uS“Ñh Ñ’} êÑ@

pÆe Ñ>Ä`Ñ>e u?} ¡`e+Á”

c”uƒ ƒ/u?ƒ ƒUI`ƒ ¡õM

ለቀዳማይ ተማሪዎች
የተዘጋጀ መጽሐፍ
 ትምህርተ ሃይማኖት
መጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ክርስቲያናዊ ሥነ ምግባር
የቤተክርስቲያን ታሪክ መግቢያ

ዌብ ሳይት http/www.stgeoressc.org
 0111 55 89 41
 27314
 ©2006 መናገሻ ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ሰንበት ት/ቤት መቅድም
በስመ Aብ ወወልድ ወመንፈስ ቅዱስ Aሐዱ Aምላክ Aሜን
የመጀመሪያ Eትም ጥቅምት 2006 ዓ.ም
የቤተከርስቲያናችን የቅርብ ጊዜ ታሪክ Eንደሚያመለክተው በ1940ዎቹ
ሁለተኛ Eትም ነሐሴ 2006 ዓ.ም
ከሃያ ባላነሱ Aብያተ ክርስቲያናት /ደብሮች/መንፈሳዊ የወጣቶች ማኅበራት
ሦስተኛ Eትም ሰኔ 2007 ዓ.ም
ተቋቋሙ፡፡ ከEነዚህ ማኅበራት Aንዱ የያኔው የመ/ገ/ጽ/ቅዱስ ጊዮርጊስ

ምስጋና መንፈሳዊ ማኅበር የዛሬው ሰ/ት/ቤት ነበር፡፡ በዚያን ወቅት ይህ ማኅበር

በመጀመሪያ ይህንን ሥራ ለማከናወን የፈቀደልንና የረዳን ለቅዱስ መንፈሳዊ ትምህርትን በቤተክርስቲያኑ ግቢ ከቅዳሴ በኋላ በAውደ ምህረት
ላይ ይሰጥ ነበር፤ከዚህም በተጨማሪም ግብጻውያን መምህራን ከካይሮ ቅዱሳት
ጊዮርጊስ Aምላክ ይክበር ይመስገን፡፡
ስEላትን በማስመጣትና ከጀርባው ላይ ቃለ EግዚAብሔር በመጻፍ ትምህርት
የተምሮ ማስተማር Aግልግሎቱ ከተጀመረበት ጊዜ Aንስቶ
ያስተላልፉ Eንደነበር በወቅቱ የሰንበት ት/ቤቱ Aባላት የነበሩ Aባቶች
AስተዋጽO ላበረከቱ ሊቃውንት መምህራን የተማሪ Aስተማሪዎችና
ይናገራሉ፡፡
Aገልጋዮች፤Eንዲሁም ይህንን መጽሐፍ በማዘጋጀት ሥራ ላይ ከመጀመሪያ
Eስከ Aሁን ድረስ ለደከሙና Aሰቸጋሪውን የፐብሊሸር ሥራ ላከናወኑ ከ1972 ዓ.ም. ጀምሮ ለቤተ ክርስቲያን ተቆርቋሪነት ባላቸው

Eቶችና ወንድሞች፤ በተለይ ለወ/ት መቅደስ Aያሌው በልUል EግዚAብሔር መምህራን Aማካኝነት ተከታታይ ትምህርት ይሰጥ ጀመር፤ከነዚህም
መምህራን መካክል፤በተለያዩ ጊዜያት የደብሩ Aስተዳዳሪ በመሆን ያገለገሉ
ምስጋናችንን Eናቀርባለን፡፡
ሊቃውንት ለዚህ ተከታታይ የተምሮ ማስተማር Aገልግሎት መመስረት
ክፍተኛ AስተዋጽO Aበርክተዋል፡፡በስም ለማስታወስም ያህል መልAከ ገነት

መታሰቢያነቱ ምናሴ ዘለቀ፤ሊቀ ሥልጣናት

ኃይለማርያም Aብርሃም ይገኙባቸዋል፡፡
ገብረ ማሪያም ፈለቀ Eንዲሁም Aባ

በሃይማኖትና በሥነ ምግባር ኮትኩተው ላሳደጉንና

ትልቁን ስጦታ የEውቀት ስጦታ ላበረከቱልንና ከዚህ
ዓለም በሞት ለተለዩን ለመሪጌታ ቀጸላ መንግስቱ፤
ለመጋቤ ስብሐት Aባ ኃይለ ማርያም Eንዲሁም
ለተማሪ Aስተማሪዎችና Aገልጋዮች ይሁን፡፡
በዚያን ወቅትም ይሰጡ የነበሩ ትምህርቶችም፡- ትምህርተ ሃይማኖት
፤ የቤተክርስቲያን ታሪክ Aና የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት በተጨማሪም የቅዳሴ
ተሰጥO ትምህርት ይገኙባቸዋል፡፡ ትምህርቱ በተመሳሳይ ሁኔታ ሲሰጥ ቆይቶ
1981 ዓ.ም. ላይ ሰንበት ት/ቤቱ በጠቅላይ ቤተክህነት ደረጃ የሚያስተምሩ
መምህራን Eንዲመደቡለት በመጠየቅ በክረምት ኮርሱን መስጠት ቀጥሏል፡፡

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 2 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 3
 በ1982 ዓ.ም. ሐምሌ ወር ላይ በወቅቱ የደብሩ Aሰተዳዳሪ የነበሩት ሊቀ
መግቢያ
ሥልጣናት ገብረ ማሪያም ፈለቀ በAሁኑ ወቅት የጠቅላይ ቤተክህነት ዋና ስራ የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ሰንበት ት/ቤት በዚህ መድበለ መጽሐፍ ያዘጋጃቸው
Aስኪያጅ የሆኑት ብጹE Aቡነ ፊሊጶስ ቀና Aመለካከትና ድጋፍ፤የሰንበት ትምህርት
ትምህርቶች በመደበኛ ትምህርትነት ለረጅም ጊዜያት በተለይም ላለፉት 21
ቤቱ መምህር በነበሩት በመሪጌታ ቀጸላ መንግሰቱ Aስተባባሪነትና በወላጆች ኮሚቴ
ዓመታት ሲሰጡ የቆዩ ሲሆን፤ ተማሪዎች ትምህርቶቹን በተደራጀ መልኩ
ጥረት፤ከIትዮጵያ Oርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን ልማትና ተራድO ኮሚሽን በተገኘ
Eንዲያገኙዋቸውና ለትውልድ Eንዲተላለፍ በማሰብ ተዘጋጅቷል፡፡
ድጋፍና በሰንበት ትምህርት ቤቶች ማደራጃ መምሪያ ተባባሪነት፤ ከደብራችን ሰንበት
ትምህርት ቤት 7/ሰባት / ወንድሞችን በመምረጥ Eንዲሁም ከሌሎች የAዲስ Aበባ በዚህ መጽሐፍ ውስጥ ከተካተቱት ትምህርቶች ውስጥ ትምህርተ
Aድባራትና ገዳማት የተውጣጡ የሰንበት ት/ቤት ተማሪዎችን በመጨመር በሸኚ ሃይማኖት የመጀመሪያው ሲሆን ይህ ትምህርት መሰረታዊ
ደብዳቤ ወደ ዝዋይ ሐመረ ብርሃን ገዳምና የካህናት ማሰልጠኛ ለስልጠና ተልከው የቤተክርስቲያናችንን Aስተምህሮዎች የሆኑትን፤ የሃማኖት ምንነት፤ ሀልዎተ
መማር መቻላቸው ለተምሮ ማስተማሩ Aገልግሎት በወጥነት መቀጠል ጠንካራ ድጋፍ ሆኗል፡፡
EግዚAብሔር፤ ሥነ ፍጥረት፤ Aምስቱ AEማደ ምስጢራት፤ነገረ ማርያም፤
ከተምሮ ማስተማር ጎን ለጎን Eያደገ የመጣው የተማሪዎች መማሪያ ጽሁፍ ክብረ ቅዱሳንን Eንዲሁም ሌሎች ትምህርቶችን ጠቅለል ባለ መልኩ የያዘ
ዝግጅትም ከትንንሽ ገጽ ወረቀቶች በተማሪ Aስተማሪዎች Aዘጋጅነት፤በሊቃውንት
ነው፡፡ ይህንንም ትምህርት የተማረ የቤተከርስቲያኒቱን መሰረታዊ የሃይማኖት
መምህራን Aደራጅነትና Eርማት Eየዳበረ መጥቶ በመማሪያ ማኑዋልነት
Eውቀት የጨብጣል፡፡
ለተማሪዎች፤ለተማሪ Aስተማሪዎችና ለሌሎች ምEመናን ሲያገልገል ከመቆየቱም
ባሻገር፤ግለሰቦች Eና ማኅበራትም ምንም ዓይነት ፈቃድ ሳይጠይቁ በማጣቀሻት በሁለተኛ ደረጃ የክርስቲያናዊ ሥነ ምግባር ትምህርትን የሚያካትት
ሳይሆን ቀጥታ የጽሁፉን ይዘት Eንኳን ሳይቀያይሩ ለግል ጥቅምና ዓለማ ማስፋፊያነት ሲሆን፤ በውስጡም የህግጋት ዓይነቶች፤Aስርቱ ትEዛዛት፤ Aንቀጸ ብጹዓን፤
ሲያውሉት ኖረዋል፡፡ ስድሰቱ ቃለተ ወንጌል የጽድቅና የኃጢAት ስራዎች ወዘተ… የመሳሰሉ

ስለሆነም ሰንበት ት/ቤታችን ለተማሪዎችና ለሌሎች ምEመናን በሚያመችና ትምህርቶችን Aካትቶ የያዘ ነው፡፡ ይህንን ትምህርት በመማርም ማንኛውም
ደረጃውን በጠበቀ መልኩ ተዘጋጅቶ Eንዲገለገሉበት፤ሰንበት ት/ቤቱም መብቱንና ክርስቲያን የሥነ ምግባር መሰረት የሆኑትን ሕግጋተ EግዚAብሔር
ጥቅሙን ለማስጠበቅና የትመህርቱ ይዘት ያለAግባብ Eንዳይቃወስ፤ ከዚህ ቀደም በመገንዘብና የኃጢAትና የጽድቅ ስራዎችን ለይቶ በቅድስና ለመኖር
ካሳተመው የግEዝ መማሪያ መጽሐፍ በመቀጠል ለመጀመሪያ ዓመት /ቀዳማይ ክፍል/ የሚያስችለውን Eውቀት ያገኛል፡፡
ተማሪዎች የሚሰጡ ትምህርተ ሃይማኖት ፣ የቤተክርስቲያን ታሪክ፣ የመጽሐፍ ቅዱስ
በመቀጠልም የምናገኘው የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት ትምህርትን ሲሆን፤ይህ
ጥናት Eና የስነምግባር ትምህርቶችን በAንድ ጥራዝ በማዘጋጀት ለህትመት Aብቅቷል፡፡
ትምህርት ከያዛቸው ርEሶች መካከል ዋና ዋናዎቹ የመጽሐፍ ቅዱስን
በቀጣይ ጊዜም ይህንኑ መጽሐፍ የበለጠ Aዳብሮ ከማሳተም ጋር የሌሎች ክፍሎች
ምንነት፤የትመጣነቱን ፤Aጻጻፉን፤ የመጽሐፍ ቅዱስ ዝግጅት ትርጉም
ትምህርቶችንም ለማሳተም ዝግጅት Eያደረገ መሆኑን Eየገለጽን ለዚህ ሁሉ
EግዚAብሔር Eንዲረዳን በጸሎት Eንድታስቡንና ሌላውም ሁለገብ ድጋፋችሁ Eንዳለየን ፤የመጸሐፍ ቅዱስ Aቆጣጠርን ይሸፍናል፡፡ በተጨማሪም ስለ Aዋልድ
ከወዲሁ ጥሪያችንን Eናሰተላልፋለን፡፡ መጻሕፍት ምንነት፤ መጽሐፍ ቅዱስና ትውፊት፤ የመጽሐፍ ቅዱስ Aጠናን
ሰንበት ት/ቤቱ

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 4 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 5
 ትምህርት ሃይማኖት

ዘዴ ወዘተ… በሰፊ ዝርዝር የመጽሐፍ ቅዱስ Aከፋፈል በዋና ዋና ክፍሎችና

በንUሳን ክፍሎቻቸው ይዘረዝራል፡፡ ይህንን ትምህርት የመማር ጥቅሙ
የመጽሐፍ ቅዱስን ክብር፤ታሪክ፤Aጠቃቀምና ይዘት በመረዳት በትክክለኛው
Aካሄድ ለማጥናት ይረዳል፡፡

በመጨረሻ የምናገኘው የቤተክርስቲያን ታሪክ መግቢያ ትምህርትን ሲሆን በዚህ

ትምህርት ውስጥ የቤተክርስቲያን ሰዋሰዋዊ መትርጉም ፤የቤ/ክ/ Aመሰራረት፤ከዓለመ
መላEክት ጀምሮ በሰውልጆች ታሪክ ውስጥ የቤተክርስቲያን Aመጣጥ Eስከ ክርስቶስ
ልደት Eንዴት Eንደሆነ፤ ጌታም በዘመነ ስጋዌው የቤተክርስቲያን መሰረት የሚሆኑ
ስራዎችን Eነደሰራ ፤የሕማሙ፤የሞቱ፤የትንሳኤውና የEርገቱ Eንዲሁም በጽርሃ ጽዮን
የAማናዊቷ ቤተክርስቲያን ልደትን በማተት ያጠቃልላል፡፡ ይህንን ትምህርት በመማር
ምEመናን ለሰፊው የቤ/ክ/ ተሪክ ትምህርት ራሳቸውን Eንዲያዘጋጁ፤የቤተክርስቲያንን
የትመጣነት Eንዲረዱና መስራቿም በምን ዓይነት ትምህርትና ስርዓት Eንደመሰረታት
Aውቀው መሪዋም ጠባቂዋም Eርሱ መሆኑን ተረድተው ከAንዲት ቤተክርስቲያን
ሳይለዩ ጸንተው Eንዲኖሩ ለማስቻል ነው፡፡

Eነዚህ ከላይ የዘርዘርናቸው የEያንዳንዱ ትምህርት ይዘቶች በየራሳቸው ሰፊ

ዝርዝር ያላቸው ከመሆኑ Aንጻር፤Eያንዳንዳቸው መጠነኛ መጽሐፍ ሊወጣቸው
ይችላል፡፡ ነገር ግን ሰንበት ት/ቤታችን ይህንን ትምህርት ሲያዘጋጅ፤በጀማሪ ደረጃ ያሉ
ተማሪዎችን መሰረታዊ Eወቀት ለማስጨበጥ፤ ሌሎች የተሻለ ግንዛቤ ያላቸውን ደገሞ
ለበለጠ ንባብና የትምህርት መነሻነት Eንዲሁም በየመስኩ Eውቀት ያላቸውን ምሁራን
የበለጠ ዝግጅት Aድርገው ለምመናን የደረጀ መጽሐፍ Eንዲያበረክቱ ለማነሳሳት ታስቦ
የተዘጋጅ Eንጂ ቤተክርስቲያን Aስተመህሮ በዚህች መድበለ መጽሐፍ ተወስኖ ያልቃል
ማለታችን Aለመሆኑን ልብ ልንል ይገባል፡፡

ለወደፊቱ Eነዚህን ትምህርቶች Aቀራረባቸውን Eያሻሻልን የምናሳትማቸው

መሆኑን Eየገለጽ፤በAገልግሎታችን ሁሉ የEግዚAብሔር Eርዳታ Eንዳይለየን
በጸሎታችሁ Eንድታግዙን Eንለምናለን፡፡
ሰንበት ት/ቤቱ

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 6 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
 ትምህርት ሃይማኖት ትምህርት ሃይማኖት

ማውጫ
ምሥጢረ ቁርባን
 54

የምሥጢረ ቁርባን ምሳሌዎች በብሉይ ኪዳን

 54
መግቢያ 1

ሃይማኖት ማለት 1 የምሥጢረ ቁርባን Aመሠራረት፣ Aገልግሎት ( ጥቅም )

 55

የሃይማኖት ጥቅም ( ዓላማ) 3

ስለ ምሥጢረ ቁርባን የAበው ምስክርነት
 56
የEምነት መመሪያዎች 6
ምሥጢረ ትንሣኤ ሙታን
 57
ሀልወተ EግዚAብሔር 8

የEግዚAብሔር የባህሪይ ስሞች 10 ስለ ትንሣኤ በብሉይ ኪዳን

 57

ሥነ ፍጥረት 13
የትንሣኤ መስራች ማን ነው?
 58
ቅዱሳን መላEክት 14
የትንሣኤ Aማናዊነት
 60
የሰው ልጅ Aፈጣጠሩና ክብሩ 19

የሰው ልጅ ነፃ ፈቃድና Aወዳደቁ 21 የሰው ልጅ ትንሣኤ

 62

AEማደ ምሥጢር 23
የምሥጢረ ትንሣኤ ሙታን ምሳሌ
 64
ምሥጢረ ሥላሴ 25
ነገረ ማርያም
 67
ምሥጢረ ሥላሴ ትምህርት ምሳሌ 34

ምሥጢረ ሥጋዌ 36 Eመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም በምሳሌ

 68

EግዚAብሔር ወልድ ሰው ሆነ ስንል Eንዴት ነው? 40

የEመቤታችን ትውልድና ልደት
 69
የተዋህዶ ምሳሌዎች 47
ስለEመቤታችን ቅደስት ድንግል ማርያም ክብር (ክብረ ድንግልና)
 70
የቅዱሳን Aበው ምስክርነት 48

ምሥጢረ ጥምቀት 51 የEመቤታችን Eረፍት፣ ትንሣኤና Eርገት

 73

የጥምቀት Aስፈላጊነትና ጥቅም 51 የቅዱሳን ክብርና Aማላጅነት

 74
የጥምቀት Aመሠራረት 51
የቅዱሳን Aማላጅነት በAፀደ ሥጋ
 75
የክርስቶስ ጥምቀት 51

የክርስቲያኖች ጥምቀት 53 የቅዱሳን Aማላጅነት በAፀደ ነፍስ

 78

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
 ትምህርት ሃይማኖት
ueS›w ¨¨MÉ ¨S”ðe pÆe ›NÆ ›UL¡ ›T@”!
ƒUI`} ሃÃT•ƒ `ƒ°ƒ
#ÁK U’ƒ Ó²=›wN?`” Åe Tc–ƒ ›Ã‰MU$ °w.11
.11 6
ሃይማኖት ማለት፡-
ሃÃT•ƒ:- ¾T>K¨< nM # HÃS’ ŸT>K¨< ¾Ó ´ nM ¾¨×
c=J” ƒ`Ñ<S<U TS” S S” ታ›Tኒ’ƒ ›S’@ TKƒ
’¨<::$ /aT@ 10፥9/
ሃÃT•ƒ:- õÖ<`“ ð×] ¾T>Ñ“–<uƒ [mp S”ÑÉ ’¨<:: (›?`
616' T‚.713' ÄN.141
ሃÃT•ƒ:- Ó²=›wN?` Kc¨< MЋ uSÑKÖ< ¾}cÖ ›UL"©
eÙ ’¨<:: /ÃG<Ç 13/
ሃÃT•ƒ:- }eó KU“Å`Ѩ< ’Ñ` ¾T>Áe[ÓØ ¾T“¾¨<” ’Ñ`
¾T>Áe[Ç ’¨<:: /°w.111/
ሃÃT•ƒ:- TS”' SkuM' }eó TÉ[Ó' ›KSÖ^Ö`'
¨<’ƒ” S“Ñ`' Á¿ƒ”“ ¾cS<ƒ” ÁS’<ƒ” uTÁU’<ƒ òƒ
SSeŸ` ’¨<:: aT@.88' 109
ሃÃT•ƒ ›”Ç=ƒ “ƒ ›?ô.45'›?`.616 uሰ¨<“ u Ó²=›wN?`
S"ŸM ÁK¨< Ó”–<’ƒ ›”É ’¨<“::
ሃÃT•ƒ U”Û“ vKu?~ Ó²=›wN?` ’¨<:: eK²=I ¾c¨< Mጆች
Ÿ ¨<kƒ T’e Ÿõ`Hƒ“ ŸÉ”ÒÖ? ÁSÖ<ƒ ›ÃÅKU::/ÃG<Ç 13
ሃÃT•ƒ:- ŸG<K< uòƒ ¾’u[ G<K<” ›dMö ¾T>•` õØ[~”
G<K< ¾ðÖረ T”—¨<”U ’Ñ` "KS•` ¨Å S•` ÁS× K `c<
Ó” ›eј ›dLò ¾K?Kuƒ u›”É’ƒ uM¿ uZeƒ’ƒ ÁK G<K<”
‰Ã ¾TÃK¨Ø ›UL¡ S•\” TS” ’¨<:: (HÃT•} ›u¨<
SpÉU)
ሃÃT•ƒ:- }eó TÉ[Ó c¨< ŸV} u%EL u Ó²=›wN?`
uIèƒ ”ÅT>•` vKSÖ^Ö` TS” ÃIU }eó S”Óe}
cTÃ ’¨<:: /1— }c.47/
¾¡`eƒ“ ሃÃT•ƒ:- Ó²=›wN?` ¨MÉ G<Kƒ MŃ ”ÇK<ƒ TS”
’¨<::
1/ pÉS ¯KU ÁK “ƒ ŸvI]à ›v~ Ÿ›w S¨KÆ /S´.1093/
2/ ÉI[ ¯KU ÁK›vƒ Ÿ Su? ‹” ŸpÉeƒ É”ÓM T`ÁU ŸYÒª
YÒ Ÿ’õeª ’õe” ’e„ u}ªIÊ S¨KÆ” TS” /T‚.125
K<n.126/
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
EÓ²=›wN?` ¨Åc¨< ÁÅ[Ѩ< ¾TÇ” Ñ<μ (õ•} EÓ²=›wN?`)
HÃT•ƒ ÃvLM:: /²õ.31/
HÃT•ƒ KƒO ” °¨<kƒ” eKUƒÑMØ' Ÿ°¨<kƒU uLÃ
eKJ’‹ uSêNõ pÆe Øuw }wL ƒÖ^K‹ / Ud.91-7'
T‚.221-12' 2— Ö=V.314-17/::
HÃT•ƒ vu<” KS`ÑØ' Ñ>”Ö<” KSÚuØ' S`´”
KSÚKØ' Ç=ÁwKAe” ÉM KS”Xƒ' ›Ò””ƒ” KSÓ³ƒ ÃM“
YM×” ƒc×K‹ /T`.1616-19/ ¾c“õß p”׃ ¾U IM
HÃT•ƒ ÁK¨< c¨< jL¨<” ¨`"¨<” ’pKA u¨ÅŨ< x K=}¡M'}
^^¨<” ¢[w ¨<” ð”pKA ¨Å vQ` K=ØM ËLM:: /T‚.1720
K<n.176/
 ሃይማኖት ከምግባር ጋር የተባበረ መሆን Aለበት፡፡
Ÿ}Óv[ YÒ Ÿ}Óv[ ’õe ›ekÉV ¾k“” HÃT•ƒ ÃT\ƒ
²”É ÃÑvM፡፡ #ŸG<K< ›ekÉV HÃT•ƒ” ST` ÃÑvM$ ”ÇK<
318~ K=n¨<”ƒ HÃT•ƒ SW[ƒ UÓv` I”é ’¨<“ 1— qa.310
#HÃT•ƒ Sc[ƒ “ƒ ¾k\ƒ ÓÉÓÇ“ ×^ “†¨<$ ”ÇK ÄN”e
›ð¨`p u9—¨< É`d’< pê\ Sc[~ ÁMç“ u?ƒ Ÿk” ¨^] ŸK?
K=ƒ cv] ›ÁÉ”U ¾k“ HÃT•ƒ ¾K?K¨< UÓv` Ÿçw› ›Ò””ƒ
ŸYÒ© ÖLƒ ŸÑH’S dƒ ›ÁÉ”U õèU ›=›T’> SJ” ’¨<::
T`.1616
I”é¨< ×^¨< ÁMç“ u?ƒ ŸK?K=ƒ l` ŸS¯Mƒ N\`
›ÁÉ”U uÔ UÓv` ¾K?K¨< HÃT•ƒ Ÿçw® ›Ò””ƒ ŸሥÒ© ÖLƒ
ŸÑH’S dƒ ›ÁÉ”U:: Ÿ²=IU K?L ’õe ¾}K¾¨< uÉ” TKƒ ’¨<::
’õe ¾}K¾¨< YÒ M”kdke M’d MkSØ M[õ K=M ”ÅTÉ
K¨< G<K< uÔ UÓv`U ¾K?K¨< HÃT•ƒ ɨ<à Mð¨<e S<ƒ L”d
U^ƒ Mሥ^ u=M ›Ã‰K¨<U:: ’õe ”Å}K¾¨< YÒ ¾V}
ነው፡፡ /Á°.222/ pê\ Sc[~ I”é¨< Öð\ ¾ç“u?ƒ ŸK?K=ƒ cv]
Ÿk” ¨^] ŸK?K=ƒ l` ŸS¯Mƒ N\` ÁÉ“M:: ¾k“ HÃT•ƒ ŸuÔ
UÓv` uÔ UÓv`U Ÿk“ HÃT•ƒ ›”É J• ¾ç“ ”ÅJ’ Ÿêw›
›Ò””ƒ ŸYÒ© ÖLƒ ŸÑH’S dƒ ÁÉ“M “U õèU S”Óሥ }
cTÁƒ ÁÑvM:: /ÄN.155' °”v.24' ት.›=¿.35' °w.116/
ÃJ””; ›ÃJ””; TKƒ Ø`Ø`” ƒ„ HÃT•~ Ÿç“ UÓv\
Ÿk“ SUI` }Ua SéIõƒ” }SM¡„ dÃÖ^Ö\
u›”ÅuƒU uMwU ›e}vwa ›e}"¡KA TS” ÃÑvM:: pÆe
Ç©ƒ #›S”G< eK²=IU }“Ñ`G<$ ”ÇK /S´. 1151 pÆe
ä¨<KAeU #c¨< uMu< ›U• ÃçÉnM:: u›ñU Se¡a
1 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 2
 ትምህርት ሃይማኖት
ÃÉ“M::$ ”ÇK /aT@. 109፣ ²ÇÓ. 3014/ Kc¨< ÃScM u›õ
›U• uMw u=¡Æ ”Å ÃG<Ç ”Å ›`Äe SJ” ’¨<:: SŸ^
SkuM” ð`„ uMw ›U• u›õ u=¡Æ ከንስሐ በፊት ”Å pÆe â?
Øae SJ” ’¨<:: eK²=I ¾Mw U’ƒ w‰ ›ÁÉ”U ¾›õ
U’ƒ w‰U ›ÃÖpUU pÆe â?Øae uMu< ›U• dK ›ÃG<É”
ŸSõ^~ ¾}’d Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e” #›L¨<k¨<U$ wKA u"Å
Ñ>²? ¾Mu< U’ƒ w‰¨<” ›MÖkS¨<U:: በአፋ በመካዱ Sçç~
”v¨< ”eN¨< ÖkS¨< ”Í=:: T‚. 2669-75:: ÃG<ÇU uMu<
¡Ê u›”Åu~ Ó” #SUI` Jà cLU L”} ÃG<”$ wKA Ñ@ ‹”
›=¾c<e ¡`e„e” uSdU ›dMö ucÖ Ñ>²? ¾›”Åu~ U’ƒ
›MÖkS¨<U ŸØó~U }Ua ”eN KSÓvƒ ›M ÅKU:: T‚.
2614-16 273-5 ::
u›ÖnLà HÃT•ƒ ¾’Ñ[ SK¢ƒ” ƒUI`ƒ' ¾›UM¢ƒ”
Y`¯ƒ' Ÿ U’ƒU ¾}’d ¾›T’>¨<” }ÒÉKA ÁÖnMLM /2—
Ö=V.47' ÃG<Ç.320/:: #c¨< uMu< ›U• ÃçÉnM u›ñU Se¡a
ÃÉ“M$ /aT@.108-10'T‚.1032-33 K<n.9'26/ ¾²K¯KU
QèƒU Õ[ªM:: /ÄN.316-18-36' 524'640-47'851' 11
25-26/:: ¾S”ðe pÆe”U çÒ ÃkuLM:: /¾Nª.238'›?ô.113-
14/:: HÃT•ƒ / U’ƒ/ •aƒ UÓv` vÃW^ HÃT•~” ¾"Å
ƒUI`~” ÁcÅu ’¨<::
¾HÃT•ƒ ¯LT /ØpU/ /Purpose of Faith/
1. ›`›Á ð×]' ›UdK ð×] ¾J’¨< c¨< ð×]¨<” Ó²=›wN?`”
¾T>Á¨<puƒ S”ÑÉ ’¨<:: # ነአምር ከመ ተፈጥረ ዓለም በቃለ እግዚአብሔር
ወአስተርአየ ዘኢያስተርኢ ምንትኒ ዘኮነ በሃይማኖት እምኀበ ኢሀሎ ወኮነ እሙነ ››
¯KV‹ u Ó²=›wN?` nM ”Å}²ÒÌ eK²=IU ¾T> ¾¨< ’Ñ`
ŸT> ¿ƒ ”ÇMJ’ u U’ƒ “e}¨<LK” ”Ç=M:: /°w. 113/
¾c¨< MÏ Ó²=›wN?`” uU” ÃSeKªM“ ›`¯Á ð×] ›UdK
ð×] }vK u=K<:-
G. u”êN Övð' u°¨<kƒ:- Ó²=›wN?` c¨<” c=ðØ` u°
¨<kƒ ›¡wa upÉe“ kÉf u”êN Övð ^c<” ›eSeKA
uYÒU u’õeU ’í’ƒ cØ„ ’¨<“::
K. u›Ñ³´:- Ó²=›wN?` uvQ`Ã' u’õe' uðnÉ ¾T>ѳ¨<”
¾c¨< MÏ uçÒ' uYÒ' uÓÉ ÃѳªM“:: ÃIU Ó²=›wN?
` c¨<” ¾õØ[ ƒ G<K< ›¡K=M ›É`Ô eKðÖ[¨< ’¨<፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
N. uSM¡:- — ¾c¨< MЋ ¯Ã”' Ða' Ï' Ó`' . . .
”ÇK” G<K< Ó²=›wN?`U ¯Ã”' Ða' Ï' Ó`'. . .
›K¨<“:: # ነአምን ከመ ቦሙ ለሥላሴ መልክዓት ጽዱቃት ዘውእቶን አዕይንት
ወአዕዛን አእዳው ወአእጋር ወኩለንኬ እለ ተርፉ እምአባላት $ ”ÇK< WKe~
U ƒ:: ”Ç=G<U #አዕይንቲሁ ለእግዚአብሔር ኀበ ጻድቃኑ ወእዝኑሂ ኀበ
ስእለቶሙ:: ገጹ ለእግዚአብሔር ኀበ እለ ይገብሩ እኩየ ከመ ይሠሩ እምድር
ዝክሮሙ $ ”Ç=M /S´. 3315-16/ }ÚT] Øpf‹:- /S´.
268-9' 3218' 11873' 1317' ›=d. 661::
S. u’õe:- — ¾c¨< MЋ Mw' nM' eƒ”óe ”ÇK” G<K<
YLc?U Mw’ƒ' nM’ƒ' eƒ”óe’ƒ ›L†¨<“:: ’õe
Kv©ƒ' ’vu=ƒ' QÁ©ƒ ”ÅJ’‹ G<K< YLc?U Kv¨<Á”'
’vwÁ”' QÁª” “†¨<“::
2. c¨< }ðØa¨<” U”’~” ›pS<” ¾T>Á¨<puƒ ¾T>[Çuƒ ’¨<::
ÃIU õÖ<`’~”' Å"T’~”' [ǃ' ›Ò» Övm ¾T>ÁeðMѨ<
SJ’<”“ ÁK Ó²=›wN?` ðnÉ“ Øun U”U U” TÉ[Ó
”ÇËM ¾T>Á¨<k¨< ¾T>Áe}¨<K¨< uHÃT•ƒ ’¨<:: ÄN.15
5 2—qa. 35
3. HÃT•ƒ c¨< ¾ Ó²=›wN?` MÏ ¾SJ”” YM×” ¾T>Áјuƒ
’¨<::ÁK HÃT•ƒ ¾ Ó²=›wN?` MÏ SJ” ›Ã‰MU“:: #ውስተ
ዚአሁ መጽአ ወእሊአሁሰ ኢትወክፍዎ ወለእለሰ ተወክፍዎ ወሀቦሙ ሥልጣነ ውሉደ
እግዚአብሔር ይኩኑ ለእለ አምኑ በስሙ $ ÄN. 112 ¾ Ó²=›wN?` MÏ
SJ” ƒMp YM×”' ƒMp YÙ ' ƒMp çÒ ’¨<::KU” u=K<
¾S”ÓY~' ¾`e~ ¨^i SJ” ’¨<“:: /aT@. 812-17 ÑL. 41-
7 ›?ô. 15-14 2— Ö=V. 211
4. HÃT•ƒ c¨< ŸV} ’õe ŸÅ« YÒ ¾T>É”uƒ É%’} YÒ
É%’} ’õe ¾²LKU Qèƒ ¾T>Áјuƒ ’¨<:: #ÁS’ ¾}ÖSk
ÃÉ“M' ÁLS’ ÁM}ÖSk Ó” Ãð[Éu M ”Ç=M:: T`.16
16፣ ¾Nª. 238፣ Á°. 514-16፣ aT@. 622-23፣ S´. 14418-19
5. HÃT•ƒ c¨< Ÿ Ö=›ƒ ŸcÃ×” Óμƒ ’é ¾T>J”uƒ ’¨<:: c¨<
¾ Ö=›ƒ” k”u` ¾cÃ×”” Óμƒ ሊcw` ¾T>‹K¨< uHÃT•ƒ
c=•` ’¨<“:: aT@. 622-23 1â?Ø. 58-11 1ÄN. 41-6 Á°. 47-8
6. HÃT•ƒ }eó eKU“Å`Ѩ< ’Ñ` ¾T>Áe[ÓØ ¾T“¾¨<”U ’Ñ`
¾T>Áe[Ç ’¨<:: /°w. 111 1â?Ø. 18-9
3 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 4
 ትምህርት ሃይማኖት
 Ó²=›wN?` ¾c¨< ¡óƒ uUÉ` Là ”Åu³ ¾c¨< Gdw“
U™ƒU ðêV ¡ñ ”ÅJ’ ›Ã„ v²’ Ñ>²? • Ó” uƒ¨<MÆ
éÉp õèU c¨< ’u`“ ›"H@Æ” Ÿ Ó²=›wN?` Ò` ›É`Ô
’u`:: UÉ` Ÿc−‹ Ö=›ƒ w³ƒ ¾}’d uqgg‹ u[Ÿc‹ u}
uLg‹ Ñ>²? UÉ`”“ u¨<e×D ÁK<ƒ YÒ Kvj‹” G<K< uT¾
ÉUdc? ðêV ›ÖóKG<“ ›”}“ u?}cwI ”Ƀɒ< S`Ÿw
Y^ wKA ›²²¨<:: •%U ¯KU uT¾ ÉUdc? ”ÅT>k× }
[É„ u U’ƒ S`Ÿw W`„ ^c<”“ u?}cu<” ›}
[ð::²õØ.6'²õØ.9'°w. 117/
 Ó²=›wN?` ›w`HU” Ÿ"^” Ÿ›Ñ`I' Ÿ²SÊ‹IU Ÿ›vƒIU
u?ƒ }KÃ}I ¨<× Lp Q´wU ›Å`ÓHKG< v`¡HKG< vK¨<
Ñ>²? ¾ Ó²=›wN?`” nM u U’ƒ }kwKA uHÃT•ƒ ¨Å Ÿ’¯”
Ñv::/ ²õØ.121-8፣ °w.118-10 / ::
7. HÃT•ƒ vu<” KS`ÑØ' Ñ>”Ö<” KSÚuØ ' S`´”
KSÚKØ ' Ç=ÁwKAe” ÉM KS”Xƒ' ›Ò””ƒ” KSÓ³ƒ
Áe‹LM:: T`. 1616-18 ÄN. 316-18፣ 524፣ 640-47
8. HÃT•ƒ kÇT>¨<” x K Ó²=›wN?` SeÖƒ' G<K<” ƒ„
Ó²=›wN?`” SŸ}M Áe‹LM:: /T‚. 633' 99 ÄN. 137-
52/
9. HÃT•ƒ uHÃT•ƒ U¡”Áƒ ¾T>S×” SŸ^ G<K< uÉõ[ƒ
uSkuM / d~”' eK~”' cÃñ”' Ï^ñ”/ uꔯƒ uSssU
°¨<’ƒ” uSSeŸ` Ncƒ” uSn¨U KcT°ƒ’ƒ ÁunM Ç”.3:
Ç”.6 °w. 1132-40' ¾Nª. 68-15' 71-60 T‚. 1028 K<n. 124-5
10. c¨<” ¾ Ó²=›wN?` ¾Ñ@ƒ’~ ›ÑMÒà ¾›Éኅ•~ Y^ }"óÃ
ÁÅ`ѪM:: 2— â?Ø. 14
Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e KNª`Á~ # ¨<’ƒ
¨<’ƒ L‹ኋKG< u ’@ ¾T>ÁU” ’@ ¾UW^¨<” Y^
`c<U ÃW^M' Ÿ²=ÁU ¾T>uMØ ÃW^M vL†¨< SW[ƒ
ÄN. 1412 KT>ÁU” G<K< ÉLM“ T` 923 u `c<
uTS“†¨< S<ƒ ÁY’c<' uØL†¨<' uMwd†¨< dÃk`
ɨ<à Ãð¨<c< . . . u`" Ñu=[ }›U^ƒ ÁÅ`Ñ< ’u`::
¾Nª. 31-10፣ 512-16፣ 932፣ 1616-18፣ 1911-20 c−‹
u Ó²=›wN?` "S’< KðnÆU Ÿ ²²< ¾ `c< TÅ]Áዎች ŸJኑ
የT>d“†¨< ’Ñ` ›Ã•`U:: T‚. 172® u ’`c< ›Éa Y^
¾T>W^¨< G<K<” ‰Ã Ó²=›wN?` ’¨<“::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 5 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e Nª`Á~” #u ’@
¾T>ÁU” ’@ ¾UW^¨<” ÃW^M Ÿ²=ÁU ¾T>uMØ ÃW^M
TK~U `c< }›U^ƒ ÁÅ`Ѩ< Zeƒ ¯Sƒ ŸZeƒ ¨`
c=J” Nª`Áƒ Ó” w²< ²S” c=•\ w²< }›U^ƒ ÁÅ`ÒK<“
’¨<:: Ÿ²=I uLà Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ɨ<à u=ð¨<e S<ƒ
u=Áe’X }›U^ƒ u=ÁÅ`Ó ›ÃÅ’pU' QÁ¨< vQ`Ã'
¾vQ`à ›UL¡ ’¨<“:: Nª`Áƒ Ó” ɨ<à c=J’< ɨ<Ã
Sð¨d†¨< TE‹ c=J’< S<ƒ Te’X †¨< ÃÅ’nK<“ ’¨<::
11. HÃT•ƒ ¾c¨< MÏ u’<a¨< uQè~ G<K< ð×]¨<” Ó²=›wN?
`” Åe ¾T>Ác˜uƒ' u²=IU ”Å Ó²=›wN?` †`’ƒ ŸÑu<
S¨<׃ "Ñ–< T׃ ¾K?Kvƒ” cTÁ©ƒ S”ÓYƒ ²K¯KT©ƒ
`eƒ ¾T>¨`euƒ ’¨<:: ÁK U’ƒU Ó²=›wN?`” Åe Tc–ƒ
›Ã‰MU“ °w. 11፥6
¾ U’ƒ SS]Á−‹ /Guidelines of Faith/
 U°S“” HÃT•ƒ” ŸUÓv` UÓv`” ŸHÃT•ƒ ›e}vw[¨<
ò¨< ”Ç=Õ²<“ uY`¯} ›UM¢ ç”}¨< ”Ç=•\ u?}¡`e+Á”
U S“”” ¾UƒS^v†¨< Zeƒ ¾ U’ƒ SS]Á−‹ ›K<
’c<U:-
1. ÊÓT 2. k•“ 3. ƒ¨<òƒ “†¨<
2. ÊÓT /DDogma/:- nK< ¾Ó]¡ c=J” ƒ`Ñ<S<U Sc[} U’ƒ'
¾TÃK¨Ø' ¾TÃk¾`' ¾TÃhhM' ¾TÁ[Ï TKƒ ’¨<:: ነገረ መለኮትን
የምንማርበት ነው፡፡ ለምሳሌ፡- ሦስትነቱ Aንድነቱን የማይነጥል Aንድነቱ
ሦስትነቱን የማይጠቀልል መሆኑን የምንማርበት፤ተዋህዶን / ክርስቶስ ከሁለት
Aካል Aንድ Aካል ከሁለት ባህርይ Aንድ ባህርይ መሆኑን የምንማርበት/
፤Eመቤታችን ወላዲተ Aምላክ መሆኗን/Theotokos/ ……የመሳሰሉትን
የቤተክርስቲያን Aስተምህሮዎችን የምንረዳበት ነው፡፡
2..k•“ /Canon/:- በጽርE ካኖን ፡- ሕግ' ሥርዓት' ደንብ' ፍርድ ማለት ነው፡፡
በግEዝ ቀነነ ከሚለው ግሥ የተገኘ ሲሆን Aገገ' ሰራ' ደነባ' ሕግ' ሥራት'
ደንብ Aቆመ' ቀኖና ሰጠ ማለት ነው፡፡
ሥርዓት ማለት ፡- ሕግ Aታድርግ የሚለው ሲሆን ትEዛዝ Aድርግ የሚለው
ሲሆን ሥርዓት ግን ከሕግ ተወልዶ በትEዛዝ የሚደረግ ንጹሕ ውሳኔ ርቱE ብያኔ
ነው፡፡ ሥርዓት ሕግንና ትEዛዛትን ያጠቃለለ ነው፡፡ ት.ሕዝ 43፥11፣ መዝ.118፥71
-72፣ 83፣ ዘሌ.20፥8.
በመላEክት ጌታ ዘንድ ይድኑ ዘንድ በሃይማኖት የሚሰጥና የጻድቅ ቃል
የሚያጸና ነው መ.ሄኖ.17፥1-7
ሥርዓት Aስተማሪ EግዚAብሔር ነው ፡፡ መዝ.118፡24፣71
ሥርዓት መድኃኒት ነው መዝ. 118-155
ሥርዓት ለEግዚAብሔር ተገዢ መሆናችን የምንገልጽበት ነው፡፡ ት.ሚል
3፡7-10
6
 ትምህርት ሃይማኖት
EግዚAብሔር Aምላክ Aስቀድሞ በሙሴ ላይ Aድሮ ሥርዓትን ሰራልን ኋላም
በሐዋርያት ላይ Aድሮ ጽኑ ሥርዓትን ሰራልን፡፡
ኋላም 3ቱ፻ (ሠለስቱ ምEት) ከመጽሐፍ ቅዱስ Aግኝተው የሠሩልንን ሕግ
ደንብ ሥርዓት ሰርተውልናል፡፡ ባጠቃላይ በሐዋርያት፣ የሐዋሪያት ተከታዮች
በሆኑ ጉባዔ ሰርተው የሰሩልንን ሥርዓት ማንም ሰው ሌላውም ሊያሻሽል
Aይችልም EግዚAብሔር ከፃፋቸው መጻሕፍት የተገኙ ስለሆነ፡፡
‹‹Eኛስ ብዙ ነገርን Aልተናገርንም ብዙ ምስክርንም ልንጽፍ Aልወደድንም
በዚች በጻፍናት መጻፍ ላይ የሚጨምርም ወይም ከርሱ የሚያጎድል ከEርሱ
ከሚጻፈው መጽሐፍ ከቅጁ የሚጨምር የሚያጎድል በፍትሐ EግዚAብሔር
ይጠየቅበታል፡፡ ›› ዘዳ.4፥2፣12፥32፣ ማቴ.12፥36-37፣ ራ.ዮሐ.22፥18-212
ሃ.Aበው ዘሠለስቱ ምEት ም.22-16፡፡
3. ትውፊት /Traditional/፡- Aወፈየ ከሚለው የግEዝ ግሥ የተገኘ ሲሆን ስጦታ፣
ልማድ፣ ትምህርት፣ ወግ፣ ታሪክ፣ ሃይማኖት ሥርዓት ከጥንት ከAበው
ሲያያዝ ሲወርድ ቃል በቃል ሲነገር የመጣ ርትEት የሆነች የሐዋርያት
ሃይማኖት ትውፊት፣ የቅዱሳን መምህራን ትውፊታቸው፣ ከቅዱሳን ሐዋርያት
የተቀበልናቸው መጽሐፍቶቻቸው ባጠቃላይ ያመለክታል፡፡
ትልቁ ነገር ከEውነተኛይቱ ሃይማኖት Eንዳይወጣ ዘመን የወለደው ንጉሥ
Eንዳለው ብለው Eንዳይበድሉ የሚያደርግና የሃይማኖቱን መሠረት
በቅብብሎሽ የሚረዳበት ነው፡፡ ‹‹የቀደመችውንም መንገድ ጠይቁ ›› Eንዳለ
Aውቆ በመመላለስ ለነፍስ Eረፍት የምታሰጠውን በለመለመ መስክ
የሚሰማራበትን ከመንገዱ ሳይወጣ በቀናችቱ መንገድ የሚያደርግ ነው፡፡
 ከጥሩ ምንጭ መንጭቶ ሳይበረዝ ዘመናት ሳይሽሩት የሚጠጡት መጠጥ ነው፡፡
ትውፊት፡- በነቢያት በሐዋርያት መሠረት ላይ የተመሠረተ የማEዘኑን ራስ
ድንጋይ ክርስቶስ Iየሱስ Eንደሆነ በቅብብሎሽ ያገኘው Eንደሆነ
የሚረዳበት ኤፌ. 2፥20 ከተመሠረተው ውጪ ያይደለ በክርስቶስ
የተመሠረተ መሠረት Eንደሆነ Aውቆ Eንዲጓዝ የሚያደርግ ነው፡፡
ጠላት ከዘራው Eንክርዳድ ከቢጸ ሐሳውያን Eንዲሁም ከAርዮስ
ከሰባልዮስ ከልዮን ከሉተር….ወዘተ Eንክርዳድ የሚጠበቅበት ነው፡፡
‹‹ ከመጀመሪያው በዓይን ያዩትን የቃሉ Aገልጋዮች የሆኑት Eንዳስተላለፉልን ›› ሉቃ 1፥1
‹‹ወንድሞቻችን ሆይ Eናንተስ የጌታችን Iየሱስ ክርስቶስ ሐዋርያት
መጀመሪያ ያስተማbችሁን ቃል Aስቡ›› ይሁ.ቁ 17
Aባቶች ካስተማሩት ትምህርት ውጪ ወጥቶ Eንዳይጎዳ የAባቶችን ትምህርት
ተቀብሎ Eንዲመላለስ ገላ.1፥1
 የቀድሞውን የድንበር ምልክት Eንዳያፈርሱ የሚያደርግ ጠብቆ Eንዲሄድ
ምሳ.23፥10 ቅድስት ቤተክርስቲያናችንም ሁል ጊዜ በቅዳሴ ገባሬው ካህን ‹‹ነዋ
ወንጌለ መንግሥት›› መንግሥተ ሰማያትን የሚሰብክ ወደ መንግሥተ ሰማያት
የምታገባ ወንጌል ይህች ናት ብሎ ለንፍቁ ቄስ ሲሰጠው ንፍቁ (ረዳት) ቄሱ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 7 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
‹‹ዘAወፈየኒ Aወፈይኩከ›› ብሎ የሰጠኝ ወንጌልን ሰጠሁህ ብሎ ለዲያቆኑ
ይሰጠዋል፡፡ ይህ ወንጌል ከመሠረቱ ተነሥቶ መሠረቱን ሳይለቅ ሳይበረዝ
ትውልድ ሳይገድበው በቅብብሎሽ ለትውልድ የሚቆይ Eንደሆነና ልጆቿም ተጠብቆ
የቆየውን ሃይማኖት ተረክበው ለቀጣዩ ትውልድ ሳያዛንፉ የነቢያት የሐዋርያት
መሠረት Eንዲያሰረክቡ ታስተምራቸዋለች ከEንግዳ ትምህርት ትጠብቃቸዋለች፡፡
GK−} Ó²=›wN?` /EXISTENCE OF GOD/
Ó²=›wN?` ¾TÃS[S` [mp u²=I Ñ>²? }Ñ– ¾TÃK<ƒ kÇT©
u²=I Ñ>²? ÁMóM ¾TÃK<ƒ ÅG^© ÃI” ¯KU "KS•` ¨Å S•` ›UØ„
¾ðÖ[ ÇÓS—U ¯KU” ŸS•` ¨Å ›KS•` ›dMö ¾T>•` ÁM ðØa
¾T>ѳ Ñ@ ’¨<:: c¨<” éÉp u=K<ƒ Gcƒ፤ Gw U u=K<ƒ ÉI’ƒ፤ ÁM
u=K<ƒ É"U ÃeTTªM c< Ó” Gcƒ ¾K?Kuƒ éÉp፤ ÉI’ƒ ¾K?Kuƒ
vKìÒ፤ É"U ¾K?Kuƒ ÁM ’¨<::

GK−ƒ GK¨ ŸT>K¨< ¾Ó ´ nM ¾¨× c=J” ƒ`Ñ<S< S•` TKƒ ’¨<::
eK²=I GK−} Ó²=›wN?` TKƒ ¾ Ó²=›wN?` S•` TKƒ ’¨<::
eKGM−} Ó²=›wN?` e”T` uõØ[ ƒ ›°Ua ¾TÃS[S` [mp
“ u¯KU S<K< ¾J’¨< ›UL¡ KõØ[~ uõØ[~ ”ȃ ”ÅT>ÑKØ
”[ÇK”::
c¨< u}ðØa u}cÖ¨< › Ua ð×]¨<” ¾TS” ´”vK? u=•[¨<U
¾c¨< ¨<kƒ ÏÓ ¨<e” uSJ’< Ó²=›wN?` uM¿ M¿ S”ÑÉ
^c<” vÃÑMê •a u^c< }S^Ua T¨p ›Ã‹MU ’u`::
Ó²=›wN?` u¨ÅŨ< SMŸ< IM¨<“¨<” /›“E“E\”/ KõØ[ ƒ
¾T>ÑMØv†¨< ’Ña‹ ¾T>Ÿ}K<ƒ “†¨<::
1. Y’õØ[ƒ /¾õØ[ƒ Y’ Y`¯ƒ “ ›W^`/
w²< Iw[kKU ÁL†¨< ”Å c¨< Y^ }NÉf dÁeðMÒ†¨< ´”}
¯KU ç”}¨< ¾T>•\ Ó²<õ“ [mp õØ[ ƒ T^Ÿ= Ñê ÁL†¨<
¯Ã’IK=“ ¾T>SeÖ< ¨<w õÖ<^” G<K< ¾ Ó²=›wN?`” S•` ÁdÁK<:: S´
181 #cTÁƒ ¾ Ó²=›wN?`” ¡w` ÓÑ^K< cTÃU Öð` ¾ Ì” Y^
Á¨^M$ aT@.120' ›=Äw 127-10፣ °w.113
›v ‹” ›w`HU ×±ƒ ŸT>ÁSMŸ<ƒ }KÄ ¨Ø„ ¾ðÖ[¨<”
›UL¡ õØ[ ƒ” uS[S[ Ñ>²? Ó²=›wN?` ÃðMѨ< K’u[¨<
K›w`HU}ÑKÖKƒ:: ›w`HU õØ[ ƒ” ¾ðÖ[ ÁeÑ– ›UL¡
”Ç=ÑKØKƒ ¨ÊªM“ ¾¨ÅŨ<” ›Ñ– eK²=I ¾TÃK¨Ø“ ¾Tóv ¾Y’-
õØ[ƒ Y`¯ƒ ÁK¨< ¯KU K Ó²=›wN?` S•\ Lp Ue¡` ’¨<::
2. ¾IK=“ Ue¡`’ƒ
QK=“ TKƒ uc¨<’ƒ ¨<eØ ¾T>ј Ów[ Ñv© ¾eT@„‹ ›"M ’¨<::
KUdK? ¾c¨<’ ‹” ¾›"M ¡õKA‹ ›”Æ ¾J’¨< ¯Ã“‹” ›”Æ” ’Ñ` ŸK?
L¨< ¾SK¾ƒ ‹KA ÁK¨<” ÁIM ”Ç=G<U IK=“‹”
8
 ትምህርት ሃይማኖት
¡ñ“ ÅÓ ›É^Ô„‹” ¾SK¾ƒ ‹KA ›K¨< eK²=IU c¨< uIK=“¨<
›’di’ƒ SM"U Ãc^M Ÿ¡ñU Ã`nM:: ¾IK=“¨<” U¡` }LMö
u=c^U IK=“¨< ”Ç=ççƒ ÁeÑÉŪM èpcªM ÃIU uSJ’<
pÆd” SéQõƒ” LL’uu c¨< ”"D” u=J” IK=“¨< ¾ Ó²=›wN?`”
S•` ÃÑMéM TKƒ ’¨<::
”ȃ u=vM ›”É c¨< ¡ñ” T¾ƒ“ SeTƒ vM¨ÅÅ Ñ>²?
¯Ã’<” ”ÅT>Úõ” Ða¨<”U ”ÅT>ô “ K=cT¨< “ K=Á¾¨<
"K¨< ’Ñ` ”Ç=ŸKŸM'c¨< ŸIK=“¨< U¡` }ŸM¡KA ¡ñ u=ÁÅ`Ó
IK=“¨< èpcªM ÃÚ’nM ¯Ã’<” Úõ• ›LÃU ”ÅT>M
IK=“¨<” Ó” K=Á²¨< ”ŨÅŨ< K=ÁÅ`Ѩ< ›Ã‰K¨<U uc¨<’ƒ
¨<eØ ÁK ’Ñ` Ó” uc¨<¾¨< ðnÉ ¾Tà ²´ IK=“‹” eKU”É”
’¨< Ÿ—U Là J• ¾T>S^” T’¨< wK” ”É”ÖÃp ÁÅ`Ñ“M
u²=IU Ñ>²? G<K<” ¾ðÖ[ Ÿ— uLà J• ¾T>S^ ›UL¡ ”ÇK
”[ÇK” eK²=I ’¨< Nª`Á¨< ä¨<KAe KaT@ uLŸL†¨< SM°¡~
aT@.214-15 #ሕÓ ¾K?L†¨< ›I³w ŸvI]Á†¨< ¾QÓ” ƒ°³´
c=ÁÅ`Ñ< ’²=Á ሕÓ vÕ^†¨< ”"D” K^d†¨< ሕÓ “†¨<“
’`c<U IK=“†¨< c=Sc¡`L†¨< ›dv†¨<U `e u`c< c="ce
c=ÁS"˜ uMv†¨< ¾}éð¨<” ¾ሕÓ Y^ ÁdÁK<$ TK~ Ÿ²=I
¾U”[Ǩ< KÅÑ<U J’ K¡ñ ”ÅY^¨< ªÒ ¾T>ŸõM“ dÁÇL
¾T>ð`É ŸG<K< uLà ¾J’ ›”É ›UL¡ S•\” ’¨<::
3. ¾c¨< MЋ ¾}ðØa ´”vK?
u}KÁ¿ ¾¯KU ¡õKA‹ ÁK< ¾c¨< MЋ uS<K< u›UM¢
Y`¯ †¨< ÃKÁ¿ ”Í= ›UL¡ S•\” ÁU“K< eK²=IU c¨<
u Ó²=›wN?` S•` ¾T>ÁU’¨< ¾HÃT•ƒ SêNõƒ” Ãμ w‰
dÃJ” ¾}ðØa eT@~ ¨ÃU ´”vK?¨< eKT>Ñóó¨< ßU` ’¨<::
ÃI”’< ¾c¨<” MЋ HÃT• © ´”vK? uSÖkU ’¨<
uNª`Á¨< ቅዱስ ä¨<KAe u›‚“ Ÿ}T ¨<eØ uT>ј ›`ÄeóÔe u}
vK ›”É ¾›UM¢ u?ƒ KTÃ}¨p ›UL¡ }wKA }êö ÁÑ–¨<”
êOõ S’h uTÉ[Ó ¾¡`eƒ“ HÃT•ƒ uSeu¡“ w²<−‹”
KTdS” ¾un¨< /¾Nª.1722-34 /
4. uSÓx~:-
¾ Ì Y^ KJ’¨< G<K< ›e}"¡KA ðnÇ‹”” uSðçU ÃIU
KõØ[ƒ G<K< Y^¨<” uTŸ“¨’< ¾k”“ ¾K?K=ƒ Sð^[p ¨p„‹
SkÁ¾` ›”É SÒu= S] ›e}ÇÇ] ”ÇK¨< ÁSK¡}“M
Ó²=›wN?` õØ[ƒ” G<K< uSSÑu< S•\ à ¨nM:: /S´.103
27፣ 135 25፣144 15
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
5. ¾nK Ó²=›wN?`“ ¾ ]¡ Ue¡`’ƒ
uSêNõ pÆe ¨<eØ M¿ M¿ ƒ”u=„‹ }’Ó[¨< ’²=ÁU
¾}’Ñ\ƒ ƒ”u=„‹ uÑ>²?›†¨< ¾}ðçS< SJ“†¨< u ]¡U ßU`
¾}[ÒÑÖ ’¨< ¨Åòƒ ¾T>Å`c¨<” G<“‚ ›ekÉS¨< ”Ç=“Ñ\
uM¿ M¿ S”ÑÉ K’ቢÁƒ የÑKçL†¨< Ó²=›wN?` ’¨<:: uM¿ M¿
Ñ>²?Áƒ K}KÁ¿ ’u=Áƒ ¨Åòƒ ¾T>J’¨<” G<“‚ ¾ÑKçL†¨<
Ó²=›wN?` ÁK“ ¾T>•` ’¨<:: S´.86 6፣ Aሞ.37፣ Eብ.11-3
¾ Ó²=›wN?` የባሕሪ ቅጽል eV‹
eU:- ulS< ŸvQ`à ŸÓw` ¾T>¨× እንዲሁም አንዱ ከአንዱ መለያ የሚሆን
x “ ›"Lƒ” IL« ÁK¨< T“†¨<U G<K< u¾¡õK<“ u¾›"K< u¾^c<
pK< u¾¯Ã’~“ u¾SMŸ< u¾Ñè u¾²\“ u¾›v~ u¾²SÆ }KÄ
¾T>Ö^uƒ ¾T> ¨puƒ TKƒ ’¨<::
Ó²=›wN?` ¾}ç¨<*፣ ¾}kw* ÁÃÅK ¾vQ`à Ów` eU
’¨<:: Ó²=›wN?` u¾s”s¨< ¾}KÁ¿ uw²< g=I ¾T>qÖ\ eV‹
›K<ƒ ’Ñ` Ó” G<K<U vI]Á© eKJ’< “ Ó²=›wN?` uvI`è<
›”É eKJ’ u›”É’ƒ ðØa uT>ѳuƒ uvI]¨< ¾Ów` eS<
uSØ^ƒ Ã}vu^K< ¨ÃU ›”É ÃJ“K<:: ¾T”—¨<”U
s”s }“Ò]−‹ ›”É ¾T>ÁÅ`Ò†¨< G<K<U u¾s”s†¨< Ó²=›wN?
`” ŸõÖ<^” KÃ}¨< uvQ`è< SØ^ †¨< ’ው:: u Á”Å”Æ
s”s ¨<eØ ÁK¨<” ¾ Ó²=›wN?`” eU ƒ`Ñ<U w”S[U` ¾U“Ñ–
¨< Á”ǔdž¨< Ó²=›wN?`” ¾T>Ö\ƒ u ÁM’ƒ uð×]’ƒ
u²K¯KT©’ƒ u†`’ƒ“ uG<K<U ›É^Ñ>’ƒ SJ’<” ’¨<:: eK²=I
ÃI” SJ” ¾T>‰K¨< KõÖ<` K=cÖ<ƒ ¾TÃÑv u=cÖ<ƒU
¾TÃeTT¨< ’¨<:: ÃIU uSJ’< u¾s”s¨< ÁK< ¾ Ó²=›wN?`
eV‹ vI]¨<” ÃÑM×K<::
#ð×] ›UL¡$ uM¿ M¿ s”s uM¿ M¿ eU ”ÅT>Ö^ G<K<
u — u›=ƒÄåÁ¨<Á” s”s uÓ ´U Ó²=›wN?` }wሎ ÃÖ^M
#ገባሬ ኩሉ ከሃሌ ኩሉ ዘሥሉጥ በላEለኩሉ $ (G<K<” ¾ðÖ[' G<K<” TÉ[Ó
¾T>‹K¨<' uG<K< LÃ YM×” ÁK¨< TKƒ ’¨<) /HÃT•} ›u¨<
SÓu=Á/
›”ÉU Ó²=›wN?` TKƒ ›w ¨MÉ S”ðe pÆe TKƒ
’¨<:: # ’@e Ó²=›wN?` eM ›w ¨MÉ S”ðe pÆe TK‚ ’¨<$
”Ç=M ›UL"‹” eS< ¡u<` Ñ““ pÆe“ ¾}ScÑ’ ’¨<:: T>.22'
Q´.392፣ S´.1341-3' òM.210 M”Ö^¨< ¾T>Ñv” uçKAƒ Ñ>²?
uUeÒ“ Ñ>²? “ u ²“‹” Ñ>²? ’¨<::
9 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 10
 ትምህርት ሃይማኖት
uõØ[~ KõØ[~ u†`’~ ¾T>ÑKÖ¨< Ó²=›wN?` ŸT”—
¨<U K?L G<“‚ ¾}K¾“ ¾Lk uSJ’< ¾ `c<” vI`à KSÓKê ›Ã‰
MU Ÿ›e}dcv‹” “ Ÿ‹KA ‹” uLà ’¨<:: K Ó²=›wN?`
UdK?’ƒ wl ¾T>J” U”U ’Ñ` ¾KU:: ›=d.4018 uSK¢ © ¡w\
K²LKU u^c< ¾T>•` ’¨<:: uSJ’<U ¾ Ó²=›wN?`” vI`Ã
KSS`S` ›Ã‰MU:: 1— qa.1312 ’Ñ` Ó” pÆdƒ SéQõƒ
ŸT>ÑMÖ<ƒ SÑKÝ−‡ uØm~ KSÓKØ ÁIM:-
1. S”ðe ’¨<:- Ó²=›wN?` S”ðe /[mp eKJ’ uIªd ‹”
›T"˜’ƒ M“¨<k¨< ›”‹MU Ó²=›wN?` S”ðe ’¨< /[mp
’¨</ c=vM ´`¨< /wƒ”/ ›"M ¾K?K¨< TKƒ ›ÃÅKU [mp
S”ðd© ›"M ÁK¨< ’¨< KÓ²<õ ›"M Seð`ƒ ¾T>J’<
”ÅSÖ” ƒMp’ƒ ¡wŃ ¾SdcK<ƒ K Ó²=›wN?` ›ÃJ’<U
[mp ›UL¡ ’¨<“ ¾N.424' 2—qa.317 Ÿ¨< dƒ Ã[nM
Ÿ dƒ ’óe Ã[nM Ÿ’óe SL ¡ƒ Ã[nK< ŸSL ¡ƒ Hdv†¨<
Ã[nM Ó²=›wN?` ŸSL ¡ƒ HdwU Ã[nM ¾SL ¡ƒ Hdw
u Ó²=›wN?` ²”É ”Å}^^ ¾Ñ²ð ’¨<፡፡
2. ²LKT© ’¨<:- Ó²=›wN?` u²S“ƒ ¾TÃqÖ` SËS]Á“ SÚ
[h ¾K?K¨< ²LKT© ’¨< ¾Ñ>²?“ ¾²S“ƒ ð×] K<n.137 ’¨<“
K²S’< Ø”ƒ“ õéT@ ¾K¨<U:: S´.892' S´.10124-27'
S´.14413፣›=d.446'^°18
3. G<K<” ‰Ã /ŸHK? Ÿ<K</ ’¨<:- Ó²=›wN?` G<K<” ‰Ã ›UL¡
eKJ’ ¾T>d’¨< ’Ñ` ¾KU:: ²õ.1814፣ S´.1346' ›?`.3217'
T‚.1926'K<n.137
4. ›ÃK¨ØU:- Ó²=›wN?` u¨<d’@¨< ¾T>ç“ ÁK¨<” ¾T>ÁÅ`Ó
¾}“Ñ[¨<” ¾T>ðêU u¨<d’@¨< ”Åc¨< ¾TÃççƒ ›UL¡ ’¨<::
nMŸ=Ç’<” ¾T>Öwp éÉp ¾vI`à ›UL¡ ’¨<:: }¨ÇÇ] ¾K?K¨<
õèU uSJ’< Ÿ²=Á ¾uKÖ õèU’ƒ K=•` eKTËM ¾uKÖ
õèU በSJ’< ›ÃK¨ØU ›G<” "K¨< ÅÓ’ƒ SN]’ƒ ƒ¡¡K—
õ`É ð^Ï’ƒ pÆe’ƒ ›ªm’ƒ“ w` ƒ ÁM’ƒ ›ÃÚU`U
¨ÃU ›Ãk”eU:: õ`ÆU uÑ>²?“ uc¯ƒ ÁM}¨c’ uSJ’<
Hdu<” SK¨Ø “ ¨<d’@¨<” ThhM ›ÁeðMѨ<U u›=d.38'
Ä“.31® Là Ӳ=›wN?` Ÿð[Åv†¨< /Ÿ}q× u%EL/ Ãp`
›L†¨< ÃLM ÃI ”ȃ ’¨< ÃvM ÃJ“M ÃI ¾}K¨Ö¨<
Ó²=›wN?` dÃJ” ^d†¨< “†¨< c−‡ u”eN u}SKc< Ñ>²?
ŸØóƒ É’ªM:: Ó²=›wN?` ¾TÃK¨Ø“ ¾TÃççƒ SJ’<”
¾T>Á[ÒÓÖ<ƒ ¾SêNõ pÆe Øpf‹ S"ŸM ¾ሚŸ}K<ƒ ÃÑ–
<u M ²%<.2319' 1— dS<.1529' T>M.36' aT@ 1129፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 11
ትምህርት ሃይማኖት
5. uG<K< ሙK< /UK<° uŸ<K</ ’¨<፡- Ó²=›wN?` uG<K< S<K< ’¨<
Ÿ²=I ›K Ÿ²=I ¾KU ¨ÃU Ÿ²=Á ›K Ÿ²=ህ ¾KU ›ÃvMU ucTÃ
Õ^M SvK<U eK ¡w\“ eKMEM“¨< ’¨<:: ›?`.2323-24'
S´.1385-10፣ S´.7718-21' S´.24' T‚.534' ÄN313
# KSK¢ƒ ¨`É“ lSƒ LÓ ‹ k˜“ Ó^ ÁK¨< ›ÃÅKU uG<K<
¾VL ’¨< ”Í= KSK¢ƒ ¾T>²[Òuƒ ¾T>cucwuƒ ÁK¨< ›ÃÅKU
Ó³~ uGÑሩ G<K< የሞላ ’¨< ”Í= KSK¢ƒ uLà Öð` u ‹U SW[ƒ
ÁK¨< ›ÃÅKU Öð\ `c< SW[~ `c< ’¨< ”Í=$ / ”ÇK ›v
Q`Áqe upÇc? T`ÁU/
6. SK¢ © Øun¨< ፡- u `c< ðnÉ u `c< ƒ ³´ ¨ÃU u `c<
Øun "MJ’ uk` ¾T>J” ¾T>Å[Ó ¾T>Å`e ’Ñ` ¾KU G<K<
u `c< Øuw ÃJ“M ÃÅ[ÒM u›Ò×T> u ÉM ueUU’ƒ ¨ÃU
uÓÈ ¾T>J” ’Ñ` ¾KU:: /T‚.1030' ዮN.1011' S´.221-2/
7. G<K<” ›ªm ’¨< ፡- Ó²=›wN?` G<K<” ›ªm ’¨<“ Ÿ `c< ¾}c¨
[ ’Ñ` ¾KU ÁKð¨<”“ ÁG<’<” ¾T>Sר<” ÁM}’Ñ\ƒ” Hdx‹“
nLƒ” }Óv^ƒ” ŸSJ“†¨< ›ekÉV Á¨<nM /S´.1133 ' °
w.413' S´.1381-4' T‚.1513' ÄN.223/
8. pÆe ’¨< ፡- Ó²=›wN?` pÆe ’¨< uሥ^¨< G<K< ¡óƒ“ `Ÿ<cƒ
¾KuƒU ”èI“ õèU ÅÓ ’¨< ¨<’}— ð^Ï ’¨< UI[~ ¾u³
Òi Ÿl× ¾²Ñ¾ ”Ç=G<U õØ[~”U ¾T>¨É çÒ¨<” ÁÔ“çð”
’¨< `c< uvI]¨< pÆe ”ÅJ’ õØ[ ~U pÆd” ”Ç=J’<
ÃðMÒM:: / ²ç.1511 ' ²K?.1144' 192፣ 1—.dS<.2' 1—â?Ø.1
13-16' ›=d.63' ^°48' 153-4' ›=d.4025' 5715' K<n.148-49
9. ÅÓ /†`/ ’¨< ፡- Ó²=›wN?` õp\ `I^H@¨< ƒ¡¡K— õ`Æ
ìÒ¨<“ ”Ç=G<U KõØ[~ ¾T>ÁÅ`Ѩ< Øun¨< ’¨< ÃI” ¯KU
"KS•` ¨Å S•` ›UØ„ ¾ðÖ[¨< ŸÅÓ’~ ¾}’d ’¨<:: u}
Kà ¾c¨< MÏ u›`›Á¨<“ u›UdK< ðØa õèU ’é’ƒ ÁLƒ
Kv©ƒ ’vu=ƒ QÁ©ƒ ’õe” uSeÖƒ çÒ¨<” ›ÅK¨< ÇÓS—U
¾c¨< MÏ ¾¨Åkuƒ” ¾Vƒ“ ¾ `ÓT” õ`É uMÌ u?³’ƒ
›e¨ÓÊ ያÅð¨<” vI]¨<” TÅc< ¾ Ó²=›wN?`” ÅÓ’ƒ
ÁdÁM::S´.3019'S´.3318' 1449' 3119' 3410' 1459'
¾N.316' c=^.54' Ö=V.24' 2— â?Ø.39' S´.3410
10. U”U [ǃ ›ÁeðMѨ<U ፡- Ó²=›wN?` ›UL¡ ¾T”U [ǃ’ƒ
“ ÉÒõ ¾TÁeðMѨ< c=J” uõØ[ƒ S"ŸM Ó” ÁK `c<
Övm’ƒ KS•` ¨ÃU ¾}ðØa ”penc?¨<” KTÉ[Ó /KTŸ“¨” /
¾T>‹M ¾KU uG<K<U ‰Ã’~“ uØuu< ›T"Ã’ƒ õØ[ƒ” G<K<
¾T>Á•` “ ”penc?¨<”U Y`¯ƒ ›eÃμ ¾T>q×Ö` "K `c<
Övm’ƒ“ ›”kdni’ƒ ¯KU ŸS•` ¨ÇKS•` }²ª¨<^ ”ÇM’u
[‹ ƒJ“K‹:: aT@.1114' ›=d..4013
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 12
 ትምህርት ሃይማኖት
Y’ õØ[ƒ /Creation/
Y’-õØ[ƒ TKƒ ÁT[ ¾}ªu õØ[ƒ TKƒ ’¨<:
# Ó²=›wN?`U ¾ðÖ[¨< G<K< SM"U ”ÅJ’ ›¾$ ”Ç=M
²õ.131
›”ÉU ስንA-õØ[ƒ TKƒ ¾}eTT eUS< õØ[ƒ TKƒ ’¨<
¾TÃeTS< ¨< ” Ÿ dƒ ’óe” Ÿ›ð` ›eTU„ ðØaªM“
eUS< õØ[ƒ ÃvLM::
 Ó²=›wN?` u ¨<ቀ~ ¾ðÖ[¨< wl ¾J’ õØ[ƒ ¾ðÖ[uƒ”
Y`¯ƒ ¾U”T`uƒ ƒUI`ƒ Y’ õØ[ƒ ÃvLM፡፡
eK Y’-õØ[ƒ ST` KU” ÁeðMÒM u=vM Y^ ሠ]
¾W^¨<” Y^ c¯K=¨<U e°K<” c=ÁÅ”lKƒ Åe ”ÅT>c˜
Ÿሠ^¨<U ሥ^¨< ”ÅT>Å’p ¯KTƒ” "KS•` ¨Å S•`
›UØ„ ¾ðÖ[¨<” Ñ@ U ¾ðÖ^†¨<” õØ[ ƒ ›¨<k”
”Åð×]’~ ”ɔѳKƒ ’¨<::
uT> ¾¨< “ uTà ¾¨< ¯KU ÁK<ƒ G<K< u Ó²=›wN?` }
ðØ[ªM:: ²õ.11 # uSËS]Á Ó²=›wN?` cTÓ UÉ`”
ðÖ[$ S´.10125 #›u?~ ›”} ŸØ”ƒ UÉ`” SW[ƒI
cTÁƒU ¾ ÏI Y^−‹ “†¨<፡፡
 Ó²=›wN?` Ó²<ñ”“ [ml” ¯KU uSËS]Á ¾ðÖ[¨<
ŸU”U }’e„ ¾T>ÁÑ“–¨< ¾T>ÁªIŨ< ’Ñ` dÕ[¨< ’¨<::
S´.329' 2—Sn 1410' aT@417' °w.113' S¡ww.1118
 Ó²=›wN?` õØ[ ƒ” ¾ðÖ[¨< c¨<” “ SL ¡ƒ” eS<”
KSkÅe ¡w\” KS¨<[e ¾}k\ƒ” KUÓu YÒ KUÓu ’õe'
K›”¡a K}²¡a ’¨<:: ›=d.437-8' S´.1481-13' ^°.11'
Nª.1417' aT@.1120
 Ó²=›wN?` u6 k” 22 õØ[ ƒ” ðÖ[ HÁ G<Kƒ ¾}vK<ƒU
u¯Ã’ †¨< }SÉu¨< ’¨<::
 ›ð×Ö^†¨< uZeƒ ¨Ñ” ’¨<::
- uHMÄ /u›`UV/ 7 õØ[ ƒ
- uS“Ñ` /u’u=w/ 14 õØ[ ƒ
- uSY^ƒ /uÑu=` 1 õØ[ƒ/ c¨<” ðÖ[
¾eÉe~ k” õØ[ ƒ
1. ¾EK} ሑÉ õØ[ƒ
OÉ TKƒ ›NÅ ŸT>K¨< ¾ÓE´ nM ¾}Ñ– c=J” ƒ`Ñ<S<U
SËS]Á ›”Å— TKƒ ’¨:: ¾ ሑÉ õØ[ƒ e”MU ¾SËS]Á k”
õØ[ƒ TKƒ ’¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 13
ትምህርት ሃይማኖት
Ó²=›wN?` uSËS]Á ¾õØ[ƒ k” OÉ Eምኅበ Aልቦ
ኀበቦ /"KS•` ¨Å S•`/ ›UØ„ cvƒ ›”ÉU eU”ƒ õØ[ ƒ”
ðÖ[ uŸ<óK? SêNõ u²=IU k” 7 õØ[ƒ ðØbM ÃLM፡፡ K=IU
’óe' dƒ' S_ƒ' ¨< ' ÚKT' w`H”' cTÁƒ“ SL ¡ƒ
“†¨<፡፡ 8 õጥ[ƒ SvK< eKU”É’¨< u=vM& cvƒ c=vM w`H”” ¾}
Çð’” ”ÅSÓKê c=J”& 8 ¾T>K< K=n¨<”ƒ w`H””U ÚU[¨< 1
wK¨< eKT>qØ\ƒ 8 õØ[ƒ ›K< ÃLK<::
 dƒ፣ ’óe፣ ¨< ፣ S_ƒ vI`Á} YÒ ÃvLK<::
cv~ cTÁƒ
cTÁƒ cvƒ “†¨< °´^.44' S´.181' T‚.37' 2—qa.122
cv~ cTÁƒ ŸLà ¨Å ‹ c=qÖ\
1. ê`N ›`ÁU 2. S”u[ S”ÓYƒ /S”u[ çv*ƒ/
3. cTà ¨<ÆÉ 4. ›=¾\dK?U cTÁ©ƒ
5. ›=Ä` 6. ^T
7.›?[` “†¨<::
1. ê`N ›`ÁU:-ŸcTà G<K< uLà “ƒ KS”u[ S”ÓYƒ ”Å
›Ç^i Öð` ¾U ÑKÓM “ƒ::
2. S”u[ S”ÓYƒ:- Ó²=›wN?` u¨ÅŨ< UdK? KõÖ<^”
¾T> Ãuƒ ’¨< K›=dÃÁስ KQ´p›?M“ K¨”Ñ@L©¨< ÄN”e
”Ñ<Y SeKA Ã…†ªM::
›=d.61' Q´.26' ^°.42' S´.1014
3. cTà ¨<ÆÉ:- uŸ=\u?M Là }²`Ó„ KS”u[ S”ÓYƒ ›Ç^i
¨KM J• ¾T>ÁÑKÓM ’¨<:: Q´.122
4. ›=¾\dK?U cTÁ©ƒ:- u K} Uꛃ uÔ ¾ሠ\ c−‹
¾¡`e+Á•‹ `eƒ “ƒ:: ÑL.426' °w.1222' ¾N.141 ›e^
G<Kƒ ÅÏ ›Lƒ ¾ÅÐ U w`H” K¯Ã” ÏÓ ¾T>eu< “†¨<::
¾w`H” › TÉU u¾x ¨< qVu M u²=I‹U cTÃ u3—¨<
[Éõ uŸª¡uƒ ›”é` w`H” ›`Ÿõ¡öu M ¾w`H” SÒ[ÍU
›Lƒ ¾12~ Nª`ÁƒU eU uÑ<u•‹ª Là }êö ÃÑ—M::
5. ›=Ä`' ^T' ›?[`:- ¯KS SL ¡ƒ /¾SL ¡ƒ S•]Á/ “†¨<::
pÆd” SL ¡ƒ /Saints Angels/
SL ¡ƒ Eምኅበ Aልቦ ኀበቦ /ካለU”U/ ¾}ðÖ\፡፡


upÆdƒ SêNõƒ uÓw^†¨< u dƒ“ u’óe }SeKªM::
S´.1034 #SL ¡~” S”ðe ¾T>ÁÅ`Ó ›ÑMÒć”U ¾ dƒ
’uMvM::$ °w.17' S´.103
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 14
 ትምህርት ሃይማኖት
u dƒ u’óe SScL†¨< ’óe ð×” ’¨< SL ¡ƒU ðו‹
“†¨<:: ’óe [mp ’¨< SL ¡ƒU [mn” “†¨< dƒ w\I ’¨<
SL ¡ƒU w\H’ › Ua “†¨<:: dƒ ðéT@ ðnÉ ’¨<
SL ¡ƒ ðéUÁ’ ðnÉ “†¨<:: ›¡c=Tae u}vK SêNõ
#SL ¡ƒ Ÿ dƒ Ÿ’óe }ðØ[¨< u=J’< E”Å— V}¨< uð[c<
uucuc< ’u`$ wLDM::
pÆd” SL ¡ƒ e”M ¾}ScÑ’< Ÿ`Ÿ<d” SL ¡ƒ ¾}K¿
¡u<^” SL ¡ƒ TK ‹” ’¨< SL ¡ƒ G<Kƒ ¨Ñ” “†¨<
w`H“¨<Á” SL ¡ƒ“ ¾ÚKT ›uÒ´ ¾J’¨< ¾Ç=ÁwKAe W^©ƒ
¾J’< Ÿ<Á” SL ¡ƒ ÃvLK<:: eK²=I ¾ Ó²=›wN?`” SL ¡ƒ ŸK?
KA‹ SL ¡ƒ u›Ö^` ¾U”KÁ†¨< pÆe uT>M pêM ’¨<::
¾SL ¡ƒ vQ`Ã

SL ¡ƒ uõØ[ †¨< [mn” eKJ’< YÒ“ ›Ø”ƒ ¾L†¨<U
›ÃuK<U ›ÃÖÖ<U ›Ã¨MÆU ›ÃªKÆU:: K<n.2439

SL ¡ƒ ë ¾L†¨<U ›ÁÑu<U ›ÃÒu<U T‚.2230 #uƒ”X›? ”Å
Ó²=›wN?` SL ¡ƒ ucTà ÃJ“K< ”Í= ›ÁÑu<U ›ÃÒu<U$
K<n.2439

SL ¡ƒ IÁª” “†¨<::

