PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

MỤC LỤC

CHƯƠNG: THUỐC TÁC ĐỘNG LÊN HỆ THẦN KINH THỰC VẬT

(Drugs Affecting the Autonomic Nervous System)

Phần 1: Đại cương về Hệ Thần kinh Thực vật .........................................02

(The Autonomic Nervous System)

Phần 2: Thuốc kích thích Hệ Cholinergic (Chất chủ vận Cholinergic)...08

(Cholinergic Agonist)

Phần 3: Thuốc ức chế Hệ Cholinergic (Chất đối kháng Cholinergic).....13

(Cholinergic Antagonist)

Phần 4: Thuốc kích thích Hệ Adrenergic (Chất chủ vận Adrenergic).....19

(Adrenergic Agonist)

Phần 5: Thuốc ức chế Hệ Adrenergic (Chất đối kháng Adrenergic)......24

(Adrenergic Antagonist)

Nguyễn Thị Cúc 1

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

Phần 1: Đại cương về Hệ Thần kinh Thực vật

(The Autonomic Nervous System)

Chọn MỘT câu trả lời đúng nhất.

Câu hỏi Đáp án

Câu 1: Điều nào dưới đây là đúng khi nói về Câu trả lời đúng C.
hệ thần kinh tự động (ANS)? Chất dẫn truyền thần kinh tại hạch giao cảm
A. Các sợi TK hướng tâm mang tín hiệu từ CNS và phó giao cảm là acetylcholine. Sợi thần
đến các cơ quan đáp ứng kinh giao cảm giải phóng NE và sợi thần kinh
B. Chất dẫn truyền thần kinh tại hạch phó giao phó giao cảm giải phóng ACh đến các cơ
cảm là norepinephrine (NE). quan đáp ứng. Các sợi thần kinh hướng tâm
C. Chất dẫn truyền thần kinh tại hạch giao cảm là (sợi cảm giác) mang tín hiệu từ cơ quan
acetylcholine (ACh). nhận cảm đến CNS, sợi thần kinh ly tâm (sợi
D. Các sợi giao cảm giải phóng Acetylcholin( vận động) mang tín hiệu từ CNS đến cơ quan
ACh) đến cơ quan đáp ứng đáp ứng
E. Các sợi phó giao cảm giải phóng NE đến cơ
quan đáp ứng
• ANS – Autonomic nervous system: Hệ
TK tự động/Hệ TK thực vật
• CNS – Central nervous system: Hệ TK
trung ương
Câu 2: Điều nào dưới đây là đúng khi nói về Câu trả lời đúng = D. Tế bào thần kinh vận
sợi thần kinh vận động (somatic motor động phân bố ở cơ xương (không phải cơ
neuron) ? trơn) và không có hạch. Đáp án A và B
A. Chất dẫn truyền thần kinh tại hạch thần kinh không chính xác, vì không có hạch.
vận động là acetylcholine.
B. Chất dẫn truyền thần kinh tại hạch thần kinh
vận động là norepinephrine.
C. Các sợi thần kinh vận động phân bố ở các cơ
trơn.
D. Sợi thần kinh vận động không có hạch.
E. Phản ứng trong các tế bào thần kinh vận động
thường chậm hơn so với trong hệ thần kinh tự
động.

Nguyễn Thị Cúc 2

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

Ngoài ra, các phản ứng trong hệ thần kinh

vận động nhanh hơn so với các phản ứng
trong hệ thần kinh tự động do ko có hạch
trong hệ.

Câu 3: Những thay đổi sinh lý nào sau đây có Câu trả lời đúng = A.
thể xảy ra khi một người bị gấu xám tấn Khi một người ở hoàn cảnh phải "chiến đấu
công? hay bỏ chạy" (fight or flight) như trong
A. Tăng nhịp tim. trường hợp bị gấu tấn công, hệ TK giao cảm
B. Tăng chảy nước mắt sẽ được kích hoạt. Kích hoạt hệ giao cảm
C. Co đồng tử (miosis). gây ra tăng nhịp tim và huyết áp , giảm nhu
D. Tăng nhu động dạ dày. động dạ dày. Nó cũng gây ra sự giãn đồng
• Fight or Flight: kích thích hệ giao cảm tử và ức chế chảy nước mắt.
• Rest and Digest: kích thích hệ phó giao
cảm
Câu 4: Những thay đổi nào có thể xảy ra khi Câu trả lời đúng = D.
hệ tk phó giao cảm bị ức chế ? Kích hoạt hệ phó giao cảm gây giảm nhịp
A. Giảm nhịp tim tim, co đồng tử, tăng nhu động dạ dày, tăng
B. Co đồng tử (miosis). tiết nước bọt và co cơ vòng cổ bàng quang.
C. Tăng nhu động dạ dày. Do đó, ức chế hệ phó giao cảm gây ra tăng
D. Khô miệng (xerostomia). nhịp tim, giãn đồng tử, giảm nhu động dạ
E. Co cơ vòng cổ bàng quang. dày, khô miệng(do giảm tiết dịch)và thư giãn
cơ vòng cổ bàng quang
(Bảng này là đáp ứng khi kích thích, còn ức
chế đáp ứng sẽ ngược lại)

Câu 5: Phát biểu nào sau đây là đúng về hệ tk Câu trả lời đúng = A.
giao cảm và phó giao cảm? Acetylcholine là chất dẫn truyền thần kinh
A. Acetylcholine kích hoạt thụ thể muscarinic. trong hệ cholinergic, và nó kích hoạt cả thụ

Nguyễn Thị Cúc 3

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
B. Acetylcholine kích hoạt thụ thể adrenergic.
C. Norepinephrine kích hoạt thụ thể muscarinic.
D. Kích hoạt hệ giao cảm làm giảm huyết áp.
Câu 6: Phát biểu nào sau đây liên quan đến hệ
thần kinh phó giao cảm là đúng?
A. Hệ phó giao cảm sử dụng norepinephrine làm
chất dẫn truyền thần kinh.
B. (Nguyên văn: The parasympathetic system
often discharges as a single, functional system –
Câu này mình không hiểu nghĩa lắm ạ)
C. Hệ phó giao cảm có liên quan đến sự điều tiết
khi nhìn gần, sự chuyển động của thức ăn và
tiểu tiện
D. Các sợi sau hạch của hệ phó giao cảm dài so
với các sợi sau hạch của hệ giao cảm.
E. Hệ phó giao cảm kiểm soát sự bài tiết của
tuyến tủy thượng thận.
• Sympathetic system: Hệ giao cảm
• Parasympathetic system: Hệ đối giao
cảm (hay Hệ phó giao cảm)
Nguyễn Thị Cúc
thể muscarinic và nicotinic, không phải thụ
thể adrenergic. Norepinephrine kích hoạt các
thụ thể adrenergic, chứ không phải thụ thể
muscarinic. Kích hoạt hệ giao cảm gây tăng
huyết áp do co mạch và kích thích tim
(receptor beta1 trên tim và receptor alpha1
trên cơ trơn mạch máu)
Câu trả lời đúng = C.
Hệ thần kinh phó giao cảm duy trì các chức
năng thiết yếu của cơ thể, chẳng hạn như
khả năng điều tiết khi nhìn, sự chuyển động
của thức ăn và tiểu tiện. Hệ phó giao cảm
sử dụng acetylcholine, không phải
norepinephrine, là chất dẫn truyền thần kinh.
Các sợi sau hạch của hệ phó giao cảm ngắn
hơn so với các sợi sau hạch giao cảm. Tủy
thượng thận nằm dưới sự kiểm soát của hệ
giao cảm.
Lý giải đáp án B: câu này mình không hiểu
nghĩa lắm
Nhưng mình có hỏi cô và được gợi ý đại loại
là Đáp án B nói ở hệ phó giao cảm khi 1 chất
dẫn truyền thần kinh được tiết ra sẽ hoạt hóa
1 hệ thống các chức năng.
Điều này có thể thấy đáp án B không đúng vì
các sợi thần kinh phó giao cảm rời rạc, riêng
biệt đến từng cơ quan và chất dẫn truyền
thần kinh tiết ra sẽ hoạt hóa receptor trên
mình cơ quan đó và gây ra đáp ứng, chứ
không lan tỏa như hệ giao cảm.
Tiếp theo,hãy liên tưởng đến tủy thượng thận
phóng thích Epinephrine, chất này sẽ đồng
thời đến hàng loạt các cơ quan và làm thay
đổi hoạt động của các cơ quan đó (mà rõ
ràng tủy thượng thận hay Epinephrine là
đang nói đến hệ giao cảm, như vậy hệ giao
4
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 7: Điều nào sau đây là đúng về chất dẫn
truyền thần kinh và sự dẫn truyền thần kinh?
A. Các chất dẫn truyền thần kinh được giải
phóng ra từ các đầu tận cùng của sợi trước hạch
( màng trước synap )
B. Sự giải phóng chất dẫn truyền thần kinh được
kích hoạt bởi yếu tố hoạt hóa từ các tế bào tk sau
synap (neuron sau hạch)
C. Nồng độ canxi nội bào giảm trước khi chất
dẫn truyền thần kinh được giải phóng.
D. Serotonin và dopamine là những chất dẫn
truyền thần kinh chính trong ANS (Hệ TKTV)
Câu 8: Một người đàn ông lớn tuổi được đưa
vào phòng cấp cứu sau khi anh ta uống một
lượng lớn viên carvedilol, một loại thuốc
block các receptor apha1, beta1 và beta2
adrenergic, Những triệu chứng nào sau đây
bạn sẽ thấy ở bệnh nhân này?
A. Tăng nhịp tim
Nguyễn Thị Cúc
cảm phù hợp hơn với việc tiết ra 1 chất dẫn
truyền thần kinh và hoạt hóa 1 hệ thống chức
năng chứ không phải hệ phó giao cảm)
Câu trả lời đúng = A. Các chất dẫn truyền
thần kinh được giải phóng từ sợi trước hạch
(màng trước synap), được kích hoạt bởi yếu
tố hoạt hóa từ tế bào thần kinh trước synap-
neuron trước hạch (không phải neuron sau
hạch). Khi yếu tố hoạt hóa đến tế bào thần
kinh trước synap, canxi sẽ xâm nhập vào tế
bào thần kinh trước synap và nồng độ calci
tăng lên trước khi chất dẫn truyền thần kinh
được giải phóng. Các chất dẫn truyền thần
kinh chính trong ANS là norepinephrine và
acetylcholine.
Câu trả lời đúng = B.
Kích hoạt receptor alpha1 gây ra giãn đồng
tử (do gây co cơ tia mống mắt), co mạch và
tăng huyết áp. Kích hoạt receptor beta 1 làm
tăng nhịp tim, khả năng vận động của tim và
huyết áp. Kích hoạt receptor beta 2 gây giãn
5
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

