/h)
4 Methanol 5870.6079 5906 183.2166 185.1 0.99
DME 2.7401 0.0595 0.003
Water 32.2698 1.7913 0.0097
5 Methanol 2348.2432 5906 73.2866 185.1 0.396
DME 2534.9217 55.0245 0.2973
Water 1022.4694 56.7562 0.3067

Độ chuyển hóa của Methanol

The mole of Methanol  The amount of DME

The amount of Methanol

183.2166  73.2866
  0.6
183.2166

Distillation column (T-100)

Dòng Cấu tử Suất lượng Tổng suất Suất lượng Tổng suất Phần
khối lượng lượng khối mol lượng mol mol
(kg/hr) lượng (kmol/h) (kmol/h)
(kg/h)
7 Methanol 2348.2432 5906 73.2866 185.1 0.396
DME 2534.9217 55.0245 0.2973
Water 1022.4694 56.7562 0.3067
DME Methanol 12.2961 2545 0.3837 55.35 0.0069
DME 2532.1602 54.9645 0.993
Water 0.0671 0.0037 0.0001
8 Methanol 2335.9471 3361 72.9029 129.7 0.562
DME 2.7616 0.0599 0.0005
30
 Water 1022.4024 56.7525 0.4375

Distillation column (T-101)

Dòng Cấu tử Suất lượng Tổng suất Suất Tổng Phần
khối lượng lượng lượng suất mol
(kg/hr) khối mol lượng
lượng (kmol/h) mol
(kg/h) (kmol/h)
10 Methanol 2335.9471 3361 72.9029 129.7 0.562
DME 2.7616 0.0599 0.0005
Water 1022.4024 56.7525 0.4375
11 Methanol 2335.9463 2351 72.9029 73.64 0.99
DME 2.7616 0.0599 0.0092
Water 12.187 0.6765 0.0008
12 Methanol 0.0008 1010.21 0 56.08 0
DME 0 0 0
Water 1010.21 56.08 1
WasteWater Methanol 0.0008 1010.21 0 56.08 0
DME 0 0 0
Water 1010.21 56.08 1

Sensitivity Results Curve

70 35.0 1000

65 32.5 0
METHANOL KMOL/HR
-1000 DME KMOL/HR
60 30.0
-2000 CONV KG/HR
55 27.5
-3000
50 25.0
-4000
45 22.5
-5000
METHANOL KMOL/HR

DME KMOL/HR

40 20.0
CONV KG/HR

-6000

35 17.5 -7000

30 15.0 -8000

-9000
25 12.5
-10000
20 10.0
-11000
15 7.5
-12000
10 5.0
-13000
5 2.5 -14000

0 0.0 -15000
160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 380 400 420 440 460 480 500 520 540 560 580 600 620 640 660 680 700 720 740 760 780 800
TEMPERATURE (C)

Hình 10. Hình minh họa mối quan hệ giữa metanol, DMEvà độ chuyển hóa

31
Rõ ràng là lượng metanol tỉ lệ nghịch với lượng DME và độ chuyển hóa giảm. Do
đó, phương pháp tối ưu là chọn nhiệt độ xấp xỉ 300oC để độ chuyển hóa đạt được
khoảng 60% và độ tinh khiết của DME là 99.3%
 Trình tự tách chất
Hệ số dễ tách CSE (Coefficent of Ease of Seperation) cho ta biết được cấu

tử nào nên tách trước là phù hợp nhất. Hệ số này được tính theo công thức:

1
CES  f   
 d   b  
log     
 b  LK  d  HK 

Trong đó:

B
f 
+ D với B là suất lượng dòng sản phẩm đáy, D là suất lượng dòng sản

phẩm đỉnh  f  1

+   T là độ chênh lệch nhiệt độ.

Bảng 5. Thông số nhiệt độ sôi và suất lượng các cấu tử cần tách

Nhiệt độ sôi ở
Cấu tử Suất lượng mol ∆T
o
1atm ( C)
DME (A) 55,0245 -24

Methanol (B) 73,2866 64,7 88,7

Nước (C) 56,7562 100 35,3

Các phương án tách chất:

Phương án 1: Tách A trước

- Hệ số dễ tách:

55.0245
CES   88.7  37.53
56.7562  73.2866

32
- Độ bay hơi tương đối:

37.53
  1  1.3753
100

Phương án 2: Tách A và B trước

- Hệ số dễ tách:

55.0245  73.2866
CES   35.3  79.804
56.7562

- Độ bay hơi tương đối:

79.804
  1  1.79804
100

Bảng 6. So sánh chỉ số tách của các phương án

Phương án 1 Phương án 2

Hệ số CES 37,53 79,804

Độ bay hơi α 1,3753 1,79804

33
 CHƯƠNG 7 : THIẾT KẾ HỆ THỐNG TRAO

ĐỔI NHIỆT

I. Thông số các dòng vật chất

Dòng Nhiệt độ ( oC) Mass Enthalpy (kJ/kg)
1 25 -7520
2 25.66 -7517
3 25.66 -7514
4 250 -5950
5 340 -5950
6 340 -8158
7 89 -7389
DME 46.45 -4379
8 146.8 -9519
9 134 -9519
10 140 -8651
11 124.7 -7130
12 167.8 -15215.383
13 25 -7512
Recycle 25.68 -7510
WasteWater 40 -15759.537

Hình 11. Sơ đồ hệ thống

34
II. Dòng Tin (oC) Tout (oC)
Nóng (1) 340 89
Nóng (2) 124.7 25
Lạnh (3) 25.7 250
Lạnh (4) 134 140
Cooling Water 20 25
HP Stream 250 249

Tính toán nhiệt độ Pinch

Bảng 7. Tính toán năng lượng trong Hysys

 Tính toán nhiệt độ Pinch

Hình 12. Nhiệt độ Pinch

 Nhiệt độ Pinch:
Dòng lạnh có TPinch thu được từ 167.9 oC đến 79.1 oC
Dòng nóng có TPinch thu được từ 240.2 oC đến 154 oC

35
36