SL ¡ƒ lØ^†¨< ›Ã ¨pU ’Ñ` Ó” cvƒ K=n’ SL ¡ƒ
”ÇK< u?}¡`e+Á” e}U^K‹:: Ùu=Á.1215' H@•.345
የpÆd” SL ¡ƒ Ów^†¨< /›ÑMÓKA †¨</
Ÿ Ó²=›wN?` ¨Å c−‹ KUI[ƒU J’ Kl× ÃL"K< K<n129'
ÄN.103' ²õ.191' 1— ²?“.2114-30
ÁKTs[Ø Ó²=›wN?`” ÁScÓ“K< S´.1482 SL ¡ƒ G<K<
›ScÑ’<ƒ c^©~ G<K< ›ScÑ’<ƒ Ç”.710'^°.42
 Ó²=›wN?`” ¾T>ð\ c−‹” ÃÖwnK< S´.331' S´.9011
#uS”ÑÉI G<K< ÃÖwlI ²”É SL ¡~” eK›”}
Á³†ªM“...$²õ.4810-17' 2—’Ñ.616' °w.114 #G<K< SÇ””
è`c< ²”É eLL†¨< KTÑ´ ¾T>LŸ< ¾T>ÁÑKÓK<U S“õeƒ
›ÃÅK<U”; ¡ñ−‹” S“õeƒ Ãn¨TK< ^°.127 #ucTÃ
cMõ J’ T>"›?M“ SL ¡~ ²”ʨ<” }ªÑ<ƒ$ ²ç.2320'
Ç”.1013
¾pÆd’<” çKAƒ ¨Å Ó²=›wN?` Ád`ÒK<:: ^°.83-4
c¨<” ÁTMÇK< ²".19-13 K<n.137-9 K<n.1510
K Á”Ç”Æ c¨< Övm SL ¡ƒ J’¨< ÃÖwnK< T‚.1810
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 15
ትምህርት ሃይማኖት
Ñ@ 12~” c¯ተ K?K=ƒ“ 12 c¯ተ S¯Mƒ Y^ W`„u M::
eKU” u=K< KÑ>²?¨< ðnÆ u=J” õéT@¨<” Ó” u%EL ¾T>’c< pÆd”
u24 c¯ƒ pÆe pÆe pÆe ÁK< Ó²=›wN?`” ¾TSeÑ“†¨<
UdK? ’¨<:: # Ó²=›wN?`” ²¨ƒ` ›ScÓ’ªKG< UeÒ“¨<U
²¨ƒ` u›ô ’¨<$ ”Ç=M S´.331
ÚKT” KU” ðÖ[¨<; u=K<:- vƒg<˜ vƒðMÑ<˜ ›MјU c=M::
w`H’<” SõÖ\ Ó” wƒg<˜ wƒðMÑ<˜ јL‹%EKG< c=M ’¨<::
cTÓ UÉ`” ¾T> ¾¨<”“ ¾Tà ¾¨<” uðÖ[ G<K<” uÁ² ›”É
›UL¡ uT>J” u Ó²=›wN?` ›w “U“K”$ / ”ÇK< 318~
K=n¨<”ƒ uçKA} HÃT•ƒ/ ¾T> Ó ¾Tà à c=M KS[S\“
ለፈለጉት ¾T> Ã LMፈለጉት ¾TÃ Ã TKƒ ’¨<::ÃI TKƒ Ó”
uvI]¨< à ÁM TKƒ ›ÃÅKU::
G<K}— k” c™ /c’<Ã/
uG<K}— k” ¨< ” ¨Å ‹“ ¨ÅLà K¾ uS"ŸK< Öð`” ›Å[Ñ
u²=I k” Öð`” w‰ ðÖ[ ²õ.16-8 Ÿ<óK? 29 ŸÖð` uLÃ ¾k
[¨< ¨ ሐ•e c=vM ŸÖð` u ‹ ¾k[¨< ¨<pÁ•e ÃvLM::
”Ç=G<U u K} [u<° #ለይኩኑ ብርሃናት ውስተ ጠፈር ሰማይ ወያብርሁ
ዲበ ምድር$ vK Ñ>²? ìNà Ú[n Ÿª¡wƒ ¾T>ðÖ\ “†¨<“ K²=Á
TህÅ` TSLKh K=J” ›ekÉV ðÖ[¨< uLÃ ¾cð\ƒ N•e “
Öð` ¾›w“ ¾S”ðe pÆe UdK? “†¨<:: ¨<pÁ•e ¾¨MÉ UdK?
ŸLà ÁK< Öð`“ H•e uc¨< MЋ ”ÇM ¿“ ”ÇM}Çcc< ›w “
S”ðe pÆe u}ªIÊ Kc¨< MЋ ›M}ÑKÖ<U uUÉ` ÁK
¨<pÁ•e Kc¨< MЋ ”Å ¾“ ”Å}Çcc ¨MÉ ›=¾c<e ¡`e„eU
u}ªIÊ }ÑMÙ uc¨< MЋ ĪM }ÇeዋM eŸ²=I õØ[ƒ 7
’u` 1 c=ÚS`uƒ 8 ÃJ“M::
Ze}— k” T¡c™ /WK<e/
WK<e TKƒ WKc ŸT>K¨< ¾Ó°´ Óe ¾}Ñ– c=J” ƒ`Ñ<S<U
Ze}— TKƒ ’¨<:: Ze}—’ƒ KU”É” ’¨< c=vM KõØ[ƒ ’¨<
Ze}— ¾õØ[ƒ k” ’¨<“:: Ó²=›wN?` uZe}—¨< k” T¡c™ /
WK<e/ unK< uT²´ Zeƒ õØ[ ƒ” ðÖ[ Ó²=›wN?` u<nÄ‹”
õØ[ ƒ c=ðØ` u›uv uõ_ TKƒU ›uv õ_ ”ÅÁ²< ’¨<
¾ðÖ^†¨< ”Í= uu<nÁ’ƒ ›ÃÅKU:: ŸUÉ`U c=Ñ–< ¾u<nÁ õØ
[ ƒ }ðØa›†¨< Ÿ›^~ vI`Á} YÒ ŸS_ƒ' Ÿ’óe' Ÿ dƒ
“ Ÿ¨< ’¨< uvI]Á†¨< Zeƒ }Óv` ›L†¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 16
 ትምህርት ሃይማኖት
1. UÓw S¨<cÉ
2. S`²U
3. Seóƒ“ S¨ð`
 ’²=I unà õØ[ ƒ ulØ` SUI^” uZeƒ SÅw
ÃSÉu<›†ªM::
1. ¾X`“ ¾ IM ²` ¯Ã’ƒ
2. ¾›ƒ¡Mƒ ¯Ã’ƒ
3. ¾K?KA‹ ³õ“ ”Úƒ ¯Ã’ƒ wK¨<
uõ_ ›c×׆¨<
1. ue` ¾T>Áð\
2. uÔ“†¨< ¾T>Áð\
3. u›ên†¨< /uk”u׆¨</ ¾T>Áð\ }wK¨< ÃSÅvK<
u›cvcv†¨<
1. u׃ ¾T>KkS<
2. uTßÉ ¾T> ÚÆ
3. uUd` ¾T>q[Ö</ulóa ¾T>¨Ö</ }wK¨< ÃSÅvK<::
SêNð Ÿ<óK? ¾ K} WK<e õØ[ ƒ ›^ƒ “†¨< ÃLM::
u K} WK<e Zeƒ õØ[ ƒ }ðÖ\ ¾T>K< K=n¨<”ƒ u K} G<É
8 õØ[ƒ }ðÖ\ ÃLK<“ õØ[ ƒ 22 ÃJ“K<& SêNð Ÿ<óK?
u K} G<É 7 õØ[ ƒ }ðÖ\ ÃLM“ ¾ K} WK<e õØ[ƒ 4
uTKƒ ÖpLL õØ[ ƒ 22 uTKƒ ÃeTTK< ¾ K} WK<e õØ
[ ƒ 4 ¾T>J’<ƒ ”ȃ ’¨< u=vM 1. ›´` ƒ 2.›ƒ¡Mƒ
3. ꪃ 4. uÑ’ƒ ÁK< ›ƒ¡Mƒ “†¨<::
¾T¡c™ °Kƒ UÉ` u Su? ‹” ƒScLK‹ ¾T¡c™ Kƒ
UÉ` ÁK²` UÓw ¾T>J’< ›ƒ¡Mƒ ›´` ƒ ꪃ” ”ÇeÑ–‹
Su? ‹”U Kc¨< MÏ YÒ¨<“ Åሙ” UÓu ’õe ›É`Ô ¾cÖ
¡`e„e” ”uK ²` /ÁK¨”É ²`/ uTIç“E ó }ј K‹::ማቴ.118
¾õØ[ ƒ ÉU` ’²=I Zeƒ ¨Ñ” ¾T¡c™ õØ[ ƒ
c=ÅS\ ›e^ G<Kƒ ÃJ“K<:: ¾T¡c™ õØ[ƒ Ÿw²< uØl~ ŸS<K<
uŸòK< ÃI ’¨<::
›^}— k” /[u<°/
[u<° TKƒ ›^}— TKƒ ’¨< ›^}—’~U KõØ[ƒ ’¨<::
Ó²=›wN?` u›^}—¨< ¾õØ[ƒ k” [u<° 3 õØ[ ƒ” ðÖ
[ Ÿ G<É eŸ [u<° É[e ŸÖð` u ‹ uUÉ` Là ÚKT ”ÅVL
’u`& u›^}—¨< k” Ó²=›wN?` Öð` u}vK¨< cTÃ w`H”
ÃG<” wKA uT²´ ¾K?K=ƒ w`H“ƒ Ú[n Ÿª¡wƒ uk” ÅÓV
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 17
ትምህርት ሃይማኖት
ìNÔ ðÖ[ ²õ.116-19' S´.1358-9' Ÿ<óK? 214' ›=Ä 387
¾°K} [u<° õØ[ƒ Y`¯} u?}¡`e+Á”” Áe[ÇM:: ÃI
”ÅU”É” ’¨< u=vM SËS]Á u?}¡`e+Á” ¾}vK< U°S“”
“†¨< /¾Nª.1127/ eK²=I éÉn” uìNà ؛” uÚ[n ÃScLK<
ìNà G<M Ñ>²? S<K< J• ”ÅT>•` éÉn”U uUÓv` uHÃT•ƒ
S<K<¯” “†¨<“ Ú[n ›”É Ñ>²? S<K< K?L Ñ>²? ÔÊKA ”ÅUƒJ”
Ø›”U uUÓv` uHÃT•ƒ ›”É Ñ>²? S<K< K?L Ñ>²? c=ÔÉK<
Õ^K<:: #¾ Ø Mu< ”Å Ú[n ÃÔÉLM$ ”Ç=M c=^¡
›”ÉU Ø›” uìNà éÉn” uÚ[n ÃScLK< ìNà w`H’<”
dÃK¨<Ø uS<Lƒ ”ÅT>•` Ø›”U u Ö=›ƒ u¡ህŃ UK<E
“†¨<“:: éÉn” u Ö=›ƒ c=c“ŸK< u”eN à ÅdK< #éÉp cvƒ
Ñ>²? ¨Éq cvƒ Ñ>²? Ã’dM$ UdK?.2417 ›"H@dž¨<” uT°ŸK cTÃ
¨UÉ` TÉ[Ñ< U S“” éÉn” UÉ^©Á” c=J’< cTÁ¨<Á”
KSJ“†¨< UdK? ’¨<::
›Ue}— k” NS<e
NS<e TKƒ ›Ue}— TKƒ ’¨< Ó²=›wN?` u›Ue}—¨<
¾õØ[ƒ k” NS<e 3 õØ[ ƒ” ðÖ[ ²õ.120-23 ¾ ’²=IU SÑ–
ƒ Ÿ¨< ’¨< :: # ¨< Qèƒ eƒ”óe ÁL†¨<” }”kdni “
uUÉ` Là ŸcTà u ‹ › ªóƒ” eј ”Ç=G<U J’ $ ²õ 1፥20
¯Ã’ †¨< 1. ²SÅ › ªóƒ :- ”Å qp፣ የውሃ ዶሮ …
2. ²SÅ ”edƒ :- ”Å ›X
3. ²SÅ ›^©ƒ :- ”Å ›μ፣ ጉማሬ… }wK¨< ÃSÅvK<
’²=IU uÅS’õe Ièƒ IÁª” ¾J’< õØ[ ƒ c=J’< uÅS-
’õe IÁ¨< J’¨< ¾T>•\ “†¨< ::
›“E“E^†¨<:-
Ÿ’²=I õØ[ ƒ U” Ñ>²?U u¨< ¾TèÖ< ›K< ¾¨Ö< ¾T>Ñu<
›K< ”Å}ðÖ\ ¨Ç=Á¨< Ÿ¨< ¨< ¨Ø}¨< ¾k\ ›K<::
u K} [u<° õØ[ƒ UሥÖ=[ u?}¡`e+Á”” ”Å’Ñ[” የዕለተ
ሐሙስ ¾UYÖ=[ ØUkƒ” ’Ñ` Áe}U[“M ::
eÉe}—¨< k” ¯`w
Ó²=›wN?` u6—¨< k” ¯`w ›^ƒ õØ[ ƒ” ðÖ[ Ÿ›ÇU
ue}k` 3~ õØ[ ƒ Ó²=›wN?` unል v²² Ñ>²? Ÿ¾we }ј}
ªM:: ²õ.124-25' °´.453
Ó²=›wN?` ¾we” v²³ƒ Ñ>²? ¾ ”edƒ“ ¾›^©ƒ ¯Ã’ƒ G<K<
¾› ªõ”U lØ` ¾K?L†¨< LLp“ Ønp” }vEƒ“ ›”eƒ”
›¨×‹ wLDM ኤ=â=óኒዮe:: ²õ.219
’²=I ¾¾weU õØ[ ƒ ”Å vI` õØ[ ƒ Ÿ›^~ vI`Á}
YÒ ’¨< ¾}Ñ–<ƒ Iè †¨<U ÅS’õe ’¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 18
 ትምህርት ሃይማኖት ትምህርት ሃይማኖት

ÅS ’õe TKƒ፡- SM¡ ›L†¨<“ ’¨<:: S´.268-9' 3218' 11873' 1317' ›=d.66
G. Ÿ›^~ vIርÁ} YÒ ¾UƒÑ˜ ’õe “ƒ:: Ÿ›^~ vI]Áƒ ¾}Ñ–‹ 1' S´.3315-16 u Ó²=›wN?` ›UdM }ðÖ[ TK~U u›ªm’~'
eKJ’ ¾UƒVƒ ¨Å ›ð`U ¾UƒSKe “ƒ:: u”êQ“¨<' upÉe“¨<' uQÁ¨<’~' ¾ Ó²=›wN?` ”Å^c? J’
K. ”penc? ÁK¨< ÅÓV uÅU ÁK ”penc? TKƒ ’¨<:: uUÉ` Là ¾õØ[ ƒ Ñ» uSJ’< ’¨<:: ›”ÉU Ó²=›wN?` c¨<”
u›`›Á¨<“ u›UdK< ðÖ[ SvK< uU” u=SeK¨< ’¨<; u=vM
¾ÅS’õe ¨<kƒ“ ÉUê ›L†¨< S´.10320-22 ¾ÅS’õe
õØ[ƒ ”Å c¨< ¨<kƒ ¾L†¨<U:: S´.319' 1—â?Ø.1 1. u”êN Övà u ¨<kƒ:- Ó²=›wN?` c¨<” c=ðØ[¨< u ¨<kƒ
12'ÃG<Ç.110 ›¡wa upÉe“ kÉf u”êG çvà ^c<” ›eSeKA uሥÒU
¾ÅS’õe ፍጥረታት u¯Ã’ †¨<“ u ”penc?›†¨< uሦeƒ u’õeU ^c<” ›eSeKA ’¨<“::
ÃSÅvK<:: 2. u›Ñ³´:- Ó²=›wN?` uvI`à u’õe uðnÉ ¾T>ѳ¨<” የሰው
¯Ã’ †¨< 1. ”edƒ 2. ›^©ƒ 3. ›°ªõ MÏ uçÒ uYÒ uÓÉ ÃѳªM“ ÃIU Ó²=›wN?` c¨<” c=ðØ
[¨< ¾õØ[ ƒ G<K< ›¡K=M ›É`Ô eKðÖ[¨< ’¨<::
”penc?›†¨< 3. uSM¡:- — ¾c¨< MЋ ¯Ã” Ða Ï Ó` ... ”ÇK” G<K<
 1. u Ó` ¾T>iŸ[Ÿ\ 2. uÅ[ †¨< ¾T>du< 3. u¡”ó†¨<
Ó²=›wN?`U ¾TÃS[S` [mp Ï Ó` ›K¨<“ S´.3315-16'
¾T>u\ “†¨<::
 ’²=I Zeƒ ¯Ã’ƒ ¾¯`w õØ[ ƒ Ÿ ሑÉ eŸ ›`w ÁK<ƒ S´.268-9' 3218' 11873' 1317' ›=d.661
õØ[ ƒ c=ÅS\ HÁ ›”É ÃJ“K<:: 4. u’õe:- — ¾c¨< MЋ Mw nM eƒ”óe ”ÇK” G<K< YLc?
U Mw’ƒ nM’ƒ eƒ”óe’ƒ ›L†¨<“ ’õe Mv©ƒ' ’vu=ƒ'
¾c¨< MÏ ›ð×Ö` “ ¡w\ IÁ©ƒ ”ÅJ’‹ G<K< YLc?U Kv©Á”' ’vu=Á”' IÁ©Á”
uSÚ[hU pÉeƒ YLc? Kc¨< ›eðLÑ> ¾J’<ƒ” ’Ña‹ G<K< “†¨<:: c¨< [mp ’õe wƒ•[¨<U SM›¡ ›ÃÅKU Ó²<õ ›"M
ðØ[¨< "²ÒጁKƒ u%EL c¨<” #uSM"‹” ”Å UdሌA‹” ”õÖ`$ u=•[¨<U ”ed ›ÃÅKU:: ሥÒ©“ TE‹ uSJ’< ŸSL ¡ƒ
ÃKÁM Kv©’ƒ' ’vu=ƒ' IÁ©ƒ ’õe ÁK¨< uSJ’< ÅÓV
wKው ¯`w Kƒ uÖªƒ ›^~” vI`Á} YÒ Ze~” Ów^}
Ÿ ”ed ÃKÁM::
’õe” ›ªIŨ< ›ÇU” ¾WLd ¯Sƒ ÔMTd ›É`Ѩ< uT°ŸK
UÉ` uk^”Ä ðÖ\ƒ:: ²õ.126' ²õ.27 c¨< ¾U”K¨<U nለ ¾c¨< ’õe“ YÒ Ÿ “ƒ“ Ÿ›vƒ ßðLK<:: Ó²=›wN?`
cw ¾T>K¨< ¾Ó ´ nM ’¨< :: cw TKƒ 7 ’Ñ` ÁK¨< ¨ÃU ›ÇU”“ N?ª”” ŸðÖ^†¨< u%EL w²< }v²< UÉ`”U S<K<›ƒ wKA
vß\ 4~ vI]Á} YÒ 3~ Ów^} ’õe ÁK¨< ’¨< :: ¾S[n†¨< U`nƒ eŸ K} Uꛃ ƒç“K‹:: Nª.1726'›=Ä.10
›^~ vI`Á} YÒ 8-10'S´.1395'›?`.15
1. ›ð`/S_ƒ 2. ¨< 3. ’óe 4. dƒ c=J’< õØ[ ƒ 21 J• ’u` ›ÇU c=ÚS` 22 J’< 22 Y’-õØ[ƒ
TKƒ ’²=I “†¨<:: Ÿ²=I u%EL ›ÇU u}ðÖ[ u8—¨< k” Zeƒ
3~ Ów^} ’õe ÅÓV c¯ƒ c=J” N?ª” }ðÖ[‹ ²õ.218' c¨< w‰¨<” Ãሆን ²”É
1. ’vu=ƒ 2. QÁ©ƒ 3. Kv©ƒ “†¨<:: ›ÃÑv¨<U [ǃ” ”õÖ`Kƒ wKA በሳምንት u›ÇU ”pMõ
›S×uƒ“ ŸÔ’< ›”É ›Ø”ƒ ’e„ Á‹” YÒ ›Mwf ¾15 ¯Sƒ
KሥÒ ›^~ vI`Áƒ ›Ñ“˜„ K’õe 3~” Ów^ƒ cØ„ eKðÖ
q”Ð ›É`Ô c?ƒ” ðÖ[:: ዘፍ.218 ¨Å ›ÇU ›S׃“ ›ÇU
[¨< Ó²=›wN?` c¨<” cwE ›K¨< ÃIU ¾c¨< ²` G<K< ¾T>Ö^uƒ
Ÿ ”pMñ ’p„ vÁƒ Ñ>²? ÃIˆ ›Ø”ƒ Ÿ›Ø”‚ “ƒ YÒªU
¾vI`à eU ’¨<:: ¾}K¾ eS<” Ó” ›ÇU wKA Ö^¨< ›ÇU TKƒ
”Å [¯Ãƒ dÃ[´U ”Å É”¡ dÁØ` ÃI k[¨< ¾TÃvM ÁT ŸYÒ “ƒ `eªU Ÿ¨”É }ј K‹“ c?ƒ ƒvM ›K:: ²õ.2
[ SMŸ SM"U TKƒ ’¨<:: c¨< u Ó²=›wN?` ›`›Á“ ›UdM 23'Ÿ<ó.43 ŸÔ’< uSðÖ`ª ¨”É“ c?ƒ/vM“ T>eƒ/ ›”É ›"M
¾}ðÖ[ ’¨< :: c¨< u›`›Á Ó²=›wN?` }ðÖ[ c=M U”U SJ“†¨<”“ ¾c¨< ²` G<K< Ÿ›”É Ó”É SÑ–~” ÁSK¡ M ²õ.2
”"D Ó²=›wN?` Ó²<õ SM¡ vÕ[¨<U YLc? uc¨< Là ÁK 24 ŸuÅM u%EL eTE”U N?ª” ›Lƒ N?ª” TKƒ ¾IÁª” “ƒ
TKƒ ’¨<:: N?ª”” eKZeƒ ’Ña‹ ðØb M::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 19 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 20
 ትምህርት ሃይማኖት
1. [ǃ ”ɃJ’¨<
2. ²` KTw³ƒ
3. Ÿõƒ¨ƒ ”Ç=Öup
 ›ÇU u¾¨Ñ“†¨< Ÿ}ðÖ\ õØ[ ƒ ¾T>K¾¨<“ ¾T>Ÿu[¨< uU”É” ’¨<;
1. õØ[ƒ G<K< Ÿ}ðÖ\ u%EL SðÖ\
2. u›`›Á YLc? SðÖ\ /u Ó²=›wN?` SM¡ SðÖ\/
3. uUÉ` LÃ KT>•\ õØ[ ƒ uS<K< Ñ» ›³» J• uSðÖ\
4. K?KA‹ õØ[ ƒ u›`UV u’u=w c=ðÖ\ `c<” w‰ በpÆd”
›uÏ„ M“ ›=ዮብ. 108' ²õ.27 ÃI TKƒ u ͆¨<
ßn ÖõØð¨< ›ũ TKƒ ›ÃÅKU:: ŸK?KA‹ õØ[ ƒ
¾Ÿu[ SJ’<” KTÖ¾p ’¨< ”Í=
5. ¾ Ó²=›wN?`” MÏ’ƒ uìÒ ÁÑ– õÖ<` uSJ’< ¾¨ÅŨ<”
TÉ[Ó ÁM¨ÅŨ<” ÁKTÉ[Ó ’é ðnÉ ¾}cÖ¨< õÖ<`
SJ’<::
Ó²=›wN?` ›ÇU” uMÏ’ƒ T°[Ó uõp` u Ó²=›wN?` u?ƒ Õ`
²”É ”Í= Kv`’ƒ ›KSJ’< ÃIU Ó²=›wN?` uÑKç¨< õp\ ¨<sM::
¾c¨< ’é ðnÉ“ ›¨ÇÅl
’é ðnÉ e”M U” TK ‹” ’¨<;
¾c¨< MÏ u Ó²=›wN?` ›`›Á“ UdK? ¾}ðÖ[ ’¨<::
²õ.1÷26 c=ðØ[¨<U ¾T>Áew“ ¾T>Áe}¨<M J• ’¨<:: Ÿ²=IU
¾}’d ¡ñ¨<”“ uÔ” T¨p ¾T>‹Muƒ › Ua“ ŸG<Kƒ ›”Æ S`Ù
”Ç=Õ´ ’é’ƒ ›K¨<:: Ó²=›wN?` ›ÇU” ŸðÖ[¨< u%EL
¾T>ÖpS¨<”“ ¾T>ÔǨ<” ’Óa uÑ’ƒ ›’<a M:: Ÿ²=ÁU u%EL
¾T>u˨<” SU[Ø ¾ `c< É`h ’u`:: uQèƒ KS•`U J’
KSVƒ S¨c” u Ì ’¨<:: ”ÓÇ=I ÃI ’¨< ¾c¨< MÏ ’é ðnÉ
¾T>vK¨<::
uSJ’<U ’é ðnÉ TKƒ ›”É c¨< ›”É” É`Ñ>ƒ KSðçU
¨ÃU LKSðçU ÁK¨< õLÔƒ ’é’ƒ ’¨<:: ¾c¨< MÏ K=ÁScÓ’¨<
¨ÃU K=Áe¨pc¨< ªÒ K=ÁcÖ¨< ¨ÃU K=Áekר< K=ÔǨ< ¨ÃU
K=ÖpS¨< ¾T>‹K¨<” ›É^Ôƒ KTÉ[ÓU J’ LKTÉ[Ó ’é ðnÉ
›K¨<:: ›”É” É`Ñ>ƒ ¾T>ÁÅ`Ѩ< ¨ÃU ¾ማÁÅ`Ѩ< T”U
dÁeÑÉŨ< uõLÔ~ ’¨< ¾’é ðnÆU ¨<Ö?ƒ ”Å U`ݨ<
Qèƒ ¨ÃU Vƒ ሊJ” ËLM:: ²Ç.3015' T‚.1916-17'
T‚.2337' c=^¡.1515-17
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
¾c¨< MÏ /¾›ÇU/ ¨<Ékƒ e”M U” TK ‹” ’¨<;
1. ^l †¨<” J’< TK ‹” ’¨<፡- K’`c< Ÿ²=I uòƒ ¾ìÒ Mwe
’u^†¨< ¾YÒ Mwe ¾K?L†¨< u=J’<U ›Ã}óð\U ’u` ƒ°
³²<” uh\ Ñ>²? Ó” Ÿõp[ Ó²=›wN?` Ò` }×K< ŸIèƒ
Ò` }×K< õp`' †`’ƒ' Ièƒ ¾ Ó²=›wN?` Ñ”²x‹
“†¨<“:: u²=IU ¾}’d ŸìÒ Ó²=›wN?` }K¿:: ›”É c¨<
Ö=›ƒ uW^ lØ` ŸìÒ Ó²=›wN?` Ã^q M:: Ö=›ƒ ¾k
[u¨< ÃH@ÇM ›ÇU“ ሔª” }^q~ c=vMU çÒ†¨<” }Ñðñ
Ї
TKƒ ’¨<:: õp` ¾ Ö=›ƒ” w³ƒ Ãgõ“M õp` ŸK?K Ó”
u Ó²=›wN?` †`’ት }gõ• ¾’u[¨< Ö=›ƒ ÃÑK×M::
2. ኃÃL†¨<” ›Ö<ƒ TKƒ ’¨<:- KU” u=vM ØÁƒ ¾c¨<” ÃM
Ád×M“ ’¨<:: ²õ.36' ²õ.3037-43
3. ሰLT†¨<” ›Ö< TKƒ ’¨<:- uÑ’ƒ ÁK¨< G<K< ¾T>ÁeÅeƒ“
cLU ¾T>cØ ’u` ²õ.21 çuKe uuK< Ñ>²? Ó” ¡óƒ” uT¾ƒ
ታ¨<a ¾’u[ ¯Ã“†¨< }Ÿð} eK²=IU k” ucLU Õ\ ¾’u\ƒ
›ÇU“ N?ª” }óð\ cLU” ›Ö< ¨Å Ý"U Ñw}¨< uõ`Hƒ }ggÑ<
²õ.38
4. Ÿ Ó²=›wN?` Ò` ¾’u^†¨< ¾õp` Ó”–<’ƒ }s[Ö TK ‹”
’¨<::
5. S`ÑU ›SÖ< TK ‹” ’¨<፡- ÃIU S`ÑU ÁS×v†¨<
××:-
G. ’é’ †¨<” ›Ö<:- Ÿ Ó²=›wN?` Ò` S•` ’é’ƒ ’¨<:: ÃI
’é’ †¨< ›ƒwK< ¾}vK<” uSwLƒ v]Á J’<:: Q胔
”Ñ<Y’ƒ” Sw †¨<” ›Ö< kÉV ”Ñ<Y ¾’u[ ›ÇU ¾ ØÁƒ
v`Á“ ›ÑMÒà J’ ØÁƒ” KT>W^¨< ¾ ØÁƒ v`Á ’¨<“ ÃI
u ØÁƒ U¡”Áƒ ¾Sר< v`’ƒ eŸ MЉ†¨< }LKð::
aT@.515፣ ÄN.8
 Qè †¨<” ›Ö<:- kÉV K²K¯KU uQèƒ Õ\
²”É }cØ…†¨< ’u` u%EL Ó” uuÅL†¨< Vƒ
S×v†¨< Qè †¨<”U ›Ö<::
K. Ó²=›wN?`” SUcM ›Ö<፡- kÉV u›`›Á Ó²=›wN?` ¾}ðÖ\ ’u\::
¾õØ[ƒ G<K< Ñ»’ƒ ”Ñ<Y’ƒ ¾}cÖ¨< /›ÇU/ ¾ìÒ ›UL¡’ƒ ¾}
vK¨< S´.865-9 Ó²=›wN?`” ÃSeK¨< ¾’u[¨< uuÅK Ñ>²? Ó”
ÃI”” G<K< ›×::
N. vK°Ç−‹ J’<:- T”U K=ŸõK¨< ¾TËK¨<” Vƒ vK Ç J’<::
ÃI””U Ç Ÿ›=¾c<e ¡`e„e uk` ƒ¨<MÉ uS<K< K=ŸõK<ƒ
›Ã‹K<U /Aልቻሉምም/::
21 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 22
 ትምህርት ሃይማኖት
S. ¾Ñ’ƒ u` }²Òv†¨<:- Ñ’ƒ K›ÇU“ KN?ª” ¾}cÖ‹ u[Ÿƒ ’u[‹
Ó²=›wN?` ”Å K?KA‹ õØ[ ƒ ðØa dÃ}¨¨< ”Å u?}
S”ÓYƒ ÁK‹ Ñ’ƒ” W^Kƒ uuÅK“ vÖó Ñ>²? Ó” ^c<”
Ÿ ”edƒ Ò` uTe}"ŸK< /Vƒ ¾ ”ed ’u`“/ ŸÑ’ƒ ¨× ”edƒ
¨ÅT>•\vƒ ¨Å²=I‹ UÉ` }cÅÅ:: /²õ.3/
ጥያቄ
1. EግዚAብሔር Aምላክ 22ቱን ሥነ-ፍጥረት በAንድ ቅጽበት ስለምን
Aልፈጠራቸውም?
2. የሥነ-ፍጥረት ፈጣሪ EግዚAብሔር መሆኑን በምን Eናውቃለን?
3. ስለምን ጨለማን በAርምሞ ብርሃንን በነቢብ ፈጠረ? ከመAልት Eና
ከሌሊት የሚቀድመው የቱ ነው?
4. ሃያው ዓለማት የሚባሉት የትኞቹ ናቸው?
5. ጨረቃና ከዋክብት ከምን ተፈጠሩ?
6. ‹‹EግዚAብሔር በመጀመሪያ ሰማይና ምድርን ፈጠረ›› ብሎ መናገሩ
ስለምንድነው?
7. EግዚAብሔር Aምላክ Aስቀድሞ Aራቱ ባሕርያትን መፍጠሩ ስለምንድን ነው?
8. የፀሐይ የጨረቃ የከዋክብት ሠረገላቸው ማነው?
9. የመላEክት Eና የነፍስም የባሕርይ ሰማቸው ማነው?
10. ዓለመ Eሳት የሚሰኙት የትኞቹ ናቸው?
11.Aምስቱ ዓለመ መሬት የሚባሉት Eነማናቸው?
12.EግዚAብሔር የሰውን ልጅ ሲፈጥር ከሌላው ፍጥረት በተለየ Aድርጎ
የሚቀመጥ የሚነሣ የሚተኛና የሚነቃ Aድርጎ መፍጠሩ ለምንድነው?
13.‹‹EግዚAብሔር ሰውን በEግዚAብሔር Aምሳል ፈጠረው ›› ይላል Eንጂ ወንድና
ሴት Aድርጎ በEግዚAብሔር Aምሳል ፈጠረው Aይልም ለምን ?(ዘፍ 1፡-26)
14.EግዚAብሔር Aምላክ ፍጥረታችን በሁለት ዓይነት መንገድ ፈጥሯል
Aምኅበ Aልቦ Eና ግብር Eም ግብ Eምኀበ Aልቦ /ከምንም/ የተፈጠሩት
Eነማናቸው? ግብር Eም ግብር የተገኙትስ Eነማናቸው?
15. የEግዚAብሔር መኖር በፈጠራቸው ፍጥረታት ይታወቃል ማለት Eንዴት ነው?
›°TÅ UYÖ=` /Pillar of Faith/
eK ›°TÅ UYÖ=` ŸS’ÒÑ^‹” ›ekÉV #UYÖ=`$“ #›°
TÉ$ eKT>K<ƒ nLƒ ƒ`ÕT@ T¨p ÃÑvM፡፡
G. UYÖ=`:- #›SWÖ[/WÖ[/$ UYÖ=` ›Å[Ñ' c¨[ Åuk'
›[kk' ŸT>K¨< ¾Ó ´ Óe ¾}Ñ– nM c=J” Éwp' e¨<`' iiÓ
’Ñ` Ndw“ U¡` TKƒ ’¨<:: eK²=IU UYÖ=` TKƒ ›UL"©
Ów`'S”ðd© [mp' ¾Tà à ¾Tà ¨p' ¾T>Å’p w‰ TKƒ ’¨<::
ä¨<U uYÒ ¯Ã” ¾Tà à ’Ñ` Ó” u U’ƒ ¯Ã” ¾T> à TKƒ
’¨<:: ›”ÉU u Ó²=›wN?` ðnÉ“ †`’ƒ ”Í= ¾c¨< MÏ u^c< Øuw
S`Ua K=Å`euƒ“ K=Á¨<k¨< ¾TËM TKƒ ’¨<:: UYÖ=`
¾õÖ<^”“ ¾ð×] UYÖ=` }wKA uG<Kƒ K=ŸðM ËLM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 23
ትምህርት ሃይማኖት
1. ¾õÖ<` UYÖ=`:- ÃIU ¾SL ¡ƒ UYÖ=`“ ¾c−‹
UYÖ=` }wKA uG<Kƒ K=ŸðM ËLM::
 ¾SL ¡ƒ UYÖ=`:- c¨< eKSL ¡ƒ ¾T>Á¨<k¨< Ó²=›wN?` ¨Ê“
ðpÊ upÆdƒ SéQõƒ ¾ÑKçKƒ” ÁIM w‰ ’¨<:: °´.c<~.2
21-24
 ¾c−‹ UYÖ=`:- c−‹ uMu<“†¨< c¨<[¨< ¾T>ò<ƒ ¨ÃU
G<Kƒ“ ŸG<Kƒ uLà uJ’< c−‹ S"ŸM KÑ>²?¨< uÉwp'
ue¨<` ¾T>Á´ c=J” uH>Ń' uÑ>²? ¾T>ð ¾T>ÑKØ
¾T> ¨p ’¨<::/T‚.1026/
2. ¾ð×] UYÖ=`:- Ÿc¨< IK=“ uLà eKJ’ ÁK Ó²=›wN?` ðnÉ
¾TÃÑKØ ’¨<:: ¾c¨< › Ua ›ex“ S`Ua ¾TÃÅ[euƒ
[mp eKJ’ ¾›UL¡ IM¨<“ ¾›UL¡ Ów` ¾›UL¡ UYÖ=`
ÃvLM::
UYÖ=` SvK<U:-
 ¾U“¨<k¨< ^c< Ó²=›wN?` ¾ÑKÖM”” ÁIM w‰ uSJ’<'
 }U[”“ A¨<k” SÚ[e ¾T”‹K¨< uSJ’<' u}KÃU
uYÒ© U`U`' uØuw YÒ© S[ǃ ¾TÉM eKJ’'
1ቆሮ.214
 ð×] UYÖ=` ¾T>ÑKç¨< KT>ÁU’< K¡`e+Á•‹ w‰ uSJ’<
TKƒ K›S’< ”Í= LLS’< ¾}c¨[ uSJ’< ’¨<::
K. ›°TÉ:- #®UÉ$ nM’~ ¾Ó ´ s”s c=J” u›T`— Ó” G<Kƒ
¯Ã’ƒ ƒ`ÕT@ ›K¨<:: ä¨<U Ku?ƒ c=J” nK< u›T`— c=}
[ÔU Ucf ÃvLM:: ›°TÉ TKƒ ÅÓV Ucf−‹ TKƒ “†¨<::
KêQðƒ c=J” dÃK¨Ø u^c< ®UÉ }wKA ÃÖ^M:: G<’@ ¨<U
¾Ñê eóƒ S¡ðÁ“ SSÖ— eKJ’ Ucf ŸTKƒ ¾^k ›ÃÅKU::
›°TÅ UYÖ=`:- TKƒU ›Ue~ ¾u?}¡`e+Á” Ucf−‹
TKƒU / UYÖ=[ YLc?' UYÖ=[ YÒ«' UYÖ=[ ØUkƒ'
UYÖ=[ l`v”' UYÖ=[ ƒ”X›? S< ”/ “†¨<:: u?ƒ ÁK ®UÉ /
Ucf/ ”ÅTÃqU ”ÅTÃç“ G<K< u?}¡`e+Á”U ÁK ›Ue~ ›°
TÅ UYÖ=` QM¨<“ ¾LƒU:: ›°TÅ UYÖ=` eK HÃT•ƒ
uSêNõ pÆe u}éð¨< nK Ó²=›wN?` ¾U S“”” Mu<“
¾T>Áç“ ’¨<“::¡`e+Á”” G<K< ’²=I” ›Ue~” ›°TÅ UYÖ=`
ST` T¨p' ”Å Ó²=›wN?` ðnÉU KK?KA‹ Te}T` Td¨p
ÃÑvªM:: ›°TÉ SvL†¨< ¯UÉ /Ucf/ u?ƒ” ”Ç=Á瓨<
’²=IU ¾U S“”” Mw Áç“K<' Ÿ’<óo ŸØ`Ø` ÃÖwnK<
ÁÉ“K<“ ’¨<:: Ucf ¾K?K¨< u?ƒ ”ÇÃç“ ”Ç=¨Ép ›°TÅ
UYÖ=`”U ÁM}T[ ÁL¨k“ ÁLS’ c¨<U ”Ç=G< ›Ãç“U
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 24
 ትምህርት ሃይማኖት
èÉnM:: Ÿ5~ ¨<eØU ›ekÉV UYÖ=[ YLc?” ST` ÃÑvM::
pÆe o`KAe ŸG<K< ›ekÉS” ¾YLc?” ›”É’ƒ Zeƒ’} “e}
U^K” ”ÇK::
®UÉ uÑê eóƒ Là S¡ðÁ SSÖ— J• KêQðƒ K”vw
Å”w ”Ç=cØ ’Ñ[ HÃT•ƒ” ŸõK” SØ’” ¾U”T`v†¨<
¾U“Ö“v†¨< ›°TÅ UYÖ=`U ›T’> cò' ØMp' [mp ¾J’¨<”
vQ`¾ YLc?” K=S[U` u=¨É' uSÖ’< S`Ua QK=“¨<”
”Ç=¨e”' Ÿ®pS< uLà ”ÇÃS[U` QÓ“ Å”w Ãc×K<:: /
aT@.123/
- ›Ue~ ›°TÅ UYÖ=` ¾}vK<ƒU:-
1. UYÖ=[ YLc?'
2. UYÖ=[ YÒ«'
3. UYÖ=[ ØUkƒ'
4. UYÖ=[ l`v”'
5. UYÖ=[ ƒ”X›? S< ” “†¨< /1— qa.1419/
UYÖ=[ YLc? /Holy Trinity/
 YLc? TKƒ U” TKƒ ’¨<;
YLc?:- ¾T>K¨< nM #WKc$ Zeƒ ›Å[Ñ ŸT>K¨< ¾ÓE´ Óe ¾}Ñ–
c=J” õˆ¨<U Zeƒ’ƒ TKƒ ’¨<:: u›ÖnLà UYÖ=
[ YLc? TKƒ የEግዚAብሔር ልዩ Zeƒ’ƒ UYÖ=`
TKƒ ’¨<::
YLc?” uc?ƒ ›”kê pÉeƒ TK ‹” Ó²=›wN?` ”Å “ƒ
` \ ”ÅJ’ KSÓKê ’¨<:: uK?L uŸ<M ÅÓV pÉYƒ YLc?
TKƒ M¿ Zeƒ’ƒ TKƒ ’¨<:: ”Ç=G<U ›”É’~” KSÓKê pÆe
Ó²=›wN?` ”LK”:: u¨”É ›”kê pÆe TK ‹” ”Å ›vƒ
ÔŸvŸu“M ÁewM“M “ ’¨<:: uK?L uŸ<M pÆe Ó²=›wN?`
TKƒ M¿ ›”É’ƒ TKƒ ’¨<:: ¾ Ó²=›wN?`” ›”É’ƒ“ Zeƒ’ƒ
M¿ ¾}vKuƒ U¡”Áƒ ŸõÖ<^” ¨<eØ uvI`à ›”É u›"M Zeƒ
¾J’ õÖ<` eKTÃј ’¨<::
# ”Ç=I “U“K” ”Ç=IU ” S“K” ›”É’ƒ” d”Kà ¾}K¾
”ÇÃJ” ¾}kLkK ”ÇÃJ” ”KÃ' ”Å ›w`HU“ ”Å ÃeNp ”Å
Á°qw Zeƒ ¾U”M ›ÃÅKU uÑê Zeƒ c=J” uvQ`à ›”É ’¨< ”Í=::
ŸõØ[ƒ G<K< ”ÅT>kÉU ”Å ›ÇU ›”É ¾U”M ›ÃÅKU:: uvI`Ã
›”É c=J” Zeƒ ’¨< ”LK” ”Í=$ (›v I`Áqe pÇc? T`ÁU l.68)
eK YLc? ›”É’ƒ “ Zeƒ’ƒ uSêNõ pÆe
 UሥÖ=[ YLc? ›”É Ñ>²? }’ግa ¾k[ ¾un ›ÃÅKU:: Ÿ²S’
wK<à ËUa u¾Ñ>²?¨< c=’Ñ` ¾S× ’¨< ”Í= ä¨<U:-
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 25
ትምህርት ሃይማኖት
G. Ø”~” YLc? ›ÇU” c=ðØ\ƒ (”Óu` cw› u›`›Á’ ¨u›UdK=’ )
# Ó²=›wN?`U ›K c¨<” uSM"‹” ”Å UdK?›‹” ”õÖ`$
²õ.1 26 # Ó²=›wN?` ›K$ c=M ›”É’~” Áe[ÇM:: #c¨<”
”ÅSM"‹” ”Å UdK?›‹” ”õÖ`$ TK~ Zeƒ’~” Áe
[ÇM:: J•U Mu ÖTT−‹ S“õn” ’ÑY ƒ ^d†¨<”
KT¡u` ¾T>ÁÅ`Ñ<ƒ ¯Ã’ƒ ›’ÒÑ` ’¨< ”Í= Zeƒ’ƒ”
›ÁSK¡ƒU KT>K<ƒ Ndv†¨< ”¡`ÇÉ ’Ñ^†¨< ”ÓÓ^†¨<
Ncƒ SJ’<” uT>Ÿ}K<ƒ ¾SêNõ pÆe Øpf‹ S[ǃ'Te}
ªM ÉLM::
 ¾Ówè ”Ñ<Y ð`±” Äc?õ” ujS¨< Ñ>²? #... ›”} uu?‚ Là }
jU Q´u?U G<K< KnMI Ã ²´፤ ’@ u²<ó’@ w‰ Ÿ›”}
uM×KG<::. . . uÓwê UÉ` G<K< Là jUG<I$ ›K¨< ”Í= # —
jU”I ›LK¨<U$ ²õ.4239-41
 ¾Ówè ”Ñ<Y “u<ŸÅ’ë`:- # ’@ “u<ŸÅ’ë` uu?‚ Åe wKA˜
u›Ç^g?U }S‹„˜ ’u`:: QMU ›KUG< `eªU
›eð^‹˜ ... eK²=I ¾QMS<” õˆ ”Ç=Áe ¨<l˜ ¾vu=KA”
Öu=v” G<K< ¨Å ’@ ÃÑu< ²”É ›²´G<$ ›K ”Í= #¨Å —
ÃÑu< ²”É ›²´”$ ›LKU:: ƒ.Ç”.44-6/
 ¾ó`e ’Ñሥታƒ:- ”Ñ<Y mae /°´.11-4/ “ ”Ñ<Y
Ç`Äe /°´.61-12/ ¾}“Ñb†¨< ”ÓÓa‹U kÅU wK”
"¾“†¨< }Sddà “†¨<:: eK²=I uSêNõ pÆe ¾}Ökc<
’ÑY ƒ ^d†¨<” uw²< lØ` # —$ wK¨< ¾}“Ñ\uƒ Ñ>²?
vKS•\ ¾S“õn’< Hdw“ ›’ÒÑ` Ÿ”~ ð^i SJ’<” S[ǃ
ÉLM::
K. # Ó²=›wN?` ›UL¡U ›K:- c¨< w‰¨<” ÃJ” ²”É SM"U
›ÃÅKU' ¾T>S†¨<” [ǃ ”õÖ`Kƒ$ ²õ.218 # Ó²=›wN?
` ›UL¡U ›K$ ¾T>K¨< ›”É’~”' #[ǃ ”õÖ`Kƒ$
¾T>K¨< ÅÓV Zeƒ’~” ÁSK¡ M::
N. # Ó²=›wN?` ›UL¡U ›K:- ’J ›ÇU SM"U“ ¡ñ” KT¨p
Ÿ — ”Å ›”Æ J’$ /²õ.322/ # Ó²=›wN?` ›UL¡U ›K$
¾T>K¨< ›”É’~” #Ÿ — ”Å ›”Æ J’$ ¾T>K¨< ÅÓV
Zeƒ’~” ÁdÁM::
S. #.... Ó²=›wN?`U ›K ’J ’`c< ›”É ¨Ñ” “†¨< KG<K<U
›”É s”s ›L†¨<:: ’< ”¨<[É ›”Æ ¾›”Æ” ’Ñ` ”ÇÃcT¨<
s”s¨<” u²=Á ”ÅvMk¨<$ /²õ.111-11/
# Ó²=›wN?`U ›K$ ¾T>K¨< ›”É’~”' #’< ”¨<[É ... s”s†¨<”
u²=Á ”ÅvMk¨<$ ¾T>K<ƒ ÅÓV Zeƒ’~” ÁSK¡ K<:: UYÖ=
[ YLc?” ¾TÁU’< ÁM ÅK<ƒ S“õn’< ÃI” nM ›×S¨< #’<
”¨<[É$ wKA ¾}×^ Ó²=›wN?` c=J” ¾}Ö\ƒ ÅÓV SL ¡ƒ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 26
 ትምህርት ሃይማኖት
“†¨< uTKƒ SW[~” ¾d}“ ¾}dd} Hdw Ák`vK<:: Ó²=›wN?`
uvQ`è< É"U ¾K?Kuƒ ¾T””U `Ç ¾TÁh¨< G<K<” ‰Ã
›UL¡ ŸSJ’< ›”é` ¾c“±`” Ó”w KTõ[e ¾SL ¡ƒ” ѳ
`Ç Ö¾k ¾T>M c¨< ›=›T’> ŸGÇ= KSJ’< Te[Í S²`²`
›ÁeðMѨ<U:: eK²=I #’< ”¨[É .... s”s†¨<” u²=Á ”ÅvMk¨<$
¾T>K<ƒ ¾T>ÁSK¡~ƒ pÉeƒ YLc?” ”Í= SL ¡ƒ” ›KSJ’<
K¡`e+Á•‹ ÔM„ ¾}[Ç ÓMê ’Ñ` ’¨<::SL ¡~”T #H>Æ ÃI”
ÃI” ›É`Ñ< ðêS< wሎ Á´³†ªM ”Í= ѳ†¨<” ðMÔ ንዲ=I
¨ÃU ”Ç=Á “É`Ó wKA ›ÃÖÃn†¨<U uvQ`¿ É"U
¾KuƒU“::
W. UYÖ=[ YLc? K Ll ¾HÃT•ƒ c¨< ›u w²<ኀ” ›w`HU uÔL
u}[Ç G<’@ }ÑMëK M:: K´`´` Tw^]Á ²õØ[ƒ U°^õ
18ƒ” Á”u<:: YLc? # ’@ Ó²=›wN?` ’˜$ wK¨<
›”É’ †¨<”'›UL¡ ›UL¡ ›UL¡$ wK¨< Zeƒ’ †¨<”
ÑMçªM::ዘጸ 3
[. #..¾ Ó²=›wN?` †`’ƒ UÉ`” SL‹::u Ó²=›wN?` nM cTÄ‹
ç’< W^© †¨<U G<K< u›ñ eƒ”óe$ S´.32÷5
’u=¾ Ó²=›wN?` pÆe Ç©ƒ:-#¾ Ó²=›wN?` †`’ƒ$ ÁK¨<
Ó²=›wN?` ›w”' #¾ Ó²=›wN?` nM$ ÁK¨< Ó²=›wN?`
¨MÉ c=J” #¾›ñ eƒ”óe$ ÁK¨< ÅÓV Ó²=›wN?` S”ðe
pÆe” ’¨<::
c. #Ñ@ ‹” Lp ’¨< ÃK<U Lp ’¨< KØuu<U lØ` ¾K¨<U$ /
S´.146÷5/ pÆe Ç©ƒ u²=IU ›”kê #Ñ@ ‹” Lp ’¨<$ ÁK¨<
Ó²=›wN?` ›w”' # ÃK<U Lp ’¨<$ ÁK¨< Ó²=›wN?`
¨MÉ”' #KØuu<U lØ` ¾K¨<U$ ¾K¨< Ó²=›wN?` S”ðe
pÆe” ’¨<::
g. #...pÆe pÆe pÆe ¾W^©ƒ Ñ@ Ó²=›wN?` UÉ` G<K<
Ÿ¡w\ }VM K‹$ ›?d.6÷1-3፣ ›=d.48÷12-16 #Á°qw JÃ
¾Ö^G<IU e^›?ል JÃ eTኝ ’@ ’˜ ’@ ò}—¨< ’@U %EK—¨<
’˜ Î UÉ`” Se` K‹ ... ŸJ’uƒ ²S” ËUa ’@ u²=Á
’u`G< ›G<”U Ñ@ Ó²=›wN?` “ S”ðc< MŸ¨<—M$:: ŸJ’uƒ
Ñ>²? ËUa ’@ u²=Á ’u`G< ÁK¨< ’@ ’˜ ’@ ò}—¨<U ’@U
%EK—¨< ’˜ wKA ¾}“Ñ[¨< ’¨<:: `c<U u%EK—¨< ²S” ¨Å²=I
UÉ` ¾Sר< / ¾}LŸ¨</ ›"L© nM ›=¾c<e ¡`e„e SJ’<”
u²=I U°^õ Là }ÑMëªM:: }LŸ=¨< ›”É ›"M LŸ= G<Kƒ
›"Lƒ SJ“†¨< ²=I x ÓMê J• }kUÙªM::
eK²=I u²=I Øpe SW[ƒ }LŸ= ¨MÉ LŸ= ›w “ S”ðe
pÆe “†¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 27
ትምህርት ሃይማኖት
k. #... S”ðe pÆe u›”ˆ Là ÃS×M ¾M®<M ÃM ÃçMMhM$ /
K<n.1÷26-35/ ›wd]¨< SM›¡ pÆe Ñw`›?M Su? ‹” pÉeƒ
É”ÓM T`ÁU” c=Áue^ƒ #S”ðe pÆe u›”ˆ Là ÃS×M$
ÁK¨< S”ðe pÆe” #¾M®<M ÃM$ ÁK¨< Ó²=›wN?` አብ
ከአንተ የሚወለደው ቅዱሱ የእግዚአብሔር ልጅ ይባላል ÁK¨<U Ó²=›wN?`
ወልድ ’¨<::
u. #›¾G<ƒU ’JU uÑ< uêÄ” qV ’u` Ÿ `c<U Ò` eS<“
¾›v~ eU ¾S”ðe pÆeU eU uÓUv^†¨< ¾}éðL†¨< S„
›`v ›^ƒ g=I ’u\$ /^°Ã.14÷1/:: pÆe ÄN”e u^°¿ Á¾¨<
eS YLc?” SJ’< ÓMê ’¨<::
}. # ”ÓÇ=I H>Æ“ ›Q³w” G<K< u›w u¨MÉ“ uS”ðe pÆe eU
ÁÖSn‹%E†¨< Á²´%E‹G<”U G<K< ”Ç=Öwl ›Áe}T^‹%E†¨< Åk
S³S<`‚ ›É`Õ†¨<$ /T‚.2819/::
Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e KÅkS³S<`~
¾’Ñ^†¨< ÃI ÃK nM eŸ ›G<” Ÿ}ÑKèƒ G<K< uuKÖ“ uLk
G<’@ UYÖ=[ YLc?” ¾T>ÑMê ¾T>Áe[Ç ’¨<:: Ñ@ ‹”“
SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uK?LU x # ¾T>¨Å˜ u=•` nK?”
ÃÖwnM ›v‚U èŪM ¨Å `c<U ”S×K” u `c<U ²”É
S•]Á “Å`ÒK”:: ... ›w ueT@ ¾T>MŸ¨< S”ðe pÆe ¾J’¨<
›ê“˜ `c< G<K<” Áe}U^‹%EM ’@U ¾’Ñ`"D‹G<” G<ሉ
Ádev‹ኋM $ wKA UYÖ=[ YLc?” ›Ñ<M„ ›e[É…M/ ÄN.1421-26/
kÉV K›w`HU u®çÅ SU_ /²õ.181/ %ELU KÄN”e
SØUk uÄ`Ç•e /T‚.313-17/ ¾}ÑKÖ<ƒ Zeƒ ›"Lƒ ›w ¨MÉ
S”ðe pÆe “†¨<:: Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e
Ÿƒ”X›? u%EL jV uSUI`’ƒ“ ¨Å ¯KU c=M"†¨< H>Æ“ eŸ
¯KU Ç`‰ É[e ›e}U\ e ÖUs†¨<U ueS ›w ¨¨MÉ
¨S”ðe pÆe uK< wKA eŸ=ÑMÖ¨< É[e /T‚.2819/ M®<M
Ó²=›wN?` uvI`à የግብር eS< ›”É Ó²=›wN?` ›”É ›UL¡ }
wKA ÃÖ^ ’u` ”Í= U”U ›"M uZeƒ Ñê u=ÑKè“ ›w ¨MÉ
S”ðe pÆe TKƒ ÔM„ ›M ¨kU ›M}ÑKÖU ’u`::
 Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e KÅk S³S<`~ H>Æ“
eŸ ¯KU Ç`‰ ›e}U\ e ÖUs†¨<U u›w u¨MÉ uS”ðe
pÆe eU ›ØUs†¨< wKA ¾Zeƒ’~” eU Ö`}¨<
”Ç=ÁÖUl“ ”Ç=Áe}U\ uT²²< ÃI”” eU ¾g<S †¨<
S ¨mÁ ›É`Ô uSስÖ~ eS<“ ¾›v~ eU ¾S”ðe pÆe
eU K}éðL†¨< K›ØTm−‹“ K}ÖTm ¡`e+Á” M¿ Zeƒነትን
›”É ›UL¡ wKA TS” J’L†¨<:: Y^†¨<”U ¾*]ƒ”“ ¾¨”Ñ@M” nM
uTeTTƒ ueS ›w ¨¨MÉ KS”ðe pÆe ›NÆ ›UL¡ wK¨< ÃËU^K< /
T‚.2819' ^°Ã.141' 1— â?Ø.11' 2— qa.1314/::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 28
 ትምህርት ሃይማኖት
 ÃI ¾T>ሥÖ=[ YLc? ƒUI`ƒ eKU” Áe[ÇM;
- eK Ó²=›wN?` ›”É’ƒ“ Zeƒ’ƒ
 ¾ Ó²=›wN?` Zeƒ’ƒ uU” uU”É” ’¨<;
- u›"M eU' u›"M' u›"M Ów`' uŸ<’ƒ
¾YLc? Zeƒ’ƒ ”ȃ ’¨<; ¾›"M eU Zeƒ’ †¨< ›w'
¨MÉ' S”ðe pÆe ’¨<:: c¨< c¨< SvM” ¾T>ÁÑ–¨< ›"M
c=ј ”ÅJ’ G<K< ”Ų=G<U ›w' ¨MÉ' S”ðe pÆe
¾T>vK¨< eU U”U ”"D” YLc? u²=I Ñ>²? }Ñ–< vÃvMU Ø”ƒ
SW[ƒ dÕ[¨< pÉS ¯KU c=•` ¾•[ ’¨< ”Í= ”Å }
ç¨<* eU •a •a ¾¨× ›ÃÅKU:: ¨ÃU c¨< •a •a MÏ
c=¨MÉ ›vƒ ”Ç=vM ›wU Ÿ¨MÉ kÉV •a •a Ÿ “~
TIì” }ØKA ê”e iM c=vM •a Ÿ9 ¨` u%EL c=¨KÉ MÏ
”Ç=vM Ÿ›w u²S” ¨Å %EL J• •a •a }¨MÊ ¨MÉ ¾}vK
›ÃÅKU:: ¾S”ðe pÆeU ”Ų=G< ’¨<:: T‚.2819'S´.1093
UdK? ’uMvM w`H”” “ S<kƒ” u=Áeј Ÿw`H” “ ŸS<kƒ
uSpÅU w‰¨<” ”ÅTÕ` vKSKÁ¾ƒ “ vKSkÇÅU
S•^†¨<:’uMvMU w`H”“ S<ቀƒ” ›LeÑ–U ”ÅTÃvM
¾YLc? ’Ñ`U ”Ų=G< ’¨<::
 ¾YLc? ¾›"M eU K=óKe ËLM; ›Ã‹MU:: ›w ›w u=vM
”Í= ¨MÉ S”ðe pÆe ›ÃvMU ¨MÉU ¨MÉ u=vM ”Í=
›w S”ðe pÆe ›ÃvMU S”ðe pÆeU ”Ų=G<:: ¾YLc?
¾›"M eT†¨< eKJ’ ›”Æ u›”Æ uK?L¨< K=Ö^ ›Ã‹MU::
 ¾YLc? ›"M Zeƒ’ƒ ”ȃ ’¨<; K›w õèU Ñê õèU
SM¡ õèU ›"M ›K¨<:: K¨MÉ“ KS”ðe pÆeU ”Ų=G<::
 ›"M' Ñê' SM¡ TKƒ U” TKƒ ’¨<; ›"M Ÿ^e ìÑ<`
eŸ Ó` Øõ` É[e ÁK¨<” ÁSK¡ M:: Ñê TKƒ ›”É”
c¨< ŸK?L¨< }KÄ ¾T> ¨puƒ òƒ” ’¨<:: u›ÖnLà Ñê
TKƒ SÑKÝ S ¨mÁ TKƒ ’¨<:: SM¡ uU”Muƒ Ñ>²?
u›"Lƒ Là ÁK ¾›"M ¡õKA‹ KUdK? ¯Ã” Ï Ó` ¨²}
“†¨<::
 ¾YLc? ›"M Ÿc¨< ›"M ¾T>K¾¨< uU”É” ’¨<;
¾c¨< ›"M Ó²<õ ¨<e” “ uYÒ¨< ð^i uevi ’¨<:: ¾YLc?
›"M Ó” uõÖ<^” ¾TÃ Ã [mp& u²=I ¾KU ¾TÃvM uG<K<
S<K<& u²=I Ñ>²? ÁMóM ¾TÃvM ²LKT© ’¨<:: ›?`.2324'
S´.1385-10 UK<°’ †¨< ”ȃ ’¨< u=K< Ÿ›`›ÁU uLÃ
lS~ Ÿu`v•e u ‹ SW[~ Ÿ›ÉTe eŸ ›ÉTe eó~ }
wKA ›Ã’Ñ`U ›ÃS[S`U:: YLc? ¯KS<” èe’< M ”Í=
¯KS< YLc?” ›Ã¨e“†¨<U“:: /S´.1387-10/ Ó²=›wN?`
uQMU' u^°Ã' u›"MU ¾T> Á†¨< ›K ÃIU uðkŨ<
u¨ÅŨ< SÖ” ይገለጣል::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 29
ትምህርት ሃይማኖት
KUdK?:- KS<c? eK }ªQÊ #u›UdK NSMTM ¨’uMvM$
uNSMTM“ u’uMvM ›UdM Ä M:: Mw” ”èI uTÉ[Ó
’u=Áƒ Ó²=›wN?`” ›Ã}¨< M uk[¨< u›"M’~ /uvQ`¿/ T”U
K=Á¾¨< ›Ã‹MU:: ÄN.118 / Ó²=›wN?`” uUK<°’ƒ ðêV Á¾¨<
¾KU:: uðkŨ< à ÁM ”Í=::
 ¾YLc? ¾›"M Ów` Zeƒ’ƒ ”ȃ ’¨<; ›w TKƒ ›vƒ
TKƒ ’¨<:: ¾›w ¾›ካM Ów\ S¨<KÉ Te[ê ’¨< ¨MÉ”
¨MʪM S”ðe pÆe” ›e`ëªM“:: T‚.17' °w.55' K<n.1
35 ›w ¨MÉ” ¨KŨ< TKƒ Ÿ›"K< ŸvI`è< ›eÑ–¨< TKƒ
’¨<:: ›”ÉU ›w S”ðe pÆe” ›c[ç¨< TKƒ Ÿ›"K<
ŸvI`è< ›eÑ–¨< TKƒ ’¨<::
UdK?:- ¾c¨< ’õe ¾Mw’… Ÿ©” nM’…”“ eƒ”óe’…”
”ÅT>ÁeÑ–¨< ÁK’¨<:: ¨MÉ TKƒ MÏ TKƒ ’¨<::
¾¨MÉ ¾›"M Ów\ S¨KÉ ’¨<:: Ÿ›w vIርይ dßðM
dÃÔÉK¨< ŸvI]¨< }¨MʪM“:: S´.27/1093 ¨MÉ
Ÿ›w }¨KÅ TKƒ ›w” ›IKA ›w” SeKA Ÿ›w }Ñ–
TKƒ ’¨<::
UdK?:- ¾’õe nM’… ŸMw ”Å}Ñ– ›”ÉU ¾ dƒ w`H”’…
Ÿ’uMvM ”Å}Ñ–:: ¾S”ðe pÆe ¾›"M Ów\ Se[ê
’¨<:: Se[ê TKƒ S¨<׃ TKƒ ’¨<:: Ÿ›w vI`Ã
vKT’e Ÿ›w c`éDM (}ј…M):: ÄN.1526 S”ðe pÆe
Ÿ›w c[ç TKƒ ›w” ›IKA ›w” SeKA }Ñ– TKƒ ’¨<::
UdK?:- ¾’õe ¾ eƒ”óƒ’…' Ÿ©” ŸMw’… Ÿ©” ”Å}Ñ–:: ¾›"M
Ów^†¨< ›ÃóKeU::
›w ¨MÉ” u=¨MÉ S”ðe pÆe” u=Ác`ê ”Í= ”Å
¨MÉ ›Ã¨KÉU ”ÅS”ðe pÆeU ›Ãc`êU:: ¨MÉU Ÿ›w
u=¨KÉ ”ጂ ”Å ›w ›Ã¨MÉU ”Å S”ðe pÆe ›Ãc`êU::
S”ðe pÆeU Ÿ›w u=c`ê ”Í= ”Å ›w ›Ã¨MÉU ”ŨMÉ
›Ã¨KÉU:: ¾¾›"M Ów` Zeƒ’ †¨< ÃI ’¨<:: ÃIU ^c< Ÿ›w
›Øu=Á ¢Ÿw ›ekÉV TKƒ ›Øu=Á ¢Ÿw dÃðÖ` ¨KÉŸ<I
uTK~ /S´.109÷3/ ¨MÉU }^a‹ Ñ“ dÃSW[~ ¨ −‹
U”à‹ ¢[w −‹ dÃðÖ\ ¨KŘ /UdK?.8÷25/:: Ÿ›w ¨ØŠ
TKƒ }¨MÎ ¨Å ¯KU S×G< ÄN.16÷28 uTK~' eK S”ðe
pÆeU Ÿ›w ²”É ’@ K “”} ¾UM¡L‹G< Ÿ›w ¾¨× S”ðe
êÉp â^pK=Ùe uS× Ñ>²? `c< ÃSc¡`M—M wKA uTe[Ç~
ÄN.1526 `c< ^c< Ó²=›wN?` ¾ÑKÖ¨< UeÖ=` ’¨< ”Í=
ŸõÖ<^” ¨Ñ” S`Ua ÁÑ– Áe[Ç ¾KU:: ŸõÖ<` Ue¡`’ƒU
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 30
 ትምህርት ሃይማኖት
¾ Ó²=›wN?` Ue¡`’ƒ eKT>uMØ Ÿ›=ƒÄåÁ *`„Ê¡e }ªQÊ
u?}¡`e+Á” Ue¡`’~” }kwL Ó²=›wN?` u›"M eU'
u›"M'u›"M Ów` Zeƒ uvQ`à uIM¨<“ ›”É ›UL¡ wL
U“K‹ dU“K‹::
 ›w ¨MÉ” eK¨KÅ S”ðe pÆe” eLc[ç ÃkÉT†ªM”;
ÃuM׆ªM” ;
 ›ÃkÉT†¨<U ›ÃuM׆¨<U:: uYLc? ²”É SpÅU
SkÇÅU ¾KU“:: ÄN.11-4/10'30
 ¾YLc? ¾Ÿ<’ƒ Zeƒ’ƒ ”ȃ ’¨<;
 ¾›"M Zeƒ’ƒ “ ¾Ÿ<’ ƒ Zeƒ’ት ›”É ›ÃÅKU ›"Lƒ
SÖpKM“ SkLkM dÕ`v†¨< u}ŸõKA u}ðMÙ uõèU
Ñê uõèU SM¡ u¾^d†¨< ¾qS< c=J’<&Ÿ<’ ƒ Ó” }
ŸõKA }ðMÙ dÕ`v†¨< u}ªIÊ u}Òw* u›”É’ƒ
›"Lƒ” uIM¨<“ ÁÑ“²u< (u›“E“E` dÃK¿) u›”É SK¢ƒ
¾’u\ ÁK< ¾T>•\ “†¨<::
 ’²=IU Ÿ©’ Mw' Ÿ©’ nM' Ÿ©’ eƒ”óe “†¨<::
Ÿ©’ Mw:- u›w SW[ƒ’ƒ K^c< ›ªm J• K¨MÉ KS”ðe pÆe
ዕ¨<kƒ SJ” ’¨<::
Ÿ©’ nM:- u›w SW[ƒ’ƒ K^c< ’vu= (nM) J• K›w “
KS”ðe pÆe ንvw (nM) SJ” ’¨<::
Ÿ©’ eƒ”óe:- u›w SW[ƒ’ƒ K^c< QÁ¨< J• K›w' K¨MÉ'
Qèƒ SJ” ’¨<:: Zeƒ Ÿ<’ ƒ ÁM“†¨< K=I “†¨<::
 Mw nM eƒ”óe e”M ´`¨< (wƒ” ›"M ¾K?L†¨<) dÃJ”
›"L© Mw ›"L© nM ›"L© Ièƒ “†¨<::
¾YLc? ›”É’ƒ
¾YLc? ›”É’ƒ uU”É” ’¨<;:- uvI`Ã' uIM¨<“' uðnÉ'
uSK¢ƒ uSdcK¨< G<K< ’¨<::
uvI`Ã:- YLc? uvI`à ›”É “†¨< c=vM G<K<” T¨p' G<K<”
S‰M' G<K<” SðçU“ TŸ“¨” ¾vQ]à є²v†¨<
c=J” }KÄ ›ªm ›dªm ‰Ã ›e‰Ã ðéT> ›eðéT>
dÕ`v†¨< Ÿ<M “†¨< TKƒ ’¨<::
Ñ@ ‹” #K›w ÁK¨< G<K< ¾ ’@ ’¨<$ uTKƒ ›w ÁK¨<”
¾T¨p Gwƒ“ G<K<” ¾S‰M Ñ”²w ^c<U ”ÇK¨< ’Óa“M:: /
ÄN.1615/ KS”ðe pÆeU G<K<” T¨p ¾vQ`à є²u< ”ÅJ’
upÆe â?Øae ”ÓÓ` ”T^K”:: #N“”Á Jà S”ðe pÆe”
MM“ ŸS_ƒ iÁß ek` ²”É cÃ×” uMwI eKU” VL$ /
¾Nª.53/
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 31
ትምህርት ሃይማኖት
uIM¨<“:- IM¨<“ #GK¨ - •[$ ŸT>K¨< ¾Ó ´ nM ¾}Ñ– c=J”
õ‹¨<U S•` ›“E“E` TKƒ ’¨<::
YLc? /›w ¨MÉ S”ðe pÆe/ ¯KU dÃðÖ` ›ekÉV
uS•`' ¨ÅòƒU ¯KU” ›dMö uS•` ›”É “†¨<:: ä¨<U
TKƒ ›w ›vƒ uJ’< Ÿ¨MÉ“ ŸS”ðe pÆe }KÄ kÉV ¾’u[uƒ
²S” ¾KU:: S”ðe pÆeU Ÿ›w ¾c[ç /¾¨×/ uSJ’< ÁM•[uƒ
²S” ›K ›ÃvMU:: ›”Æ Ÿ›”Æ dÃkÉU ”Å’u\ K²K¯KU
u›”Ç=ƒ IM¨<“ /›“E“E`/ Õ^K< ”Í=::
¾IM¨<“:- Ñ”²v†¨< Mw’ƒ፣ nM’ƒ' eƒ”óe’ƒ “†¨<:: nM“
eƒ”óe ŸMw }ªIŨ< dK nM u=“Ñ` eƒ”óe
u=}’õe ”Í= }KÃ}¨< nM ”ÅTÃነÑ`' eƒ”óe
”ÅTÃ}’ፈe G<K< ›w Mw’ƒ Ñ”²u? ŸJ’ wKA u¨MÉ“
uS”ðe pÆe QM¨< J• ÁevM ”Í= }KÄ ›ÁewU
¨MÉU nM’ƒ (’vu=’ƒ) Ñ”²u? ŸJ’ wKA u›w“ uS”ðe
pÆe IM¨< J• ÓÑ^M ”Í= }KÄ ›Ã“Ñ`U::
S”ðe pÆeU Q胒ƒ Ñ”²u? ŸJ’ wKA u›w“
u¨MÉ IM¨< J• (QÁ¨< J•) Õ^M ”Í= }KÄ
›Ã•`U:: (ÄN.816' ÄN.829' ÄN.11-4' ÄN.148)
uðnÉ:- YLc? ÃI” ¯KU c=ðØ\ /"KS•` ¨Å S•` c=ÁSÖ<ƒ/
J’ ¨Åòƒ ÃI” ¯KU ŸS•` ¨Å ›KS•` c=ÁdMñ
vKSKÁ¾ƒ u›”Ç=ƒ ðnÉ ’¨<:: ÃI”” S<c? ”Ç=I
uTKƒ êöM“M # Ó²=›wN?`U ›K c¨<” uSM"‹”
”ÅUdK?›‹” ”õÖ`$ ²õ.126 u²=I Ñç ”vw LÃ
# ”õÖ`$ ¾T>M nM ”Í= uðnÉ }KÄ #MõÖ`$
¾T>M ›M}éðU u²=IU ¾ðnÉ ›”É’ †¨< ÃÑKéM::
Ñ@ ‹”U uSª°K ewŸ~ ¾ `c<” ¾TÇ” Y^ (ðnÉ) ŸvI]
à ›v~ Ÿ›w Ò` ’×ØK¨< KT>ÁÑ<[S`S< ›ÃG<É # ’@“ ›w
›”É’”$ uTKƒ ðndž¨< ›”Ç=ƒ ¾TƒKÁà SJ“E” ÑMëL†ªM:: /
ÄN.1030/
”ÓÇ=I ¾›”} ðnÉ ”Í= ¾ ’@ ðnÉ ›ÃG<” ›K:: T‚.26
u²=I ›”kê ðnÉI ÃG<” ¾’@ ðnÉ ›ÃG<” u=M uK?L¨< ›”kê
#’õሴ” ’@ uðnÈ KÁ KG< ”Í= K=kT˜ ¾T>‹M ¾KU ’õሴ”
ŸYÒ KÁƒ ²”É ÅÓሞU ›e’Xƒ ²”É YM×” ›K˜$ c=M “Ñ
–ªK”:: uK?L¨< Ñç ”vw #’Ñ` Ó” ›=¾c<e ŸS< ” Áe’d¨< ¾ `c<
S”ðe...$ uTKƒ Ñ@ uS”ðe pÆe ›e’i’ƒ S’dƒ Ád¾“M::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 32
 ትምህርት ሃይማኖት
”ÓÇ=I ¾›w ðnÆ MÌ” K›ÇU u?³ ›É`Ô SeÖƒ ”Ç=J”
¾¨MÉU ðnÉ ^c<” K›ÇU u?³ ›É`Ô KITU KVƒ ›dMö
SeÖƒ SJ’<” "e[Ç” uK?L uŸ<M Ñ@ ŸVƒ u%EL u›w ðnÉ
ŸVƒ eKS’X~' uK?L ›”kê u^c< ðnÉ S’d~” uK?L ›”kê
ÅÓV uS”ðe pÆe ðnÉ S’X~” e“à ¾¨MÉ ¨Å²=I UÉ`
SU×~“ K¯KU u?³ J• SV~ uA”ዲƒ uYLc? ðnÉ ”ÅJ’
”[ÇK”:: (qL.212' aT@.811' ÄN.1017-18)
uK?L Yõ^U pÆe ä¨<KAe #... u?}¡`e+Á”” ƒÖwsƒ ²”É
S”ðe pÆe “”}” äädƒ ›É`Ô KjSvƒ KS”Ò¨< G<K<“
K^d‹G< }Ö”kl uTKƒ YM×’ ¡I’ƒ SeÖƒ ¾S”ðe pÆe
¾vI] YM×’< ”Ç=G<U uðnÅ S”ðe pÆe SJ’<” }“Ñ[ /
Nª.2028/ Ñ@ U ’@ “”} ›e^G<K ‹G<” ¾S[Ø"D‹G<
›ÃÅKU”;$ uTK~ ¾Nª`Áƒ SS[Ø ðnÆ SJ’<” ”[ÇK”/
ÄN.1318፣ ÄN.620/ uK?LU ›”kê #¾ ’@ G<K< ¾›”} ’¨< ¾›”}U
¾ ’@ ’¨<$ ÄN.1710 wKA ›”Ç=ƒ ›Ñ³´” ›”Ç=ƒ ሥMד†¨<”
Ÿ}“Ñ[ u%EL ŸlØ` 12 Là pÆe ›vƒ Jà ’²=I ¾cÖ¤˜” ”Å
— ›”É ”Ç=J’< ueUI Öwn†¨< uTKƒ Nª`Áƒ ”Ç=G<U
"I“ƒ SKÁ¾ƒ uK?Kuƒ u›”Ç=ƒ ðnÉ“ YM×” SS[׆¨<”
”[ÇK”::
uSK¢ƒ:- SK¢ƒ TKƒ ›Ñ³´ Ñ@ƒ’ƒ uvI]¨<፣ u¡w` TKƒ c=J”
›w ¨MÉ S”ðe pÆe ÃI” ¯KU ðØa uSSÑw'
uTe}ÇÅ` %ELU uTdKõ “ ¾TÁMñƒ” uT꓃ G<K<
eMד†¨< ›”Ç=ƒ“ ¾TƒuLKØ ’‹:: /²õ.181-4/
›w`HU Ó²=›wN?` uZeƒ c−‹ ›UdM uSU_ ›Év`
³õ u}ÑKÖለት Ñ>²? SKÁ¾ƒ uK?Kuƒ Ñ@ƒ’ƒ SJ’<” #...
›u?~ uòƒIe VÑe” ›Ó˜Š ”ÅJ’ v]ÁI” ›ƒKð˜ wÂ
KU”HKG<.....$ uTKƒ Ñ@ƒ’ƒ ›”É SJ“†¨<” ÑKç::
uÄN”e ¨”Ñ@MU #u ’@ S’< u›v‚U S’<$ uTKƒ
vKSKÁ¾ƒ“ u›”Ç=ƒ U’ƒ M”ѳ ”Ç=Ñv ¾T>Áe[Ç ’¨<:: uK?LU
Yõ^ ›w Ÿ¨MÉ ¨MÉU Ÿ›w KÄ TS” (Sѳƒ) ›w”U ¨MÉ”U
ŸTS” S¨<׃ SJ’<” Áe[Ç“M:: ÄN.141፣ ÄN.1244፣ ÄN.3
18፣ ÄN.524፣ ›=d.4812-16 u1— ÄN.222 “ °w.37-19 LÃU
e^›?L¨<Á” ŸUÉ[ Ówê ŸU`¢ (Ÿv`’ƒ) ’é ¨Ø}¨< c=Õ²<
Ó²=›wN?`” uTS”“ K=Ѳ<Kƒ uT>Ñv†¨< SÖ” ›M}Ѳ<KƒU ’u`“
S”ðe pÆe }qØ„ uUÉ[ uÇ ”Çek^†¨< ÓÑ^M:: u²=IU
S”ðe pÆe ŸZe~ ›"Lƒ ›”Æ J• u›”Ç=ƒ SK¢ © ›Ñ³´
¯KU” ”ÅT>ѳ K `c<U ŸSѳƒ ðkp vK< Ñ>²? ”ÅT>k× Ád¾“M::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 33
ትምህርት ሃይማኖት
¾UሥÖ=[ YLc? ƒUI`ƒ UdK?
UሥÖ=[ YLc?” ÖMq Ö”pq T¨p ›Ã‰MU:: ’Ñ` Ó”
¾T>‰K¨<” ÁIM KS[ǃ SéQõƒ ¾cÖ<”” K=n¨<”} u?}
¡`e+Á” Áe}T\” UdK?−‹ ’õe”' ìNÔ' dƒ”
”SKŸ K”::
G. ’õe:- ’õe u›"LD ŸZeƒ ¾TƒŸðM ›”Ç=ƒ eƒJ” u›”É
vQ`à Zeƒ Ÿ©” ›Lƒ ä¨<U Ÿ©’ Mw' Ÿ©’ nM፣ Ÿ©’
eƒ”óe ’¨<፡፡ uvI]ª Zeƒ Ÿ©” ÁLƒ SJ’< ›"LD” ŸZeƒ
›ÃŸõK¨<U ”Ų=G<U ¾YLc? Ÿ©” SK¢ƒ” /vQ`Ô/ ŸZeƒ
›ÃŸõK¨<U፡፡ eK²=I ’õe ›”Ç=ƒ wƒvM ”Í= Zeƒ ”ǃvM
›w ¨MÉ S”ðe pÆe ›”É ›UL¡ ÃvLK< ”Í= Zeƒ ›UL¡
›ÃvK<U:: # Ó²=›wN?` c¨<” uSMŸ< uUdK?¨< ðÖ[¨<$
¾T>K¨< ÃK nM /²õ.127/ Ue¡`’ƒ UdK?¨<” uÓMê Áe[ÇM::
K. dƒ:- dƒ u›"K< ›”É c=J” uvQ`¿ Zeƒ Ÿ©” ›K¨<
ä¨<U ’uMvM' w`H”' ª°Ã “†¨<:: u’uMvK< ›w
uw`H’< ¨MÉ uª°¿ S”ðe pÆe ÃScLK<::
ä¨<U }ðMÙ }ŸõKA dÕ`uƒ u›”É ›“E“E` ’¨< ÃH@
Zeƒ Ÿ©” ¾ dƒ” ›”É IL« ŸZeƒ ”ÇßõK¨< ¾YLc?U Ÿ©”
SK¢ƒ” ¨ÃU vI`Ô Ÿ3 ›ÃŸõK¨<U፡፡ eK²=I S<c? ›=¿›?M'
T>M¡Áe uS”ðe ƒ”u=ƒ ¾}“Ñ\ƒ” ¾ dƒ” UdK?’ƒ Ñ@ ‹”“
SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e #›v‚ dƒ ’¨< ’@ w`H’< ’˜ S”ðe
pÆeU ª°Ã ’¨<$ wKA ÑMÙ M/kK?U”Ùe' ²ç.32-7 ²Ç.93
›=¿.23 T>M.32-4 ¾Nª.21-5/
›v Q`ÁqeU ÃI” ¾Ñ@ ‹”“ ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e
¡`e„e nM }ŸƒKA #›w dƒ ’¨< ¨MÉ dƒ ’¨< S”ðe
pÆeU dƒ ’¨<:: uM°M“ ÁK ›”É ¾Qèƒ dƒ ’¨<$ wLDM:: /
pÇc? T`ÁU/
N. ìNÃ:- ›"K< ›”É ’¨<:: ’Ñ` Ó” Zeƒ G<’@ −‹ ›K<ƒ::
ä¨<U ¡uw' w`H”' ª°Ã /S<kƒ/ “†¨<:: u¡uu< ›w'
uw`H’< ¨MÉ' uS<k~ S”ðe pÆe ÃScLK<:: ¡uw
u¡uw’~ w`H”” S<kƒ” ÁeÑ—M:: w`H”U u¡uu< SW[ƒ’ƒ
Ÿ¡uw }ј„ K¯KU Áu^M:: ÚKT”U ÃÑõóM:: S<kƒU
u¡uw SW[ƒ’ƒ u¡uw }ј„ p´n²?” ÁeKpnM' `Øu<”
ÁÅ`nM:: ›”É ìNà u=vM ”Í= Zeƒ ìNà ”ÇÃM ›w'
¨MÉ' S”ðe pÆe ›”É ›UL¡ u=vM ”Í= Zeƒ ›UL¡
›ÃvMU::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 34
 ትምህርት ሃይማኖት
 ›=dÃÁe“ T>M¡Áe uS”ðc ƒ”u=ƒ Á¿ƒ ¾ìNÔ UdK?’ƒ
Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹”” ›=¾c<e ¡`e„e #›v‚ ìNÃ ’¨< ’@
w`H’< ’˜ S”ðe pÆeU S<k~ ’¨< wKA }`Ñ<V M$ /kK?
T@”Ùe ›=d.6020 T>M.42 ÄN.1235-37/
1. ÃI”” ¾Ñ@ ‹” ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e” nM }ŸƒKA
›v Q`Áqe #›w ìNà ’¨< ¨MÉ ìNà ’¨<' S”ðe pÆe
ìNà ’¨< ŸG<K<U uLà ÁK ›”É ¾ ¨<’}— ìNà ’¨<::$
wLDM::/ pÇc? T`ÁU
2. ”ÓÇ=I ŸLà ”Å}SKŸƒ’¨< ›”Ç=ƒ ’õe' ›”É ìNÃ'
›”É dƒ ÃvLK< ”Í= Zeƒ ”ÇÃvK< YLc?U u›"M'
ueU' uÓw` Zeƒ u=vK< uvQ`Ã' uQM¨<“' uðnÉ'
uSK¢ƒ ›”É “†¨< ”Í= Zeƒ ›ÃvK<U:: eK²=I c¨< uT>
[Ǩ< SÖ” KSÓKê KTe[ǃ ÁIM ”Í= ŸõÖ<^” ¨Ñ”
KYLc? um ¾}TEL ¾T>J” UdK? Ÿ„ ¾KU ¾}ScK¨<
u=ScM ÔÅKA UdK? ’¨<:: ¾UYÖ=[ YLc?” ’Ñ` Ÿ[»S<
u›ß\ Ÿ\l up`u< KS[ǃ ¾’õe ¾ìNÓ ¾ dƒ”
UdK?’ƒ ŸLà u}SKŸƒ’¨< SW[ƒ QK=“” S¨c” ÃÑvM /
aT@123/
ä¨<U:-
1. SK¢ƒ ÃI”” ÁILM ÃI”” ÃSeLM K=vM ›Ã‹MU:: wl
UdK? ¾K¨<U“ /›=d.4018/::
2. KSK¢ƒ ”ÅìNà ”Å Ú[n ¾}¨c’ ¡uw ¾K¨<U:: ¾c¨<U
3. ¾SL ¡ƒU › Ua S`Ua ¾TÃÅ`euƒ uM°M“ ¾T>•` É”p
’¨<“ / S´.1121-10/
4. KSK¢ƒ LÓ ‹ k˜“ Ó^ ¾K¨<U'u¯KS< G<K< UK<° ’¨<“::
KSK¢ƒ Ó³ƒ ¾}¨c’ x ¾K¨<U G<K<”U ÃѳM::
5. KSK¢ƒ ŸLà Öð` Ÿ ‹ SW[ƒ ¾K¨<U' Öð\U `c< SW
[~U `c< ’¨<“ /S´.13971/
6. SK¢ƒ ŸUÉ` ¾¨Åk¨<” KT”dƒ ¨Ñw” Ô”ue ›”у” kKe
TÉ[Ó ¾KuƒU:: G<K< u Ì ¾}Á² ¾}ÚuÖ ’¨<“ /S´.944/
7. SK¢ƒ K¯Ã” ”ÅT>S‹ }¨e• à à ²”É Ÿòƒ Å[ƒ Ÿ%EL
Ë`v ¾K¨<U:: K dƒ Ë`v¨< ò~ k–< Ó^¨< Ãህ ’¨<
”ÅTÃvM Ó²=›wN?`U u dƒ ¾}gð’ dƒ eKJ’ u¯Ã’
QK=“ ¾}¨c’ ÓUƒ K=cÖ¨< ›Ã‹MU::
 uvI]è< Ö=›ƒ uSK¢~ Gcƒ ¾K?Kuƒ' uGw~ ÉI’ƒ u ÃK<
É"U ¾TÃјuƒ G<K<” ðØa ¾T>ѳ ŸG<K< uòƒ ¾’u[' G<K<”
›dMö ¾T>•`' ueU Zeƒ ›w ¨MÉ S”ðe pÆe ›”É
Ó²=›wN?` ’¨<:: Ÿ¨MÉ ŸS”ðe pÆe uk` ›w” ¾T>Á¨<p
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 35
ትምህርት ሃይማኖት
Ÿ›wU ŸS”ðe pÆe uk` ¨MÉ” ¾T>Á¨<p ¾KU:: ¨MÉ Ó”
K¨ÅŨ< ÃÑKØK M:: /K<n.1022/ UYÖ=\” u†`’~ ÃÑMØM”
²”É pÆe ðnÆ ÃG<”M” ›T@”::
UYÖ=[ YÒ« /Christology/
uHÃT•ƒ ƒUI`ƒ ŸUYÖ=[ YLc? kØK” ¾U”T[¨<
UYÖ=[ YÒ«” ƒUI`ƒ ’¨<::
 YÒ« TKƒ U” TKƒ ’¨<;
#}WѨ$ YÒ J’ /c¨< J’/ ŸT>K¨< ¾ÓE´ Óe ¾¨× c=J”
ƒ`Ñ<S<U YÒ SJ”' c¨< SJ” TKƒ ’¨<::
- ¾UYÖ=[ YÒ« ƒUI`ƒ eK U” Áe[ÇM;
 ŸZe~ ›"Lƒ ›”Æ ›"M ¨MÉ u}K¾ ›"K< c¨< SJ”” ›}
Ÿ<a ¾T>SKŸƒ c=J” u¨<eÖ<U ¾ —” YÒ }ªIÊ c¨<
¾J’¨< Ó²=›wN?` ¨MÉ Ÿê”cƒ eŸ °`у /uSª°K
YÒ«/ ¾W^†¨<” ¾TÇ” Y^−‹” u´`´` ¾T>Ádà ’¨<::
c¨< ¾J’¨< T” ’¨<;
- ŸZe~ ›"M ›”Æ ›"M ¨MÉ ’¨<::
- ›w “ S”ðe pÆe KU” c¨< ›MJ’<U KU” ¨MÉ c¨< J’;
 ŸZe~ ›"Lƒ eKU” ¨MÉ w‰ }¨KÅ/c¨< J’;/ u=K< :- ›w
S”ðe pÆe u=J’< •a ¾›"M eU ¾›"M Ów` ÃóKe ’u`“
’¨<:: U¡”Á~U ¨LÇ= ›w }¨LÇ=' }¨LÇ= ¨MÉ ¨LÇ='
W^ç= S”ðe pÆe ›e^ç= u=vK< ¾›"M eU ¾›"M Ów` Ãó-
Ke ’u`“ ’¨<:: ”Ç=I ”ÇÃJ” Ó” Ó²=›wN?` ¨MÉ
uvQርይው ›”É uT>J’<uƒ uŸ<’ƒ uT>K¿uƒ nM u›"M Ów\
KSÖ^ƒ uZe~U ðnÉ“ eU[ƒ Ÿ Ö=›ƒ w‰ uk` õèU
c¨< J• }¨KÅ /°w.415/
 uUYÖ=[ YLc? ƒUI` ‹” Ó²=›wN?` u›"M Zeƒ uSK¢
ƒ ›”É SJ’<” }U[“M:: uUYÖ=[ YÒ«U uSK¢ƒ ›”É
wK” ŸU“U”v†¨< ŸZe~ ›"Lƒ ›”Æ ›"M Ó²=›wN?`
¨MÉ u}K¾ ›"K< unM’~ Ÿ©” c¨< c=J”U õèU SK¢~ c¨<
J’ ”LK” ”Í= uSK¢ƒ SŸðM ¾KuƒU /qL.29/::
 Ó²=›wN?` u›"M Zeƒ uSK¢ƒ ›”É eKJ’ ŸZe~ ›"Lƒ
›”Æ ›"M c¨< J’ c=vM SK¢ƒ ”Å ›"Lƒ ŸZeƒ ›ÃŸðMU
¨ÃU Ze~U c¨< J’< ›Ác˜U:: ÃI”” KS[ǃ K=n¨<”} u?}
¡`e+Á” ለUሥÖ=[ YLc? ¾ScK<ƒ” UdK? SSMŸƒ“ Te}ªM
ÁeðMÒM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 36
 ትምህርት ሃይማኖት
1. ’õe
›”Ç=ƒ ’õe Kv©' ’vu=ƒ' QÁ©ƒ ƒJ“K‹ uKv©’…“
uQÁ¨<’ƒ Ÿ©” dÃJ” u}K¾ unM’… Ÿ©” ŸYÒ ULe Ò` }
ªIÇ ”vw” ƒc×K‹ u²=I Ñ>²? ¾Mw’… Ÿ©”“ ¾ eƒ”óe’… Ÿ©”
ŸULe Ò` }ªNÆ ›ÃvMU:: SK¢ƒU ”Ų=G< uMw’~ Ÿ©”
u›eƒ”óe’~ Ÿ©” dÃJ” unM’~ Ÿ©” YÒ” }ªNÅ u=vM ›w
S”ðe pÆe c¨< J’< ›Ác˜U::
2. ìNÃ
KìNà Zeƒ Ÿ©” ›K¨< ¡uw፣ w`Hን፣ ª°Ã “†¨<፡፡ u¡uu< ›w
uw`H’< ¨MÉ uª°¿ S”ðe pÆe ÃScLK<:: ìNà u¡w’~“
uª°Ã’~ Ÿ©” dÃJ” u}K¾ w`H”’~ Ÿ©” Ÿw”} ¯Ã” Ò` }
ªQÊ Ÿê”õ eŸ ê”õ ÁÁM u²=I Ñ>²? ¡uw“ ª°Ã ከw”}
¯Ã” Ò` êHÇK<”; ›ÃªHÆU ”Ų=G<U SK¢ƒ uMw’~
u eƒ”óe’~ Ÿ©” dÃJ” unM’~ Ÿ©” ƒew ƒ” u=ªHÉ c¨<
u=J” ›w S”ðe pÆe c¨< J’< ›Ác˜U::
3. dƒ
K dƒ Zስƒ Ÿ©” ›K¨< ’uMvM' w`H”' ª°Ã:: u’uMvK<
›w' uw`H’< ¨MÉ' uª°¿ S”ðe pÆe ÃScLK<:: dƒ
u’uMvM’~ uª°Ã’~ Ÿ©” dÃJ” uw`H”’~ Ÿ©” Ÿw”} ¯Ã”
Ò^ }ªQÊ Ÿê”ፍ eŸ ê”õ ÁÁM u²=I Ñ>²? ’uMvM ª°Ã
ከw”} ¯Ã” Ò^ êNÇK<”; ›ÃªNÆU SK¢ƒU ”Ų=G<
uMw’~ u eƒ”óe’~ Ÿ©” dÃJ” unM’~ Ÿ©” c¨< J’ u=vM
›w መንðe pÆe c¨< J’< ›Ác˜U::
4. kLÃ (vQ`)
KkLà Zeƒ Ÿ©” ›K¨< eõNƒ' `Øuƒ' G<Ÿƒ:: ueõN~ ›w
u`Øu~ ¨MÉ uG<Ÿ~ S”ðe pÆe ÃScLK< c¨< ŸvQ` uÑv
Ñ>²? Ÿ›"M Là ¾T>ј `Øuƒ w‰ ’¨<:: eõNƒ“ G<Ÿƒ Ÿ›"M
Là K=Ñ–< ›Ã‹K<U ”Ų=G<U SK¢ƒ unM’~ Ÿ©” ƒew ƒ”
u=ªNÉ ›w S”ðe pÆe c¨< J’< ›Ác˜U:: ’J Zeƒ Ÿ©”
ÁK¨< SK¢ƒ YLc? vQ`¾ YLc? ›”É c=J” uŸ©” Zeƒ
¾T>J” eKJ’ uMw’~“ u eƒ”óe’~ Ÿ©” dÃJ” u}K¾
unM’~ Ÿ©” w‰ c¨< u=J” YÒ u=Kwe uMw’~“
u eƒ”óe’~ Ÿ©” ÁK< ›w S”ðe pÆe c¨< J’< ›Ác˜U::
 ¾ Ó²=›wN?` ¨MÉ MÅ ƒ:-
- Ó²=›wN?` ¨MÉ G<Kƒ MŃ ÁK¨< c=J” ’c<U:-
1. Ÿ²S“ƒ uòƒ ¯ለTƒ dÃðÖ\ Ÿ Ó²=›wN?` ›w ÁK
“ƒ /S´. 109 3/ ¾SËS]Á¨< MŃ c=J”
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 37
ትምህርት ሃይማኖት
2. É [ ¯KU /u%EL—¨< ²S”/ Ÿ Su? ‹” ŸpÉeƒ É”ÓM
T`ÁU ÁK ›vƒ uÉ”ÓM“ ¾}¨KŨ< G<K}— MŃ
’¨<:: /›=d.714' 96 T‚.122-23፣ ÑL.44' T‚.315-17፣
T‚.171-5/
 ¾›UL¡ c¨< SJ” /S¨KÉ/
›UL¡ u}ªIÊ ¾}ÑKÖ¨< ¾ƒ“ SŠ ’¨<;
- K›ÇU ¾ÑvKƒ ¾nM Ÿ=Ç” ²S” c=ðçU uu?}Mሔ?U }
¨MÇDM:: /ÑL.44' c=^.2411፣ ²õ.311፣ T>Ÿ=.52/
 Ñ@ uu?}MሔU S¨KÆ uK?L x ›KS¨KÆ eKU”É” ’¨<;:-
u’u=Áƒ ¾}’Ñ[¨< ƒ”u=ƒ ÃðçU ²”É:: ›”ÉU Ø`Ø` Ÿc−‹
Mx“ KT^p Ñ@ uK?L x }¨MÊ u=J” c−‹ ¾Ñ@ ” S¨KÉ
u}Ö^Ö\ ’u`“ uu?}MሔU }¨KÅ:: /T>¡.52፣ T‚.25-6፣
ÄN.404452/
 ¨MÉ KU” ¾SL ¡ƒ” ›"M ›M’dU; KU” ¾c¨<” ›"M ’d;
¾uÅK c¨< ’¨<“ K=É”U ¾T>Ñv¨< c¨< eKJ’:: SL ¡ƒe
uÉKªM ›ÃÅM; u=vM Ó²=›wN?` ¾uÅK” dÃJ” uÅK<” ›U•
”eN ¾Ñv¨<” Ãp` ÃLM“:: uÅK<” ›U• ”eN ¾Ñv¨<” ›ÇU”
ÁÉ” ²”É ›UL¡ c¨< J’:: /°w.216/
 ›UL¡ ›ÇU” ”eN uÑv Ñ>²? KU” K~” ›LÇ’¨<U;
c−‹ ›ÇU Ñ>²? u=cÖ¨< ^c<” ¨Å ¡ብር ÃSMe ’u` vK< ’u`::
›”ÉU:- Ÿ›ÇU u%EL ¾T>’W< c−‹ ›UL¡ ÁÇ’¨< ›ÇU” w‰
’¨<:: — Ó” uƒ\óƒ /u — Y^/uuÔ Y^‹”/ çÅp” vK<
’u`“ ¾c¨< MЋ ðêS¨< u^d†¨< êÉp w‰ ”ÅTÃÉ’<
›U’¨< ›UL¡ ¾c¨< MЋ” G<K< u†`’ƒ TÇ’<” ÁU’< ²”É
K~” ›LÇ’¨<U::
 ›UL¡ KU” ሰ¨< J’;
 K›ÇU ¾ÑvKƒ” nM Ÿ=Ç” ÃðêU ²”É ገላ.4፥4
 Ÿ Ö=›ƒ KT”éƒ ŸleK< KSð¨e 1—.â?Ø. 2፥24-25
 Ÿê’< ›Ñ³´ ’é KT¨<׃ ገላ.5፥1
 Ÿ — uLÃ K?L ¾KU ÃK< K’u\ƒ ŸG<K< uLÃ ¾J’ ¾G<K<
›UL¡ S•\”
 ÃÑMØ ²”É' ›UL¡ ›"L© ›ÃÅKU ÃK< K’u\ ›"L©’~”
ÃÑMê ²”É KTÖ¾p
 ¨MÉ u}ªIÊ c¨< uSJ” }ÑKÖ:: UÉ` KSM"U }
ðØ^ dK eKc¨< Ö=›ƒ uS`ÑTE upÆd” Óa‡ }
SLMfvƒ K=kÉdƒ uÅS< ðdi’ƒ K=Á’éƒ ›UL¡ c¨<
J’::/›=d.45²õ.317/
 ው’}— cLU“ `p” KመeÖƒ ዮሐ.1427
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 38
 ትምህርት ሃይማኖት
 Ÿ²LKU Vƒ KTÇ”
 K¯KU w`H” KSJ” ዮሐ.812
 ¾c¨< MÏ uƒ°³´ ¾}cÖ¨<” QÓ ÃðêU ²”É ›M‰
KU&W`„ ðêV Ád¾¨< ¾KU“:: uSJ’<U Ó²=›wN?` u}
ªIÊ }ÑMÙ W`„ ›Ç=c<~” QÓ ÃcÖ” ²”É Ñ@ c¨< J’::
 Ó²=›wN?` c¨<” ”ȃ ›Ç’¨<;
¾›ÇU” °Ç õÖ<^” K=ŸõK<ƒ ›M‰K<U:: Ó²=›wN?` ¨MÉ
c¨< J• °Ç‹”” ŸðKM”:: ›ÇU K=kuK¨< ÃÑv¨< ¾’u[¨<”
SŸ^ G<K< }kwKA ›ÇU” ’é ›¨×¨<:: qL.214
›ÇU uuÅK< ŸÑ’} ¨Å c=ïM u=cÅÉ SÉ ’@¯KU ¡`e„e ÁK
uÅK< ¾Ñ’ƒ UdK? ŸJ’‹ ŸŸ’¯” ¨Å c=ïM UdK? ¨Å J’‹
Ówê }cÅÅ:: ²õ.322' T‚.2
›ÇU Ÿ¯KS SL ¡ƒ }cÉÊ u ”edƒ S"ŸM u=ј
SÉ ’@¯KU ¡`e„e uŸw„‹ u[ƒ }¨KÅ K<n.2
›ÇU Ÿ ~U S_ƒ N?ª” ŸI~U Ô” }ј}¨< uÉK¨< Vƒ u=ð
[Év†¨< SÉ ’@¯KU ¡`e„e Ÿ ~U É”ÓM Ÿ Su? ‹” }ј„ /}
¨MÊ/ ›Ç’¨<:: ²õ.2 T‚.123
›ÇU ›ƒwL ¾}vK¨<” uM„ MÏ’ƒ” u=Á× ¨MÉ u3® ²S’< }ÖUq
MÏ’~” ›eSKc::
›ÇU uSwM ÉM ’e„ ŸÑ’ƒ u=¨× ¨MÉ #c¨< u ”Ë^ w‰
›Ã•`U u Ó²=›wN?` nM ßU` ”Í= $ wKA ðnÅ YÒ”' eeƒ”
ÉM ’dKƒ:: T‚.44
Ç=ÁwKAe ›ÇU” ŸUÉ` }Kà uUƒÑ˜ Ñ’ƒ w‰¨<” uSwM
ÉM u=ÁÅ`Ѩ< ¨MÉ Ç=ÁwKAe” ŸŸ}T `n uUƒÑ˜ ÑÇS
qa”„e uëU ÉM ’d¨<:: T‚.44
›ÇU IÓ Øf ŸçÒ u=^qƒ SÉ ’@¯KU ¡`e„e ^l~” uSM°
M} SekM }cpKA ›Ç’¨<:: T‚.27 T`.15 K<n.23 ÄN.1925
¾›ÇU Ï“ Ó` ¨Å °çuKe ›U`}¨< ¨Å Vƒ u=ÁÅ`c<ƒ Ñ@
Ï“ Óa‡ up”ªƒ }†’Ÿ\:: S´.211
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ¨MÅ ›UL¡ õèU "d”
"cM”:: ¾›ÇU ›êU v[ðuƒ uÔMÔ }cpKA Vƒ” S¨<Ñ>Á
›dר< ¾Snw` ÃM }h[ `k” ¾’u`’¨<” MЊ ›K”:: /
T‚.2733' 1—qa.1556 / ¾}²Ò‹ Ñ’ƒ }Ÿð}‹ ÉT@¨<”
uS<K< u Ö=›ƒ c=“¨<´ ¾’u[¨<” ðÁ © ²¾T” Lp
we^ƒ }’Ñ[¨<:: #³_ uÑ’ƒ Ÿ ’@ Ò` ƒJ“KI$ /K<n.2343/::
Ñ’ƒ Ÿ Ö=›ƒ ¨Å êÉp }SMc¨< uk˜ KT>qS< SŸð…”
›uW[”:: Vƒ” uV~ h[M”::
 Ó²=›wN?` ›ÇU u=uÉM unK< ð`Ê ŸÑ’ƒ u=Áe¨×¨< unK<
¨Å kÅS ¡w\ SKc¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 39
ትምህርት ሃይማኖት
 Ó²=›wN?` ¨MÉ c¨< J’ e”M ”ȃ ’¨<;
1. ”uK ¨<LÖ? /ÁKSK¨Ø/:- KU” u=vM SK¨Ø TKƒ YÒ ¨Å
SK¢ƒ’ƒ ¨ÃU SK¢ƒ ¨Å YÒ’ƒ }K¨<×DM ›”Æ Öõ…M
TKƒ ’¨<:: KUdK?:- ¾KAØ T>eƒ ¨Å Ú¨< ›UÉ’ƒ' ¾n“ ²ÑK=L
¨< ¨Å ¨Ã” ÖÏ ”Å}K¨Ö }K¨Ö e”M ¾kÅS vI]¨<” Kq
K?L ÃJ“M ¾T>M ƒ`Ñ<U ÃcÖ“M:: ›UL¡ c¨< ¾SJ” UYÖ=`
Ó” uSK¨Ø ›ÃÅKU:: U¡”Á~U SK¢ƒ ¨Å YÒ }K¨Ö "M”
SK¢ƒ ¾kÅS T”’~” ƒ„ c¨< w‰ J•ªM“ ¯KU” ›LÇ’U
TKƒ ÃJ”w“M::ÃI ÅÓV SK¢ƒ YÒ” "M}ªNÅ YÒ w‰¨<”
ŸJ’ SŸ^ SkuK< SckK< KŸ”~ ’¨< ÁewLM uYÒ uõÖ<`
ÅU ›”É”U“:: /²õ.1926 ÄN.21-3/
uK?L uŸ<M YÒ }K¨<Ù SK¢ƒ” J“EM uSK¢ƒ }¨<×DM
M”MU ›”‹MU:: ›UL¡ c¨< J’ "M” õèU c¨< õèU ›UL¡
SJ’<”U ŸS[ǃ Ò` SJ” ›Kuƒ:: U¡”Á~U YÒ vI`è<”
Kpq ¨Å SK¢ƒ’ƒ }K¨<×DM "M” ›G<”U ¯KU ›MÇ’U ¨Å
T>M Hdw eKT>¨eÅ” ’¨<:: ¡`e„e õèU ›UL¡ õèU ሰ¨< ’¨<
wK” "LSን” YÒ }K¨×DM "M” SŸ^ ¾}kበለ¨< SK¢ƒ w‰¨<”
’¨< ÁewMw“M:: ÃI ÅÓV eI}ƒ ’¨<:: SK¢ƒ K=Çce K=ckM
¨Å Snw` K=¨`É ›Ã‹MU“:: ¾ÓÉ SŸ^” KSkuM ¾YÒ”
vI] vI]¨< TÉ[Ó ’u[uƒ:: eK²=I u›ÖnLà YÒ ¨Å SK¢ƒ
SK¢ƒ’ƒU ¨Å YÒ dÃK¨Ø u}®px /uSÖvup/ ›”É J’< ”Í=
Ó²=›wN?` uvQ`è< SK¨Ø eKK?Kuƒ uYÒ vI`à }K¨Ö
TKƒ eI}ƒ ’¨<:: /T>M.36፣ °w.136፣ S´.101
2. ”uK T>Öƒ /ÁKSSKe/:- KU” u=vM ”Å ¨<LÖ? YÒ ¨Å
SK¢ƒ ¨Ã”U SK¢ƒ ¨ÅYÒ }K¨<×DM ›”Æ Öõ…M c=Ác˜
’Ñ` Ó” ¾S<c? uƒ` uƒ`’~” Kpq vw ¨ÅSJ” ”Å}K¨Ö
¾Ówê ¨< U ¨< ’~” Kq ¨ÅÅU’ƒ ”Å}K¨Ö ’Ñ` Ó” SMc¨<
uƒ` ¨< ”ÅJ’< ÁK ’¨<:: eK²=I ›UL¡ ”Å S<c? uƒ` ”Å
Ówê ¨< SSKe vKuƒ SK¨Ø ›UL¡ c¨< J’ "M” c¨<
uõÖ<` K=É” ›Ã‹MU“ ›MÇ’U ¨ÅTKƒ ÁÅ`c“M ›UL¡
uT>Öƒ c¨< J’ TKƒ eI}ƒ ’¨<:: ²ç.42-5፣ ›=d.714፣ ÄN.20
3. ”uK ኅÉ[ƒ:- u431 u›?ôf” ¾}¨Ñ²¨< ”eØae #Ç©ƒ uTIÅ`
cÃõ ucÑv¨< ”ÅT>ÁÉ` uT`ÁU MÏ ›=¾c<e Là ›UL¡ #›Å
[uƒ$ uTKƒ ¾eI}ƒ ƒUI`ƒ ›e}T[:: ÃI”” ¾eI}ƒ
ƒUI`ƒ }kwK¨< ³_U ¾T>Áe}U\ ›K<:: ’Ñ` Ó” ”Ç=I wKA
Te}T` u’u=Áƒ“ uNª`Áƒ ¾}’Ñ[¨< IÁ¨< nM ¨ÇKSkuM
ÁÅ`dM:: /›=d.714' 96' T‚.123' K<n.143/ Ÿ²=IU K?L Ç©ƒ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 40
 ትምህርት ሃይማኖት
uTIÅ` u=ÁÉ` Ç©ƒ u=vM ”Í= TIÅ` ”ÅTÃvM TIÅ`U
”ÅTÃJ” Ñ@ ”Å Ç©ƒ“ TIÅ` ›Å[ "M” SêNõ:- ›”Æ” ›"M
¾T`ÁU” MÏ ¾ Ó²=›wN?`” MÏ ›UL¡ ¨cwእ (c¨<) ŸTKƒ ÃMp
¾›UL¡ TÅ]Á vM” ’u`:: eK²=I ›UL¡ uIÉ[ƒ c¨< J’ TKƒ ¡IŃ
eI}ƒU ’¨<:: /ÄN.312 ' 528-29' 1127' T‚.1613-17/
4. ”uK ~dN? /ÁKSkLkM/:- ~dN? TKƒ SkLkM' SÅvKp
TKƒ ’¨<:: ÃIU M¿ M¿ Iw`'SM¡ M¿ M¿ × U ÁL†¨< G<Kƒ
’Ña‹ u=ÁÅvMs†ው ŸG<K~ ’Ñ` ¾}¨<×× M¿ w` SM¡
ÁdÁK<:: M¿ ×°U Ãc×K<:: KUdK?:- ¨}ƒ“ u<“ u=kLkK< ¨}ƒ
’ß’~” Kq ¨Å Øl` ÃdvM:: u<“U Øl[~” Kq ¨Å ’ß’ƒ
ÃdvM:: ŸG<K~U ¾}¨<×× M¿ SM¡ Ã ÁM'M¿ ×°U ÃÑ—M::
SK¢ƒ Ó” U”U ~dN? dÕ`uƒ Ÿ Su? ች” ¾’X¨<” YÒ
vK¨< ›ê”„ ¾õÖ<` Mu<“ S`Ua በTÃÅ`euƒ uÓwረ ›UL"©
ØMp u§’ UYÖ=` uŸ©” (uSJ”) }ªQŨ< ”Í= ŸLÃ
uScM’¨< UdK? ›"D%E” SK¢ƒ“ ƒew°ƒ }kLpK¨< uS"ŸL†¨<
K?L ’Ñ`” ÁeÑ–< ¨ÃU ¾}Öóñ ›ÃÅKU:: eK²=I ~dN? ›UL¡
u~dN? c¨< J’ TKƒ Lp eI}ƒ ’¨<::
5. ”uK ƒÉU`ƒ:- ƒÉU`ƒ SÅ[w SÅS` TKƒ ’¨<:: ÃIU
”Å Mwe' ”Å ›’vua ’¨<:: Mwe u=Å`u<ƒ ÃÅ[vM u=’Øሉƒ
Ã’ÖLM ”Ë^U u=Å`u<ƒ ÃÅ[vM u=’ØK<ƒ Ã’ÖLM:: SK¢ƒ
ŸYÒ ›”É ¾J’¨< ”Ç=I uSÅ[w ›ÃÅMU:: u}ªIÊ ”Í=
U¡”Á~U uƒÉU`ƒ ŸJ’ c=ðKÑ< S’ÖM ›K kÉV¨<”U u›”É
Là ÃÅ[vM ”Í= ›ÃªHÉU:: SK¢ƒ“ YÒ Ó” uSËS]Á u}
ªIÊ ›”É J’ªM:: %ELU ÁKS’×ÖM Õ^ሉ:: SK¢ƒ” Ÿ}ªIÊ
u%EL S’ÖM ›Ã‰MU:: eK²=I ƒÉU`ƒ TKƒ eI}ƒ ’¨<:: /^°.118/
6. ”uK u<®È:- TKƒ TªÅÉ' TÁÁ´ TKƒ ’¨<:: ›”ÉU:- }
Lêq' }n`x TKƒ ’¨<:: }n`x }Lêq:- TKƒ ¾ ”Úƒ “ ¾w
[ƒ W^}— ”Ú~” Ö`x' ›K´x' w[~” V`Ê'›eTU„
uSX]Á ¨ÃU uwKA”' uUeT` ›”É u=ÁÅ`Ò†¨< ›”É ÃJ“K<::
TW]Á¨<” ¨Ã”U wKA’<” u=ð ¨< ÃKÁÁM:: u<®È }Lêq }n`x
TKƒ ”Ç=I ¾}KÁ¾ ’Ñ` eKJ’ ¾¡`e„e }ªIÊU ”Ų=I ’¨<
TKƒ Lp eI}ƒ ’¨<::
7. õMÖƒ:- TKƒ Ÿ}ªIÊ u%EL ¾T>S× SKÁ¾ƒ TKƒ ’¨<::
KUdK?:- ’õe“ YÒ }ªIŪM ’Ñ` Ó” }ðMÙ ›Kv†¨<:: ¾SK¢
ƒ“ ¾ƒewQƒ }ªIÊ Ó” U”U u’õe“ uYÒ }ªIÊ u=ScM
”Å ’õe“ ”Å YÒ }ðMÙ ¾KuƒU:: ä¨<U ሊ= ¨p uSM°
M} SekM #›v ›TGê” ’õe¾ ¨<e} ÈŸ$ #›vƒ JÃ ’õc?”
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 41
ትምህርት ሃይማኖት
u Ï ›Å^ c×KG<$ wሎ ¡w`ƒ ’õc<” Ÿ¡u<` YÒ¨< uѳ
YM×’< uK¾ Ñ>²? SK¢ƒ Ÿ’õeU ŸYÒU }ðMÙ/SKÁ¾ƒ
dÕ`uƒ u›"K YÒ ¨Å Snw` ¨`Ê S<e“ Snw`”
›Øõ„M“M::
S<e“ Snw` TKƒ uSnw` ð`f uewf Sp[ƒ ’¨<::
ä”” 3 S¯Mƒ 3 K?K=ƒ uŸ`c Snw` ›Éa uS’X~
›Øõ„M“M:: —U E`c<” uŸ<` ›É`Ñ” ¾U”’X
J’“M::1.ቆሮ.15÷20 u›"K ’õeU uSK¢ƒ ¨Å c=ïM ¨`Ê ’é’ƒ”
K’õdƒ cw¢ Ÿl^˜’ƒ ›eKpq“M:: u ”Ų=I ÁK ›"D%E” SK¢ƒ
ŸƒewQƒ ¾TÃKà eKJ’ õMÖƒ TKƒ Lp eI}ƒ ’¨<:: /
N.›u¨<:-Ñê 48 l.1.../ ¾Scvcv‹” U¡”Á~U ¾ Ó²=›wN?`” MÏ
õÖ<` ’¨< ÁK< ›`Äe” S“õn””U G<ሉ፤ öÖ=•e” Å ^© eLK'
ä¨<KAe dUdÖ= É[ƒ eLK' ªK=Ù”“ T’>” UƒNƒ eLK<'
S`pÁ” ´`¨< eLK'Nª`Áƒ ¾cucwªƒ ¾Ÿu[‹ u?} ¡`e+Á”
èbƒ ²”É ¾}’c< Sናፍn”” G<ሉ eKT¨<Ñ´ ’¨<::
Ç=Á ›UL¡ c¨< J’ e”M ”ȃ ’¨<;
uõèU }ªIÊ ’¨<:፡
}ªIÊ:- TKƒ ›”É SJ”'SªNÉ ›KSKÁ¾ƒ TKƒ ’¨<::
›”ÉU:- }ªIÊ ¾Tèe’¨<' ¾TÃÇce¨< ›"L© nM Ó²=›wN?`
¨MÉ Ÿ›w ŸS”ðe pÆe dÃKይ uTIç’ É”ÓM ›Éa ŸYÒª
YÒ' Ÿ’õdD ’õe ’e„ S¨KÆ” Ád¾“M:: ¨”Ñ@L©¨< ÄN”eU
#nM YÒ J’ çÒ”“ ¨<’ƒ”U }VM„ u — ›Å[$ ÁK¨< ÃI
õèU }ªIÊ ’¨<::ዮሐ.1÷14
pÆe o`KAe eK nM“ YÒ }ªIÊ ”Ç=I ÃLM:: #nM
YÒ J’ c=vM nM }K¨<Ù YÒ J’ TKƒ ›ÃÅKU YÒU }
K¨<Ù SK¢ƒ J’ TKƒ ›ÃÅKU::
uTÃS[S` ¾}ªIÊ UYÖ=`'¾nM Ñ”²w KYÒ'¾YÒ
Ñ”²w KnM J’ ”Í=:: ÃIU TKƒ ¾SK¢ƒ Ñ”²w u}ªIÊ ¾YÒ
Ñ”²w ¾YÒ Ñ”²w u}ªIÊ ¾nM Ñ”²w J’ TKƒ ’¨<:: ò}—“
SÚ[h SvM ¾T>Ñv nM c=J” YÒ Ó” u}ªIÊ ¾nM” Ñ”²w
¾^c< ›É`ÕM“ ò}—U %EK—U ’˜ K=M un ^°.1÷17
¾YÒ Ñ”²w:- S^w'SÖTƒ'SÉŸU' SVƒ' Ó²<õ’ƒ' ¨<c<”’ƒ ¨²}
¾nM Ñ”²w:-G<K<” ‰Ã’ƒ' kÇT©’ƒ' ²LKT©’ƒ' [mp’ƒ'
ፊተ˜’ƒ' ኋK˜’ƒ' ð×]’ƒ ¨²}..
”Å u?}¡`e+Á“‹” ƒUI`ƒ SW[ƒ u}ªIÊ ¾nM Ñ”²w
KYÒ ¾YÒ Ñ”²w KnM J’:: ŸG<Kƒ ›"M ›”É ›"M ŸG<Kƒ
vI`à ›”É vI`à J’ªM:: ÃI TKƒ kÇT©’ƒ ÁM’u[¨< YÒ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 42
 ትምህርት ሃይማኖት
nM” }ªIÊ kÇT© ›UL¡ }vK:: /ÄN.8÷56/ ²S” ¾TÃqÖ`Kƒ
nM ÅÓV! YÒ” }ªIÊ ²S” }qÖ[Kƒ:: ›”ÉU:- G<Kƒ ›"M
›”Æ ›”Æ” dÁÖó dÃK¨<Ö¨< ÁKSkLkM& ÁKSÅ^[w /u}
®px/ uSÖvup ›”É SJ” }ªIÊ ÃvLM፡፡
}®px /Sጠvup/: TKƒ uÖpLL¨< ƒew ƒ“&SK¢ƒ” Ÿ~d›?
&Ÿ¨<LÖ? ¾T>Öwp ›’ÒÑ` ’¨<:: UYÖ=\U S<c? uÅw[c=“
NSMTM Ÿ’uMvM ’uMvM ŸNSMTM }ªIÊ ’uMvK<
NSMTK<” dÁnØK¨< NSMTK< ’uMvK<” dÁÖó¨< ”Ǿ&SK¢
ƒU ƒew ƒ” ›LÖó¨<U&ƒew ~U SK¢~” ›MK¨Ö¨<U TKƒ
’¨<::ዘጸ 3÷1
ƒew°ƒ:- TKƒ ›"M”U& vQ`ÔU ›”É ›É`Ô ¾T>Ádà ›’ÒÑ`
’¨< ”Í= ›"Mን ¨ÃU vQ`Ô w‰ ¾T>Ádà ›’ÒÑ` ›ÃÅKU::
›”ÉU:- }®px ”Å ’õe“ ”Å YÒ }®px ’¨<:: ¾YÒ ›"K<
Ó²<õ& vQ`¿ u¨< ፣ uS_ƒ፣ u’óe፣ u dƒ ÁK< vI`Áƒ `Øuƒ፣
Å[p’ƒ፣ S<kƒ “ p´n²? ’¨<:: ¾’õe ›"LD [mp፣ Ówb Kv©’ƒ፣
’vu=’ƒ፣ QÁ©’ƒ ’¨<::
’²=I G<K~ ’õe“ YÒ c=ªGÆ YÒ Ó²<õ’~” Kq dÃ[p፣
dÃK¨Ø፣ ’õe `k…” Kn dƒÑ´õ፣ dƒK¨Ø ’¨<:: ’²=IU
›"L†¨< c=ªNÉ vQ`Á†¨<U ”Ų=G< }ªIÇDM ”Í= }KÄ ¾k
[ ›ÃÅKU::
’õe“ YÒ u}®px }ªIŨ< ¾}Ñ–¨< ›"M ›”É c¨< u=vM
”Í= G<Kƒ ›"M&G<Kƒ vQ`à K=vM ›Ã‹MU:: [mp SK¢ƒU
Ó²<õ YÒ” u}Apx u=ªHÉ ›”É ›"M ›”É vI`à ÃvLM ”Í=
G<Kƒ ›"M G<Kƒ vI`à K=vM ›Ã‹MU::
¾’õe“ ¾YÒ ›"L†¨< c=ªNÉ vI]Á†¨< Ÿ}ªIÊ u›õ® /
u¨<ß/ ”ÇMk[ SK¢ƒ“ ƒew ƒU ›"L†¨< c=ªNÉ vI]Á†¨<
›M}ªHÅU K=vM ›Ã‹MU:: #¾TÃS[S` ¾›w IK=“¨< `c<
’¨<:: ¾›w Øuu< `c< ’¨<& ¾›w ÃK< `c< ’¨<:: k˜ Ì& ¡”Æ
`c< ’¨<$:: /›=d.4÷13& ÄN.12÷38& aT.10÷16& 11-32&
ሃÃ.›u¨<.Ñê 22 U.2 l.12-13/
#¾TÃS[S` ¾TÃK¨Ø nM&¾T>K¨Ø YÒ” }ªQÊ
SK¨Ø ÃeTT¨< ¾’u[ YÒ” ¾TÃK¨Ø ›Å[Ѩ<:: eK²=I u}
ªGŨ< uSª+ ›ÇU YÒ }ÑKÖ&¾TÃK¨Ø vI`à ÁK¨< nM
¾T>K¨Ø vI`à vK¨< YÒ V„ uõÇ ¾}Á²<ƒ” u¨”Ñ@K<
›Ç“†¨<$ /ÄN.1÷14፣ 1ጢV.3÷16& òK=.2÷6-8' 1—â?Ø.3÷21&
NÃ.›u Ñê 23÷13
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 43
ትምህርት ሃይማኖት
Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uSM°M} Sekል }
cpKA YÒ¨<” q`f ÅS<” ›õef ¯KU” ÁÇ’¨< SK¢ © vQ`Ã
¾}ªNŨ< cw›© vQ`à vK¨< ›"K ƒew ƒ uSJ’< ŸG<Kƒ ›"ል
›”É ›"M ŸG<Kƒ vQ`à ›”É vQ`à J’ wK” “U“K”:: }’X ®
[Ñ SvሉU ”Ų=G< u}ªQÊ ’¨<::
 ›”É ›"M ›”É vQ`à ¾U”K¨< ÃI ›"ል ÃI vQ`à uSK¢
ƒ“ uƒew ƒ }ªሕÊ ›”É ¾J’ ’¨< ”Í= ¾SK¢ƒ w‰ ¨ÃU
¾ƒew ƒ w‰ ›ÃÅKU ¾SK¢ƒ w‰ ’¨< ”ÇÃvM ¾SK¢ƒ ›"M
UK< ' eñQ' [mp' c=J” ¾TÃ Ã' u Ï ¾TÃÇce' ¾T>q[e
YÒ ¾T>ðe ÅU ¾K?Kው' eKJ’ upÆe YÒ¨< u¡u<` ÅS< ¯KU”
›Ç’ TKƒ ›Ã‰MU:: u¨”Ñ@L©¨< upÆe ÄN”e nM YÒ ¢’
ÁK¨< Sp[~ S uሉ ’¨<:: ¾ƒew ƒ w‰ ’¨< ”ÇÃvMU ¾°\p
w c= YÒ ¾°\p w c= ÅU ”Ÿ<ª”e ¯KU” K=ÁÉ” K^c<U ›Ç˜
¾T>ÁeðMѨ< ’¨<:: eK²=I }ªQÊ G<Kƒ ’Ña‹ ›”É SJ“†¨<”
ÃÑMéM ”Í= K›”É w‰ ¾TÃ’Ñር eKJ’ ¡`e„e ŸG<Kƒ ›"M
›”É ›"ል ŸG<Kƒ vQ`à ›”É vQ`à J’ TKƒ ÓMê“ ¾ÓÉ ’¨<::
›UL¡ uV~ ¯KU” TÇ’< ¾ ¨k ¾}[Ç ’Ñ` ’¨< /
aT@.5÷10/:: ›UL¡ V} KTKƒ ÅÓV Ø”~ SW[~ ›UL¡ }ç’c
›UL¡ }¨KÅ TKƒ ’¨<:: }ç’c }¨KÅ c=vMU uYÒ SJ’<
ÓMê ’¨< /K<n.1÷26-39' 2÷18' ÄN.1÷14/:: nM YÒ” u=ªNÉ
¾T>Ö^uƒ ¾}ªQÊ eS< ›T’<›?M ¡`e„e “†¨<:: Su? ‹”
pÉeƒ É”ÓM T`ÁU” S›UL¡ ¨LÇ=} ›UL¡ wK” ¾U”Ö^ƒ
›UL¡” uYÒ eK¨KÅ‹M” ’¨<:: eK²=I SK¢ƒ uYÒ S¨KÆ
ÓMê ’¨<::
Ÿ}ªIÊ u%EL ሁለትነት ¾KU
 ¡`e„e uŸw„‹ u[ƒ ¾}¨KŨ< uÚ`p ¾}ÖkKK¨< Ÿw„‹
uƒ”óh†¨< ÁVlƒ /K<n.2÷1-7/ ”Ńew ƒ’~ ’¨< ¨Ãe
”Å ›UL¡’~;
 Ÿcw› cÑM Ï S”h ¨`p' ×”' Ÿ`u? ¾}kuK¨<e /T‚.21-
11/ ”Å ›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~;
 uvQ[ Ä`Ç•e u Å ÄN”e ¾}ÖSk¨< /T‚.313-16/ ”Å
ƒew ƒ’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ›UL¡’~;
 ›w ¾U¨Å¨< MÎ ÃI ’¨< wKA ¾ScŸ[Kƒ /T‚.317'175/
”Å ›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~;
 uÑK=L n“ W`Ó u?ƒ }Ö`„ Ÿ “~ ŸpÉeƒ É”ÓM T`ÁU“
ŸNª`Á~ Ò` ¨Å W`Ñ< ¾ ÅS¨< /ÄN.21-2/ ”Å
ƒew ƒ’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ›UL¡’~;
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 44
 ትምህርት ሃይማኖት
 ¨< ¨<” ¨Å ¨Ã” ÖÏ’ƒ ¾K¨Ö¨<e /ÄN.23-11/ ”Å
›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~;
 ŸNª`Á~ Ò` u ”Ÿ<ª c=H@É ”pMõ ¾}—¨< /T`.435-38/
”Å ›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~;
 ’ódƒ”“ T°uLƒ” ¾Ñcç¨<“ çØ Ác–¨<e /T`.438-41/ ”Å
›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~;
 }`x dK ÃuL ²”É ŸuKe õ_” ¾ðKѨ< /T‚.2118-22' T`.11
12-14/ ”Å ƒew ƒ’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ›UL¡’~;
 ›Ueƒ ”Ë^“ G<Kƒ ¯X ›u`¡„ Ÿ›Ueƒ g=I Q´w uLÃ
¾SÑu¨<e /T‚.1414-21'T`.638-44'81-9'ÄN.65-14/ ”Å
›UL¡’~ ’ው ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~;
 ›M¯³`” ¾ƒ ku^‹G<ƒ wKA ¾Ö¾k¨< /ÄN.1134/ ”Å
ƒew ƒ’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ›UL¡’~;
 ¾›^ƒ k” _d ›M¯³`” ›M¯³` ›M¯³` “ ¨Å ¨<Ü ¨<×
wሎ Ö`„ uYM×’< ŸSnw` Áe’X¨<e /ÄN.1143-44/ ”Å
›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ƒew ƒ’~; ¾°Kƒ _d ¨MÅ
SuKƒ” ¨K} ›=Á›=ae” Áe’d¨<e; /K<ne.711-15' T`.522-
42/
 u›ÃG<É }Ãμ ¾}”ÑL ¨< ¾}Ñ[ð¨< uSekል Là }cpKA
¾V}¨< /T‚.271-50' T`.151-39' K<n.231-46' ÄN.18
19'130 ”Å ƒew ƒ’~ ’¨< ¨Ãe ”Å ›UL¡’~;
 uV~ ¯KU” ÁÇ’¨<“ Vƒ” S<e“ Snw`” ÉM ’Y„ u^c<
ÃM“ YM×” ¾}’X¨<e /T‚.281-8' T`.161-8' K<n.241-
8' ÄN.201-18/ ”Å ›UL¡’~ ’¨< ¨Ãe ”Å c¨<’~; ÃI””
G<K< ÁÅ[Ѩ< pÉS ¯KU Ÿ›w ÁK “ƒ ¾}¨KŨ< É [ ¯KU
Ÿ Su? ‹” ŸpÉeƒ É”ÓM T`ÁU ÁK ›vƒ ¾}¨KŨ< ›”É
`c< Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ’¨<:: eK²=I Ÿ}
ªQÊ u%EL SK¢ƒ ÃI” W^ ƒew ƒ ÃI” ›Å[Ñ wKA
SKÁ¾ƒ ›ÃÑvU G<K<” ¾W^ G<K<” ÁÅ[Ñ u}ªQÊ ŸG<Kƒ
›"M ›”É ›"M ŸG<Kƒ vQ`à ›”É vQ`à ¾J’ YÓ¨< nM
’¨<::
Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ]Ÿ< uÄN”e ¨”Ñ@M
U°^õ ²Ö˜ ¾}ÑKç¨<”“ ŸS¨KÆ ËUa °¨<` J• ¾}¨KÅው”
c¨< uU^l ßn ›É`Ô ußn¨< Ó”v\” kw„ ¯Ã” ”ÅðÖ[Kƒ
ÓMê ’¨<:: SK¢ƒ w‰ ”Í= ƒew ƒ uÅ[p Ó”v` Là ¯Ã”
›MðÖ[U ¾T>M "K SK¢ƒ ßn ¾T>K¨<euƒ U^p ¾K¨<U“
Hdu< ’Ñ\ G<K< ð^i SJ’< Ã ¨nM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 45
ትምህርት ሃይማኖት
Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ች” ›=¾c<e ¡`e„e õèU c¨< ¾J’ ðèU
›UL¡ ’¨<“ c¨< ”Å SJ’< }¨KÅ uÚ`p }ÖkKK ›UL¡
”ÅSJ’< Ÿcw› cÑM Ï S”h ¨`p' ×” “ Ÿ`u? }kuK::
c¨< ”ÅSJ’< ¨Å W`Ó u?ƒ }Ö^ ›UL¡ ”ÅSJ’< ¨< ¨<”
¨Ã” ›Å[Ñ:: c¨< ”ÅSJ’< ŸNª`Á~ Ò` u ”Ÿ<ª c=H@É
›”kLõ„ }— ›UL¡ ”ÅSJ’< ’ódƒ”“ T°uLƒ” Ñcç:: c¨<
”ÅSJ’< }`x K=uL ŸuKe õ_” ðKÑ ›UL¡ ”ÅSJ’< ›Ueƒ
”Ë^“ G<Kƒ ¯X ›u`¡„ ከAምስት g=I Q´w uLà SÑu:: ›UL¡
”ÅSJ’< ›M¯³`” ¨Å ¨<Ü ¨<× wKA ¾›^ƒ k” _d ›M¯³`”
uYM×” ŸSnw` ›Y’X:: c¨< ”ÅSJ’< uSekM }cpKA V}
›UL¡ ”ÅSJ’< Vƒ”“ S<e“ Snw`” ÉM ’Y„ Snw`
¡ð~M˜ SÓ’´ õ~M˜ dÃM u^c< ÃM“ YM×” }’X:: c¨<
ÃI” G<K< ÁÅ[Ѩ< YÓ¨< nM ¡`e„e ›”É ›"M ›”É vQ`Ã
J• ’¨<:: SK¢ƒ u}ªQÊ ƒew ƒ Ÿ Ö=›ƒ w‰ uk` ¾c¨<
¾J’¨<” G<K< ¾^c< ›É`ÕM“ ¾c¨<’ƒ” Y^ G<K< W`…M:: YÓ¨<
nM ¡`e„e ›”É ›"M ›”É vQ`à J• ”Å ›UL¡’~ QÁ¨<
c=J” ”Å c¨<’~ Kc¨< ¾T>Ñv¨<” QTU“ Vƒ }kwLDM::
unM’~ Ÿ©” ƒew ƒ” ¾}ªNÅ õèU SK¢ƒ uYÒ V„ ¯KU”
TÇ’< ¾ ¨k ¾}[Ç ’Ñ` ’¨<:: /1â?Ø.414-15' °w.210/ Nª`Á¨<
pÆe ä¨<KAeU # — ¾ Ó²=›wN?` ÖL„‡ e”J” MÌ u}ªQÊ}
ƒew ƒ ›õef uV~ ¯KU” ÁÇ’¨< ¾ Ó²=›wN?` MÏ u}ªQÊ}
ƒew ƒ ›”É ›"M ›”É vQ`à ¾J’¨< ›”É `c< Ñ@ ‹”“
SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ’¨< ”Í= K?L G<K}— ¾KU::
pÆdƒ SéQõƒ KÑ@ ‹”“ KSÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e
›”É ¾T>M › ´ w‰ c=kêK<Kƒ ÃÑ—K< ”Í= G<Kƒ ¾T>M › ´
c=kêK<Kƒ Ÿ„ ›ÃÑ–<U::
 ^c< Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e # ’@ ”Ų=I ... L‹%
EKG<$ ÁK u›”É lØ` w‰ }“ÓbM/T‚.517-48'ÄN.812' 42'
58' 1030..../::
 ¾vQ`Ã ›v~ ›wU Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e
uÄ`Ç•e ¨”´ c=ÖSp uÅw[ x` UYÖ=[ SK¢~”
c=ÑMê u `c< IM¨< J–@ MSK¡uƒ K}ªQÊ ¾S[ØŸ<ƒ
¾U¨Å¨< MÎ ÃI ’¨< wKA Se¡aK M /T‚.317' 175/
 Nª`ÁƒU ”Ų=G< ›”É ¡`e„e ›”É MÏ ÁK< ›e}U
[ªM::
 Ó²=›wN?`” Ÿ„ Á¾¨< ¾KU u›v~ põ ÁK ›”É MÌ `c<
’Ñ[” ”Í=$ /ÄN.118/
# Ó²=›wN?` ›”É MÌ” u?³ ›É`Ô eŸ=cØ É[e ¯KS<”
”Ç=G< ¨Ê M“ ...$ /ÄN.316/::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 46
 ትምህርት ሃይማኖት
pÉS ¯KU ¾’u[¨<” ¾ `c<” ’Ñ` ”’Ó^‹%EK” `c< ’¨<
uÐa›‹” ¾cT’¨< u¯Ã“‹”U Á¾’¨< ¾}[Ç’¨< eK Qèƒ
’Ñ`U u Í‹” ¾Çce’¨<$ /1ÄN.11/::
#›”É ›=¾c<e ¡`e„e ....$ /aT@.516-17/' 1qa.816/::
¨MÉ uSª°K YÒ«¨< uƒUI`~“ uY^¨< KU” Ÿ›w
›”dKG< ›K;
Ÿ›w ¾T>Á”e ¾T>ÁewK¨<” Y^ KU” ሠ^; u=vM
K›p`x} cÃ×”
K›êÉq} ƒew°ƒ
K›`›Á (›w’ƒ) ÃJ” ²”É
K"d ’¨<::
¾}ªIÊ UdK?−‹ / uSêNð pÆe/
²ç.32 #¾ Ó²=›wN?`U SM›¡ u dƒ ’uMvM u jI lØsÙ
S"ŸM ¾¨<& ›’JU lØsÙ¨< u dƒ c=’É& lØsÙ¨<U dÃ-
nÖM ›¾:: S<c?U MH>É“ lØsÙ¨< eKU” ›M}nÖKU ÃI”
Lp ሚሥጢር MÃ ›K$
ÃI ’uMvK< ŸlØsÙ¨< }ªIʃ ’uMvK< lØsÙ¨<” dÁnØK¨<&
lØsÙ¨<U ’uMvK<” dÁÖó¨< SÑKè ›"L© nM Ó²=›wN?` ¨MÉ
ŸÉ”ÓM ማርያም TIç” vÅ[ Ñ>²? É”ÓM T`ÁU” d} SK¢ƒ dÁnØLƒ
Ÿ dD ¾’d¨<” YÒ “ ’õe dÃi[¨< /dÃK¨<Ö¨</ õèU ¾SªNÆ
UdK? ’¨<:: NSMTK<U d~” ›KTØó~ ¾É”ÓM T`ÁU YÒ d}
SK¢ƒ” dÃi[¨<& dÃK¨<Ö¨< uõèU }ªIÊ c¨< ¾SJ’< UdK? ’¨<::
NSMTM ¾ƒew ƒ UdK?& ’uMvM& ¾SK¢ƒ& NSMTM
Ÿ’uMvM dÃÖóñ ”Å}ÑKÖ<& SK¢ƒ ŸYÒ dÃÖóñ u}ªIÊ
›”É J’¨< ¾S•^†¨< UdK?::
›=dÃÁe ŸKUê ¾}ð¨cuƒ õIU:- ¾}ªIÊ UdK? ’¨<:: õIU
¾ dƒ “ ¾ŸcM }ªIÊ ’ው:: dƒ uvI]è< ¾TÃÇce&
¾T> Ã& ¾T>ÁnØM c=J” ¾ŸcM ÅÓV ¾T> Ã& ¾T>Á´&
¾T>ÚuØ ’¨<:: ’Ñ` Ó” G<K~ Ÿ}ªNÆ u%EL Ó” uÒ^ eU õIU
c=vM ¾TÃÁ²¨< dƒ uŸcK< ÃÁ³K<:፡ ¾TÁnØK¨< Ÿcል u d~
ÁnØLM:: ›=dÃÁe uÑ<Öƒ u}Á² õIU ”Å}ð¨c G<K< MЋU
uõèU }ªIÊ c¨< uJ’ ›UL¡ SÇ“†¨<” Ád¾“M::
በብረትና በEሳት፡- Ll ¾u?}¡`e+Á” ›vƒ pÆe o`KAe ¾}
ªIÊ” UYÖ=` ¨ÃU ¾UYÖ=[ YÒ«” ’Ñ` u dƒ“ uw[ƒ
SeKA ›e}UbM:: ä¨<U ›”É w[ƒ ›UØ}” uT>”xÑxÓ dƒ
¨<eØ w”ÚU[¨< ÃI w[ƒ Ÿƒ”i qà u%EL Ÿ d~ c=¨×
d~ }ªIʃ #õIU$ SeKA è×M:: ÃI õIU J• ¾¨× w[ƒ
#w[ƒ w‰ ’¨<$ ¨ÃU # dƒ w‰ ’¨<$ wK” ›”Ö^¨<U #¾ÒK w[ƒ$
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 47
ትምህርት ሃይማኖት
wK” ”Ö^ªK” ”Í=:: pÆe ቄ`KAeU u²=I UdK? K=Áe[Ç”
¾ðKѨ< ›"L© nM ŸÉ”ÓM T`ÁU YÒ“ ’õe” ’e„ Ÿ}ªGÅ u%
EL ¡`e„e” #c¨< w‰$ ¨ÃU #›UL¡ w‰$ wK” M”Ö^¨<
›ÃÑvU:: u}ªIÊ ¾Ÿu[ wK” ”Ö^ªK” ”Í= U¡”Á~U uUdK?
Á‹” #w[ƒ w‰$ ’¨< wK” ŸÖ^’¨< w[ƒ w‰¨<” ›ÁnØMU::
uSÒ´ ”"D” w”}[ƒ[¨< ŸውeÖ< dƒ’~” /õIU’~”/ Ãμ ÃÑ—
M& dƒ w‰ ’¨< wK” ŸÖ^’¨< ÅÓV dƒ w‰¨<”
¾T>ÚuØ&¾T>Çce ›ÃÅKU“ ’¨<:: u²=I SW[ƒ ¾TÃÇce dƒ
Ÿw[ƒ Ò` uSªGÆ U¡”Áƒ ”Å}Á² uvQ]¨< SÇce ¾TËM
SK¢ƒ Ÿc¨< YÒ Ò` uSªGÆ }ÇdDM&}Úw×DM::
 YÒU SK¢ƒ” uSªNÆ ¾SK¢ƒ” Ñ”²w (vQ`Ã) vQ`è<
›Å[Ñ& u}ªIÊ ›”É ›"M&›”É vQ`à TKƒ ”Ų=I ’¨<::
 ¾YÒ“ ¾’õe }ªIÊ:-
¾pÆd” ›u¨< Ue¡`’ƒ
 #›"L© nM c¨< u=J” YÒ u=Kwe U” « ¾K?Kuƒ ›”É ›"M
›”É vQ`à ’¨< ”Í= uU”U uU” G<Kƒ ›ÃvMU$ pÆe
Ç=Äeqae
 #›”É MÏ ¡`e„e ›”É ›"ል ›”É vQ`ይ ”ÅJ’ ”“Ñ^K”
”Í= SK¢ƒ uvQ`¿ Kw‰ ¾ƒew ƒU uvQ`¿ Kw‰ ”ÇK
›É`Ñ” G<Kƒ ¾U”K¨< ›ÃÅK”U Nª`Á¨< p/â?Øae ¡`e„e
›”É ›"M ›”É vQ`à ”ÅJ’ ›U• ¡`e„e eK — uYÒ
SŸ^ }kuK ›K ”Í= ¡`e„e G<Kƒ vQ`à ”ÅJ’ ›M}“Ñ
[U::$ pÆe veMÄe
 #¨MÉ ªQÉ ¡`e„e ɨ<Á”” c=ð¨<e KUê c=Á’é Ò’@”
c=Á¨× ›Ueƒ ”Ë^ ›u`¡„ K›Ueƒ g=I c¨< c=ÁuL
›Ò””ƒ” c=Á³†¨< ’`c<U ”Å v`Á c= ²²<Kƒ w à ÃI”
¾ScK¨<” Y^ KSK¢ƒ w‰ ’¨< wKI › ew:: ¾SK¢ƒ
Y^ }›U^ƒ TÉ[Ó ¾ƒew ƒ Y^ SŸ^ SkuM G<K<U
K›”É K `c< w‰ ’¨< ”Í= ¾›UL¡’ƒ Y^ KSK¢ƒ ¾c¨<’ƒ
Y^ Kƒew ƒ ’¨< wKI › ew::$ pÆe Ô`Ô`Äe
 #¡`e„e QTU Vƒ ¾K?Kuƒ õèU ›UL¡ c=J” QTU Vƒ
ÁKuƒ õèU c¨< u=J”U ÁKSK¾ƒ ›”É ›"M ›”É vQ`Ã
’¨<::$ pÆe Ô`Ô`Äe ’vu? SK¢ƒ
 #›u?~ Jà K¨KÅI “ K¨KÅ‹I ›”É MÏ ”ÅJ”I ›S”G<wI
¾Lר< MŃI K?L ’¨<:: ¾G<K}—¨<U MŃI K?L ’¨<::
cTÁ© MŃI K?L ’¨<:: UÉ^© MŃIU K?L ’¨:: ¾ò}—¨<
MŃI ŸQèƒ dƒ ¾}Ñ– ¾Qèƒ dƒ ’¨<:: ¾%EK—¨<
MŃI Ÿc?ƒ ¾}¨KÅ ›"L© nM' ¾ò}—¨< MŃI Ÿ ÃM ¾}Ñ
– ÃM ’¨<:: ¾%EK—¨< MŃI ¾SK¢ƒ ÃM ’¨< ¾ò}—¨<”
hKG< ›LÑ–G<ƒU' ¾%EK—¨<” ›cwG<ƒ ›Å’pG<ƒ:: ¾ò}—¨<”
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 48
 ትምህርት ሃይማኖት
dMÅ`euƒ ›ScÑ”G<ƒ ¾%EK—¨<” u›w^¡ Mu<“ cÓÎ Ï
’XG<ƒ:: ¾ò}—¨< MŃ u%EK—¨< MŃ ¨k ¾SK¢ƒ ¨Ñ”
uÉ”ÓM“ ¨Ñ” }ScÑ’:: ŸÉ”ÓM Ÿ}¨KÉI ¨Ç=I Ÿ›w
¾S¨KÉI HÃT•ƒ }ÑKçM”:: /›`Ò•”/ (WK<e -Ñê 130-
131'NS<e Ñê 268-271)
 ÃI pÆe veMÄe ŸõØ[~ ›ekÉV Ó²=›wN?` ðÖ[˜ ÁK¨<”
¾cKAV”” nM c=}[Ñ<U ”Ç=I ›K:: ¾êÉp ¾Qèƒ ÔÇ“ ’@
’˜ u ’@ "MJ’ uk` ¨Å ›w ¾T>S× T”U ¾KU::
¾ Ó²=›wN?` ›w nM ÃI ›”É Ñ» ’¨<:: ÇÓS—U `c<
u’u=à nM Ó²=›wN?` ðÖ[˜ KõØ[~ kÇT> ›Å[ј ›K::
Ud.822
c¨< Ÿ Ó²=›wN?` }¨KÅ }wKA ”Å}éð c¨< ”ÅSJ’<
uYÒ eK}¨KŨ<MŃ ÃI” }“Ñ[:: S´.875' K<n.338 ÇÓS—
U ¨”Ê‹ MÐች”“ c?„‹ MЋ” ¨KÆ ›K:: Ç©ƒ ›u?~ ”èQ
Mw” õÖ`M˜ ›K K?L õÖ`M˜ ›LKU:: ¾Mu<” ”êQ“ w‰
›ê“M˜ ›K ”Í= ÇÓS—U uc¨<’‚ ÁK ¾k“” › Ua” ›ê“M˜
›KU:: ³_ NÇ=e J’¨< ¾}ðÖ\ ’>I uk“ UÓv` ç”}¨<
Õ^K<:: ²õ.4' S´.50(51)10 ÃI ƒ`ÕT@ SÉ ” nM c¨<
eKSJ’< K=’Ñ` ÃÑvM:: YÒ õÖ<` eKJ’ SK¢ƒ Ó” K=’Ñ`
›ÃÑvU:: `c< ¾ Ó²=›wN?` MÏ Ó²=›wN?` ðÖ[˜ "K
”ÓÇ=I KU” ›UL¡ ÃvLM; u=K< ¨KŘ TKƒ ¾ Ó²=›wN?` MÏ
eKSJ’< ðÖ[˜ TKƒU c¨< eKSJ’< Ã}[Ñ<TM:: (ÄN.110' 5
27' 1—â?Ø.221-25 #¡`e„e eK — uYÒ SS$ K<n.211
ŸpÆd” SéQõƒ }SM¡}” /S´.866/ Ÿu?}
¡`e+Á” K=n¨<”ƒ ŸSUI^” }U[” /²Ç.326' Ud.1314/ ¾}
[Ç’¨< QÁ¨< ¨<’ƒ QÁ¨< nM /°w.412'^E 116'›?`.2329/
›"L© nM u}®px cw›© vQ`Ã ÁK¨<” ›"K ƒew ƒ }ªQÊ
ŸG<Kƒ ›"ል ›”É ›"M ŸG<Kƒ vQ`à ›”É vQ`à SJ’<” ’¨<
 Nª`Á¨< pÆe ä¨<KAe U S“”” c=Á“¨<Ö< ¾Ñ@ ‹”“
¾SÉ ’> ‹” የ›=¾c<e ¡`e„e” ¨”Ñ@M K=Á×US< ¾T>¨Æ
S“õn” S•^†¨<” ÑMë #... ’Ñ` Ó” — w”J” ¨Ã”U
ŸcTà SM›¡ Ÿcu¡”L‹G< ¨”Ñ@M ¾T>Kà ¨”Ñ@M u=cw¡L‹G<
¾}[ÑS ÃG<”:: ›ekÉT@ ”ÇMG< ”Ç=G< ›G<” G<K}— LKG<
Ÿ}kuL‹G<ƒ ¾}K¾¨<” T”U u=cw¡L‹G< ¾}[ÑS ÃG<”$
”ÇK¨< /ÑL.16-9' 1qa.1622/ KpÆd” ›”É Ñ>²? Ÿ}cÖ‹
›”Ç=ƒ HÕ ‹” /ÃG<Ç.13 ›?ô45/ ¾}K¾ ¨”Ñ@M” T”U
Meu¡L‹G< u=M ðêV M“ÅUÖ¨< ›ÃÑvU::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 49
ትምህርት ሃይማኖት
 eK²=I Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e“ Nª`Á~
ŸS“õn” ”É”Öup“ ”ɔ֒kp ”Çe}T\” /T‚.715-
20' 2411-24' aT@.1617-20 òK=å.318-19' qL.24/ ^d‹””“
u?}ሰባ‹”” ŸS“õn’< ”¡`ÇÉ ƒUI`ƒ KSÖup eK
HÃT• ‹” ST` T¨p“ S[ǃ Õ`w“M:: Nª`Á¨<
pÆe â?Øae ¾HÃT• ‹G<” ’Ñ` KT>ÖÃs‹G< SMe
KSeÖƒ ƒ‹K< ²”É ›”kê ›¨Ø ‹G< SêNõƒ Mvƒ
›Mv‹G< }²ÒÏ ‹G< ’<\ ”ÇK¨< /1â?Ø.315/ pÆe ä¨<KAeU
ŸHÃT•ƒ ¨<Ü ¨ÇK< c−‹ uUƒH@Æuƒ Ñ>²? ÃI”” u=K<”
ÃI” ”SMdK” wL‹G< H>Æ ”ÇK¨< /qL.45-6/ ²¨ƒ` }
²ÒÏ}” u¨”Ñ@M Øk” S•` ÃÑv“M::
ጥያቄ
1. ለምሥጢረ ሥላሴ ከሦስትነቱ ከAንድነቱ ማን ይቀድማል? ለምን?
2. ሥላሴ በAካል ግብር ሦስት ናቸው ፡፡ ከወላዲነት ከተወላዲነት
ከሠራፂ ማን ይቀድማል?
3. ለምሥጢረ ሥላሴ ባህሪይመውለጃ ማሰረጫ ነው ወይስ ባህሪይ
ወላዲ ሠራፂ ነው የቱ ነው ትክክል? ለምን?
4. Aብ ወልድ ነው መንፈስ ቅዱስ ነው፤ ወልድ Aብ ነው መንፈስ
ቅዱስ ነው ፤ መንፈስ ቅዱስ Aብነው ወልድ ነው ያለው መናፍቅ
ማን ነው?
5. የAካል ስምና የተጸውO ስም ልዩነታቸው ምንድነው? ለምሥጢረ
ሥላሴ የሚንጠቀመው የቱን ነው?
6. ቃል ሥጋ ሲሆን ከሁለት Aካል Aንድ ሲሆን ከሁለት ባህሪይ
Aንድ ባህሪይ ሲሆን በባህሪይ መለወጥ ያላገኘው ስለምንድነው?
7. ቅዱስ ገብርኤል ወደ Eመቤታችን ሳይላክ ለምን Eመቤታችን
Eንድትጸንስ ያልሆነው ስለምንድነው?
8. ጌታ Aዳምና ሔዋን Eንደበደሉ ወደያውኑ ያላደናቸው ለምድነው?
9. ጌታችን መድኃኒታችን Iየሱስ ክርስቶስ ሲጸነስ ቅዱሳን መላEክት
Aውቀዋልን? ሰይጣንስ Eንዲያውቅ ያላደረገው ለምንድነው?
ፍጹምስ Aምላክነቱን ያወቀው መቼ ነው?
10. Eመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም ድንግል ስትሆን Eናትነት
Eናት ስትሆን ድንግል ናት፡፡ Eናት ስትሆን ማህተመ
ድንግልናዋ Aልተለወጠም በዚህም የሃይማኖት መምህርት ናት
Eንዴት?
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 50
 ትምህርት ሃይማኖት ትምህርት ሃይማኖት