B. Giảm nhịp tim phế quản và thư giãn các mạch máu cung
C. Giãn đồng tử cấp cho cơ xương.
D. Tăng huyết áp. Do đó, ức chế các thụ thể này sẽ gây co
Bảng này là đáp ứng khi kích thích, đáp ứng khi mạch (block alpha 1), giảm nhịp tim (block
ức chế sẽ ngược lại nhé beta1), giảm khả năng co bóp của tim (block
beta 1), giảm huyết áp, co thắt cơ trơn phế
quản (block beta 2) và co thắt các mạch máu
cung cấp cho cơ xương (block beta 2).

Câu 9: Tất cả các phát biểu dưới đây về điều Câu trả lời đúng = B
hòa chức năng thông qua TKTV là chính xác, Khi huyết áp
ngoại trừ giảm đột ngột,
A. Baroreceptors là các cảm biến áp suất đặt tại các baroreceptor
các vị trí tim mạch khác nhau. gửi tín hiệu đến
B. Hệ phó giao cảm được kích hoạt bởi CNS để não và não kích
đáp ứng với việc giảm huyết áp đột ngột. hoạt hệ giao
C. Hệ phó giao cảm được kích hoạt bởi CNS để cảm (không phải
đáp ứng với sự tăng huyết áp đột ngột. hệ phó giao
D. Hệ giao cảm được kích hoạt bởi CNS để đáp cảm) để đưa
ứng với việc giảm huyết áp đột ngột. huyết áp về giá
• CNS – Central nervous system: Hệ trị bình thường
TKTW

Câu 10: Điều nào sau đây là đúng về các Câu trả lời đúng = A.
receptor màng tế bào và sự truyền tín hiệu? Các chất dẫn truyền thần kinh thường liên
kết với các receptor ở màng sau synap (

Nguyễn Thị Cúc 6

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
A. Chất dẫn truyền thần kinh hệ ANS liên kết với
các receptor trên màng tế bào của cơ quan đáp
ứng, gây ra các đáp ứng của tế bào .
B. Receptor muscarinic còn gọi là receptor
ionotropic.
C. Các receptor nicotinic còn gọi là receptor
metabotropic.
D. Các receptor metabotropic kích hoạt trực tiếp
các kênh ion
Nguyễn Thị Cúc
màng tế bào của cơ quan đáp ứng) và gây ra
các đáp ứng của tế bào.
Acetylcholine (ACh) liên kết với các receptor
muscarinic và kích hoạt đường truyền tin thứ
hai trong các cơ quan đáp ứng, từ đó gây ra
các đáp ứng của tế bào. Những loại receptor
kết hợp với các hệ thống chất truyền tin thứ
hai được gọi là các receptor metabotropic.
Do đó, các receptor metabotropic không kích
hoạt trực tiếp các kênh ion.
ACh cũng liên kết với các receptor nicotinic
và kích hoạt các kênh ion trên các tế bào đáp
ứng. Những loại receptor kích hoạt trực tiếp
các kênh ion được gọi là receptor ionotropic
7
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

Phần 2: Thuốc kích thích Hệ Cholinergic (Chất chủ vận Cholinergic)

(Cholinergic Agonist)

Chọn MỘT câu trả lời đúng nhất.

Câu hỏi Đáp án

Câu 1: Độc tố Botulinum ngăn chặn sự giải
phóng acetylcholine từ các đầu tận cùng sợi
trước hạch (tế bào thần kinh cholinergic).
Điều nào sau đây là tác dụng có thể có của
độc tố botulinum?
A. Liệt cơ xương.
B. Cải thiện các triệu chứng nhược cơ.
C. Tăng tiết nước bọt.
D. Giảm nhịp tim.
Câu trả lời đúng = A.
Acetylcholine được giải phóng bởi các tế bào
thần kinh cholinergic tác động lên các thụ thể
nicotinic trong các tế bào cơ xương để gây
co cơ. Do đó, ức chế giải phóng ACh gây tê
liệt cơ xương.
Bệnh nhược cơ là một bệnh tự miễn, trong
đó các kháng thể được tạo ra để chống lại
các thụ thể nicotinic và làm bất hoạt các thụ
thể nicotinic. Mà độc tố Botulinum ngăn chặn
giải phóng ACh nên càng làm xấu đi chứ
không cải thiện các triệu chứng của tình
trạng này. Giảm giải phóng ACh bởi độc tố
Botulinum gây giảm bài tiết bao gồm giảm
nước bọt gây khô miệng (receptor M1 không
nhận được Ach) và tăng nhịp tim (receptor
M2 không nhận được Ach)

Câu 2: Một nha sĩ muốn giảm tiết nước bọt ở Câu trả lời đúng = D.
bệnh nhân để chuẩn bị cho một thủ tục phẫu Tuyến nước bọt chứa thụ thể muscarinic,
thuật miệng (liên quan đến răng). Cách nào không phải thụ thể nicotinic. Kích hoạt các