UeÖ=[ ጥምቀት/Baptism/ K›w’ƒ' `c< }ÖUq “”}U }ÖSl KTKƒ ›`›Á

ØUkƒ&#›ØSk/›ÖSk/$ "K¨< ¾Ó ´ Óe ¾}Ñ– c=J” KSJ”:: ÄN.1312-19
S’Ÿ`'SØKp' SÅðp' u¨< ¨<eØ ueS YLc? S²ðp TKƒ uwK<à Ÿ=Ç”U }c¨<a ¾’u[¨<” ›”É’ƒ“ Zeƒ’ƒ KSÓKØ::
’¨<:: ØUkƒ ¾YLc? MÏ’ƒ ¾T>cØuƒ“ ¾ Ö=›ƒ Y`¾ƒ T‚316-17
¾T>јuƒ UeÖ=` ’¨<:: ÖLƒ Ç=ÁwKAe uÄ`Ç•e ¾×K¨<” ¾°Ç ÅwÇu?Á‹”” KSÅU-
¾ØUkƒ ›eðLÑ>’ƒ /ØpU/ ce:: qL.214-15
uØUkƒ ”É“K”&T`.1616:: uØUkƒ Ÿ¨< “ ŸS”ðe ¾ —” ØUkƒ KSv[¡“ KSkÅe::
pÆe ÇÓS— ”¨KÇK”:: ¾SËS]Á¨< YÒ© MŃ ’¨<::
G<K}—¨< ÅÓV uØUkƒ ¾T>Ñ–¨< S”ðd© MŃ ’¨<:: Ñ@ ‹” KU” u3® ²S’< }ÖSk;
ÄN.33'+„.35'›?ô.526 u*]ƒ QÓ SW[ƒ K¡I’ƒ ›ÑMÓKAƒ SS[Ø ¾T>‰K¨< u3®
²S” ”Å’u` G<K< `c<U ¾K=k "I“~” }Óv`' ¾SUI`’~”
uØUkƒ ¾ Ö=›ƒ Y`¾ƒ ÃÑ—M:: ¾Nª.238' 1—qa.611
uØUkƒ Ÿ¡`e„e Ò` ›w[” ”V K”& Ÿ `c<U Ò` Y^' ¾›Ç˜’~” Y^ u3® ²S’< uØUkƒ ËS[:: ² .423'
”’XK”:: aT@.68 aT@.63-4 ² .41-3' 46:48::
uØUkƒ ŸÑ@ ‹” Ÿ›=¾c<e ¡`e„e Ò` ›”É ”J“K”:: ÑL.3 ›ÇU u3® ²S” Aግኝቶት የነበረውን ኋላም Áר<” MÏ’ƒ
27 ”Ç=SKeKƒ KTÖ¾p
 uØUkƒ ¾u?}¡`e+Á” ›vM ”J“K”:: qL.211-13 YM×’ ¡I’ƒ /pe“/ u3® ²S” ጀምሮ መቀበል Eንዳለባቸው
KT꓃
¾ØUkƒ UdK? uwK<à Ÿ=Ç” Ñ@ ‹” KU” uÄ`Ç•e }ÖSk;
• “ u?}cu< uS`Ÿw ŸØóƒ ¨< SÇ“†¨< ¾ØUkƒ UdK?
›ekÉV ¾}’Ñ[¨< ƒ”u=ƒ ÃðçU ²”É:: S´.1133-7
’¨<:: ²õ.818' 1—â?Ø.320-21:: ¾}ScK¨<” UdK? ›T“© / ¨<’}—/ KTÉ[Ó:: ä¨<U
¾ e^›?M vQ[ ›?`ƒ^” Ts[Ø ¾ØUkƒ UdK? ’¨<:: 1— ›w`HU ’ÑY} ¢KAÊÔV`” ÉM ›É`Ô Ä`Ç•e” }hÓa
qa.101-2 SMŸç?Èp” ›Ó˜„ weƒ ›¢‚ƒ ꪓ u[Ÿƒ TÓ–~::
Ó´[ƒ ¾ Ó²=›wN?` Q´w SKÁ UM¡ƒ ’u`:: ²õ.1714' T‚.1417'°w.71-10::
ÄN33-6' Ó´[ƒ K=S× LK¨< KØUkƒ UdK? SJ’<” Sê-  e^›?M Ä`Ç•e” }hÓ[¨< UÉ[ `eƒ KSÓv †¨<:: ›=Ác<.3
Nõ pÆe Áe[ÇM:: qL.210-11:: Ÿ²=I u}ÚT] K?KA‹ 14-17' 415-18
¾ØUkƒ UdK?−‹” ¾¡`e„e ØUkƒ uT>K¨< `°e Y` ›?MÁe Ä`Ç•e” }hÓa ¨Å wN?[ QÁª” T[Ñ<:: 2’Ñ.28-14
”SKŸ †ªK” :: ”°T” uÄ`Ç•e ¨”´ }ÖUq ŸKUè Sð¨c<”:: 2’Ñ.514
›=Äw uÄ`Ç•e ¨”´ }ÖUq ŸÅ« SÇ’<::
¾ØUkƒ ›SW^[ƒ uÄ`Ç•e ¾}×K¨< ¾°Ç ÅwÇu?Á‹”” ÃkÉM” ²”É:: qL.214::
¾UYÖ=[ ØUkƒ SY^‹ Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e
¡`e„e ’¨<:: Ñ@ ‹” UYÖ=[ ØUkƒ” ¾SW[}¨< u}Óv` Ñ@ ‹” KU” u¨ }ÖSk;
uTd¾ƒ' unM (uƒUI`ƒ)' uT²´ ’¨<:: T‚.313-27' T`.19- Ñ@ ‹” ¾G<K< ð×] c=J” uT`' u¨}ƒ ¨ÃU uK?L ðdi
11' K<n.321-22' ÄN.131-34:: dÃÖkU u¨< ¾}ÖSkuƒ U¡”Áƒ ’u[¨<:: U¡”Á„‡U
¾T>Ÿ}K<ƒ “†¨<::
¾¡`e„e ØUkƒ c−‹ ¨ KS¯ƒ ”Í= KUI[ƒ ›M}ðÖ[U ÃK< ’u`“ KUI[ƒ ”Å
ðÖ[ KTÖ¾p&
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e KU” }ÖSk 
¨< uG<K<U x KG<K< c¨< ÃÑ—M&ØUkƒU KSL¨< ¾c¨< ²` ¾ተcÖ
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uÄN”e Ï uvQ ’¨<::
[ Ä`Ç•e ¾}ÖSk¨< ”Å ›ÃG<É Y`¯ƒ KS”éƒ' ”Å ÄN”e ው u›ƒ¡Mƒ Là u=Áðc<ƒ ÁKSMTM& “”}U u¨< wƒÖSl
ØUkƒ Ÿ e` Ö=›ƒ KS”éƒ ›ÃÅKU:: MULT@ YÒ“’õe” Ñ—L‹G< c=M ’¨<፡፡

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 51 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 52
 ትምህርት ሃይማኖት
¨< Éõ” Á’éM&u¨< e”ÖSp ¾’õe” ”êQ“ ”ÅU“ј
KTÖ¾p ’¨<::
¨< SM¡” ÁdÁM& ”Ç=G<U uØUkƒ ¾YLc?” UeÖ=` u¯Ã’
QK=“‹” “ÁK” c=M ’¨<::
¨< dƒ” ÁÖóM “”}U wƒÖSl ŸÑH’S dƒ ƒÉ“L‹G< c=M ’¨<::
¨< ¾Qèƒ UM¡ƒ ’¨<:: ²õ.2' ÄN.114' S´.13'
^°Ã.216' ^°Ã.221'°w.1022
u’w¿ Q´p›?M ¾}’Ñ[¨< ƒ”u=ƒ ÃðçU ²”É:: Q´.3625
¾¡`e+Á•‹ ØUkƒ
c¨< Ÿ¨< “ ŸS”ðe pÆe "M}¨KÅ ¾ Ó²=›wN?`”
S”ÓYƒ ›Ã¨`eU ”Å}vK ¾ Ó²=›wN?`” S”ÓYƒ KS¨<[e
U’ ‹”” KT꓃ ŸYLc? MÏ’ƒ KTÓ–ƒ ŸT ç’ Ä`Ç•e
Ÿ›w^Ÿ S”ðe pÆe uØUkƒ ”¨KÇK”:: ÄN.35' T‚28.2819::
ØUkƒ ¾T>ðçS¨< upÉT>Á u?}¡`e+Á” uŸu[ /u}
çK¾uƒ/ ¨< u›w' u¨MÉ' uS”ðe pÆe eU ›ØTm¨< u}Ñ–
uƒ ከ^e ÖÑ<` eŸ Ó` Øõ` uS’Ÿ` ’¨<:: aT@.812::
u›ÖnLà KØUkƒ ›eðLÑ> ’Ña‹ ¾U”L†¨< ¾T>Ÿ}K<ƒ “†¨<::
 ¾}ÖTm¨< HÃT•ƒ:: T`.1616' ¾Nª.234' 837::
 ›ØTm¨< "I”&TØSp ¾T>Ñv†¨< "I“ƒ w‰ “†¨<:: T‚.2819
 u¨< SÖSp:: ÄN.35' ¾Nª.838' ›?ô.526' Q´.3625
 uYLc? eU SÖSp:: T‚.2819
ØUkƒ ›”Ç=ƒ “ƒ
ØUkƒ u¨^Ï ¨< wƒðçU' uðdi ¨< wƒðçU' uÑ”Ç
¨< wƒðçU' uK=kääe' u›?â=e qæe' uoe Ï wƒÅ[Ó ›”Ç=ƒ
“ƒ:: ›?ô.45:: ØUkƒ ¾TÃÅÑU ›”É w‰ ¾J’uƒ U¡”Áƒ
›K¨<:: ä¨<U&
ከYÒ© ¨LЉ‹” በYÒ ¾U”¨KŨ< ›”É Ñ>²? w‰ ”ÅJ’ G<K<

ŸS”ðd© ›v ‹” ¾U”K¨KŨ< S”ðd© MÅ ‹”U ›”É Ñ>²?
w‰ eKJ’“ eKTÃÅÑU:: ÄN.36-8::

¾ØUkƒ UdK? ¾J’¨< Ó´[ƒ ›”É Ñ>²? w‰ ”ÅT>ðçU
ØUkƒU ›”É Ñ>²? w‰ ÃðçTM:: qL.211-13::

ŸÑ@ Vƒ“ ƒ”X›? }d ò ¾U”J”uƒ UeÖ=` uSJ’< Ñ@ U
¾V}¨<“ ¾}’X¨< ›”É Ñ>²? w‰ ’¨<“:: qL.212'aT@.63-4::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 53
ትምህርት ሃይማኖት
TÖnKÁ:- ØUkƒ c¨< u›w' u¨MÉ“ uS”ðe pÆe eU u¨<
Zeƒ Ñ>²? ÖMq ÇÓS— }¨MÊ ¾u?}¡`e+Á” ¨Ñ” KSJ”
¾T>‹Muƒ UYÖ=` ’¨<:: T‚.2819:: ¨Å u?}¡`e+Á”“
S”ÓY} cTÁƒ SÓu=Á u` ’¨<:: ÄN.36:: ØUkƒ ›ƒÅÑUU&
›ƒŸKcU:: ›?ô. 45::
UYÖ=[ l`v”
l`v”:- l`v” ¾T>K¨< nM ¾c<`eƒ c=J” ulS< S”ðd© ›U '
SYª ƒ' Sv°' K›ULŸ ¾T>k`w' ¾T>cØ Ñ”²w TKƒ ’¨<::
UYÖ=[ l`v” TKƒ "I’< we~” uéQM ¨Ã’<” uꪰ
›É`Ô uçKA} pÇc?¨< uv[Ÿ¨< Ñ>²? we~ }K¨<Ù YÒ SK¢ƒ'
¨Ã’< }K¨<Ù ÅS SK¢ƒ ¾T>J”uƒ“ —U ¾²K¯KU Qèƒ
KTÓ–ƒ ÃI”” ¾¡`e„e YÒ“ ÅU ¾U”kuMuƒ ®u=à UYÖ=`
’¨<::
¾UYÖ=[ l`v” UdK? uwK<Ã Ÿ=Ç”
 "I’< ¾cLU ”Ñ<Y SMŸç?Èp' ›w`HU ’ÑY} ¢KAÊÔV`”“
Ÿ `c< Ò` ¾’u\ƒ” ’ÑY ƒ ÉM ’e„ c=SKe Ãμ ¾}kuK¨<
ወይንና Qweƒ:: ²õ.1418-20' °w.56-10' °w.71'37:: SMŸç?
Èp K›w`HU ¾cÖ¨< weƒ“ ¨Ã” ¾YÒ ¨ÅS< UdK? c=J”
SMŸç?Èp ¾Ñ@ ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e UdK? ’¨<::
 K e^›?M uUÉ[ uÇ ¾¨[ÅL†¨< S“ ¾Ñ@ YÒ“ ÅU UdK?
c=J” S“¨< ¾}Ñ–uƒ ÅS“ ÅÓV Ñ@ ŸYÒª YÒ Ÿ’õdD
’õe ’e„ c¨< ¾J’vƒ ¾É”ÓM T`ÁU UdK? ’¨<::
²ç.1613' ÄN.649-51::
uwK<Ã Ÿ=Ç” l`v” ¾T>cÖ¨< ØpU
 É ’} YÒ“ S”éƒ ÃcØ ’u`
 ¾YÒ u[Ÿƒ ÁcØ ’u`::
 Ñ>²?Á© `p ÁcØ ’u`::
uwK<Ã Ÿ=Ç” l`v” Ák[u< ›u¨<
›ÇU፦ vk[u¨< l`v” ከ5 k” }Ÿ<M በ%Eላ ›É”HKG<
¾T>K¨<” }eó ›Ó˜…M:: ÑL.43-7::
• ፦ vk[u¨< l`v” UÉ` G<K}— u”õር ¨< ”ÅTƒÖó
¾ke} ÅS“ UM¡ƒ ¾ç“ nM Ÿ=Ç” }kwLDM:: ²õ.820-22'
²õ.98-17::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 54
 ትምህርት ሃይማኖት
›w`HU፦ vk[u¨< l`v” u²`I ›Q³w Ãv["K< ¾T>M }eó
›Ó˜…M:: ²õ.183-18::
SMŸç?Èp፦ vk[u¨< l`v” ¡I’~ ²K¯KT© ÅJ’
’}’Óa M::
Ç©ƒ፦ vk[u¨< l`v” Ÿ›w^¡I ¾}Ñ–ው MÏI” u²<ó”I
›’ÓYMHKG< }wLDM:: S´.13111::
¾UYÖ=[ l`v” ›SW^[ƒ
l`v” ¾}ËS[¨< Ÿc¨< uÅM ¨Ç=I ’¨<:: ²õ.43-4 ’Ñ` Ó”
Seª°} *]ƒ ›Mö Seª°} NÇ=e uS}"~ É ’} ’õe
¾T>ÁcØ UYÖ=[ l`v” ¾}ËS[¨< uçKA} NS<e Uiƒ
u›M¯³` u?ƒ uÑ@ ‹” ›T"Ã’ƒ ’¨<:: T‚.2626-29::
¾UYÖ=[ l`v” ›ÑMÓKAƒ /ØpU/
 uUYÖ=[ l`v” ¾²K¯KU Q胔 “Ñ—K”:: ÄN.654::
 p`”Ýõ ŸÓ”Æ e"M}K¾ É[e Qèƒ ”Ç=•[¨< G<K<
¡`e+Á•‹U ¾¨Ã” Ó”É ŸJ’¨< ŸÑ@ ‹” Ÿ›=¾c<e ¡`e„e
›KSK¾ ‹”' uQèƒ S•^‹””' K Ö=›ƒ ›K SV ‹””
“[ÒÓ×K”:: ÄN.653::
 u K} ¯`w Ñ@ ‹” uÔMÔ uSM°M} SekM LÃ ¾q[c¨<”
pÆe YÒ“ ¾ðcc¨<” ¡u<` ÅU ”kuLK”:
 uS”ðd© °¨<kƒ ¾U“ÉÓuƒ“ uìÒ¨< ¾U”uKêÓuƒ” ¾Qèƒ
UÓw “Ñ—K”:: ÄN.635-55::
 Y`¾} Ö=›ƒ “Ñ—K”:: T‚.2627::
 Ñ@ ‹”“ ›UL"‹” በQè ‹” ¨<eØ Ã•^M:: ¾N.635::
 ŸÑ@ ‹” Ò` ÁK”” }ªQÊ ”Ç=G<U ŸpÆd” Ò` ÁK”” ›”É’ƒ
“[ÒÓ×K” :: 1—qa.1017::
pÆe l`v” ue”È“ u¨Ã” ¾J’uƒ U¡”Áƒ U”É” ’¨<;
Ÿ›´` ƒ G<K< KÑ@ ÃJ” ²”É e”È Ÿõ^õ_ ÅÓV ¨Ã”
SJ’< U¡”Áƒ ’u[¨<::
 UdK?¨< ÃðçU ²”É& SMŸç?Èp u¨Ã” ue”È ÁScÓ”
’u`:: ²õ.1418' °w.71-3:: ÃIU ¾YÒ ¨ÅS< /l`v”/
UdK? ’¨<::
 ƒ”u=~ ÃðçU ²”É& #uMu? Åe ን ÚS`Ÿ< Ÿe”È õ_
Ÿ¨Ã” Ÿ²ÃƒU u³$ S´.47::
 UYÖ=` eLK¨< ’¨<&ä¨<U e”È ew YÒ” ÃSeLM'¨Ã”
ÅÓV ƒŸ<e ÅU” ÃSeLM:: eK²=I uT>SeM ’Ñ` SeÖ~
’¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 55
ትምህርት ሃይማኖት
pÆe l`v” uSwM“ uSÖØ ¾J’uƒ
U¡”Áƒ KU”É” ’¨<;
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e YÒ¨<“ ÅS<” u¨`p uw` dÃJ”
uSwM“ uSÖØ ÁÅ[Ñuƒ U¡”Áƒ ›K¨<::
 SwM“ SÖØ Ÿc¨<’ƒ Ò` êNÇK< ¨`p“ w` Ó” ›ÃªNÆU eK²=I
uc¨<’ƒ ”Ç=ªNÅ” KTe[ǃ ’¨<
 }`x dK c¨< ¨`p“ w` ŸT>cÖ¨< K`Hu< UÓw KØT~ SÖØ ¾cÖ¨<”
”T>¨É ¨Ç‹%EKG< ƒ¨Æ—L‹G< c=K” YÒ¨<“ ÅS<” uSwM“
uSÖØ ›Å[Ѩ<::
eKUYÖ=[ l`v” ¾›u¨< Ue¡`’ƒ
 #Ñ@ “ ›ULŸ? ›=¾c<e ¡`e„e Jà u²=I l`v” uYÒ uÅUI SK¢
ƒ SK¢ƒI ”Å}ªNÅው ›¨<nKG<:: ÃI””U eL¨pG< Ÿ¡w` G<K<
Ò` ¾Ÿu[ YÒI” ŸcTÁ© ¡w\ G<K< Ò` ›Ÿw^KG< ... ¾¯KU G<K<
ð×] uS”ÓY} cTÁƒ Ÿ=\u?M c<^ôM ¾T>cÓÆMI ”Ñ<W ’ÑYƒ
›”} }W¨<[Iuƒ ”ÇKI ›¨<o ›U–@ kuKªKG<::$
pÆe veMÄe ²md`Á - ¨<Çc? ›UL¡
 #K¯KS< G<K< Qèƒ KSJ” uk^”Ä ”Å}cªI KÉ ’ ‹”
¾U”cª¨< ÃI ’¨<:: ÃI weƒ ¾ucK“ ¾Å[c ¾T>Çce“ ¾T>’" J•
”ÅU ¿ƒ UÉ^© weƒ ¾TÃÖpU Ÿ”~ ›ÃÅKU:: ¾ Ö=›ƒ”
ሾ’ƒ ¾T>ÁnØM SK¢ƒ ’¨< ”Í=:: Ö=›}™‹”U ¾T>ÁÖó uL¯>
’¨<& Ø›””U ¾T>ÁnØM ¨<EÃ ’¨<::$
pÆe ÄN”e ›ð¨`p/ pÇc? ÄN”e ›ð¨`p l.85/
TÖnKÁ
 pÆe l`v” S cu=Á ¨ÃU UdK? dÃJ” ¨<’}— ¾Ñ@ YÒ“ ÅU
’¨<::T‚.2626-29' ÄN.651' u1—qa.1123-24:: ÃI” KS cu=ÁÂ
›É`Ñ<ƒ c=M SŸ^” QST@” u?³’‚ን Ácv‹G<'›U“‹G<
YÒ”“ ÅT@” }kuK< TK~ ’¨<::
 pÆe l`v” ”Å ØUkƒ ›”É Ñ>²? w‰ }kwK” ¾U”}¨¨< dÃJ”
u}ÅÒÒT> ¾U”kuK¨< UYÖ=` ’¨<
 u Ö=›ƒ J’¨< YÒ ¨ÅS<” SkuM ›ÃÑvU&Ÿ}kuM” Ó” °Ç
ÃJ”w“M:: 1—qa.1127::
 YÒ ¨ÅS< u°ÉT@'uë dèc” KT”—¨<U ¡`e+Á” ¾}ðkÅ
’¨<:: 1—â?Ø.318::
 kd¨<eƒ upÇc? Ñ>²? ¾T>Ák`u<ƒ weƒ ›T“© ¾¡`e„e YÒ
¨Ã’<U ›T“© ¾¡`e„e ÅU ’¨<::
¾TÑ“²u=Á Øpf‹
T`.1422-26' ÄN.647-57' S´.225' S´.396' K<n.2214-26'
1—qa.1123-30' ƒ.›=d.66-/UdK?/::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 56
 ትምህርት ሃይማኖት
UYÖ=[ ƒ”X›? S< ”
ƒ”X›? ¾T>K¨< nM }”e› ŸT>K¨< ¾Ó ´ nM ¾}Ñ– c=J”
S’Xƒ TKƒ ’¨<:: ’õe“ YÒ uVƒ Ÿ}KÁ¿ u%EL uSÚ[h¨<
²S” uƒ”X›? ÃÑ“—K<:: eK ƒ”X›? e”“Ñ` eK YÒ ƒ”X›?
S“Ñ^‹”” Mw TKƒ ÁeðMÒM:: U¡”Á~U ’õe uvQ`ê
¾TƒVƒ uSJ“E ’¨<:: eK²=I ƒ”X›? ¾T>J’¨< YÒ V ð`d“
uewd ƒ•` Ÿ’u[uƒ ŸSnw` ueM×’ Ó²=›wN?` }’Y Ÿ’õe
Ò` SÑ“–… ’¨<:: ÄN.536
eK ƒ”X›? uwK<à Ÿ=Ç”
U”U ”"D” UሥÖ=[ ƒ”X›? S< ” ”Å ²S’ NÇ=e uwK<Ã
Ÿ=Ç” uÓMê“ u}w^^ S”ÑÉ ¾}ÑKç vÃJ”U uƒ”u=ƒ“ uUdK?
iiÓ“ eው` uJ’ S”ÑÉ }ÑMÙ ’u`:: Ÿ’²=I S"ŸM:-
1. ›w`HU ¾T>¨Çƒ T>e~ uVƒ u}K¾‹¨< Ñ>²? # ’@ u “”} ²”É
eÅ}—“ Sé}— ’˜$ ²õ.234 TK~ uS< ን uS’Xƒ }eó
”ÅT>ÁÅ`Ó ÁdÁM:: K²=I ’¨< Nª`Á¨< p/ä¨<KAe u°w^ውÁ”
SM ¡~ # ’²=I G<K< ›U’¨< V~ ¾}c׆¨<” ¾}eó nM ›LÑ–<U
Ç\ ግ” Ÿ\p J’¨< ›¿ƒ“ }dKS<ƒ uUÉ]~U ”ÓÊ‹“ Sé}™‹
”ÅJ’< S’< ”Ç=I ¾T>K<ƒ K ’`c< ¾T>J’¨<” ›Ñ` ”Ç=ðMÑ<
ÁመK¡ K<“ Á” ¾¨Ö<uƒ” ›Ñ[ ›eu¨< u=J’< K=SKc< Ñ>²? uJ’L†¨< ’u`
›G<” Ó” ¾T>uMÖ¨<” cTያ© ›Ñር ÓõnK< eK²=I Ó²=›wN?`
›UL"†¨< }wሎ K=Ö^ u ’`c< ›Áõ`U Ÿ}T” ›²ÒÏ„L†ªM$ °w.19
13-16 uTKƒ cTÁ©¨<” ›Ñ` ÓõnK< wሎ }eó†¨< ƒ”X›?
”ÅJ’ u²=I UÉ` Ó” ”Å ንግÇ“ Sé}— ”Å}kSÖ< êÛEM::
u}ÚT] ÃeNp” K=cª u}²ÒË Ñ>²? Ó²=›wN?` ŸVƒ
K=Áe’XKƒ ”ÅT>‹M uTS” ’u`:: ÃIU ¾ƒ”X›? UdK? ’¨<::
#uÃeNp ²ር ÃÖ^MHM ¾}vKKƒ `c<U ›”Æ MÌ” ›k[u Ó²=›wN?`
ŸVƒ K=Áe’X¨< ”ÅT>‰K¨< ›ex›M“$ °w.1119 ”Ç=M::
2. ¾ƒ Óeƒ ›vƒ ¾J’ ›=ÄwU #u¨<’< c¨< ŸV} u%EL }SMf
QÁ¨< ÃJ“M”;$ ›=Ä.1414 uTKƒ ÃÖÃቃM:: ›¡ሎU #³õ c=q
[Ø ÅÓV ÁqÖlØ ²”É p`”ÝõU ”ÇÁMp }eó ›K¨< Y\U
uUÉ` ውeØ u=Á[Ï Ó”ÆU uS_ƒ ¨<eØ u=Vƒ Ÿ¨< i
¾}’X ÁqÖl×M ”Å ›ƒ¡MƒU p`”Ýõ Á¨×M$ ›=Ä.147-9
uTKƒ uƒ”X›? Là ÁK¨<” }eó uT>ÁSK¡ƒ ›’ÒÑ` # ’@ Ó”
¾T>u?»˜ QÁ¨< ”ÅJ’ uSÚ[hU ²S” uUÉ` Là ”Ç=qU
ÃI l`u‚ ŸÖó u%EL u´Á” Ñ>²? ŸYÒ }KÊ Ó²=›wN?`”
”Çà ›¨<nKG<' ’@ ^c? ›¾ªKG<' ¯Ã•ŠU ÃSKŸ~ M Ÿ ’@U
K?L ›ÃÅKU:: Mu? uSናðp ´K<›M$ uTKƒ }“Óa›M:: ›=Ä.19
25-27
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 57
ትምህርት ሃይማኖት
3. ’u=¿ Ç©ƒ eK ƒ”X›? c=“Ñ` #YÒ ÅÓV u}eó É^K‹
’õc?” uc=ïM ›ƒ}ªƒU pÆeI”U Sueue Áà ²”É ›ƒ}
ወ¨<U“$ wKA›M:: S´.169 ይህ ƒ”u=ƒ uÑ@ ‹” õéT@¨<”
”ÇÑኘ uNª`Áƒ Y^ }ÑMë›M:: Nª.224-32
4. u’u=¿ Q´p›?MU ƒ”X›?” u}SKŸ} #Ñ@ Ó²=›wN?` K ’²=I
›Ø”„‹ ”Ç=I ÃLM ’J ƒ”ói” ›Ñvv†ªKG< uQèƒU
ƒ•^L‹G<$ uTKƒ }“ÓbM:: Q´.375
5. u’u=¿ Ç”›?M ƒ”X›?” c=ÁSK¡ት#uUÉ` ƒu=Á ¨<eØ "”kLñƒ
w²<−‹ Ã’nK< Ÿ<ሌቶ‡ ¨Å ²K¯KU Qèƒ Ÿ<K?„‡U
ÅÓV ¨Å ²K¯KU õ[ƒ“ ¨Å ²K¯KU Ñ<elM“$ uTKƒ
ƒ”u=ƒ }“ÓbM:: ƒ.Ç.122-3
6. ›=dÃÁe ƒ”X›?” c=ÑKê #S< ” QÁª” ÃJ“K< _d−‹U
Ã’dK< uUÉ`U ¾Uƒ•\ Jà ÖM ¾w`Hን ÖM ’¨<“ UÉ`U
S< ”” ¨×K‹“ ”l ²U\$ ›=d.2619
7. ’u=¿ Ä“e u¯X ›”u] JÉ ውeØ Zeƒ k”“ Zeƒ K?K=ƒ
TÅ\“ S¨<×~ Ñ@ ‹” ሦeƒ kን Zeƒ K?K=ƒ uŸ`c Snw`
›Éa ¾S’X~ UdK? ’u`:: ƒ.Ä“.21 Ñ@ ‹” ÃI” ¨<’ c=Á
[ÒÓØ #Ä“e u¯X ›”u] JÉ Zeƒ k”“ Zeƒ K?K=ƒ ”Å’u
[ ”Ç=G< ¾c¨< MÏ uUÉ` Mw Zeƒ k”“ Zeƒ K?K=ƒ
Õ^M$ uTKƒ ’Óa“M:: T‚.124®
¾ƒ”X›? SY^‹ T” ’¨<;
M®<K vQ`Ã ð×]Á‹” ›=¾c<e ¡`e„e ›M›³`”'¾SuK+~”
MÏ'¾›=Áae” MÏ ŸVƒ "e’X u%EL 3 S¯Mƒ“ 3 K?K=ƒ uŸ`c
Snw` ›Éa Snw` ¡ð~M˜ SÓ’´ õ~M˜ dÃM ŸS< ”
kÉV }’X:: uƒ”X›?¨<U ƒ”X›?Á‹”” ÑKÖM”:: eK²=I ¾ƒ”X›?
uŸ<` ¾ƒ”X›? SY^‹ `c< ’¨<:: 1—qa.1520-24' ÄN.1014-18
' ÄN.191-30' T‚.2747-53::
ƒ”X›? ÁK¨< õØ[ƒ T” ’¨<;
ŸHÁ G<K~ Y’ õØ[ƒ S"ŸM ¾ƒ”X›? S< ” vKu?ƒ c¨< w‰
’¨:: Kc¨< ƒ”X›? ÁeðKÑuƒ U¡”Áƒ c¨< ¾}ðÖ[¨< ’õc<“
YÒ¨< dÃKÁà uQèƒ KS•` ”Í= KVƒ ›M’u[U:: ’Ñ` Ó”
u Ö=›ƒ U¡”Áƒ u^c< Là V~” uTU×~ Vƒ ¾TÃÑv¨<
›UL¡ V„ Ÿ Ö=›ƒ õ`É uTÇ” Vƒ” uTØóƒ ukÅS¨<
Qè~ ”Ç=•` Kc¨< MÏ ƒ”X›? cÖ¨<:: 1—}c.13÷16፣
Ç”.12÷2::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 58
 ትምህርት ሃይማኖት
¾Ñ@ ‹” ƒ”X›?
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uSª°K YÒ«¨<
UYÖ=[ ƒ”X›? ሙ ”” unM ›e}Ua“M:: T‚.2019' K<n18
31-33' T‚.2762-64 unM w‰ ›ÃÅKU V„ S’Xƒ ƒ”X›?” u}
Óv` uSðçU ›dÄ“M ÄN.201' T‚.281' T‚.281' Kn.24
1' T`.161 Ñ@ ‹” ¯`w u9 c¯ƒ pÉeƒ ’õc<” ŸpÆe YÒ¨<
uYM×’< K¾፡፡ ÄN.1930 11 c¯ƒ c=J” Äc?õ“ ’>qÇ=Ve YÒ¨<”
ŸSekM ›¨<`Ũ< u›ÃG<É ¾›Ñ“’´ MTÉ Ÿi~ Ò` u}Mv Ó`
Mwe Ÿõ’¨< T”U vM}ku[uƒ u›Ç=e Skw` ku\ƒ::
¾Snw\”U ÅÍõ u Lp É”Òà ²Ñ<ƒ T‚.2757-61 Ñ@ ‹”
pÉeƒ ’õc<” Ÿ¡u<` YÒ¨< uK¾ Ñ>²? Zeƒ S®Mƒ“ Zeƒ K?K=ƒ
uSnw` ›Å[:: u’õc<U ÅÓV ¨Å c=ïM uS¨<[É K’õdƒ
’é’ƒ” cuŸL†¨< ’éU ›¨×†¨<:: pÆe â?ØaeU ÃI” c=ÑKê
#uYÒ V} uS”ðe Ó” IÁ¨< J’ `c<U ÅÓV H@Ê u¨I’> K’u\
’õdƒ ነፃነትን cuŸL†¨<$ 1â?Ø.318 uTKƒ }“Óa›M::
Ÿ}ªIÊ u%EL SK¢ƒ“ ƒew ƒ Kpêu} ¯Ã” SKÁ¾ƒ
¾Kv†¨<U“ ŸYÒ Ò` ¨Å Snw` uS¨<[É YÒ” S<ስ“
Snw` TKƒ ð`f uewf ”ÇÃk` c=ÁÅ`Ѩ< u’õe ¨Å c=±M
uS¨[É ’õdƒ” ŸÇ=ÁwKAe T`¢ ’é ›¨<Ø…M::
¾ƒ”X›? ›T“©’ƒ
¾Ñ@ ‹” ŸVƒ S’Xƒ K¡`eƒ“¨< HÃT•ƒ ¨d˜ ’¨<::
ƒ”X›? ¯KU” ¾K¨Ö UሥÖ=` ’¨<:: ƒ”X›?¨< ÃM ’¨<:: Ñ@
ŸVƒ vÃ’d •a ¡`eƒ“ ÁKð ]¡ w‰ uJ’ ’u`::
eK²=I uƒ”X›?¨< ¨<’}˜’ƒ ¨ÃU ›T“©’ƒ TS”
u U’ƒ ¨<eØ ¾T°²” Å”Ñ>Á ’¨<:: uØ”ƒ ²S” ¾’u\ G<Kƒ
¡`e+Á•‹ c=Ñ“–< #¡`e„e ŸS< ” }’X .... u ¨<’ƒ }’X$
uTKƒ ’u` cLU ¾T>Kª¨Ö<ƒ ¨ÃU ÅÓV #Tራና $ uT>M
nM cLU ÃKª¨Ö< ’u`:: ƒ`Ñ<S<U ¡`e„e ¾}’X¨<'Á[Ѩ<“
ÇÓU ¾T>Sר< TKƒ ’¨<:: #¡`e„e ŸS< ” }’X ...
u ¨<’ƒ }’X$ ¾T>K¨< ¾¡`e+Á•‹ S”ðd© cLU M¨<¨<Ø
uw²< NÑa‹ eŸ³_ kØKA›M::
”ÓÇ=I ’²=I cLU −‹ ¡`e+Á•‹ u¡`e„e ƒ”X›? ›T“©’ƒ
ÁL†¨<” ê’< U’ƒ ¾T>Ádà ’¨<:: ¾¡`e„e ƒ”X›? ›T“©
vÃJ” U” ÁIM Ÿ”~ ”ÅJ’ Nª`Á¨< pÆe ä¨<ሎe c=ÑMê
#¡`e„e ŸS< ” ”Å }’X ¾T>cw¡ ŸJ’ Ó” Ÿ “”} ›”ዳ”Êቹ
ƒ”X›? S< ” ”ȃ ¾KU ÃLK<; ƒ”X›? S< ”e ŸK?K ¡`e„e
›M}’XT' ¡`e„e "M}’X ”ÓÇ=Ie ewŸ ‹” Ÿ”~ ’¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 59
ትምህርት ሃይማኖት
U’ ‹G<U ÅÓV Ÿ”~ “ƒ .... u²=I‹ Ièƒ /uUÉ^©
Ièƒ/ w‰ ¡`e„e” }eó ÁÅ[Ó” ŸJ’ Ÿc¨< G<K< ÃMp
UeŸ=•‹ ’”$ uTKƒ ÁK ¡`e„e ƒ”X›? u¡`eƒ“ ÁK¨< G<K< Ÿ”~
”ÅT>J” ÑMéDM 1— qa.1512-19
ÄN.206-7 ¾}Mv Ó` Mwc<“ u^c< LÃ ¾’u[¨< ØU×U }
KÁÃ}¨< SkS׆¨< KÑ@ ƒ”X›? ›e[Í= “†¨<:: u›ÃG<É ›vvM
¾Ñ@ YÒ }c`q ŸJ’ c^m¨< ”ȃ Ÿð’<” Ÿc¨<’~ TKÁ¾ƒ ‰
K; ¯LT¨<e U”É” ’¨<; Övq‹e uØun Là dK ”ȃ Ÿð’<”
Ÿc¨<’~ KÄ Tek[ƒ }‰K;
K²=I ’¨< ulØ` 8 Là #u²=Á” Ñ>²? ›ekÉV ¨ÅSnw`
¾Sר< K?L¨< ÅkS´S<` (ÄN”e ¨”Ñ@L© ’¨<) ÅÓV Ñv ›¾U'
›S’U$ ¾}vK¨< U¡”Á~U Åk S´S<\ ¾}SKŸ}¨< Ñ@ c=’X
›ÃÅKU ÃMl”U Ÿð’<” ”Í= ÃI ÅÓV KS’X~ Te[Í eKT>J”
›¾U ›S’U:: U”U ”"D ¾¡`e„e ŸVƒ S’Xƒ uw²< S”ÑÊ‹
¾}[ÒÑÖ u=J”U ›ÃG<É Ó” ÁÅ[Ò†¨<” }›U^„‹ ”ÇduK</
”Å"Æ/ G<K< ƒ”X›?¨<” ¡ÅªM::T‚.2763-66' 2811-15' 1621'
1722-23 K<n.2423-27' 2446' 247 '
¾Ñ@ ƒ”X›? Ÿ›M¯³` ƒ”X›? uU” ÃKÁM;፡- ¾›M¯³` ƒ”X›?
›e’i ÁeðMѪM %ELU Vƒ ›Kuƒ ¾Ñ@ ƒ”X›? Ó” ›e’i
¾T>ÁeðMѨ< %ELU Vƒ ¾K?Kuƒ ’¨<::
¾›ÃG<É ¡IŃ uƒ”X›?¨<U LÃ
¾Ñ@ ‹” ŸVƒ S’Xƒ uÑ>²?¨< Ÿ’u\ ›ÃG<Ê‹ Là Ÿõ}—
É”ÒÖ? ¾ðÖ[ ¡e}ƒ ’u`:: eKJ’U u}KSŨ< ¡IŃ KS꓃
¾ƒ”X›?¨<” ¨<’}—’ƒ ŸSkuM ðkp ›K<:: ƒ”X›?¨<”U
KTduM q`Ö¨< }’W<
›ÃG<É Ñ@ ‹” ŸS’X~ uòƒ uSª°K YÒ«¨< J’ ŸVƒ
Ÿ}’X u%EL ƒ”X›?¨<” KTduM V¡[ªM:: Ÿƒ”X›?¨< uòƒ
Ñ@ ‹” u}ÅÒÒT> }LMö ”ÅT>cØ SŸ^” ”ÅT>kuM“
”ÅT>Vƒ uZe}—¨<U k” ŸVƒ ”ÅT>’X u´`´`“ uÓ-
Mê }“Óa ’u`:: T‚.2018-19' T`.1033-34' K<n.1831-33
eK²=I ›ÃG<É Ñ@ ‹” #uZe}—¨< k” ’XKG<$ TK~” cU}¨<
eK’u` ¾"I“ƒ ›Kq‹“ ð]d¨<Á” ¨Å â=LÙe k`u¨< #Ñ@ Jà Á
›d‹ uQèƒ Ñ“ dK ŸZeƒ k” u%EL ’XKG< ”ÇK” ƒ´ ›K”::
”ÓÇ=I ÅkS³S<`~ SØ}¨< uK?K=ƒ ”ÇÃc`lƒ KI´u<U
ŸS< ” }’X ”ÇÃK< ¾%EK—Ã~ eI}ƒ Ÿò}—Ã~ ÃMp ¾Ÿó‹
ƒJ“K‹“ Snw\” eŸ Ze}—¨< k” É[e ”Ç=Öup ²´
â=LÙeU Övq‹ ›K<L‹G< H@Ç‹G< ”Ǩn‹G< ›eÖwl ›L†¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 60
 ትምህርት ሃይማኖት
’c<U H@Ũ< ŸÖvq‹ Ò` ɔҿ” ›ƒS¨< Snw\”
›eÖul::$ T‚.2762-66 ¾Snw\ Å”Ñ>Á'S }S<“ Övq‡ TÉ
[Ò†¨< ¨ÃU ›ÃG<É ¾¨cƃ Ø”no u}n^’>¨< ¾ƒ”X›?¨<”
›T“©’ƒ ¾T>ÁSK¡ƒ ’u`:: Ñ@ ‹” uc”uƒ ¾¯Ã’e¨<\” ¯Ã”
uTw^~ c”uƒ uSh` Ÿc¨<ƒ ’u`:: ’`c< Ó” uc”uƒ Kƒ
›”ŸvK¨< Snw\” c=²Ñ< ›Lð\U:: ÄN.916-24
ÅkS³S<`~ ¾Ñ@ ” YÒ ›Mc[lU ¾U”Muƒ U¡”Áƒ
¾SËS]Á¨< uSe[n†¨< U” ¾T>Á}`ñƒ ’Ñ` ›K; ÃMl”U
”"D” K=c`l ›ÃG<É” uSõ^ƒ ”Å}u }’< ÓMê ’¨<::
u}ÚT]U ƒ”X›?¨<” uTS“†¨<“ uSeu"†¨< eKU”
KSŸ^“ KVƒ }LMð¨< Ãc×K<:: Gcƒ ŸJ’ ÅkS³S<`~ ÃI”
›É`Ѩ< u=J” KÑ@ U J’ K^d†¨< ¡w` ›ÃcÖ<U TKƒ ’¨<::
ØÁo¨< c=kØM ”ȃe wK¨< ’¨< Övq‹” ›Mð¨< ¾H@ƃ
”ȃe ’¨< ÁKU”U ¢i uçØ É”Ò¿” Á”ŸvKK<ƒ; uÉ’<”e
”ȃ uc”uƒ ተgŸS< ;
”ȃ ’¨< ¨ታÅa‡ ›eÚ“m¨<” ¾aT” QÓ ‹L wK¨<
”pMõ የ¨cdž¨<; u¾}^e SÖun†¨< Ÿ ”Ç=I ¯Ã’~ ‹Ó`
KSÖup ›M’u[U; ŸÖvq‡e ›”Æ ”"D” ”ȃ ›M’nU;
uØó †¨<e Kõ`É k`u¨< KU” ›M}kÖ<U; Ñ<Çà KU” ug<V‹
›M}S[S[U:: uÉ’<” c`k¨< ¾ƒ ¨cƃ; uc”uƒe ¨Èƒ“
”ȃ ku\ƒ; Övq‹ }˜}¨< ŸJ’ uÅkS³S<`~ Sc[l”
”ȃ ›¨l; ¾Ñ@ ƒ”X›? SÖ^Ö` ’²=I”“ ScM KJ’< ØÁo
−‹ u›e†Ò] G<’@ SÒðØ ’¨<::
¾Ñ@ ƒ”X›? ›U’¨< eK’u` ’¨< Nª`Áƒ #›=¾c<e$ “ ¾T>cS<uƒ c¯ƒ ÃS×M SM"U ÁÅ[Ñ< KQèƒ ƒ”X›? ¡ñ ÁÅ
#ƒ”X›?$ ¾T>K¨<” nM u}ÅÒÒT> Seu"†¨< ÃÖlS< ¾’u[¨<::
ÄN.1718 u²=IU U¡”Áƒ KVƒ“ KITU KScÖƒ ðnÅ— ¾J’<ƒ
ƒ”X›?¨< ›T“© uSJ’< ’¨<:: ƒ”X›?¨< Gcƒ ŸJ’ ”ȃ ’¨<
Gc}— uJ’< Nª`Áƒ Ï }›U^ƒ ¾T>Å[Ѩ<; #Ñ@
u ¨’ƒ }’Y…M$ K<n.2434
¾c¨< MÏ ƒ”X›?
uSÚ[h ²S” ¾V~ G<K< Ã’XK<:: ÃI Ñ>²? uu?}¡`e+Á” ›Ö^`
#ƒ”X›? ²Ñ<v›?$ ¾}vK ÃÖ^M:: ¾T u` ƒ”X›? TKƒ ’¨<::
U¡”Á~U u²=I ¨pƒ ¾V~ G<K< uYM×’ Ó²=›wN?` }’Y}¨<
Kõ`É k`u¨< éÉn” ¨Å²K¯KU ¡w` Ø›” ¨Å²K¯KU SŸ^
¾T>H@Æuƒ k” ’¨<:: eK²=I c−‹ G<K uS’Xƒ ›”É c=J’< ›’XX†¨<
Ó” K¡w`“ K¨<`Ń uSJ’< #ƒ”X›? ²K¡w`$ “ #ƒ”X›? ²KGd`$
ÃvLM:: T‚.2546 UYÖ=[ ØUkƒ“ UYÖ=[ l`v” ŸUYÖ=
[ ƒ”X›? S< ” Ò` ¾}dcረ ›”É’ƒ ›L†¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 61
ትምህርት ሃይማኖት
uUYÖ=[ ØUkƒ ›T"˜’ƒ SVƒ“ S’Xƒ” Ÿ ¨<’}—
ƒ”X›? (Ÿƒ”X›? ²Ñ<v›?) uòƒ ¾U”kUe uSJ’< u%EL u¡w`
KS’Xƒ uØUkƒ ›T"˜’ƒ Ÿ¡`e„e Ò` uV~“ uƒ”X›?¨< ”}
vu^K”:: aT@.63
Nª`Á¨< ä¨<KAe ³_ SÖSn‹” u%EL u¡w` KS’Xƒ
›eðLÑ> eKJ’ # ”Ç=ÁT "MJ’ eKS< ” ¾T>ÖSl U” ÁÅ`ÒK<;
S< ”e Ÿ„ ¾TÃ’W< ŸJ’'eK `c< ¾T>ÖSl U”É” ’¨<;$ wKA
¾ØUkƒ“ ¾ƒ”X›? S< ”” ተÁÁ»’ƒ ÑMëM“M:: 1— qa.1529
¾Ñ@ ” YÒ“ ÅU ”eN Ñw„ K}kuK uSÚ[h k” ¾¡w`
ƒ”X›? KS’Xƒ ªeƒ“ ¾T>J’¨< eKJ’ Ñ@ ‹” #YÒ” ¾uL
ÅT@” ¾Ö× ¾²K¯KU Qèƒ ›K¨<' ’@U uSÚ[h k”
›e’XªKG<$ c=M ቃM Ÿ=Ç” cØ„“M:: ÄN.654፣ T`.1616
”ÓÇ=I u%EL ƒ”X›? ²K¡w` KTÓ–ƒ uØUkƒ ÇÓS—
S¨KÉ“ uYÒ¨ÅS< S }U Ÿ `c< Ò^ S•` }Ñu= ’¨<:: ÃI”
u?}¡`e+Á” #ƒ”X›? Mu<“$ ÁK‹ ƒÖ^ªK‹::
¾S< ” ›’XY ”ȃ ’¨<;
Ñ@ ÇÓU uT>S×uƒ ¨pƒ SL ¡ƒ ¾SKŸƒ” ÉUê
ÁcTK<:: T‚.2431' 1—qa.1552' 1—}c.416 ¾SKŸƒ ÉUê ¾}
vK UdK? ’¨<:: ¾SKŸƒ ÉUê ¾Ñ@ ƒ°³´ ’¨<:: ¾UÉ` ”Ñ<Y
SKŸƒ c=’ó W^©~ G<K< u›”É ÃŸ M:: ¾Ñ@ ƒ ³´ U¨< ”
ŸÁK<uƒ ¾T>cuew uSJ’< uSKŸƒ ÉUê }SeLDM:: ƒ”X›? uÑ@
ƒ ³´ ¾T>ðçU eKJ’ u¨”Ñ@M #uSnw` ÁK<ƒ G<K< ÉUè”
[Ñ< Kõ`É ƒ”X›?$ }wLDM:: ÄN.529
SKŸ~U Zeƒ Ñ>²? Ã’óM:: uSËS]Á¨< ¾SKŸƒ ÉUê
ð`f“ uewf ¾k[¨< ¾cው YÒ ÃcucvM:: uG<K}—¨< ¾SKŸት
ÉUê ¾}cucu¨< YÒ }ÁÃμ S<K< ›"M ÃJ“M:: uZe}—¨<
¾SKŸƒ ÉUê ’õe Ÿx ª SØ ŸYÒ Ò^ uSªHÉ QÁ¨< G<•
Ã’XM:: 1— qa.1552 ¾S’h °ÉT@ ¨”Ê‹ 30 ¯Sƒ ÔMTd
c?„‹ ¾15 ¯Sƒ q”Ð J’¨< ’¨<:: # Á”Ç”Æ u^c< }^ ÃJ“M$
1— qa.1523
uƒ”X›? ”K¨×K”
Ñ@ ‹” uŸu[ YÒ ”Å}’X G<K< ¾c¨< MЋU uTÃÅ¡U
uTÃ^w uTà SU“ uTÃVƒ YÒ Ã’XK< K²=I ’¨< Nª`Á¨<
#¾S< ” ƒ”X›? ÅÓV ”Ç=G< ’¨< uSueue ò^M' vKSueue
Ã’XM:: u¨<`Ń ò^M' u¡w` Ã’XM$ uTKƒ ¾}“Ñ[¨<:: 1—
qa.1542
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 62
 ትምህርት ሃይማኖት
u}Sddà #VƒU ”ÓÇ=I ¨Ç=I ›ÃJ”U ²”U u=J”
¨ÃU Û¤ƒ ¨ÃU enà Ÿ ”ÓÇ=I ¨Ç=I ›ÃJ”U ¾kÅS¨<
Y`¯ƒ ›M÷M“$ ¾}vK¨< ^°.214 ÃI” pÆe ä¨<KAe #¡u<`
YÒ¨<” ”Ç=SeM ¾}ª[Åዉ” YÒ‹”” ÃK¨<×M$ c=M
ÑMë M:: òM.321
uƒ”X›? ŸSŸ^ G<K<“ Ÿß”p ŸÉ"U Ÿ ²”“ Vƒ ¾U“`õ
eKJ’ #¾c”uƒ °[õƒ K Ó²=›wN?` Q´w k`qL†ªM$ }wLDM::
°w.49
SêNõ pÆd© UdK?
 u›u?M Vƒ V ‹”& uH@•¡ °`у ƒ”X›?Á‹” ¨<sM::
²õ.48'²õ.524::
 ›u?M ŸVተ u%EL ÅS< S“Ñ\:: ²õ.4÷10::
 • uØóƒ ¨< Ñ>²? ¨Å S`Ÿw SÓv~ KSku^‹”' S¨<×~
S’X ‹” UdK? ’¨<:: ²õ.6÷7-8::
›w`HU“ X^ "[Ì u%EL S<kƒ“ MULT@ ›Ó˜}¨< ÃeNp”
¨MŪM:: T`Ë †¨< KSV ችን' S<kƒ ›Ó˜}¨< MÏ
S¨<Kdž¨<' ’õe nM › Ua ›Ó˜}” KS’d‹” UdK? ’¨<::
²õ.21÷1-2::
 ÃeNp ›v~ uQK=“¨< Ÿcª¨< u%EL ŸVƒ SÇ’< ¾ƒ”X›? UdK?
’¨<:: ²õ.22::
 Á°qw“ Äc?õ uSV †¨< Ñ>²? ›Ø” †¨< ŸÓwê ¨Å Ÿ’¯”
”Ç=¨× }“Ó[ªM:: Ówê ¾Snw`' Ÿ’¯” ¾S”ÓY} cTÁƒ
UdK? “ƒ:: Äc?õ“ Á°qw ›¨<Ö<ƒ TK †¨< ƒ”X›? S< ””
KSÓKê c=K< ’¨<:: ²õ.47÷29-31' ²õ.50÷24::
 ¾›a” uƒ` kÉV uMULT@ S•b uQè} YÒ KS•^‹” %EL
SÉ[s KSV ‹” ÇÓS— SKUKTE ÅÓV ¾ƒ”X›?Á‹” UdK?
’¨<:: ²%<.17÷11
¾UYÖ=[ ƒ”X›? S< ”
uƒ”X›?¨< éÉn” uuÓ Ø›” uõ¾M }SeK¨< }êöªM
éÉn” uuÓ Ø›” uõ¾M ¾}ScK<ƒ KU”É” ’¨<;
 uÔ‹ u²S’ *]ƒ KSeª°ት Ãk`u< ’u`:: ¾éÉn” çKAƒU
u¾Ñ>²?¨< Ÿ Ó²=›wN?` ²”É ÃÅ`dM:: õ¾KA‹ Ó” KSeª°ƒ
›Ãk`u<U ’u`:: u=k`u<U u¨<ß ”Í= ¨<eØ ›ÃÑu<U::
¾ Ø›”U çKAƒ uŸ”~ ¨<Çc? u=k` ”Í= Ÿ Ó²=›wN?` ²”É
›ÃÅ`eU::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ትምህርት ሃይማኖት
 uÔ‹ uÅÒ ”Í= uqL ›Ã•\U& éÉn”U uSŸ^ YÒ ”Í=
u}ÉL uÅe ›Ã•\U:: õ¾KA‹ Ó” uqL ”Í= uÅÒ
›Ã•\U:: Ø›” u}ÉL YÒ ”Í= uSŸ^ YÒ ›Ã•\U::
 ¾uÓ YÒ Ã×õ×M&Å« ›ÃkcpeU ¾éÉn” çKAƒ uc¨<“
u Ó²=›wN?` ²”É ¾}cT ’¨<::
 uÔ‹ [—†¨< vcT^†ው x [Ó}ው è<LK<:: éÉn”U [—
†¨< ›=¾c<e ¡`e„e ve}T^†¨< UÓv` HÃT•ƒ ç”}¨<
Õ^K<:: õ¾KA‹ Ó” [—†¨< vcT^†¨< x ç”}¨<
›Ãq¿U& Ø›”U [—†¨< vcT^†ው uUÓv`“ uHÃT•ƒ
ç”}¨< ›Ãq¿U::
 uÔ‹ Ømƒ X` "Ñ–< }eTU}¨< ÃuLK<&éÉn”U ÁK‰†¨<” /
ÁÑ–<ƒ”/ Ÿ¨”ÉV‰†¨< Ò` }"õK¨< }eTU}¨< ÃuK< M::
õ¾KA‹ Ó” w²< X` w²< pÖM u=ÁÑ–<U }eTU}¨< ›ÃuKU&
c=ªÑ<U c=ÁÑ<[S`S< è<LK<:: Ø›”U ¾T>uL ¾T>Ö×
VM„ }eTU}” ›”uLU wK¨< c=ÒÅK< Õ^K<::
 ¾uÔ‹ L †¨< ¾¨[Å õ[} YÒ†¨<U ¾}c¨[ ’¨<&
¾éÉn”U çKAƒ uc¨< ²”É e¨<` ’¨<:: Ö=›ƒ”U u=W\ °
K~” u”eN ÁÖñ M:: õ¾KA‹ Ó” L †¨< ¾}ckK õ[ †¨<
¾}ÑKÖ ’¨<& ¾ Ø›”U UÓv` KG<K< ÓMê ’¨<:: Ö=›ƒ
uW\ Ñ>²? u”eN “Øó¨< ›ÃK<U::
 uÔ‹ ›qMlK¨< ”Í= ›hpu¨< ›Á¿U&éÉn”U Vƒ” ÑG’S
dƒ” ÁevK< ”Í= ”jU ”gKU ›ÃK<U:: õ¾KA‹ Ó”
›hpu¨< ’¨< ¾T>Á¿ƒ Ø›”U ”jU ”gKU ”Í= Vƒ”
ÑG’S dƒ” ›Áeu<U::
 ŸuÔ‹ ›”Å—¨<” ›¨<_ }Ÿ<L u=’Øk¨< ¾k\ƒ u[¨< uÆ`
ÃÑvK<:: éÉn”U Ÿ ’`c< ›”Æ” Vƒ ’Øq u¨cŨ< Ñ>²? ’ÑU
¾’c< }^ ”ÅJ’ }[É}¨< e”n‹”” ”h uTKƒ S”’¨<
Ó`T K?K=ƒ'ÉUç ›^©ƒ”' ìw› ›Ò””ƒ” ‹K¨< Óc¨</
Ÿ Ö=›ƒ }SMc¨< Õ^K<:: Ÿõ¾KA‹ Ó” ŸS"ŸL†¨< ›¨<_
’w` ›”Æ” u=¨eÉ KÑ>²?¨< ¾k\ƒ ÃghK< ’Ñ` Ó” }SMc¨<
ÃcucvK<:: Ø›”U ŸS"ŸL†¨< ›”Æ uVƒ u=Kà KÑ>²?¨<
¾ ²” Mwe ÃKwdK< w²<U dÃq¿ T>e~” Gw~” `e~”
è`dK<::
uƒ”X›? éÉn” ukኝ Ø›” uÓ^ ”ÅT>qS< }’ÓaªM
éÉn” uk˜ Ø›” uÓ^ ¾SqT†¨< UdK? U”É” ’ው;
k˜ ð×” ’¨<& éÉn”U UÓv` ሃÃT•ƒን KSY^ƒ ðו‹
“†¨<::
k˜ w`~ ’¨<& éÉn”U UÓv` ሃÃT•ƒን KSY^ƒ w`~−‹
“†¨<::
k˜ p” ’¨<& éÉn”U UÓv` ሃÃT•ƒን KSY^ƒ p•‹ “†¨<::
63 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 64
 ትምህርት ሃይማኖት ትምህርት ሃይማኖት

Ø›” uÓ^ ¾T>qS<uƒ UdK?:-

Ó^ ÖTT ’¨<& Ø›”U UÓv` ሃÃT•ƒን KSY^ƒ ÖTT
ጥያቄ
“†¨<:: 1. ከክርስቲያን ወገን የተወለዱ ሕፃናት ሳይጠመቁ በፊት Eንዳላመኑ Eንደ
Ó^ Ç}— ’¨<& Ø›”U UÓv` ሃይT•ƒ” KSY^ƒ Ç}™‹ Iስላም ናቸውን ? ለምን?
“†¨<:: 2. ምሥጢረ ጥምቀት ሳይፈጸምላቸው ለሞቱ ሕፃናት ርስታቸው የት
Ó^ c’õ ’¨<& Ø›”U UÓv` ሃይT•ƒ” KSY^ƒ c’ö‹ ይሆናል?
“†¨<:: 3. የጥምቀት ምሳሌ የነበረው ግዝረት ዛሬም Eንደ Oሪቱ የሃይማኖት
መረጃ የጽድቀ EግዚAብሔር ማረጋገጫ ነውን? ለምን?
ƒ”X›? S< ” ¾T>J’¨< SŠ ’¨<;
4. ‹‹ በምድር ላይ Eሳትን AምጥቼAለሁ Eርስዋን ከማንደድ በቀር ምን
Ñ@ ‹” ¾T>S×uƒ Ñ>²?' ²S’< ›Ã ¨pU:: T‚.2444:: °
K~ Ó” ¯KU ¾}ðÖ[uƒ Ñ@ ‹” c¨< ¾J’uƒ ŸVƒ ¾}’Xuƒ Eሻለሁ?›› ሉቃ 12፡-49 ብሏል Eሳት ያለው ምንን ነው?
G<É ’¨<:: 5. በ40 Eና 80 ቀን የሚፈጸመው ጥምቀትና የንስሐ ቀዴር ጥምቀት
¾Ñ@ ›S×Ø ”ȃ ’¨<; ልዮነታቸው ምድነው?
Mõ › Lõ SL ¡ƒ” ›eŸƒKA' cTà uSw[ቅ ¾ [c' 6. ሕፃናት በተወለዱ በ40 Eና 80 ቀናቸው ሊጠመቁ ይገባል ነገር ግን
w`H” Ÿê”õ eŸ ê”õ VM„' ¾}ckKuƒ SekM Áu^' ¾} ከ40 Eና 80 ቀናቸው በፊት ለሞት የሚያሰጋቸው ነገር ቢያጋጥማቸው
†’Ÿ[uƒ” ‹”"`“ ¾ተ¨Òuƒ” Ù` ›eÃμ' Eትራቱን ሳይጠፋ ምን ሊያደርጎላቸው ይገባል?
ÃS×M:: T‚.2431' ^°Ã.17:: ›S×Ö< ”ÅkÉV ¾Äc?õ 7. የክርስቶስ ቅዱስ ሥጋና ክቡር ደሙ Eውነተኛ ሳይሆን መታሰቢያ
MÏ }wKA Ÿ›ÃG<É SŸ^ KSkuM SekM KSgŸU ነውን? ጌታስ ለመታሰቢያ Aድርጉት ማለቱ ምን ማለቱ ነው?
›ÃÅKU&SU×~ uQÁª”“ uS< ” Là K=ð`É ’¨<:: S´.492-3:: 8. ጌታችን ከሞቱ በፊት Aስቀድሞ መስዋEተ Oሪትን ካቀረቡ በኋላ ነው
QÁª”“ S< ” ¾T>vK<ƒ ’T” “†¨<; የሐዲስ ኪዳኑን መስዋEት የሚሆነውን ሥጋውና ደሙን የሰጣቸው
QÁª”' ¾T>vK<ƒ éÉn” “†¨<:: éÉn” u²=I‹ UÉ` Là ለምን?
u¨Ç=Á—¨< ¯KU Là QÁ¨< ¾T>Ác—†¨< HÃT•ƒ UÓv` 9. ለምንድነው ብዙዎች ቅዱስ ሥጋውና ክቡር ደሙን ከመቀበል
Öwk¨< }ј}ªM“:: S< ”' Ø›” S< ” /U¨< ”/ ÃvLK<::
u²=I‹ UÉ` Là u¨Ç=Á—¨< ¯KU LÃU S<ƒ ¾T>J’<uƒ” Y^ የሚርቁት? ሁሉም Eንዲቀበል ምንስ መደረግ Aለበት ይላሉ?
W`}ªM“:: መምህራን ሆነውም ከዚህ ምሥጢር የራቁ Aሉ ከEነሱስ ምን
TÖnKÁ ይጠበቃል?
 uƒ”X›? S< ” ¾pÆd” ªÒ uŸ”~ ›Ãk`U& Ø›”U 10.ቅዱስ ሥጋው ክቡር ደሙ ምን የተዋሐደው ? ምንስ የተለየው ብለን
¾Y^†¨<” ÅS¨´ ›Ã’õÒ†¨<U:: ^°Ã.2212:: ነው የምንቀበለው?
 uƒ”X›? S< ” éÉn” “ Ø›” ueI}ƒ }kLpK¨< 11.በትንሣኤ ጊዜ ተርቤ Aላበላችሁኝም ተጠምቼ Aላጠጣችሁኝምና ብሎ
›Ã’W<U:: የሚወቅሳቸው ያላሙኑትን Aሕዛብን ነውን? ካልሆኑስ ማንን ነው?
 uƒ”X›? S< ” ›¨<_ ¾uL†¨< c−‹ Ÿ›¨<_¨< YÒ ጋር ለምን?
ተቀላቅሎ u=J”U YÒ†¨< Ÿ›¨<_ }KÄ Ã’XK<:: 12.በEናቶች ማኅፀን የጨነገፉ ጽንሶች በትንሣኤ ጊዜ ይነሣሉን? Aብራሩ፡፡
 uƒ”X›? ²K¯KT© õ`É ›K:: ^°.17' T‚.2531-33' ^°Ã.
2012-13' Ç”.122::
¾TÑ“²u=Á Øpf‹
²õ.126' 1—qa.156' Á°.226' 1—â?Ø.319' ¾Nª.Y^.759'
²õ.3516' ›=Äw.79-10' 2—}c.24' ›=Äw.1412-14' T‚.1028'
ÄN.1232::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 65 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 66
 ትምህርት ሃይማኖት
’Ñ[ T`ÁU
¾ Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU eU /eS É”ÓM T`ÁU/
#T`ÁU$ ¾T>K¨< nM u°w^ÃeØ #T]HU$ c=J” ƒ`Ñ<S<U
Sw²<%” ¾w²< ” “ƒ TKƒ ’¨<::
G. T`ÁU TKƒ S`Q KS”ÓY} cTà ¨Å S”ÓY} cTÁƒ
S` ¾U eÑv TKƒ ’¨<:: u›ÇU U¡”Áƒ ¾}²Ò¨< ¾Ñ’ƒ u`
¾}Ÿð}vƒ ¾êÉp S¡ð‰ “ƒ“ ¨Å S”ÓY} cTÁƒ
¾U eÑv ƒvLK‹:: eK²=I U¡”Áƒ ¾ `dD” “ƒ’ƒ“ ›TLÏ’ƒ
SSŸ=Á dÁÅ`Ó ¨Å S”ÓY} cTÁƒ SÓvƒ ¾T>‰K¨<
¾KU፡፡
K. T`ÁU TKƒ çÒ ¨Gwƒ TKƒ ’¨<:: Ÿ Su? ‹” pÉeƒ
É”ÓM T`ÁU ¾}¨KŨ< SÉ ኔ¯KU ›ÇU” ¨Å kÅS ¡w\
eKSKc¨< ›Ø„ƒ ¾’u[¨<” S”ðd© Gwƒ“ çÒ ›Ó˜…M::
Su? ‹” çÒ“ Gwƒ ¾}Ñ–vƒ wê°ƒ “ƒ “ƒ:: K<n.128
#çÒ” ¾}SLi Jà Ñ@ Ÿ›”ˆ Ò` ’¨<“ Åe ÃuMi$
N. T`ÁU TKƒ SM°M} õÖ<^” SƒI} ð×] ŸõÖ<^” uLÃ
Ÿð×] u ‹ ÁK‹ TKƒ ’¨<:: SL ¡ƒ uSõ^ƒ“
uS”kØkØ KUeÒ“ uò~ ¾T>qS<ƒ” ›UL¡ `dD Ó”
uT ç“E }gŸS‹¨<& Ö<…” ›Öv‹¨<& uË`vª ›²K‹¨<::
SL ¡ƒ ”"D” K=’Ÿ<ƒ K=Á¿ƒ ¾TÉL†¨<” vQ`à SK¢ƒ
uT ç“E }g¡TªK‹“ ŸõÖ<^” G<K< uLÃ Ÿð×] u ‹ SJ“E
¾T> S” ’¨<::
S. T`ÁU TKƒ Ó´ } w²<%” /¾w²<−‹ Su?ƒ/ TKƒ ’¨<::
N?ª” ¾QÁª” G<K< “ƒ }wL ’u`:: ²õ.320 ’Ñ` Ó” uN?ª”
Sddƒ U¡”Áƒ ¾c¨< MЋ G<K< Ÿ}ð[Åv†¨< Vƒ ŸÇ=ÁwKAe
v`’ƒ ’é Á¨×†¨< ²”É ›UL¡ ŸpÉeƒ É”ÓM T`ÁU }
¨MÇDM“ ¾w²<−‹ Su?ƒ “ƒ }wLK‹::
W. T`ÁU TKƒ uUÉ` T` ucTà ÁU ŸT>K¨< }Ñ“˜„ ¾}Ñ–
eU ’¨<:: uUÉ` u×óß’~ ¾T> ¨k¨< u×°S< ¨Å` ¾K??
K¨< UÓw T` ’¨<:: ”Ç=G<U uÑ’ƒ pÆd” w‰ ¾T>SÑu<ƒ
ÏÓ ¾T>×õØ ÁU ¾T>vM UÓw ›K:: ¾ Su? ‹” `I^%@ª“
õpb uUÉ` vK< “ ucTà uT>•\ ²”É ÏÓ ×óß
uSJ’< T`ÁU }wLK‹:: ›v„‹ K Su? ‹” ÁL†¨<” õp`
c=ÑMÖ< ¾eTE” ›^ƒ òÅM ”Ç=I wK¨< u²=I SW[ƒ }
`Ñ<S¨< M::
T:- T Å[ SK¢ƒ ¾SK¢ƒ TÅ]Á
`:- `Ów Ãu?L cKAV” `Ów ÃL M S .69
Á:- Á”k®Æ ኀu?Ÿ= Ÿ<K< õØ[ƒ õØ[ƒ G<K< KU˜M” ÁK< ¨Å ›”ˆ
Á”ÒØ×K<::
U:- Ue®M ¨UeÒÉ ¨Se}Y]¾ Ö=›ƒ SeÑÍ SKS— ¾ Ö=›ƒU
Te}e[Á TKƒ ’¨<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 67
ትምህርት ሃይማኖት
Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU uUdK?
eK Su? ‹” uSêNõ pÆe ¨<eØ u}KÁ¿ Yõ^−‹
uUdK? uUYÖ=`“ uÓMê }êö “Ñ—K”:: ÏÓ w²< UdK?−‹
¾}ScK<Lƒ u=J”U Øm„‡” ”SKŸ K”::
¾• S`Ÿw: ²õ.77-23:: ¾c¨< MÏ ðnÅ Ó²=›wN?`” dÃJ”
ðnÅ YÒ” c=ðêU Ó²=›wN?` • ” # ¯KU” u¨< ›ÖóKG<“
S`Ÿw Y^ KI´u<U Y^ KI´u<U ”Ñ^†¨<$ ›K¨<:: #• Ñ“
eKTà ¾¨< ’Ñ` }[É„ Ó²=›wN?`” uSõ^ƒ u?}cx‡” KTÇ”
S`Ÿw” u U’ƒ ›²ÒË:: u²=IU ¯KU” ¢’’:: u U’ƒU ¾T>Ñ–
¨<” êÉp ¨^i J’$ °w.117:: ð×]¨< Ó²=›wN?` K•
¾ሚÉ”uƒ” S”ÑÉ ›d¾¨<:: u²=Áም }ÖpV uW^¨< S`Ÿw
KSÇ” un:: S`Ÿu=~ ¾ Su? ‹” UdK? “ƒ:: Zeƒ ¡õM SJ“E
Su? ‹” ¾YLc? TÅ]Á KSJ“E UdK? ’¨<:: ›”ÉU Su? ‹”
”êN YÒ' ”êN Mu<“' ”êN ’õe ›Lƒ“ ¾²=Á UdK? ’¨<::
ŸS`Ÿu=~ u¨<ß ¾k\ƒ“ ¾Öñƒ u Su? ‹” nM Ÿ=Ç”“
›TLÏ’ƒ dÁU’< u Ö=›ƒ ¾Öñ“ ¾T>Öñ ’õdƒ UdK?−‹
“†¨<::
¾Á°qw ScLM ²õ.2810-28:: Á°qw uõ•} KA³ ÁÁƒ ScLM
¾ Su? ‹”' ¾}”}^c¨< É”Òà ¾ƒ”u=} ’u=Áƒ& Su? ‹”
uƒ”u=} ’u=Áƒ ç” ¾SÑ–… UdK? ’¨<:: uScLLD SL ¡ƒ
c=¨Ö<vƒ c=¨`Ævƒ T¾~ K}M ¢ ¾S¨<× †¨< ¾S¨[dž¨<
UdK? ’¨<:: ÃI ¾J’¨< Su? ‹” Ñ@ ” ŸS¨KÇD uòƒ ’¨<::
Ñ@ ‹” c¨< ŸSJ’< uòƒ K}M ¢ ›Ã¨Ö<U ›Ã¨`ÆU ’u`“
Ó²=›wN?` }kUÙvƒ ¾¾¨< ²<ó” ¾ Su? ‹” T ç” UdK?
’¨<::
¾c=“ NSMTM& S<c? dƒnጠል ÁÁƒ °ìäÙe ²ç.31::
NSMTM ¾u?} e^›?M& ’uMvM ¾SŸ^ UdK? ’¨<:: ሙc? ›”Æ
K?L¨<” dÁÖó dƒ“ NSMTM }ªQŨ< T¾~ KÑ>²?¨<
NSMTM ¾u?} e^›?M ’uMvK< ¾SŸ^ UdK? ’¨<:: NSMTLD
u’uMvK< dƒnÖM S ¾… e^›?M uÅ[cv†¨< SŸ^ p׃
›´’¨< ”eN Ñw}ው ’é KS¨<׃ uIè †¨< KSK¨Ø
›KS²ÒË †¨<' ’uMvሉ NSMTK<” dÁnØM dÁÖó S ¾~
e^›?M SŸ^ u=ç“v†¨<U Ó²=›wN?` Ú`f ”ÇLÖó†¨<
¾T>ÁSK¡ƒ ’¨<:: Su? ‹” d} SK¢ƒ” uT ç“E eƒgŸU
SK¢ © vI`¿ ›LnÖLƒU:: u²=IU Ÿ}K¿ ¾}K¾‹ Ÿ}S[Ö< ¾}
S[Ö‹ Ÿ}kÅc< ¾}kÅc‹ “ƒ wK” “U“K”:: K Su? ች” ¾}
cÖ çÒ KT”U ›M}cÖU“ ŸõÖ<^” ¨Ñ” ¾T>}"ŸLƒ ¾KU::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 68
 ትምህርት ሃይማኖት
êL} S<c? /¾S<c? çLƒ/ ²ç.32÷1 '34÷1 S<c? e^›?M
¾T>S\uƒ” ›UM¢} Ó²=›uN?` ¾T>ðêS<uƒ” ¾nM Ÿ=Ç” êLƒ
Ÿ Ó²=›wN?` Ï }kwሎ Ÿc=“ }^^ c=¨`É Q´u< ¾ØÍ UeM
W`}¨< c=cÓÆ ›Ñ—†¨<:: êL~”U Ÿ Ì ØKA cu^†¨<:: Ÿ²=I u
%EL K?KA‹ êLƒ u Ó²=›wN?` ƒ°³´ ›²ÒÏ„ ¾ Ó²=›wN?`” QÓ
éðuƒ“ Q´u<U u²=Á ÃS\ ’u`:: ¾}cu\ƒ êLƒ ¾›ÇU“ ¾N?ª”
UdK?−‹ “†¨<:: êL~ u e^›?M uÅM U¡”Áƒ ”Å}cu\ ›ÇU“
N?ª” uuÅM ¨Ék¨< ¾ Ó²=›wN?` Ï }ØK¨< ’u`:: G<K}—¨<
êLƒ Ó” ¾ Su? ‹” ¾pÉeƒ É”ÓM T`ÁU UdK? ’ው:: ¾V}¨<
¾c¨< MÏ ¾SÇ’< U¡”Áƒ ›=¾c<e ¡`e„e u}Ñ–vƒ u Su? ‹”
pÉeƒ É”ÓM T`ÁU MÏ ’¨<“:: e^›?M uG<K}—¨< êLƒ ¾}
S\ UÉ[ `eƒ” ”Ũ[c< ³_U ¡`e+Á•‹ u Su? ‹” ¾}
S\ cTÁ©ƒ ›¾\dK?U” è`dK<“ u²=IU S`Q KS”ÓY}
cTÁƒ ƒvLK‹::
eK¨LÇ=} ›UL¡ ¾}’Ñ\ ƒ”u=„‹
›v„‹ ’u=Áƒ eK Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU S”ðe
pÆe w²< ƒ”u=ƒ ›“Ób†ªM:: ä¨<U:- ƒ.›=d.714' ƒ.›=d.11
1' 602' S´.449' 44÷16' 4712' 866' 454' 861' 1313-
13' Q´.441-2' T>¡.52
¾ Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU ƒ¨<MÉ“ MŃ
Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU Ÿ›v… Ÿ›=ÁoU Ÿ “…
ŸN“ ¾}¨KÅ‹ c=J” u›v… ŸÇ©ƒ ¨Ñ” u “… ÅÓV ŸK=k "I“ƒ
Ÿ›a” ¨Ñ” ’‹:: “ƒ“ ›v… uQÑ Ó²=›wN?` ¾T>ÁU’< pÆd”
’u\:: ’Ñ` Ó” u›ÃG<Ǩ<Á” ²”É MÏ eLM’u^†¨<“ S"”
uSJ“†¨< ÏÓ ¾}ÖK< ’u\:: Ÿ²=IU ¾}’d Ó²=›wN?` ›UL¡
MÏ ”Ç=c׆¨< e°Kƒ }eK¨< Su? ‹” }¨KÅ‹:: Ñ>²?¨<U Ñ@
K=¨KÉ 15 ¯Sƒ c=k[¨< c=J” ¾}¨KÅ‹uƒ k” Ó”xƒ 1 k”
ŸK=v•e }^^ ›"vu= ’¨<:: Su? ‹” Ñ“ u “… upÉeƒ N“
T ì” ÁK‹ }›U^ƒ Å`Ó ’u`:: Ÿ}›U^„‡U S"ŸM
Ÿw²<¨< Øl~” KSØke ÁIM ¾N“ ²SÉ ¾J’‹ ›”Ç=ƒ eTE u?
`c?v ¾}vK‹ ›Ã’e¨<` ¾N“” JዷEን eƒ’"¨< ¯Ã“E u`„L M::
uK?L Ñ>²?U N“ ç”d dK ¾V} c¨< _d wƒ’" S<ƒ K=’d ‹LDM::
eK Su? ‹” ¨Å u?}SpÅe SÓvƒ /u® KT`ÁU/
Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU ¾e°Kƒ MÏ ”ÅSJ“E
“… N““ ›v… ›=ÁoU 3 ¯Sƒ c=VLƒ uu?}SpÅe ”É ÉÓ
¨cÇDƒ:: °K~U Ide 3 k” ’u`:: ’Ñ` Ó” uu?}SpÅe ¨eÊ
KTe[Ÿብ ‹Ó` ’u`:: ä¨<U ሊk"I“~ ²"`Áe“ K?KA‹ ¾u?}
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 69
ትምህርት ሃይማኖት
SpÅe ›ÑMÒÄ‹ UM¡ƒ ÃðMÑ< ’u`“ ’¨<:: Su? ‹” u?}
SpÅe Óu= eƒÑv SM›Ÿ< ó’<›?ል Qweƒ“ êª Ãμ ŸcTÃ
c=¨`É ¾:: G<’@ ¨< U”É” ’¨< }wKA G<K<U }Ñ`V dK
K=k"I“~ K ’@ ¾S× ’¨<“ M¨<cÉ wKA c=ÖÒ SM›Ÿ< ¨Å cTÃ
Ÿõ wKA ¾Á²¨<” ꪓ Qweƒ dÃcØ }SKc:: ”ÅÑ“U ´p wKA
¨[Å ›G<”U K?KA‹ "I“ƒ K ’@ ÃJ“M K ’@ ÃJ“M wK¨<
u=ÖÑ< }SMf ¨Å cTà ¨×:: G<’@ ¨< u²=I Là ”ÇK e+ ÃIˆ
Qé” Su? ‹” ƒp[w“ ¾T>J’¨< à ÁM }wKA ”Ƀk`w
eƒÅ[Ó SM›Ÿ< Qweƒ“ êª cØ…ƒ ¨Å cTà ›[Ñ::
ÃI G<’@ Su? ‹” u›UL¡ ”Å}S[Ö‹ çÒ ”ÇLƒ“ UÓvD“
SÖ×D G<K< cTÁ© ”ÅJ’ UM¡ƒ J• uS ¾~ G<K<U }Ñ`V K=k
"I“~U ›U• ukØ Ÿ¨LÏ “ƒ“ ›v… }[¡x K›pS ”eƒ
e¡ƒÅ`e É[e uu?}SpÅe ”ɃkSØ ›Å[Ñ::
K›pS ›”eƒ uÅ[c‹ Ñ>²? ›ÃG<É u?}SpÅe ”Ç [¡e
ƒ¨<× wK¨< uTSMŸ †¨< K=k"I’< ²"`Áe ¾T>ÁÅ`Ѩ<
Öõ„uƒ dK Ÿ Ó²=›wN?` ²”É Zeƒ UM¡„‹ }ÑKèKƒ::
1. ŸÃG<Ç ’ÑÉ ¾J’< T>e„‰†¨< ¾V~v†¨< uƒ` ”Ç=ÁSÖ<“
”Ç=çKÃuƒ }Å`Ô uÄc?õ uƒ` Là #Äc?õ Jà T`ÁU”
Öwnƒ$ ¾T>M êOõ SÑ–~
2. °× ”Ç=¨× c=Å[ÓU KÄc?õ S¨<×~ “
3. `Ów uÄc?õ ^e LÃ T[ñ
u ’²=I uZeƒ UM¡„‹ U¡”Áƒ Äc?õ Su? ‹””
”Ç=Öwp }cÖ¨<:: °w.216::
eK Su? ‹” É”ÓM T`ÁU ¡w` /¡w[ É”ÓM/
¡w` ¾T>K¨< nM Ñ@ƒ’ƒ”“ Ÿõ}—’ƒ” ¾T>Ádà ’¨<:: ŸG<K< uLÃ
¡ብ` ÁK¨< Ó²=›wN?` ’¨<:: S´.18' ²ç.167' 1—’Ñ.811::
Ó²=›wN?` ¡u<` uSJ’< ¾›g“ò ¾ Ó²=›wN?`” “ƒ pÉeƒ É”ÓM
T`ÁU ›”Ç‹ ÁMÔÅKvƒ UM°} çÒ eKJ’‹ ›Ó²=›wN?` Ÿ `dD Ò`
eKJ’ ¡w`ƒ “ƒ:: ”"D” SM°M} õÖ<^” ¾J’‹ `dD ¾ Ó²=›wN?`
õØ[ƒ G<K< ¡u<` ’ው:: K<ne .29' 1—qa.117:: É”ÓM T`ÁU
õèU ›UL¡ ¾J’¨< I¾c<e ¡`e„e” uS¨<Kɪ ¡w`ƒ “ƒ::
¡w`ª ŸpÆdን G<ሉ uLà ’¨<:: ¾pÉeƒ É”ÓM T`ÁU ¡ብ`
ä¨<U:-
1—. ¾¡w` vKu?ƒ ŸJ’¨< Ÿ Ó²=›wN?`' Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM
T`ÁU” ›ekÉV ያŸu^ƒ Ó²=›wN?` ’¨<:: ^°Ã.121' K<ne.1
28:: SM›Ÿ<U ¨Å `eª Ñw„ #Åe ÃuMi çÒ ¾VLwi Jà Ӳ=›uN?`
"”ˆ Ò` ’¨<$ ›Lƒ U¡”Á~U pÉe} pÆd” T`ÁU Ÿ ”eƒ ¯KU eK}
S[Ö‹“ ¾›UL¡ “ƒ eKJ’‹ ’¨<፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 70
 ትምህርት ሃይማኖት
2—. upÆd” SL ¡ƒ ²”É SŸu`' u Ó²=›wN?` òƒ çÒ” VÑe” TÓ–
ƒ ¾S”ðe pÆe TÅ]Á SJ” ¾›UL¡ “ƒ SJ” KpÉe} pÆd”
É”ÓM T`ÁU w‰ ¾}cÖ ¾}Å^[u çÒ ’¨<:: uçÒ Là çÒ ¾}
c׃ ¡w`ƒ “ƒ uSJ”ª uSL ¡ƒ“ uK=n’ SL ¡ƒ ¡w`ት M°
Mƒ pÉeƒ “ƒ:: K<ne.130-37::
”ÓÇ=I Ÿ Ó²=›wN?` òƒ VÑe” ÁÑ–< G<K< u›TLÏ’ †¨< ንÇ=I
"Å[Ñ< ¾›UL¡ ²<ó” ¾J’‹ T Å[ SK¢ƒ pÉeƒ É”ÓM T`Áም ¾}
c׃ VÑe ”Å “ƒ’… ŸG<K< ¾uKÖ SJ’< ›ÖÁÁm ›ÃÅKU::
uSJ’<ም ²¨ƒ` uk–< qT TMÅ“K‹:: S´.449:: un“ ²ÑK=L W`Ó
u?ƒ }ј ያÅ[Ñ‹¨< UMÍ ƒMl Te[Í ’¨<“:: ÄN.211' S´.861-
7' S´.13113-18' ƒ.›=d.604
Su? ‹” ¾G<L‹” “ƒ SJ“E
pÉe} pÆd” É”ÓM T`ÁU KU°S“” “ƒ ”ɃJ”
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ¾T>¨Å¨< ÅkS´S<\” “ Su? ‹”
Ÿ Ó[ SekK< lS¨< vÁ†¨< Ñ>²? #›”ˆ Jà ’J MÏi$ ›Lƒ::
Ñ@ uÄN”e ›T"˜’ƒ —” ሁሉ K `dD SeÖ~ SJ’<” ”[ÇK”::
¾T>¨Å¨< ÅkS´S<\” # ’%Eƒ “ƒI$ uTKƒ Ÿ `c< uòƒ
¾’u\ƒ” u `c< ²S” ÁK<ƒ”“ eŸ¯KU õéT@U ¾T>’W<ƒ” ¾Ñ@
¨ÇЋ ¨¡ሎ É”ÓM T`ÁU” u “ƒ’ƒ }kwLDM:: ÄN.1926
uk^”Ä ›Åvvà YÒ¨<” q`f Åሙ” ›õef ”ÅcÖ” “~”U
“ƒ ›É`Ô cØ„“M:: eK²=I uÅS< ðdi’ƒ KªË” U Sና” G<K<
pÉeƒ É”ÓM T`ÁU “ ‹” “ƒ S´.864
Su? ‹” KÄc?õ KU” Ú‹; T‚.120
 à— ¾T>K¨< nM Kw²< ’Ñ` ÃJ“M:: ä¨<U:-
1. ŸÒw‰ Y`¯ƒ uòƒ ¾T>ðêS<ƒ ውM nM Ÿ=Ç” S}ÝÚƒ
ÃvLM::
2. ›”É c¨< KƒMp Y^ /g<Sƒ/ c=S[Ø Û c¨< Kg<Sƒ
¾ Ú ÃvLM::
3. uÑ@ ‹” u›=¾c<e ¡`e„e“ uU°S“” S"ŸM ÁK¨< ›”É’ƒ
à˜’ƒ }kwKA }ÑMéDM:: 1—qa.1123 #K›”É ¡`e„e
Lk`v‹G< ›ß‰‹%EKG<$::
4. K¡ብ` KpÉe“ SS[ØU S Úƒ ÃvLM:: ä¨<U
Ó²=›wN?` ›=¾\dK?U” #K ’@ K¡w` ›ßŠi ’u`& ›”ˆ Ó”
KÇ=ÁwKAe J”i$ wLDM:: 1— Sn.1235::
eK²=ህ pÆስ Äc?õ ¾T`ÁU à— }wሎ ¾}Ö^¨< Övmª
›ÑMÒê KTKƒ ’¨<:: Äc?õ à— ¾}vKuƒ U¡”Áƒ:-
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 71
ትምህርት ሃይማኖት
1—. Äc?õ ŸÇ©ƒ ²` ’¨<“ ¡`e„e” uÄc?õ ¾Ç©ƒ MÏ }wKA
”Ç=qÖ`:: T‚.116'K<n.24::
2—. c?ƒ MÏ “ƒ“ Övm eKT>ÁeðMÒƒ ”Ç=Öwnƒ ’¨<::
3—. Ÿc¨< ²` Ÿc¨< ¨Ñ” SJ“E ”Ç= ¨p ŸcTይ ¾S׋ ÃM
“ƒ ”ÇÃK< ’¨<::
4—. ”Ç=ÁÑKÓLƒ }LŸ=ª ”Ç=J” KUdK? ueÅ… Ñ>²?:: T‚.1319::
5—. ŸSÅwÅw ”Ƀɔ /}¨Ó^ ”ǃÑÅM/ ’¨<:: ²%<519-23::
# ¾uŸ<` MϪ” e¡ƒ¨MÉ É[e. . .$ T‚.125
uŸ<` MÏ TKƒ ¾SËS]Á MÏ TKƒ ’¨<:: uÓÉ }Ÿ Ã ›K¨<
TKƒ ›Ã‰MU:: u²=G< SW[ƒ ¡ርe„e ¾pÉeƒ É”ÓM T`ÁU ¾uŸ<`
MÏ ’¨<:: TKƒU }kÇT>“ }Ÿ ይ ¾K?K¨< ›”ÉÁ MÏ ’¨<:: ”Ç=IU
uSJ’< K Ó²=›wN?` ›wU ¾uŸ<` MÏ ÃvLM:: °w.16 #uŸ<`” ¨Å
¯KU c=ÁÑv$::
pÆe ÄN”eU ¾›w ›”ÉÁ MÏ ¨MÉ ªIÉ ’¨< wKA
Se¡bM:: ÄN.118:: Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ŸõØ[ ƒ uòƒ
ÁK&õØ[ ƒ”U ›dMö ¾T>•` SËS]ያ SÚ[h ¾K?K¨< ð×]
’¨<:: pÆe ä¨<KAe #ŸõØ[ƒ G<ሉ uòƒ uŸ<` ’¨<& G<K< u `c<“
K `c< }ðØa›M:: `c<U ŸG<K< uòƒ ’¨<$ wLDM:: qK.117
uSJ’<U ²K¯KT© É”ÓM“” K}Ô“çð‹¨< KpÉeƒ É”ÓM
T`ÁU ¡`e„e ¨MÉ ªQÉ ›”ÉÁ MϪ ’¨<:: # e¡ƒ¨MÉ É[e
›L¨nƒU$ ¾T>K¨<” eŸ õéT@ LKው ’Ñ` ›eÑw}¨< Ÿ²=Á u%EL
uÓw` ›¨nƒ ¾T>M ƒ`ÕT@ S“õn” u=cÖ<ƒU ¾}dd~
SJ“†¨<” SêNð pÆe ÃSc¡`v†ªM::
eŸ õéT@ LK¨< ’Ñ` ¨pƒ”' SÖንን Ñ>²?” SÚ[h” ¾T>ÁdÃ
’Ñ`” ÃÑMéM:: ²õ.3111'T‚.214::
eŸ ¾}vK¨< nM õéT@ KK?K¨< ’Ñ` ÁM}¨c’¨<” Ñ>²?“ ÑÅw
¾K?K¨<” ²S” ÁSKŸ} ÓÑ^M:: ²õ.87' 2—dS<.623' T‚.18
22' T‚.2819' aT@.514:: ”ÓÇ=I ’>I uS<K< eŸ KT>K¨<
nM SÚ[h ¾K?K¨< SJ’<” ÁdÁK<::# eŸUƒ¨MÉ É[e
›L¨nƒU$ ¾T>K¨<U õˆ¨< eŸ SÚ[h¨< uÓw` ›L¨nƒU
¾T>M ’¨<::
KU” ¨”ÉV‡ }vK<; T‚.1243'13-55
’²=I” Øpf‹ uSØke S“õn” Su? ‹” K?KA‹
MЋ ›LDƒ ÃLK<:: ¾›=¾c<e ¨”ÉV‹ ¾}vK<ƒ Á°qw' Äd'
eU*”“ ÃG<Ç “†¨<:: ’²=Iም pÆe Äc?õ ŸV}‹¨< T>e~
¾¨Kdž¨< MЋ c=J’< ŸÑ@ Ò` ›w[¨< eLÅÑ< ¨”ÉV‡ }wKªM:
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 72
 ትምህርት ሃይማኖት
›ÃG<É Ó” ¨”ÉV‹ wK¨< ÓÑ\ ¾’u[¨< ›=¾c<e ¡`e„e ¾Äc?õ
MÏ ’¨< wK¨< ÁU’< eK’u` ’¨<:: ›ÃG<É u²=I ’Ñ` }c“¡KªM::
T‚.13÷56' K<ne.3÷23:: ¨”ÉVቹ ¾}vK<ƒ ¨”ÉU’ †¨< uYÒ
u=J” •a ÃG<Ç ¾Á°qw ¨”ÉU wKA ŸSéõ ÃMp ¾›=¾c<e
¡`e„e v]Á ›K ”Í= ¨”ÉU ›LKU:: ÃG<Ç.1÷1:: Á°qwU c=êõ
¾Ñ@ v]Á Á°qw ›K ”Í= ¨”ÉU ›LKU::Á°.1÷1::
uSêNõ pÆe ¨”ÉV‹ ¾T>K¨< nM w²< ƒ`Ñ<U }cØ„ƒ “Ñ–
ªK”::
G. u›”É u?}cw ÁK< ¨”ÉV‹ ÃvLK<:: ²õ.138
K. ¾GÑ` MЋ ¨”ÉV‹ ÃvLK<:: ²ç.211
N. ¾p`w ²SÊ‹ ¨”ÉV‹ ÃvLሉ:: ²%<.2014
S. ¨<’}™‹ ¨ÇЋ ¨”ÉV‹ ÃvLሉ:: 2— dS<.911
W. ›”É ¯Ã’ƒ Y^ ¾T>W\ c−‹ ¨”ÉV‹ ÃvLK<:: °´.32
[. nM ¾T>Ñvu< c−‹ ¨”ÉV‹ ÃvLK<::
c. uHÃT•ƒ ›”É ¾J’< c−‹ ¨”ÉV‹ ÃvLK<:: aT@.123
”ÓÇ=I ŸLà Ÿ}SKŸƒ“†¨< ¾pÆe SêNõ ¡õKA‹ ”Ǿ’¨<
¨”ÉU KSvM ¾ÓÉ uYÒ Ÿ›”É “ƒ“ ›vƒ S¨KÉ
”ÅTÁeðMÓ ’¨<::
¾ Su? ‹” [õƒ' ƒ”X›?“ °`у
Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU u²=I UÉ` Ÿu?}cvD Ò`
Zeƒ ¯Sƒ' uu?}SpÅe ›e^ G<Kƒ ¯Sƒ' Ñ@ ” ç”d ²Ö˜ ¨`
Ÿ›Ueƒ k”' ŸÑ@ ‹” Ò` cLd Zeƒ ¯Sƒ ŸZeƒ ¨`' Ñ@ "[Ñ
u%EL ŸÄN”e ¨”Ñ@L© Ò` ¾•[‹¨< 15 ¯Sƒ ÑÅT c=J” TKƒU
u64 ¯S… Ø` 21 k” u49 ¯.U ÑÅT ›[ð‹:: Nª`ÁƒU
›eŸ_“E” u¡ብ` KSpu` ¨Å Ñ@‚cT’> S"’ °[õƒ ¾H@Æ dK
›ÃG<É u}”ኮM uS’Xƒ Ÿ›G<” uòƒ MÍD uZe}—¨< k”
ŸS< ” }’X& u4®—¨< k” ¨Å cTà ›[Ñ ÁK< KQ´u< c=Á¨\
q¿:: ›G<”U “~ }’X‹ ®[Ñ‹ wK¨< K=Á¨\ eKT>‹K< ÃI
dÃJ” uòƒ }ŸƒK” u dƒ “nØLƒ wK¨< uSH@É ›eŸ_“E”
KSkTƒ ›eŸ_” ¾}gከS<uƒ” ›MÒ g”¢` KSÁ´ ›ekÉV Ï”
²`Ó„ ¾’u[¨< ¨<ó’>Á ¾}vK ›ÃG<Ç© ¾ Ó²=›wN?` SM›¡
G<Kƒ Ї” eKq[׆¨< Ÿ›MÒ¨< g”¢` }”ÖMØK¨< k\:: ’Ñ`
Ó” ¨<ó’>Á uðçS¨< É`Ñ>ƒ }çê„ ¨Å Su? ‹” eK}Tç’
¾}q[Ö< Ї” ”ÅkÉV ›É`Ò ð¨<dªK‹:: u²=Á” Ñ>²? SM›Ÿ
Ó²=›wN?` ¾ Su? ‹”” ›eŸ_” ŸNª`Á¨< ÄN”e Ò` ¨eÊ
uÑ’ƒ Ÿ°ç Qèƒ Y` ›ekSÖ¨<:: pÆe ÄN”eU ŸØmƒ Ñ>²?
u%EL ¨Å Nª`Áƒ c=S× ¾ Su? ‹” ›eŸ_” uÑ’ƒ S•\”
’Ñ^†¨<:: Nª`ÁƒU ¾ Su? ‹” ›eŸ_” KSpu` u’u^†¨<
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 73
ትምህርት ሃይማኖት
U™ƒ“ Ñ<Ñ<ƒ ¾}’d Ÿ’Nc? 1 ËUa K14 k“ƒ /ሁለት c<v¯@/ Ñw}
¨< c=ëS<“ c=çM¿ u14—¨< k” }cØ…†¨< YÒª” ku\:: uK?L
uŸ<M ŸK?KA‹ Nª`Áƒ Ò` up`w ÁM’u[¨< Nª`Á¨< „Te
KTe}T` ¨Å Q”É H@Ê eK’u` ÅS“ ¾Ökc ¨Å I¾\dK?U
uT>SKeuƒ Ñ>²? Su? ‹” SL ¡ƒ ›Ïuªƒ e `Ó ÁÁM::
#U’¨< ukw` Là dMј' dMkw`i ÃI ”ȃ ÃJ“M U”—
uÅK— ’˜$ ÁK c=Á´” #›ƒ²” °`Ñ‚” Ÿ›”} ue}k` K?L Nª`Á
eLL¾ °ÉK— ’I$ ƒKªK‹:: KT[ÒÑÝU ÃJ” ²”É # ”" ÃI”
cu”$ wL cÖ‹¨<::
„TeU cu’<” Ãμ Nª`Áƒ ²”É c=Å`e # Su? ‹” ›`ó
ku`“ƒ$ wK¨< ’Ñ\ƒ:: #SŠ V SŠ }ku[‹;$ wሎ
c=ÖÃn†¨< #Ø` V ’Nc?$ wK¨< ’Ñ\ƒ:: `c<U #Vƒ uØ`
u’Nc? Snw` ”ȃ ÃJ“M;$ c=L†¨< #›”} uòƒU Ñ@ ”
"MÇceŸ< ›LU”U wKI }Ö^Ø[I ’u`:: ›G<”U ÃI””
› U”U;$ ›K<ƒ:: KT”—¨<U eŸ= Snw\” H@Å” ”à }vwK¨<
H@Ũ< u=Á¿ vÊ J• ›Ñ–<ƒ:: „TeU #e `Ó u¯Ã’@ ›Ã‰ KG<
KT[ÒÑÝ ÃI” cu” /Ú`p/ cØ —K‹$ ›L†¨<::
uG<’@ ¨< }Ñ`S¨< „Te `Ñ…” ›Ã„ — d“à k[” wK¨<
›´’¨< u¯S~ c<v›? Ñu<:: uc<v›?¨< SÚ[h ’Nc? 16 Su? ‹””
S”u`' Ñ@ ‹” ¡`e„e "I”' â?Øae” [ǃ "I”' eÖ=ó•e ª“
Ç=Áq” ›É`Ô kÉf G<K<”U Ÿ›q[v†¨< u%EL ¾ Su? ‹”” °`Ñ…”
KT¾ƒ ›wp…†ªM::
u Ó²=›wN?` ²”É }kvÃ’ƒ ÁK¨< ¾MS“ª ¾›TLÏ’ƒª u
[Ÿƒ õèU ¾J’ ¾[É›?ƒª Gwƒ' Ÿê”õ eŸ ›ê“õ ¾VL¨< ¾}
¨ÇÌ MϪ UQ[ƒ /†`’ƒ/ u ¨<’ƒ Ÿ — Ÿ›ÑMÒć Ò`
K²K¯KS< ÃG<” ›T@”::
¾pÆd” ¡w`“ ›TLÏ’ƒ
pÆd” ¾T>K¨< nM kÅc ŸT>K¨< ¾ÓE´ nM ¾¨× c=J”'
ƒ`Ñ<S<U ”èQ M¿ ¾Ÿu[ TKƒ ’¨<:: ÃI nM K Ó²=›wN?`
¾vQ`Ã SÓKÝ ’¨<:: Ó²=›wN?` uvQ`¿ pÆe ’¨<“:: pÆd”
¾T>K¨<U nM uvQ`¿ pÆe ¾J’¨<” ›UL¡ KT>ÁÑKÓK<
SL ¡ƒ“ ÅÒÓ c−‹ ¾T>cØ ’¨<::
SL ¡ƒ” pÆd” ”L†ªK”:: ŸT”—¨<U ¡ñ ’Ñ`
¾^l'Y`¯ †¨<” ¾Öul' ›Ó²=›wN?`” Á¨l' Ó²=›wN?`”
¾T>ÁScÓ’< eKJ’< pÆd” ÃvLK<:: ŸS¯[Ñ SL ¡ት ¾Å[c< ÅÒÓ
c−‹U u²=G< ¾pÉe“ eU ÃÖ^K<:: ^c< Ó²=›wN?` # ’@ pÆe
’˜“ “”}U pÆd” G<’<$ wLDM“:: ²K?.192' 1—â?Ø.115-16::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 74
 ትምህርት ሃይማኖት ትምህርት ሃይማኖት

pÆd” uÑÉM uZeƒ ßðLK< uƒ.›?`.422-17 Là e”SKŸƒ ’u=¿ ›?`UÁe ¾ e^›?ል MЋ
1. eKk“‹ ሃÃT• †¨<“ ð×]Á†¨< ¡w` c=K< u›L¨<Á” / uÖ¾lƒ SW[ƒ eŸ 1® k” ŸçK¾L†¨< u%EL UI[ƒ c=Ác׆¨<
uTÁU’</ ’ÑY ƒ òƒ eK ¡`e„e ›UL¡’ƒ dÁõ\' dÃð\ “ÁK”:: ”ÓÇ=I ^d†¨< SçKà ¾‰K< KU” ›?`UÁe” ¨Å
Se¡[¨< eŸ ÅU Öw É[e K¡`e„e ¾ScŸ\& lMlM ¾} Ó²=›wN?` çMÃM” ›K<ƒ; — ^d‹” ”KU” ²”É U”
ckK<' K›“weƒ ¾}cÖ<' ucÃõ ¾}kK< uSÒ´ ¾}c’Öl' ßK¡K“M; ›LK<U::
¨Å „” dƒ ¾}×K<' uÉ”Òà ¾}¨Ñ\ cT° ƒ “†¨<:: ›w`HU u Ó²=›wN?` }Ö`„ Ó²=›wN?`” "S’uƒ Ñ>²?
cT° ƒ TKƒ Se"]−‹ TKƒ ’¨<:: ^°Ã.1211' ËUa ¾ Ó²=›wN?` ¾nM Ÿ=Ç” ¨ÇÏ ’u`:: ²õ.1213-16::
UdK?:- kÇT@ cT°ƒ pÆe eÖ=ó•e' pÆe S`q_−e' ’u=¿ Ó²=›wN?`U ¾›w`HU ›UL¡“ ¨ÇÏ ’u`:: ›w`HUU ÃI”
›=dÃÁe' ’u=¿ Ç”›?M' pÆe Ñ>Ä`Ñ>e' pÆe m`qe' WKe~ vKTEM’~” Ÿ Ó²=›wN?` ²”É TÓ–~” eK}[Ç ¾cÊU“ ¾ÑV^
Åmp'pÆe â?Øae“ ä¨<KAe ¾SdcK<ƒ “†¨<:: SØóƒ u}’Ñ[¨< Ñ>²? u Ó²=›wN?` òƒ qS:: TKƒU TKÅ' }
2. uÑÅM' uÆ`' uªh J’¨< Ÿ×°S ¯KU }KÃ}¨< ¡`e„e KV} Tç’:: u›w`HU UMÍ ›T"Ã’ƒ ›e` éÉn” ”"D” u=Ñ–< Ÿ}
Lƒ K²=I ¯KU c=çM¿ Ó`T K?K=~” ÉUç ›^©~”' çw¯ V‡” ”ÅTÃÅSee ”ÅT>U^†¨< K›w`HU ÑMëKƒ ’u`::
›Ò””ƒ”' ¾k” N\`' ¾K?K=ƒ l` Óc¨< ¾T>•\ éÉn” ²õ.1822-23 # Ó²=›wN?`U ›K ’@ ¾TÅ`Ѩ<” Ÿ›w`HU
“†¨<:: c¨<^KG<”;$ uTKƒ Ó²=›wN?` pÆd” eLL†¨< ¡w` c=M ƒ°
UdK?:- éÉl }¡KHÃT•ƒ' éÉl Ñw[ S”ðe pÆe' éÉl ›u<’
›[Ò© ... “†¨<:: ³²<” KðçS< K¨Ådž¨< pÆd” G<K<” ÑMÙL†ªM:: ²õ.1817' 20
3. SêNõ ›¨<Ø}¨<' ›”kê Öpc¨<' S“õn”” }Ÿ^¡[¨< 1-28:: #›G<”U ¾c¨<¾¨<” T>eƒ SMe& ’u=à ’¨<“ cK›”}U ÃçMÁM
¾u?}¡`e+Á”” QÓª” ÁeŸu\ ¾u?}¡`e+Á” Öuq‹ “†¨<:: ƒÉ“KIU$ uTKƒ Ó²=›wN?` eK¨ÇÌ ›w`HU }“Ñ[:: ¾²S’<U }
UdK?:- pÆe ›ƒ“‚−e' o`KAe' Ô`Ô`Äe' veMÄe' ÄN”e Ÿ^"]−‹ ”ÅT>K<ƒ u=J” •a ^c< ›u?T@K?¡ eK^c< ¨Å Ó²=›wN?`
›ð¨`p ¾SdcK<ƒ “†¨<:: SçKà u‰K ’u`:: ’Ñ` Ó” Ó²=›wN?` KpÆd” ¨ÇЇ ÁK¨<” õp`
KSÓKê ¾TTKÉ Swƒ eKc׆¨< ›w`HU eK ›u?T@K?¡ ¨Å
u²=I SW[ƒ ¾ Ó²=›wN?` ¨ÇЋ ’u=Áƒ' Nª`Áƒ' éÉn”' Ó²=›wN?` TKÅ& Ó²=›wN?`U cT¨<::
cT° ƒ G<K< KpÆe Ó²=›wN?` c=K< Qè †¨<” Seª°ƒ
#ÕÑ<”†a‡ Ÿ ’@“ ŸQ´u?U ”Ç=`l ¨Å Ó²=›wN?`
›É`Ѩ< eKcጡ eKeS< eKScŸ\ u}ÒÉKA›†¨<“ uƒ\ó †¨<
çM¿M˜$ uTKƒ ¾ Ó²=›wN?`” ƒ°³´ ÁልcTው ð`±” S<c?”“
eLÑKÑK< ¾pÉe““ ¾wê°“ T°[Ó }cØ„›†ªM:: uSJ’<U
¾ Ó²=›wN?`” Spcõƒ KTe¨ÑÉ u Ó²=›wN?`“ uc−‹ S"ŸM ›a”” }“Ñ^†¨<:: ²ç.88-15:: S<c?U ¨Å Ó²=›wN?`
uSJ” K Ó²=›wN?` ¾T>Ák`u<ƒ MS“ ›TLÏ’ƒ ÃvLM:: çK¾&›TKÅ ¾ÕÑ<”†`“ ¾´”u< S”ÒU uS<c? çKAƒ }¨ÑÅ::
²ç.825-31::
›TLÏ’ƒ ¨ÃU UMÍ ¾T>K¨< nM STKÉ ŸT>K¨< ¾}Ñ–
c=J” ƒ`Ñ<S<U ŸS"ŸM Ñw„ SKS” Öw” ¨ÃU ÖLƒ’ƒ” e^›?L¨<Á” ×±ƒ” uTUK¡ ŸvÉ Ö=›ƒ uðçS< Ñ>²?
Te¨ÑÉ Te [p TKƒ ’¨<:: ¾ Ó²=›wN?`” QÓ KT>ÁŸw\ƒ“ Ó²=›wN?` S<c?” Ö`„ # ’@ ÃI”” Q´w ›¾G<ƒ$ ’JU ›”Ñ}
u ¨<’}—U U’ƒ KÇ’< c−‹ ¾TTKÉ YM×” ”Å}c׆¨< ŔǓ Q´w ’¨<:: ›G<”U k׿ ”Ç=nÖMv†¨< ”ÇÖó†¨<U }
SêNõ pÆe Á[ÒÓ×M:: ¾›=ƒÄåÁ *`„Ê¡e }ªIÊ u?} ¨˜&›”}”U K Lp Q´w ›Kn ›Å`ÓHKG<$ vK¨< Ñ>²? S<c? ¨Å
¡`e+Á” pÆd”” ¾U Ÿw[¨<“ u›TLÏ’ †¨< ¾U U’¨< pÆd” Ó²=›wN?` ›Øwq çK¾ /TKÅ/:: Ó²=›wN?`U Q´u<” uS<c?
SéQõƒ” SW[ƒ ›É`Ò ’¨<:: çKAƒ Ãp` ›K¨<:: ²ç.327:: eK²=IU S´.10523 Là ¾}S[Ö¨<
S<c? uSpcõƒ Ñ>²? uò~ vÃqU •a ÁÖó†¨< ”Å’u` }“Ñ[::
¾pÆd” ›TLÏ’ƒ u›çÅ YÒ ÃIU vÃKU” vÁTMdž¨< ’<a KTKƒ ”ÅJ’ ÓMê ’¨<::
Ze~ ¾›=Äw ¨ÇЋ u›’ÒÑ^†¨< Ó²=›wN?`” ›d²’<:: S<c? ›=ƒÄåÁ©…” uTÓv~ ¨”ÉS< ›a”“ ~ T`ÁU
eK²=IU Ó²=›wN?` #¨Å v]Á ¨Å ›=Äw H>Æ ¾T>nÖK¨<”U S<c?” }n¨S<ƒ:: u²=I U¡”Áƒ T`ÁU } S<c? uKUê ui }
SYª°ƒ eK^d‹G< ›d`Ñ<:: v]Á ›=ÄwU eK “”} ÃçMÁM$ S ‹:: S<c? Ó” cvƒ k” ¨Å Ó²=›wN?` eKçK¾Lƒ cvƒ k” }
›L†¨<:: ÃህU ¾¨ÇÌ” ›=Äw ¡w\” KSÓKê ’¨<:: `c<U eK ²Ó„vƒ Ÿc’u}‹ u%EL Ó²=›wN?` uS<c? çKAƒ ›T"˜’ƒ
’`c< çK¾ Ó²=›wN?`U Ãp` ›L†¨<:: ›=Äw 427-10:: ð¨dƒ /²%<.121-5/