Nguyễn Thị Cúc 8

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
sau đây sẽ hữu ích trong việc giảm tiết nước
bọt?
A. Kích hoạt các thụ thể nicotinic trong tuyến
nước bọt.
B. Block (chặn) các thụ thể nicotinic trong tuyến
nước bọt.
C. Kích hoạt thụ thể muscarinic trong tuyến nước
bọt.
D. Block các thụ thể muscarinic trong tuyến nước
bọt.
Câu 3: Điều nào sau đây là tác dụng toàn thân
của chất chủ vận muscarinic?
A. Giảm nhịp tim (nhịp tim chậm).
B. Huyết áp tăng.
C. Mydriasis (giãn đồng tử).
D. Giảm tần số tiểu tiện
E. Táo bón.
Câu 4: Nếu bác sĩ nhãn khoa muốn làm giãn
đồng tử để kiểm tra mắt, loại thuốc / nhóm
thuốc nào sau đây có thể hữu ích về mặt lý
thuyết?
A. Chất kích hoạt thụ thể Muscarinic (chất chủ
vận).
Nguyễn Thị Cúc
thụ thể muscarinic trong tuyến nước bọt gây
ra sự tiết nước bọt. Block các thụ thể
muscarinic, sử dụng các loại thuốc như
Atropine, làm giảm tiết nước bọt và làm khô
miệng.
Câu trả lời đúng = A.
Một chất chủ vận muscarinic liên kết và kích
hoạt các thụ thể muscarinic trong tim, tế bào
nội mô (mạch máu), ruột (cơ trơn tiêu hóa),
cơ vòng mống mắt (mắt) và cơ bàng quang,
cơ trơn tiết niệu, ngoài ra còn có một số mô
khác.
Kích hoạt thụ thể muscarinic bởi một chất
chủ vận làm giảm nhịp tim, co thắt các cơ
trơn trong đó co cơ vòng mống mắt dẫn đến
co đồng tử (miosis), co cơ trơn tiêu hóa, tăng
nhu động ruột (do đó gây tiêu chảy, không
phải táo bón) và co thắt cơ bàng quang tăng
tần suất đi tiểu. Trong các tế bào nội mô của
các mạch máu, kích hoạt muscarinic giải
phóng oxit nitric gây ra sự co mạch và giảm
huyết áp.
Câu trả lời đúng = B.
Chất chủ vận Muscarinic (ví dụ ACh,
Pilocarpine) gây co cơ vòng mống mắt và co
đồng tử (miosis).
Anticholinesterase - Chất kháng
Cholinesterase (enzym thủy phân
Acetylcholine) (ví dụ, Neostigmine,
9
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
B. Chất ức chế thụ thể Muscarinic (chất đối
kháng).
C. Acetylcholine.
D. Pilocarpin.
E. Neostigmine.
• Agonist: Chất chủ vận
• Antagonist: Chất đối kháng
Câu 5: Bệnh Alzheimer có sự thiếu hụt chức
năng thần kinh cholinergic trong não. Về mặt
lý thuyết, cách nào sau đây sẽ hữu ích trong
điều trị các triệu chứng của bệnh Alzheimer?
A. Ức chế thụ thể cholinergic trong não.
B. Ức chế giải phóng acetylcholine trong não.
C. Ức chế enzyme acetylcholinesterase trong
não.
D. Kích hoạt enzyme acetylcholinesterase trong
não.
Câu 6: Một phụ nữ lớn tuổi sống trong một
ngôi nhà ở nông trại đã được đưa đến phòng
cấp cứu trong tình trạng nghiêm trọng sau khi
uống một chất lỏng từ một chai không nhãn
được tìm thấy gần giường ngủ, có thể cô ấy
đã tự tử. Cô bị tiêu chảy, đi tiểu thường
xuyên, co giật, khó thở, co đồng tử (miosis)
và tiết nước bọt quá mức. Điều nào sau đây
là đúng về bệnh nhân này?
A. Cô ấy rất có thể đã tiêu thụ một loại thuốc trừ
sâu organophosphate.
B. Các triệu chứng phù hợp với kích hoạt giao
cảm.
C. Các triệu chứng của cô có thể được điều trị
bằng cách sử dụng thuốc kháng cholinesterase.
D. Các triệu chứng của cô có thể được điều trị
bằng chất chủ vận cholinergic.
Nguyễn Thị Cúc
Physostigmine) cũng gây ra chứng co đồng
tử bằng cách tăng nồng độ ACh. Mặt khác,
thuốc đối kháng Muscarinic làm thư giãn các
cơ trơn trong đó có cơ vòng mống mắt và
gây giãn đồng tử ( mydriasis ).
Câu trả lời đúng = C.
Vì đã có sự thiếu hụt chức năng cholinergic
ở não trong bệnh Alzheimer, nên việc ức chế
thụ thể cholinergic hoặc ức chế giải phóng
ACh sẽ làm tình trạng tồi tệ hơn. Kích hoạt
enzyme acetylcholinesterase sẽ làm tăng sự
thoái hóa của ACh, một lần nữa sẽ làm tình
trạng tồi tệ hơn. Tuy nhiên, ức chế enzyme
acetylcholinesterase sẽ giúp tăng mức ACh
trong não và do đó giúp giảm các triệu
chứng của bệnh Alzheimer.
Câu trả lời đúng = A.
Các triệu chứng phù hợp với cường
cholinergic (kích thích Cholinergic). Vì phụ
nữ lớn tuổi sống trong một nông trại và vì
các triệu chứng phù hợp với cường
Cholinergic (thường do thuốc ức chế
cholinesterase), nên có thể cho rằng cô đã
sử dụng thuốc trừ sâu organophosphate
(chất ức chế cholinesterase không thuận
nghịch). Giả sử rằng các triệu chứng là do
ngộ độc organophosphate, sử dụng thuốc
kháng cholinesterase hoặc chất chủ vận
cholinergic sẽ làm tình trạng tồi tệ hơn. Các
triệu chứng không phù hợp với kích hoạt
giao cảm, vì kích hoạt giao cảm sẽ gây ra
các triệu chứng ngược lại với kích hoạt
cholinergic gặp ở bệnh nhân này.
10
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 7: Sarin là một chất độc thần kinh dễ bay
hơi, nó ức chế enzyme cholinesterase.
Những triệu chứng nào sau đây bạn sẽ thấy ở
một bệnh nhân tiếp xúc với sarin?
A. Bí tiểu.
B. Nhịp tim nhanh.
C. Co đồng tử (miosis).
D. Giãn đồng tử (mydriasis).
E. Khô miệng.
Câu 8: Chiếu xạ đầu và cổ ở bệnh nhân ung
thư có thể làm giảm tiết nước bọt và gây khô
miệng. Tất cả các loại thuốc hoặc nhóm
thuốc sau đây về mặt lý thuyết đều hữu ích
trong việc cải thiện giảm tiết nước bọt ở
những bệnh nhân này ngoại trừ.
A. Thuốc đối kháng Muscarinic.
B. Chất chủ vận Muscarinic.
C. anticholinesterase (thuốc kháng
cholinesterase)
D. Pilocarpin.
E. Neostigmine.
Câu 9: Loại thuốc hoặc nhóm thuốc nào sau
đây sẽ hữu ích trong điều trị các triệu chứng
của bệnh nhược cơ?
A. Thuốc đối kháng nicotinic.
B. Chất chủ vận Muscarinic.
C. Thuốc đối kháng Muscarinic.
D. Các tác nhân anticholinesterase (thuốc kháng
Cholinesterase)
Nguyễn Thị Cúc
Câu trả lời đúng = C.
Sarin là một loại khí organophosphate có tác
dụng ức chế enzyme cholinesterase và làm
tăng nồng độ ACh. Do đó, các triệu chứng
của cường cholinergic (tăng đi tiểu, nhịp tim
chậm, bài tiết quá mức, co đồng tử, vv) nên
được dự kiến ở những bệnh nhân tiếp xúc
với sarin. Bí tiểu, nhịp tim nhanh, giãn đồng
tử và khô miệng thường được nhìn thấy với
chất đối kháng muscarinic
Câu trả lời đúng A.
Kích hoạt các thụ thể muscarinic trong tuyến
nước bọt gây ra sự tiết nước bọt. Điều này
có thể đạt được trên lý thuyết bằng cách sử
dụng một chất chủ vận muscarinic như
pilocarpin hoặc một chất kháng
cholinesterase như neostigmine (tăng mức
ACh). Thuốc đối kháng Muscarinic (thuốc
kháng cholinergic) sẽ làm giảm tiết nước bọt
và làm khô miệng
Câu trả lời đúng = D.
Chức năng của các thụ thể nicotinic trong cơ
xương bị suy giảm trong bệnh nhược cơ do
sự phát triển của kháng thể đối với thụ thể
nicotinic trong cơ thể bệnh nhân (bệnh tự
miễn). Bất kỳ loại thuốc nào có thể làm tăng
nồng độ ACh trong cơ đều có thể cải thiện
các triệu chứng ở bệnh nhược cơ. Do đó,
các chất ức chế cholinesterase giúp cải thiện
các triệu chứng của bệnh nhược cơ. Thuốc
Muscarinic không có vai trò trong bệnh
nhược cơ, và thuốc đối kháng nicotinic sẽ
làm nặng thêm các triệu chứng
11
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 10: Atropa belladonna là một loại cây có
chứa atropine (chất đối kháng muscarinic).
Loại thuốc hoặc nhóm thuốc nào sau đây sẽ
hữu ích trong điều trị ngộ độc với
belladonna?
A. Malathion.
B. Physostigmine
C. Thuốc đối kháng Muscarinic.
D. Thuốc đối kháng nicotinic.
Nguyễn Thị Cúc
Câu trả lời đúng = B.
Atropine là chất đối kháng thụ thể muscarinic
cạnh tranh gây ra tác dụng kháng
cholinergic. Thuốc chủ vận Muscarinic hoặc
bất kỳ loại thuốc nào có thể làm tăng nồng
độ ACh sẽ có thể chống lại tác dụng của
atropine. Do đó, các anticholinesterase (
thuốc kháng Cholinesterase) như Malathion
và Physostigmine có thể chống lại tác dụng
của Atropine trong lý thuyết. Tuy nhiên,
malathion là một chất ức chế không thuận
nghịch của acetylcholinestease nên không
được sử dụng để điều trị toàn thân ở bệnh
nhân. Thuốc đối kháng Muscarinic sẽ làm
tăng thêm độc tính của atropine. Thuốc đối
kháng Nicotinic có thể làm tăng độc tính
bằng cách tác động lên các thụ thể hạch phó
giao cảm và do đó làm giảm sự giải phóng
ACh.
12
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