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 75 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 76
 ትምህርት ሃይማኖት
eS< u¨<M ÁM}Ökc ›”É ¾ Ó²=›wN?` c¨< /’u=Ã/ °×”
ÁÖ’ u’u[¨< u”Ñ<W< ›Ä`w¯U Là “ uSc©Á¨< Là ƒ”u=ƒ
uS“Ñ\ ”Ñ<W< Ì” ²`Ó„ Á” c¨< Á²<ƒ wKA ›²²:: u²=Á” Ñ>²?
¾”Ñ<W< Ï Å[k‹& ”Å}²[Ò‹ k[‹::u²=IU ¾ Ó²=›wN?` c¨<
#çMÃM˜;$ ›K¨<:: ¾ Ó²=›wN?` c¨<U ¨Å Ó²=›wN?` KS’::¾Å
[k‹¨< ¾”Ñ<Y Ï ¨Å `c< }SKc‹ TKƒ Öð‹Kƒ
”Åuò~U J’‹Kƒ::1—’Ñ.131
}ÚT] Øpf‹:-
²%<.1641-50' 1—’Ñ.171-7' 1—’Ñ.1830-46' 1—’Ñ.1717-24& 4
18-37' 2—dS<.2415-25' ›?`.151 ”ÓÇ=I ŸLÃ ¾}Ökc<ƒ
¾›TLÏ’ƒ ›ÑMÓKAƒ uwK<à Ÿ=Ç” w‰ dÃJን uሐÇ=e Ÿ=Ç”U ›K::
Ó²=›wN?` ›UL¡ ŸS[ØG<ƒ Ò` nM Ÿ=Ç’@” ›Å`ÒKG< ”ÇK
S´.88/89/3 nM Ÿ=Ç” ከpÆd” Ò` ›K¨<:: K²=IU ’ው Ñ@
uK<ne 1016 # “”}” ¾}kuK ’@” }kuK& “”}” ¾ÖL ’@” ÖL
ÁK¨<$:: ’Ñ` Ó” Ñ@ # ’@ S”ÑÉ“ ¨<’ƒ' QèƒU ’˜' Ÿ ’@
uk` K?L S”ÑÉ ¾KU$ ÁK¨<” Øpe ò¨< S“õn” ”Å ›TLÏ
uSlÖ` pÆd” ÅÓV TTKÉ ”ÅTËK< ›É`Ѩ< ¾Ç=ÁwKAe
Ñ”²w ¾J’¨<” ƒ°u=ƒ uSÁ´ u Ó²=›wN?` òƒ ¾Ÿu\ƒ” pÆd”
ÁnMLK<:: ¾ Ó²=›wN?` pÆd”” Ó” T”U K=Áª`dž¨<
›Ã‹MU:: aT@.833:: — Ó” ›TLÏ’ƒ ¾õÖ<` Y^ ”Í= ¾ð×]
Y^ ›KSJ’<” “e}U^K”::
# “”}” ¾T>kuM ’@” ÃkuLM' ’u=Ô u’u=à eU ¾T>kuM ¾’u=¿”
ªÒ èeÇM' éÉl”U uéÉp eU ¾T>kuM ¾éÉl” ªÒ èeÇM::
T”U Ÿ ’²=I Ÿ ““j‡ K›”Æ k´n³ êª ¨< w‰ uÅkS´S<` eU
¾T>ÁÖ× ¨<’ƒ L‹%EKG< ªÒ¨< ›ÃÖóuƒU:: T‚.1040-42:: pÆc
SêNõ uÁ°.514-19 #¾éÉp c¨< çKAƒ uY^ª ÏÓ ÃM
Å`ÒK‹$ ÃLM:: ”Ç=G<U ¾"I“ƒ çKAƒ /›TLÏ’ƒ/ ŸYÒ Å«“
Ÿ Ö=›} Å« ”ÅT>ð¨<e ÃÑMéM:: eK²=IU éÉp c¨< MS“¨<
pÉS Ó²=›wN?` ÃÅ`dM:: ÓÇÌU SðçU ÉL M::
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e w²< Ñ>²? ¾c−‹” MS“ ¾cT
uSH@É Ãð¨<eL†¨< ’u`:: KUdK?' ¾›”É S¢”” MÏ V Ñ@
”Ç=ÁÉ”Kƒ ¾cÑÅ uKS’ው Ñ>²? Ñ@ ‹” H@Ê ¾V}‹¨<” MÌ”
ŸVƒ ”Çe’dKƒ ”SKŸ K”:: T‚.918-25' T‚.1522-29 vK¨<
Là ¾Nª`Áƒ” ›TLÏ’ƒ ÁdÁM:: ’JU Ÿ’“©ƒ c?ƒ #Ñ@ JÃ
T[˜; MΔ Ò’@” ¡ñ— Ãμ› M$ wL eƒàI'ÅkS³S<`~
k`u¨< #u%EL‹” ƒàHK‹ ›c“w ƒ$ wK¨< c=KU’<ƒ u²=I” Ñ>²?
›=¾c<e #›”ˆ c?ƒ U’ƒi Lp ’¨< ¾¨ÅÉi¨< ÃG<”Mi$ ›Lƒ::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 77
ትምህርት ሃይማኖት
MϪU Ÿ²=Á‹ c¯ƒ ËUa Ç’‹::MϪ” ŸÅ«ª K=Áeð¨<eLƒ ¾‰
K¨< ¾c?ƒ¾ª U’ƒ w‰ ›ÃÅKU'¾Nª`ÁƒU ›TLÏ’ƒ ”Í=
”Ç=G<U Ÿ°K ƒ ›”É k” ¾›ÃG<É iTÓK?−‹ ¨Å Ñ@ ‹” SØ}
¨< ¾S„ ›Kn¨<” ›ÑMÒà H@Ê ”Ç=ð¨<eKƒ ›Øwk¨< eKTKƃ
MS“†¨<” }kwKA ”ÅH@Å pÆe K<ne Ã’Ó[“M:: K<ne.71-10::
u²=I ¯Ã’ƒ Ñ@ ‹”” ¾KS’< MЉ†¨<” Áeð¨c< w²< “†¨<::
T‚.85' 92' 1714' 725' 822' K<ne.518' 935' ÄN.4
46' T`.23' 522' 725' 822' 917' N.121' ¾Nª.Y^.9
36::
Ñ@ ”Å}“Ñ[¨< #u ’@ ¾T>ÁU”w˜ u=•` ’@ ¾TÅ`Ѩ<”
w‰ dÃJ” Ÿ²=I ¾uKÖ ÁÅ`ÒM$ ÄN.1412 ”ÇK¨< u²=I ¯KU
u¨Ç=Á—¨<ም ¯KU ”ȃ TTKÉ ›Ã‹K<U:: uSJ’<U uSêNð
’ህUÁ 14 ¾cTà ›UL¡ Ó²=›wN?` KT>¨Æƒ“ ƒ°³²<”
KT>ÁÅ`Ñ< nM Ÿ=Ç’<” ”ÅTÁØõ Áe[ÇM:: ”Ç=G<U pÆd” ¾ìÒ
›TM¡ƒ ÃvLK<:: ²ç.71' S´.811-8' ÄN.1034:: pÆd” ”"D”
TTKÉ Ãð`ÇK<:: T‚.1928' 1—qa.62:: eK²=I pÆe SêNõ
¾pÆd”” ²LKT© ›TLÏ’ƒ Á[ÒÓØM“M:: nK< ÅÓV ¾ Ó²=›wN?`
nM eKJ’ K=h` ›Ã‹MU
¾pÆd” ›TLÏ’ƒ u›çÅ ’õe
eKTTKÉ u}’X lØ` c¨< uYÒ uQèƒ ÁK ÁTMÇM ŸV}
u%EL Ó” ›ÁTMÉU ÁK< ›ddŒ‹ ÓÑ^K<:: ’Ñ` Ó” pÆd”' éÉn”'
cT° ƒ' Nª`Áƒ Ÿ²=I ¯KU uVƒ Ÿ}K¿ u%EL u’õc ¯KU /u›"K
’õe/ J’¨< TSeÑ”' STç”' SçKÃ' TTKÉ Ã‹LK<:: uUÉ` w‰
e"L‹G< É[e ¾T>M nM ¾K??Kuƒ eKJ’ u’õe ¯KU LK< SçKÃ
ËLK<:: H@•¡.1234::
¾ Ó²=›wN?` ¨ÇЋ pÆd” V~ c=vM ŸYÒ†¨< Ò`
’õd†¨< ¨Å S_ƒ }SMdK‹ TKƒ ›ÃÅKU:: U¡”Á~U ¾c¨<
’õe ¾}Ñ–‹¨< Ÿ›ð` dÃJ” Ÿ Ó²=›wN?` ¾}cÖ‹ “ƒ“:: ²õ.2
7'S¡.127::
uVƒ Ñ>²? ’õe ¨Å Ó²=›wN?` ”ÅUƒH@É c¨< u’õc<
Ó²=›wN?`” T¾ƒ ”ÅT>‹M SêNõ pÆe Ã’Ó[“M:: ›=Äw.1926::
#ÃI l`u‚U ŸÖó u%EL u²=Á” Ñ>²? ŸYÒ }KÊ Ó²=›wN?`”
”Çà ›¨<nKG<& ’@ ^c? ›¾ªKG< ¯Ã•ŠU ÃSKŸ~ M::$ #MH@É
Ÿ¡`e„eU Ò` M•` “õnKG< ŸG<K< ÃMp ÏÓ ¾T>hM ’¨<“$
òM.121'°w.1222-24::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 78
 ትምህርት ሃይማኖት ትምህርት ሃይማኖት

#¾pÆd” Vƒ u Ó²=›wN?` òƒ ¾Ÿu[ ’¨<$ S´.1156 S< ” Ó” ›”Ç‹ ›Á¨<lU:: S< ” ¾}vK<ƒ uG<Kƒ SMŸ< ÃÑ-
#¾QÁª” ›UL¡ ’¨< ”Í= ¾S< ” Aምላክ ›ÃÅKU$ T‚.22 KéK<:: ¾’õe ŸYÒ SK¾ƒ” YÒ ¨Å ›ð`’ƒ SSKe”:: ²õ.3
32'^°Ã.69 19'S¡.127:: uQè} YÒ ÁK< HÃT•ƒ ŸUÓv` dÕ^†¨<
pÆd” ›ÁTMÆU eKT>K<uƒ Øpe c=Ák`u< #ÁMV} ¨<h ¾T>•\ƒ” ’¨<:: T‚.822::
ŸV} ›”ud ÃhLM“ c¨< ŸQÁª” G<K< Ò` u=•` }eó ›K¨<::
QÁª” ”Ç=V~ Á¨<nK<“ S< ” Ó” ›”Ç‹ ›Á¨<lU eK²=I S< ” ›”Ç‹ ›Á¨<lU ÁK¨< uYÒ†¨< ¾V~ ”eN
S cu=Á†¨< }[e„›M“ Ÿ²=Á u%EL ªÒ ¾L†¨<U õp^†¨<“ ÁMÑu< S< ” ”Ç=G<U ÅÓV uUÉ` ¾•\ HÃT•ƒ ŸUÓv`
ØL†¨< p”¯ †¨<U u›”É’ƒ Öõ„›M:: ŸìNà u ‹U ÁMÁ²<ƒ” ’¨< ”Í= Ÿ²=I ¨Ø„ S< ” ¾T>K¨<” QÁª” K}vK<ƒ
uT>W^¨< ’Ñ` K²K¯KU ÉM ð” Ÿ ”ÓÇ=I ¨Ç=I ¾L†¨<U$ pÆd” cØ„ S“Ñ` ›ÃÑvU:: pÆd”T G<K<” Á¨<nK< Ã[ÇK<:: 1—
¾T>K¨<” ÃÖpdK<:: S¡.94-6:: w²<−‹ ¾²=I” nM ƒ¡¡K— qa.210-12' 1313::
ƒ`Ñ<U "KS[ǃ“ "KTe}ªM ¾}’X c=c“ŸK< Ãe}ªLK<:: S cu=Á†¨< }[e…M Ÿ²=I u%EL ªÒ ¾L†¨<U ¾}vK<ƒ
pÆd” dÃJ’< u²=I UÉ` uÔ Y^ ¾K?L†¨< upÉe“ ÁM•\
ÁMV} ¨<h'¾}vK<“ ÃI nM ¾}’Ñ[L†¨< uQè} YÒ
Ø›”” S cu=Á ¾L†¨<U KTKƒ ’¨<:: KUdK?
ÁK< Ö=›}™‹“ uÅL†¨<”“ ¡ñ Y^†¨<” ›¨<k¨<
”Å“u<ŸÅ’ë`'ð`±” ¾SdcK<ƒ” ’¨<::
¾T>çê †¨<'¾T>q[l^†ው ²¨ƒ` ¾ Ó²=›wN?`” †`’ƒ“
Òi’ƒ'SN]’ƒ“ Ãp` vÃ’ƒ Ácu< unK< Qè †¨<” K”eN eK²=I pÆd”' éÉn”' cT° ƒ S cu=Á†¨< K²LKU
›²ÒÏ}¨< የሚኖሩ òM.318' 1—qa.69' ²K?.261' ƒ.›=d.511- ’¨<:: S´.1116:: ¾éÉp S cu=Á Ku[Ÿƒ ’¨<:: UdK?.107' Á°.5
12:: #”l uSÖ” ’<\ ”lU:: vKÒ^‹G< Ç=ÁwKAe ¾T>¨<Ö¨<” 16-18' ƒ.›=d.565:: u ÁK< uM®<M Ó²=›wN?` u¡w\ ²<]Á ¾qS<
ðMÔ ”ÅT>ÁÑd ›”ud Ãμ^M“$ 1—â?Ø.58:: }çê}¨< ”eN ¾pÆd” ›v„‰‹” çÒ“ u[Ÿƒ ›TLÏ’ƒ u — K²K¯KU ›Éa Ã’<`::
¾TÃÑu< Ö=›}™‹ uV} ›”ud ¾}ScK<ƒ K²=I ’¨<:: ›T@”::
¾Ç=ÁwKAe” ðnÉ ¾T>ðêS<“ ¾Ów` MЋ uSJ“†¨< ¾}’X
’¨<:: ÄN.839:: ጥያቄ
c¨< ŸQÁª” Ò` u›”É’ƒ u=•` }eó ›K¨< c=M QÁ¨< ¾J’ 1. ነገረ ማርያምን መማር ለምን ያስፈልጋል?
›UL"‹” Ó²=›wN?` QÁª” "Å[Ò†¨< pÆd” Ò` u U’ƒ“
2. Eመቤታችን የAብ ምሳሌ ናት መባልዋ Eንዴት ነው?
uSM"U ¾pÉe“ Qèƒ u=•` ¾SÇ” }eó ›K¨<:: ÃIU SM"U
¾J’¨<” ¾QÁª” ¾pÆd”” Qèƒ SUcM ”ÅT>Ñv” c=ÑMê 3. ቅዱሳን በAካለ ነፍስ ሳሉ ያማልዳሉ ስንል Eንዴት ነው?
’¨<:: # ’@ ¡`e„e” ”ÅUSeM ’@” UcK<$ 1—qa.111
#¾ Ó²=›wN?`” nM ¾}“Ñb‹G<” ª•‰‹G<” ›eu< ¾’<a›†¨<” õ_ ªu= SéQõƒ
¾}SKŸ ‹G< u U’ƒ UcK<›†¨<$ °w.137:: pÆd” QÁª” 1. 81Æ SêNõ pÆe
2. pÆe ¨”Ñ@M ›”ÉU ƒ`ÕT@.
”ÅJ’< SêNõ pÆe ÓÑ^M::T‚.2220-32' S´.3222' T`.12 3. }›U[ T`ÁU
27' ¾Nª.Y^.7 29' 1—â?Ø.419' K<ne.245' ÄN.1125-26:: 4. pÇc? T`ÁU“ ¨<Çc? T`ÁU
QÁª” ”Ç=V~ Á¨<nK<“ TKƒU QÁª” ¾}vK<ƒ pÆd” 5. SÉKA} ›T>”'uSM›Ÿ w`H” ›ÉTc< Ë”u_
Ö=›ƒ u=W\ ð×]Á†¨<” Ó²=›wN?`” ¡Å¨< Ÿ›UM¢~ }KÃ} 6. ›=ƒÄåÁ uZe~ QÓÒƒ'u›Kn ›ÁK?¨< U\
¨< ¨Ø}¨< QÑ<” u=Áð`c< ¾²LKU Vƒ /V} ’õe/ 7. SêNð Y’ õØ[ƒ UeK ›Ue~ ›°TÅ UYÖ=`'uሊ?k
”ÅT>Å`ev†¨< ¾²LKU SŸ^“ enà ”ÅT>Öwn†¨< Á¨<nK< S²U^” VÑe lu Ñ>Ä`Ñ>e
TKƒ ’¨<:: ²õ.317'Q´.182®'2—â?Ø.311'Q´.3312:: #Ç\ Ó” 8. ”vw ¨ƒ`ÕT@ ²p’@Áƒ ›°TÅ UYÖ=^ƒ' uSUI` Ã%@Ãe ¨`o
9. SêNð cªc¨< ¨Óe ¨S´Ñu nLƒ NÇ=e'u›Kn Ÿ=Ç’¨MÉ ¡õK??
¾T>ð\“ ¾TÁU’< ¾`Ÿ<d”U ¾’õc ÑÇÄ‹U G<K< °ÉL†¨< uÇ=”“
u dƒ uT>nÖM vQ` ’¨<:: ä¨<U G<K}—¨< Vƒ ’¨<$
10. ¡w[ pÆd” u›u<’ Ñw`›?M
11. ¨LÇ=} ›UL¡ uSêNõ pÆe uÇ=.ÅË’@ ið^¨< “ uÇ=. g~ Åc
^°Ã.218::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 79 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 80
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር

ገጽ
የክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ትምህርት ዓላም 84

ሕግ 86

የAስርቱ ትEዛዛት ዓላማ 88

የAስርቱ ትEዛዛት Aከፋፈል 88

የAስርቱ ትEዛዛት በምን ላይ ተሰጡ 89

1ኛ ትEዛዝ ከEኔ በቀር ሌሎች Aማልክት Aይሁኑልህ 89

2ኛ ትEዛዝ የEግዚAብሔር Aምላክህን ስም በከንቱ Aትጥራ 94
3ኛ ትEዛዝ የሰንበትን ቀን ትቀድሰው ዘንድ Aስብ 96

4ኛ ትEዛዝ Aባትህትና Eናትህን Aክብር 100

5ኛ ትEዛዝ Aትግደል 102

6ኛ ትEዛዝ Aታመንዝር 105

7ኛ ትEዛዝ Aትስረቅ 109

8ኛ ትEዛዝ በባልንጀራህ ላይ በሐሰት Aትመስክር 111

9ኛ ትEዛዝ የባልንጀራህን ቤት Aትመኝ 113

10ኛ ትEዛዝ ባልንጀራህን Eንደራስህ Aድርገህ ውደድ 115

Aንቀጸ ብፁAን 117

የብፁAን Aዋጆች 117

ስድስቱ ቃላተ ወንጌል 125

የጽድቅ ሥራ 128

የኃጢAት ሥራ 129

ማጠቃለያ 130

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 81 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 82
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር

SmxB wwLD wmNfS QÇS x¼Ç xM§K x»N””

KRStEÃÂêE on-MGÆR
ከAስርቱ ቃላት መጀመሪያ Aንዱ
#u Ó²=›wN?` ¾T>ÁU’< c−‹ uSM"U UÓv` G<K<
በፍጹም ልቦና Eግዜርን ውደዱ
S[Çǃ” ”Ç=Áeu< ጸ“†¨< ²”É ¨ÇKG< c¨<”U
ከመጽሐፍ ቃል ወጥቶ በሰንበት የሠራ ¾T>ÖpS¨< uÑA ’Ñ` ÃI ’¨<$ +„ 3፥8
Eረፍት Aያገኝም ከሰማይ መከራ
Aባት Eና Eናቱን በምግብ የማይረዳ 1. ¾ክርስቲያናዊ ሥነምግባር ƒUI`ƒ ¯LT፡-
ተበድሮ በልቶ Aልከፈለም Eዳ 1.1. uHÃT• ‹” LÃ SM"U õ_ UÓv`” KTõ^ƒ Tቴ 3፥10፣
Aልታገስ ብሎ የሰው ነፍስ ገዳይ Á° 2፥10
1.2. c¨< ¾Ÿu[ SJ’<” KSÓKî:- Kc¨< QÓ ŸK?K¨< "M}c^Kƒ
በምድር ርስት ያጣል Eንኳንስ ከሰማይ ¾}“k ¾}ª[Å ŸlØ`U ŸT°[ÓU ÁMÑv ¾}ÖL Q´w
ዝሙት የወደደ ሞቱን ማሰብ ትቶ TKƒ ’¨<::
Eንስሳ ነው Eንጂ ምን ይባላል ከቶ 1.3. ¾}Ñ^ ð[e Ø\ ¨ÇÏ ’¨< ”Ç=K< YÒ¨<” uSÓ^ƒ K’õc<
የሰው ገንዘብ ሲሰርቅ ልቡ የማይሰጋ Ø\ ¨ÇÏ KTÉ[Ó
1.4. c¨< Ÿ}ðÖ[uƒ ¯LT ¨Ø„ ”ÇÃuÉM ”Ç=Öup KTÉ[Ó
ሲገረፍ ይኖራል በEሳት Aለንጋ
1.5. QÑ<” Y`¯~” ›UM¢~” ”É“¨<p S´ 33÷11
በሐሰት መስክሮ በሐሰት የማለ 1.6. — }K¨<Ö” •[”uƒ KK?KA‹ ›`›Á ”É”J” T‚ 5÷16፣
ከብርሃን ጨለማ ይሻለኝል Aለ፡፡ T‚1÷86
የሰው ሚስት የሚሄድ ጠላት ነው ለራሱ 1.7. ¾ Ó²=›wN?` ¾J’<ƒ” ¾ `c< "MJ’<ƒ SKÁ ’¨<:: 1— ÄN
ወዲህ በሥጋ ወዲህም በነፍሱ
¾S”ðd© ƒUI`ƒ Tc]Á¨< ¾UሥÖ=^ƒ S¨c—¨< uØ\
የሰው ሃብት Aይቶ መውደድ መመኘት Y’-UÓv` ^e”“ K?KA‹” k`ë SÑ–ƒ uSJ’< U’ ‹”“
ከኩነኔ በቀር Aያሰጥም ሃብት UÓv^‹” uØ\ Y^ SÓKî ›Kw”:: ›”É c¨< Ø\ ¨ÃU
ሌሎችም በመጽሐፍት ብለውናል ያዙ SØö Y’-UÓv` ›K¨< e”M ¾¨<eש õnÆ u¨<Ý© c¨<’~
የምድሩን ትታችሁ የሰማዩን ያዙ
ÃÑMÖªM:: c¨< ¾uL¨< ¾Öר< Ö?”’ƒ ¾TÃeTT¨< ŸJ’ u›õ
T¨<׃ ይገባዋል:: Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ”Ç=I
Aሁን ምናለና Eንደሰው ደንቆሮ uTKƒ ’u` ¾ÑKì¨<:: #Ÿ›õ ¾T>¨×¨< Ó” ŸMw è×M c¨<”U
ለምድር የሚለውጥ የሰማዩን ንሮ ¾T>Á[¡c¨< ÃI ’¨<:: ŸMw ¡ñ Hdw è×M“ ä¨<U SÓÅM
ሁሉን ያታልላል የዚህ Aለም ተድላ U”´`’ƒ ´S<ƒ e`qƒ uNcƒ SSeŸ` eÉwU ’¨<:: c¨<”
ጥቂት ላይሰነብት ላይገኝ በኋላ ¾T>Á[¡c<ƒ ’²=I “†¨<::$ T‚ 15÷16-17
የሥጋ መከራ ይፈፀማል በEድሜ KRStEÃN bxãN¬ ytgl™ùTN xNqÛC XNdzþÃW
ለነፍስ መከራ የላትም ፍጻሜ bxãN¬n¬cW bxlù¬ ytgl™ùTNM XNdzþÃW bxlù¬n¬cW
ገሃነብ ከገቡ Aይገኝም ተስፋ m«bQÂ mf™M xlÆcW”” MKNÃtÜM ÆላU‰CN sYÈN bbkùlù
ለትሉ Eንቅልፍ የለው Eሳቱ የማይጠፋ o„ l¸lW xTo„# xTo„ የ¸lWን o„ y¸lW y‰sù yçn
ÞG xlW”” KRStEÃN yçNN hùlù GN yKRSèS tk¬Y
የኋላ መከራ Aይወርድም ከራስ
XNdmçÂCN hùlù ksYÈN xg²Z nÉ ywÈN nN”” ገላ.5÷1 SlzþH
ይህን Eያሰበ ሰው ሁሉ ያልቅስ ፡፡ ksYÈN GBR lm‰Q bÞg XGzþxB¼¤R lm«bQ XNCL zND

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 83 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 84
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
mNfúêEN koUêE lYè ¥wQ GÁ¬CN nW”” 1¾ ’¤_.. 5÷8 |Æì
bR»L ጩ¡T ¬b²lC´ kmNfúêE :WqT kGBr gBnT «ÆY
Æì yçn sW :È KFlù XNd Æì bR»L nW”” MGÆR
y`Y¥ñ¬CN mGlÅ bmçnù μmNN o‰CN Ãb‰L”” ¬¥ኝnTN
l¥GßT bÞYw¬CN mLμM MGÆR XÃdrGN lmÙZ YrÄÂL””
×¼.. 15÷13
k`«þxT m‰Q ¥lT kXGzþxB¼¤R UR ÃlNN wÄJnT
mGlA nW”” yKRSèSN Wl¬WN xlmRúT XÂ yFQ‰CN
mGlÅ nW”” Þg XGzþxB¼¤RN >rN b`«þxT BNm§lS GN
YHNN hùlù {U xÈN ¥lT nW”” bon MGÆR xMé dMö
m¬yT yKRStEÃN wgù nW””
2. ¡`e+Á“© Y’UÓv`፡- - ¾Zeƒ nLƒ ÉU` ’¨<
 ¡`e+Á” TKƒ፡- ¡`e„e” ¾T>SeM ¾¡`e„e }Ÿ Ã' ¡`e
„e” ¾Kuc aT@ 13÷14 1— qa 1÷11
- K Ö=›ƒ ¾V} TKƒ ’¨< aT@ 8÷10 1— ÄN 3÷6
- ƒIƒ“ ÁK¨< Tቴ 11÷27-28
- ሥነ ምግባር ማለት መልካም ሥራ ማለት ነው፡፡
መልካም ሥራ የተባለውም፡-
 ንጽሕና ቅድስና መጠበቅ ነው ዘሌ 19÷2
 ፍቅር ሰላም ታራቂነት፣ Aንድነት፣ ይቅርባይነት ሲሆን ይቅር ማለት
ለጃኞች Aይመለከትም
 ለታራበ ማብላት ለተጠማ ማጠጣት ለታረዘ ማልበስ …ማቴ 25፡34-46
 ከክፉ መሸሽ ‹‹ ከማንኛውም ዓይነት ክፉ ነገር ራቁ›› 1ኛ ተሰ 5÷22
 ክፉውን በክፉ Aለመመለስ ‹‹ ማንም ለሌላ በክፉ ፈንታ ክፉ Eዳይመልስ
ተጠንቀቁ ነገር ግን ሁል ጊዜ Eርስ በርሳችሁ ለሁሉም መልካሙን
ለማድ ረግ ትጉ›› 1ኛ ተሰ 5÷15
 ፈቃደ ሥጋ ለፈቃደ ነፍስ ማስገዛት
ባጠቃላይ ክርስቲያናዊ ሥነ ምግባር ስንል
 ጽድቃችን ከፈሪሳውያን ጽድቅ የሚበልጥ ሊሆን Eደሚገባው ማቴ 5÷20
 ቀድሞ በማየ ምንዛህ በደመ ላህም በደመ ጠሊ (ፍየል) ሥጋን ከAፍAዊ
ኃጢAት ማንፃት ነበር ዛሬ ግን በንስሐ ነፍስን ማንፃት ይህም በጾም
በጸሎት በሰጊድ ማንፃት ነው፡፡
 ቀድሞ ተስፋ የሚያደርጉ ምድረ ርስትን AዝርEቱን Aትክልቷን ነበር
ዛሬ ግን መንግሥተ ሰማያትን ማዓዛዋን ጣEሟን ተድላዋን ደስታዋን
ተስፋ ማድረግ
 ጠላታችሁን ጥሉ ነበር Aሁን ግን ጠላቶቻችን ወደዱ፡፡ ማቴ 43÷45
 ጥርስ ለጥርስ ዓይን ስለ ዓይን ነበር Aሁን ግን ክፉውን በክፉ
Aትቃወሙ ማቴ 5÷38
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 85
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
3. ሕግ
ሐገገ ደነገገ ከሚለው የግEዝ ግስ የተገኘ ሲሆን ትርጉሙም ውሳኔ
ሥርዓት ደንብ ለማድረግ የሚያዝ ከማድረግ የሚከለክል ውሣኔና ሥርዓት
ነው፡፡
ሰው በነፍስ በሥጋ የተፈጠረ ስለሆነ ሁለት ሕግጋት ተሰርተውለታል፡፡
 በሕዋሳተ AፍA የሚሰሩትን ሥራዎች ክፉ ክፉውን ፈጽሞ ለመከልከል
በጎ በጎውን ፈጽሞ ለመሥራት ይሆን ዘንድ
 በሕዋሳት ውስጥ የሚሠሩትን ሥራዎች ክፉ ክፉውን ለመከልከል በጎ
በጎውን ለመፈጸም ለመሥራት ይሆን ዘንድ
በሕዋሳቱ ውስጥ ስለሚሠሩት ሥራዎች ሰው በራሱ ፍቃድ በሱና
በፈጣሪው መካከል ሰውነቱን ወስኖ ገቶ የሚይዝበት የልቡና ፍርድ
ተጽፎለታል፡፡ ‹‹ ሕጌን በልባችው Aሣድራለሁ በሕሊናቸውም Eጽፋለሁ Aምላክ
Eሆናቸዋለሁ Eነሱም ሕዝቤ ይሆኑኛል ይላል EግዚAብሔር ›› Eብ 8÷10
 የሕዋሳት ውስጥ የምንጠበቅባቸው የምንላቸው
- ከቁጣ መከልከል ‹‹ይህንን ሰምተው ተበሳጩ ልባቸውም ተናደደ›› የሐዋ 7÷54
- ማየት መከልከል ማቴ 5፡-28
- ጠላትን መውደድ ማቴ 5፡-43-45
- የበደለውን ሰው ይቅር ማለት ይህን የሚመስሉ ሁሉ
ሕግ I-ጹሑፋዊ ሕግና ጹሑፋዊ ሕግ በማለት ይከፈላል፡፡
- I-ጹሑፋዊ ሕግ የሚባለው EግዚAብሔር ‹‹ ሕጌን በልባቸው
Aሣድራለሁ በሕሊናቸውም Eጽፋለሁ›› Eብ 8፡-10 ያለውን ሕግ
ያጠይቃል ይህም ሕገ ልቡና (ሕገ ሕሊና) በማለት የሚታወቀው ነው፡፡
- ጹሑፋዊ ሕግ ይህ ከሕገ ልቡና የተለየ ሆኖ ሳይሆን ነገር ግን በጹሑፍ የተሰጠ
ስለሆነ ነው፡፡
ሙሴ Aርባ ማዓልት Aርባ ሌሊት በጾም ተወስኖ በEግዚAብሔር Eጅ ተጽፎ
(በግብረ Aምላክዊ) የተቀበለው ሕግ Aሠርቱ ቃላት ናቸው፡፡ Eነዚህም ሕግ
ትEዛዛት በማለትም ይነገራሉ፡፡
 ሕግ Aድርግ ማለት ሲሆን ትEዛዝ ደግሞ Aታድርግ ማለት ነው፡፡ Aንዳንድ
ጊዜም ተወራርሰው ሊነገሩ ይችላሉ፡፡
 ሕግም ትEዛዛትም በምግባር የምንገልፃቸው ናቸው፡፡
3.1 Aሥር መሆናቸው ለምንድነው?
- Aምስቱ ሕዋሳትን AፍAንና Aምስቱን ሕዋሳት ውስጥ የምንጠብቅበት ስለሆነ
- ፍጹም የምሆንበት ስለሆነ
- በAስረኛው የገባን Eኛ የምንጠበቅበት መሆኑን ለማጠየቅ
3.2 ሕግ ወይም ትEዘዛት ጥቅም ምድነው?
- ለEግዚAብሔር ያለንን ፍቅር የምንገልጽበት ነው ፡፡‹‹ የሚወደኝ ቢኖር
ቃሌን ይጠብቃል Aባቴም ይወደዋል ወደ Eርሱም Eንመጣለን በEርሱም
ዘንድ መኖርያ Eናደርጋለን ›› ዮሐ 14÷23
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 86
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
- ቅጥር ሆኖ Eንዲጠብቀን ‹‹ ከAፌ ቃል ፈቀቅ Aትበል Aትተዋት
ትደግፍሃለች ውደዳት ትጠብቅህማለች›› ምሳ 4÷5
- Eድሜያችን Eንዲረዝም ‹‹ ልጅ ሆይ ሕጌን Aትርሳ ልብህም ትEዛዛቴን
ጠብቅ ብዙ ዘመናት Eና ረጅም Eድሜ ሰላም ይጨምሩልኃልና›› ምሳ 3÷1-2
- ተገዥነታችን (ፍጡረነታችን) የምንገልጥበት ነው፡፡
- ጸሎታችን ተቀባይነት Eንዲኖረው ‹‹ ሕግን ከመስማት ጆሮውን
የሚመልስ ሰው ጸሎቱ የተናቀ ነው›› ምሳ 28÷9
ባጠቃላይ ሕግ መክበርያም መውደቂያም ነው፡፡ በመፈጸም ክብር Eንዳለ
በAፍራሽነት ላይም ውድቀት Aንደሚኖር ያሳየናል፡፡
3.3 የAoRtÜ T:²²T ዝርዝር
1. Xn¤ XGzþxB¼¤R xM§KH nኝ kGBA MDR kÆRnT b¤T ÃwÈhùH
nኝ l¤lÖC x¥LKT xYhùnùLH ... Xn¤ XGzþxB¼¤R xM§KH
qÂt¾ xM§K nኝ”” z{. 20÷2
2. የEግዚAብሔር የAምላክህን ስም በከንቱ Aታንሳ EግዚAብሔር ስሙን
በከንቱ ያደረገውን ይቀስፈዋል፡፡ ዘፀ.20÷7
3. ysNbTN qN TqDsW zND xSB”” z{. 20÷3-11
4. xÆTHN XÂTHN xKBR :D»H ይrZM zND XGzþxB¼¤R
xM§KH b¸s_H MDR”” z{. 20÷12
5. xTGdL”” z{. 20÷13
6. x¬mNZR”” z{. 20÷14
7. xTSrQ”” z{. 20÷15
8. bÆLNj‰H §Y b¼sT xTmSKR”” z{. 20÷16
9. yÆLNj‰HN b¤T xTmኝ# xHÃWNM ¥N¾WNM kÆLNj‰H
gNzB hùlù xTmኝ””
10. ÆLNj‰HN XNd‰SH xDRgH WdD”” zl¤. 19÷18
BTfAÑTM ÞZb¤ Tç§Chù Xn¤M xM§K XçÂCºlhù BlÖ
ÝL kþÄN gÆ”” ÞZbùM bxND xF DMÚcWN kF xDRgW
|XGzþxB¼¤R ÃlWN hùlù XÂdRUlN# XN¬z²lN´ BlW ÝL kþÄN
gbù”” z{. 19÷8# 24÷1-8# QÇS ÔWlÖSM XNdngrN YH ðt¾W
kþÄN Ãl dM xLtmrqMÂ :B. 9÷22 Ñs¤ kþÄnùN l¥AÂT ydM
mR=T oR›T XNዳxdrg ይገልጽልናል””
b¼ÄþS kþÄNM bþçN አoRtÜ T:²²T Ñlù bÑlù tqÆYnT
çcW ÞGUT ÂcW”” ¥t½.5÷17# 19÷16-22 (×¼. 1÷12 XGzþxB¼¤R
ÞZïcÜ LícÜ lþÃdRgN YHN ¬§Q tSÍ bmS«T ÝL kgÆLN
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 87
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
X¾ dGä T:²²tÜN lm«bQ MN ÃHL ÝL gBtNl¬L? g¤¬CN
BTwÇኝS T:²z¤N «BqÜ ×¼. 14÷15 XNÄþhùM kçn XNd XS‰
x¤§WÃN XGzþxB¼¤R ÃlWN hùlù XÂdRUlN XN¬z²lN BlN khùlù
bðT lXGzþxB¼¤R ÝL mGÆT xlBN”” KRSTÂWN SNjMR
ymjm¶Ã o‰CN mçN ÃlbT YH nW””)
3.4 yአoRtÜ T:²²T ›§¥
አoRtÜ T:²²T yts«ùT b¸ktlùT ›§¥ãC m¿rT nW””
Y¡WM፡-
1. kGBA MDR S§wÈcW Wl¬WN XNÄþÃSbù ዘጸ.20÷1፣መዝ.105
(106)
2. wdðT bxr¥WÃN mμkL sþm§lsù k`«þxT XNÄþ«bqÜ
ዘኁ.25÷1
3. mNfúêE xμÿÄcW MN MN xQÈÅ mktL XNÄlbT ¥úyT
nW””
²ÊM bþçN XGzþxB¼¤R k`«þxT ›lM nÉ
xW_èÂL”” Y¡WM bbG dM úYçN bL° dM ytf™m
Slçn Wl¬WN kLB LÂSbW YgÆÂL”” SlzþH `«þxTN
b¸¿„ ›l¥WÃN mμkL SNm§lS አoRtÜ T:²²TN b¥StêL
XN«BQ\ XNÄþH kçn mNfúêE xμÿÄCN mLμÑN xQÈÅ
ytktl YçÂL ¥lT nW””
3.5 y;oRtÜ T:²²T xkÍfL
yKRStEÃN ÞG yFQR ÞG nW”” QÇS ÔWlÖS l¤§WN
y¸wD ÞGN fAä¬L μl bº§ kAoRtÜ T:²²T ytwsnùTN
bm_qS FQR yÞG hùlù FÉ» mçnùN bGLA YÂg‰L”” é».
13÷8-10 ¬Äþà g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS
XNÄSt¥rN FQR bhùlT Ykf§L”” ¥t½. 22÷34-41
XnzþH ÞGUT yBlùY kþÄN m¿rèC ÂcW””
1. FQr XGzþxB¼¤R
2. FQr bþA
bt=¥¶M g¤¬CN ÞGM nbþÃTM bnzþH bhùlT T:²²T
t«ÝlêL BlÖ SltÂgr bzþH mነሻnT AoRtÜ ትEዛዛት bFQR
xkÍfL bhùlT Ykf§lù ¥lT nW”” Y¡WM XNd¸ktlW nW””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 88
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
1¾. FQr XGzþxB¼¤R k1¾ T:²Z XSk 3¾ T:²Z ÃlùT sþçnù
XGzþxB¼¤RN y¸mlktÜ ÂcW””
2¾. FQr bþA k4¾ T:²Z XSk 10¾ T:²²T ÃlùT sþçnù ÆLNj‰N
y¸mlktÜ ÂcW””
bl¤§ bkùL dGä በxãN¬êE በxlù¬ዊ kmng‰cW xNÉR bhùlT
Ykf§lù”” Y¡WM#
1. ÞG bxlù¬ ytng„ /x¬DRG/
2. T:²Z bxãN¬ ytng„ /xDRG/
kzþHM l¤§ kxfÉ{¥cW xNÉR sþ¬† bሦST Ykf§lù””
1. b¼L× (በማሰብ) የሚፈጸሙ 1፣ 3፡4 እና 9
2. bnbþB (በመናገር) የሚፈጸሙ 2 እና 8
3. bgbþR (በመሥራት) የሚፈጸሙ 5፡6፣7 እና 10
3.6 AoRtÜ T:²²T በምን ላይ ተሰጡ
AoRtÜ T:²²T bÑs¤ bts«ù gþz¤ bhùlT yDNUY A§èC §Y
tAfW nbR”” zጸ. 31÷18፣ 34÷1-28
ታቦት Eና ጽላት ፡- Aስቀድሞ በOሪት ዘመን ታቦት ማለት ማደሪያ፣
መገለጫ ማለት ሲሆን ማደሪያነቱም ስለ ሁለት ነገር ነው Aንደኛው
ለEግዚAብሔር ክብር ሲሆን ሁለታኛው ደግሞ ለጽላቱ ነው፡፡ የጽላት ማደሪያ
Eንዲሆን ታቦት ከግራር Eንጨት Eንዲሠሩ ታዘዋል (ዘጸ.25÷10-22)፡፡ ጽላት
ማለት ደግሞ በቁሙ ሲፈታ ሰሌዳ ማለት ነው፡፡ ሰሌዳነቱም ለEግዚAብሔር
ትEዛዛት ነው፡፡ የሚሠራውም ከድንጋይ ነው፡፡ ዘዳ10÷1
bb¤tKRStEÃናችን ዛሬም ታቦት Eና ጽላት Eንደ ብሉይ ኪዳን በመለያየት
ሳይሆን በAንድነት ለመሥዋEት Eንዲመች ተደርጎ ይቀረጻል፡፡ ይህንን ስላደረገች
Aንዳንድ ያልተረዱ ሰዎች ቤተክርስቲያን ጣOት ታመልካለች ለድንጋይ
ትሰግዳለች ይላሉ፡፡ ነገር ግን ይህን ማለታቸው EግዚAብሔርን መቃወማቸው
መሆኑን ሊያውቁት ይገባል ምክንያቱም ከላይ Eንዳየነው የጽላቱም ሆነ የታቦት
ሰጪ ወይም መስራች EግዚAብሔር ነውና፡፡ ታቦት Eና ጽላት በብሉይ ኪዳን
Aገልግሎቱ ከላይ Eንዳየነው ነው፡፡ በሐዲስ ኪዳንም ቤተክርስቲያን Eንደ Oሪቱ
የEንስሳ ደም ያይደለ የጌታችን የመድኃኒታችን የIየሱስ ክርስቶስን ቅዱስ
ሥጋና ክቡር ደም Eየፈተተችበት (Eየሠዋችበት) ለምEመናን የEግዚAብሔር
ልጅነትና የዘለዓለም ሕይወትን ታድልበታለች (ዮሐ.6÷53)፡፡
Aንደኛ ሕግ
‹‹ከግብጽ ምድር ከባርነት ቤት ያወጣሁህ EግዚAብሔር Aምላክህ
Eኔ ነኝ፡፡ ከEኔ በቀር ሌሎች Aማልክት Aይሁኑልህ በላይ በሰማይ ካለው፣
ከምድርም በታች በውኃ ካለው ነገር የማናቸውንም ምሳሌ የተቀረጸውን
ምስል ላንተ Aታድርግ፡፡ Aትስገድላቸው…….›› ዘጸ.20÷2-5
ይህ ትEዛዝ የተሰጠበት ዓላማ፡- EግዚAብሔር የሁሉ ፈጣሪ Aስገኝ መሆኑን
Eንዲታወቅ፣ የEግዚAብሔር ገዥነት የEኛ ተገዥነት Eንዲታወቅ ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 89
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
EግዚAብሔር Aምላክህ Eኔ ነኝ፡- ሲል በፍጹም ቸርነቱ የሚወደን መሆኑ
ፍቅሩን፣ ቸርነቱን፣ ሰው ውለታውን Eያሰበ Eንዲያመሰግነው ነው፡፡ ኤር.
29÷11
ከEኔ በቀር፡- ከEኔ በቀር ሲል Aንድ Aምላክ የሁሉ Aስገኚ ፈጣሪ፣ መጋቢ
EግዚAብሔር ብቻ Eነደሆነ ያስገነዝበናል፡፡ ዘፍ 1÷1፣ መዝ.99÷3፣ 135÷25፣
144÷15፣ 146÷7፣ ዮሐ.1÷3፡፡ xþú. 43÷10-13# 44÷6-8# T.çs¤13÷4
በAጠቃላይ ይህ ትEዛዝ Aምልኮትን ይመለከታል፡፡ Aምልኮት ሲባል Eምነት፣
ተስፋ፣ ፍቅርን በEግዚAብሔር ላይ መጣል ማለት ነው፡፡ 1ቆሮ.13÷13
ለEግዚAብሔር Aምልኮታችንን በተግባር የምንገልጽባቸው ብዙ መንገዶች Aሉ፡፡
ለAብነት ያህል ከምንም ነገር በፊት Eሱን በመውደድ በጾም በጸሎት በምጽዋት
በስግደት ወዘተ…
1. ከምንም ነገር Aስቀድመን EግዚAብሔርን መውደድ ሲባል፡-
- ዓለምን ከመውደድ
- ገንዘብን ከመውደድ
- ከEናት ከAባት ከልጅ ይልቅ EግዚAብሔን በማስቀደም ነው
2. በፆም በፈቃደ ሥጋችንን ለፈቃደ ነፍሳችን በማስገዛት EግዚAብሔርን
የምንመስልበትን ሕግ በመጠበቅ ፣ ከሰማይ በታች ያሉትን Aንዱ ግዙ ብሎ
ሥልጣን Eንደሰጠን በዚህም Aንፃር ሥጋዊ ደማዊ ግብራችንን በፆም ለፈቃደ
ነፍሳችን በማስገዛት በዚህም Aምልኮታችን በተግባር የምንገልጽበት ነው፡፡
3. ጸሎት - ጸሎት ማለት ከEግዚAብሔር ጋር መነጋገር ነው፡፡
- EግዚAብሔር ከEኛ ጋር Eንዲሆን መፍቀድ ነው፡፡ ማቴ 18፡19
- Aንድ ምድራዊ ሰው ሰማያዊነቱን የሚገልጽበት ከሰማያዊ Aባቱ ጋር
የሚነጋገርበት ነው፡፡
- ጉልበቱ ኃይሉ በሥጋዊ ክንድ የሚታመን ያልሆነ ነገር ግን
በEግዚAብሔር መሆኑን የሚገልጽበት ነው፡፡ ‹‹ ወደ ፈተና Eዳትገቡ
ትጉና ጸልዩ፡፡ ማቴ 26፡41
- የሥጦታ ባለቤት የሁሉ Aስገኚ EግዚAብሔር Eንደሆነ የሚገልጽበት ነው፡፡
‹‹በጸሎት ጊዜ Aድሮብህ ክርስቶስ ልታየው ብትወድ ወዳጆቹን ጻድቃንን መላEክትን
Aሥሩ ቃላትን፣ ቀሳውስትን፣ መምህራንን፣ ንስሐን፣ ሳትጠራጠር Eሊህን ውደድ››
Aረጋዊ መንፈሳዊ
4. ስግደት ፡- ስግደት የተገዢነት የAክብሮት የትህትና መገለጫ ነው፡፡ ስግደት በልቡና
ጉልበት ፡- ‹‹ ስለዚህም በልቡናዬ ተንበርክኬ ለAብ Eሰግዳለሁ›› ኤፌ 3÷14
 በAፋAዊ ጉልበት ይፈጸማል ይህም የውስጣዊ ልቡና ስግደት መገለጫ ነው፡፡ Eንዲሁም
ውጫዊ ጉልበታችን ስናደክም የውስጣዊ ጉልበትን ማጠንከርያ ነው፡፡ ስግደት
የAምልኮትና የጸጋ ተብሎ ለሁለት ይከፈላል፡፡
5. ምጽዋት፡- ጻድቅ ኃጢAተኛ ነው ወይም ክርስቲያን ነው Aይደለም ተብሎ
Aይመጸውትም ለሁሉ Eንጂ ይልቁንም በተለየ ለሃይማኖት ሰዎች
ልናደርግ ይገባናል ገላቲ 6÷10 ምጽዋት ከAስራት ከበኩራት
ከቀዳማያት ውጪ ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 90
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
ምጽዋትን መመጽወት ፡
- ለEግዚAብሔር ማበደሩ ነው ሲራ 29÷1 ምሳ 19÷17
- ፍሬውን ማግኘቱ ነው፡፡ ‹‹ ምጽዋት ለሰው ፍሬ ነው›› ምሳ 19÷22
- ነፍስ ማዳኑ ነው ሲራ 31÷25
- ገንዘቡ ሌቦች በማያገኙበት በማይደርሱበት ማኖሩ ነው
- ራሱን መርዳቱ ነው
- የምስጋና መሰዋEት መሠዋቱ ነው ሲራ 32÷4
Aማልክት ዘበጸጋ ፡- ማለት ከEግዚAብሔር በጸጋ Aምላክነትን ያገኙ
ማለት ነው፡፡ ዘጸ.7÷1፣ መዝ.81÷1፣ ×¼. 10÷34 ይህ የሚያሳየን
ከAማለጅነት Aልፈው የAምለክነት ሚና ይጫወቱ ዘንድ የጸጋ Aምላክ
ሆነው መሾማቸውን Eንረዳለን፡፡ ለምሳሌ፡-
E ግ ዚ A ብ ሔ ር በባሕሪው ብርሃን ነው ዮሐ.8÷12፣
1ኛጢሞ.1÷17፣ 1ኛዮሐ 1÷5 ቅዱሳን ደግሞ በጸጋ ብርሃንነትን
Aግኝተዋል ማቴ.5÷14
ሁሉን ማድረግ የሚቻለው EግዚAብሔር ነው Iዮ.42÷2 ቅዱሳንም
ከEግዚAብሔር በተሰጣቸው ጸጋ ሁሉን ያደርጋሉ ዮሐ.14፤12
ሁሉን ማወቅ የEግዚAብሔር የባህሪይ ገንዘቡ ነው ቅዱሳንም በጸጋ
ሁሉን ማወቅ ተሰጥቶቸዋል 2ኛነገ. 6÷8፣ሐዋ.ሥራ.5÷1፣ 1ቆሮ.2÷15
yXGzþxB¼¤RN xKBéT xML÷T lQÇúN xNs_MÂ
XNDÃWM lXnRsù yMNs«W KBR XGzþxB¼¤RN ¥KbR Slçn bBzù
MSU lXGzþxB¼¤R XÂqRÆlN”” 2¾öሮ..9÷13 SlzþH QÇúNN ¥KbR
kxGzþxB¼¤R Wu L† xML÷T xlmçnùN mgNzB ¥SgNzB ÃS-
fLUL””
 ሌሎች Aማልክት የተባሉት
ሌሎች Aማልክት የተባሉት Aምላክነት ኖራቸው ሳይሆን ነገር ግን sW
XNd XGzþxB¼¤R y¸ÃÃcW ለEርሱ የሚገባውን ጊዜ፣ ሰዓት፣ ቦታ ….
የሚሻሙ ነገሮች ናቸው፡፡ Aነርሱም፡-
1. gNzB ¥t½. 6÷24# 19÷22፣ y¼. o‰. 5÷1፣ 1ጢሞ.6÷10
2. ysW `YL x¤R. 17÷5 ፣ ማር.8÷34,
3. ysW _bB :WqT x¤R. 9÷23፣ 1ሳሙ 2÷1-10
4. ሆዳምነት ‰S wÄDnT ðL. 3÷19
5. yMN¬mNÆcW sãC mZ.145÷3 xlöÒCN# wgñÒCN y¼.o‰.5÷29
6. xÆTÂ XÂT ¥t½.10÷37
7. g¤Èg¤_ zF. 35÷2-4
8. tD§ dS¬ 2¾ «þä. 3÷4
9. ytqr{ MSL z™. 2;÷4# y¼. o‰. 10÷1-16#
10. «NÌY# àRt¾# ÝLÒ# mÂFST «¶ 1¾ úÑ.28÷3-19# x¤R.29÷8#
y¼.o‰. 13÷6-12# y¼ê.o‰.16÷16-18
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
 xYhùNLH /x¬MLK/
bmjm¶ÃW T:²Z m¿rT XnzþHN ngéC
kXGzþxB¼¤R bqR l¤lÖC x¥LKT ¥DrG tgbþ xYdlM””
xlmktL xl¥MlKN BÒ úYçN XGzþxB¼¤RN ¥MlK
b¸drgW ~BrT xML÷ bGL bMNfAmW lXGzþxB¼¤R
¬²in¬CNN LNgLA YgÆÂL”” xþú. 44÷5 XGzþxB¼¤RN XÃm-
lkù bl¤§ bkùL l¤§ xM§K mktL dGä XJG ykÍ `«þxT
nW”” bx¤LÃS gþz¤ 3 ›mT kmNfQ DRQ yçnW yÆbþlÖN MR÷
yçnW bzþH `«þxT MKNÃT nW| 1¾ ng. 18÷16-24# x¤R.11÷9-
14 g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS bmê:l SBktÜ
kXGzþxB¼¤R bqR l¤lÖC x¥LKT xYhùnùLH sþL l¤lÖC
x¥LKTN ¥t½. 6÷24 SlzþH XNGìC x¥LKTN xSwGdN
bÞYw¬CN §Y XGzþxB¼¤RN gi LÂdRgW YgÆÂL””
zF..35÷2
b¥ÂcWM Múl¤ ytqr™WN MSL lxNt x¬DRG
YHN hùlt¾ T:²Z y¸ÃdRgùT xlù”” X¾ GN bxNd¾W
T:²Z X«ÝLlêlN””
ytqr™ MSL፡- ¥lT xND QRA ¿Rè YH xM§KN YmS§L
wYM xM§K nW BlÖ y¸mlK MSL nW”” YH ÈåT YƧL””
bzþH T:²Z m¿rT y¥ÂcWNM MSL sþL ytqr™ MSL
bሦST Ykf§L”” Y¡WM
1. b§Y bs¥Y ÆlW ngR ytqr™ MSL Múl¤ {¼Y# =rÝ#
KêKBT# y¸b„ x:êF w..z..t
2. b¬C bMDR ÆlW ytqr™ MSL Múl¤ bwND mLK# bs¤T
mLK# bXNSúT mLK””
3. kMDR b¬C bÆÞR WS_ Ælù ngéC ytqr™ MSL Múl¤
b›ሳ# bgù¥Ê# xø# w.z.t zÄ..4÷10-19 tmLkT፡፡
ytqr™ MSL wYM ÈåT b¸ktlùT ngéC lþ¿‰ YC§L፡-
1. b¥:DN /wRQ# n¼S# BrT# BR/ b¥SqrA z™. 34÷17# xþú.30÷22
2. XN=T bm_rB xþú. 40÷20
3. DNUY b¥lzB MSL qRÛ ÈåTN ¥MlK yxÞ²B /yxr¥WÃN
L¥D nW”” ngR GN XS‰x¤LM bþçnù kGBA MDR ÃwÈcWN
xM§K XGzþxB¼¤RN bmzNUT Bzù gþz¤ ÈåTN xMLkW XNdnbR
y¸ktlùT _QîC ÃSrÄlù”” Mú.2÷11-14# 2¾ ng. 17÷7-18፣ 21÷11
-12፣ 1¾ ng.12÷25-32
91 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 92
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
የተቀረጸ ምስል ሲል ግን ቅዱሳት ሥEላትን Aይመለከትም፡፡ ለምን ቢሉ
ቅዱሳን ሥEላትን ለመጀመሪያ ጊዜ በሊቀ ነቢያት ሙሴ Aማካኝነት ያሠራው
EግዚAብሔር ነው፡፡ ዘጸ.25÷18-22 ኋላም ጠቢቡ ሰሎሞን ቤተመቅደስን
ሲሠራ ቅዱሳን ሥEላትን Eንዲስልባቸው Aዞታል፡፡1ነገ.7÷1
ቅዱሳት ሥEላት በቤተክርስቲያን ሦስት ዓላማዎች Aሏቸው፡፡ Aነርሱም፡
1. ለAምልኮት 2. ለትምህርት 3. ጸጋ ማስተላለፍ
bzþH bxNd¾W T:²Z Xn¤ XGzþxB¼¤R xM§K qÂt¾ nኝ
b¥lT XGzþxB¼¤R XNÄSrÄW sW lX° o‰ sþNbrkK
btmlkt gþz¤ ZM BlÖ xLtmlktM Bzù gþz¤ YöÈ nbR
²ÊM bþçN yXGzþxB¼¤R QÈT XNÄYsnzR ytqr™ù MSlÖCN
¥‰Q xlBN””
ስለዚህ የEግዚAብሔር ታቦት (ማደሪያ) የሆነው ሰውነታችን
ጣOታትን መሰባበር ብሎም ማቃጠል ይገባዋል፡፡ ሰውነታችን መቅደስ
ነው የEግዚAብሔር ቤተመቅደስም ከጣOት ጋር ምን ኅብረት ስለሌለው
2ኛ ሳሙ. 6÷14 ከጣOት መለየት ይገባል ፡፡ ጣOትን የሚያመለኩት
ለጣOት የሚሰዉ ለAጋንንት ይሰዋሉ፡፡ ታዲያ ቅዱስ ሥጋውን ክቡር
ደሙን የተቀበለ ሰውነት የAጋንንትን መስዋEትን በመሳተፍ ከAጋንንት
ጋር ማኅበርተኛ መሆን የለበትም፡፡ 1ኛ ቆሮ 10÷16-22 የተቀረጸ
ምስልን (ጣOትን) ማምለክ ጣOት ኃይል የሌለው ደካማ የሰው Eጅ ስራ
ምንም ማድረግ የማይችል መሆኑን Eንድናስተውል ያስፈልጋል፡፡ Iሳ.
44÷18 ጣOት ግን ዓይን Eያላቸው የማያዩ ጆሮ Eያላቸው የማይሰሙ
Eግር Eያላቸው የማይራመዱ Eንደ Eነሱ ስለሆነ ከዚህ ለመዳን ከጣOት
ሽሹ ራሳችሁን ጠብቁ ይለናል ፡፡ 1ኛ ቆሮ 10÷14፣ 1ኛ ዮሐ 5÷2
yXGzþxB¼¤R MKR lzl›lM nW”” XGzþxB¼¤R
y¥ÃdRgWN xYÂgRM ytÂgrWNM xÃSqRM s¥Y MDR
ÃLÍlù Ýl¤ GN xÃLFM”” zmÂT YqÃy‰lù XGzþxB¼¤R GN
ÃW XGzþxB¼¤R nW xYlw_M”” mZ..32÷11# mZ.101÷25-28#
¥t½.4÷35 SlzþH XGzþxB¼¤R ytÂgrWN ÝL y¥ÃSqR mçnùN
¥mN YgÆÂL”” ÆlûT zmÂT yሠ‰ XGzþxB¼¤R ²Ê
XNd¥Y¿‰ b¥sB y‰úCNN x¥‰u xM§K mF«R ylBNM””
XGzþxB¼¤R TÂNTM ²ÊM wdðTM Ãl nW”” :B. 13÷8
XGzþxB¼¤R mNfS nW”” SlzþH xYwsNM y¼.o‰. 5# ×¼.
20”” ymjm¶ÃW T:²Z GN YHN XNÄÂdRG YklKlÂL”” YHN
ÞG y¸ÃfRsù sãC Bzù ›YnT bdL YbD§lù”” Y¡WM#
1. yXGzþxB¼¤RN lXGzþxB¼¤R ytÆlWN T:²Z YlWÈlù
2. kb¤tKRStEÃN xNDnT Wu YçÂlù
3. tSÍ bþS hùlù y=lmÆcW çnW Yg¾lù””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 93
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
AMLኮT kXGzþxB¼¤R bqR l¥NM lþs_ xYCLM
dGäM xYgÆM xKBéTÂ y{U SGdT mS«T S¥cWNM
m_‰T GN lm§XKT lQÇúN hùlù LÂdRG YgÆÂL”” bQÇúN
SM MAêT LNs_ b¯ xD‰¯T LNfAM XNC§lN”” b™lÖTM
S¥cWN LN«‰ yx¥§Jn¬cWN ÝL kþÄN XNÄþfAÑLN
LNlMN XNC§lN”” ¥t½.10÷41-42
ጥያቄ
1. Aንድ ሰው Aንድ ሕግ ቢተላለፍ ሁሉንም Eንዳፈረሳቸው ይቆጠራል፡፡ Eንዴት?
2. ሕግ የተሰራላቸው በሕግ ይቀጣሉ ሕግ ያልተሠራላቸው ደግሞ በሕገ ልቦና
ይፈረድባቸዋል ሲባል ምን ማለት Eንደሆነ Aብራሩ?
3. ቅድስት ቤተክርስቲያናችን ከቅዱሳት ስEላት በስተቀር በተቀረጹ ነገሮች Aምልኮ
Eንዳይፈጸም ትከለክላለች፡፡ ይህ Eንዴት Eንደሆነ Aብራሩ፡፡
4. ለበዓላት መከበር መነሻው ምንድነው ? በዓላት Eንዴት መከበር ይገባቸዋል?
5. ሕገ ወንጌል ከሕገ Oሪት የምትለየው በምን ምክንያት Eንደሆነ Aብራሩ
6. EግዚAብሔርን ማምለክ የሚገባው በEውነትና በመንፈስ ነው ሲባል ከሕግ Aንፃር
Eንዴት Eንደሆነ Aስረዱ
7. EግዚAብሔር ከሠራልን ሕግጋት ውጪ በየዘመናቱ ሰዎች የሚፈጥሯቸው ሰው
ሰራሽ ሕጎች Aሉ? ከመጽሐፍ ቅዱስ ማስረጃ በማድረግ በዝርዝር Aስረዱ፡፡
8. ሰይጣን Aመንዝራ ይባላል ለምን?
2¾ T:²Z
‹‹yXGzþxB¼¤RN yxM§KHN SM bkNtÜ xT_‰
EግዚAብሔር ስሙን የሚጠራውን ከበደል Aያነጻውም፡፡››
ዘጸ.20÷7
 ይህ ትEዛዝ የተሰጠበት ዓለማ፡- ለEግዚAብሔር ስም ክብር
Eንድንሰጥ Eንዲሁም በሆነውም ባልሆነውም ቦታና ጊዜ
የEግዚAብሔርን ስም ማንሳት Eንደማይገባ ለማሳሰብ ነው፡፡
yXGzþxB¼¤R SM ፡-SM sþÆL xND ngR kl¤§W tlYè
y¸¬wQbT m«¶Ã nW”” SM «ÆYN GBRN hùn¤¬N
XNd¸gL_ çñ lþsyM YC§L”” XGzþxB¼¤RM ÆÞR†N
ÞLWÂWN GB„N yሚgl™ù Bzù SM xlW”” z™ 15÷3# xäA. 4÷13
kBzùãcÜ yXGzþxB¼¤R SäC ሦStÜN XNd¸ktlW XNmlk¬lN””
1. x¤L `ÃL ¥lT nW”” zF.. 17÷1
2. x¤lÖÿ xM§K ¥lT nW”” ¥t½. 27÷46
3. ÃÞê½ Ãl y¸ñR ¥lT nW”” zF. 22÷4# z™.3÷13-15
z™.17÷15 KRSèS XRsù XGzþxB¼¤R nW””
b¼ÄþS kþÄN XGzþxB¼¤R wLD boU sþgl_ b¸ktlùT
SäC t«RaL””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 94
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
1. x¥nùx¤L xþú. 7÷14 ¥t½. 1÷23
2. xþysùS ¥t½. 1÷25 lùÝ. 1÷31
3. መሲህ፡፡ መሲህ ማለት ትርጓሜው ክርስቶስ ማለት ነው፡፡ ዮሐ.1÷42
4. መድኃኔዓለም ዮሐ.4÷42
yXGzþxB¼¤R SM Æì ÝL xYdlM”” `YlùN GR¥WN Yø
Yg¾L”” ¥t½. 18÷20 y¥Y¬yW XGzþxB¼¤R ‰sùN ygl«W
bSÑ x¥μኝnT nW”” btlYM KRSèS boU btgl« gþz¤ SÑN
l›lM xS¬WÌL”” ×¼. 17÷26 SÑM khùlù b§Y nW”” ðL.
2÷9-11 |EGzþX mÆLN# xM§K mÆLN# wLD mÆLN s«W´
‹‹ÞZbù hùlù XÃNÄNÇ byxM§kù SM YÿÄL X¾M bxM§μCN
bXGzþxB¼¤R SM lzl›lM XNñ‰lN››”” ¸ክ. 4÷5 SlzþH
yXGzþxB¼¤RN SM xKBrN LNYzW LNqDsW YgÆL XN©þ
bkNtÜ LN«‰W xYgÆM””
- የEግዚAብሔር ስም፡- QÇS፣ ታላቅ፣ ምስጉን ነው፡፡ Iያ.7÷26፣
መዝ.8÷1፣
110÷9፣ Iሳ.6÷1፣ 9÷6፣ ሚል.1÷11፣ ማቴ.6÷9፣ lùÝ.1÷50
-የEግዚAብሔር ስም፡- ድንቅ ተAምራትን ያደርጋል፡፡ ማር.16÷15፣
ሐዋ.ሥራ.3÷6፣ 4÷7፣ 19÷11፡፡
- የEግዚAብሔር ስም፡- ለAጋንንት Aስፈሪና Aስደንጋጭነው፡፡
ሉቃ.10÷17፣ ማር.16÷17፣ ሐዋሥራ.16÷18፡፡
- የEግዚAብሔር ስም፡- በችግር ጊዜ መጠሪያ ነው፡- መዝ.32÷20፣
43÷5፣ 53÷1 117÷10፣ ምሳ18÷10፡፡
የEግዚAብሔር ስም፡- የምንባረክበትና ምሥጢራትን ሁሉ
የምንፈጽምበት ነው፡፡ መዝ.128÷8፣ ማቴ.28÷19፣ ያE.5÷14፡፡
 bkNtÜ xT_‰
kNtÜ፡- ¥lT bXGzþxB¼¤R ytÂq y¥YgÆ MÂMN ngR ¥lT
nW”” yXGzþxB¼¤RN SM bXNÄþH xYnT hùn¤¬ m_‰T
XNd¥YgÆ YH T:²Z ÃStMrÂL”” የEግዚAብሔርን ስም በከንቱ
ከምንጠራባቸው ነገሮች መካከል የተወሰኑትን Eንመለከታለን፡፡
1. ysW oUêE fÝD xþ×B 7÷3 mZ. 38÷5-6# é» 8÷20#
x¤Ø.4÷17
2. ÈåTN ¥MlK 2¾ ng. 17-15# xþú. 44÷9
3. ¼st¾ TNbþT ÞZ. 13÷1-23 zμ. 10÷1 2¾ ’¤_. 2÷18
4. bXGzþxB¼¤R SM b¼sT m¥L zμ. 5÷4 ¥t½. 5÷33-37
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 95
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
5. bXGzþxBR¼¤R SM m‰gM ¥t½. 5÷44 é» 12÷14
6. bXGzþxB¼¤R SM m«NöL xþú. 19÷3 yXGzþxB¼¤R SM
¥ÝlL KBR xlmS«T SÑN kNtÜ ¥DrG nW”” Múl¤
bXGzþxB¼¤R SM ltqdsùT ngéC KBR xlmS«T ÄN.
5÷23-26
7. bXGzþxB¼¤R SM ytÂgRnWN ÝL xlmf™M”” zÚ.. 23÷21-
23 bSÑ wYM SlSÑ yMÂStMrWN btGÆR xl¥êL”” é».
2÷24፣ tEè. 1÷16
ከላይ ያየናቸው ነገሮች በመጽሐፍ ቅዱስ የተገለጡ ሲሆኑ Aሁን
ባለንበት ዘመን ደግሞ የEግዚAብሔርን ስም በተዘዋዋሪ መልኩ በከንቱ ስሙን
የምንጠራባቸው ነገሮች Aሉ፡፡ ለምሳሌ፡- በዘፈንና በተውኔት፣ በተለያዩ
ማስታወቂያዎች (ኮፍያ፣ ቲሸርት፣ በየንግዱ ሱቅ) ፣ በዓለማዊ መጽሐፍ፣
የEግዚAብሔርን ስም ለግል ስም መጠሪያ በማድረግ ( Aማኑኤል፣ ቃል Aብ…)
yXGzþxB¼¤RN SM yMN«‰በት gþz¤፡-
1. bs§M¬ gþz¤ ’¤_. 1÷1-2# é». 1÷7 .
2. bxML÷ gþz¤ mZ. 134÷3# T.¸L. 1÷11# ðLጵ. 2÷10፣ xþ×. 2÷32
×¼. 14÷14
3. bbù‰k¤ gþz¤ z^ùL. 6÷23፣ 2¾ öéN. 13÷13
ስሙን በከንቱ የሚጠራውን ከበደል Aያነጻውም፡- ይህ ማለት
EግዚAብሔር ስለ ቅዱስ ስሙ ይቀናልና ነው፡፡ ሕዝ.39÷ 25 ሰማይ
ዙፋኑ ምድር የEግሩ መረገጫ በመሆናቸው በነዚህ Eንዳንምል ከተነገረን
የEግዚAብሔር ስሙን በከንቱ ደግሞ መጥራት ሀለወቱን Eንደመካድ፣
Eንደመሳደብም ይቆጠራል ስለዚህም ነገር ጌታችንም ሲነግረን ሰውን
የሚሳደብ ኃጢAቱ ይሰረይለታል መንፈስ ቅዱስን(EግዚAብሔርን) መሳደብ
ግን ከበደል Aያነጻውም ብሎናል፡፡ ማቴ.12÷31
3¾ T:²Z
ysNbTN qN TqDsW zND xSB
 ሰንበት ዓላማ
ከሥጋችን ይልቅ ነፍሳችን የምትበልጥ መሆኗን Eንድናውቅ
ከዚህ ጥላ ዓለም በኋላ የማታልፍ Eረፍት መንግሥተ ሰማያት Eንዳለን
የምንገልጽበት የራሳችን ፈቃድ ያይደለ የEግዚAብሔር ፈቃድ ማሰቀደም
Eንዲገባን ለEግዚAብሔርም ተገዢ መሆናችን የምንገልጽበት ነው፡፡
በመንግሥተ ሰማያት የሚኖረንን ሕይወት የምንገልጽበት ነው፡፡
የሚቀድሰን EግዚAብሔር Eንደሆነ የምገልጽበት ምልክት ናት ት.ሕዝ
20÷12
የሰው ባሕርይ ደካማ ነውና ሥጋንም Aሣርፎ የነፍስን ሥራ Eንዲሠራባት
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 96
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
ሰንበት፡- የሚለው ቃል ከEብራይስጥ የመጣ ሲሆን TRgùሙ xöm፣
xrf ¥lT nW”” YH ¥lT EግዚAብሔር ድካም ኖሮበት ያረፈ ሆኖ
ሳይሆን ሊፈጥር ያሰበውን ነገር ጨረሰ ለማለት ነው፡፡ ዘፍ.2÷2
በተጨማሪም ysW LJ kg¤¬ UR y¸q‰rBbT mg¾
mNgD nW”” k¥N¾WM oUêE tGÆR yMÂRFbT# TRÙ»W
yXGzþxB¼¤RN o‰ XNDÂS¬WS y¸ÃdRGbT qN nW””
Y¡WM bQÇS mA¼F tAÐL”” sNbT ymNGot
s¥Y Múl¤ nC”” ysW LJ b›lM ¿Rè w_è wRì bmLμM
o‰W y¸ÃRFbT ï¬ ÂT”” zÄ. 5÷14# ¥R. 2÷28
ysNbT qN kon F_rT jMé y¬wq nW””
XGzþxB¼¤R SDST qN f_é bsÆt¾W qN xRæxL”” zF. 2÷2
-3 lzþH T:²Z mnሻ yçnW Y¡W nW”” ysNbT qN y:rFT qN
Slçn y¸ktlùT hùlT ngéCN ÃúSbÂL””
1. sW b`«þxT kmWdqÜ bðT kxM§kù UR ÃlWN GNßùnT
ynbrWN :rFT
2. kg¤¬CN kmD`nþ¬CN kxþysùS KRSèS xÄኝnT (ቤዛነት)
ytgßWN zl›l¥êE ynFS :rFT :B. 4÷1-10
ሰንበት - ከቀኑ ሁሉ ተለይታ ለበረከትና ለቅድስና ለማመስገኛም ልትሆን
የተፈጠረች ናት፡፡
የሚያምን ከማያምነው መለያ ናት ኩፋ 3፡-5 መ.ኩፋ 3፡-9
ሰውን ለመውደዱ የሠራት ናት ‹‹ሠርዓ ሰንበተ ለEረፍተ
በAፍቅሮተ ሰብE›› ዘወረደ /ጾመ ድጓ/
የነፍስ ሥራ ብቻ የሚሠራባት ናት ‹‹ ለነፍስም ከሚሠራው በቀር
ሥራን ሁሉ Aታድረግበት ›› ዘጻ 16፡-8
ሰንበት Eንዲያከብሩ መፍቀድ ያለብን ለሠራተኞቻችንም ጭምር ነው፡፡
Eኛ Eያከበርን Eነርሱን በሥራ በመወጠር ከቤተክርስቲያን ቃለ EግዚAብሔርን
Eንዳይሰሙ መከልከል Aይገባንም፡፡ Eንደ Eኛ ሌላውን Aልወደድንም፤ ሕግጋቶቹ
ሁሉ በፍቅር ይጠቃለላሉ ፍቅረ EግዚAብሔር ፍቅረ ቢጽ በመባል፡፡
በOሪቱ Eንስሶቻችን Eንድናሠራ Aልተፈቀደም ለምን? በEንስሶቹ
ሠሪዎች ሰዎች ስለሆኑ ሰዎች ሁሉ Eንዲያርፉ ሲሆን ታዲያ
ዛሬም ሠራተኞቻችን Eንዴት Eንዲያርፉ Aንፈቅድም ዘጻ 5፡-14
በዚህች Eለት Eዳ ያለበትን ሰው Eዳውን Aንጠይቅም ለምን? ሁሉ
ወደ ቤተክርስቲያን ይሔዱ ዘንድ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 97
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
ሠለስቱ ምEት በሁለተኛው ፍትሐ ነገሥት በAምስተኛው Aንቀጽ
ለፍርድ ሥልጣን ያላቸው ዳኞች የተወሰነውን ስራት በEሑድ
ከምEመናንን ያርቁ Eሑድ ቀጥረናችኋል Aይበሉ›› Aሉ
ባጠቃላይ ዳኛ ግብሬን ፣Aበዳሪ ብድሬን፣ ኤጲስ ቆጶሳት Aሥራት በኩራት
ነጋድ ራስ ቀረጥ Aምጡ ይለናል ብለው ሳይፈሩ ወደ ቤተ-
EግዚAብሔር Eንዲሄዱ ነው፡፡
የሰንበት ቀን ከሌሎቹ ትEዛዛት ልዩ የሚያደርጋት ለምሳሌ
EግዚAብሔር ለሕዝቡ የሰጠው ቀዳማዊ ትEዛዛ ነው፡፡ ዘጸ.16፤23
EግዚAብሔር ፍጥረትን ፈጥሮ ያረፈባት Eለት ነው ዘፍ.2፤3
ከፍጥረት ሁሉ የባረከውና የቀደሰው በመሆኑ
ከሰባቱ Eለታት ለEረፍት የቀደሳት ቀን በመሆኗ
b¼ÄþS kþÄN sNbT hùlT ( ቅዳሜ E X¼ùD) ናቸው””
1. ቀዳሚት ሰንበት፡- ¥lT ybða yqdmCW ¥lT nW”” ö§S. 2÷16
በብሉይ ሰንበት
1. Eረፍተ ሥጋ ይደረጋል የነፍስም Eረፍት ምሳሌ ናት
2. ከባርነት ወደ ነጻነት የመውጣት ምልክት ናት
3. ፍጥረት ፈጥሮ Aርፎባታል
2. ሰንበተ ክርስቲያን ቅድስት (X¼ùD)፡- Eሑድ ማለት Aሐደ ከሚለው
የግEዝ ቃል የተገኘ ሲሆን ትርጉሙ የmjm¶Ã ቀን ማለት ነው፡፡
በተጨማሪም የተለየች፣ የተመረጠች፣ የከበረች የክርስቲያኖች Eለት
ማለት ነው፡፡ ለምን Eለተ Eሁድ የተለየች ሆነች ቢባል፡-
1. የሥነ ፍጥረት የመጀመሪያ Eለት ናት
2. Eለተ ሥጋዌ ናት
3. Eለተ ትንሣኤ ናት
4. ቅዱሳን ሐዋርያት ከብልየት የታደሱባት ኃይልና ጽናት ያገኙባት ጸጋ
መንፈስ ቅዱስ የተላበሱባት የAማናዊቷ ቤተክርስቲያን የልደት ቀን ናት
5. በክበበ ትስብEት በግርማ መለኮት ዳግም የሚመጣባት ለሰው ሁሉ Eንደ
የሥራው ዋጋውን የሚሠጥበት የፍርድ Eለት ናት፡፡
Slçn kzþH jMrN SNö_R QÄ» sÆt¾ qN YçÂL””
bzþH 3¾ T:²Z XNÄþkbR y¬zzW YH qN nW”” YH qN
XGzþxB¼¤R XS‰x¤§WÃNN kGBA ÆRnT wd XrFT XNÄwÈcW
ÃmlK¬L”” zÄ. 5÷2-16 bXGzþxB¼¤R bÞZbù zND MLKT nbR”” z{.
31÷17# ÞZ. 20÷12 XS‰x¤§WÃN sNbTN b_BQ ÃkB„ nbR sNbTN
xl¥KbR GN kÆD QÈT ÃSkTL nbR”” z^ù. 15÷32-36 sNbTN
y¥ÃkB„ sãCNM bnbþÃT Ywqsù nbR bÆbþlÖN MR÷ gþz¤ t²Bè
bxNÄNìCM trSè ynbrWN bnbþ† nHMÃ x¥μYnT bÑs¤ ÞG
m¿rT XNÄþkbR tdrg””g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS XÂ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 98
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
¼êRÃT YHN qN xKBrW¬L”” lùÝ. 4÷16 f¶úWÃN bsNbT
qN XGR kzrgù xÃ_ûM# kx«ûM xYzrgùM mLμMM o‰
bþçN XY¿„M nbR”” ¥t½. 12÷1-14
bb¤tKRStEÃN ¬¶K dGä Ngù¿ù öS«N«þñS :lT X¼ùD
yKRStEÃñC qN SlçnC o‰ XNÄY¿‰ b321 ዓ.M XNdwsn
YtrμL”” Y¡WM ¥lT bÞg mNGotÜ xADö xWíxL ¥lT
nW XN©þ bKRStEÃñC zND :lt X¼ùD k_NT jMé
y¸¬wQ ytkbr :lT nW”” bBlùY kþÄN kÍsþμ bðT ysNbT
¥GST bmÆL bkù‰TÂ qÄMÃT y¸qRbùbT qN nW”” ‰:.
1÷10 KRSèS bzþHC qN kѬN tnSè ¿§M XrFT
s_èÂL”” X¼ùD ysNbT TRgùMN y¸ÃৠSlçn Ykb‰L””
sNbTN ¥KbR
ysNbT qN y:rFT qN Slçn ysW LíC XrFT
XNDÂgኝ SDST qN bo‰ ydkmW sWn¬CN XNÄþ¬dS
XGzþxB¼¤R y¿‰LN T:²Z nW| SlzþH oUêE fÝÄCNN bzþH
btqdsW qN k¥DrG bmkLkL sNbTN ¥KbR xlBN”” xþú.
58÷13 X¾ bsNbT kmo‰T tkLKlN ¿‰t®ÒCNNM çn
XNSîÒCNM XNDÂs‰ xLtfqdM”” zÄ. 5÷14 ysNbT qN
ko‰ tkLKlN yMÂRFbT qN BÒ úYçN ÆLtkfl LbùÂ
XGzþxB¼¤RN yMÂmLKbT qN nW”” XNÄþÃWM yzþH T:²Z
êÂW qÜM ngR YH nW”” SlzþH qN ytGÆR :rFT nW SltÆl
o‰ ftN mêL ylBNM”” btqdsW yXGzþxB¼¤R gùÆ›¤
mgßT XGzþxB¼¤RN ¥MlK ÝlùN bm¥R kXGzþxB¼¤R
y¸gßWN s§MÂ XrFT mqbL xlBN”” zl¤. 23÷3
lnFúCN :rFT yMÂgßW kKRSèS nW g¤¬CN wd Xn¤
nù kXn¤M t¥„ lnFúChùM :rFT ¬g¾§Chù Y§L”” ¥t½.
11÷28 SlzþH z§l¥êE :rFT yçnW KRSèS kX¾ UR Yñ‰LÂ
×¼. 6÷56 XNGÄþH bKRSTÂ sNbT y¸kbrW bzþH mLK nW””
yXGzþxB¼¤R ÝL XNÄþH Y§L”” :B. 4÷11 kzþH l¤§ bQDST
b¤tKRStEÃN oR›T m¿rT wR bgÆ qÜ_R y¸kb„ :l¬T
xlù”” b12 lþq m§XKT QÇS ¸μx¤L b21 yXmb¤¬CN yQDST
DNGL ¥RÃM b29 b›l wLD ÂcW””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 99
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
ጥያቄ
1. በዘመን ሐዲስ ኪዳን ለክርስቲያኖች መማል ይገባቸዋል?
2. በውኑ ቀዳሚት ሰንበት ተሽራለችን ? ሐዋርያት ስለዚህች Eለት ምን
ብለው Aስተማሩ?
3. ለምንድነው በሰንበት በበዓላት ባልና ሚስት ሩካቤ ሥጋ የማያደርጉት?
ከመጽሐፍ ቅዱስ ጥቅስ ጋር ቢብራራ
4. Eለተ Eሑድ ለምን የጌታ ቀን ተባለች?
5. በቅዳሴ Aትናቴዎስ Eለተ ሰንበተ ክርስቲያንን ‹‹ Eንደ Aብ ስልጥና Eንደ
ወልድ ስፍና Eንደ መንፈስ ቅዱስ ፀንታ ትኖራለች›› ይላል ምን ማለቱ ነው?
6. ሰንበትን EግዚAብሔር የሚያምን ከማያምን መለያ Eንድትሆን የሰጠን
ናት፡፡ ለምን?
4¾ T:²Z
xÆTHNÂ XÂTHN xKBR
xÆTHN XÂTHN xKBR y¸lW T:²Z yFQr bþA mjm¶Ã
nW”” x‰t¾W T:²Z w§íÒCNN XNDÂkBR ÃZ²L”” z{. 2÷12 bz
{xT XNdt«qsW hùlù bxÄþS kþÄNM kl¤lÖC T:²²T UR t«Qú*L””
¥t½. 15÷4፣ ¥t½. 19÷18# x¤Ø. 6÷1 xÆT XÂT sþL boU
ywlÇNN BÒ úYçN bxRxà o§s¤ ytf«r hùlù XNDÂkBR nW””
XnzþHM yoU xÆèCÂ ymNfS xÆT b¥lT lhùlT kFlÂcêL””
ÃI ƒ°³´ Ÿõp[ u=ê ›ekÉV ¾}cÖuƒ U¡”Áƒ:-
1. እ“ƒ“ ›vƒ” T¡u` ”ÅkLM ”Ç“¾¨<“ p×~U ŸK?KA‡
ƒ°³³ƒ ”ÅTÁ”e KTe[ǃ z{. 21÷15# zÄ. 21÷18-21
2. K?KA‡” ƒ°³³ƒ ŸS}LKõ ¾U É” eKJ’‹
3. ³_ MÏ ¾J’ ’Ñ ›vƒ “ት SJ’< ›Ãk`U ³_ uMÏ’~ dK
K “ƒ “ K›v~ ¾T> ²´ ŸJ’ ’Ñ MЇ à ²²<K M“ ::ጥቅሙ፡-
Eድሜያችን Eንዲረዝም /መልካም የምንሰራበት Eድሜ/ በጥቂት
Eድሜያችን /በዚህ ምድር/ በጎ ሥራ ሠርተን የዘለዓለም ሕይወት ንድናገኝ
ከEውነተኛ ሃይማኖት Eንዳንወጣ ያደርገናል
ትህትና Eንዲኖረን
ብድራችንን የምናገኝበት ነው
“ƒ“ ›vƒ ¾}vK<ƒ uG<Kƒ ßðLK< ’`c<U:- 1. ¾YÒ “ 2.
¾S”ðe “ƒ“ ›vƒ “†¨<::
1. yoU xÆT
h. wላíÒCN :B.12÷9# zF. 2÷24
l. yTWLD xÆT ×¼. 4÷12
¼. yxND ›YnT ynùé wgN xÆT zF. 4÷20
m. xúÄgþ /äGzþT/ 1¾.öé. 4÷15
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 100
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
¿. yhgR m¶ãC é». 13÷7# 1¾ ’¤_. 2÷17
r. yqlM xÆèC
s. bw§íÒCN :D» y¸gßù zl¤. 19÷32# 1¾ ’¤_. 1÷2
2. ymNfS xÆT XÂ XÂT
h. yNS¼ xÆT
l. μHÂT
¼.ywNg¤L sÆkþ 1¾öé. 4÷15# 1¾ «þä. 5÷17# 1¾ tslÖ. 5÷12
m.QÇúN xÆèC XÂ XÂèC ÄN. 7÷27
¿. yKRSTÂ xÆTÂ XÂT
 xKBR
xÆT XÂ XÂT ¥KbR ¥lT mWdD# m¬zZ# mRÄT#
xl¥ÝlL ¥lT nW”” zl¤. 19÷3# zÄ. 27÷16# ö§. 3÷20 bhùlù
lw§íÒChù sþL bhùlù y¸lW ÝL Bzù ngéCN ÃmlK¬L””
Y¡WM#
h. MK‰cWN bmS¥T (Mú.1÷8# 1¾úÑ.2÷25)
l. btcg„ gþz¤ y¸ÃSfLUcWN bmS«T (zF.4÷12)
¼. bl¤§cW gþz¤ y¸rÇbTN mNgD ¥zUjT /BD‰TN mmlS/
(×¼.19÷26-27) (1¾«þä.5÷4)
S. ¨<Ö? T uSJ” (Ud.23÷24፣ Ud.17÷21-25፣ Ud.19÷13)
W. ¨<K †¨<” uTcw (S.c=^.7÷27)
[. ›Óvw’ƒ vK¨< S”ÑÉ uS ²´ (ƒ.›?`.35÷6-18፣ ›?ô.6÷1)
w§íCNM çn l¤lÖCN yoU ymNfS xÆèCN sþñ‰
cWM# sþëùM# «¤Â bþçnù# bþ¬mÑM# Ær° gþz¤ LNrÄcW
LÂkB‰cW YgÆL”” xQM xGኝtN w§íÒCNN yMNrÄ X¾
BNçN XNμ*N ¥KbR XNd¸gÆN g¤¬ xStMéÂL”” ¥t½. 15÷1፣
Múl¤ 22÷23፣ sþ‰.3÷11 ”” XGzþxB¼¤R YLQ XnRsùN BÒ
mWdDM ¥KbRM xYgÆM”” 1¾ úÑ. 20÷31# ¥t½. 10÷35-37#
¥t½. 19÷22
btgbþW mNgD GN xÆTÂ XÂTN ¥KbR :D»N
XNd¸ÃrZM x‰t¾W T:²Z ÃStMrÂL”” z{. 20÷22# x¤Ø.
3÷1-3 kzþH l¤§ w§íÒCNM çn XGzþxB¼¤RN ÃSdS¬L”” Mú.
23÷25# ö§. 3÷20 QÇS ÔWlÖS YH bXGzþxB¼¤R ðT
mLμMÂ ytwdd nW BlÖ¬L”” xÆTÂ XÂTN xl¥KbR bBlùY
kþÄN Áek× nbR”” ²ÊM bþçN xÆtÜ XÂtÜN y¥ÃkBrWN
XGzþxB¼¤R YqÈêL”” xÆT XÂtÜM bþçnù LíÒcWN bg¤¬
MKRÂ btgú} XNÄþÃúDÙcW XN©þ bkNtÜ XNÄÃbú,cW
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 101
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
x‰t¾W T:²Z xYfQDM x¤Ø. 6÷4# ö§. 3÷21 yXGzþxB¼¤RN
ÝL y¸s¥ LJ XÂtÜN ÃúRͬL”” ÆécÜ lRsù XNÄþgzùlT XsùM
lwldW lxÆtÜ Yg²L... sþ‰. 3÷9-10 yxÆT MRÝT yLJ b¤T
Ãç“M yXÂT XRG¥N GN m¿rT YnQ§L””
 ¨LЋ KMЋ K=ÁÅ`Ñ<ƒ ¾T>Ñv¨<፡-
G. ”¡w"u?“ um ¡ƒƒM TÉ[Ó
K. KuÔ ’Ñ` ›`›Á SJ”
N.SM"U c=W\ Tu[ ƒ c=ÁÖó Sp׃ Eንደ
Eድሜያቸው ሊለያዩ ይችላል፡፡
S. ŸØóƒ SÖup
5¾ T:²Z
xTGdL# z{. 20÷13
ÃI ƒ°³´ ¾}cÖuƒ ¯LT:- ¾c¨< MÏ ÞYwT bxUȸ# bL¥D
yMTgኝ xYdlCM”” M®<M Ó²=›wN?` u ¨<k~“ uØuu< ÁeÑ—ƒ
¾ Ó²=›wN?` ¾ Ï Y^ Ñ”²u< “ƒ:: eKJ’U u²=I Qè ‹” LÃ
SÓÅMU J’ TÇ” ¾T>‰K¨< Ó²=›wN?` w‰ SJ’<” ”É“¨<p
ÃI ƒI³´ }cØ„“M:: ዘÇ.32÷39/ 1dS<.2÷6::
- EግዚAብሔር ሰውን ሁሉ ለዘላዓለም ሕይወት Eንዲኖረው Aድርጎ
Eንደፈጠረው የሚያስገነዝብ ነው፡፡
- በEግዚAብሔር AርAያ Aምሳል የተፈጠረውን ሰው ሁሉ መውደድ ፍቀር
Eንደሚገባን ያስገነዝበናል፡፡
- ለሰው ሁሉ በበጎ ብቻ Aብነት Eንድንሆን Eዲገባን
 የሚገባ መግደል
በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ Aትግደል የሚለው ሕግ Eንዳለ ሁሉ መግደል
የተፈቀደበት ጊዜ Aለ ለምሳሌ፡-
Aመንዝራውና Aመንዝራይቱ በድንጋይ ተወግረው በEሳት ተቃጥለው
Eንዲገደሉ ያዝ ነበር ዘሌ 20÷10 -16 ዮሐ 8÷5
በተዘዋዋሪ መንገድ የገደለም ይገደል ነበር ዘፀ 21÷19 Eነዚህ ሁሉ
Aስቀድሞ በምግበ ሥጋዊ በነበረበት በOሪት የታዘዘ ነበር፡፡ Aሁንም ቢሆን
ለሥጋዊ ገዢዎች Eንደ Aግባቡ መርምረው ሥጋዊ ገዢ Eንደመሆናቸው
ያጠፋውን ሊቀጡ የEግዚAብሔር Aገልጋይ ወይም የተሾሙ ናቸውና
በዚህ ዓይነት መልክ ሊቀጡ ይችላሉ ሮሜ 13÷1-5 ነገር ግን ዛሬ
በሐዲስ ኪዳን በመንፈሳዊ ዳኞች ይህ Aይፈጸምም የመንፈሳዊ ምግብና
ጊዜ ሰለሆነ ቀድሞ በመግደል ይፈጸም የነበረ ዛሬ Aውግዞ በመለየት
ተተክቷል ቀድሞ በመግረፍ የነበረ የሚፈጸመው ዛሬ በፆም በስግደት
በምጽዋት በመቅጣት ተተክቷል፡፡
 ሌላው የሚገባ መግደል ኅሊናን ከክፉ ምኞት መግደል ምድራዊ
ሰውነታችንን ከዝሙት ከርኩሰት መግደል ቆላ 3÷5
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 102
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
Aትግደል ሲል ፡-
1. ደመነፍስን መግድል ‹‹ ነፍስን Aትግደል››
2. ሕያዊት ነፍስን መግደል
3. በቁጥር 1 Eና 2 የተዛመደ ሆኖ ነገር ግን በራስ ላይ የሚፈጸመው
ራስን መግደል ናቸው፡፡
 T‚.13÷41-42
 ደመነፍስን Eና ሕያዊት ነፍስን መግደል በተለያዩ መንገዶች
ሊፈጸሙ ይችላሉ፡፡
mGdL kWS_ ksW y¸w«ù sWNM y¸ÃrKsù BlÖ
g¤¬CN kzrz‰cW Kû o‰ãC xNÇ nW”” ¥t½. 15÷19# ¥R.
7÷22 QÇS ÔWlÖSM bg§Tà §Y kzrz‰cW 16 yoU o‰ãC
xNÇ mGdL nW”” g§. 5÷21
 Ñ@ ‹” uNÇ=e Ÿ=Ç” ›ƒÓÅM ¾T>K¨<” uTØup ¨Å
SÓÅM ¾T>ÁÅ`c”” eÉw l× ”ÅK?Kw” ›eÖ”pq“M::
T‚.5÷21
 ÃMl”U u}c׆¨< çÒ' Gwƒ' g<Sƒ' ¨Ñ•‰†¨<” K=
[Æ ¾T>‹K<ƒ” ÖnT> c−‹” SÓÅM K?L¨<” ŸSÓÅM
¾uKÖ Lp uÅM ’¨<:: Ó²=›wN?` eK ’`c< }unÃ
’¨<:: T‚.23÷35-37፣ Ÿ<ó.6:5፣ ²õ.4÷9-15
 btlÆ hùn¤¬ (bݧT bm«öM) x_ðWN በmRÄT::
T‚.26÷17
 ysW ÞYwT lþDN y¸CLbTN mr© bmkLkL:: läT
y¸ÃdRS rhBN _M b>¬M xYtN ytÒlNN xlmRÄT
1ÄN.3÷7፣ °.2÷15፣ c=^.31÷25
 b>¬Â DμMN l¤§M CGRN sþÆ läT y¸ÃdRS o‰
¥s‰T
 sWN boU BÒ úYçN bnFsù mk‰ y¸ÃmÈbTN mNgD
mF«R mGdL nW””
 vM“ T>eƒ” ’Ñ` W`„ T×Kƒ:: c=^.31÷26
 ê”e” Te¨[É:: u?}¡`e+Á” ê”e” Te¨[É”
¾UƒŸK¡Muƒ U¡”Áƒ:-
G. ¾ Ó²=›wN?`” Y^ Ts[Ø eKJ’:: ›=Ä.10÷10 pÇc?
›ƒ“‚−e lØ`.113-115::
K. w²< }v²< UÉ`U S<Lƒ ÁK¨<” ¾ Ó²=›wN?`” ƒ°³´
¾T>n¨U eKJ’::
N. ¾c¨<” u²=I UÉ` LÃ ¾S•`” Swƒ ¾T>Òó eKJ’::
S. Ö=›ƒ” KSgð” ¾T>Å[Ó Ów` eKJ’::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
1. ’õeን SÓÅM
G. c¨<” uS”ðd© Qè~ vÊ SJ’<” ›Ã„ ¨Å u?}
¡`e+Á” SØ„ nK<” }Ua S<K< ”Ç=J” ›KTÉ[Ó::
ƒ.Jc?.4÷6
K. KSØö ’Ñ` ›`›Á SJ” c¨<” Tc“ŸM:: T`.9÷42፣
N. [™‹ ¾}vK< "I“ƒ ¾’õe MЉ†¨<” uT>Ñv
›KSÖun†¨<:: Q´.3÷16-21፣ 1â?Ø.5÷1-5
2. ^e” SÓÅM
G. c¨< UÉ^© SŸ^” ð`„ Ÿ²=IU SÇ— eKT>SeK¨<
uÑSÉ ”q' ŸvI` ÖMq ' ŸÑÅM ^c<” ØKA' S`´
ÖØ„... ^c<” SÓÅM::
K. Ÿ”eN' ŸYÒ¨ÅS<' ŸëU' ŸçKAƒ uS^p u Ö=›ƒ
^e” Teѳƒ:: aT@.8÷22፣ ›=X.59÷2-8
N. Kc¨<’ ‹” Å« ¾T>J’< ’Ña‹” ( ݃' ›ii... )
uSSÑw c¨<’ƒ” ›S”U• uÑ<ǃ SÓÅM::
wd mGdL y¸ÃdRsù ngéC
wd mGdL y¸ÃdRsù Bzù ngéC xlù XnRsùM
QN›T# MqኝnT# SDB# _§Ò# qÜÈ _qEècÜ ÂcW”” knzþH
WS_ qÜÈN BNmlkT bhùlT sãC mμkL y¸núW «B
y¸ÃÆBS ên¾ MKNÃT nW”” bXRG_ y¸gÆ qÜÈ xl YHNNM
sþÃSrÄ tö«ù ngR GN `«þxTN x¬DRgù mZ. 4÷4# x¤Ø.
4÷25 g¤¬CN |xTGdL´ y¸lW ÞG lmf™M bQD¸Ã wd
mGdL y¸ÃdRsWN qÜÈN ¥SwgD XNÄþgÆ sþgLA...
|bwNDÑ §Y y¸öÈ hùlù FRD YgÆêL´ b¥lT gLÛ¬L””
¥t½. 5÷21-22
ማጠቃለያ
YHNN T:²Z b¼ÄþS kþÄN g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS
KRSèS QÇS ÔWlÖS# QÇS Ã:öB ktwsnù T:²²T UR xBrW
xNStW¬L”” ¥t½. 19÷18# é». 3÷9# Ã:. 2÷11 mGdL yoU
o‰ bmçnù nFS gÄ×C yXGzþxB¼¤RN mNGoT xYwRsùM””
zÄ. 24÷16# ¥t½. 5÷21 ysãC dM bkNtÜ fî xYqRM
XGzþxB¼¤R yxb¤LN ydÑN DM} sMè ÝyNN XNdtbql
Ybq§L”” zF. 4÷9-15 bqL yXn¤ nW BD‰TN XmLúlhù BlÖ
g¤¬ SltÂgr sãC CGR XNμ*N bþdRSÆcW bqÜÈ tnStN ‰
úCN XNDNbqL xLtfqdM”” é». 12÷19 ngR GN bÞUêEnT
x_ðãCN bäT lmQÈT lÆloLÈñC tfQÄ*L””
103 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 104
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር

zÄ. 21÷18-23 y¼. o‰ 13÷6-12 YhùN XN©þ XnRsùM bþçnù

2. yXGzþxB¼¤R ÞZB kl¤§W xr¥êE ÞZB ytly wYM QÇS
kÞG WÀ sWN läT xúLfW mS«T xYClùM”” xTGdL mçN Sl¸gÆW bÛ¬ ÞYwtÜ §Y ÞG ts_è¬L””
y¸lW T:²Z bmNfúêE TRgùM sþ¬Y ysWN ä‰L bmNμT 3. yÛ¬ ÞYwT btqds UBÒ t«Bö b_NÝq½ Eንዲኖር፡፡
xTGdL nW”” sWyW XÃyW Xy¬wqW Slçn ä‰lùN y¸’"
ÝL mÂgR q§L `«þxT xYdlM””  ልUል EግዚAብሔር ይህን ትEዛዝ ሲሰጥ በAንጻሩ የተቀደሰን ጋብቻ
ፈቅዶለት ነው፡፡
‰úCNN XNdMNwD hùlù l¤§WN mWdD YgÆÂL””
UBÒ yÆLÂ y¸ST ÞBrT xNDnT nW”” mo‰cÜM L;ùL
mäT XNd¥NfLG l¤lÖCNM y¸ätÜbTN mNgD ¥zUjT
ylBNM XNd‰úCN XN«nqQ§cêlN”” wNDÑN y¸«§ XRsù XGzþxB¼¤R nW”” zF. 2÷18-24 SlzþH UBÒ XJG ytqds
nFs gÄY nW tB§*L”” 1¾ ×¼. 3÷15 KRST ‰úCNN xúLfN ÞYwT nW”” XGzþxB¼¤R xND ÃdrgWN wYM ÃÈmrWN
bmS«T ll¤§W XNDNäT XN©þ sWN b_§Ò XNDNgDL yUBÒ ÞYwT sW lþlyW xYgÆM”” ¥t½. 19÷3-5
xÃStMrNM”” ×¼. 15÷12 _§ÒM bþçN bNGGR YglÈL”” XGzþxB¼¤R ÆL ¸STN bUBÒ xND ÃdrgW b¸ktlùT
›§¥ãC m¿rT nW””
btlY dGä b>Ng§ FQR sãCN b¥QrB _§ÒN mGlA
mGdL nW”” YH ¾ÖLƒ SXU ’¨<”” m_MqÜ ×¼NS g¤¬CN 1. zRN XNÄþtkù MDRN XNÄþälù zF. 1÷27-28
yxBR¦M LíC nN XÃlù sþmkùÂ sþ¬b† ynb„TN XÂNt 2. XRS bRS xNÄþrÄÇ zF. 2÷18
yXûኝT LíC XÆïC b¥lT YwQú*cW nbR”” ¥t½. 3÷7 3. bFTwt XNSúêE XNÄYcg„ (ከዝሙት Eንዲጠበቁ)””
2¾ öé. 7÷8-9
ጥያቄ sãC UBÒN sþmsRtÜ bXnzþH ›§¥ãC nW”” YH sþf™M
1. ቅድስት ቤተክርስቲያናችን ልጆችን በሃይማኖትና በሥነ-ምግባር ኮትኩቶ
bw§íÒcW b‰úcW fÝD mçN YgÆL”” ktUbù bº§
ማሳደግ Eንደሚገባ ታስተምራለች Aሁን በሀገራችን ላይ ያለው የልጆች
w§íÒcWN TtW xBrW mñR YgÆcêL”” ¥t½. 19÷5 yUBÒ
Aስተዳደግ Eንዴት Eንደሆነ ከራስዎ ተሞክሮ Aንፃር ሰፋ ያለ ማብሪያን ይስጡ
oR›T bGLA mçN xlbT”” b¿RG b›L x¥μኝnT
2. ወላጆቻችንን ማክበር የሚገባን ለምንድ ነው ? ወላጅ የሚለው ቃል ልዩ
lb¤tKRStEÃN lÞZB GLA ¥DrG xlÆcW”” g¤¬CN b¿RG b¤T
ትርጉም Aለው ብለህ (ሽ) ታስባለህ(ሽ)?
tgኝè y¿RGNM oR›TN ÆRμ*L”” ×¼. 2÷1-2”” kzþH WÀ GN Ãl
3. Eናትና Aባትህን Aክብር የሚለው ትEዛዝ ከነቢያትና ከሐዋርያት Aንጻር
fÝD bGD y¸çN UBÒ kZÑT ’¨<”” QÇS ÔWlÖS löéNèS
Eንዴት ይተረጎማል ?
sãC sþAF |SlZÑT «NQ lXÃNÄNÇ ¸ST TnùrW
4. በEናትና በAባት ቤት ሆኖ መስከር፣ ማመንዘር፣ Aለመታዘዝ ከመጸሐፍ
lXÃNÄNÄþtÜM ÆL Ynù‰T´ Sl ZÑT «NQ b¥lT yUBÒN
ቅዱስ Aንጻር Eንዴት ይታያል ? xSf§gþnT kgl™ bº§ lÆL l¸ST y¸ktlùTN ¥úsbþÃãC YsÈL””
5. ሰው ታሞ ሳለ Eየተሰቃየ በሕክምና ተስፋ የሌለው ቢሆን ከሚሰቃይ ÆL l¸StÜ y¸gÆTN ÃDRG§T”” XNÄþhùM dGä ¸StEtÜ
ብሎ የርራሄ ግድያ መግደል ይቻላልን ? ለምን? lÆLê”” ¸ST bg² oUê §Y oLÈN y§TM oLÈN lwNÇ nW
6. ራስን መግደል ሌላውን ከመግደል Eኩል ሆኖ የሚያስፈርደው XN©þ XNÄþhùM ÆL bg² oUW §Y oLÈN ylWM l¸StÜ nW
ለምንድነው ? ቅድስት ቤተክርስቲያናችን ለEንደዚህ Aይነቱ ሰው ጸሎተ XN©þ XNÄþhùM l™lÖT Ttgù zND tS¥M¬Chù lgþz¤W μLçn
ፍትሃት የማታደርገው ለምን ይመስላችኋል? bqR XRS bRúChù xTk§klù””
7. ከዘመዳሞች የተጸነሰን ጽንስ መግደል (ማስወረድ) ይቻላልን? ለምን? ‰úChùN lmG²T sYÈN XNÄYfTÂChù dGä xB‰Chù hùnù
6¾ T:²Z 1¾ öé. 7÷2-6 kzþHM l¤§ SlÆL ¸ST mkÆbR mêdD
Iትዘሙ (Aትዘሙት) x¬mNZR ዘጸ.20÷14 XNd¸gÆcW yXGzþxB¼¤R ÝL bGLA ÃStM‰L”” x¤Ø. 5÷33#
YH T:²Z የተሰጠበት ዓላማ፡- 1¾ ’¤_. 3÷1-7
1. Sl¥N¾WM sW KBR# NAHÂ# QDSÂ ÞYwT sþÆL tzU- bKRSTÂ TMHRT UBÒ xND lxND BÒ nW”” hùltÜM xND
JaL”” YH ÞG lMD‰êE nùéxCN mm¶Ã YbJ zND yts« oU YçÂlù sþL xND lxND mçnùN ÃmlK¬L”” zF. 2÷24
nW”” ¥t½. 22÷30# xþú. 3÷16

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 105 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 106
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
XGzþxB¼¤R k_NT tf_é xND xÄMN lxNÄþT ¼¤êN bmF«R UBÒN
xND wND bxND s¤T m¿rt”” bÞYwT XÃlù bZÑT MKNÃT μLçn
bqR kÞUêE ¸ST UR mͬT xYÒLM”” khùlT xNÄcW kätÜ GN
¥GÆT YC§lù”” yUBÒ ÞYwT bKRSTÂ XÂ bb¤tKRStEÃN mμkL ÆlW
xNDnT tmS§*L”” SlzþH YHNN ¬§Q Mሥ«þR kT:²Z WuM mçnùNM
kÆD `«þxT nW””
 Aመንዝራነት፡- በሀሳብ፣ በስሜት፣ በገቢር ይፈጸማል፡፡
በሀሳብ ፡- ቀን በኅሊና ሌሊት በሕልም ስለዝሙት በማሠብ ‹‹
Eንዲሁም Eነዚህ ሰዎች ደግሞ በሕልማቸው ሥጋቸውን ያረክሳሉ››
ይሁ ቁ8
በስሜት ፡- በማየት በመንካትና በመስማት
በገቢር:- በማመንዘር
 ዝሙት Aንድ ኃጢAት ሆኖ ሳለ በተለያዩ መንገዶች ሊፈጸም ይችላል፡፡
Eነርሱም፡-
1. Aመንዝራነት 2. s¤sኝnT 3. ጋለሞታነት
1. Aመንዝራ፡- የሚለው የቃሉ ፍቺ መንዛሪ ማለት ሲሆን ሚስት ከባሏ ፤
ባልም ከሚስቱ ውጪ ወጥተው ከሌላ Aካል ጋር Aካልን በመጋራት
የጋብቻን Aንድነት የሚከፍሉ፣ የሚÁመነዝሩ ሲሆን Aመንዝራ ይባላሉ፡፡
ከዚህ ውጪ የተፈታችውን ያገባም Aመንዝራ ይባላል፡፡¥R. 10፥2፣ 1¾ öé. 7÷2
2. በs¤sኝnT፡- ማለት የቃሉ ፍቺ ስስታም ማለት ሲሆን XGzþxB¼¤R
ÆzzW m¿rT bUBÒ twSñ b¤tsB l¥F‰T y¥YfLG፤ X‰S
wÄDnTN SGBGBnT y¸Ã«ÝW፤ ጋብቻንም ከፈጸሙ በኋላም
በዓላትን፣ Aጽዋማትን፣ ሰንበታትን… ሳይመርጥ ባገኘው ጊዜና ቦታ
ሩካቤን የሚፈጽም ሴሰኛ ይባላል፡፡
3. በጋለሞታ’ƒ፡- ገንዘብን ለማግኘት ሰውነታቸውን ለዝሙት የሚያስገዙ፡፡
ዝሙትን Eንደሥራ ዘርፍ ወይም የገቢ ምንጭ Aድርገው የሚኖሩ ሰዎች
ጋለሞታ ይባላሉ፡፡
የዘማዊነት mNox¤
mNSx¤ ¥lT yxND ngR mnሻW m¿rtÜ MNጩ ¥lT sþçN#
yxmNZ‰nTNM mNSx¤ãCN ¥wqÜ Y«Q¥L”” Eነርሱም፡-
ሀ. ተገቢ ያልሆነ xlÆbS ሲራ.26÷9፣ ት.ሶፎ.1÷8/ ኤር.13÷12፣
1ተሰ.4÷12
ለ. Aብዝቶ (ጠግቦ) mB§T Eና መጠጣት
ሐ. M®C
m. mnUgR# mq‰rB mtÃyT
¿. ተገቢ ያልሆነ የጾታ መቀራረብ
ረ. ዘፈን መክ.7÷5/ ሮሜ.13÷13
ሰ. ስለ ወሲብ የሚዘግቡ ፊልሞችን፣ መጽሐፍትን፣ ሥEላትን ማንበብና
መስማት l¤lÖCM ngR hùlù QÇS ynbrWN sWnT ÃrKsù¬L””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
ከዝሙት Eጅግ ከባዶች
 ሚስት ወይም ባል Eያለቸው የሚያመነዝሩ ‹‹ የሌለውን ወንድ
ሚስት ማርከስ የማይቆጣጠሩት የቁጣ መቅሰፍት ነው ይህ
በሕዋሳት ሁሉ የሚነድ Eሳት የገባበትንም ሁሉ ከስሩ የሚንቅል
ነው›› Iዮ 31÷11-12 ይህ ለወንዱም ለሴቱም ቅጣታቸው Aንድ
ቢሆንም ነገር ግን ከወንዱ ዝሙት የሴቷ ዝሙት Eጅግ ከባድ ነው
ለምን ሴቷ ብትፀንስ ፅንስ የሚሳሳት ስለሆነ ባልየው የራሱን
ያልሆነውን ልጅ ልጄ ብሎ Eንዲያሳድግ ስለሚሆን ለራሱ ላልሆነ
ልጅ ርስቱን ወይም ሀብቱን Eንዲወርስ ስለሚሆን
ለባሕርያቸው በማይገባ ሩካቤ ለሚፈጽሙ ሮሜ1
በEምነት ከማይመስሉ ጋር ሩካቤ ሥጋ መፈጸም
 ልጅነት ካገኙ በኋላ ወደ ጣOት መመለስ
yxmNZ‰nT FÚ»W bሦST Ykf§L
1. yxXMé/ä‰L/ äT# wn¤ ¥ÈT lo‰ XNQSÝs¤ ¥ÈT
2. ymNfS äT# y§¹q Æì YçÂL TNሣx¤ Lbù ÃÈL
3. yon MGÆR äT# bsW yt«§ rB yl¤lW m«Ìö¸Ã
mçN”” ZÑT äTN ÃmÈL”” 1¾ öé. 6÷6-9 bå¶T ÞGM
z¥êE sW bDNUY twGé YÑT YƧL””
yxmNZ‰nT mNfúêE gA¬
kXGzþxB¼¤R l¤§ wd ÈâT mÿD ¥mNzR nW”” ሃY¥ñT

mlêw_ ZÑT nW”” ¥t½. 12÷38
bygþz¤W Ùd¾N mlêw_፣ wrt¾nT፣ bxND xlmwsN፣

y¥ÃgßùTN mሻT mmßT፡፡
GBr sìM mo‰T
Y¡M ZÑT sþçN bbl« ktmúúY Û¬ UR y¸drG
yrks GNßùnT Slçn XNSîC XNμ*N y¥Y¿„TN o‰ ysW LJ
Sl¸¿‰W bdlù QÈtÜ xhùNM kFt¾ nW”” b_NtÜ zmN GBr
sìM ¥lT wND kwND UR y¸ÃdRgùT GNßùnT ”Ç=G<U
s¤èCM ks¤èC UR y¸ÃdRgùT GNßùnT ’¨<:: Y¡M /
lþZbþÃnþZM/ YƧL”” é». 1÷24-27 wNÇ yMTçnWN s¤T
¥GÆT s¤aM y¸çÂTN wND ¥GÆT bBlùYM b¼ÄþSM
ytfqd QÇSM yçn GNßùnT nW”” bzþHM MKNÃT ysW zR
Yb²L”” «¤NntÜM Y«bÝL”” ynùé ™_¬N Ãg¾L”” UBÒM
bXMnT kB…L”” 2¾ öé. 6÷9
107 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 108
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
7¾ T:²Z
xTSrQ ዘጸ.20÷15
ስRöT# ÃlÆlb¤tÜ fÝD yl¤§WN NBrT mWsD m«qM
nW”” sWNM k¸ÃrKsùT y`«þxT ›YnèC xNÇ mSrQ nW””
ይህ ትEዛዝ የተሰጠበት ዓላማ፡- sW hùlù ÃLdkmbTN NBrT
XNÄYfLG y‰sùN BÒ ¿Rè XNÄþ«qM xNÇ bl¤§W gùLbT
XNÄYñR gùLbt¾ xQm dμ¥WN XNÄÃ«Ý hùlùM tS¥Mè
XNÄþñR ስለ ሰውልጆች ንብረት መጠበቅ YH ÞG ts«””
XÃNÄNÇ sW yGlùN DRሻ NBrtÜN m«bQÂ mNkÆkB xlbT””
ysWN ÞYwT yMNNkÆkBÆcW bÞG yts«ù ሦST ngéC xlù””
1. ÞYwT 2. UBÒ 3. NBrT ÂcW
sW yGL DRሻ kl¤lW ÞYwtÜ lSRöT YUb²L”” yGL DRሻ
m«bQ ÆYñR ñé ›lM ZBRQRQ# W_NQ«ù y«Í ÞYwT
YñrW nbR”” sW y‰sù NBrT lþñrW YgÆL””
ymስrQ MKNÃèC MNDN ÂcW?
1. êÂW MKNÃT xl¥mN nW
2. XGzþxB¼¤RN xlmF‰T
3.M®ት
4.bsYÈN GðT bmnúúT
5.በተንኮልና በምቀኝነት
6.በልማድ
7.በድህነት
8. ያለኝ ይበቃኛል Aለማለት c=J” xTSrQ y¸lW YH T:²Z
b¼ÄþS kþÄN g¤¬CN bDU¸ «Qî¬L”” ¥t½. 19÷18
SRöT፡- b¸ktlùT ›YnT መንገዶች lþf™M YC§L””
1.bmq¥T
2.Ælb¤tÜ úÃWQ bSWR bmWsD
3.b¥¬lL b¥SmsL
lMúl¤# bNGD ï¬ b¸²N bmbdL# y¥YflG :ÝN
xSmSlÖ bm¹_ SRöT bo‰ ï¬M yo‰ s›TN xl¥KbR
ÆLs„bT s›T gNzB mqbL SRöT nW”” y¿‰t¾N êU qNî
mKfL SRöT nW”” yXJ mNሻ mqbLM SRöT nW”” bzþH
›YnT btzêê¶ y¸f™Ñ SRöèC ÞGN ÃS¬lù b¥StêL
LNmlk¬cW YgÆL””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 109
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
bXGzþxB¼¤R SM ÝL Xysbkù yMXmÂNN NBrT lGL
m«qM l¤BnT nW”” ÚæCÂ f¶úWÃN b™lÖT RZmT
XÃmμßù ymblèCN b¤T YblùÂ YbzBzù nbR”” ¥t½.23÷14፣
lùÝ. 20÷47 YhùÄM lDçC Ãsb mSlÖ ¥RÃM bbþ¬nþà g¤¬N
yqÆCWN >è |bሦST mè ÄþÂR t>õ lDçC ÃLts« SlMN
nW ÃlW l¤Æ SlnbR nW””´ ×¼. 12÷3-6 ²ÊM bþçN xTSrQ
BlW y¸ÃStM„ bgÖN btzêê¶ xSmSlW y¸¿RqÜ kçn kY-
hùÄM xYl†M”” |xTSrQ BlH yMTsBk TsRÝlHN?´ Y§L””
é».2÷21 kzþH l¤§ xTSrQ sþÆL sWN BÒ úYçN
XGzþxB¼¤RNM xNÄNsRqW ÃúSbÂL”” yXGzþxB¼¤RN gþz¤
¿RqN yMÂgßW gNzB bSRöT XNdmÈ Yö«‰L”” ÆN¿‰
bTM XNμ*N yXGzþxB¼¤RN gþz¤ msrQ xYgÆM”” kxoR xND
lXGzþxB¼¤R XNDNs_ ¬²*L”” slzþH kMÂgßW kxoR xNÇ
yxGzþxB¼R nW”” lG§CN kt«qMNbT GN SRöT nW”” |sW
XGzþxB¼¤RN YsRÝLN? XÂNt GN Xn¤N sRÝCºL””´ ¸L.3÷8
bt=¥¶ S:lTN tSlN sþúμLN S:ltÜN xl¥QrB SRöT nW””
lG§CN XN«qMb¬lN yXGzþxB¼¤RN lXGzþxB¼¤R XNDNs_
XN©þ LNsRQ xYgÆNM”” XGzþxB¼¤R lXÃNÄNÇ yGL NBrTN
ys«W l‰sù y¸bÝWN kt«qm bº§ ll¤§W YsÈL XN©þ
xYsRQM”” yXGzþxB¼¤R ÝL |k¸qbL YLQ y¸s_ B{ù:
nW””´ Y§L””
y¼ê.o‰ 20÷35 YHN l¥DrG kSRöT lmÄN bg²
XJ «NKé mo‰T YgÆL QÇS mA¼FM K=c^ ¾TèÉ
xYB§ Y§L 1¾ ts. 4÷12፣ 2¾ ts. 3÷10 kzþH l¤§ dGä lnùé
ÃHL ¿Rè μgßù nùéü YbݾL ¥lT YgÆL”” ðL. 4#12 ¿Rè
TN> μgßù bº§ wd SRöT y¸gÍÍW bÝኝ xl¥lT nW””
|yXGzþxB¼¤R ÝL çChù YbÝCºL Y§L””´ :B. 13÷5
xTSrQ y¸lW T:²Z sãC XNÄY¿RqÜ BÒ úYçN y¸sRqÜM
SRö¬cWN xqÜmW XNÄþmlsù YUB²L”” |ysrqÜ xYSrqÜ´
tBlÖ tAÐL”” x¤Ø. 4÷28 slzþH ¥N¾WM sW b¥ÂcWM
›YnT MKNÃT mSrQ xYgÆWM”” ysrqÜ kSRötÜ tmLsW
bg² X©cW Xy¿„ XNÄþñ„ lnùéxcWM y¸bÝcWN XNÄþÃgßù
YgÆL””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 110
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
8¾ T:²Z
bÆLNj‰H §Y b¼sT xTmSKR
YH T:²Z የተሰጠበት ዓላማ፡- b¥ÂcWM ï¬ gþz¤ XNÄþhùM
b¥ÂcWM MKNÃT ÆLNj‰CN §Y b¼sT XNÄNmsKR LÙM
çñ YY²L XGzþxB¼¤R YHN T:²Z ys«W ysãC ስ¥cW
KB‰cW ÞYw¬cW በAጠቃላይ ስለሰው ልጆች መብት መጠበቅ ይህ
ትEዛዝ ተሰጥቶታል””
ŸNcƒ ›vƒ ŸÇ=Áu=KAe KSK¾ƒ ’¨<::
በተለይም ይህ ትEዛዝ Ä—…ን፣ kúëCN፣ MSKéCN Ymlk¬L፡፡
ysWN KBRÂ mLμM SM y¸nμ Slçn KB‰CNN lm«bQ
lMSKRnT mQrB Bzù ft xlW””
 ሐሰት የሚፈጸምባቸው መንገዶች፡-
¼sT bM§S፣ ¼sT bA¼ùF፣ ¼sT bðR¥፣ ¼sT bZM¬፣
SRö b¥tM፣ y¼sT ¥Sr©N bmS«T Yf™¥L””
b¼sT xTmSKR
b¼sT mmSkR ¥lT ç†TN ÃLsÑTN =Rî
y¥ÃWqÜTN çȄTN ngR bTKKL XNደ¸ÃWqÜT xDRgW
mÂgR mmSkR nW”” bl¤§ bkùL dGä Mo«þR kçn ngR bqR
XWnTN xlmÂgR xlmGlAM b¼sT XNd mmSkR Yö«‰L””
ሰዎች በሐሰት ለምን ይመሰክራሉ;
b¼sT mmSkR btlÆ MKNÃèC y¸f™M sãCN y¥ÝlÃ
mNgD nW”” sãC b¼sT y¸msK„ bMN MKNÃT nW?
 bYlùŸ¬ . bzrŸnT . b_QM . bMqŸnT
 MSUÂ bmflG /WÄs¤ kNtÜN/  bL¥D.... wzt MKNÃT
lþçN YC§L””
b¼sT ÆL ¸STN ¥Í¬T# x>kR g¤¬N ¥lÃyT#
D¦Â Æl«UN ¥È§T# xÆT LJN ¥rUgM# wNDMÂ
wNDMN ¥UdL በEግዚAብሔር ዘንድ Aጸያፊ ከመሆኑም በላይ
በሥጋም በነፍስም ያስቀጣል”” ¥t½. 10÷21
b¼sT y¸msKR sW boUWM bnFsùM Bzù gùÄT xlW””
b¼sT sW bxND gþz¤ w²< ngéCN Yt§lÍL””
1. b¼sT mmSk„ ‰SN Y¯ÄL zÄ. 19÷16-20
2. b¼sT ytmskrbTN sW Y¯ÄL Mú. 25÷18
3. y¸msKRlTN sW Y¯ÄL 1¾ ng. 20÷22-25
4. ¾}ScŸ[uƒ u?}cw ÃÔÇM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
kzþHM l¤§ b¼sT mmSkR l¤lÖC T:²²TNM y¸>R
kÆD `«þxT nW”” MKNÃtÜM ¼sTN bm¼§ l¥AÂT
sþäKR yXGzþxB¼¤RN SM bkNtÜ m_‰T YçÂL”” b¼sT
ytmskrbTN sW äT lþfrDbT YC§L”” wYM μሳ
t«Yö gNzBÂ NBrT lþbzbZ YC§L”” bzþH Xμ*~N
yXGzþxB¼¤R SM bkNtÜ xT_‰# xTGdL# xTSrQ y¸lùT
Þ¯C hùlù YfRúlù”” SlzþH ¼st¾nT kÆD wNjL nW”” Mú.
26#12
KRStEÃN XWnTN mmSkR xlbT XN©þ y¼sT ÆRÃ
mçN ylbTM”” SlsW yMÂWqW _qET Slçn k¼sT
MSKRnT XNö«B”” b¼sT yÙd¾N# y¯rb¤TN#
ymo¶Ãb¤TN SM byxdÆƆ mÂgR b¼sT ¥NúT `«þxT
nW”” XWnt¾ yKRStEÃN FQR bGLA mÂgR nW XN©þ
¥¥T# mtcT xYgÆM””
YHNN T:²Z lm«bQ፡-
 bNGG‰CN XWnt¾ çñ mgßT
bo‰ LÂúY mÒL xlBN”” b¦úBM XWnt¾ bmçN
b¼sT ytfrdbTN ¥AÂÂT nW”” XWnT kXGzþxB¼¤R#
¼sT GN kÄþÃBlÖS nW”” ¼sT tÂU¶ ysYÈN yGBR LJ
mçnùNM ¥wQ xlBN”” ×¼. 8÷44 KRSèS bTMHRtÜ XWnTN
XWnT ¼sTN ¼sT XNDNL xStMéÂL”” ¥t½. 5÷37 ¼st¾
kNfR bXGzþxB¼¤R zND yt«§ nW”” Mú. 12÷19 y¼st¾
sW :Dlù yÄþN XúTN ytmsl yäT äT nW ”” ‰XY 21÷8
W¹¬M sW KBR ylWM b¸ÂgrWM ¼sT sþqL Yñ‰L””
|W¹¬M sW SNQ XÃdR Yq§L””´ QÇS ’¤_éSM mLμM
zmN lþÃY y¸ሻ M§sùN kKû YkLKL B§*L”” 1¾ ’¤_. 3÷10#
mZ. 33÷2-16””
¼st¾ nbþÃT
btlÃy y¼sT ›§¥ tnúSè b¼st¾ ÞLM ‰:Y
wYM b¼st¾ TNbþT XNÄþhùM SBkT sãCN ¥¬lL
YHNNM T:²Z ¥FrS nW”” XGzþxB¼¤RM b¼sT
y¸msK„TN xYfLGM”” sãCN b¼st¾ ÞLMÂ ‰:Y
XNÄþhùM TNbþT SBkT yXGzþxB¼¤RN oM lm«q¸Ã
fLgW ìLlùb¬L”” XNdzþH Ãlù sãC ¼st¾ nbþÃT
XNd¸nsù xSqDä KRSèS tÂG…L ¥t½. 24÷14-26””
111 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 112
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
XGzþxB¼¤R _NT bBlùY kþÄN sþÃdRG XNdnbrW ¼st¾
nbþÃT ¼st¾ MSKéCN YÝw¥L”” zÄ” 18÷20”” 2¾ z¤Â 18÷22\
x¤R. 14÷14”” KRStEÃN GN bXWnT lXWnt¾ xM§K XNd
¼êRÃT MSKRnT lþs_ YgÆL”” XGzþxB¼¤R ¼sTN ¼st¾
kNféCN bÈM xDR¯ Y«yÍL”” XWnTN y¸ÃdRgù GN bXRsù
zND ytwደÇ ÂcW”” Mሣ. 21÷22 ¼sTN y¸Âg„TN GN
XGzþxB¼¤R XNd¸Ã«ÍcW Ýlù YÂg‰L mZ. 5÷6\ Mሣ.
21÷23”” SlzþH W¹TN xSwGÄChù XRS bRúChù BLçC çÂChù
XÃNÄNÄChù kÆLNjéÒChù UR XWnTN tnUg„ x¤Ø. 4÷25
SlçnM KRStEÃN b¥ÂcWM ï¬ b¥ÂcWM MKNÃT XWnTN
mÂgR XN©þ ¼sTN mÂgR xYgÆWM””
ጥያቄ
1. Aታመንዝር የሚለው ሕግ ሳይጋቡ ነገር ግን ለትዳር የተሳሰቡትን
ጓደኛሞች የሚያደርጉት ፍቃደ ሥጋን Aመንዝራ ያስኛል ወይስ
Aያሰኝም? ከክብር የሚያስነሳ ነው ወይስ ክብርን የሚጠብቅ ነው? ለምን?
2. ለነዚህስ ስርዓተ ተክሊል ሊፈጸምላቸው ይገባል ወይስ Aይገባ ? ለምን ?
3. Aመንዝራነት በAካል በAEምሮ Eና በመንፈስ ላይ የሚያደርሰው ጉዳት
ምንድን ነው ?ተወያዩበት
4. Aባቶች Aንድ ነጋዴ ማትረፍ ከሚገባው በላይ Eጅግ በጣም ገንዘብ ቢጠይቅ
ወለድን Eንደመቀበል ነው ይላሉ፡፡ ሁለቱ ምን Aንድ ያደርጋቸዋል?
5. ጌታችን በቅዱስ ወንጌል ከEኔ በፊት የመጡት ሌቦችና ወንበዴዎች ናቸው
ብሎ በተናገረው Aንቀፅ ውስጥ ‹‹ ሌቦችና ወንበዴዎች›› የሚለው ቃል
ምን ትርጉም ያለው ይመስላችኋል?
6. ጌታ በቅዱስ ወንጌል ‹‹ Eሱ ሐሰተኛ Eና የሐሰት Aባት›› በማለት ስለ
ዲያብሎስ የተናገረው ነገር ምን ማለት Eንደሆነ Aብራሩ?
9¾ T:²Z
yÆLNj‰HN b¤T xTmŸ z{ 20÷17
ይህ ትEዛዝ የተሰጠበት ዓላማ፡- ysW ልጅ NIHÂ bWu BÒ
úYçN bWS_M mçN xlbT xTmŸ sþÆL mmßT BÒ úYçN
x¬SbW xTfLgW sþL nW”” XGzþxB¼¤R yXÃNÄNÇN sW
ÞYwT kLbù bmn= GÁ¬ BÒ úYçN kÞlþ kmn= fÝD
XNÄþ«BqÜlT YfLUL”” sW ÞGN XNÄþf‰ BÒ úYçN bÞlþÂ
XNÄþÃm²ZN XNÄþÃgÂZbWM uMR nW””
ስለምኞት ምንነት ቅዱስ ያEቆብ በመልEክቱ |M®T ™Nú `«þxTN
TwLÄlC# `«þxTM μdgC bº§ äTN TwLÄlC””$Ã:1÷14 በማለት
Aስረድቷል፡፡ SlzþH M®T q§L `«þxT S§Lçn bxu„ mQ=T ÃS-
fLUL”” XNÄþH Ãl `«þxT ÆY¿‰M XNd tf™m y¸ö«R nW””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 113
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
gþz¤Â ï¬ xLfqÇM XN©þ k¬sb tሠ‰ ¥lT nW”” ÞgùM
yts«W bzþH MKNÃT nW”” ngR GN M®TN bWÅêEW ¥SwgD
úYçN kM®T UR ¬GlÖ ¥¹nFN ÃmlK¬L”” sãC bZÑT
`«þxT y¸wDqÜT xTmŸ y¸lWN T:²Z bQD¸Ã sþt§lF
nW”” g¤¬CN GN wd s¤T Ãy hùlù ytm¾T ÃN gþz¤M bLbù
kXRú* UR xmNZ…L”” b¥lT mmßT X‰sù xmNZ‰nT
XNdçn gLÚ*L”” ¥t½. 5÷28”” M®tÜN ygdl KRStEÃN GN xmC
hùn¤¬ãCN XNμ*N bþàlùlT XNd ×s¤F YHNN Kû o‰
bXGzþxB¼¤R ðT x§dRgWM BlÖ yZÑTN õR Y¹šL”” zF.
30÷7-18 bl¤§ bkùLM SRöTN# GDÃN# b¼sT mmSkRN# FRD
¥²ÆTN y¸fAÑT gNzBN l¤§M _QMN x§dRgWM BlÖ
Eንዲሁም yZÑTN õR Y¹šL”” yXGzþxB¼¤R sW GN kzþH
m¹> xlbT”” 1¾«þä. 6÷9-11 M®T Bzù gùÄT ÃlbT `«þxT
nW”” mLμMN lþmŸÂ lþÃsB y¸gÆWN ÞlþÂ KûWN bmmßT
gþz¤WN XNÄþÃúLF ÃdRUL”” XNÄþH y¸ÃdRG sW knFsù UR
y¸¬gL sWN YmS§L”” 1¾ öé. 14÷9-10 ሥጋWN nFSN
Y¯ÄL Kû M®TN mRMé ktrÄ bº§ kÞYwtÜ ¥SwgD
xlbT”” XGzþxB¼¤RNM y›mT LBS yXlT gùRS S«Ÿ BlÖ bÛM
b{lÖT bSGdT m¥{N YgÆêL”” QÇS ÔWlÖSM ðt¾wù nùéx-
ChùN XÃsÆChù XNd¸Ã¬LL M®T y¸«ÍWN xég¤WN sWnT
xSwGÇ YlÂL”” x¤Ø. 4÷22 SlzþH bMDR §Y Ãlù BLèÒCNN
gDlN kKRSèS UR tsQlN l`«þxT ሞተን KRSèSM bWSÈCN
ÞÃW sþçN Kû M®TM ÃN gþz¤ YwgÄL ö§. 3÷5”” g§. 2÷20
kmA¼F QÇS WS_ M®T xÄMN ¼¤êNN Ngùo ÄêETN l¤lÖC
xÆèÒCNN xúSaL””
sW s¥YN ÃHL Äï ks«H kêKBTN ÃHL b§t¾
YwRDB¦L”” M®T wd MGÆR XNÄþlw_ y¸gÍÍ xwÄdQN
y¥ÃúMR `«þxT nW”” yoUM fÝD nW äTN ÃmÈL”” é»
8÷12”” g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS xTmŸ ÃlW
KûWN XN©þ dgùN xYdlM”” ¥t½. 6÷33\ 1¾öé. 14÷1 Kû ¦úB
m_æ M®T bsW §Y y¸sl_nW sWyW o‰ fT çñ sþgŸ
nW”” XNGÄþH o‰ mF¬T X‰sù bdL nW”” o‰ ÃÈ mnkùs¤
öbùN qì YsÍL XNÄþlù””
 yÆLNj‰ b¤T
yÆLNj‰ b¤T sþÆL b¤tÜN BÒ úYçN bb¤tÜ WS_ lnùéW
xSf§gþ yçnùTN hùlù ëÝL§L”” YÿNNM bx‰T KFL ¥yT
YÒ§L”” z{ 20÷17
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 114
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
1. yÆLNj‰ ¸ST
2. lÖl¤WN grÇNM /xgLU†NM/
3. xHÃWN# bÊWN /XNSútÜNM/ XnzþHN mmßT XNd¥YgÆ
YH T:²Z ÃSgnZbÂL”” M®T kF Æl S»T xNDN ngR
mሻT mflG nW”” sW yXGzþxB¼¤RN DNQ o‰ l¥yT
bþmኝ yÝlùN wtT sþmኝ s§MN FQRN ÞBrTN lþmኝ tgbþ
nW””
10¾ T:²Z
ÆLNj‰HN XNd‰SH XRgH WdD zl¤. 19÷18
ይህ ትEዛዝ የተሰጠበት ዓላማ፡- የሰው ልጅ ሕግን ሁሉ
የሚፈጽመው ፍቅርን መሠረት Aድጎ መሆን Eንዳለበት Eንዲረዳ ሲሆን
ÆLNj‰ bÈM SWR Mo«þR yMNnGrWÂ XNd‰úCN xDRgN
yMNwdW nW”” bx«Ý§Y dqEq xÄM mêdD xlbT hùlùNM
XNdb¯ ÆLNj‰Â wÄJ ¥yT xlBN”” kxND GND ybql
nW”” FQR# WÁ¬# YQR¬# s§M# xNDnT# rqEQ xXMé
X y¼úB መውጫ ÂcW”” b¼ÄþS kþÄN g¤¬CN mD`nþ¬CN
xþysùS KRSèS XNdtÂgrW bhùlT T:²²T ÞgùM hùlù nbþÃTM
™NtêL ¥t½. 19÷17-19”” ¥t½. 22÷34-40 hùlt¾WM ÆLNj‰HN
XNdnFSH WdD y¸lW nW”” ÆLNjNHN y¸mlkT T:²²TN
y¸Ã«ÝLL nW ¥lT x¬mNZR# xTGdL# xTSrQ#
bW¹T xTmoKR# xTmኝ y¸lW kl¤lÖC T:²²T UR bzþH
ÝL t«Qú*L”” é». 13÷10
kzþHM b§Y XGzþxB¼¤R yMNwdW yMÂyWN ÆLNj‰
CNN bmWdD Slçn ÞG hùlù bxND ÝL Yf™¥L”” ÆLNj‰
HN XNd‰SH xDRgH WdD b¸lW yÆLNj‰ FQR sþÆL
l¤§WN yMNwDbT FQR nW”” XGzþxB¼¤R XNd‰sù YwdÂL
X X¾ dGä ÆLNj‰CNN XNDNwD YgÆL”” 1¾ ×¼. 4÷20
ÆLNj‰CN ¥N nW? ÆLNj‰CN ysW zR hùlù nW”” YHM
blùÝS wNg¤L 10÷29-37 mLS xGኝaL yXGzþxB¼¤R ÝL
"XNGÄþÃS gþz¤ μgßN lsW hùlù YLqÜNM l¦Y¥ñT b¤tsïC
mLμM XÂDRG" Y§L”” g§. 6÷10 bKRSTÂ TMHR¬CN sãC
hùlù bXGzþxB¼¤R mLK Múl¤ tf_rêL”” hùlùM kxÄM XÂ
k¼¤êN zR ytgßù ÂcW”” XNÄþH kçn lhùlùM XkùL yçn xND
›YnT FQR lþñrN YgÆL”” hù§CNM GBZnT bl¤lW XWnt¾
FQR kLÆCN x_BqN LNêdD YgÆL”” é». 12÷9\ 1¾ ’¤_.
1÷22 yKRStEÃN FQR k«ÆÃêE FQR ytly mçN xlbT ¥N¾WM
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 115
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
«ÆÃêE FQR mnሻW MNጭ Q_R lþñrW YC§L”” y¸wdNN
BNwD kxÞ²B MNM BLÅ ylNM ÆLNj‰N mWdD sþÆL
«§TNM mWdD mçnùN ëÝL§L””
g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS btGÆR xúYèÂL
Múl¤M çñÂL”” ¥t½. 5÷43-48\ 1¾’¤_. 2÷23# lùÝ. 23÷24
«§TN YQR BNL BNwDM XNÄþhù bnÉ nW XN©þ MNM mnሻ
xYñrNM”” XGzþxB¼¤R xNDà L°N XSkþs_ DrS kwddN X¾
dGä bxDN# zmDN# yQRbùNM y„qÜNM wÄJNM «§TNM
bþçN bFQR mWdD YgÆÂL”” ×¼. 3÷16\ é» 5÷10
lÆLNj‰CN ÃlN FQR yLB S»T BÒ çñ mQrT ylbTM””
bo‰ mglA xlbT 1¾ ×¼. 3÷8\ Ã:. 2÷15-16 Y¡WM
ÆLNj‰CNN boUÂ bmNfúêE ÞYwT bmRÄT YglÈL””
boUêE ÞYwT
lnùé y¸ÃSfLgWN ngR MGB# LBS m«là ¥à§T
mBtÜ XNÄþ«bQlT ¥DrG
gùÄT XNÄYdRSbT m«NqQÂ mk§kL
bmNfúêE ÞYwT
b™lÖT ¥sB 2¾ «þä. 1÷3
b_„ tMúl¤TnT wd b¤t XGzþxB¼¤R ¥QrB ¥t½. 5÷16
\ 1¾ ’¤_. 5÷3
bmNfúêE MKR ¥nA é». 12÷8
bzþH BÒ úYwsN bFQR ll¤§W X‰SN xúLæ
XSkmS«T DrS lþq_L YgÆêL”” yFQR ym=rሻW dr© Yÿ
nW”” g¤¬CN nFsùN SlwÄícÜ xúLæ kmS«T y¸bL_ HG
l¥NM ylWM B§*L”” ×¼. 15÷13
Eንደራስህ Aድርገህ ውደድ
ÆLNj‰HN XNd‰SH WdD y¸lW T:²Z lÆLNj‰CN
y¸ñrN yFQR m«N MN ÃHL mçN XNd¸gÆ ÃSrÄL”” ‰
úCNN bMNwDbT m«N mWdD xlBN”” yg² sWntÜN y¸«§
ylM x¤Ø. 5÷30 bKRST ¦Y¥ñT yKRsèS xμL XNdçnÂ
XÃNÄNÄCNM BLèC XNdçNN tgLÈ*L” 1¾ öé. 12÷27
SlzþH xNÇ xNÇN x¬sfLgኝM lþlW xYCLM”” y‰sù
BLT nW”” l¤§W bþcgR bþ¬mM bþdsT y¾M lþçN YgÆL””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 116
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
l¤lÖC lþÃdRgùLN yMNfLgWN ngR hùlù lÆLNj‰CN b¥DrG
btGÆR XNGl™W”” ¥t½. 7÷12
‹‹ፍቅር ያስታግሳል፣ ፍቅር ያስተዛዝናል፣ ፍቅር Aያቀናናም፣
ፍቅር Aያስመካም፣ ፍቅር Aያስታብይም፣ ብቻዬን ይድላኝ Aያሰኝም፣
Aያበሳጭም፣ ክፋ ነገርን Aያሳስብም፣ ከEውነት ጋ ደስ ይለዋል፡፡››
1ቆሮ.13÷4-6
xNq™ B{ùxN
xNq™ B{ùxN ytÆlWN TMHRT ÃSt¥rW g¤¬CNÂ
mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS nW”” TMHRtÜM y¸gßW b¥t½ãS
wNg¤L kM:‰F 5-7 DrS nW”” xNq™ B{ùxN ytÆlWM
TMHRtÜ bB{ùxN xêíCN Sl¸jmR nW”” xNq™ B{ùxN yt‰
‰W SBkTM YƧL”” MKNÃtÜM g¤¬ TMHRtÜN sþÃStMR
bXS‰x¤L s»N b_BRÃዶS ÆHR x«gB bpFRÂçM xμÆbþ
b¸gßW hùlT ¥YL kF¬ ÆlW t‰‰ ÷rB¬ §Y Slçn
nW”” ¥t½. 4÷1-11
YH TMHRT y¼ÄþS kþÄNN ÞG yÃz nW”” yBlùY kþÄN
ÞG bt‰‰ §Y XNdts« hùlù y¼ÄþS kþÄNM ÞG bt‰‰ §Y
ts«”” y¼ÄþS kþÄN ÞG bðdL úYçN bmNfS y¸m‰ nW””
SlzþH ymNfS ÞG YƧL”” lKRStEÃN yÞG hùlù FÚ» FQR
Slçn ÞGUtÜN y¸fAmW bFQR tgì nW”” XNÄþÃWM
k¬zzW b§Y xTRæ mLμMN Y¿‰L”” bzþHM MKNÃT y¼ÄþS
kþÄN ÞG T„ÍT YƧL”” bBlùY kþÄN Ñs¤Â nbþÃT
XGzþxB¼¤R XNÄþH Y§L b¥lT ÞGN ÃStM„ nbR ÚæCÂ
f¶úWÃNM kÑs¤Â knbþÃT ÞG «QsW ÃStM„ nbR””
g¤¬CN GN ¿‰x¤ ÞG XNdmçnù m«N Xn¤ GN X§Cºlhù XÃl
XNd ÆloLÈN ÃStM‰cW nbR”” ¥t½. 7÷28-29 SlzþH YH
y¼ÄþS kþÄN ÞG b‰sù bÆlb¤tÜ yts« yFQR ÞG Slçn lBlùY
kþÄN ÞG mf™MÃ nWÂ ybl« LN¬zZlT YgÆL”” k¥t½.ምዕራፍ
5-7 ምዕራፍ ÃlWN KFL ê ê ÞGUTN xRXST s_tN lYtN
b¥WÈT XNd¸ktlùT XN¥‰lN”” XnRsùM ፡-
1. yB{ùxN xêíC 2. MIêT 3. ÛM
4. SDStÜ Ý§t wNg¤L 5. ™lÖT «Ý¸ Þ¯C ÂcW””
1¾ yB{ùxN xêíC ¥t½ 5÷3-11
YH KFL yxNq{ B{ùxN ymjm¶ÃW KFL nW”” xND Ngùo
mNGotÜ ktd§dl bº§ ÞgùN bxêJ XNd¸gLA hùlù g¤¬CNM B
{ùxN y¸§cWN Eነ¥N XNdçnù bxêJ mLK SltÂg‰cW yb¤tKRStEÃN
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 117
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
lþÝWNTN yB{ùxN xêíC BlêcêL”” B{ùxN ¥lT N;ùÄN#
Kbù‰N# ytmsgnù# y¬dlù# ytÆrkù# dSt®C ¥lT nW””
bzþH ÝL Xmb¤¬CN QDST DNGL ¥RÃM t«R¬lC lùÝ
1÷45-50 QÇS ’¤_éSM t«Rèb¬L”” ¥t½. 16÷17 l¤lÖCM
QÇúNM bzþH oM t«RtWb¬L”” SlzþH QÇúN lt«„bT
lzþH oM mBÝT ¬§Q KBR nW”” g¤¬CN xþysùS KRSèS
ÝlùN sMtW y¸ÃdRgùTN ¥t½. 13-23 úÆ y¸ÃMnù ×¼.
20÷29 wd ¿Rgù yt«„TN ‰:. 19÷8 B{ùxN ÂcW b¥lT
xStM…L”” YH x«Ý§Y xgL§lA ÃSt¥rW sþçN xêíC §Y
GN Xn¥N B{ùxN XNdçnù bZRzR ÃStMrÂL”” b¥t½. 5÷3-11
ytzrz„T yB{ùxN xêíC sþö«„ 9 /z«ኝ/ ÂcW”” XnRsùM”
1.bmNfS DçC yçnù B{ùxN ÂcW mNGot s¥ÃT yXnRsù ÂTÂ
2.y¸ÃZnù B{ùxN ÂcW mAÂÂTN Ãg¾lùÂ
3.yêçC B{ùxN ÂcW MDRN YwRúlùÂ
4.ADQN y¸‰bù y¸«Ñ B{ùxN ÂcW Y«GÆlùÂ
5.y¸M„ B{ùxN ÂcW Y¥‰lùÂ
6.Lበ N{ù¼N B{ùxN ÂcW XGzþxB¼¤RN ƬLÂ
7.y¸ÃS¬RqÜ B™ùxN ÂcW yXGzþxB¼¤R LíC YƧlùÂ
8. SlADQ BlW y¸sdÇ B{ùxN ÂcW mNGot s¥ÃT
yXnRsù ÂTÂ
9. sþnQÐChùÂ sþÃúDÄ*Chù bXn¤ MክNÃT KûWN bW¹T
sþÂg„ÆChù B{ùxN Âchù êUChù bs¥ÃT ¬§Q nW dS
Yb§Chù”” ¼s¤TM xDRgù kXÂNt bðT ynb„TN nbþÃT
XNÄþhù xúdêcêLÂ y¸lùT z«ßù ÂcW””
1. bmNfS DçC yçnù B{ùxN ÂcW mNGot s¥ÃT
yXnRsù ÂT
bmNfS DçC yçnù B™ùxN ÂcW sþÆL DHntÜ ymNfS
mçnùN LÂStWL ይgÆL”” ymNfS DçC ¥lT dGä
mNfúcW /䉧cW/ kXWqT k¥StêL w z t yd¡† MNM
ÃLt¥„ ¥Nn¬cWN y¥ÃWqÜ ¥lT úYçN hùlù XçcW GN
y‰úcW úYçN yXGzþxB¼¤R mçnùN xWqW X xMnW
çcWN hùlù yXGzþxB¼¤R nW Ãlù Xn¤ dh nኝ y¸lù ¥lT
nW”” sW kXÂtÜ çD sþwÈ X‰qÜtÜN YwÈL wd mÈbTM
X‰qÜtÜN YmlúL”” XNÄC ngR y‰sù yçn ylWM xþ×B 1÷21
XNμ*N ÃgßnW hBT XWqT# dS¬Â s§M qRè X¾ ‰úCNM
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 118
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
yXGzþxB¼¤R nN MDR m§êN yXGzþxB¼¤R ÂT mZ. 23÷1
XNÄþHM kçn F{ùM DçC mçÂCNN LÂMN YgÆL”” hBTÂ
Æl«GnT# oLÈNÂ KBR :Wqt dS¬# s§M bþñ„NM XNμ*N
y¾ S§Lçn XNds«N hùlù XGzþxB¼¤R btlÃy MKNÃT
lþwSdW YC§L”” ¬Äþà bzþH gþz¤ bmNfS DçC yçnù XNd
ÚDQ xþ×B "XGzþxB¼¤R s« XGzþxB¼¤R nú yXGzþxB¼¤R
oM ytÆrk YhùN" Y§L xþ×B 1÷21 k_NtÜ D~n¬cWN
xMnêL”” QÇS ÄêET bgùÆ›¤ ðT XGzþxB¼¤RN sþÃmsGN KbùR
Æl«GnT `YL BR¬T yXGzþxB¼¤R mçnùN bmGለA tÂG…
L”” 1¾ z¤Â 29÷11-16 SlzþH bmNfS ድሀ mçN ktsbr LB
Yገኛል፡፡ F{ùM THTÂ nW”” ytsbrWNÂ ytêrdWN LB dGä
XGzþxB¼¤R xYNQM”” wd Thù¬N bÝlùM wd¸ñ„T sãC
Ymlk¬L”” mZ. 50÷17\ xþú. 57÷15”” hùlùNM TtW
g¤¬CNN bmktL X‰úcWN Ãd¡† ymNfS DçC ÂcW
g¤¬CN X‰sù hùlù yXRsù sþçN X¾ Æl«¯C XNDNçN Sl X¾
d¦ ç•L”” 2¾ öé. 8÷9
kzþH bmnúT ¼êRÃTM hùlùN TtW g¤¬N tktlù””
hùlùN sþÆL mjm¶Ã ‰SN mμD kzþÃM xÆT# XÂT# XHT#
wNDM LJNM ¼BTNM NBrTNM mtW nW”” YHM l¤§WN
l¥gLgL bwNg¤L MKNÃT nW XN©þ bl¤§ MKNÃT xYdlM
XNÄþHM sþÆL XÂÈêlN ¥lT úYçN Ñlù ÞYw¬CN
y¸ÃSfLgN kXGzþxB¼¤R Yg¾L ¥lT nW”” QÇS ÔWlÖS
DçC SNçN BzùãCN Æl«¯C XÂdRUlN”” xNÄC yl¤lN
SNçN hùlù yX¾ nW B§*L”” 2¾öé. 6÷10”” XNGÄþH ÃlN ngR
hùlù lX¾ xlmçnùN μwQN yXGzþxB¼¤RN lXGzþxB¼¤R LNs_
YgÆL”” XGzþxB¼¤RNM bDçC BD‰T b¥YmLsù YglÈL””
XNÄþH μdrGN mNGot s¥ÃT yX¾ TçÂlC”” ¥t½. 25÷35-
46 tmLkT””
XGzþxB¼¤R fÝD y¸ÃZnù XN©þ y›lMN ¼zN XÃsbù
y¸ÃZnùTN xYdlM Sl `«þxT t™Aè lNS¼ ¥zN tgbþ nW””
yXzþH ›YntÜ ™™T yl¤lbTN wd mÄN y¸ÃdRsW NS¼
ÃdRUL# y›lM ¼zN GN äTN ÃmÈL 2¾öé. 7÷9-10””
kzþHM l¤§ l«ûT sãCM LÂZN YgÆÂL”” g¤¬CN Bzù ÞZB
Æy gþz¤ Xr¾ XNdl¤§cW b¯C t=NqW t_lWM nbRÂ
xzn§cW”” btlYM dGä kÞg XGzþxB¼¤R RqW b`«þxT
l«û sãC LÂZNÂ LÂlQS YgÆL””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 119
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
 የሚገባ ¼zN”-
1. Sl‰S `«þxT XÃsbù ¥zN ¥LqS Múl¤” – xÄM# Q.
’¤_éS
2. SlÆLNj‰ `«þxT XÃsbù ¥zN ¥LqS Múl¤”– úÑx¤L
lúåL 1¾úÑ.16÷1- 3
3. Slät wLd XGzþxB¼¤R XÃsbù ¥LqS
4. GF› s¥:¬TN XÃsbù ¥zN y¼.o‰ 8÷1
g¤¬CN Sl xþy„úl¤M kt¥ xLQú*L”” lùÝ 19÷41 YH
hùlù XNd XGzþxB¼¤R fÝD yçn ¼zN nW bzþH ›YnT
y¸ÃZN sW bKRSèS YAÂÂL”” QÇS ÄêETM blQî y¸z„
bdS¬ YlQ¥lù b¥lT gLÚ*L”” Y¡WM bzþH ›lM bKRSTÂ
MKNÃT bL† L† ft §znù sãC nW”” QÇS ’¤_éSM
lMSUÂ# lKBR lWÄs¤ y¸ÃbÝ mçnùN gLÚ*L””1¾’¤_. 1÷ 6 - 7
b¥ÂcWM ›YnT YhùN sãC XNd XGzþxB¼¤R fÝD
μznù# μlqsù μnbù y¸ÃA xM§K# yFQR xÆT g¤¬
XGzþxB¼¤R XNÆcWN ÃBúL”” ‰:. 7#17 ÃAÂÂcW¥L””
2. yêçC B™{ùxN ÂcW MDRN YwRúlùÂ
YH ÝL "géC MDRN YwRúlù" tBlÖ bmZÑr ÄêET
tgLÚ*L”” mZ” 36÷11 yêHnT gRnT nW”” qEMN xlmÃZ
ybqLN BD‰T xlmmlS yêÞnT nW”” ÃlWN hùlù bnÉ y¸s_
bþwsDbTM =Mé y¸s_ yêÞ sW YƧL”” yg¤¬CNNÂ
ymD`nþ¬CN xþysùS KRSèS kXn¤ t¥ሩ Xn¤ yêÞ# bLb¤M
ThùT nኝ lnFúChùM XrFT ¬g¾§Chù BlÖÂL”” SlzþH
yêHnTN kxƬCN m¥R xlBN”” XRsù sþsDbùT mLî
xLtúdbM sþYzùTM X‰sùN xúLæ sÈcW mk‰ sþqbL
xL²tM 1¾’¤_. 2÷23 ‰sùN Æì xDR¯ Y¡WM lmSqL äT
XNμ*N y¬zz çn”” ðLe. 2÷8 bngR hùlù XNÄdrgùT çn§cW””
Y¡WM byêÞnT ÃdrgW nW”” yêÞnT XNdÞÉN mçN nW”” mNGot
ሰማያት የምትሰጠው Eንደነዚህ ላሉት ነውና ማቴ 19
3. y¸ÃZnù B™ùxN ÂcW mAÂÂTN Ãg¾lùÂ
XNd s¥ÃTM XNdnRsù §lùT ÂT”” ¥t½ 18÷3 ngR GN
QÇS ÔWlÖS XNÄdrgW lKÍT ngR nW XN©þ bxXMé ÞÉÂT
mçN xYgÆM”” 1¾ öé 14÷30”” bxXMé ybs§Chù hùnù
tB§*L”” yêÞnT qELnT ¥lT úYçN lXGzþxB¼¤R X‰SN
¥êrD# ¥Sg²T ¥lT nW bSBkT äኝnT y¸ÃMnùTN lþÃDN
yXGzþxB¼¤R b¯ fÝD ç•L”” 1¾öé. 1÷21”” yêHnT kmNfS
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 120
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
FÊãC xNÇ nW btlÃy ï¬ THTÂ# T:GoT# FQR# b¯nT#
cRnT# ktÆlù kmNfS FÊãC UR xBé tzRZ…L”” x¤Ø.4÷2\
g§.5÷22\ ö§. 3÷12\ tEè 3÷12 tmLkT”” yêHnTN kKRSèS
tMrN yêçC kçNN B{ù›N y¸lWM ÝL kg¤¬ ts_èÂL””
XNdtSÍ Ýlù yMN«ÆbÝT xÄþS s¥YÂ MDRN ÃwRsÂL””
1¾’¤_.3÷13\ ‰:. 21÷1
4. ADQN y¸‰bù# y¸«Ñ B{ùxN ÂcW Y«GÆlùÂ
ADQ ¥lT ÞGN mf™M# XNd ÞG mñRÂ mm‰T
TKKl¾nT XWnt¾nT ¥lT nW”” é» 3÷11 ÚDQ ylM
xNDS XNμ* Y§L”” lMúl¤ ñ~# lÖ_# zμRÃS l¤lÖCM ÚÄþÝN
tBlêL zF 6÷9\ lùÝ. 1÷6\ 2¾’¤_ 2÷8 ngR GN hùlùM
gùDlT tgኝèÆcêL”” SlzþHM X¾ MNM yADQ o‰ BN¿‰
gùDlT xÃÈNM”” xþúYÃS XNdtÂgrW yMN¿‰W ADQ
ymRgM =RQ nW”” xþú. 4÷6 XGzþxB¼¤R bÆÞRYW ÚDQ
nW”” :Z. 9÷9\ 1¾«þä. 4÷8 F™ùM ADQ y¸gßW
kXGzþxB«¤R zND BÒ nW”” ADQN y¸‰bù y¥þ«Ñ sþL
kXGzþxB¼¤R y¸gßW ADQ ¥lT nW”” bBlùY kþÄN
Slg¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS sþngR y¸«‰bT SÑN
"XGzþxB¼¤R ADÝCN" tBlÖ XNdçn tgLÈ*L”” xþú. 23÷ 5-
6፡” ×¼ 8÷31\ g¤¬CN bzþH ›lM úl< Xn¤ XWnT/ÚDQ/ nኝ
B§*L”” ×¼. 14÷6 SlzþH ADQN m‰B m«¥T ¥lT g¤¬CN
mD`nþ¬CN xþysùS KRSèSN mÂfQ XNd XNj‰Â XNd W`
mflG ¥lT nW”” XRsùM X‰sù ks¥Y ywrd yÞYwT XNj‰
Xn¤ nኝ b¥lT tÂG…L”” ×¼. 6÷32-51 yt‰bùÂ yt«Ñ hùlù
wdXRsù m_tW XNÄþ«GbùÂ XNÄþrkù btlÃy gþz¤ _¶WN
xSt§LÐL”” xþú.55÷1\ ×¼.6÷35-37\ ‰:. 22÷14 SlzþH yoU
F§¯¬CN y¸‰bWN y¸«¥WN `«þxT TtN ADQN yMN‰
BÂ yMN«¥ kçn XN«GÆlN XNrμlN”” QÇS ÄêET êLÃ wd
W` MNôC XNd¸ÂFQ xb¤tÜ nFs¤ xNtN TÂFÝlC nFs¤
wd ÞÃW xM§K t«¥C mc½ XdRúlhù yxM§KN ðT mc½
xyêlhù mZ. 41÷1-2 QÇS ÔWlÖSM LÿD kKRSèSM UR
LñR XÂFÝlhù”” khùlùM YLQ y¸ሻL nWÂ B§*L”” ðL. 1÷23
ADQN m‰BÂ m«¥T ¥lT XNÄþH ›YnT ÂFöT nW”” Sl
XNdzþH ›YnT ADQ mk‰N STqblù B™ùxN ÂChù b¥lT tgLÈ*L””
1¾’¤_. 3÷14 YHNNM YzN wd g¤¬ BNqRB XN«GÆlN
XNrμlN ¥lT# yADQ xKlþL XNqÄ©lN 2¾«þä. 4÷8 ÚDQ
y¸ñRÆTN xÄþS s¥Y xÄþS MDR XNwRúlN”” 1¾ ’¤_. 3÷13””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 121
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
5. y¸M„ B{ùxN ÂcW Y¥‰lùÂ
y¸M„ sþL y¸‰„# cR yçnù YQR¬ y¸ÃdRgù ¥lT
nW”” XGzþxB¼¤R bMHrtÜ Æl«U nW”” x¤Ø. 2÷4 kmoê:T
YLQ MÞrTN YwÄL# çs¤.6÷6\ ¥t½. 12÷7 SlzþHM
XGzþxB¼¤R kX¾ y¸ሻW MÞrT XNDÂdRG nW”” ¸K. 6÷8
lMúl¤”- ÄêET lúåL# ×s¤F lwNDäcÜ MÞrT XNÄdrgù X¾M
lbdlùN MÞrT YQR¬ ¥DrG xlBN”” zF. 50÷15-24\ 1¾úÑ.
24÷17-21\ 1¾úÑ. 26÷21-25”” g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS
KRSèS k`«þxt®C kq‰ôC UR bLaL”” YHM MÞrTN
xDR¯§cW nW”” "XNÄþÃWM l«yqÜT £Ç MÞrTN XwÄlhù
moê:T xYdlM" ÃlWN t¥„ B§*cêL”” ¥t½. 9÷13 g¤¬CN
Bzù `«þxt®CN MÞrT xDR¯§cêL”” ¥RÃM mGd§êET#
zkþãS bMúl¤nT Y«qúlù bmSqL lsqlùTM YQR¬N
MÞrTN lMñ§cêL”” lùÝ. 23÷34”” X¾M MÞrTN yMÂdRG
kçn MÞrTN XÂg¾lN”” XGzþxB¼¤R YQR y¸lN X¾M YQR
SNL nW”” ¥t½ 6÷15”” bl¤§ bkùL dGä MÞrT lDçC
¥DrG m‰‰T XNÄþhùM mS«T nW”” Y¡WM MAêT nW””
Mú. 11÷21-31\ çs¤. 14÷3\ é» 5÷6\ ¥R. 10÷46-52\ ¥t½.
18÷21-35 tmLktÜ””
SlzþH «§T XNμ*N bþbDlN YQR LNlW bþ‰B LÂb§W
bþ«¥ L«ÈW bþcgR LNrÄW bx«Ý§Y MÞrT LÂdRG
ÃSfLUL””
6. Lb N{ù¼N B{ùxN ÂcW XGzþxB¼¤RN ƬLÂ
LB ¥lT ysW xXMé fÝD ¦úBÂ S»T nW ysW LB
y¸ö>¹W bKÍT nW”” mLμM sW kLbù mZgB mLμM
ngRN ÃwÈL”” Kû sW kLbù mZgB Kû ngRN ÃwÈL”” bLbù
äLè ktrfW xF YÂg‰L”” ¥t½. 12÷34-35”” sWN
y¸ÃrKsù bsW LB WS_ Ãlù KÍèC ¥R. 7÷21-23\ ¥t½.
15÷16-20 §Y tzRZ…L”” XnRsùM Kû ¦úB# ZÑT# mSrQ#
mGdL# MNZRnT# m¯MiT# KÍT# tN÷L# mĉT#
MqኝnT# SDB# TXbþT# SNFÂ ÂcW LÆCNN knzþH ngéC
BÂnÚ B™ùxN XNçÂlN””
XGzþxB¼¤R boUêE ›YN XNd¥Y¬Y y¬wq nW””
bLÆCN GN XGzþxB¼¤RN ¥yT XNC§lN”” YhùN XGzþxB¼¤RN
l¥yT XNDNCL LÆCN N{ùHÂ QÇS mçN xlbT ksW hùlù
UR g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS ytÈlùTN
hùl¬cWNM çñ xS¬RÌL”” mμkl¾ ytÆlWM bzþH MKNÃT
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 122
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
nW”” 1¾«þä. 2÷5-7\ s§MN tk¬tlù Tqdsù zND fLgù Ãl
XRsù g¤¬N lþÃY Y¸CL ylM tBlÖ tAÐL”” :B 12÷14
yqdÑ nbþÃT btly mLK XGzþxB¼¤RN lþÆ ClêL
LïÂcW mNfúcWN NAh b¥DrG nW”” z^ù.12÷6-8\ xþú.
6÷1 yXGzþxB¼¤R ÝL yX¾M LB k`«þxT N™ùH y«‰ mçN
XNd¸gÆW sþÃSrÄ "XÂNt `«þxt®C X©ChùN xN™ù hùlT
¦úBM çChù XÂNt LÆChùN x_„ Y§L" Ã:. 4÷8 BzùãC GN
bxF kMNÂgrWÂ bo‰ kMNgL™W YLQ bLÆCN ÃlW KÍT
XJG Bzù nW”” SNÂzZM yLÆCNN `«þxT XNsW‰lN””
XGzþxB¼¤R GN LBN YmrM‰L kù§lþTNM YfTÂLÂ
ytswrWN hùlù ÃWÝL”” x¤R. 17÷9-10 SlzþH XGzþxB¼¤R
b`«þxT yö¹¹WN LB XNÄÃgኝBN bNS¼Â bmÂzZ X‰úCNN
XÂNÚ”” 1¾×¼. 1÷7 XGzþxB¼¤R lzþH XNÄþÃbÝN XNd QÇS
ÄêET "xb¤tÜ N™ùH LïÂN F«RLኝ yqÂWN mNfS bWS«¤
xDS" BlN LN™LY YgÆÂL”” mZ. 50÷10
7. y¸ÃS¬RqÜ B{ùxN ÂcW yXGzþxB¼¤R LíC YƧlùÂ
¥S¬rQ btÈlù sãC mμkL _LN x_Fè s§MN mF«R
¥lT nW”” y_LN GDGÄ xFRî ነፍስንና ሥጋን # sWÂ m§XKTN#
ÞZBN xÞ²BN# sWN xGzþxB¼¤RN ÃS¬rqW
yXGzþxB¼¤R LJ XysùS KRSèS nW”” x¤Ø 2÷14-17 ²ÊM
ytÈlùTN y¸ÃS¬RqÜ B™ùxN ÂcW yXGzþxB¼¤R LíC
YƧlù”” g§. 19-20 X¾M ytÈlùTN SÂs¬RQ FRD xgùDlN
xNÇN xúZnN xNÇN xSdStN úYçN bmμklኝnT lþçN
YgÆL”” yhùltÜM Mo«þR yMÂWqWÂ lhùltÜM XkùL
yMNfRD mçN xlbT” XRQ XNÄþf«R lþkfL y¸gÆ MNM
›YnT μú bþñR LNkFL YgÆL”” g¤¬CN «§ècÜ úlN
ÃS¬rqNM y¬rqNM X‰sùN läT xúLæ bmS«T ydÑN
μሳ bmKfL nW”” é». 5÷10\ ö§. 1÷10-22 ytÈlùT hùltÜM
oUÂ nFS lþçnù YC§lù xND sWÂ xND sW ሲçnù YC§lù#
¥~bRÂ ¥~bR# hgRÂ hgR lþçnù YC§lù”” XRS bRúcW
ktÈlù kXGzþxB¼¤R UR YlÃÃlù”” kXGzþxB¼¤R UR
sãCN yMÂS¬RqW bQÇS Ýlù x¥μኝnT mKrN xStMrN
bmmlS nW”” XGzþxB¼¤R bKRSèS çñ ›lMN k‰sù UR
μS¬rq bº§ y¥S¬rQN ÝL b¼êRÃT tk¬×ÒcW xnù…L””
2¾öé. 5÷19”” à ÝL ²ÊM S§l btlYM wNg¤L y¸sBkù sãC
YHN y¥S¬rQ xgLGlÖT tGtW lþfAÑ YgÆcêL”” kzþH bº§
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 123
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
dGä kXGzþxB¼¤R URM xS¬RqêL”” z^ù. 14÷13-20\ 1¾«þä.
2÷1 tmLktÜ”” bzþH ›YnT XRQN y¸m¿RtÜ hùlù yXGzþxB¼¤R
LíC YƧlù””
8. SlADQ BlW y¸sdÇ B{ùxN ÂcW mNGot
s¥ÃT yXnRsù ÂTÂ
SdT btlÆ MKNÃT k¸ÃWqÜT ktwlÇbT hgR#
k¸ÃWÌcW sãC tlYè bm¹> mÿD nW”” kzþH b§Y SdT
sþÆL byMKNÃtÜ y¸dRsWN mk‰Â SÝY ÃúÃL”” KRStEÃN
msdD y¸gÆW bADQ MKNÃT lþçN YgÆL XN©þ b`«þxT#
bW¹T# b±ltEμ mçN ylbTM”” g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS
KRSèS l›lM mD`nþT lmçN btwld gþz¤ bÿéDS tN÷L
MKNÃT kXÂtÜ UR çñ wd GBI tsì nbR ¥t½. 2÷13-18
b¥St¥R zmnùM CGR sþg_mW kxNÇ hgR wd xNÇ hgR
YÿD nbR”” ×¼. 4÷1-2 ldqm²ÑRtÜ sþÃStMR ÆNÄþtÜ kt¥
mk‰ bþb²ÆChù# wd l¤§YtÜ ¹¹ù B§*L”” ¥t½. 10÷23 bzþHM
m¿rT g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS b¥SmsL
XNDNñR úYçN Sl ADQÂ Sl XWnT BlN msdD XNd¸gÆN
btGÆRM bÝLM xStMéÂL ¥lT nW”” QÇS ÔWlÖSM
bXWnTM bKRSèS xþysùS XGzþxB¼¤RN Xymslù lþñ„ y¸wÇ
hùlù YsdÄlù B§*L”” 2¾«þä. 3÷12 ¼êRÃT wNg¤LN ySBkT
XWnTnTN ytÂg„T bBzù SdT nW”” ymjm¶ÃYtÜ
b¤tKRStEÃN XS«þÍñS btgdl gþz¤ ¬§Q SdT g_àT nbR””
¼ê. 8÷10 kzþH bº§ bzmn s¥:¬T hùlù b¤tKRStEÃN bSdT
nbrC”” SlzþH ²ÊM bþçN bADQ MKNÃT SdT bþg_mN
B™ùxN XNƧlN”” hgR ï¬# b¤T NBrT bþqRBNM
XGzþxB¼¤R GN y¥¬LfWN hgRÂ ï¬ RST b¤T yçnCWN
mNGot s¥ÃTN ÃwRsÂL”” g¤¬CN SlzþH sþÃStMR Sl S»
s¤èCN wYM wNìCN wYM ¸STN wYNM LíCN wYNM
XRሻN ytw hùlù mè X_F Yqb§L”” yzl›lMN ÞYwT
YwRúL B§*L”” ¥t½. 19÷29
YH xNqA Sl ADQ msdD mnqFNM bW¹T
m¬¥TN m«§TNM ëÝL§L”” kzþH l¤§ bSd¬Chù hùlù
dS¬ XNÄþñrN ¼s¤TN XNDÂdRG ÃStM‰L”” ¼s¤T ¥lT
X_F DRB dS¬ ¥lT nW”” dS sþlN y¸gÆW êUCN bs¥ÃT
¬§Q Slçn nW”” yqdÑ nbþÃTM XWnTN bmÂg‰cW MKNÃT
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 124
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
tnQfêL# t«LtêL# tsdW¥L”” :B. 11÷32-38
mD`nþ¬CN bxÞ²B hùlù SlS» S§S¬¥‰Chù yt«§Chù
Tç§C B§*L”” ¥t½. 10÷22 g¤¬Â ¼êRÃTM bº§ s¥:¬TM
XSk äT ydrsùT bmnqF# bm«§T bmsdD xSqDmW
Bzù mk‰ μ† bº§ nW”” ²Ê GN BzùãC dS y¸§cW
sþwdsùÂ sþwdÇ BÒ nW”” ngR GN bKRSèS MKNÃT sþnqû
mk‰ sþdRSÆcW dS lþ§cW YgÆL”” bmk‰Chù hùlù dS¬ü
km«N YLQ Yb²L b¥lT QÇS ÔWlÖS tÂG…L”” SdT
y¸s«WN KBR kêU b§Y Slçn ¬§Q KBR nW””
ስድስቱ ሕገ ወንጌል
XNd XGzþxb¼¤R QÇS fÝD lmñR y¸ÃSClù ysW LJ
wd ÞYwT ¯Ä lm‰mD mzUjT MKNÃT ymçnù SDStÜ
ሕግጋት ytÆlù Yg¾lù”” XnኝHM yon MGÆR m¿r¬êE Þ¯C
ÂcW”” KRSèSM xANè tÂg‰cW”” XnኝHN ÞGUT bGLA
¥wQ m«bQ xlBN”” zl›l¥êE ÞYwTN l¥GßT kflGH
ÞGUTN m«bQ xSbù BlÖÂL ¥t½. 19÷16 yBlùY kþÄN ÞGUT
l¼ÄþS kþÄN ÞGUT m¹Ug¶Ã çnW x_rW t«ÝlW kbDM
BlW ¼ÄþS kþÄN m¬wqEà mlà ÞG ÂcW””
XnzþHM” -
1. bwNDÑ §Y y¸öÈ hùlù FRD YgÆêL””
2. wds¤T Ãy hùlù ytm¾TM ÃN gþz¤ bLbù kRú* UR xmNZ…L
3. Ãl ZÑT MKNÃT ¸StÜN y¸f¬ xmNZ‰ ÃdRU¬L
4. kè xT¥lù
5. KûWN bKû xTÝwÑ
6. «§èÒChùN WdÇ
xStWL XnzþH T:²²T yBlùY kþÄN FÉ» ÂcW””
ymjm¶ÃãcÜN hùltÜN T:²²T g¤¬CN kBlùY kþÄN YLQ
ybl« b¥_bQ x_R b¥bjT xANèxcêL”” bሦSt¾W dGä
¥Stμkà s_èb¬L”” bm=rሻãcÜ ሦST T:²²TN GN yx‰
tÜN >é b¼ÄþS kþÄN mNfS lWõxcêL””
SDStÜ Ýlt wNg¤L
1. tRb¤ nbRkùኝ xƧChùኝ 4. ¬R¢½ nbRkù xlbúChùኝ
2. t«Mc½ nbR x«ÈChùN 5. ¬M» ¯B¾Chùኝ
3. Sdt¾ nbRkùኝ tqB§Chùኝ 6. ¬SÊ nbrkù wd Xn¤ mÈChù
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
1. tRb¤ nbRkùኝ xƧChùኝ
lgþz¤W tRï úl ‰sùN CG„N y¸ÃS¬GSbT
y¸ÃSwGDbT y¸qMsWN mS«T ÃmlK¬L”” ytcg„
wgñC byb¤tKRStEÃnù bymNd„ byxSÍLtÜ by_gù wDqW
Yg¾lù”” Sm XGzþxB¼¤RN bm_‰T Y¥{Âlù”” bl¤§ bkùL
dGä M:MÂN yXGzþxB¼¤RN ÝL kmS¥T tRbêL””
kQDST b¤tKRStEÃN «ùT wtaN yqms hùlù yt¥rWN
¥St¥R yXGzþxB¼¤RN ÝLN mmgB XNÄlbT ÃmlK¬L””
sW bXNj‰ BÒ xYñRM bXGzþxB¼¤R ÝL XN©þ ¥t½ 4÷3
zÄ 8÷3 XNÄþhùM yKRSèSN QÇS oUÂ KbùR dM mqbL
fL¯ tRï YçÂL”” bygþz¤W QÇS qÜRÆN ¥qbL yμHnù GÁ¬
XNÄlbT ÃSrÄL”” yrhB ›YnT Bzù nW”” b¤tKRStEÃNM
bhùlù ML: ÂT bhùlù mLK xBL¬ ¬rμÂlC””
2. t«Mc½ nbR x«ÈChùኝ
qZݲ Wኃ Ã«È bCG„ gþz¤ yrÄ êU xlW ¥ltÜ nW””
XNÄþhùM yEGzþxብ¼¤RN ÝL ¥«ÈT lþçN YC§L”” ×¼ 7÷38
slzþH μHÂT yMXmÂNN F§¯T ¥RμT koUW ¥B§T kdÑ
¥«ÈT GÁ¬cW YçÂL”” yb¤tKRStEÃN LJnT boUM
bnFSM ytৠÞYwTN xGኝè mñR nW”” yt«¥ sWnT bN
{ùH W¦ drqÜN sWnT ¥«ÈT ¥lMlM tgbþ nW”” oU Ãl
W` nFSM Ãl Ýl XGzþxB¼¤R xYñRM””
3. Sdt¾ nbRkùኝ tqb§Chùኝ
XNGÄ b¸ClùT xQM ¥StÂgD tqBሎ ¥údRN
ÃmlK¬L”” bb¤tKRStEÃÂCNM zwTR YngrÂL”” bhg‰CN
L¥D# ÆÞL b¤T lXNGÄ b¤T yXGzþxB¼¤R nW XytÆl Yng‰
L”” g¤¬M bwNg¤lù qZݲ W¦ ys« êUW xY«ÍM”” B§*L
¥t½ 10÷42”” Sdt¾ k§Y _§ k¬C Å¥ kðT kº§ XQF DGF
y¸ÃdRUcW zmD xZ¥D y§cWM X lhgR XNGÄ lsW
ÆÄ ÂcWÂ Sdt¾N mqbL lKRStEÃN wgùÂ KB„ nW””
4. ¬R¢½ nbRkù xlbúChùኝ
XGzþxB¼¤R xM§K bfqd hùlT Xj «ÆB ÃlW xNÇN
ll¤lW XNÄþs_ ÃStMrÂL”” sW μLlbs kXNSúT
ÃNúL”” {UWM KB„M YrKúL l¬rz ¥LbS {UN m¯Â{F
nW”” xÄM bኃ«þxtÜ k{UW ¬rz X¾ bኃ«þx¬CN m¬rZ
XNÄYñRBN kQDST b¤tKRStEÃN xÆèC yNSh LBS bwNg¤L ””
125 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 126
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር

yADQ o‰
tmRtN XNLbS XÂLBS”” kÝlù y¬rZN Bzù nNÂ XRÝÂCNN
 ADQ ¥lT#
XytÙZN ysW múqEÃ çnÂL”” on MGÆRN LBS xDRgN mLbS
xlBN _LQ yçn mNfúêE S»T ¥GßT wYM mñR ¥lT nW””
yon MGÆRN ÞG hùlù lmf™M N{ùÞÂ F{ùM yçn FQR
5. ¬M» gùb¾Chùኝ XGzþxB¼¤R ÃlW çñ mgßT kFQ„ ytnሳ FÝÇN
sW yçn hùlù l¬mm wNDÑ b¯ xD‰¯TN mf™M lmf™M y¸ÃdRgW _rT””
xlbT”” YHNN xmÈChùLኝ YHNN YÿNN sÈChùኝ x§lM”” bsYÈN §Y msL«N /DL mNúT/# yXGzþxብ¼¤RN
ngR GN xQÑ bfqdW ¥AÂÂT b¦úB bgNzB bl¤lÖCM mNGoT lmWrS BqÜ çñ mgßT# bXWnT ¯Ä m‰
XNDN¯b¾cW bሽt®CN XGzþxB¼¤R Y¥RH ¥lT MGÆcW mD MGÆr sÂY mf™M””
nW”” by™blù byçSpE¬lù byb¤tÜ yxLU q܉¾ ydê½ Ä¾ çnW bXGzþxB¼¤R MoU ™Nè mñR wzt yADQN ï¬ lmÃZ
mÚgùXN ymslù xlù”” m«yQ yXGzþxB¼¤R yMHrT XJ yADQN GBR yçnùTN hùlù lmf™M bGD ÃSfLUL””
XNDTqRB m™lY lKRStEÃN y:lT t:lT tGÆR nW”” ÆmnùT XMnT ™Nè mñR””
bl¤§M bkùL ÝlùN x_tW bnFS ¬mW YçÂL”” Ýl ÞYwT yADQN o‰ lmo‰T b¯ fÝD ÃlW çñ mgßT
wNg¤LN l¬mmW nFS mS«T bÝlù ¥:DnT m«yQ tgbþ y¸¿‰WN y¸ÃMN# y¸ÃMnWN y¸¿‰ çñ mgßT””
nW”” lADQ y¸ÃbÝWN ¥wQ BÒ úYçN tGè bmo‰T ADQ
Yg¾L”” Ã: 2÷21-24 é» 2÷13
6 ¬SÊ nbRkù wd Xn¤ mÈChù bXGzþxB¼¤R ðT ÞGN y¸ÃdRgùT Y™DÝlù XN©þ
y¬srN m¯BßT ¥nUgR CG„N «Yö trDè l¥ÝlL
ÞGN y¸sÑ ÚDÝN xYdlùM”” é» 2÷13 kxM§KÂ kÆLNj‰
mäkR TLqÜ KRStEÃÂêE tGÆR nW”” g¤¬CN mDኃnþ¬CN
FQR ytnú mf™M xlbT”” ¥t½ 22÷37 yADQ o‰ bhùlT
xþysùS KRSèS bzmn oUêE y¬s„TN ÃSf¬cW nbR”” X¾M
kFlN mmLkT XNC§lN””
y¬s„TNÂ ÃlxGÆB b¼sT ytfrdÆcWN byXSR b¤tÜ
y¸¥QqÜTN wgñC m«yQ YgÆÂL”” byXSR b¤tÜ y¸s݆ XGzþxB¼¤RN y¸mlktÜ on MGÆéC yADQ o‰ãC
xlù”” XGzþxB¼¤R ÃSf¬H BlÖ m«yQ tgbþ nW”” bnFúCNM
lXGzþxB¼¤R xgLGlÖT y¸Wlù XGzþxB¼¤R hለወT xMል÷T
y¬sRN Bzù nNÂ bኃ«þxT gmDnT sNslT yð_ኝ y¬sRN
mglÅ y¸çnù yADQ o‰ãC ÂcW”” Sl XRsù bq_¬ y¸Âg„#
xlN bÝlù xSfCnT LN«ÃyQ YgÆL”” ybr¬W ydkmWN y¸¿„ xlù””
bm«yQ kኃ«þxT XSR LNf¬ XNC§lN””
h/ XGzþxB¼¤RN mF‰T l/ ¦Y¥ñT ¼/ tSÍ
XnzþHN SDST T:²²T Ãkb„TN bo‰M ygl«ùTN m/ FQR ¿/ QDSÂ r/ ™lÖT
KRStEÃñC XWnt¾ f‰J g¤¬CN mDኃnþ¬CN XysùS KRSèS s/ ÛM ¹/ MIêT q/ ADQb/ NAÞÂ
bKB„ sþqb§cW bgùÆ›¤M sþÃSmsGÂcW dGnT L¥ÄcW yçn
bon MGÆR Ãg¤«ù KRStEÃñC mc½ Y¡N ¿‰NLH mc½S YÿN sãችN y¸mlktÜ yADQ o‰ãC
xdrGNLH XÃlù XNd¸mLsùlT kT„ÍT wd T„ÍT mÿD h/ _bB l/ xStêY ¼/ XWnt¾ m/ ¬¥ኝ
L¥ÄcW nW bTÞT ÝL sþ«YqÜT ÃúÃL”” s¥ÃêE Ngùo
KRSèS GN Y¡N hùlù lwNDäc½ lCGr®cÜ ÃdrUChùT Sln¤ ¿/ NqÜ r /AnùX s/ T:GSt¾ ¹/ =ênT
Sln¤ lXn¤ XNÄdrUChùT Xö_R§Cºlhù sþL tÂG…L”” ¥t½ q/ THT b/ s§¥êEnT t/ Lb sð c/ ሀÄg¤ bqL
25÷31-40 n/ gR/dG/ ß/ lUS x/ dSt¾ k/ x¥ኝ wzt