Phần 3: Thuốc ức chế Hệ Cholinergic (Chất đối kháng Cholinergic)

(Cholinergic Antagonist)

Chọn MỘT đáp án đúng nhất

Câu hỏi Đáp án

Câu 1: Trong một cuộc phẫu thuật nhãn
khoa, bác sĩ phẫu thuật muốn co đồng tử
của bệnh nhân bằng việc sử dụng thuốc
miotic (thuốc gây co đồng tử - dùng điều trị
tăng nhãn áp). Tuy nhiên, anh ta vô tình sử
dụng một loại thuốc khác gây giãn đồng tử.
Nhiều khả năng, anh ta đã sử dụng loại
thuốc nào sau đây?
A. Acetylcholine.
B. Pilocarpin.
C. Tropicamide
D. Phentolamine.
E. Bethanechol.
Câu trả lời đúng = C.
Các chất chủ vận Muscarinic như ACh,
Pilocarpine và Bethanechol làm co cơ vòng
mống mắt gây co đồng tử (miosis), trong khi
các thuốc đối kháng muscarinic như Atropine
và Tropicamide gây giãn đồng tử (mydriasis).
Các chất đối kháng alpha-Adrenergic như
Phentolamine làm thư giãn các cơ tia mống
mắt và gây co đồng tử

Câu 2: Sarin là một organophosphate- chất Câu trả lời đúng = C.

ức chế cholinesterase. Thuốc nào sau đây Sarin là organphosphate - chất ức chế
có thể được sử dụng như một thuốc giải cholinesterase. Nó gây ra sự gia tăng nồng độ
độc cho ngộ độc sarin? ACh trong các mô dẫn đến tăng kích thích
A. Pilocarpine cholinergic bằng cách kích hoạt các thụ thể
B. Carbachol. Muscarinic cũng như các thụ thể nicotinic.
C. Atropine Hầu hết các triệu chứng của kích thích
D. Physostigmine cholinergic được gây ra bởi kích thích các thụ
E. Nicotine thể muscarinic, do đó, chất đối kháng
muscarinic như Atropine là một thuốc giải độc
cho ngộ độc sarin. Các chất chủ vận
cholinergic như pilocarpin, carbachol,
Physostigmine (chất chủ vận gián tiếp) và
nicotine sẽ làm trầm trọng thêm các triệu
chứng ngộ độc sarin

Nguyễn Thị Cúc 13

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 3: Atropine là một trong những thành
phần trong thuốc chống dị ứng kết hợp
diphenoxylate / atropine đã có ở Hoa Kỳ.
Những tác dụng nào sau đây được tạo ra
bởi atropine góp phần vào tác dụng chống
tiêu chảy của nó?
A. Tăng nhu động đường tiêu hóa.
B. Giảm nhu động đường tiêu hóa.
C. Tăng tiết nước bọt.
D. Tăng tiết acid.
Câu 4: Một bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc
nghẽn mạn tính (COPD) đã được kê đơn
dùng thuốc là chất chủ vận beta 2 để làm
giảm co thắt phế quản. Tuy nhiên, bệnh
nhân đã không đáp ứng với điều trị này.
Loại thuốc hoặc nhóm thuốc nào sau đây
bạn muốn đề xuất cho bệnh nhân này lựa
chọn tiếp theo?
A. Chất chủ vận beta 1
B. Chất chủ vận Muscarinic.
C. Physostigmine.
D. Ipratropium.
E. Phentolamine.
Câu 5: Loại thuốc nào sau đây sẽ là thuốc
chống say tàu xe hiệu quả nhất cho người
dự định đi tàu?
A. Atropine
B. Tropicamide
C. Scopolamine.
D. Darifenacin.
E. Tiotropium.
Nguyễn Thị Cúc
Câu trả lời đúng = B.
Chất chủ vận Muscarinic làm tăng nhu động
đường tiêu hóa, tiết nước bọt và bài tiết axit
(tác động receptor M1,3,5 – tăng co cơ trơn,
tăng hoạt động tuyến ngoại tiết).
Atropine là một chất đối kháng muscarinic và
do đó gây ra sự giảm nhu động đường tiêu hóa
có liên quan đến tác dụng chống tiêu chảy của
nó.
Câu trả lời đúng = D.
Các thụ thể chính có trong các mô phế quản là
các thụ thể muscarinic và beta 2-adrenergic.
Kích hoạt thụ thể Muscarinic gây co thắt phế
quản và kích hoạt thụ thể beta2-adrenergic gây
giãn phế quản. Do đó, chất chủ vận
muscarinic trực tiếp hoặc gián tiếp
(Physostigmine) sẽ làm trầm trọng thêm co thắt
phế quản. Ipratropium là một chất đối kháng
muscarinic có thể thư giãn các cơ trơn phế
quản và làm giảm co thắt phế quản ở những
bệnh nhân không đáp ứng với thuốc chủ vận
beta2, còn receptor alpha 1 và beta 1 thường
không có trong các mô phế quản và do đó chất
chủ vận beta1 hoặc chất đối kháng alpha
(phentolamine) không có bất kỳ tác dụng đáng
kể nào đối với co thắt phế quản.
Câu trả lời đúng = C.
Tất cả các thuốc đối kháng muscarinic (thuốc
kháng cholinergic) được liệt kê ở trên về mặt lý
thuyết là có thể làm thuốc chống say tàu xe;
tuy nhiên, scopolamine là hiệu quả nhất trong
việc ngăn ngừa chứng say tàu xe trong thực
tế. Tropicamide chủ yếu có công dụng nhãn
khoa, và Tiotropium được sử dụng cho các rối
14
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 6: Điều nào sau đây là đúng?
A. Phong bế hạch giao cảm có thể dẫn đến
giảm huyết áp.
B. Phong bế hạch phó giao cảm có thể làm
giảm nhịp tim.
C. Nicotine là 1 curae chống khử cực.
D. Atropine là 1 curae chống khử cực.
Câu 7: Điều nào sau đây là đúng về thuốc
chẹn thần kinh cơ (NMBs)?
• Neuromuscular Blockers – NMBs:
Thuốc chẹn thần kinh cơ ( receptor
trên hệ thần kinh cơ là receptor
Nicotinic – đây là thuốc ức chế hệ
Nicotinic ở cơ vân, trên lớp mình học
cái này là Các curae)
Nên mình dùng từ Curae nhé
A. Curae chống khử cực được dùng bằng
đường uống.
B. Các chất ức chế cholinesterase làm giảm tác
dụng của Curae chống khử cực.
C. Curae chống khử cực ảnh hưởng đến cơ
hoành đầu tiên.
D. Tác dụng của Curae khử cực lâu bền có thể
giảm đi nếu dùng cùng thuốc ức chế
cholinesterase.
Nguyễn Thị Cúc
loạn hô hấp (COPD). Darifenacin được sử
dụng cho cơ bàng quang hoạt động quá mức.
Câu trả lời đúng = A.
Block hạch giao cảm gây giảm giải phóng
norepinephrine và do đó giảm nhịp tim và hạ
huyết áp.
Block hạch phó giao cảm gây giảm giải phóng
ACh và do đó làm tăng nhịp tim. Receptor ở
cả hạch giao cảm và phó giao cảm là loại
nicotinic. Nicotine là một chất chủ vận tại
receptor nicotinic và có tạo ra khử cực trong
hạch. Atropine là một chất đối kháng
muscarinic và không có tác dụng đối với các
thụ thể nicotinic được tìm thấy trong hạch.
Câu trả lời đúng = B.
Curae chống khử cực như Cisatracurium và
Vecuronium là các hợp chất phân cực cao và
kém hấp thu qua đường tiêu hóa. Do đó,
chúng được dùng bằng đường tiêm, không
phải đường uống. Curae chống khử cực là
chất đối kháng cạnh tranh với Ach ở receptor
nicotinic. Do đó, việc tăng nồng độ ACh tại cơ
bắp làm giảm tác dụng của curae chống khử
cực. Các chất ức chế cholinesterase làm tăng
nồng độ ACh tại thần kinh cơ và làm giảm tác
dụng của curae chống khử cực, nhưng có thể
tăng cường tác dụng của curae khử cực lâu
bền (do curae khử cực lâu bền gắn và kích
hoạt các receptor Nicotinic, không bị thủy phân
bởi Cholinesterase; nên Ức chế
Cholinesterase làm tăng nồng độ Ach ở khe
synap, càng thúc đẩy gắn và kích hoạt
receptor Nicotinic ở cơ vân)
Curae chống khử cực ảnh hưởng đầu tiên đến
các cơ co thắt, nhanh chóng nhìn thấy ở mặt
15
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 8: Điều nào sau đây là đúng khi nói về
tương tác thuốc với Curae chống khử cực?
A. Desflurane làm giảm tác dụng của Curae
chống khử cực.
B. Các chất ức chế cholinesterase làm tăng tác
dụng của Curae chống khử cực.
C. Aminoglycoside làm tăng tác dụng của
Curae chống khử cực.
D. Thuốc chẹn kênh canxi làm giảm tác dụng
của Curae chống khử cực.
• Neuromuscular Juction – NMJ: Nút
giao, mối nối thần kinh cơ
Nguyễn Thị Cúc
và mắt và sau đó mới ảnh hưởng đến cơ
hoành (cơ hô hấp)
Câu trả lời đúng = C.
Thuốc gây mê dạng hydrocarbon có chứa
halogen như Desflurane làm tăng cường tác
dụng của Curae chống khử cực bằng cách tạo
ra sự ổn định, thư giãn cơ.
Các chất ức chế Acetylcholinesterase làm tăng
nồng độ ACh và làm giảm tác dụng của các
Curae chống khử cực (do các Curae chống
khử cực ức chế cạnh tranh với Ach trên
receptor Nicotinic).
Kháng sinh Aminoglycoside làm tăng tác dụng
của Curae chống khử cực bằng cách giảm giải
phóng ACh từ các tế bào thần kinh
cholinergic.( Phần này có rất nhiều tài liệu ghi
KS Aminosid ngăn cản sự giải phóng Ach, có
thể do ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển
Ca++, trong cuốn Goodman and Gilman’s có
16
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 9: Một bệnh nhân được chỉ định dùng
thuốc ức chế thần kinh cơ (NMB) trước khi
tiến hành phẫu thuật để làm mềm cơ xương.
Thuốc NMB này tác dụng, nhanh chóng gây
co thắt cơ mặt và mắt đầu tiên và cơ hoành
cuối cùng. Tác dụng của thuốc này có thể
bị giảm nếu dùng cùng Neostigmine. Thuốc
nào sau đây có khả năng cao đã được dùng
cho bệnh nhân này?
A. Rocuronium.
B. Succinylcholine.
C. Diazepam.
D. Tubocurarine.
Nguyễn Thị Cúc
nói, và cuốn Cẩm nang sử dụng thuốc điều trị
lao)
Các thuốc kênh chặn canxi làm tăng tác dụng
của Curae chống khử cực, có thể bằng cách
ảnh hưởng đến sự vận chuyển ion Ca2+ ( Do
Ca2+ từ khe synap vào màng trước synap để
kích hoạt giải phóng Ach, nếu chẹn kênh Ca2+
sẽ làm giảm nồng độ Ca2+ ở màng trước
synap và không kích hoạt giải phóng Ach. Khi
đó nồng độ Ach ở khe synap giảm, không cạnh
tranh với Curae chống khử cực ở trên receptor
Nicotinic)
Câu trả lời đúng A.
Có hai loại NMBs: gọi là Curae chống khử cực
và Curae khử cực lâu bền.Curae khử cực lâu
bền là chất chủ vận ở các receptor nicotinic,
trong khi Curae chống khử cực là chất đối
kháng ở các receptor nicotinic. Cả hai loại
Curae này đều có tác dụng gây co cơ mặt, mắt
đầu tiên và cơ hoành cuối cùng.
Tuy nhiên, các chất ức chế cholinesterase như
Neostigmine làm tăng nồng độ ACh trong cơ
do đó có thể làm giảm tác dụng của Curae
chống khử cực (do Curae chống khử cực ức
chế cạnh tranh với Ach trên receptor Nicotinic)
và tăng cường tác dụng của Curae khử cực
lâu bền. Vì vậy, loại thuốc được chỉ định cho
bệnh nhân này rất có thể là Rocuronium, đây
là một Curae chống khử cực.
Tubocurarine cũng là một Curae chống khử
cực, nhưng nó không được sử dụng trong thực
tế.
17
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 10: Một bệnh nhân đã được sử dụng
thuốc ức chế thần kinh cơ (NMB) trước khi
tiến hành phẫu thuật để làm mềm cơ xương.
Thuốc NMB này gây ra tăng trương lực cơ
sau đó mới liệt, và làm giãn mềm cơ. Tác
dụng của thuốc này có thể tăng lên nếu sử
dụng cùng Neostigmine. Thuốc nào sau đây
có khả năng cao đã được dùng cho bệnh
nhân này?
A. Cisatracurium.
B. Succinylcholine.
C. Diazepam.
D. Tubocurarine.
Nguyễn Thị Cúc
Succinylcholine là một Curae khử cực lâu bền
và Diazepam là một loại thuốc Benzodiazepine
không làm mềm cơ xương (thuốc an thần, gây
ngủ)
Câu trả lời đúng là B.
Curae khử cực lâu bền gây ra tê liệt trước khi
mềm cơ, và tác dụng của chúng có thể tăng
lên khi sử dụng cùng các chất ức chế
cholinesterase như Neostigmine.
Curae chống khử cực không gây tăng trương
lực cơ, và tác dụng của chúng có thể giảm đi
nếu sử dụng cùng thuốc ức chế
cholinesterase.
Do đó, loại thuốc có thể đã sử dụng ở bệnh
nhân này là succinylcholine, đây là một curae
khử cực lâu bền. Cisatracurium và
Tubocurarine là curae chống khử cực và
Diazepam không gây tê liệt cơ xương.
18
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

Phần 4: Thuốc kích thích Hệ Adrenergic (Chất chủ vận Adrenergic)

(Adrenergic Agonist)

Chọn MỘT đáp án đúng nhất

Câu hỏi Đáp án

Câu 1: Điều nào sau đây là đúng về sự dẫn
truyền thần kinh của hệ adrenergic?
A. Epinephrine là chất dẫn truyền thần kinh
chính được giải phóng từ các đầu tận cùng sợi
trước hạch giao cảm.
B. Norepinephrine chủ yếu được giải phóng ra
từ tuyến tủy thượng thận.
C. Thuốc chống trầm cảm ba vòng và cocaine
ngăn cản thu hồi norepinephrine vào các đầu
tận cùng sợi trước hạch giao cảm (màng trước
synap)
D. Monoamine oxydase (MAO) chuyển đổi
dopamine thành norepinephrine trong các đầu
tận cùng sợi trước hạch giao cảm
• Cocaine: Cocain
• Tricyclic Antidepressants: Thuốc
chống trầm cảm ba vòng
Câu trả lời đúng = C.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) và
cocaine ức chế hệ vận chuyển NET
(Norepinephrine transporter) ngăn cản thu hồi
norepinephrine vào các đầu tận cùng sợi trước
hạch giao cảm. Norepinephrine là chất dẫn
truyền thần kinh chính được giải phóng từ các
đầu tận cùng sợi trước hạch giao cảm.
Epinephrine chủ yếu được giải phóng từ tuyến
tủy thượng thận. Dopamine được chuyển
thành Norepinephine bằng dopamine beta-
hydroxylase, không phải MAO.