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 127 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 128
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
y «þxT o‰
lXGzþxB¼¤R ÞG bfÝD xlmg²T b¦úBM bNGGRM
bo‰M YHNN bmúslùT hùlù xlm¬zZN nW”” oR›T
xLbኝnT Þgw_nT LQnT ¥lT nW””
yoU M®T yoUM fÝD hùlù «þxT nW”” kXNSúêE
ÆÞ¶Y y¸mnu y¸g¬W y¸klKlW yl¤l XNÄþhùM y¸¿‰
nW””
yoU M®T y¸ÆlWN QÇS ÔWlÖS bg§ 5÷19-21
ygl™WN sþçN YHNM y¥ÃdRG yXGzþxB¼¤RN mNGoT
xYwRSM”” mmßT y «þxT hùlù oR ÂT”” SlzþH xND sW
Kû M®tÜN èlÖ nQlÖ μLÈl kgþz¤ wd gþz¤ XÃdgC ÿÄ wd
m¯MjT wd mÙÙT ¬dRúlC”” q_lÖ XNÄþ¿‰T XNÄþfA¥T
TgÍÍlC””
‰SN kL† L† LMD wYM xMéT/sùS/ ¥‰q ‰SN
mQÈT S»TN msBsBÂ ÞêúTN bÑlù kKû ngR
mkLkL YgÆL”” 1¾ ×¼ 2÷16””
sW b‰sù §Y bmmßT ftÂN YUB²L XN©þ
XGzþxB¼¤R sWN bKû xYftNM”” kzþH bt=¥¶M sYÈN
‰sù Yf¬tnÂL”” mGbþÃ qÄÄ bmflG sWyW sNæ b„N
kFè μgßW ÃsÍêL”” yXsùM tg¢E fÝÇNM fɸ ÃdR-
gêL”” lùÝ. 22÷31-32# y¼.o. 5÷3
bXRG_ MD‰êE ÞYw¬CNN XNfTN zND GD xlBN””
çñM ftÂW `«þxT xYdlM”” XNÄþÃWM y¸ftnW hùlù
ÚDQ nW”” XGzþxB¼¤R bftÂW ÙÂêL XN©þ””
XNÄþÃLfWM ÃSClêL”” Ã:. 1÷2-4
lMúl¤ yT:GST xÆT xþ×B Bzù ft dRîbT hùlùN
bT:GST xlfW”” MSUÂM êUM tkflW”” g¤¬CNÂ
mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS xND gþz¤ BÒ úYçN btlÃy
mLK bÄþÃbþlÖS tftn ngR GN lfÝÇ S§ltg²lT DL
xdrgW”” X¾M ሦStÜ xR:St `ÈWX tBlW y¸«„TN
ሦStÜN bT:GST# FQr NêYN b™lþx NêY T:bþTN bTHTÂ
L¹NF YgÆÂL”” ¥t½. 4÷14
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 129
ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
ksYÈN ft lmWÈT XsùNM DL lmNúT
kBzù mNgìC WS_#
1. XWnt¾ ™lÖT m™lY”” |wdft XNÄTgbù tG¬Chù ™L†´
b¥lT g¤¬ XNÄSt¥rN”” lùÝ. 22÷4
2. lXGzþxB¼¤R fÝD bmg²T sYÈNN XNbþ ¥lT Ã:. 4÷7
3. nQè tGè ¬_öM mñR nW”” ÄþÃbþlÖS Y_lN zND
zwTR YfLUL”” 1¾ ’¤_. 5÷8
4. L¥ÄêE S»¬êE `«þxTN nQè bèlÖ m¿rZ ÃSfLUL””
μLçn XNd ÞUêE o‰ XNÄþq_L ÃdRUL””
`«þxT
1. `«þxT zb_Nt xBî
2. yGL `«þxT
3. yU‰ `«þxT
4. `«þxT kÆD oRyT ÃlW SRyT yl¤lW
`«þxT zb_Nt xBî:- በAዳምና በሔዋን በደል ምክንያት
የተላለፈው መርገም ነው፡፡ kzR wd zR sþwRD ymÈÂ ysWN
zR hùlù ybtn sþçN bKRSèS dM t>…L””
yGL `«þxT:- sW bGlù b‰sù y~lþ fÝD y¸¿‰W
~«þxT nW””
yU‰ `«þxT:- btmúúY «ÆÃcW tq‰RbW bmmμkR
YhùNBN YdrGBN BlW bU‰ y¸¿„T `«þxT nW””
oRyT ÃlW `«þxTÂ YQR¬ yl¤lW `«þxT xl:- y¡WM
çñ xND `«þxT y¸qLbT gþz¤ /MKNÃT/ YñrêL””
¥«ÝlÃ
|bs¥ÃT ÃlW yxÆt½N fÝD y¸ÃdRG XN©þ g¤¬ çY
y¸lኝ hùlù mNGot s¥ÃT y¸gÆ xYdlM””´ ¥t½. 7÷21””
YH ÝL g¤¬CN mD`nþ¬CN xþysùS KRSèS bt‰‰W SBkT
mdMd¸Ã §Y ytÂgrW ÝL nW”” Y¡WM g¤¬NM xMnêlhù
XÃlù bGBZnT g¤¬ çY b¥lT XGzþxB¼¤RN m¹NgL
XNd¥YÒL ÃúÃL”” ngR GN g¤¬CNN y¸ÃMN y¸wD
bkNfR úYçN btGÆR yXGzþxB¼¤RN fÝD bmf™M FQ„NÂ
XMntÜN mGl_ xlbT””
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 130
 ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

g¤¬CN ÝlùN sMè y¸ÃdRgWN bxlT §Y ytm¿rt

b¤T sþmSL ÝlùN sMè y¥ÃdRgWN dGä bx¹ê §Y
btm¿rt b¤T mSlÖ¬L”” ¥t½. 5÷24-27 bl¤§ bkùL dGä
sMè y¥Y¿‰WN y¥ÃdRgWN sW bmNgD buNÅ XëH
mhL btz‰ zR SlmslW ÝlùN sMè y¸ÃdRgWN dGä
bmLμM blMlM mÊT mSlÖ¬L”” ¥t½. 13÷1-23 X¾M
b¯RF# bnÍS# bZÂB# ktmslW mk‰ KHdTÂ _RÈÊ
tgFtN kmWdÝCN bðT XMnTN bon MGÆR xlTnT §Y
XNDNmsRtW μLçN GN xwÄdÝCN YkÍL”” LÆCNN gR
yÞlþ ¬²i BÂdRgW blM mÊT §Y XNdtz‰W zR 30#
60# XÂ 100 mLμM FÊ XÂf‰lN”” BzùãÒCN mLμM
¥DrGN ¥lTM yXGzþxB¼¤RN b¯ fÝD l¥DrG XNfLUlN
ngR GN xÂdRGM yXGzþxB¼¤R ÝL |lb¯ fÝD mflGNM
¥DrGNM bXÂNt y¸¿‰ XGzþxB¼¤R nW YlÂL´# ðL.
2÷13 kzþH yMNrÄW on MGÆR XGzþxB¼¤RN b¥mN y¸gኝ
mçnùN nW””
XGzþxB¼¤RN xMnN Ñlù ÞYw¬CNN bðtÜ _lN
bLÆCN BÂnG¿W fÝÇN l¥DrG ÃStMrÂL””
_QS# |ÝlùN yM¬dRgù hùnù XN©þ ‰úChùN XÃú¬Chù
yMTsÑ BÒ xThùnù´ Ã:. 1÷22
™lÖT# |xNt xM§k¤ nHÂ fÝDHN l¥DrG xStMrኝ
QÇS mNfSHNM bADQHM nFs¤N kmk‰ê xWÈT´
mZ. 142÷10-11

ጥያቄ
1. በሃይማኖት ትምህርት Aንዱ የሥነ-ምግባር መመዘኛ Aማኝ የማያምን ፣
ጠላት ወዳጅ ሳይሉ ሰውን ሁሉ በEኩል ፍቅር መውደድ ነው፡፡ ከዚህ
በመነሳት ሰውን መውደዱ በተመለከተ ከራስዎ ነባራዊ ሁኔታ ጋር
በመነሳት ይህ በተግባር Eንዴት ቢውል Eንደሚችል ትንታኔ ይስጡ?
2. የብፁAን ማEረግ ስንት ናቸው ? ዘርዝራቸው፡፡

¨ewNƒ K Ó²=›wN?`

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 131 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 132
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

SpÉU
G. ¾êሕðƒ ›ËTS`
¾êOõ” Øuw Kc¨< MЋ ¾ÑKç¨< Ó²=›wN?` uH@•e

SpÉU :- 134 ²S” ¾òÅLƒ” SM¡ ucTà cK?Ç Là ›d¾/²õ 4÷26/ Ÿ²=ÁU

¾SêNõ pÆe Ø“ƒ ›ÖnLà SÓu=Á 135 ¾c¨< MЋ ¾òÅLƒ” SM¡ KÃ}¨< TØ“ƒ c=ËU\ uIK=“

KU” pÆe }vK; 135 ¾T>SLKe Gdw uSêNõU ¾ ¨k ÃJ” ²”É Ó²=›wN?`

¾SêNõ pÆe Séõ 136 ›UL¡ u7—¨< ƒ¨<MÉ uH@•¡ ²S” Kc¨< MЋ êQðƒ”
የመጽሐፍ ቅዱስ ባህል
 137 ›e}T[ :: Ÿ<ó 5÷22-24

¾SêNõ pÆe መልክዐ ምድር 139

¾SêNõ pÆe ´Óσ /Scvcw S²Ò˃ “ ›cÁ¾U/ 141 K. የSêNõት ዓይነት

¾SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U 142 ¾SËS]Á¨< SêNõ SêNð H@•¡ c=J” ³_ u¯KU በ}

k•“ SéQõƒ /¾SéQõƒ ›q×Ö`/ 142 KÁየ የ ÉT@ SÖ” “ òƒ ÁL†¨< Sጻሕõት ›K< :: ŸÃ²ታ†¨<
›”é` uu?}¡`e+Á” pÆdƒ `Ÿ<dƒ “ U’<“ƒ }wK¨< uZeƒ
ምEራፍ 1 /Aንድ/ ßðLK<::
የ›ªMÉ SéQõƒ
 153 1. pÆdƒ /›UL"¨<Áƒ/ SéQõƒ:- pÆe Ó²=›wN?` pÆd””
የ›ªMÉ SéQõƒ ዓላማ
 155 u¾²S’< Áe’d Kc¨< MЋ Qèƒ SS]Á ÃJ” ²”É

SêNõ pÆe“ ƒ¨<òƒ 159 uS”ðe pÆe ÑLß’ƒ Áéó†¨< SéQõƒ “†¨<:: ’˜I

SêNõ pÆe” KS[ǃ/›Ö“” ²È/ 162 pÆdƒ/›UL"¨<Áƒ/ SéQõƒU ›Y^¨< “ ›ªMÉ ÃvLK<::

¾SêNõ pÆe ¨<’}—’ƒ 165

¾SêNõ pÆe ›ÑLKê 168 ›Y^¨<:- ¾cT”Á ›NÆ SÖ]Á c=J” Sc[ƒ /Ya‹/ TKƒ

¾SêNõ pÆe ›”É’ƒ 169 ’¨<:: KK?KA‹SéQõƒ Y`/Sc[ƒ/¾J’¨<” SêNõ pÆe” /
wK<Ã “ NÇ=e/ÁSK¡ M::
U°^õ 2 /ሁለት/

¾wK<à Ÿ=Ç” SéQõƒ /4100-180 ቅ.ል.ክ/ 171 ›ªMÉ:- MЋ TKƒ ’¨<:: ›Y^¨< /cT”Á ›NÆ/ SéQõƒ”

¾IÓ SéQõƒ ¡õM 171 ¾T>}[Ñ<S< ¾T>}’ƒ’< UYÖ=\” ›^k¨< ƒ`ÕT@¨<” ›n”}

¾ ]¡ SéQõƒ ¡õM 175 ¨< ¾T>Ák`u< u’u=w ¾}ÑKÖ¨<” uÑu=` ' uƒUI`ƒ ¾}cÖ¨<”
¾መዝሙር SéQõƒ ክፍል
 182 uQèƒ ¾T>Ád¿ SéQõƒ ›ªMÉ ÃvLK<::
¾ƒ”u=ƒ SéQõƒ ክፍል
 185 2. U’<“ƒ /¯KT¨<Áƒ/:- S”ðd© Qè ‹”” ¾TÃÔÆ ’Ñ` Ó”
KS”ðd© Qè ‹” ¾TÃÖpS< “†¨<:: KUdK? Mw ¨KÉ
U°^õ 3 /ሦስƒ/ ¾ ]¡ SéQõƒ ¨.².}.

NÇ=e Ÿ=Ç” 194
የ¨”Ñ@ል ክፍል
 194 3. `Ÿ<dƒ:- ¡IŃ” Ö=œƒ”“ ’<óo” ¾T>Áe}U\“ ¾Á²<
የSM°¡ ƒ/የትምህርት/ ክፍል
 297 SéQõƒ “†¨< :: ¾Ø”qL' ¢¢w qÖ^' ¾’<óo SéQõƒ
¾ ]¡ Sጻሕõƒ ክፍል
 202 ¨²}... Ÿ`Ÿ<dƒ ÃSደvK< :: H@• 2÷22'¾N.Y^19÷19
¾ƒ”u=ƒ Sጻሕõት ክፍል
 206
¾ሥ`¯ƒ SéQõƒ ክፍል
 208 N. ¾መጽሐፍ ቅዱስ ƒUI`ት ¯LT
1. ¾SêNõ pÆe ¯LT” Tሳወቅ :: ÄN.20÷31
2. የመጽሐፍ ቅዱስ መቼት መግለጽ
3. የ81ን SéQõƒ ›ÖnLà G<’@ ማስረዳት /eU òƒ ¨.².}. .

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 133 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 134
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
4. uSêNõ pÆe LÃ ¾T>’c< ØÁo−‹ን Eንዲመልሱ ማስቻል 1—ጰ?Ø.3÷15
5. ›G<” vK¨< ¯KU uTIu^© G<’@ −‹ ¨.².} uS’dƒ
upÆdƒ SéQõƒ ƒUI`ƒ“ ›LT S•`” Td¾ƒ “†¨<::
6. upÆdƒ SéQõƒ S"ŸM ÁK¨<” ƒee` ÃKÁK<'
7. ›e^¨< SéQõƒ“ ›ªMÉ SéQõƒ ÁL†¨<” Qw[ƒ Ã[ÇK<'
8. SêNõ pÆe ”ȃ ”ÅT>’uw ØpS<” Ku?}¡`e+Á”
ሥ`®ƒ' ÊÓT“ ƒ¨<òƒ U”ß SW[ƒ SJ’<” ÃÑ’²vK<'
9. u›e^¨< SéQõƒ ¾}ÑKì<ƒ” ¾pÆd” ]¡ ¾Ièƒ SS]Á
ÁÅ`Ñ<ታM u›e^¨< SéQõƒ u}éð¨< ÃS\u M'
S. SêNõ pÆe Ku?}¡`eቲÁ”
1. ¾ U’… SW[ƒ ’¨<:: ¾u?} ¡`e+Á” HÃT•ƒ /ÊÓT/ U”ß
SêNõ pÆe ’¨<::T‚ 28÷19&ÄN 1÷14&ÄN3÷3&ÄN 5÷28 ÄN 6÷53
2. ¾Y`¯… U”ß ’¨< :: ¾u?} SpÅe ›W^` Mwሰ }¡I• ¾l`v”
ሥ`ዓƒ ¨ ².}. ²õ. 7÷1& 1—.’Ñ 6 & NÑ@ 1 & ²ç 16
3. ¾vILD U”ß ’¨<:: UdK? ¾GÑ` vIM ’ß Mwe T‚.28÷3
4. የçKAƒ“ ´T_ª ምንጭ ’¨<:: ¾u?}¡`e+Á” çKAƒ ´T_
¾S’Ú¨< ŸSêNõ pÆe ’¨<:: uu?}¡`e+Á” çKAƒ SêNõ
pÆe ¾TÃ’uwƒ ¡õM ¾KU::²ç 15 ÷1
¾SêNõ pÆe Ø“ƒ ›ÖnLà SÓu=Á
ƒ`Ñ<U:- SêNõ pÆe #SêNõ$ “ #pÆe$ ŸT>K<ƒ G<Kƒ nLƒ ¾}
Ñ– N[Ó c=J” SêNõ ¾T>K¨< nM }ÖnKA u›”É Ø^´ Y` ¾}
cucu êOõ” c=ÑKØ
pÆe :- uዕw^ÃeØ nÇ=i/kÇi/ uc<`eƒ "Ç=i uÓ ´“ u®[ብ— pÆe
"K¨< nM ¾}Ñ– c=J” ¾}K¾ ”ç<I ¡u<` UeÑ<” TKƒ ’¨<:: SêNõ
pÆe u›”É Ø^´ Y` ¾}cvcu ¾}K¾ SêNõ/ጽOõ/TKƒ ’¨<::
KU” pÆe }vK;
1 ›eÑ–>¨< ¾pÉe“ U”ß pÆe Óዚ›wN?` eKJ’ ›=d34÷1-6' ²K?.19÷2
1—' â?Ø.1÷15 Ó²=›wN?` ”Ç=I ÃLM }wKA Ÿ1500 Ñ>²? uLà SÖkc<
Ñ@ U ”Ç=I wKA ›e}T^†¨< # uS”ðe }SM}¨< }“Ñ\$ }wKA
u}ÅÒÒT> U”݆¨< }ÖpሷM::
2 çNò−‡ Ÿ Ó²=›wN?` ¾}LŸ< uS”ðe ¾}S\ pዱe “†¨< ¾}SWŸ
[L†¨< “†¨<:: 2—ጰ?Ø.1÷20' ^° 1÷11' ›?` 30÷2
3 ›”vu=' cT>−‹”“ ðéT>−‹” KpÉe“ eKT>Áun aT@ 10÷17'^°.22÷7
¾SêNõ pÆe nM
1. ¾T>S¡` ¾T>Ñስê ¾T>Á[ÒÒ SUI` ’¨< 2—Ö=V 2÷16-17' ^°.3÷19
2. ¾S”ðe UÓw ’¨<:፡ ²ጸ 8-1፣K<n.4÷4'Q´.3÷1' 1—ጰ?Ø2÷3' ›?` 15÷16
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 135
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
3. ¾ Ó²=›wN?`” nM ÁÖ<ƒ uS”ðe ØU ôLK< ƒ”.›Vê 8-11
4. Ÿ¨`p ÃMp ¾T>uMØ Ñ”²w ’¨< S´-118÷127
5. w`H” ’¨< S´.118÷105 UdK?.6÷23
6. ÁKð¨<” “ ¾¨Åò~” u `ÓÖ˜’ƒ ¾T>ናÑ` eKJ’ ›=d.7÷14' ²õ 1÷1'
S´ 49÷2/
7. S”ÑÉ S] ’¨< ¾Nª.20÷32 S”Óሥ} cTÁƒ ÁÅ`dM“ pÆe }wሏM::
¾SêNõ pÆe Séõ
SêNõ pÆe u›”É ²S” u›”É x u›”É c¨< }êö ÁKk
›ÃÅKU:: SŠ; ¾ƒ; uT”; ”ȃ; “ uU” ቋንቋ ; ”Å}éð u²=I
¡õM ”SKŸ K”::
SŠ; ¾H@•¡ SêNõ Ÿ}éðuƒ ከ4014 Ÿ¡`e„e MŃ uòƒ -^°Ã
ÄN”e eŸ}éðuƒ 99 ¯.U. É[e Ÿ4100 ¯S ƒ uLÃ
›eqØbM:: ÃIU ¾SËS]Á¨< ¾SêNõ pÆe ¡õM Ÿ}éðuƒ
eŸ ²S“‹” 6003 /eÉeƒ g=I Zeƒ/¯S ƒ” uTeqÖ`
¾¯KT‹” kÇT>¨< SêNõ ÁÅ`ѪM::
¾ƒ; ¾SêNõ pÆe ¡õKA‹ ¾}éñƒ u}KÁ¾ x c=J” ›G<”
vK¨< SM¡¯ UÉ^© ›kTSØ eÁ' ›õ]" “
›¨<aû” ÁÖnMLM::
KUdK?:- ¾*]ƒ SéQõƒ uc=“ UÉ[ uÇ (ሳUዲ Aረቢያ) SêNð
›=Ác< u›=¾\dK?U SM ¡ ƒ uaU“ uÓ]¡ SêNð
›e‚` uó`e /›=^”/ ƒ”u=} Ç”›?M uvu=KA” /›=^p /
¨”Ñ@M T`qe uÓwê ¾ÄN”e ^°Ã uõØV Åc?ƒ/
~`¡/ }êðªM::
uT”; SêNõ pÆe” Ÿ}KÁ¿ ¾’<a ²Ãu? “ Å[Í ¾}Ö\ Ÿ 40 uLÃ
pÆd” êð¨< M::
KUdK?:- cKAV” ”Ñ<ሥ ’u`:: UdK? 1÷1 Q´ቅኤM "I” c=J”
Q´.1÷1-3 ›Vê “ Ç©ƒ Ÿ [—’ƒ }Ö`}ªM:: /›Vê
1÷1—'dS<.17÷15/ T‚−e k^ß /¾S”ÓYƒ Ów`
cwdu=/T‚.9÷9 K<ne ŸQ¡U“ S<Á qL.4÷14 }S`Ö¨<
u›”É S”ðe pÆe S]’ƒ “ ÑLß’ƒ êðªM::
”ȃ }éð; Ó²=›wN?` Kc−‹ ¾cÖ¨< Ll eÙ SêNõ pÆe
1. u Ó²=›wሔ` ðnÉ እ“ ƒ°³´ }ê÷M:: # Ó²=›wN?`U . . .
uSêNõ éð¨< ›K¨<$ ²ç.17÷14 #éõ$ ^°.1÷17-19
2. uS”ðe pÆe S]’ƒ }ê÷M:: # Ÿ Ó²=›wN?` }MŸ¨< uS”ðe
pÆe }’É}¨<:: $2— ጴØ.1÷21.
3. u Ó²=›wN?` SÑKØ }ê÷M:: SN] Ó²=›wN?` KpÆd’< u^°Ã
uህMU “ òƒ Kòƒ ¾}ÑKÖ Áêó†¨< ’u`:: #uS"ŸL‹G< ’u=Ã
u=•` ’@ Ó²=›wN?` u^°Ã ÑKØK KG< ¨ÃU uIMU
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 136
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
›“Ó[ªKG<:: v`ÁÂ S<c?ን Ó” ... ›õ K›õ uÓMØ ›“Ó[ªKG<$ ²%<
12'6-8:: S”ðe pÆe ›Éav†¨< nK<” u›ó†¨< Á“Ó^†¨<
”Å’u` ”Ñ<ሥ Ç©ƒ #¾ Ó²=›wN?` S”ðe u ’@ }“Ñ[ nK<U
u›”Åu‚ Là ’u[:: 2— dS< 23÷2 ”ÇK
4. Ÿ ¨<’}— Ue¡a‹:- uØ”no “ uS”ðe pÆe ›Ò»’ƒ uScwcw
êð¨< M:: #ŸSËS]Á¨< u¯Ã” Á¿ƒ“ ¾nK< ›ÑMÒÄ‹ ¾J’<ƒ
”Çe}LKñM” . . . uØ”no G<K<” u¾}^¨< MêõMI SM"U
J• ¾˜:: K<ne 1÷1-4
5. pÆd” u¾^d†¨< ¾›ééõ S”ÑÉ “ vIL†¨<” Öwk¨< êð¨< M
KUdK?
 ¾¡`e„e ƒ¨<MÉ uÄc?õ ¾}qÖ[¨< T‚−e ¾ዕw^¨<Á””
vQM Öwq c=êõ uዕw^¨<Á”' ƒ¨<Mድ uc?ƒ eKTÃqÖ` ’¨<::
T‚.1÷16
 SêNð ›e‚` ¾çNò¨<” ¾ó`e u?}S”Óeƒ ¨<kƒ Ád¾“M
 uK<ne ¨”Ñ@M ¾¨”Ñ@L©¨<” ¾ሥዕM ‹KA uሥዕL© ›k^[w
“e ¨<dK”::
6. uw^““ u¡` e cK?Ç’ƒ uLv“ k`¡G w°`’ƒ Ÿ ꪃ“ ”cdƒ }
ªê± kKTƒ pÆdƒ SéQõƒ }êፈªM::
uU” ቋ”ቋ }éð; ›w³—−‡ ¾wK<Ã Ÿ=Ç” SéQõƒ u°w^ÃeØ
¾NÇ=e Ÿ=Ç” ÅÓV uÓ]¡ ቋ”ቋ c=éñ u›ርTá /ƒ.Ç”›?M/ እ“
uaTÃeØ /¾T`qe ¨”Ñ@M/ ¾}éñU ›K<::
¾SêNõ pÆe vIM
SêNõ pÆe ¾^c< ¾J’ ¾›’ÒÑ` ¾›ééõ ባIM ›K¨<::
eU ›KSÓKî፡- 1’Ñ 13÷1 ›”É ¾ Ó²=›wN?` c¨< ÄN 13÷23 ›=¾c<eU
èŨ< ¾’u[ T‚ 5÷1 Q´u<” ›Ã„ x ›KSÓKî ²õ 15÷13 ²`I ¾ `c<
vMJ’‹'
›`q S“Ñ`:- ^e” ›=Á 5÷14' S´ 19÷9' T‚ 16÷13' 17÷21 K?
L¨<” ›`q S“Ñ`፡- ²õ 18÷30' 1dS< 24÷4'
Y°L© ›ÑLKî:- ›=d 6÷1' Q´ 1÷1' Ç” 7÷9' ^° 4÷2' 1’Ñ 1÷7
ÅÑ>S nM:- K<n 22÷31' ÄN 6÷26' K<n 10÷41' T‚ 25÷11'
›Ñ<M„ Tp[w:- Ç” 7÷10' Sd 6÷5' T‚ 19÷24'
cvƒ lØ`:- ²K? 12÷2' ›=Ä 38÷31' ²K? 23÷2' ²ç 34÷22፣ ^° 1÷3'
c¨<—:- ²ç 32÷1' S´ 136÷2' T‚ 2÷5' K<n 10÷13፣ ²ç 32÷1'
›q×Ö`:- ƒ¨<MÉ ›=Á 7÷14' 2’Ñ 16÷1' fö 1÷1' 2²?“ 13÷1 T‚ 15÷38'
’Ñ`” uUdK? SÓKî:- T‚ 13÷34' 1qa 9÷24' ›?ô 6÷11'
T’éç`:- ›=d 1÷18' T‚ 7÷24-27' °w 12÷25' ²’< 15÷29' 1qa 10÷15'
¾SêNõ pÆe ›vvM:- ›ÇU ¨Èƒ ’I ²õ 3÷9' Ÿ ኛ ”Å ›”Æ J’
²õ 3÷24' ¾T>ÁÑ–˜ G<K< ÃÑÉK—M ²õ 4÷14' Ó²=›wN?` c¨<”
uSõÖ\ }çç} ²õ 6÷6' ²é 32÷2' ’< ”¨<[É ²õ 11÷7'
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
òƒ SqU ²õ 18÷22' 1’Ñ 17÷1' S´ 105÷23 K<n 1÷19 Ç” 12÷1
S´ 44÷9' ²ç 33÷19-23' ፊ‚” › ÃU Ë`vዬ” ÁKI ²ç 32፡26'
ፊ‚” c¨<`v†ªKG< S´ 33÷16' ¾ Ó²=›wN?` òƒ ¡ñ” uT>ÁÅ`Ñ< LÃ
 à—:- (1) ¾}S[Ö ¾}K¾ Jc? 2÷21' 2qa 11÷2' (2) [ǃ
Övm }”Ÿv"u= K<n 1÷27' T‚ 2÷24' ²ç 22÷21 (3) KÒw‰ ¾}ðnkÅ
²õ 29÷26'
›ñ” Ÿð}:- S“Ñ` ËS[ ›=Ä 3 S”g< u Ì ’¨<:- T‚ 3÷11'
cTÁƒ }Ÿð~:- T‚ 3÷16' ¾Öuu¨< ÅÏ&- T‚ 7*÷13' QÑ ¨”Ñ@M'
ðnÅ ’õe T‚ 5÷39'
Ÿ - - - Ò` U” ›K˜:- 1’Ñ 17÷18' ¾c^ፕ ª SuKƒ ›?MÁe” 2’Ñ 3÷13 ›?
Md° ”Ñ<Y ›=Ä^U” T` 5*7 ›Ò””ƒ Ñ@ ‹”” ÄN 2*4 Su? ‹” Ñ@ ‹””'
1. e°Kƒ SdM፡- Sd 11÷25' Sd 11÷30' Te}T` T‚ 5÷1 ¾Nª
20÷35'
S”g< u Ì ’¨<:- T‚ 3÷11'
cTÁƒ }Ÿð~:- T‚ 3÷16'
¾Öuu¨< ÅÏ&- T‚ 7÷13' QÑ ¨”Ñ@M' ðnÅ ’õe T‚ 5÷39'
2. LK¨< ÃWÖªM:- T‚ 25*14'
3. ¨<j‹:- T‚ 7*6 uƒ` òI ¾UƒS×w˜ ’@ ¨<h ’˜ 1dS< 17*43'
2dS< 16*9 Å"T' Ø 2â?Ø 2*22 ›Ue~ ¨<j‹ ^° 22*15
Y^Ã ¾T>ÁÅ`Ñ<' ’õc ÑÇÄ‹' ¾Gcƒ e^ ¾T>W\' c?c™‹'
×±ƒ ¾T>ÁSMŸ<'
4. `j:- ¾ð]d¨<Á”“' ¾cÆn¨<Á” `j T‚16*6 uÆoƒ ¾}ggÑ‹¨<
`j T‚ 13*23' ›aÑ@ `j 1qa 5*6-7' ›ሕ³v© ›SK"Ÿƒ ›?ô
4*22'
5. ¯Kƒ
¾ e^›?L¨<Á” “ ¾›=ƒÄåÁ¨<Á” vIM ƒee`
 ¾SêNõ pÆe vIM ¾ e^›?M vIM ’¨<:: ¾ e^›?L¨<Á” vIM
ÅÓV ›w³—¨< ¾›=ƒÄåÁ¨<Á” vIM ’¨<:: ¾›”É GÑ` vIM ŸK?
L—¨< GÑ` vIM Ò` K=³SÉU LóSÉU ËLM:: vIM è^
[dM“ Ÿ ’²=I vIKA‹ S"ŸM ›Kvue' ›’ÒÑ`' ›W^`'
›SÒÑw' u¯Lƒ ›Ÿvu` }Önj‹ “†¨<::
 ¾›=ƒÄåÁ¨<Á””“ ¾ e^›?L¨<Á”” ¾vIM ƒee` Á¾” ”ÅJ’
በ e^›?L¨<ያ” ”ÇÃuK< ¾}ŸKŸK<ƒ” ¾TÁSሰ"D“ c¢“¨< Éõ”
›=ƒÄåÁ¨<Á”U ”ÅÖulƒ ’¨<::
¾u¯Lƒ ›Ÿvu` Y`®ƒ' Y`®} ”Óe ² xƒ'
¾Ó´[ƒ Y`®ƒ' c”uƒ ›Ÿvu`'
¾›^e u?ƒ Y`®ƒ' Mwc }¡I•'
¾Òw‰ Y`®ƒ' k” ›q×Ö`'
137 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 138
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ

¾SêNõ pÆe SM¡® UÉ` 2. n“:- Ÿ“´_ƒ ue}cT@” Ue^p ÃÑ—M Ñ@ ‹” u Su? ‹” UMÍ
 GÑ[ e^›?M KU” }S[Ö‹; ¾SËS]Á¨<” }›U` ›É`Ôu M ÄN 2÷1 ¾›”É S¢”” MÏ
- T°ŸK UÉ` uSJ“E S´ 73÷12 T‚ 12÷42' ð¨<fu M ÄN 4÷46
- ›êS ›ÇU ÁKuƒ uSJ’< ²õ 3÷23' 3. põ`“JU:- ¾“JU S”Å` TKƒ ’¨<:: uÑሊL vI` ue}cT@” ¾Uትј
¾¨Åw Ÿ}T “ƒ::
GÑ[ e^›?M:- eÉeƒ T>K=Ä” I´w c=•^ƒ 82% ÃG<Ç' 16%  u²=I Ÿ}T u’u[¨< UŸ<^w Ñ@ ‹” w²< Ñ>²? ›e}UbM'
›[x‹ ( eLV‹) 2% ¾É\²?' ¾c=`"c=Á”“ ¡`eƒ“ U’ƒ }  ¾UŸ<^w ›Kn¨<” ¾›=ያ›=ae” c?ƒ MÏ ŸVƒ ›e’e…M T` 5÷22'
Ÿ Ä‹ “†¨<::
uSêNõ pÆe ¨<eØ ¾U“Ñ—†¨< ]¢‹ ›UL"© Y^−‹  ›Ò””ƒ ÁÅ[v†¨<” c−‹ ð¨<fu M Tቴ 8÷16'
¾pÆd” ÑÉLƒ uÑ>²?“ ux ¾}Ÿ“¨’< uSJ“†¨< x −‡”'  ¾pÆe â?Øae” አTƒ Ÿ’u[vƒ ”ÇÉ ð¨<dD M T‚ 8÷14'
U”à‡”' }^^−‡”' ¨<HT ›"Lƒ”' gKq−‹”' ¾¾we UÉa‹”  Ÿ›e^ G<Kƒ ¯Sƒ ËUa ÅU Ãðdƒ ¾’u[‹¨<” c?ƒ ›É“EM T` 5÷25'
T¾ƒ ÃÑvM::  ÃI G<K< }Å`Ôvƒ c−‡ ›LS’<U ’u` T‚ 11÷23'
Ÿ}V‹“ S”Åa‹፡- ¾ e^›?M cT@“© ¡õM ¾ÑK=L ›¨<^Í 4. u?}dÃÇ
’¨<፡፡ Åu<v© ¡õM ¾ÃG<Ç Ue^n©¨< ü`Á “ U°^v©¨< 5. Ñ@`Ñ@ c?•”፡- ›Ò””ƒ ÁÅ[v†¨<” ð¨<fu M T‚ 8÷28'
cT`Á }wKA ÃÖ^፡፡ 6. òMæe mX`Á # c−‹ ¾c¨<” MÏ T” ÃK< M $ wKA Nª`Áƒ”
uÑሊL ›¨<^Í ¾T>Ñ–< Ÿ}V‹“ S”Åa‹ ÖÃqu M T‚ 16÷13
Å[p UÉ` (¾we) 7. ¯Ã’ Ÿ`U፡- pÆe ÄN”e SØUp ¾}¨KÅuƒ ’¨<::
T@Ç−‹:- ሰናOር uÃG<Ç ›¨<^Í ¾T>Ñ–< Ÿ}V‹
›`TÑ@Ê”:- TKƒ S"’ ÉUdK? (¾S”mÁ) x TKƒ ’¨<:: 1. ›=¾\dK?U:- ¾WLU Ÿ}T dK?U' ›=Á¨<we' êÄ”' Ñ@‚c?T’>' ÔKÔ '
Ÿk`T@KAe }^^ ue}Åu<w ŸÅw[ x` òƒKòƒ ¾T>ј x ’¨<:: ê`G êÄ” ¾T>Ñ–<ƒ u›=¾\dK?U ’¨<::
kÉV uk`T@KAe }^a‹ ŸcT@” ¨Å Åu<w Ò³”“ ÅTeq” ¾T>ÁÑ“– 2. Ÿ?wa”:- ²õ 23÷2 ¾›w`HU Snw` eõ^' 8. u?}MN?U T>¡ 5÷2&T‚ 2÷1
¨<” S”ÑÉ KSÖup ¾}SgÑ Ÿ}T ’u`::
Ç=x^ c=d^”' ð`±” ’>"¨< ›=ÄeÁe” ¾ÑÅK<ƒ Ÿ›`TÑ@Ê” ›ÖÑw ’¨<
3. u= ”Á:- ÄN 11÷1 9. ›=Á]¢:- K<n 10÷30
4. ›?TG<e:- K<n 24 10. Ñ@‚c?T’>:- T‚ 26
Sd 5÷19' 2’Ñ 23÷29
5. ›“„ƒ:- ›?`ምÁe ¾}¨KÅuƒ 11. u?’M:- ²õ 12÷7' ²õ 28÷10'
¾¯KU SÚ[h UM¡ƒ ¾T>J” Ù`’ƒ ÃÅ[Óu M ^° 16÷12-16
¾°“Ã` T@Ç:- uvu=KA” ²<]Á ÁK cò T@Ç ’¨< ¾c¨<MЋ s”s ¾}
6. Ñ@MÑ@L:- ›=Á 4÷19' 5÷9 12. ÑvÃI:- ›=Á 10÷12
ÅuLKkuƒ eõ^ ’¨< ²õ 11÷1 7. Ñ>w¯ Sd 19÷14' ¾w”ÁU Ÿ}T
gKq−‹:- gKq ÔÉÕÇ ¾J’ ¾T>Vp G\` ¾u³uƒ x c=J” uሰT`ያ ›¨<^Í ¾T>Ñ–< Ÿ}V‹
uSêNõ pÆe ¾T>Ÿ}K<ƒ gKq−‹ }ÖpcªM:: ¾H@•U gKq 1. ›=Äâ? 2. MÇ 3. mX`ያ 4. c?KA
uÑሊ?L ›¨<^Í ¾T>Ñ–< Ÿ}V‹“ S”Åa‹ 5. c?Ÿ?U 6. cT`ያ 7. ›=ô^›?M 8. ¾Á qw U”ß
ÃI ›"vu= uUe^p Ÿf`Á“ ŸÑሊL vI` ucT@” ŸK=v•e uU°^w ¾ w[}cw ¡õKA‹ uSêNõ pÆe
Ÿò”o GÑ` êc“M፡፡ ¾ e^›?M cT@“© Ýõ ›¨<^Í ’¨<፡፡ Ÿ e^›?M
 ð]d¨<Á”:- ¾›õ IÓ Övm−‹ T‚ 25÷1' T‚ 23÷1-4'
U`¢ u%EL ›I³w Ñw}¨< S•` eKËS\ ¾›I³w ÑሊL }wL ƒÖ^K‹
 çNõƒ 1²?“ 27÷32' T‚ 23÷27'
2’Ñ 15÷29' T‚ 4÷14-16' ›ÃG<É ÑሊL¨<Á”” Ôs†¨< ’u` ÄN
 IÓ “¨<nK” vÄ‹
1÷47' Ÿ“´_ƒ ’u=à ŸÑሊL ”ÇÃ’d S`U`“ à ÄN 7÷52'Ñ@ ‹”
cÊn¨<Á”:- ¾’õe” IÁ¨<’ƒ ¾T>¡Æ ¾Nª 23÷8' T‚ 22÷23'
G<Kƒ Ñ>²? Iweƒ ›u`¡„ ›ብልቷM T‚ 14÷16' ¾}^^¨< ስwŸƒ ¾}  ›?dÁ¨<Á”:- çKA}™‹“ ጸªT>−‹
cÖ¨< u²=G< ’¨< T‚ 5 T‚ 15÷32 uሥ^ É`h:- ›d ›ØTЋ Eና k^à‹
1. “´_ƒ:- ’ß É”Òà TKƒ ’¨<:: ŸÑሊL ue}Åu<w U°^w 24 Ÿ?.T@ u’Ñdž¨<:-
`n ¾UƒÑ˜ Ÿ}T “ƒ፡፡ ¾ Su? ‹”“ ¾pÆe Äc?õ ¾ƒ¨<MÉ eõ^  V¯v¨<Á”  ›V“¨<Á”  ›Tሌn¨<Á”
“ƒ K<n 4÷16' 2÷39-40' T‚ 2÷23'  ›=Áቡd¨<Á”  ›?ÊT¨<Á”  ¯@“n¨<Á”

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 139 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 140
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

¾SêNõ pÆe ´Óσ ¾nLƒ Sõ‰

/Scvcw S²Ò˃ “ ›cÁ¾U/  ›þ¡]ó:- ¾}c¨[ TKƒ c=J” 1— ¾}kÅc< }wK¨< uG<K< ²”É
u}KÁ¾ x “ ²S” upÆd” c−‹ ¾}éð¨< SêNõ pÆe KTÃÑ–< pÆdƒ SéQõƒ ¾T>cØ eU ’u`:: ›v ËaU
›G<” uU“Ñ–¨< SMŸ< ÁKk ´Óσ Là KSÉ[e ¾²S“ƒ SËS]Á }ÖpVu M:: 2— S“õn” êð¨< uNª`Áƒ
N=Å„‹” ›dM÷M:: eU Áe~v†¨< K’u\ SéQõƒ SÖ]Á J’::
 Uንባv¨<Áƒ :- ”Ç=’uu< ¾ ²²< SéQõƒ” ÁSK¡ M ::
1. Tcvcw  ¢È¡c:- ¾L+” nM c=J” uØ”ƒ ²S” uûú[e“ uw^“ }êð¨<
pÆdƒ SéQõƒ” Ácvcu¨< S”ðe pÆe ’¨< #u Ó²=›wN? K²S“‹” የÅ[c< êOö‹ “†¨<::
` SêNõ ðMÑ< ›”wu<U ›ô ›´μ›M“ S”ðc<U cwex›†ªM“  TZ^¨<Á”:- u°w^ÃeØ vIM TKƒ ’¨< :: Ÿ 200 p.M.¡ 8—¨<
Ÿ ’²=I ›”Ç=ƒ ›ƒÖóU$ ›=d34'16 S„ ¡õK ²S” ¾’u\ “ ¾wK<à Ÿ=Ç” SéQõƒ”
’u=à “ "I” °´^ :- Tf^¨<Á” ' cw› K=n“ƒ /Kƒ`Ñ<U /wK<Áƒ” Ácvcu< ¾ÑKuÖ< Á²ÒÌ“ k•“ ¾W\ ¾›ÃG<É
›cveuªM:: K=n¨<”ƒ” ÁSK¡ M::
KUdK?:- ¾ e¡”É`Á ¢È¡e u822 ¾w^“ pÖM S<K< wK<Ó NÇ=e  cw› K=n“ƒ:- e¡”É`Á ¾’u\ ›ÃG<É uÖ¾lƒ SW[ƒ Ÿ285-246
Ÿ=Ç”” /¾kK?T@”Ùe SêNõ” ÚUa/ Ácvcu ’¨<:: p.M.¡ ¾’u[¨< ¾Ó]¡ ”Ñ<ሥ uØK=Ve òLÇ=Möe 2— ƒ ³´
2. T²Ò˃ wK<Áƒ” ŸEw^ÃeØ ¨Å Ó]¡ ¾}[ÔS< ›ÃG<É
wK<Áƒ ¾}éñuƒ” °w^ÃeØ ›“vu= “ ¾u”u UM¡ƒ K=n“ƒ “†¨<::
uSÚS` K”vw“ ƒ`Ñ<U ÁS‰‡ƒ TZ^¨<Á” c=J’< ›ሞ”Äe ¾SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U
“ ›¨<dwÄe SêNõ pÆe” u¡õM ŸóõK¨< ›²ጋÏ}ªM :: SêNõ pÆe uUYÖ=ራ© “ ነጠላ ƒ`Ñ<V‹ Ã}[ÔTM::
u1228 ¯.U e‚ð” L”Ó„” uU ^õ c=Á²Ò˨< u1551¯.U uauርƒ 1. UሥÖ=^©:-uSêNõ pÆe ¾}kSÖ¨<” S”ðd© SM°¡ƒ
e+” /e+ó’e/ulØ` }ŸóõKA›M::uSÚ[hU u16—¨< S„ ¡õK uS”ðe pÆe S]’ƒ S”ðd©¨<” ’Ñ` ŸS”ðd© ’Ñ` Ò`
²S” ¾SêNõ pÆe ÇÓ }²ÒÏ„›M:: uT’éç` ¾T>Å[Ó ¾ƒ`Ñ<U eMƒ c=J”:: uòÅM ƒ`Ñ<U
3. ›cÁ¾U ŸT>S× ¾S”ðe Vƒ& Qèƒ/É ’ƒ/ ¾U“јuƒ ¾ƒ`Ñ<U
KpÆdƒ SéQõƒ eÁT@ ¾cÖ< ^d†¨< çNòÁ’< c=J’< ›”ǔʇ S”ÑÉ ’¨<::ÁK²=I ƒ`Ñ<U ¾SêNõ pÆe” SM ¡ƒ SÚuØ
Ó” u%EL u}’c< ›u¨< ›T"˜’ƒ uçNò¨< uò †¨< “ ›Ã‰MU :: ÃI ƒ`Õሜ UdK?Á© ²Ãu?Á© ]"© ÓØU
uSÓu=Á†¨< SW[ƒ Sc¾T†¨<” “Ñ—K” . . . WKe~ U ƒ ”êê` N} °`p :: ¨.².} ¾T>vK< ¾ƒ`Ñ<U eM„‹ ›K<ƒ::
KSéQõƒ eÁT@ c=cÖ< . . . wK¨< M& ”Ç=M:: 2. Ÿu”u ¨Å u”u u²=I ƒ`Ñ<U SêNõ pÆe Ÿ}íðuƒ /Ÿ›kv¿/
ሀ/ uçNò¨< eU ¾T>Ö\ SéQõƒ :-SêNð ›=Ác< SêNð N?•¡ u”u ¨Å T>ðKѨ< /¨Å }kv¿/ ነጠላ ¾S}`ÔT>Á S”ÑÉ ’¨<::
ለ/ ŸÃ² †¨< SêNñ ŸT>ò¨< Gdw uS’dƒ eU ¾}c׆¨< 3. SêNõ pÆe” KS}`ÔU:- ¾S”ðe pÆe ›Ò»’ƒ “
SéQõƒ፡- ¾ Ó²=›wN` ðnÉ SW[ ©¨< ’Ñ` SJ’<” Ø” ¨<Á”
 *]ƒ ²õØ[ƒ SêNð Ÿ<óK? S”ðd© êOፎ‹ ÃS¡\“M::
 ²ç›ƒ SêNð ’ÑYƒ SêNõ pÆe” Ÿs”s ¨Å s”s S}`ÔT>Á S”ÑÊ‹
ሐ/ uéNò¨<“ uò †¨< ¾T>Ö\:: 1. kØ}— “ ÑLß
S M¾ S M¾ ²cKAV” 1.1. kØ}— (Literal) Ÿ}éðuƒ (Ÿ›kv¿) s”s nM unM S}
ƒ”u=} ›=dÃÁe `ÔU c=J” Ÿ}’vu=’ƒ እ“ ¾s”s ¨<uƒ ÃMp nM unM S}
መ/ uGÑ` /uŸ}T/eU ¾T>Ö\:: `ÔU” ß}LM::
 ¾pÆe ä¨<KAe SM ¡ƒ ¨Å aT@ c−‹ ቆሮንቶስ ገላትያ 1.2. ÑLß (Discrptive) ŸnLƒ ÃMp É`Ñ>ƒ“ Ndw”
W. u}LŸL†¨< c−‹ eU ¾T>Ö\ 1— “ 2— Ö=V‚−e' òMV“፣ ቲቶ uSÓKê }’vu=’ƒ Là Á}Ÿ<^M::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 141 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 142
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

¾T>Ÿ}K<ƒ eMƒ“ S`‘−‹U ¾ƒ`Ñ<U SW[ƒ “†¨<:: 1. TSdŸ`: ¾}KÁ¿ ƒ`Ñ<V‹” T’íç` “ K?KA‹ Øpf‹ Ò`
TSdŸ` eI}~” KT[U ይ[ÇM ::
1. eM„‹
KUdK?
1. nM unM/Word for word/ 5. õ‰©/ Semantic/
G. Kƒ¡¡K—¨< kØ}— (linear) K}’vu=’~ ÑLß (Dynamic)
2. SeS^©/ linear / 6. ¨<`e/ adoptation/ ƒ`Ñ<V‹” SÖkU::
3. kØ}—/ literal / 7. ðK=ש/ Idiomatic/ K. aT@ 8÷34 u 1938 ¯.U ŸÓ ´ ¾}}[ÔS<ƒ Ãð`ÇM
4. T˜/ faithful / 8. }Óvx ©/ Communicative/ c=K< ¾p`x‡ ÃTMÇM ÃLK<:: Ñ@ ‹” ÅÓV #u²=Á” ጊ²?
(u›v~ k˜ }kUÙ) eK “”} ›w” ”ÉKU” ¾UL‹G<
2. S`‘−‹ ›ÃÅKG<U$:: ÄN.16÷26 wሏM u²=I S”ÑÉ ƒ¡¡K—
1. ƒ¡¡K—’ƒ/Accuracy/ 5) s”s© ¨Ø’ƒ/ Naturalness/ ¨<” ƒ`Ñ<U SK¾ƒ ”‹LK”::
2. ÓMê’ƒ/ Clarity / 6) }’vu=’ƒ/ Readablity /
2. S<K< Ndu<” ማ”uw : ¾Øpc<” S<K< Ndw KS[ǃ “
3. ታT˜’ƒ/ Fidelity / 7) s”s© ¡w`’ƒ/ Dignity /
Ÿƒ`Ñ<U eI}„‹ KS [U ŸSËS]Á eŸ SÚ[h T”uw
4. QÁ¨<’ƒ/ Livelines /
ÏÓ ÖnT> ’¨<::
ƒ`Ñ<V‹ KU” }KÁ¿;
G. ¾}ÖkS<ƒ ¾ƒ`Ñ<U S”ÑÉ:- ŸLà Ÿ}Ökc<ƒ ¾ƒ`Ñ<ም 3. ¾u?}¡`e+Á”” ðKÓ SŸ}M: nK Ó²=›wN?`” unM“ uç<Oõ
¯Ã’„‹ ›”Æ ¨ÃU K?L¨<” SÖkU ¾Ñê ”vw K¨<Ø Áe}LKð‹M”” u?}¡`e+Á” ¾Tn“ƒ S”ÑÉ SŸ}M
ያS×M :: K²=IU ’¨< uUሥÖ=^© ƒ`Ñ<U ¾T>n“¨<:: ¾¡`e„e "MJ’<ƒ“ uኋK™‹ ²S“ƒ uT>Áe~ S“õeƒ“
u¨<g}™‹ Ów´’ƒ ŸT>cÖ¨< ¾›Ò””ƒ ƒUI`ƒ 2Ö=V.4÷1
K. ¾ÊÓT M¿’ƒ :- ¾²=I ‹Ó` U”ß ¾¾^d†¨<” ÊÓT (SW[}
ÃÖwk“M::
U’ƒ) SêNõ pÆd© ÉÒõ ŸSeÖƒ uT>}[Ñ<S<
¾ U’ƒ }sTƒ “ TIu^ƒ ¾T>ðçU eI}ƒ ’¨<:: KUdK? :-
u1872 ¯.U Ÿýa‚e ”~ ø]eu=‚`Á” ›ð”ÓÙ u1937¯.U ¾SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U u›=ƒÄåÁ
u›T@]"“ ¢KAUxe ¾ÐIz ©ƒ’f‹ uT>M eU ¾}Sc[}¨< QÑ-*]ƒ “ ¨”Ñ@M” uSkuM Ÿ e^›?M kØL ›T>’
É`σ:: ¾S”ðe pÆe ›"L©’ƒ“ ›UL¡’ƒ eKTÁU” u1960
Ó²=›wN?`” ”ÅÁ²‹ SêNõ pÆe ¾T>Sc¡`Lƒ ›=ƒÄåÁ:: (1—’Ñ.
¯.U v²Ò˨< ¾ ”ÓK=²—¨< #¾›Ç=e~ ¯KU ƒ`Ñ<U $ S”ðe
pÆe” ¾T>ÑM胔 ¡õKA‹ ›"M ¾K¨<U KTKƒ (¡w` 10÷1-12 ¾Nªርያት ሥራ 8÷26 S´. 67÷31) u²=I Ó²=›wN?` uc׃
ÃÓv¨<“ ) "He" uTKƒ ð” "he" wK¨< }`Ñ<S¨< M:: ¾HÃT•ƒ ]¡ ¾ Ó²=›wN?`” nLƒ ¾Á²<ƒ pÆdት SéQõƒU
u¾Ñ>²?¨< ¨Å GÑ` ¨<eØ Ñw}¨< }}`Ñ<SªM:: ’²=IU:-
N. ¾U”Û `ÓÖ˜’ƒ፡- Ø” © ¾SJ”“ ÁKSJ” ¾”vw“ ¾Ndw
M¿’ƒ ÁeŸƒLM :: ›w³™‡ ƒ`Ñ<V‹ ¾Ew^ÃeÖ<”“ ¾Ó]Ÿ<” G. wK<Áƒ፡- ¾wK<à Ÿ=Ç” ¡õM ¾J’<ƒ“ Ÿ”Ñ<Y cKAV” uòƒ
Ø” © pÍ= ¨ÃU ÁM}ÖkS<ƒ” ”ÅÖkc< ’¨<:: ¾›T@]"
SêNõ pÆe TIu` Ád}S¨< eI}ƒ’~ ¨<q u= ÑÉU :: ¾}éñƒ ›w³™‡ SéQõƒ ukÇT© U”ል¡ u980 Ÿ¡.M.uòƒ
›=ƒÄåÁ ¾T>K<ƒ” ¾SêNõ pÆe Øpf‹ c<Ç” uTKƒ ¨Å ›=ƒÄåÁ Ñw}ªM:: Ÿ²=ÁU Ÿ”Ñ<ሡ Ò` ¾SÖ<ƒ K?ª¨<Á”
c=}" }Sddà U¡”Áƒ ’u[¨<:: "I“} *]ƒ Ó ´ }U[¨< SéQõ~” ¨Å Óእ´ }`Ñ<SªM::
ƒ¡¡K—¨< ¾~ ’¨<; ŸkÇT© Uኒል¡ uኋLU:- SéQõ} wK<Áƒ uT>Ÿ}K<ƒ S”ÑÊ‹ ¨Å
¾Ø”~ ¾}kƃ”“ ÁM}u[²<ƒ” KSK¾ƒ “ Ÿƒ`Ñ<U ›=ƒÄåÁ Ñw}ªM::
eI}„‹ KSÖ”kp:-

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 143 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 144
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
 ›=¾\dK?U KSdKU“ K”ÓÉ uH@Æ ›u¨< (uÍ”Å[v¨< ባኮስ)የሐ.ሥ. 8÷26
 ŸUድረ  Ÿ’¯” ( e^›?M) u}cÅÆ ›ÃG<É u’Ñሥ ƒ Sééõ::
(›=ƒÄåÁ©¨< “ ¾ÃG<Ǩ< ²\vu?M }éêð¨<) (c=^¡ ወሰሎሞን ትርጓሜ )
 Ÿvu=KA” U`¢ uኋL pÆdƒ SéQõƒ” ”Å}Kª¨Ö<:: (c=^¡
¨cKAV” ƒ`ጓT@ SÓu=Á Áe[ÇM::)
K. NÇ=dƒ Ÿ¡`eƒ“ SÓvƒ uኋL ÅÓV wK<à Ÿcv K=n“ƒ ƒ`Ñ<U Ò`
uT³SÉ“ ¾NÇ=e Ÿ=Ç”” Séሕõƒ uSÚS` ¨Å Ó ´ ¾}[ÔS<ƒ
pÆd” K=n¨<”ƒ w²< “†¨<:: Ÿ ’˜IU
 ¾SËS]Á¨< ¾›=ƒÄåÁ ääስ õ_U“Ùe 328 ¯.U. u e¡”É`Á
ûƒ`Á`¡ u›ƒ“‚−e Ï }g<V Í”Å[v¨< uSሠ[}¨< LÃ
¡`eƒ“” ŸTÖ“Ÿ\U u}ÚT] pÆdƒ SéQõƒ” Ÿc<`eƒ
Ÿዕw^ÃeØ“ Ÿê` s”s SMdDM::
 uu=³” Ô S”ÓYƒ enà ¾u³v†¨< ²Ö–< pÆd” S’¢dƒ Ÿf]Á“
Ÿ “iª eÁ }cŨ< u480 ¯.U ¨Å ›=ƒÄåÁ uSU׃ ¾GÑ]~”
¾Óእ´ s”s }U[¨< ›ÁK? SéQõƒ” Ÿc<`eት“ Ÿê` s”s ¨Å Óእ´
ŸSSKd†¨< u}ÚT] የ70¨< K=n¨<”ƒን SéQõƒ ò¨< SØ}ªM::
 u14—¨< S„ ¡õK ²S” ›v cLT "M° (S}`ጉU) NÇ=e Ÿ=Ç”” Ÿ}
KÁ¿ s”s−‹ ¨Å Ó ´ }`Ñ<SªM::
 ›v ›w`HU (Ówï‹ ›v ሮT@ ÃLD†ªM ) ¾}vK<ƒ ›=ƒÄጵÁ© K=p
ŸÔ”Å` }’e}¨< ¨Å Ówê uSH@É ¾}KÁ¿ s”s−‹” uTØ“ƒ
S<K< SêNõ pÆe” ¨Å ›T`— }`Ñ<SªM:: ÃH@” ƒ`Ñ<U
u ”ÓK=´ SêNõ pÆe T u` u1816 ¯.U ›^~” ¨”Ñ@Lƒ u1821
¯.U NÇ=e Ÿ=Ç”” u1832 ¯.U ÅÓV S<K<¨< SêNõ pÆe ƒV
¨ØቷM:: Ÿ²=Á ¨Ç=I u1878 ¯.U ¾›=ƒÄåÁ K=n¨<”ƒ ¾ዕw^ÃeÖ<”
“ ¾Ó]Ÿ<” s”s ŸT>Á¨<l ¾¨<ß GÑ` ²?Ô‹ Ò` uSJ” (KUdK?
T`+” õላÉ) ”ÅÑ“ uTÑ“²w ”Ç= }U ›ÉርѪM::
 u1921 ¯.U uk. .Y ¾}ssS¨< #SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U ¢T>‚ $ ¾}
ËS[¨< uu?}¡`e+Á” K=n¨<”ƒ ¾T²Òጀƒ Y^ u×MÁ” ¨[^
u=e}ÕÑAMU uKA”Å” u*õc?ƒ }S::
 1832 ¯.U ¾ ”ÓK=´ SêNõ pÆe TIu` Ád}S¨< ¾›v ›w`HU
ƒ`ÕT@ Là ThhÁ }Å`Ô “ u?} ¡`e+Á” ¾UƒkuL†¨< ¾wK<Ã
Ÿ=Ç” SéQõƒ }"}¨<uƒ u1947 ¯.U }c^Ú u1980 ¯.U ŸSêNõ
pÆe T u` Ò` uS}vu` ¾1947 ¯.U ƒU ”ÅÑ“ ƒTEM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 145
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
 Ÿ²=ÁU ¾SêNõ pÆe T u` ¾}KÁ¿ ¾SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U“
ƒSƒ Y^−‹” ÁŸ“¨’ c=J” S’hቸ¨< ¾¨<Ü eK’u[ “ 66~
w‰U eKJ’ u?}¡`e+Á” `Uƒ ”Ç=cØuƒ Tdcu=Á “ S[Í
ŸSeÖƒ Ò` 27~” ¾NÇ=e Ÿ=Ç” SéQõƒ uÓእ´“ ›T`— u1975
¯.U ›d}S‹::
 uSÚ[hU u1986 ¯.U #¾pÆdƒ SéQõƒ ´Óσ Ñ<v¯@ $ }
slV Óእ²<” SW[ƒ ÁÅ[Ñ“ Ø” ©¨<” ¾SêNõ pÆe s”s
−‹ ²` Öwq u›T`— 46~ wK<Áƒ“ 27~” ¾NÇ=e Ÿ=Ç”
SéQõƒ u2000 ¯.U u?}¡`e+Á“‹” KSËS]Á Ñ>²?
›dƒTK‹::
 u›Kn ²’u Ÿ²=ÁU u%EL u›“c=Ve ’c=u< u1899 ¯.U ¨Å *aU—
s”s }}ረÔS::
 u›Kn }¨MÅ SÉ ” Ñw\ u1948 ¯.U ¨Å ƒÓ`— }}`Ñ<ሟM::
u²=I SMŸ< Ÿ30 uLÃ ¾GÑ^‹” s”s−‹ SêNõ pÆe }}
`Ñ<TEM:: pÆdƒ Séሕõƒ” ŸY` ŸY` ¾}kuK‹
uSJ”ª KG<K~U Ÿ=Ç“ƒ w†— vKu?ƒ ¾J’‹¨< GÑ^‹”
KcT”Á ›NÆ pÆdƒ SêNõƒU w†— vKu?ƒ “ƒ::
¾SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U u¯KU
wK<Áƒ
`Ñ<U /Targum/ Ÿvu=KA” U`¢ uኋL /5—¨< S/¡/² Ÿ¡`e„e MŃ
uòƒ/ŸU`¢ }SLi ›ÃG<É u°w^ÃeØ ¾}íð¨<” wK<à Ÿ=Ç” uƒ¡¡M
S[ǃ ¾TËK<uƒ Å[Í Å`c¨< ’u` :: ›"vu=¨< ¾›[Tá s”s
¾WKÖ’uƒ Ñ>²? ’u`“ u²=IU ¾}’d ¾¨p~ K=n¨<”ƒ ¾ዕw^ÃeØ” wK<Ã
Ÿ=Ç” Ndw u›[Tá s”s ›dØ[¨</Paraphrase/ ÃÑMç<ƒ ’u`::
ÃI ¾›[Tá ƒ`Ñ<U `Ñ<U / Targum / uSvM ÃÖ^M::
ŸG<K<U ¾uKÖ ªm ¾J’¨< `Ñ<U ¾õMeÖ?U `Ñ<U /Palestinian Tar‐
gum/ ’¨<:: #¾cvK=n“ƒ ƒ`Ñ<U$ /Septuagint or LXX/ uvu=KA” U`¢ Ñ>²?U
J’ ŸU`¢¨< uኋL u}ðÖ\ ‹Óa‹ ¨Å Ówê }cŨ< u²=Á ¾Sc[~ƒ
¾ e¡”Å`Á ›ÃG<É ባÅ[Ñ<ƒ Óòƒ uuØK=Vc 2— úLÅM¿e /285-247
ቅ.ል.ክ/ ƒ ³´ cvK=n“ƒ ¾ዕw^ÃeÖ<” wK<à Ÿ=Ç” ¨Å Ó]¡ u250 ቅ.ል.ክ }
[ÔS<ƒ::
uNÇ=e Ÿ=Ç” ²S”U ስŸ 6—¨< S„ ¡/²S” ¾Ø”~” ዕw^ÃeØ“
Ó]¡” ¾SêNõ pÆe ¡õKA‹ Sሠ[ƒ uTÉ[Ó ¾}}[ÔSv†¨< s”s
−‹ ›K<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 146
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
 ›v cLT ŸX‚w`ሃ”“ }ሠ¯~ pÆd” /350 eŸ 6—¨< ¡/²/ ¨Å ግእ´
 upwØ(¾Ówê ¢ý+¡) Ÿ3—¨< S/¡/² ËUa::
¾aH¨< ^u<L ¾S”Ñ< òK=¡c=¿e /u5—¨< S/¡/²/ „Te ²H@^¡M /u7—
¨< S/¡/²/ ¾Ø”~” ¾c<`eƒ SêNõ pÆe ›n”}ªM::
 uaT”ÁU pÆe T@ea˜“ pÆe dG¡ /3—¨< eŸ 4—¨< S/¡/²
SêNõ pÆe” ¨Å ›`S”Á s”s }`Ñ<SªM::
 ጀaU (347-419 ¯.U) Ÿ383 ¯.U. ËUa ŸØ”~ °w^ÃeØ“ Ÿcv
K=n“ƒ ƒ`Ñ<U Ò` Te}Á¾ƒ ¾SËS`Á¨<” ¾L+” SêNõ pÆe
›²ÒË :: ÃI ¾ጀaU ƒርÑ<U #y<MÑ@ƒ$ ÃvLM ¾ ¨k TKƒ ’¨<::
 u›G<“E aT”Á“ uØ”… ÇŸ=Á/Dacis/ Õ\ ¾’u\ƒ ¾ÔÃ+¢‹ ¨Ñ”
¾J’¨< ¨<MòL u350 ¯.U uu<MÒ`Á }kUÙ SêNõ pÆe” ¨Å
NÑ\ s”s SMf›M::
 eŸ eÉe}—¨< S/¡/² É[e SêNõ pÆe ¾}}[ጎSv†¨< s”s
−‹ L+”' pwØ' Ó ´' c<`eƒ' ›`T”Á“' Ð`ÏÁ “ Ôƒ
“†¨< :: ’²=I ŸØ”~ ዕw^ÃeØ“ Ó]¡ s”s−‹ ƒ`Ñ<V‹ u¾Ñ>²?¨<
KT>’c< eI}„‹ T[T>Á eKJ’< u×U ›eðLÑ> ”ÅJ’< à S“M::
 Ÿ8—¨< -10—¨< S/¡/² SêNõ pÆe ¨Å eKAz¡Á ^g=Á
c`wÁ“ u<MÒ`Á s”s−‹ }}`ጉSªM::
 ¾ ƒSƒ SX`Á SðMcõ /1443/ ¾SêNõ pÆe ƒ`Ñ<U” ›u
[ …M :: w²< ƒ`Ñ<V‹U Ÿ¾›wÁ} ¡`e+Á“~ ¨Å U S’< Ï
Ñw}ªM:: Ÿ13—¨< eŸ 15—¨< S/¡/²/ SêNõ pÆe uS<K<“ M¿
M¿ ¡õKA‡ ¨Å ›wዛ™‡ ¾›¨<aû s”s−‹ }SMcªM:: u}KÃU
uT`+” K<}`/1483 eŸ 1556/¨Å ጀ`S”— u1545
‚”ÈL /1494 eŸ 1536/ ¨Å ”ÓK=²— u1525 }`Ñ<SªM::
 1604 uNUý}” u}Ö^¨< ¾SêNõ pÆe K=n¨<”ƒ Ñ<v›? ›Ç=e
¾ ”ግK=²— SêNõ pÆe ”Ç=²ÒÏ ¾k[u¨<” Ndw ¾ ”ÓK=²<
”Ñ<ሥ ËUe 1— }kuK¨<:: Ÿ²=ÁU ¾}`ጓT>−‹ u<É” uTÅ^˃
u1611 ”Ç=Ö“kp ›Å[ጉ:: ÃIU ¾”Ñ<Y ጀUe ƒ`Ñ<U /King Jamse u¾²S“~ ”Å}’c<ƒ S“õn” w³ƒ
version / ÃvLM::
©K=ÁU Ÿ?] ¾}vK T>c=Ä“© u1801 SêNõ pÆe” (ŸK?KA‹ ÕÅ™‡
Ò` uSJ”) ¨Å 44 ¾Q”É s”s−‹“ ²È−‹ }`Ñ<TM:: ›Ê’>^U
ÇÉf” /Adoniran Judson/1850 ¨Å uaT s”s ¾e¢ƒL”É T>c=Ä“©
au`ƒ V]f” u1823 ¨Å ‰Ã”— u1837 "`M Ñ<´Lõ/Karl Gutzaf /
ÄN”e ¨”Ñ@M” ¨Å Íû”— }`Ñ<SªM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 147
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
 uÖpLL¨< eŸ 1930 É[e u13 ¾ eÁ s”s−‹ SêNõ pÆe }}`Ñ<V
’u`::
 ¨Å ›õ]" e”SKe ¾›=ƒÄåÁ“ ¾Ówê SêNõ pÆf‹ ƒ}”
KTU ŸóU SêNõ pÆe ¨Å K?KA‹ ›õ]ካ s”s−‹ ¾}SKc¨<
u19—¨< S/¡/² ’¨< TKƒ ÉLM::
Èy=É K=y=”Óe}” u1857 uÅu<w ›õ]" ꪓ /Tswana/ s”s u1850−‡
dS<›?M ¡a¨<²` ¨Å “Ãጄ]Á
¾\v s”s u1857 Д ©MÁU qK?”f ¨”Ñ@M” ¨Å ²<K< s”s }`Ñ<SªM:
 uUÉ^‹” uw²< s”s−‹ Kw²< ²S“ƒ uS}`ÔU ›‰ ¾K?K¨<
SêNõ pÆe Ÿ2300 s”s−‹ uLÃ K3000 ¯S ƒ ¾}}[ÔS
K›w³—¨< (98 uS„) ¾ዓKU Q´w ¾}ዳ[c SêNõ ’¨<::
›q×Ö` /k•“ SጻQõƒ/
k•“ SéQõƒ c=vM uu?}¡`e+Á” ¾}¨c’<ƒ” }kvÃ’ƒ ÁL†¨<”
lØ`“ ´`´` ÁSK¡ M::
k•“ SጻQõƒ KU” ›eðKÑ;
KSK¾ƒ ¨<’}™‡” pÆdƒ SéQõƒ ŸN^Øn /S“õn”/
›eSdà SéQõƒ KSK¾ƒ uu?}¡`e+Á” ›ÑMÓKAƒ S’uw
¾T>Ñv†¨<” S¨c” ›eðLÑ> J• eK}Ñ–
¾k•“ SéQõƒ SS²—−‹
çNò−‹ pÉe“†¨< ¾}ScŸ[ SJ” ›Kv†¨< ò~ Ÿu?} ¡`e+Á”
SW[ƒ Ò` SÒÚƒ /S¨<׃/¾KuƒU uu?}¡`e+Á” ¾}ScŸ
[Kƒ SJ” ›Kuƒ
¾k•“ SጻQõƒ ØpV‹
u?}¡`e+Á” uk•“ª ¾SጻQõƒ” lØ` S¨c”ª K¡`e+Á•‹
u=Á”e Zeƒ ØpV‹ ›eј…M::
Øun:- uu?}¡`e+Á” ¾pÆdƒ መጻሕፍትን lØ` ¨ስ“ vƒÖwp •a
M¿ M¿ ¾’<óo
ƒUI`„‹ u}cÑcÑ< ’u`:
¨<`e:- u?}¡`e+Á”” K=ÁÖñ ¾}’c< S“õn”“ ¯L¨<Á” ’ÑY ƒ
¾SËS]Á ¯LT†¨< pÆdƒ SéQõƒ” Sq’éçM TØóƒ
’u`:: ’Ñ` Ó” uu?}¡`e+Á” uªh uõ`¡ uMÐቿ Mu<“
›dÉ^ uTq¾ƒª Ÿƒ¨<MÉ ¨Å ƒ¨<MÉ K=}LKñ up}ªM::
T[ÒÑØ:-u’<óo ƒUI`ƒ ¾}TEK< SጻQõƒ Ÿ ¨<’}—¨< SW[}
U’ƒ Ò` uTe}Á¾ƒ Nc}˜’ †¨<” Á[ÒÑÖ‹ u?}¡`e+Á”
“ƒ::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 148
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
WMe~ U°ƒ #ŸHÉÁ” "ekS׆¨< ¾Ncƒ SéQõƒ ¾¨cÅ“ ”êQƒ
¾ Ó²=›wN?` SêNõ ”ÅJ’‹ ›É`Ô Q´u<” KTddƒ
¨Å pÆe Ó²=›wN?` u?}¡`e+Á” ÁeÑv c¨< u=•`
ÃKÃ::$ õƒN ’ÑYƒ ›”kê 2÷19
u¯KU KwK<Áƒ k•“ S’h ¾J’< G<Kƒ ¾wK<à Ÿ=Ç” ´ÓÏ„‹ ›K<::
¾°w^ÃeØ :- ’²=I uZeƒ Å[Í−‹ }k”’ªM /}kvÃ’ƒ ›Ó˜}ªM/
„^/*]ƒ/ ›ÃG<É ›Ue~ wN?[ *]ƒ” Ÿvu=KA” U`¢ u%EL uk•“ }kwKªM::
’u=Áƒ :- ¾’u=Áƒ SéQõƒ ƒ”u=ƒ ¾ Ó²=›wN?` nM’ †¨< uK=n“ƒ
›ÃG<É U•uƒ u3—¨< S„ /ŸMŃ uòƒ/ uk•“ }qØ
[ªM:: kÅUƒ (›=Ác<፣ Sdõ”ƒ፣ \ƒ፣ ›=dይÁe፣ ›?`UÁe፣
Q´p›?M፣ Sêሐð ’Ñሥƒ፣ dS<›?M2፣ Å `ƒ 13) ŸÇ”›?M eŸ
T>M¡Áe “†¨<::
ክቱቢU /êOóƒ/:- 11 /ŸSêNð ²?“ Sª°M eŸ S´S<[ Ç©ƒ /ÁK<ƒ”
SéQõƒ uUÉ[ õMeÖ?U ¾k\ [u“ƒ u90 ቅ.ል.ክ ’>ÁT>” u}vK
x ¾SÚ[h¨<” ¾wK<Áƒ k•“ ¨c’<:: ¾ዕw^¨<Áን SጻQõƒ
›q×Ö` pÉU }Ÿ}M Ó]Ÿ<”“ Ó ²<” ¾Tß}M c=J” ¡`e„e”
ÁM}kuK<ƒ ›ÃG<É “ ýa‚e ”„‹U ŸK<}` ËUa
ÃkuK< M::
*]ƒ K=n“ƒ:- /¾cv¨< K=n¨<”ƒ ƒ`Ñ<U/ 24~” ¾ዕw^ÃeØ “ SêNð
ÄÇ=ƒ፣ SêNð ›e‚` SêNð fe“፣ }[ð Ç”›?M፣ SêNð °
´^”:: ›kTSÖ< ”Å Óእ´ ’¨<:: ¾cv K=n¨<”ƒ” ¨<p“ SW
[ƒ TÉ[ÓU "„K="¨<Á” “ *`„Ê¡d¨<Á” u}KÃU ¾›=.*.}.u?.¡.
S<K<¨<” ÃkuK< M :: *]ƒ Óእ´ 46 wK<à c=J” ›kTSÖ< ”Å
Ó]Ÿ</cw® K=n“ƒ/ ’¨<::
¾NÇ=e Ÿ=Ç” k•“:-
¾NÇ=e Ÿ=Ç” k•“ ŸS²ÒË~ uòƒ U”݆¨< ÁK}[ÒÑÖ “
uN^Øn−‹ /S“õn”/ ›T"Ã’ƒ uNÇ=e Ÿ=Ç” çNòÁ” “ K?KA‹
pÆd” eU ¾}íñ uw³ƒ ¾}W^Û SéQõƒ ’u\:: ¾’–>I SéQõƒ
›dd‹ ›k^[w “ w³ƒ ¨<’}™‡” ¾NÇ=e Ÿ=Ç” SéQõƒ ŸNc}™‡
KSK¾ƒ eŸ=Ápƒ Å[W:: (Ÿ50 uLà ¨”Ñ@Lƒ }êð¨< ’u`::) u}KÃU
ƒŸ<[ †¨< ³_ uSêNõ pÆe Là ¾U“Ñ—†¨< 27 NÇ=dƒ Là J•
u¨”Ñ@M ]¡ SM°¡ ƒ“ ^ à eU ¾}íñ ’u\፡፡
KUdK?:- ¾„Te፣ ¾T`ÁU ፣. . .¨”Ñ@Lƒ ፣ ¾â?Øae ፣H@`T. . ^°Áƒ
¾N^Øn−‡ ›LT u¡`eƒ“ ¾}gð’¨<” ›[T©’ƒ “ Ó]ካ© õMeõ“
KTÇ” Ÿ¡`eƒ“ Ò` kLpKA Tp[w c=J” K²=G< TeðçT>Á upÆd’<
eU w²< êðªM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 149
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ÃH@” ›ÅÑ— Øóƒ ¾}Ñ’²u< ›v„‹ upÆe ›ƒ“‚−e (295-376
¯.U) ð` kÇÏ’ƒ ÖLƒ ¾²^¨<” ”¡`ÇÉ KSK¾ƒ“ ”èI e”È-nK
Ó²=›wN?`” Öwq KTq¾ƒ Å¡SªM êðªM uÑ<v›? ¨ስ’ªM:: ’˜I
¾›u¨< “ c=•Êd¨<Áƒ ¨<d’@−‹U k•“ SጻQõƒ ÃvLK<::
1. ¾›u¨<:- ¾pÆe ›ƒ“‚−e፣ ¾Ô`Ô`Äe ²እ”²=“²< “ ¾›UòK=Ÿ=¿e
k•“ƒ /367-395 ¯.U/
2. c=•Êd¨<Áƒ:- Nª`Á¨<Áƒ 85—፣ KAÊpÁ 6—፣ ¾"`‚Ï 29—/3—-5—
S.¡.² ¾}Å[Ñ</ k•“ƒ u²=I SW[ƒ’ƒU ¾}KÁ¿ ¾pÆdƒ
SéQõƒ ›q×Ö` /k•“−‹/ ›K<::
¾›=ƒÄåÁ *`„Ê¡e }ªIÊ u?}¡`e+Á” k•“ SéQõƒ uõƒN
’ÑYƒ ›”kê 2 ”ÅU“Ñ–¨< u?}¡`e+Á“‹” 46 wK<Áƒ + 35 NÇ=dƒ”
= 81 pÆdƒ SíQõƒ” uk•“ SéQõ… }kwLK‹::
¾K?KA‹ ›q×Ö` ¨ÃU k•“
›ÃG<É 39 ¾wK<à Ÿ=Ç” SéQõƒ”
¾SÚ[h k•“ u’>ÁT>” c=¨e’< U¡”Á †¨< eK ¡`e„e uÓMê
¾T>“Ñ\ƒ” SéQõƒ ”kuLK” wK¨< u¡`e+Á•‹ ŸSéQõ~ KT>cÖ<
ƒUI`„‹ SMe LKT׃ “ Kç[ Ó]"© ¾T”’ƒ ›sT†¨< uÓ]¡—
¾}Ñ–<ƒ” ›KSkuM ’u\::
 dU^¨<Á” 5~” ¾S<c? SéQõƒ”
 "„K=¡ 73 u1546 ¯.U u×K=Á“E ƒ_”ƒ k•“ SéQõƒ”
Ád¨k‹¨< "„K=¡ /Deutrocanonical/ wL uG<K}— (u}ÚT])
¾k•“ SéQõƒ’ƒ u81Æ ¾T>Ñ–<ƒ” ¾wK<à SéQõƒ
ƒkuLK‹:: G<K}—’ †¨< Kk•“¨< Ó²? ÃG<” KSéQõ~ pÉe“
ÓMê ›ÃÅKU::
 ¾Ó]¡ *`„Ê¡e 76/77 u1954 ¯.U vd}S<ƒ SêNõ pÆe 77~”
uS²`²` ›d¨<kªM::
 ýa‚e ”ƒ K<}` Ÿ"„K="¨<Á” Ò` u}Òv¨< MI u1534 ¯.U
SêNõ pÆe” c=}[Ñ<U 39 wK<Áƒ” u›ÃG<É ›q×Ö` uSSc
[ƒ“ 27 NÇ=dƒ” uSÚS` 66 SlÖ\” }ŸƒKA ¾ýa‚e ”ƒ
¡õMóÄ‹ uS<K< 66 SéQõƒ” w‰ ÃkuLK<::
 ÐJz¨<Á” ›q×Ö^†¨< ”Å ýa‚e ”ƒ 66 J• ¾1g=I nLƒ
`Tƒ Ãc×K<:: K²=IU ¾^d†¨<” #›Ç=c=~ ¯KU ƒ`Ñ<U$” w‰
ÃkuLK<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 150
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
u›q×Ö` Là ¾T>’c< ØÁo“ SMf‰†¨<
¾›=ƒÄåÁ *`„Ê¡e }ªNÊ u?}¡`e+Á” ¾UƒkuL†¨< (81Æ)
¾TÃkuK< ¨Ñ•‹ ¾T>ያ’dD†¨< ØÁo−‹ “ SMf‰†¨<
¾SጻNõ~ pÉe“ uƒUህ` †¨< u=ÑKêU:: Ñ@ ‹” ንÇd¾” (Tቴ
21÷23፣ 22÷45) K=k Nª`Áƒ p.â?ØaeU #KT>Öይቋ†G< G<K< SMe
KSeÖƒ ²¨ƒር ¾}²ÒÍ‹G< G<’<$ 1—â?Ø3÷15 wKA v²²” SW[ƒ
”SMdK”::
1. k•“© ( ]"©) ØÁo−‹:- uk•“ ›ÃG<É“ up.›ƒ“‚−e ›M}
Ökc<U“ SkuM ¾Kw”U:: wK<Áƒ” Ÿ›ÃG<É ’¨<“ ¾}kuM’¨<::
”Å ›ÃG<É SlÖ` ›Kw” ŸT>M k“ ¾T>SeM Ndw ¾T>S’ß
c=J” ¾ Ll K=p ¾pÆe ›ƒ“‚−e”U k•“ ›"„ G<K~ ›ÃG<É 39
“ ›ƒ“ቴ−e 27 w‰ eK}kuK< ÃH@”’< w‰ ”kuM vÃ’¨<:: ¾²=I
Ndw ª“ ›k”ቃ˜ ¾ýa‚e ”~ Se^‹ K<}` ’¨<::
ŸÑ@ MŃ uòƒ ¾’u\ ›ÃG<É ¾}kuሏ†¨<”“ cv K=n“ƒ ¾}
[Ñ<ሟ†¨<” ŸÑ@ MŃ 90 ¯Sƒ uኋL ›KSkuL†¨< eK¡`e„e ÓMê
ƒ”u=ƒ ÁKv†¨<” LKSkuM ’u`:: ÃN?” ¾›ÃG<É” Ndw w‰ S’h
TÉ[Ó“ u¡`e„e ›U“KG< TKƒ ›Ã‰MU“ u?}¡`e+Á” KwK<Áƒ
k•“ °w^ÃeÖ<” dÃJ” ¾cv K=n“~” }ŸትLK‹::
 pÆe ›ƒ“‚−e ”Å }[ð ›?`UÁe፣ va¡ ¾SdcK<ƒ” uwK<Ã
k•“¨< }kwLD†ªM:: uNÇ=dƒU p/›ƒ“‚−e Á}¢[v†¨< ŸLÃ
”Å}ÑKç¨< ¾²S’< S“õn” }Sddà pc× vÅ[Ñ<v†¨< LÃ
c=J” ንÅ Ç=ÉepMÁ” #K=’uw ¾T>Ñv†¨<$ wLDM::
 pÆe ›ƒ“‚−e Ák[u¨< S’h Ndw c=J” Ÿ `c< u%EL
Ÿ27~ lØ` }ÚT] ¾J’<ƒ” ¾Ökc< S’h Ndw ¾cÖ< “
ŸpÆe ›ƒ“‚−e Ò` uGÃT•ƒ“ u²S” ¾T>ÑØS< ›v„‹
›K<:: KUdK? pÆe Ô`Ô]Äe ² ’²=“”²< (330-390 ¯.U)
SêNõ pÆe kK?U”Ùe” uk•“ ÖpdDM::
 ¾ýa‚e ”„‹ pÆe ›ƒ“‚−e” SØke Ñ@ #S<c?”e
w U’<ƒ . . . `c< eK ’@ }“Óa›M“$ ÄN.5÷46 ÁK¨<”
Áe ¨<c“M:: ¾TÁU’<ƒ” SØke U” ÃK< M;! ”Ç=G<U
Ÿp.›ƒ“‚−e uòƒ “ uኋL ¾}Å[Ñ</Ÿ2—-5— S„ ¡õK ²S”/ Ñ<v¯@
−‹“ ¾}cÖ< ƒUI`„‹”e KU” ›ÃkuK<U; w”M SMe ›“јU::
SêNõ Ó” #u ’²=Á ²”Å KTe}ªM ¾T>Áe†Ó` ’Ñ` ›K:: K?KA‡”
SéQõƒ ”ÅT>Á×US< ’²=I” ÅÓV Kѳ Øó †¨< Á×UTK<::
”ÓÇ=I “”} u¯S癇 eQ}ƒ }ev‹G< ”ǃ¨Él }Ö”kl$ 2—
â?Ø.3÷16-17 ÃK“M::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 151
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
2. SéQõ~ U•v†¨< u=J” •a ¾NÇ=e Ÿ=Ç” çNõÁ” Ÿ ’²=I
SéQõƒ ›”Ç”É Øpf‹ uÖkc< ’u` uSW[~ U”U ›M}
Ökc<U;
 }ÖpcªM:- uT‚ 27÷9-11፣ Ÿ}[ð ›?`U 7÷3፣ ÃG<Ç 1÷14፣ Ÿ H@•¡
1÷9 ›Önkd†¨<U ”ÅK?KA‡ wK<Áƒ u’u=Áƒ ¾}vK¨< ÃðçU ²”Å
¾}vK ”Í= Uድ^© SéQõƒ” ”ÅSØke KTe}T` ¾T>[Ç
UdK? uSeÖƒ ›M’u[U:: (+„ 4÷12 ¾N.Y 17÷88)
 ÁM}Ökc }kvÃ’ƒ ¾K¨<U ¾T>M k•“ በu?}¡`e+Á” ƒUI`ƒ
SêNõ pÆe ¾KU:: ”Ç=Á u=J” SêNð ›e‚` “ S MÃ
S Mà ²cሎV” ›M}Ökcv†¨<U“ °¨<’ ¨< Ó” Nª`ያƒ
U¡”Á} êN=õ vÁÒØT†¨< w‰ ”ÇMÖpሷ†¨< ”[ÇK”::
 ’–>I SéQõƒ ŸK?KA‹ ¾SéQõ pÆe SéQõƒ Ò`
¾T>ÁSdeL†¨< ¾S”ðe (¾ƒUI`ƒ) ›”É’ƒ ›L†¨<:: ¾T>Ÿ}K<ƒ”
Øpf‹ ÁÑ“²u<(Ùu=ƒ 4÷9 ŸT‚፣  6÷19፣  Ùu=ƒ 7÷4-16፣  ŸT‚ 7÷12 ፣ 
ÄÇ=ƒ 8÷12 ፣  T‚ 4÷7 ፣2— Sn 14÷7 ፣ŸT‚ 22÷23-33 2— Sn
17÷16 ፣ Ÿ1—qa 15÷35-48፣  c=^¡ 28÷8፣  T` 11÷25፣ K<n 6÷37 )
 wK<Áƒ” UK<° ÁÅ`Ñ<M“M ¾T>Ÿ}K<ƒ” Øpf‹ Á’íç\ ÁÑ“´v†¨<::
(›?` 39÷15-18፣ } [ð 9÷10፣ 2—²?“ 33÷12-13 çKA} U“c?)
 Ÿ ’–>I ’Øx‹ SéQõ~ uS”ðc Ó²=›wN?` S]’ƒ SJ“†¨<”
”[ÇK”:፡
3. ¾Ncƒ eU }cØ…†ªM :- çNò−‹ K?KA‹ J’¨< dK upÆd’< ¾}
c¾S</pseudonymouse / “†¨<:: ÃH@” ØÁo¨< ŸT>’dv†¨< Sê.H@•¡”
”Å ማdÁ ¨ስÅ” ”SMŸ}¨<::
SêNð N?•¡ Ÿ›ÇU cv}— uJ’¨< H@•¡ c=J” ¾}éð¨< ò~”
e”SKŸƒ u10—¨< ƒ¨<MÉ u• ²S” ¾T>Å`c¨<” Øóƒ “ K²S’
NÇ=e ¾}’Ñ[ ƒ”u=ƒ “јu K”:: H@•¡ uwK<ÃU J’ NÇ=e(²õ.5 ፣^°
11) ÁK¨<” x Le}ªK ”Å’ S<c?“ Ç©ƒ (u›=Ác< “ ucKAV” ›”é` )
(²Ç 18፣ S´.70) eK ¡`e„e S“Ñ\ ›ÁeÑ`UU:: u}ÚT]U SêNõ
pÆe” KT>Á¨<p ›w³—¨<” “ ª“¨<” Ndw uéð¨< eU ¾T>Ö\
(²ÇÓU ፣1—dS<፣ ›=Ác< ) K?KA‹ pÆd” ÁÖ“ks†¨< SጻQõƒ ›K<:: ÃH@
Ó” ¾Ncƒ eÁT@ /pseadepigrapha/ ›ÁeјU ›LeÑ–UU::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 152
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