(Bạn có thấy hình này giống 2 hình ở các phần

trên không? Thực ra là không giống đâu, đây
là của hệ Adrenergic (chất dẫn truyền NE),
phía trên là hệ Cholinergic nhé)

Nguyễn Thị Cúc 19

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 2: Tất cả những điều dưới đây là đúng
về các receptor adrenergic, ngoại trừ:
A. Receptor alpha1 chủ yếu nằm ở màng sau
synap - trên các cơ quan đáp ứng.
B. Receptor alpha2 chủ yếu nằm ở màng trước
synap - trên sợi trước hạch giao cảm
C. Receptor beta1 được tìm thấy chủ yếu trên
tim.
D. Receptor beta2 được tìm thấy chủ yếu trong
mô mỡ.
Câu 3: Một bệnh nhân bị bệnh tăng huyết áp
đã vô tình sử dụng thuốc chủ vận alpha2
thay vì thuốc ức chế alpha1 (blocker
alpha1). Điều nào sau đây là đúng trong tình
huống này?
A. Chất chủ vận alpha2 có thể làm tăng giải
phóng norepinephrine từ các đầu tận cùng sợi
trước hạch giao cảm.
B. Chất chủ vận alpha2 có thể làm giảm huyết
áp ở bệnh nhân này.
C. Chất chủ vận alpha2 có thể làm tăng huyết
áp ở bệnh nhân này.
D. Chất chủ vận alpha2 không ảnh hưởng đến
huyết áp ở bệnh nhân này.
Câu 4: Điều nào dưới đây là đúng khi kích
thích các receptor adrenergic?
A. Kích thích receptor alpha1 gây tăng huyết áp.
B. Kích thích receptor alpha1 gây giảm huyết
áp.
C. Kích thích receptor alpha 2 trên sợi trước
hạch giao cảm làm tăng giải phóng
norepinephrine.
Nguyễn Thị Cúc
Câu trả lời đúng = D.
Receptor beta 2 được tìm thấy ở phổi và một
số mô khác và gây thư giãn các cơ trơn phế
quản khi chúng được kích hoạt. Còn Receptor
beta3 được tìm thấy trong mô mỡ và có liên
quan đến quá trình phân giải lipid.
Câu trả lời đúng = B.
Chất chủ vận alpha2 kích hoạt receptor
alpha2 nằm ở màng trước synap (đầu tận
cùng của sợi trước hạch giao cảm) và làm
giảm sự giải phóng norepinephrine từ các đầu
tận cùng sợi trước hạch giao cảm. Điều này
dẫn đến giảm huyết áp. Các chất chủ vận
alpha2 như Clonidine và Methyldopa được sử
dụng làm thuốc chống tăng huyết áp
Câu trả lời đúng = A.
Các receptor alpha1 chủ yếu được tìm thấy ở
cơ trơn mạch máu, kích thích receptor alpha1
sẽ gây co mạch và tăng huyết áp.
Kích thích receptor alpha2 ở màng trước
synap (sợi trước hạch giao cảm) sẽ làm giảm
giải phóng norepinephrine. Receptor beta2
không có ở tim, vì vậy kích hoạt receptor beta2
20
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
D. Kích thích receptor beta2 làm tăng nhịp tim
E. Kích thích receptor beta2 gây co cơ trơn phế
quản.
Câu 5: Một bệnh nhân bị bệnh hen phế quản
đã sử dụng thuốc là chất chủ vận beta
không chọn lọc để làm giảm co thắt cơ trơn
phế quản. Những tác dụng phụ nào dưới
đây bạn sẽ thấy ở bệnh nhân này?
A. Rối loạn nhịp tim.
B. Tăng nhịp tim
C. Hạ huyết áp
D. Tăng co thắt cơ trơn phế quản.
Câu 6: Những chất chủ vận adrenergic nào
sau đây có khả năng gây ra tác dụng phụ
trên thần kinh TW khi sử dụng có hệ thống?
A. Epinephrine.
B. Norepinephrine.
C. Isoproterenol.
D. Dopamine.
E. Ephedrine.
Câu 7: Một cậu bé 12 tuổi bị dị ứng với đậu
phộng đã được đưa vào phòng cấp cứu sau
khi vô tình ăn đồ ăn nhanh có chứa đậu
phộng. Cậu bé bị sốc phản vệ.
Loại thuốc nào sau đây sẽ thích hợp nhất để
điều trị cho bệnh nhân này?
A. Norepinephrine.
B. Phenylephrine.
C. Dobutamine.
D. Epinephrine.
Nguyễn Thị Cúc
không làm ảnh hưởng đến nhịp tim. Receptor
beta2 được tìm thấy trong các cơ trơn phế
quản, kích thích receptor beta 2 gây giãn phế
quản
Câu trả lời đúng = B.
Một chất chủ vận beta không chọn lọc kích
hoạt cả receptor beta1 và beta2 , kích thích
beta1 gây ra tăng nhịp tim, tăng co bóp cơ tim
và tăng huyết áp, kích thích beta 2 làm giảm
co thắt phế quản (giãn cơ trơn phế quản)
Câu trả lời đúng = E.
Ephedrine thân dầu hơn so với các thuốc còn
lại được liệt kê ở trên, do đó nó có khả năng đi
qua hàng rào máu não khi sử dụng một cách
có hệ thống. Vì vậy, Ephedrine có khả năng
gây ra tác dụng phụ trên TKTW so với các loại
thuốc được liệt kê khác.
Câu trả lời đúng D.
Norepinephrine tác động trên alpha mạnh hơn
trên beta (alpha >> beta). Nó kích hoạt chủ
yếu các receptor alpha1, alpha2 và beta1.
Epinephrine tác động trên beta mạnh hơn trên
alpha (beta>>alpha). Nó kích hoạt tất cả các
receptor alpha1, alpha2, beta1 và beta2.
Phenylephrine tác động chủ yếu trên alpha và
kích hoạt chủ yếu receptor alpha1.
Dobutamine kích hoạt chủ yếu receptor beta1
21
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 8: Một bệnh nhân nam 70 tuổi được đưa
vào phòng cấp cứu với huyết áp 76/60
mmHg, nhịp tim nhanh và cung lượng tim
thấp. Ông được chẩn đoán bị suy tim cấp
tính. Thuốc nào dưới đây là phù hợp nhất
để cải thiện chức năng tim cho bệnh nhân?
A. Epinephrine.
B. Fenoldopam.
C. Dobutamine.
D. Isoproterenol.
Câu 9: Thuốc chủ vận adrenergic nào sau
đây thường có trong thuốc xịt mũi (thuốc
không cần kê đơn OTC) để điều trị nghẹt
mũi?
A. Clonidine
B. Albuterol
C. Oxymetazoline
D. Dobutamine
E. Norepinephrine
• Over the counter – OTC: Thuốc không
cần kê đơn
Câu 10: Một bệnh nhân của bạn bị chứng
tăng huyết áp và lên cơn hen nhẹ, thỉnh
thoảng bệnh nhân mua một loại thuốc thảo
dược online trên mạng về để điều trị bệnh
hen cho mình.
Nguyễn Thị Cúc
và tác dụng không đáng kể trên receptor
beta2.
Do đó, epinephrine là thuốc được lựa chọn
trong cấp cứu sốc phản vệ vì vừa kích thích
tim tăng co bóp, tăng nhịp tim (kích hoạt beta1)
vừa làm giãn phế quản (kích hoạt beta2).
Câu trả lời đúng = C.
Trong số các đáp án, loại thuốc lý tưởng để
làm tăng khả năng co bóp của tim trong suy
tim cấp là dobutamine, vì đây là thuốc kích
thích chọn lọc beta1. Fenoldopam là một chất
chủ vận trên receptor dopaminergic được sử
dụng để điều trị tăng huyết áp nặng. Các loại
thuốc khác là Epinephrine và Isoproterenol là
thuốc chủ vận adrenergic không chọn lọc có
thể gây ra tác dụng không mong muốn.
Câu trả lời đúng = C.
Thuốc kích thích chọn lọc alpha1 thường
được sử dụng làm thuốc điều trị viêm mũi
sung huyết mũi, nghẹt mũi vì nó có khả năng
gây co mạch trong niêm mạc mũi, làm giảm
lưu lượng máu và giảm sung huyết mũi, làm
thông lỗ vòi nhĩ đang bị tắc.
Oxymetazoline là một chất chủ vận alpha1 do
đó được ưu tiên lựa chọn làm thuốc điều trị
nghẹt mũi. Clonidine là một chất chủ vận
alpha2, Albuterol là chất chủ vận beta2,
Dobutamine là chất chủ vận beta1, và
Norepinephrine là chất chủ vận adrenergic
không chọn lọc.
Câu trả lời đúng = D.
Trong các đáp án đã cho có 2 thuốc có thể làm
giảm các cơn hen là Ephedrine và Salmeterol,
vì chúng kích hoạt beta2 gây giãn cơ trơn phế
quản. Tuy nhiên, Salmeterol là một chất kích
22
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Thời điểm hiện tại bệnh nhân không dùng
thuốc điều trị hen nhưng đang dùng thuốc
ức chế chọn lọc beta1 (block beta1) để điều
trị bệnh tăng huyết áp.
Phương thuốc thảo dược dường như đã làm
giảm các cơn hen của bệnh nhân, nhưng
huyết áp của anh ta dường như tăng lên mặc
dù đang được điều trị bằng thuốc block
chọn lọc beta1.
Loại thuốc nào sau đây khả năng cao có
trong phương thuốc thảo dược mà bệnh
nhân đã dùng?
A. Phenylephrine.
B. Norepinephrine.
C. Dobutamine.
D. Ephedrine.
E. Salmeterol
Nguyễn Thị Cúc
thích chọn lọc beta2 và không gây tăng huyết
áp.
Ephedrine kích thích giải phóng
norepinephrine và hoạt động như một chất chủ
vận alpha và beta adrenergic, do đó gây tăng
huyết áp.
Phenylephrine (một chất chủ vận alpha không
chọn lọc) không gây giãn phế quản.
Norepinephrine là một chất chủ vận adrenergic
không chọn lọc, không có bất kỳ tác dụng kích
thích nào trên receptor beta2. Ngoài ra,
norepinephrine không hoạt động khi dùng
đường uống.
23
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Phần 5: Thuốc ức chế Hệ Adrenergic (Chất đối kháng Adrenergic)
(Adrenergic Antagonist)
Chọn MỘT câu trả lời đúng nhất.
Câu hỏi
Câu 1: Một bệnh nhân nữ 60 tuổi bắt đầu
dùng thuốc hạ huyết áp gần đây. Huyết áp
của cô ấy dường như đã được kiểm soát,
nhưng cô ấy lại than phiền về sự mệt mỏi,
buồn ngủ và ngất xỉu khi cô ấy đứng dậy
khỏi giường (hạ huyết áp thế đứng). Khả
năng cao cô ấy đã dùng loại thuốc nào sau
đây?
A. Metoprolol.
B. Propranolol.
C. Prazosin.
D. Clonidine.
Câu 2: Một bệnh nhân nam 30 tuổi được đưa
vào phòng cấp cứu khi bị quá liều
amphetamine. Ông bị huyết áp cao và rối
loạn nhịp tim. Điều nào sau đây là đúng?
A. Amphetamine có thể kích hoạt tất cả các
receptor adrenergic.
B. Thuốc chẹn beta (block beta) là thuốc giải
độc lý tưởng cho ngộ độc amphetamine.
C. Thuốc chẹn alpha (block alpha) có thể đưa
huyết áp của bệnh nhân về giá trị bình thường.
D. Co đồng tử có thể là một triệu chứng của ngộ
độc amphetamine.
Nguyễn Thị Cúc
Đáp án
Câu trả lời đúng = C.
Thuốc chẹn alpha (Block alpha) như Prazosin
có nhiều khả năng gây hạ huyết áp thế đứng
hơn so với thuốc chẹn beta (block beta) như
Metoprolol, Propranolol và chất chủ vận alpha2
như Clonidine.
Câu trả lời đúng = A.
Amphetamine là một chất chủ vận gián tiếp
của hệ Adrenergic, chủ yếu giúp tăng cường
giải phóng norepinephrine từ các tế bào thần
kinh giao cảm ở ngoại biên. Do đó, nó kích
hoạt tất cả các receptor adrenergic (nghĩa là
cả receptor alpha và beta) và gây tăng huyết
áp.
Vì cả thụ thể alpha và beta đều được kích hoạt
bởi amphetamine, nên chỉ dùng một mình
thuốc chẹn alpha hay một mình thuốc chẹn
beta không thể làm giảm các triệu chứng của
ngộ độc Amphetamine.
Vì Amphetamine kích hoạt giao cảm nên nó
gây co cơ tia mống mắt, giãn đồng tử chứ
không phải co đồng tử
24
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
Câu 3: Một loại thuốc hạ huyết áp mới đã
được thử nghiệm trên một mô hình động vật
bị tăng huyết áp. Khi dùng thuốc này đơn
độc thì làm giảm huyết áp ở động vật. Còn
khi dùng phối hợp thuốc này với
Norepinephrine thì không gây ra thay đổi
đáng kể trên huyết áp hay nhịp tim ở động
vật. Loại thuốc mới này tương tự như loại
thuốc nào sau đây về cơ chế tác dụng dược
lý của nó?
A. Prazosin.
B. Clonidine.
C. Propranolol.
D. Metoprolol.
E. Carvedilol.
Câu 4: Một thuốc chẹn beta giao cảm (block
beta) được chỉ định điều trị tăng huyết áp ở
một bệnh nhân nữ có tiền sử hen phế quản.
Sau khoảng một tuần điều trị, các cơn hen
trở nên tồi tệ hơn và bệnh nhân được yêu
cầu ngừng sử dụng thuốc chẹn beta này.
Những thuốc chẹn beta nào dưới đây mà
bạn có thể đề xuất thay thế cho bệnh nhân
mà ít có khả năng làm trầm trọng thêm bệnh
hen của cô ấy?
A. Propranolol.
B. Metoprolol.
C. Labetalol.
D. Carvedilol.
Câu 5: Một bệnh nhân nam 70 tuổi bị bệnh
phì đại tuyến tiền liệt gây chèn ép cổ bàng
Nguyễn Thị Cúc
Câu trả lời đúng = E.
Norepinephrine kích hoạt cả receptor alpha1
và beta1 gây ra tăng nhịp tim và tăng huyết áp.
Theo đề bài, khi dùng đơn độc thuốc mới trên
thì gây giảm huyết áp ở động vật. Còn khi
dùng phối hợp loại thuốc mới trên với
Norepinephrine thì không gây ra thay đổi đáng
kể trên huyết áp và nhịp tim của động vật. Do
vậy, thuốc mới đó đã ngăn chặn tác dụng tăng
huyết áp của Norepinephrine.
 Thuốc đó đã ức chế (block) vào
receptor alpha1 và beta1.
Carvedilol đối kháng cả receptor alpha1 và
beta1
Còn Prazosin là một chất đối kháng alpha1,
Clonidine là một chất chủ vận alpha2,
Propranolol và Metoprolol là chất đối kháng
beta và những thuốc này không thể ngăn chặn
hoàn toàn các tác động trên tim mạch của
Norepinephrine
Câu trả lời đúng = B.
Bệnh nhân rất có thể đã được sử dụng thuốc
block beta không chọn lọc (đối kháng cả
receptor beta1 và beta2) làm cho bệnh hen
của cô ấy nặng hơn (do đối kháng beta2).
Một cách khác có thể dùng là kê toa thuốc ức
chế tim mạch - chỉ đối kháng beta1 mà không
đối kháng beta2 trên các cơ trơn phế quản.
Metoprolol là một thuốc block beta1 - chọn lọc
trên tim. Propranolol, Labetol và Carvedilol là
những thuốc block beta không chọn lọc và có
thể làm trầm trọng thêm bệnh hen phế quản.
Câu trả lời đúng = D.
25
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
quang dẫn đến tình trạng bí tiểu. Bệnh nhân
được chỉ định điều trị bằng thuốc chẹn alpha
(block receptor alpha). Loại thuốc nào sau
đây cải thiện được tình trạng bí tiểu mà
không làm ảnh hưởng đáng kể đến huyết áp
của bệnh nhân?
A. Prazosin.
B. Doxazosin.
C. Phentolamine.
D. Tamsulosin.
E. Terazosin.
Câu 6: Một bệnh nhân nam 50 tuổi được đưa
vào phòng cấp cứu sau khi bị một con ong
bắp cày đốt. Bệnh nhân được chẩn đoán bị
sốc phản vệ, và nhân viên y tế đã cố gắng
thay đổi tình trạng co thắt phế quản và hạ
huyết áp của bệnh nhân bằng Epinephrine.
Tuy nhiên, bệnh nhân đã không đáp ứng với
điều trị này. Vợ của bệnh nhân cho biết anh
ấy đang sử dụng thuốc liên quan đến điều trị
về huyết áp theo đơn được kê từ trước, và
cô ấy không nhớ tên thuốc là gì. Loại thuốc
nào sau đây có khả năng cao là anh ta đã
dùng mà có thể ngăn ngừa tác dụng của
Epinephrine?
A. Doxazosin.
B. Propranolol.
C. Metoprolol.
D. Acebutolol.
Câu 7: Điều nào sau đây là đúng về thuốc
chẹn alpha-adrenergic? (Block alpha)
A. Thuốc block alpha-Adrenergic được sử dụng
điều trị hạ huyết áp trong sốc phản vệ.
Nguyễn Thị Cúc
Tamsulosin là một chất đối kháng chọn lọc trên
receptor alpha1, nhưng đối kháng chọn lọc
hơn với receptor alpha 1A ở trên tuyến tiền liệt
và ít chọn lọc hơn với receptor alpha 1B có
trong các cơ trơn mạch máu.
Do đó, Tamsulosin không ảnh hưởng đáng kể
đến huyết áp.
Còn Prazosin, Doxazosin, Terazosin và
Phentolamine đối kháng cả hai loại receptor
alpha 1A và 1B , gây tác dụng không mong
muốn là hạ huyết áp đáng kể ở bệnh nhân.
Câu trả lời đúng B.
Epinephrine gây tăng huyết áp bằng cách kích
hoạt receptor beta1 và làm giảm co thắt cơ
trơn phế quản bằng cách kích hoạt receptor
beta2 trong sốc phản vệ. Vì Epinephrine
không có hiệu quả trong việc cải thiện tình
trạng hạ huyết áp hoặc co thắt phế quản ở
bệnh nhân này, nên có thể giả định rằng bệnh
nhân đang sử dụng thuốc chẹn beta không
chọn lọc (propranolol) – 1 thuốc điều trị tăng
huyết áp.
Doxazosin (block alpha1), Metoprolol hoặc
Acebutolol (block chọn lọc beta1) sẽ không
ngăn chặn hoàn toàn tác dụng của
Epinephrine.
Câu trả lời đúng = B.
Thuốc block alpha được sử dụng trong điều trị
BPH, tuy nó không làm giảm kích thước tuyến
tiền liệt nhưng nó có tác dụng thư giãn cơ
trơn xung quanh tuyến tiền liệt và cổ bàng
26
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews
B. Thuốc block alpha-Adrenergic được sử dụng
trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt lành tính
(BPH).
C. Thuốc block alpha-Adrenergic có thể làm
giảm nhịp tim.
D. Thuốc block alpha-Adrenergic được sử dụng
trong điều trị hen phế quản.
E. Thuốc block alpha-Adrenergic làm giảm tần
suất đi tiểu.
• BPH – Benign Prostatic Hyperplasia:
Phì đại tuyến tiền liệt lành tính
Câu 8: Điều nào sau đây là đúng về thuốc
chẹn beta giao cảm? (Thuốc block beta)
A. Điều trị bằng thuốc block beta không nên
ngừng thuốc đột ngột.
B. Propranolol là thuốc block chọn lọc beta1 trên receptor ß trong cơ thể gây tăng đột ngột các
tim.
C. Thuốc block beta có thể gây hạ huyết áp thế
đứng.
D. Thuốc block chọn lọc beta1 trên tim có thể
làm trầm trọng thêm bệnh hen phế quản.
E. Thuốc block beta làm giảm sức cản ngoại vi
bằng cách gây co mạch.
Nguyễn Thị Cúc
quang, giúp nước tiểu đi ra dễ dàng hơn cho
bệnh nhân bị bí tiểu do phì đại tuyến tiền liệt.
Thuốc block alpha cũng là một loại thuốc
chống tăng huyết áp, nên nó không hữu ích
trong điều trị hạ huyết áp trong sốc phản vệ.
Thuốc block alpha thường gây ra phản xạ tim
nhanh (không phải làm giảm nhịp tim) do tác
dụng gây hạ huyết áp của nó.
Thuốc block alpha không có tác dụng đáng
kể trên cơ trơn phế quản và không hữu ích
trong điều trị hen và nó làm tăng tần suất đi
tiểu bằng cách thư giãn cơ vòng tiết niệu, cơ
vòng cổ bàng quang.
Câu trả lời đúng = A.
Nếu ngừng điều trị thuốc block beta đột ngột
có thể gây đau thắt ngực và tăng huyết áp.
Điều này có thể là do sự thoát ức chế của các
receptor không bị ức chế, và do đó chất nội
sinh sẽ gắn vào nhiều hơn rất nhiều so với khi
dùng thuốc khiến cơ thể đáp ứng mạnh mẽ
hơn. Receptor beta được kích hoạt hơn gấp
nhiều lần, trên beta 1 gây tăng nhịp tim, tăng
co bóp cơ tim nên có thể tăng huyết áp và đau
thắt ngực. Do đó phải giảm liều từ từ chứ
không được ngừng thuốc đột ngột.
Block beta không gây giãn mạch trực tiếp. Do
đó, chúng không làm giảm sức cản ngoại vi và
ít có khả năng gây hạ huyết áp thế đứng.
Propranolol là một thuốc block beta không
chọn lọc. Thuốc block chọn lọc beta1 chỉ đối
kháng với receptor beta 1 và không làm trầm
27
 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

trọng thêm bệnh hen vì chúng không đối kháng

với receptor beta2
Câu 9: Loại thuốc nào sau đây thường được Câu trả lời đúng = B.
sử dụng tại chỗ trong điều trị bệnh tăng Thuốc block beta làm giảm sự tiết dịch trong
nhãn áp? nhãn cầu và do đó làm giảm áp lực nội nhãn,
A. Atropine. có thể điều trị tăng nhãn áp. (Cơ chế tác dụng
B. Timolol. gây hạ nhãn áp của thuốc block beta còn chưa
C. Tropicamide. rõ nhưng bằng phương pháp đo huỳnh quang
D. Scopolamine. và ghi nhãn áp người ta thấy rằng những thuốc
này làm giảm sản xuất thủy dịch)
Timolol là một thuốc chẹn beta không chọn lọc
thường được sử dụng tại chỗ để điều trị bệnh
tăng nhãn áp.

Atropine, Tropicamide và Scopolamine là

Câu 10: Điều nào sau đây là đúng về
Carvedilol?
A. Carvedilol là một thuốc block chọn lọc beta1
trên tim.
B. Carvedilol an toàn khi sử dụng ở bệnh nhân
hen phế quản.
C. Carvedilol có thể block receptor alpha.
D. Carvedilol chống chỉ định trong điều trị suy
tim mạn tính.
những thuốc kháng Cholinergic có thể làm
nặng thêm bệnh tăng nhãn áp (do ức chế
receptor Muscarinic gây giãn đồng tử càng làm
cho góc giữa mống mắt và giác mạc hẹp hơn,
thậm chí đóng lại không thoát được thủy dịch
ra ống thông dịch nhãn cầu càng làm tăng
nhãn áp)
Câu trả lời đúng = C.
Carvedilol là một thuốc block beta không chọn
lọc và block cả receptor alpha. Vì nó block
receptor beta1 trên tim và cũng block receptor
beta2 trên cơ trơn phế quản do đó Carvedilol
có thể làm trầm trọng thêm bệnh hen phế
quản. Carvedilol không được sử dụng ở
những bệnh nhân bị suy tim cấp tính mà được
sử dụng trong điều trị suy tim mạn tính, ổn
định.

Nguyễn Thị Cúc 28

 PHARMACOLOGY – Lippincott Illustrated Reviews

THANKYOU !

Cảm ơn mọi người vì đã đọc đến đây!

Trong quá trình dịch, sửa chữa và hoàn thiện tài liệu không tránh khỏi những
sai sót, mong mọi người thông cảm và góp ý.
Trên đây là toàn bộ câu hỏi củng cố kiến thức trong Sách Pharmacology
Lippincott Illustrated Reviews phần Thuốc tác động lên Hệ thần kinh thực vật.
Ngoài ra mọi người có thể tham khảo rất nhiều những câu hỏi trắc nghiệm
trên mạng khác. Chúc mọi người học và thi tốt!

Nguyễn Thị Cúc 29