መልመጃ Aንድ `c<U:-

1. መጽሐፍ ቅዱስ ለምን ቅዱስ ተባለ ? 1. ¾’Ñ[ HÃT•ƒ SéQõƒ:- `ƒ°ƒ eKJ’‹¨< HÃT• ‹” KTስ[ǃ
2. የመጽሐፍ ቅዱስን ዓላማ ግለጹ? pÆd” ›u¨< pÆdƒ SéQõƒ” Öpc¨< Á²Òጇ†¨< SéQõƒ
3. መጽሐፍ ቅዱስ ለምን ይጠቅማል ? “†¨<:: ›ô 4÷5 ፣ÃG<Ç 1÷3
4. መጽሐፍ ቅዱስ መቼና የት ተጻፈ ? KUdK?:-ሃÃT•} ›u¨<፣ SêNð UሥÖ=`፣ ¡w[ pÆd”፣
›”kç ›T>”፣ ¨<Çc? SekM፣ ¾SdcK<ƒ “†¨<::
5. የመጽሐፍ ቅዱስ ቋንቋዎችን ግለጹ?
2. ¾ƒ`Ñ<T@ SéQõƒ:- K=n¨<”ት ›v„‰‹” UeÖ=` ›SeØ[¨< ሐ}
6. መጽሐፍ ቅዱስ መቼ ተሰበሰበ
7. መጽሐፍ ቅዱስ ስንት ዓይነት ትርጉም Aለው ? ›¡K¨< Á²Òጇ†¨< SéQõƒ “†¨< 2— qa 3÷6
8. የመጽሐፍ ቅዱስ የትርጉም መርሖችን ግለጹ ? KUdK? :- ƒ`ጓT@ ¨”Ñ@M ፣ S´S<ረ Ç©ƒ ፣ ƒ`Ñ<U ¨.².}.
9. መጽሐፍ ቅዱስ Eንዴት ይነበባል ? 3. ¾çKAƒ SéQõƒ:- ’²=I SéQõƒ K2 ¯Ã’ƒ ›ÑMÓKAƒ è<LM::
10. መጽሐፍ ቅዱስን Eንድናነብ የሚያደርጉን ነገሮች ምንድናቸው? 3..1 ¾²¨ƒ` (¾°Kƒ):- UdK? ¨<Çc? T`ÁU፣ ¨<Çc? ›UL¡“ ¾²¨ƒ` Ÿ=Ç”
11. ዛሬ በዓለም ላይ ያሉ የመጽሐፍ ቅዱስ ትርጉም ችግሮች ምንምን “†¨<:፡
ናቸው? 3.2 K}K¿ ›ÑMÓKAƒ :-UdK? S.}¡K=M፣ S.k”Ç=M፣Óብ[ ITTƒ፣
TIK?} êÑ@ SêNð Ó”²ƒ፡፡
12. ሁሉም ቅዱስ መጽሐፍ (መጽሐፍ ቅዱስ ) ትርጉም Aንድ ለምን 4. ¾Y`¯} u?}¡`e+Á” SéQõƒ :- ¾UሥÖ=^} u?}¡`e+Á” ›ðéçU
Aልሆኑም ¾u?}¡`e+Á” ›c^`“ ›e}ÇÅ`፣ ¾¡I’ƒ፣ ¾U S“”” ¾’<a ሥ`¯ƒ
13. መጽሐፍ ቅዱስ Eንዴት ይጠናል? ¾}Å’ÑÑ<v†¨< ¾Y`¯ƒ SêNõƒ “†¨< ::
14. መሠረታዊ የመጽሐፍ ቅዱስ ቋንቋዎች ምንምን ናቸው? ለምን KUdK?:- õƒN ’Ñሥƒ፣ S.S’¢dƒ፣ S.Óí«፣ S.Ç=ÉepMÁ፣
መሠረታዊ ሆኑ? ሥ`¯} }¡K=M፣ QÑ wIƒ¨<“ ¨²}. . ²K?ª 16÷29፣ Q´
ምEራፍ 1 20÷11፣ 1— }c.5÷14፣ 2— }c.3÷6-7፣ qL 2-5
5. ¾ ]¡ SéQõƒ :-¾u?}¡`e+Á”” Ñ<μ ¾S"“ƒ ]¡ u²S“~
›ªMÉ SéQõƒ ¾ÑÖS< ‹Óa‹ Ÿ ]¡ ›”é` ¾T>²Óu< c=J’< e”¡d`፣ Ö?óƒ
#¾ Ó²=›wN?` S”ðe ÁKuƒ SêNõ G<K< KƒUI`ƒ“ K}Ódê
(eK°ç SekM) ÓÑ^M::¾ªMÉv ÑÇU ]¡ Ÿw²< Øm„‹
Mw”U KTp“ƒ uêÉpU LK¨< U¡` ÅÓV ÃÖpTM::$ 2—Ö=V3÷16 “†¨<::
›ªMÉ SéQõƒ ¾HÃT•ƒ SéQõƒ’ƒ ¾T>Á[ÒÓÖ< u?}¡`e+Á”
eƒkuL†¨< ’¨<:: 6. ¾Øuw SéQõƒ:- Øuw S”ðd©“ YÒ© }wK¨< በG<Kƒ ßፈLK<::
pÆd” ›u¨< S”ðd©“ YÒ© Øuw” ¾²Ñu<v†¨< SéQõƒ
›ªMÉ SéQõƒ” KSkuL‹” SêNõ pÆd© Te[Í−‹ “†¨<:: KUdK? eK¯KTƒ SêNð TስÁe eK ሥ’-õØ[ƒ፣ SêNð
ÃG<.1÷9 pÆe T>"›?M “ Ç=Áu=KAe eK S<c? YÒ ÁÅ[Ñ<ƒ ¡`¡` òdMÔe፣ eK²S” ›q×Ö` SêNð ›u<hŸ<` ፣ eK u?}cv© ’<a
¾T>Ñ–¨< uSêNõ pÆe ›ÃÅKU uÑÉK S<c?/Assumption of Mosses / SêNð N© Áe}U^M::
”Í=:: #›”} ÔMTd dKI ¨ÑwI” uѳ ^eI ØkI ¨ÅUƒ¨Å¨< ƒH@É
’u` ’Ñ` Ó” ugSÑMI Ñ>²? ЋI” ƒ²[ÒKI K?L¨<U ÁeታØpHM:: ¨Å 7. ÑÉLƒ :- ÃI Ñ@ ‹” #uc¨< òƒ KT>Sc¡`M˜ ’@ ÅÓV ucTÁƒ
Tት¨Å¨<U èeÉHM ›K¨<:: uU” ¯Ã’ƒ Vƒ Ó²=›wN?`” ÁŸw` vK¨< u›vቴ òƒ Sc¡`K KG<::$ T‚10÷32፣ ÄN16÷2 vK¨< nM
²”É ”ÇK¨< c=ÁSK¡ƒ ÃI” ›K::$ ÄN21÷18 ¾p/â?Øae ›TETEƒ SW[ƒ pÆd” ueS< ¾}kuK<ƒ” SŸ^ ¾}ÒÅK<ƒ” ÑÉM
”ȃ ’u`; uNÇ=e Ÿ=Ç” SéQõƒ ¾KU Ÿ›ªMÉ uÑÉK Nª`Áƒ “ Ó²=›wN?` ÁÅ[ÑL†¨<” †`’ƒ“ ¾}c׆¨<” nM Ÿ=Ç” ¾T>Áe[Æ
ue”¡d` Eንጂ፡፡ “†¨<:: KUdK? ÑÉK Ñ>Ä`Ñ>e . . .
¾›ªMድ SéQõƒ ›ŸóðM 8. É`d“ƒ:- eK ›”É ’Ñ` ¾}éð êOõ N} TKƒ ’¨<::É`d“ƒ
#¨Ÿ<K< ²}êQð K}ÓXê ዚAነ }êQð-¾}éð¨< G<K< ÅÓV ¾pÆd” SLእ¡ƒ ¡w` ›ÑMÓKAƒ Ÿ Ó²=›wN?` ¾}c׆¨<”
KƒUI` ‹” }éð$ aT@ 15÷4 ›ªMÉ SéQõƒ” u²Ö˜ ”ŸõL†ªK” :: nM Ÿ=Ç” ¾T>ÑልÖ< “†¨< :: KUdK? É`d’ T>"›?M

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 153 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 154
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

9. }አU^ƒ:- uÑ@ ‹”“ upÆd” ¾}ðçS< “ uSêNõ pÆe

ÁM}éñ }አU^ƒ” ¾Á²< SéQõƒ “†¨<:: #ueT@ ÁS’<ƒ”U ’²=I 3. u²S’ Nª`Á¨<Á” ›u¨<:-
UM¡„‹ ß}L†ªM:: Tር16÷17 vK¨< ›ULካ© nM SW[ƒ - kK?U”Ù”e ²aU:- K¡`e+Á•‹ SM ¡ ƒ ê÷M::
Ó²=›wN?` upÆd’< Là ›Éa ¾ÑKÖL†¨<” UM¡„‹ ¾T>ናÑ\ “†¨<:: - pÆe þK="`øe:- KðMåeÄe“ Kc`U’@e ¡`e+Á•‹::
- pÆe ›Ó“ØÄe Uب< K›”ud:- K›?ôf“¨<Á”' KSÓ_eÁ¨<Á”'
¾Nª. 5÷15፣ ¾Nª.14÷8 10-19 -11፣ ÄN.14-12 }AU[ ›=¾c<e “ }AU KØ^MÁ”e' KaT¨<Á”' KòLÊMòÁ¨<Á”“ Kc`U’@d¨<Á”'
[ T`ÁU “†¨<:: KþK="`øe' KÖ`c?d¨<”' K›”ëŸ=Á¨<Á” KòMåeÄd¨<Á” . . .
¾›ªMÉ SéQõƒ ¯LT:- SM°¡ ƒ” ê÷M
- þúÁe u²S’< K’u\ ¡`e+Á•‹'
1. ’Ñ[ Ó²=›wN?`” HM−} Ó²=›wN?`” SÓKî' - H@`T@”' •L© ¾}c– SêNõ ê÷M
2. u Ó²=›wN?` ÁS’< pÆd” ¾W\ƒ” ሥ^ }ÒÉLD†¨<” SÓKî'
3. ¾ U’ƒ” Lp’ƒ SÓKî' uu?}¡`e+Á” Öuq‹ ²S” (Apologists)
4. Y’ UÓv`” uÔ ›UM¢ƒ” Te}T`' –>I ›v„‹ SUKŸ=Á’ ×±ƒ ¾’u\ vKeMדƒ“ ’ÑY ƒ
5. u›Y^¨< SéQõƒ ¾}ÑKì<ƒ” ›UM}¨< ›eõ}¨< ›w^`}¨< Tp[w ’¨<:: u¡`e+Á•‹ Là ÁÅ`c<ƒ ¾’u[¨<” Óõ“ SŸ^ u}KÁ¿ êOö‰†¨<
6. uHÃT•ƒ ¾ç’< uUÓv` ¾k’< c−‹ ¾T>ÁÑ–<ƒ” ªÒ SÓKØ' ŸSn¨U Ô”KÔ” ¾¡`eƒ“” HÃT•ƒ ƒ¡¡K—’ƒ“ ¨<’}—’ƒ
7. c¨<” ¨Å uÔ Qèƒ SU^ƒ' KTe}T`' KSSeŸ`' w²< É`d“ƒ” Å`cªM Ÿ ’`c<U S"ŸM:-
1. cT°~ pÆe ÄeÖ=•e:- uwK<Ã eK¡`e„e ¾}“Ñ[¨< SðìS<”
›ªMÉ SéQõƒ u²S“ƒ:- î÷M'
1. u²S’ wK<à 2. ›‚“ Ô^e:- ¡`eƒ“” KS”kõ Sጽሐፍ ቅዱስ c=ÁÖ“ K¨<Ùƒ
Ÿ›Y^¨< SéQõƒ ÁM}qÖ\ ›ªMÉ ’u\' ¡`eƒ“” }kwKA ¡`e+Á•‹” KT>Ácn¿ T`Äe›^K?−e“ ¢VÇ=e
1.1. ¾Áh` SêNõ:- 2dS< 1*18 Ç©ƒ eK d*M“ eK MÌ Ä“ ” ÃI” ¾aT ’ÑY ƒ ¾¡`e+Á•‹” ”îI“ ¾T>ÑMî SêNõ ê÷M'
¾%²” p’@ }k– ¾ÃG<ÇU MЋ Áe}U\ ²”É ›²² ’J ÃI uÁh` 3. pÆe ‚−õNe ²›”ëŸ=Á:- ¾}KÁ¿ ¾Øwp““ ¾N} SéQõƒ'
SêNõ }ê÷M:: ›=Á 10*13 #ÃIe u=Áh` SêNõ ¾}éð 4. pÆe H@_’@−e:- uG<K<U ’<óo Là ¨Ø ¾J’ SêNõ ê÷M
›ÃÅKU”::$
1.2. ¾ Ó²=›wN?` ¾Ù`’ƒ SêNõ:- 1’Ñ 11*43 ¾cKAV”” ]¡ u `c< 4. u²S’ K=n¨<”ƒ
²S” ¾J’¨<” ’Ñ` ¾T>}`¡ ’¨<:: u²S’ K=n¨<”ƒ w²< SéQƒ }êðªM U¡”Á~U፡- U°S“”
uSw³ †¨< ’`c<” uT>Ñv KTe}T`' S“õn” uS’d †¨<
1.3. ¾ e^›?M ’ÑY ƒ ]¡ SêNõ:- 1’Ñ 15*23' 15*32' 16*14' 16*20 K ’`c< SMe KSeÖƒ' pÆdƒ SéQõƒ” “ ¡`eƒ“” KT>’pñ
1.4. ¾ÃG<Ç ’ÑY ƒ ]¡:- 2’Ñ 78*23' 15*6' Ÿ²=IU K?L ¾›ÃG<Ç ðLeö‹ SMe' u²S’< K}’c< TIu^©' HÃT• ©' Y’UÓv^© . .
K=n¨<”ƒ ÁWvcvD†¨< ¾ƒ`ÕT@ SéQõƒ ’u\ . ØÁo−‹ SMe KSeÖƒ' u²S’ ሰT° ƒ ÁKñ cT° ƒ”
T>“i’I:- ²ÇÓU TKƒ ’¨< ¾›ÃG<É SUI^” ›e}Á¾ƒ” ¾Á² ’¨<:: Qèƒ KS²Ÿ`' u›"M KSH@É ¾TËMv†¨<” x −‹ uSM°
ÑTM:- SÅUÅT>Á' TÖ“kmÁ TKƒ ’¨< ¾T>g“I ›”ÉU ’¨<:: ¡ƒ KTe}T`' K}ðÖ\ ¡`¡a‹ ¨<X’@ KSeÖƒ'

2. u²S’ ¨”Ñ@M (NÇ=e Ÿ=Ç”)
Nª`Áƒ uwK<à ¾}’Ñ[¨< uÑ@ SðçS<” uSÓKî Áe}U\
’u` pÆe â?Øae K›=¾\dK?U }dLT>−‹ c=Áe}U`'
Nª`Áƒ unM Áe}T\ƒ” uêOõ Tek[ƒ ËS\'
pÆሳን Nª`Áƒ ¾wK<à Ÿ=Ç” ›ªMÉ ”ÅTe}T]Á
ÃÖkS<v†¨< ነu`:: UdK? u2— Ö=V. 3*8 ›=Á’@e“ ›=Á”
u_e ŸÑê KS<c? T‚ 2*23 u’u=Áƒ “´^© ÃvLM:: uÃG< 8
K<n 10*35 Ÿ²=I uLà ¾UƒŸe[¨<” ’@ ŸõMGKG<::
u²S’ K=n¨<”ƒ 4 ¯Ã’ƒ ›ªMÉ SéQõƒ }ј}ªM:-
SM°¡ ƒ:- pÆe ›ƒ“‚−e Nª`Á© Ÿ100 uLÃ' pÆe ›ð¨`p
ueÅ~ ¨pƒ Ÿ240 uLÃ' ’ pÆe Ô`Ô`Äe ²’<c=e'
Ô`Ô`Äe ² ”²=“²<' pÆe veMÄe ²mX`Á K?KA‹
›v„‹ w²< SM ¡ ƒ” êðªM::
ƒ`ÕT@Áƒ:- Ó•e+¢‹” KSn¨U SéQõƒ” ›×S¨< Ã}[Ñ<S<
’u`“ ¾u?/¡ ›v„‹ SéQõƒ” uT>Ñv ¾}[ÔS< ›e
[¡u¨<“M Ÿ ’`c<U S"ŸM:-

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 155 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 156
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
pÆe ›ƒ“‚−e Nª`Á©' pÆe ÄN”e ›ð¨`p' pÆe
Ô`Ô`Äe ² ”²=“²<' pÆe veMÄe ²md]Á' pÆe Ô`Ô`Äe
²’<c=e' pÆe ›?â=ó”Äe' pÆe ›UòKApÄe' ›v H@•’>Se' pÆe
o`KAe ª“ª“−‡ ’u\::
ÑÉLƒ: - u²=Á ²S” ¾’u\ ›u¨<“ Tƒ” ÑÉM ›u¨< K=n¨<”ƒ
¾éñ ›ekUÖªM KUdK?:- pÆe ›¨<dwÄe ¾w²<
Nª`Áƒ” ÑÉM' pÉe ›Ó“ØÄe ¾pÆe þK="`øe”
¾cT°ƒ’~” ÑÉM ¾›Ó“ØÄe Uب<K›”ud' ¾}õéT@}
cT°ƒ pÉe â?Øae ÑÉLƒ u²=I ²S” ¾}éñ“†¨<'
pÆe ›ƒ“‚−e ¾›v ”Ù”e” ›vH@a’>Se ¾›v ä¨<K=”'
¾pÆe H>L`Äe” ¾›v TM¢e” ÑÉLƒ ê÷M' pÆe
ÄN”e ›ð¨`p Ÿ `c< uòƒ eK’u\ cT° ƒ eK cT°
~ uu=Le' eK ›Ó“ØÄe Uب< K›”ud' eK pÆe
SLØÄe' eK pÆe ›?ªeׂ−” ²›”ÅŸ=Á u°K} °[õ †¨<
eK }ÒÉKA›†¨< Áe}T^†¨< ƒUI`„‹ ÃÑ—K<::
ÑÇT© êOö‹:- ÑÇT© ’<a u¾x ¨< ¾}eóóuƒ ²S” ’u`“ ÑÇT©
I胔 ¾}SKŸ~ SéQõƒ u²=I ²S” }êðªM UdK? ¾u[H
›u¨< ”ÓÓa‹' SêNð Ñ’ƒ' ¾veMÄe k•“' ¾äŸ<T>e IÓ
¾›Y^¨< “ ¾›ªMÉ SéQõƒ Ó”–<’ƒ:-
1. u¯Ã’ †¨<:- ›Y^¨< SéQõƒ
¾QÓ 5~ wN?[ *]ƒ , õƒN’ÑYƒ'
¾ ]¡ Ÿ1-4— ’ÑYƒ , SêNð e”¡d`'
¾S´S<`' ¾Øuw' ¾p’@ S´S<[Ç©ƒ , ¨<Çc? ›UL¡ ¨<Çc?
T`ÁU'
¾ƒ”u=ƒ ƒ”u=} ›=dÃÁe , õ"_ ›=¾c<e'
¾¨”Ñ@M , 4~ ¨”Ñ@Lƒ , }›U[ ›=¾c<e }›U[ T`ÁU'
¾SM°¡ ƒ , ¾pÆe ä¨<KAe SM°¡ƒ , É`d” ²pÆe ÄN”e
›ð¨`p'
¾^°Ã , ÄN”e ^እÃ , ^እ¾ T`ያU' õ"_ ›=¾c<e'
¾Y`®ƒ , 8~ ¾Y`®} SéQõƒ , õƒN ’ÑYƒ'
2. uvKu? †¨<:- ¾pÆሳƒ SéQõƒ ¨^i' vKu?ƒ pÉeƒ u?}¡`e+ያ”
“ƒ ¾wK<ÃNÇ=e ¾*]ƒ ¨”Ñ@M ”ÅJ’< ¾Nª 20*28'
¾*]ƒU ¾¨”Ñ@MU ¨^i u?}¡`e+Á”“ƒ Nª`Áƒ ¨”Ñ@M”U
SM°¡ ~”U ¾éñƒ Ku?}¡`e+Á” ’¨<::
¾›ªMÉU SéQõƒ vKu?ƒ u?}¡`e+Á” “ƒ çNõ~ MÐ
“†¨<::
KG<K<U Kƒ`Ñ<T†¨<' K ]"†¨<' KUeÖ=^†¨< SÖ¾p ÁKvƒ
`dD“ƒ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 157
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
3. upÉe“†¨<:- ›Y^¨<”U ›ªMÉ SéQõƒ”U Áeéð¨<' S”ðe
pÆe ’¨< ¾›e^¨<” SéQõƒ Å^eያ” ”ÅS[Ö' ”ÅjS
”ÅkÅc“ ŸeI}ƒ ”ÅÖuk ¾›ªMÉ SéQõƒ” çNõƒU ”Ç=G<
›É`ÕM::
¾›ªMÉ SéQõƒ YM×”:-
›ªMÉ SéQõƒ uƒUI`ƒ' uY`®ƒ' ¾U°S“”” Ièƒ
uTp“ƒ eK’Ñ[ HÃT•ƒ uÖpLL¨< ¾Te[Í’ƒ
¾›[ÒÒß’ƒ ¾S]’ƒ YM×” ›L†¨<::
Ÿ›Y^¨< SéQõƒ ”ÅT>Öke'
Ÿ›ªMÉ SéQõƒU ÃÖkdM'
›Y^¨< SéQõƒ ”ÅT>}’}’< ”ÅT>}[ÔS<'
›ªMÉ SéQõƒU uK?KA‹ ›ªMÉ SéQõƒ Ã}’}“K< ¾}[ÔTK<
UdK? pÇc? ƒ`ÕT@ ¨<Çc? T`ÁU ƒ`ÕT@'
¾›ªMÉ SéQõƒ ¾YM×” U”ß:-
¾›ªMÉ SéQõƒ YM×” ¾T>S’Ú¨< Ÿ4 ’Ña‹ ’¨<::
ŸçNò−‰†¨< (Authors Authenticity)
Ÿk•“†¨< (Canonic Authenticity)
ŸÃ² †¨< (Contextual Authenticity)
ŸUeÖ=^†¨< (Dogmatic Authenticity)
uçNò−‰†¨<:- (Authors Authenticity)
›ªMÉ SéQõƒ” ¾éñ ›u¨< uS”ðe pÆe ¾}S\' uS”ðd©
Qèƒ ¾}Ñ<' ^d†¨<” K Ó²=›wN?` QÓ ÁeѲ< “†¨<:: ŸUÉ^© ’<a
›”Ç‹ ØpU dይðMÑ< ’¨< ¾éñƒ:-
¾éñƒU KHÃT• †¨< u’u^†¨< p”®ƒ ¾ Ó²=›wN?` †`’ƒ
”Ç=ÑKî ¾c¨< Mu<“ u U’ƒ ”Ç=k“' ¾Ç=Áu=KAe ¨<`Å~ ¾c¨<
¡ó~ à ¨p ²”É ’¨<::
Ÿ Ó²=›wN?` ÁÑ–<ƒ” ¾cS<ƒ”“ Á¿ƒ” êðªM::
uk•“†¨<:- (Canonic Authenticity)
 uu?}¡`e+Á” ]¡ KSËS]Á Ñ>²? k•“ ÁÑ–<ƒ ¾wK<Ã Ÿ=Ç”
SéQõƒ “†¨<::
 uSkÖMU ›`v°~ ¨”Ñ@Lƒ uu?}¡`e+” k•“ }S´Óu¨< uÃó
¾u?}¡`e+Á” pÆdƒ SéQõƒ SJ“†¨< ¾ ¨k S×'
u2—¨< S/¡/²/ ¾’u[¨< cT°~ ÄeÖ=•e (Justin the Martyr)
 uaU uUƒÑ–¨< u?}¡`e+Á” uçKAƒ Ñ>²? ¾’u=Áƒ” ƒ”u=ƒ“
¾Nª`Áƒ” Te ¨h eKÑ@ ‹” c=’uw cU…M (Memory of the Apostles)
 KSËS]Á Ñ>²? pÆdƒ SéQõƒ” ¾wK<Ó ¾NÇ=e uTKƒ
¾ŸðK¨<“ uu?}¡`e+Á” k•“ ¨<eØ G<K~”U ›"„ ¾ÑKÖ¨< ¾K=Ä”
K=kääe H@_’@−e ’¨<፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 158
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
Bible Through the Ages
Ÿ²=Á kØKA SéQõƒ K=n¨<”ƒ uu?}¡`e+Á” k•“ }S²Ñu< ¾pÆe
›Ó“Ö?−e' ¾pÆe ÎaU'
›ªMÉ SéQõƒ” e“’w M“e}¨<M ¾T>Ñu< ’Ña‹:-
1. uwK<Ó uNÇ=e Ÿ=Ç” ¾}ÑKÖ<ƒ” SW[ © ¾HÃT•ƒ“ ¾Y’
UÓv` ƒUI`„‹” Ö”pq T¨p'
2. ¾ Ó²=›wN?`” ŸGK=’ƒ' †`’ƒ' ÁKU”U Ø`Ø` TS”'
3. KpÆd” ¾}cÖ¨<” ¡w`“ YM×” S[ǃ'
4. ŸYÒ© õMeõ“ Ò` kLpKA KS[ǃ ›KSVŸ`'
5. SêNñ u}éðuƒ ²S” ¾’u\ƒ” G<’@ −‹ TÑ“²w'
6. u U’ƒ Ÿ ¨<kƒ“ Ÿ K=“ uLà ¾J’< e^−‹ K=W\ ”ÅT>‹K< TS”'
SêNõ pÆe “ ƒ¨<òƒ
ትውፊት፡- ›¨ð¾- ›kuK TKƒ c=J” u}Óv`፣ unM “ uêOõ
Ÿ}kuM “†¨< ¾›u¨< ƒ¨<ò„‹ kÇT>¨< SêNõ pÆe ’¨<:: SêNõ
pÆe ¾ Ó²=›wN?` nM SJ’<” ›U’” ¾}kuM’¨< ¾kÅS< ›v„‰‹”
¾ Ó²=›wN?` nM SJ’<” uƒ¨<òƒ eLe[Æ” ’¨<:: u²=I ¡õK ƒUI`ƒ
¾SêNõ pዱe” pwwKAi “ ¾SêNõ pÆe ƒ¨<òƒ” eU[ƒ “ÁK”::
SêNõ pÆe Là ÁÒÖS< ›ÅÒ−‹
SêNõ pÆe” KTÓ–ƒ çNòÁ’< }kwK¨< Áq¿M” ›u¨< “
¾ ’²=I G<K< T°ŸM u?}¡`e+Á” ª’™‡ c=J’< ”ȃ K — K=Å`e ”ʼn
KU ¾U“¨<k¨< ÃH@” H>Ń e“Ö“ ’¨<::¾SêNõ pÆe” ÁIM Ÿõ}—
¾Øóƒ ›ÅÒ−‹ ÁKð “ Ág’ð#uUÉ` Là ”Å }ð}’ cvƒ Ñ>²?
”Å }×^ w` ¾ Ó²=›wN?` nLƒ ¾’è nLƒ “†¨<:: $ S´.11÷6
ð}“¨< ¾uKÖ ›eóó¨< ”Í= ›MÖó¨<U:: ¾ÖLƒ ¾Øóƒ S”ÑÉ w²<
c=J” ª’™‡” ”ÅT>Ÿ}K¨< “ÁK”:-
SØóƒ:- ¾SêNõ pÆስ ¡õKA‹ u}KÁ¿ ¡õKA‹ u}KÁ¿ U¡”Á„‹
ÃÖñK< (›ÃÑ–<U) ’u`:: KUdK? ^እ¾ ÄN”e K¯S ƒ Öõ„
”Å’u` ¾^እየ ÄN”e ƒ`Ñ<U SÅUÅT>Á Áe[ÇM::
U´u^:- u›L¨<Á” ’ÑY ƒ ƒ°³´ pÆdƒ SéQõƒ ”ÇÃ’uu<
ÓŪM }nØKªM ò¨< ¾}Ñ–< cTዕƒ’ƒ }kwKªM:: Ÿõ}—
¾Øóƒ ²S‰U }"H>Êv†ªM::¾aS< ”Ñ<Y Ç=ÄpMØÁ•e u302
¯.U ¡`e+Á•‹” KTØóƒ v¨×¨< ¾SÚ[h ›ªÏ SéQõƒ
”Ç=nÖK< c=ÁÅ`Ó:: uGÑ^‹”U ¾ÄÇ=ƒ (9— S/¡/²) “ ¾Ó^˜
(1527-42¯.U) ¾Øóƒ Ћ u`" SéQõƒ” S´w[ªM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 159
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
l”ጸL:- Ÿ¨<ß J’¨< TØóƒ ÁM}d"L†¨< ›[T¨<Á”“ ðLeö‹
¾pÆdƒ SéQõƒ” ƒUI`ƒ Su[´፣ SéQõ~”U ¾Sq’éçM
( ¾q^[Ö< ¾^d†¨<” Ndw ¾SÚS`)፣ c?^†¨<” ›eóó ÃH@U
pÆdƒ SéQõƒ” KT¨p“ KSK¾ƒ Áe†Ñ[ ð}“ ’u`::
SêNõ pÆe ›G<” LK”uƒ ²S” ”ȃ K=Å`e ‰K;
1. uðnÅ Ó²=›wN?` :- ÁM ›UL¡ M®<M Ó²=›wN?` Ÿõp\ ¾}’d
”ÇÃÖó Qèƒ ”Ç=J”M”U ðnÆ eK’u` K— nK< Å`f“M ::
²ç17÷14፣ T>M 3÷16፣ T‚ 5÷18፣ ›=d 34÷16 #u Ó²=›wN?` SêNõ
ðMÑ< ›”wu<U ›ô ›´μ›M“ S”ðc<U cwex›†ªM“ Ÿ ’²=G<
›”Ç=ƒ ›ƒÖóU$ T‚ 24÷35 #cTÓ UÉ` ÁMóK< nK< Ó”
›ÁMõU$ 1—â?Ø 1÷25 #¾Ñ@ nM Ó” K²K¯KU Õ^M u¨”Ñ@M
¾cwŸ<L‹G< nM ÃI ’¨<$:: ›=d 40÷8 # ›UL"‹” nM Ó” K²K¯KU
ç” ƒ•^K‹$ u`ÓØU SêNõ pÆe Là ¾Å[c¨<” Øóƒ
e”SKŸƒ ¾TÃg’ð¨< ¾ Ó²=›wN?` ðnÉ vÃÖwk¨< Tየƒ
vM cuU ’u`::
2. uሃÃT•ƒ uç’< ›v„‹ ›T"˜’ƒ :-
2.1. pÆd” uØ”no êð¨< u¡w` ÁekምÖ<“ ÃÖwl eK’u`:: #ÃI
¾QÓ SêNõ ¨<cÆ u²=ÁU u “”} Là Ue¡` ”Ç=J”
u›UL"‹G< u Ó²=›wN?` nM Ÿ=Ç” xƒ ›ÖÑw ›’<\ƒ $ ²Ç.
31÷24-26፣ ›=Ác< 24÷26፣ 2—.’ÑYƒ 22÷8 1—.dS<.10÷.25 K<ne 4÷16-20
2.2. uSÑMuØ (w²?ƒ) TZ^¨<Á” wK<Áƒ uw²< ¢ú c=ÑKwÖ< Ÿõ}—
Ø”no ÁÅ`Ñ< ’u` ¾S’h pÍ=¨<” ƒ¡¡Kኛ’ƒ Á×^K< Á”ǔƔ
òÅM Á[ÒÓ×K< eI}ƒ ¾}Ñ–uƒU Áe¨ÓÇK<:: ¾NÇ=e Ÿ=Ç”” ¢
È¡f‹ Á²Òጁƒ ›v„‹U Nª`Áƒ ¾éñuƒ” ¾Ó]¡ cv K=n“ƒ
ƒ`Ñ<U Sc[ƒ uTÉ[Ó c=ÑKwÖ< K²S“‹” Ÿ10000 (›e`
g=I ) uLà ¢È¡f‹ u}KÁ¿ s”s−‹ ›²ÒÏ}ªM::
2.3. K=uLg< uTËK< ¾SéòÁ cK?ዳ−‹ Là Ãê÷†¨< eK’u`:: ucK?Ç
›=d30÷8 u¡` e፣ ›?` 3÷2፣uw^“ 2— Ö=V 4÷13፣ uÖ<w Q´4÷1፣
É”Òà Là 19÷23 ¨.².} uu?}S³Ówƒ ÃkSÖ< ’u` ›=d 39÷4
2.4. cTዕƒ’ƒ” uS¡ðM:- pÆdƒ SéQõƒ ŸT>Öó ŸT>nÖK< —
”Øó ”nÖM uTKƒ ^d†¨<” ›dMð¨< KVƒ WØ}¨< አqÃ}
¨<M“M ¨”Ñ@L©¨< K<ne ¾’@a” ¨ Åa‹ c=ÁXÉƃ vQ` Ç`‰
H@Ê Ó²=›wN?` L²ÒϨ< ›”É ›d ›ØTÏ # ’²=I ¾Q胔
S”ÑÉ ÃS\HM $ wKA "e[Ÿu¨< uኋL cTዕƒ’ƒ }kwሏM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 160
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
2.5. SêNõƒ” unM uTØ“ƒ :- ¨Åòƒ ¯L© ”Ñ<Y }’e„ SêNõƒ”
"Öó wK¨< unL†¨< ÁÖ’<›†¨< ’u`:: ›=Äw 8÷9-10#eK²=I
¾kÅS¨<” ƒ¨<MÉ ÖÃp $ ²Ç.32÷7 #›v„‰†¨<U KS[S\ƒ ’Ñ`
ƒÒ ’`c< ¾T>Áe}U\I“ ¾T>’Ó\I nM”U ŸMv†¨< ¾T>Á¨Ö<
›ÃÅK<U”;$$
2.6. uSK¾ƒ:- ¾}u[²<ƒ” Ÿ ¨<’}™‡ SéQõƒ uSK¾ƒ k•“
uT²Ò˃ ›e}LMð¨<M“M::
ƒ¨<ò © S[Í uwK<à Ÿ=Ç”
 ƒ¨<òƒ SêNõ pÆe ŸSéñ uòƒ ’u` Ó²=›wN?` ¾SጀS]
Á¨<” ƒUI`ƒ K›ÇU Áe}T[¨< }eó ¾cÖ¨<U unM ’u`::
²õ1÷28፣ 2÷5-17 ¾›ÇU MЋU }eó¨<” unM c=kvuK< •[¨< ’¨<
ኋL ¾}éðL†¨<::
 ›u?M“ n¾M Seª°ƒ Ák[u<ƒ(²õ.4÷3-5) Äc?õ ´S<ƒ” Ö=›ƒ
ÁK¨< (²õ39÷6)ŸèOõ uT>kÉS¨< ¾QK=“ QÓ“ uƒ¨<òƒ u}
kuK<ƒ ƒUI`ƒ eK}S\ ’¨<:፡  ›É`Ñ< ¾cLU ›UL¡ ከ “”} Ò` ÃJ“M›› :: ³_U — uƒ¨<òƒ ¾Å
 ’ቢ¿ S<c? Ÿ›ÇU eŸ Äc?õ ¾’u[¨<”“ Ÿ 400-4000 ¯S ƒ ŸS<c?
kÉV ¾}ðçS¨<” ]¡ ¾éð¨< Ÿ›v„‡ uƒ¨<òƒ }kwKA“ u›Kw
−} S”ðe pÆe ’¨<::
 e^›?M” ŸÓwê UÉ` ¾S^ Á¨×†¨< S<c? ›ð ¢M ó
’u` ::#. . . Ñ@ Jà ’@ ¢M ó ’˜ $ ²ç4÷10 KS<c? ¢M ó SJ”
U¡”Á~ U” ”ÅJ’ ›v„‹ uƒ¨<òƒ ÁÑ–<ƒ” S[Í SW[ƒ ›É
[Ѩ< ¾T>}`Ÿ<ƒ ]¡ ›K:: ¨²}.
ƒ¨<ò © S[Í uNÇ=e Ÿ=Ç”
Nª`Áƒ ¨”Ñ@M” c=cwŸ< uêOõ Ácð\ Ó” unM ይተŸ< ¾’u\
ƒ¨<ò © S[Í−‹” ÃÖpc< ”Å’u` SêNõ pÆe ¾T>Á
[ÒÓÖው ሀp ’¨<::
ŸNª`Áƒ ¾}kuM“†¨< ƒ¨<ò„‹ Nª`Á© ƒ¨<ò„‹ c=vK<
Uን݆¨< Ñ@ ‹” ’¨<::1—qa 15÷3-11 #¾}kuMG<ƒ”. . . . ›dMô
cÖ%E‹G<$
Ñ@ ‹” Áe}T[¨< unM c=J” uêOõ ያሰð\M” Nª`Áƒ uSêNõ
"cð\M” Áልተéð¨< ”ÅT>uMØ ÄN 21÷25 Là }ÑMë›M::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 161
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
 K<ne unM ¾}kuK¨<” uØ”no êö›M:: K<ne 1÷1-4
 Nª`Áƒ uƒ¨<òƒ ¾}kuK<ƒ” ƒ”u=ƒ ÖpcªM:: T‚ 2÷23
u’wÁƒ “´^© ÃvLM ¾}vK¨< ƒ”u=ƒ uêOõ ›M}Ñ–U::
 pÆe ä¨<KAe ŸkÅS< ›v„‹ ÁÑ–¨<”:: # Á’@e“ ኢÁ”u_eU S<c?”
”Å}n¨S<ƒ ”Ç=G< ’²=I ÅÓV › Ua›†¨< ¾Öóv†¨< eK
U’ƒU ¾}×K< c−‹ J’¨< ¨<’ƒ” Ãn¨TK<:: $ 2—Ö=V 3÷6
uä¨<KAe“ uS<c? ²”É ÁK¨< ¾²S” `kƒ ÏÓ u×U w²< J• dK
pÆe ä¨<KAe S<c?” uð`*” òƒ }አU` c=ÁÅ`Ó ¾}n¨S<ƒ”
Ö”sÄ‹“ ›eT}™‹ (²ç 7÷11-13) S<c? eT†¨<” dÃÑMç¨<
`c< Ó” eT†¨<” Öpf S“Ñ\ uƒ¨<òƒ ÁÑ–¨< SJ’<”
¾T>Ádà ’¨<::
ƒ¨<ò © S[Í” SkuM ሃÃT• © ÓÈ ’¨<::
pÆe ä¨<KAe K}cKA”o c−‹ #unL‹”U uSMእ¡ ‹” ¾}
T^‹G<ƒ” ¨Ó Á²<$ c=M ƒ¨<òƒ” TK~ ”ÅJ’ ÓMê ’¨<:: Nª`Á¨<
uòM 4÷9 #Ÿ ’@ ¾}T^‹G<ƒ”“ ¾}kuL‹G<ƒ” ¾cT‹G<ƒ”U ’²=I”
[c”” G<K< M”kuM M”Öwp ሃÃT• © ÓÈ ›Kw”:: uHÃT•ƒ 甄
KSqU ŸpÆdƒ SéIõƒ Ò` ƒ¨<òƒ” SkuM ÁeðMÒል :: #ç” ‹G<
lS< unL‹”U u=J” ¨ÃU uSMእ¡ ‹” ¾}T^‹G<ƒ” ¨Ó Á²< :: $
1—}c.2÷15
¨<’}—¨<” ƒ¨<òƒ (¨Ó) Ÿ}[ƒ ŸUÉ^© ›ð- ]¡ “ ሰ¨<—
¨Ó SK¾ƒ ንÇn †¨< K<}`“ }Ÿ ć SêNõ pÆe w‰ /Sola
scriptura‐The bile alone/ d”M ”Å pÆe ä¨<KAe }[~” }[ƒ ƒ¨<ò~”
ƒ¨<òƒ KTKƒ SêNõ pÆe “ u?}¡`e+Á” T[ÒÑÝ−‰‹” “†¨<::
¾pÆdƒ SéQõƒ ›ÁÁ´“ ¡w`
¾pÆdƒ SéQõƒ ¡w` ŸK?KA‹ ¾¯ለT© SêNõƒ ¾}K¾ ’¨<
U¡”Á~U ›éò¨< Ó²=›wN?` ’¨<“ ¡w`U KT>Ñv¨< ¡w` ”É”cØ
SêNõ pÆe Á³M::K<n 4÷16-20፣ ²Ç31÷24-26 u¨`p፣ uc<+ gõ“፣ ×Dõ
፣hT“ Sw^ƒ uTw^ƒ ¾SêNõ pÆe” Lp’ƒ u?}¡`e+Á”
ƒÑMíK‹ ::2—Ö=V 4÷13
¾pÆdƒ SéQõƒ ›Ö“”
SêNõ pÆe ¾}éð¨< uS”ðe pÆe S]’ƒ ’¨<“ ¾T>}
[ÔS¨<U uS”ðe pÆe S]’ƒ w‰ ’¨<:: #T”U Kѳ ^c< K=}[Ñ<U
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 162
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
›M}ðkÅKƒU“$ 2—â?Ø 2÷21 Ÿ Ó²=›wN?` ¾’u[¨<” QMU“ êQðƒ
u Ls vu=KA” ¾’u\ ›ªm−‹ ›Mð~ƒU u Ó²=›wN?` S”ðe ¾}
S^¨< Ç”›?M Ó” ›w^`„ }`Ñ<V…M:: Ç” 4. “5 # ¾nMI õˆ
Áu^M $ S´ 118÷130!
u²=ህU Sc[ƒU *`„Ê¡d¨<Á” ”Å K<}^¨<Á” ”ž^d‹” S
[ǃ dÃJ” uçKAƒ ¾›v„‹” ƒ`Ñ<U Sc[ƒ uTÉ[Ó“ U¡”Á}
êG<ó” uTØ“ƒ ”}[Ñ<TK” :: ÃI Ø”no NÃT•ƒ” ›qÃ… M፣
u}n^’>¨< Kѳ ^e S}`ÔU ¡`eትና” ¾c−‹ ðÖ^ ›eSeKA M ::
— Ó” uÔ ÔÇ“ ¾T>Áe}U\ ›v„‹” uSŸ}M ”}[Ñ<TK” #¾›v„‹”
Mw ¨Å MЋ SMdKG<::$ wLDM“ T>M 4÷5
SêNõ pÆe” KS[ǃ
G. çKAƒ:- çKAƒ Ÿ Ó²=›wN?` Ò` ¾U”“јuƒ çÒ S”ðe pÆe”
¾U”kuMuƒ ’¨< SêNõ pÆe” KS[ǃ Áéð¨<” Ó²=›wN?`
õnÉ SKS” ”ÅT>Ñv ¾T>Á¨<k¨< p.ä¨<KAe Ÿ²=Á G<ሉ ¨<k~“
çÒ¨< Ò` # Ó²=›wN?` ¾nK<” ÅÏ ÃŸõƒM” ²”Å eK— çM¿$ qL
4÷2 wLDM SêNõ pÆe” ¾U”[Çuƒ” ¾S”ðe ÃM “ Øuw
KTÓ–ƒ ¾nK<” vKu?ƒ uçKAƒ SÖÃp ›Kw” ::#Ÿ “”} T”U
Øuw u=ÔÉK¨< dÃ’põ uMÓe“ KG<K< ¾T>cÖ¨<” Ó²=›wN?`”
ÃKU” K `c<U ÃcÖªM››:: Á° 1÷5 Ç©ƒU #ŸQÓI }አU^ƒ”
¯ÁKG<“ ¯Ã•Š” ›w^:: S´ 118. ÁK SKS’< Ó²=›wN?`
XÃÑMêKƒ S[ǃ eKTÉM ’¨<::Ñ@ KNª`Áƒ # ¨<’ƒ S”ðe
uS× ጊ²? ¨Å ው’ƒ G<K< ÃS^‹ኋM$ ዮN 16÷13 ”ÇL†¨< S”ðe
pÆስ” Ÿ}kuK< u%EL ¾}c¨[¨< }ÑMÙL†¨< SéQõƒ” }[Ôሙ::
 Ll K=p pÆe Á_É }eó ŸSl[Ø }SMf #›u?~ ¯Ã’
Mx“” ›w^M˜ $ wKA SçKà ŸËS[ uኋL ’u`:: wK<Áƒ
ŸNÇ=e }ÑMጾKƒ }›U^© É`c„‡” Á²Ò˨<:: SêNõ
pÆe” ¾U”[Çuƒ” Øuw KSÓ–ƒ ¾Øuvƒ vKu?ƒ”
”KU’¨< :: የ Ó²=›wN?`” Ndw uc¨<— Øuw S[ǃ ›Ã‰MU“::
K. T”uw:- SêNõ pÆe Qèƒ ”Ç=J”M” }êፏM“ I胔
¾T>ðpÉ G<K< K=Á’u¨< ÃÑvM:: uT”uw u¾ዕK~ Ÿ Ó²=›wN?` Ò`
”Ñ“—K” :: Ÿ Ó²=›wN?`U ”T^K”::
›=ƒÄêÁ©¨< Í”Å[v uS”ÑÆ G<K< uc[ÑL¨< Là }kUÙ ¾ƒ”u=}
›=dÁe” SêNõ Á’w ’u` Ó²=›wN?` òMጶe” M¢ }[ÔSKƒ::
¾Nª.Y^ 8÷26-40
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 163
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
¾T”uw eMƒ ²È
 ŸÇ` eŸ Ç` ŸSËS]Á eŸ SÚ[h T”uw
 ]¡ S`Ù T”uw KUdK? ¾›w`GU ፣ የÃeNp፣ የÁዕqw ¨.².}
 ›”É ` e S`Ù u²=Á Là ÁK<ƒ” Øpf‹ T”uw
 ¾}¨c’¨<” Øpe u¾k’< T”uw
N. SÖ¾p:- ÁM}[Ç’¨<” ¾SêNõ pÆe ¡õM Ÿ ¨<’}— SUI^”
uSÖ¾p S[ǃ ÉLM:: SÖ¾p ¾ ¨<kƒ S”ÑÉ ’¨<::
Nª`Áƒ Ñ@ ” ð¡` K’- }`Ñ<UM” ÃK<ƒ ’u`:: (T‚
13÷10፣ 17÷36)
›=ƒÄåÁ¨< Í”Å[vU Gw~“ YM×’< ”póƒ dÃJ’<uƒ #
¾T>S^˜ dÕ` ”ȃ ÉLM:: v¡I eKT” ÓÑ^M ;$
wKA c=ÖÃp “ÁK”:: እኛe T”” ”ÖÃp;
1. ¨<’}—SUI^””:- u ¨<’}—Ã~ u?}¡`e+Á” ƒUI` †¨< “
Iè †¨< Ÿ}ScŸ[L†¨< SUI^” uSÖ¾p S[ǃ #›vƒI”
ÖÃp Áe ¨<pITM& K=n¨<”ƒ ÖÃp Ã’Ó\ITM$²Ç 32÷7
2. ŸSéQõƒ:- ukÅUƒ ¾u?}¡`eƒÁ” ›v„‹ ¾ተíñ ¾Sêሐፍ  pÆe
¡õKA‹ Là ¾T>Å[Ó ƒ`ÕT@ “ G} −‹ (Homily) “†¨<& Ÿ’²=I
SéQõƒ pÆe ƒ`Ñ<U “ ¾ƒ`Ñ<U S”ÑÊ‹” ”[ÇK”::
KUdK? ¾pÆe Äሐ”e ›ð¨`p ƒ`Ñ<U uS´S<[ Ç©ƒ“ uÄN”e ¨”Ñ@M
S. TØ“ƒ :- ÁንÇ”Æ ¾SêNõ pÆe ¡õM U¡”Áƒ' êOõ' ¾}
éðuƒ ²S”“ ¾}ÑKçuƒ vIM ›K¨<::KU”; KT”; ”ȃ; }éð
“ }’Ñ[ ¾T>K<ƒ ’Øx‹” TØ“ƒ “ SMf‰†¨<” TÓ–ƒ ”Å}
éðuƒ ²S”“ G<’@ J’” uƒ¡¡M ¾Sêሐõ pÆe” ƒ`Ñ<U KS
[ǃ ÁÓ³M:: ƒ”u=} ›?`ምÁe” KS[ǃ ¾vu=KA” S”ÓYƒ&
¾›ÃG<É” ’v^© G<’@ “ ]¢‹ TØ“ƒ ÁÓ³M::
W. S}Óu`:- ŸSêNõ pÆe Ò` ÁK” Ó”–<’ƒ SêNñ” Ñ´}” ¾ÓM
”w[ƒ KTÉ[Ó ¨ÃU u¡ብ` KTekSØ w‰ ›ÃÅKU::ÃMl”U
T¨p“ TØ“ ‹” ¾}éð¨<” KS}Óu` ƒ ³³~” KSŸ}M
^d‹”” ŸTeKSÆ Ò` SJ” ›Kuƒ::
u¾k’< ¾U“’u¨<” u Kƒ ¨<KA›‹” u}Ñu`’¨< lØ` uMv‹”
à }TM Ã[Ç“MU::pÆd” ›KU” ¾k¾\ƒ ¾ Ó²=›wN?` nM ¾J’¨<”
SêNõ uIè †¨< uTd¾ƒ ’¨<::KpÆe nK< ባK” T˜’ƒ“ ¨<kƒ
ŸIè ‹” Ò` ›³UÅ” uS}Óu^‹” à ¨nM ::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 164
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
›ÃG<É” ÁIM SêNõ pÆe” ¾S[S[ ›M’u[U ¨Å Ó²=›wሔ@`
Sp[w ›n †¨< ”Í=::K²=IU ’¨< Ñ@ ‹” ‹‹ “”} በSéQõƒ ¾²LKU
Ièƒ ”ÇL‹G< ÃSeL‹%EM“ ’c<” ƒS[U^ላ‹G< ’`c<U eK’@
T>Sc¡\ “†¨<:: ’Ñ` Ó” Qèƒ ”Ç=J”L‹G< ¨Å’@ MƒSÖ<
›ƒ¨ÆU›› ÄN5÷39 ÁL†¨<:: # uSê““ƒ SéQõƒ uT>cÖ<
Sê““ƒ }eó ÃJ”M” ²”É ›ekÉV ¾}éð¨< G<K< KƒUI` ‹” }
ê÷M“$ aT@15÷4 #nK?” cU„ ¾T>ÁÅ`Ѩ< u?~” uSM"U ›Kƒ LÃ
Á’ì MvU c¨<” ÃSeLM::$ T‚ 7÷24 ”Å}vM” uSðçU M”}Ñw
[¨< ÃÑv“M::
¾SêNõ pÆe ¨<’}˜’ƒ
¾SêNõ pÆe” ¨<’}˜’ƒ ¾Á²¨< ¨<’ƒ ÁdKð ]¡“ K?KA‹
Ue¡`’ƒ” Á[ÒÓØM“M:: u?}¡`e+Á”U ›UL"¨<Áƒ uSJ“†¨<
#›UL"¨<Áƒ ¾J’< pÆdƒ Séሕፍƒ$ wL ƒkuL†ªK‹::SêNõ pÆe
¨<’}— ’¨< e”M ¾T>Ÿ}K<ƒ” ÁSK¡ M::
1. ¾›UL¡ nM ’¨< # Ó²=›wN?` ›K$ #Ñ@ ‹” ”Ç=I wKA ›e}T[ $
#S”ðe pÆeU }VM}¨< }“Ñ\$ ¾T>K<ƒ nLƒ ¾SêNõ pÆe
ƒUI`ƒ U”ß T” SJ’<” Ád¾“M:: K²=IU ’¨< Ç©ƒ #nMIU
¨<’ƒ ’¨<$ S´.118÷142 ÁK¨<” ¾Ñ@ ‹”” Á瓨< ::ÄN.17÷17
2. ò~ ¨<’}— ’¨< Ÿw²<−‡ Ø” ¨<Á” êሑö‹“ ¾HÃT•ƒ Sé-
Iõƒ }KÄ ¾ ]Ÿ<” vKu?„‹ ጸሐõያኑ”U J’ K?KA‹” uበLÓ ¾u ‹
dÃM u Ÿ<M ®Ã” êÉl” êÉp፣ Ö=œ~” Ö=›ƒ wKA የT>ǘ“
¾T>Áe}U` SêNõ ’¨<:: KUdK?:- ¾Seõኑን“ ’u=¿ S<c? iiƒ
(ዘç.2) ፣ eI}~ (²ç.20÷10-13) ^c< uéð¨< SêNõ SÖkc<:: የንጉሡ
Ç©ƒ Ö=›ƒ“ ”eN (2—dS<.11÷12)&¾cKAV” u Ó²=›wN?` S¨ke
(1— ’ÑYƒ11÷9-13)&¾â?ጥae uƒ¡¡K— U’~ S¨Åe (T‚16÷16-20)፣
ueI}~ SÑcè (16÷21-23)& ¾u`“ve“ ¾d¨<M SŸóóƒ (¾N.Y^
15÷39) ፣¾Ä“e ¾^c<” eI}ƒ“ S ²μ‹ (ƒ”.Ä“e) uƒ¡¡M SÓKê::
c−‹” u”eH ¨Å Ó²=›wሔ@` TÉ[e” ›LT¨< ÁÅ[Ñ ¨<’}—
SêNõ SJ’<” Áe[Ç“M::
3. ŸIK=“ ǘ’ƒ Ò` ÁK¨< eUU’ƒ:-#nMI KÑ<aa ×óß ’¨<$ S´
118÷103 ¾SጽNõ pዱe” nM“ ¾ K=“ ¨<’ተ— ¨<’ƒ ŸSJ“†¨<
¾}’d G<K~U › É`Ñ< ¾T>K<” ›”É ’¨< :: ይH@U ›”vu=−‡”
¨Å ውeש¨< ¨<’ƒ Ÿ Ó²=›wN?` Ò` ¨Å S•` ¾T>ÁÅ`e
¾ ¨<’ƒ nM SJ’<” Ád¨<nM :: KUdK? SêNõ ›”É ¨”É
u›”Ç=ƒ c?ƒ eKS¨c” ¾T>’Ó[”“ ¾›”É Ö?’— c¨< QK=“
ǘ’ƒ ›ÃÒÛU w‰ dÃJ” }Sddà SMe ›L†¨<:: ¨Å
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 165
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
êÉp ¾SSKe ÃK< Ÿ ¨<’}—’~U uLà ŸK?KA‹ SጽNõ G<K<
M¿ (pÆe) SJ’<” Á[ÒÓØM“M:: ¾ Ó²=›wN?` S”ðe ÁKuƒ
SêNõ G<K< KƒUI`ƒ“ K}Ódê Mw”U KTp“ƒ uêÉpU ላK¨<
U¡` ÃÖpTM:: 2— Ö=V 3÷16!
4. T[ÒÑÝ ›k^[u< :- ^c<” u ¨<’}— T[ÒገÝ−‹ “ ¾Ue¡a‹
›k^[u< Á瓨< Ll SêNõ K}አU^~U J’ K ]¢‡ Ue¡`
›k^[u< ›dT˜ ’¨<:: KUdK?:- ¾ÄN”e ¨”Ñ@M U°^õ 9 °¨<`
J• }¨MÊ eK}ð¨c¨< c¨< }AU^ƒ c=ÑMê
1—. ¾Ô[u?„‹” 9÷8-9
2—. ¾^c< 9÷11-15፣23÷24
3—. ¾¨LЇ”“ 9÷40
4—. ¾}nªT>−‡ Ue¡`’ƒ 9÷16 uTp[w Áç“M::
›w³—¨<” ¾NÇ=e Ÿ=Ç” ]"© ¡õM ¾ጻðM” K<ne c−‹ x
−‹”“ T°[Ô‹” uS[Í’ƒ ›p`x›M:: Ÿ ’²=IU uNª`Áƒ Y^ 32
›Ña‹ 54 Ÿ}V‹ “ 9 ¾ Ll vQ` ¨Åx‹ ”Ç=G<U 95 c−‹ 62~
uK?L ¾NÇ=e Ÿ=Ç” ¡õKA‹ ÁK}Ökc< c=J’< u}ÚT]U ›¨<ÓeÙe
Ö=v`Äe፣ ¡L¨<ÉÄe፣ H@aÉe òK=¡e “ ôe}e ¾SdcK<ƒ ¾aU S]
−‹ c=Ökc< ›”ÉU ]"© eI}ƒ ”ÅK?Kv†¨< }[ÒÓÙ›M::
5. ¾ƒ”u=~ }ðíT>’ƒ :- ¾SêNõ pÆe” ¨<’}—’ƒ “ ¾ Ó²=›wN?`
nM’ƒ ¾T>Á[ÒÓØM” ¾T>J’¨<” ›ekÉV uƒ¡¡M S}”uዩ ’¨<::
^° 22÷6-7
Sc=G© “ ¯KTkó© ƒ”u=„‹
5.1. ƒ”u=ƒ u ”} ¡`e„e (Sc=G©) ¾’ቢÁƒ nLƒ uÑ@ ‹”
uƒ¡¡M }ðጽሟM :: KUdK? ÁIMU:-
¡`e„e ¾T>ÑKØuƒ ²S” (Ç”.9÷25-27)
¾T>¨KÉuƒ x (T>¡.5÷2፣ K<ne 2÷1-7)
QTT} SekK< (S´.21(22) ÷16፣ 22÷18)
u30 w` SgÖ<“ ¾}ѳ¨< S_ƒ (²" 11÷13 “ }[ð ›?`U .7÷14
T‚ 27÷6-10)
¾¡`e„e S†”Ÿ`:: # Њ”“ ÓaŠ” †’Ÿ\˜ $ }wሎ
kÉV }’Ó^M::
Ÿ2000 ¯S ƒ uòƒ ¾}’Ñ[¨<“ ²õØ[ƒ c=éõ u1500 ቅ.ል.ክ
¾}éð¨< ŸÃG<Ç u?ƒ ¾T>’Óc¨< ›g“ò¨< ›”ud u¡`e„e }
ðêTM:: (²õ 49÷8-13፣ ^° 5÷5፣22÷16)
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 166
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
5.2. ¯KTkó© ƒ”u=ƒ uƒንu=} Ç”›?M u¨`p፣ uw`፣ u’Ne፣ uw[ƒ፣
ug¡L “ w[ƒ u}ScK ›k^[w uÆ` ”cdƒ UdK? ¾}’Ñ[¨<
¾ ÁL” S”ÓY ƒ SkÁ¾` Ñ>²? dó’õ Ÿvu=KA” ËUa eŸ
²S“‹” SðçS< }[ÒÓጧM:: Ç”.ŸU°.7÷8 “ ŸU° .10÷12
5.3. u¨”Ñ@M ¾}íñ ƒ”u=„‹“ }ðéT>’ †¨< eK ›=¾\dK?U ¾}’Ñ
[ ƒ”u=ƒ
#cLUi ¾T>J’¨<” u²=I k” ”"D” w ¨<m ›G<” Ó” Ÿ›Ã”i
ተc¨<a›M:: ¨^ƒ ÃS×wሻM“ ÖL„‹i” pØ` ÃkØ\whM
ßwhMU u¾uŸ<K<U ÁeÚ”lhM ›”ˆ”U u›”ˆU ¨<eØ
¾T>•\ƒ” MЋi” ¨Å ‹ ÃØLK< : u›”ˆ ¨<eØU É”ÒÃ
uÉ”Òà Là ›Ã}¨<U ¾Sጎብ–ƒi” ²S” ›L¨piU“:: $ K<n
19÷41-44 #S"•‹“ ÁM¨KÆ T ç•‹ ÁLÖu< Ö<„‹U wì<¯” “†¨<
¾T>K<uƒ Ñ>²? ’J ÃS×M“ K^d‹G<“ KMЉ‹G< ›Mpc<:: $ K<n
23÷29
 ’–>I ƒ”u=„‹ u32 ¯.U ›"vu= u›UL"‹” }’Ó[¨< : K<ne u60 ¯.U
c=êóቸው u70 ¯.U uኢ¾\dK?U SðéT†¨<” u130 ¯.U ÑÅT Äc?õ
¨MÅ¢`Ä” /Josiphus flavius ]The antiquities of the Jews,bool18/
dÔe : SêNõ pÆe u}éðuƒ ²S” ¾’u\ ŸdÔe }é^] Ndx‹
u}K¾ ”ዲG<U çNò−‡ dÔ+eƒ dÃJ’< Ÿ²S“ƒ uኋL ¾}[ÒÑÖ<
dÔd© Nq‹” kÉV ÑMë›M::
²õ 10÷25 óK?p eKT>vK¨< c¨< Á¨^M ƒ`Ñ<U SŸóðM TKƒ
’¨<:: ”Ç=G< ¾}vK¨<U UÉ` u²S’< eK}ŸóðK‹ ’¨< :: udÔeU
UÉ` v”ድ ¨pƒ ›”É ”Å’u[‹“ Ÿ²S” uኋL ”Å}ŸóðK‹
ÃÑMéM::
SêNõ pÆe up`u< ¾}[ÒÑÖ¨<” ¾S_ƒ ¡w’ƒ (K<M’ƒ)
kÉV }“Óa›M:: ›=d 40÷22 #uUÉ` ¡uw ÃkS×M$
u1500 u¢ø`’>Ÿe ¾}[ÒÑÖ¨< ¾S_ƒ uvÊ ’Ñ` LÃ S”ÖMÖM
uSêNõpÆe ›ekÉV }ÑMë›M:: ›=¿ 26÷7 #UÉ]~”U u ‹ª
›”Ç‹ ›Mv Á”ÖKØLM$
”êI“ vM}}¢[uƒ ²S” SêNõ pÆe Áu[ ’u`:: ²% 19÷14-
16፣ ²K? 6÷27-28 up`u< dÔe ÃI”” eKÅ[cvƒ }IªeÁ”” /v¡‚]
Á”/ KTe¨ÑÉ ¾T>ÁeðMÑ< ”Å SkkM ፣SK¾ƒ /Ÿ<¨]”+”/Ndx‹”
›p`ቧM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 167
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
¾K?KA‹ Ue¡`’ƒ
SNSÉ S"” }q×Øa ×* ~” c=ÁÖó # ¾SêNõ MЋ
$ ›ÃG<É“ ¡`e+Á•‹ ”ÇÃ’Ÿ< ›´μ›M :: ÃI ¾SNSÉ
Ue¡`’ƒ SêNõ pÆe uÖL„‡ Ÿ}cÖKƒ Ue¡`’„‹ ›”Æ
’¨<:: l`›” #u¨<e×D SS]Á“ w`G” ÁKvƒ $ wKA *]ƒ“
’u=Áƒ” ¨”Ñ@M”U # eªU u¨<e×D kØ “ w`G” ›Kvƒ $
c<^I 5÷46 c=M ¾SêNõ pÆe” ¨<’}—’ƒ ÑMë›M :: u}
ÚT]U u}ÅÒÒT>“ u}Sddà ›ÑLKêU eKSêNõ pÆe
ÃSc¡^M::
c<^ 2÷53-87፣ 121፣ 144፣ 174፣ 176፣ 213፣ 285፣ 111÷ 7፣ 20፣ 23፣ 48፣
78 ፣81፣ 100፣ 4÷46፣ 51፣ 105 ፣6÷155
የSêNõ pÆe ›ÑLKê
uSêNõ pÆe ¾}KÁ¿ ¾›ééõ (¾›ÑLKê) eM„‹ “e}¨<LK” ::
’²=I”U Sc[ © eM} êOö‹ “ ´`´` ¾›ÑLKê eM„‹ wK”
u²=I ƒUI` ‹” ”ŸõL†ªK”::
1. Sc[ © eMተ èOö‹ :- Sc[ © eM} êOö‹ ¾U”L†¨<
›^ƒ ›Ã’ƒ c=J’< ’²=IU:-
G. ƒረ"© :- ¡e}ƒ “ G<’@ −‹” uƒ[" ¾T>²Óu< c=J” u ]"© ›k^
[u< ¾}éñ SêNõƒ” Á"ƒ M::KUdK? - ²õØ[ƒ ፣ ’ÑY ƒ፣
¾Nª`Áƒ Y^. .
K. Y’-ÓØT© :- uÓØU፣ up’@“ UdK?Á© S”ÑÉ ¾T>ÑMê c=J”
Ÿ=’Øuv© ›k^[w ›K¨< KUdK? መኃM¾ SኃMÃ ²cKV” ፣ SêNፈ
ኢÄw:. . .
N. ƒUI` ©:- ¾SêNõ pÆe” Sሠ[ተ ƒUI`ƒ ukØ
¾T>ÑMêM” /¾ƒUI` © S”ÑÉ ¾T>Áብ^^M” ’¨<:: *]ƒ ²K?
ª¨<Á” ፣ ¨”Ñ@K ÄN”e *]ƒ ²ÇÓU ¨.².}
S. ^ Á©:-pÆd” Ó²=›wN?` uÑGÉ“ uIMU }ÑMï ¾’Ñ^†¨<”
uêOõ Ácð\uƒ S”ÑÉ c=J” UeÖ=^© SÓu=Á−‹ / ”qpMi/
‐Codes‐ uw³ƒ ÃÖkTK<:: KUdK? uƒ”u=} Ç”›?M ¾}ÑKç¨< ’w`፣
Éw ፣›”ud c¨< ¨.².}. . . ¾T>SKŸƒ ’u`:: u^ ¾ ÄN”e ¾}ÑKç¨<
¾²”Ê “ ¾›¨<_¨< ›"L© ›k^[x‹ ¾Ç=Áu=KAe“ Nd© Sc=I UdK?
Á© ›k^[x‹ c=J’< :: uSc©Á¨< ¾ ¾¨< uÓ ÅÓV ›UL"‹”“
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e” ÃÑMéM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 168
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
2.´`²` ›ÑLKï‹
uSêNõ pÆe ÁK¨<” õèU ›”É’ƒ ”ÅU“e}¨<M u}KÁ¿
çNòÁ” ¾k[u< ¾}KÁ¿ ›ÑLKï‹ ›K<:: ÃI Ó” ðêV ¾Ndw M¿’ƒ”
›Á”çv`pU ::UdK?−‹:- T‚ 17:1 K<n 9:28/¾Ñ>²? ›ÑLKê/ T‚−e “
T`qስ Ÿ 6 k” u%EL c=K< Ÿ6— k” u%EL up`w ÁK< k“ƒ c=J’< K<ne
Ó” u`ÓÖ˜’ƒ 8— k” wKA ÑMë M:: ÃI ›k^[w ›"vu=”“ ¾u?ƒ
lØ`” uS“Ñ` ”ÇK M¿’ƒ ”Í= ¾}KÁ¾ Ndw ›ÁSK¡ƒU::
T‚ 26÷34 ፣T` 14÷30 Êሮ c=ठZeƒ Ñ>²?“ G<K‚ Êa
c=ठZeƒ Ñ>²? ¾T>K¨<” Ãμ }KÁÃ…M ÃLK<::uSሠ[~ }ðLÑ>¨< ሐdw
pÆe â?Øae Ñ@ ” ንÅT>¡Å¨< }’Óaƒ SðçS< c=J” ¾Êa Û¤ƒ
w²< Ñ>²? ›”Å—¨<” ठG<K}—¨<” eŸ=ÁcT ¾T>²Ñ¾¨<” S²Ó¾ƒ
T‚−e ›MqÖ[¨<U T`qe qØa M:: eK²=IU ’¨< ¾Ndw ›”É’ƒ
¾›ÑLKê M¿’ƒ ¾U”K¨<::
T`qe 15÷25 ፣K<ne 23÷34 T`qe Ñ@ ‹” ¾}ckKuƒ” cዓƒ
Zeƒ c=K¨< K<ne eÉeƒ wKA ²Óx›M:: Ÿ²=I ¾U”[Ǩ< T`qe
¾epKƒ ¨<d’@¨< ¾}cÖuƒ”“ SekM }g¡V Ñ<μ ¾ËS[uƒ” 3 cዓƒ
ËUa c=qØ` K<ne SekK< Là }†”¡a ¾}ckKuƒ” c¯ƒ
²Óx›M ::Ndu< Ñ@ SŸ^ SekM SkuK< c=J” ›ÑLKÖ<” ”ž^d†¨<
¨eŨ< M::
T` 16÷2 ፣ÄN 20÷1 ¾pÆdƒ ›”eƒ” ¨Å Ñ@ Snw` S¨<[É
c=ÑMè T`qe #uTKÇ çNà Ÿ¨× u%EL $ ÁK¨<” ዮN”e #Ñ“ ÚKT
dK TKÇ $ÃK<“ SêNõ pÆe }ÒÚ ¾T>K< ›K<:: ]ካ© H>Å~”
e”Ÿ }M ¾›ÑLKê M¿’ƒ w‰ J• “ገ–ªK” :: U¡”Á~U ÄN”e
SÓÅL©ƒ T`ÁU ŸG<K<U /ŸNª`ÁƒU/ kÉT ¾H@Å‹uƒ” c¯ƒ
c=Áካƒƒ T`qe pÆdƒ ›”eƒ SÓÅL©ƒ T`ÁU” ÚU[¨< ¾H@Æuƒ”
c¯ƒ ÑMï›M::
¾SêNõ pÆስ ›”É’ƒ
ulØ` 81 ¾J’<ƒ“ Ÿ40 uT>uMÖ< c−‹ ¾}éð¨< SêNõ pÆe
uHdw u¯LT “ uS”ðe ›”ድ ’¨<:: ¾²=I ›”É’ƒ U”Û ÅÓV
u›”É S”ðe pÆe U]ƒ Séó ’¨<::
¾G<K~ Ÿ=Ç“ƒ አ”É’ƒ wK<à “ NÇ=c Ÿ=Ç” }wKA uG<Kƒ
¾T>ŸðK¨< SêNõ pÆe uƒ”u=ƒ “ õéT@ ›”ድ ’¨<:: wK<à ¾ÉI’ƒ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
}eó” Ã}’wÁM NÇ=e õéT@¨<” Áue^M :: Øpf‡” ÁÑ“´u< ²õ 3÷15
፣ÑL 4÷4 ፣²õ 12÷3 ፣ ÑL3÷8 ፣›=d61÷1-2 ፣K<n4÷17-19 ›?`.31÷31-34፣ °w
8÷8-13
¾¯LT ›”É’ƒ :- SêNõ pÆe #¾²K¯KU Qèƒ ÃJ”M” ²”É }
êö›M:: ÄN.21÷25 ÃI ¯LT ¾SêNõ pÆe ¡õKA‹ G<K< ¯LT ’¨<::
¾Nª.Y^ 7÷53
¾S”ðe ›”É’ƒ :-pÆe SêNõ u›”É S”ðe eK}éñ uS”ðe ›”É
“†¨<:: pÉe“†¨< “ ›”É’ †¨<U ¾T> ¨k¨< ¾S”ðe pÆe ÃM
eKT>ÑKêv†¨< ’¨<:: #¾ Ó²=›wN?` S”ðe ÁKuƒ SêNõ G<K<
KƒUI`ት“ K}Ódê Mw”U KTp“ƒ uêÉpU LK¨< U¡` ÅÓV
ÃÖpTM :: $ 2— Ö=V 3÷16 ”Ç=M
መልመጃ ሁለት
1. Aንዳንድ ቦታዎችና የሰዎች ስሞች በመጽሐፍ ቅዱስ ለምን Aይገለጽም ?
2. በመጽሐፍ ቅዱስ በሰባት የተቀመሩ ነገሮችን ግለጹ?
3. መጽሐፍ ቅዱስ ስንት ዓይነት ዘርና ዘመን Aቆጣጠር Aለው?
4. የIትዮጵያውያን ባህል ከመጽሐፍ ቅዱስ ባህል ጋር የሚያመሳስለው
በምን በምን ነው?
5. ዘፍ 3፥9 ላይ Aዳም Aዳም ወዴት Aለህ ያለው ለምንድነው?
6. የላሜህ ንግግር ምን ያመለክታል ዘፍ 42፥3
7. ፊት በመጽሐፍ ቅዱስ ምን ማለት ነው?
8. መቆም በመጽሐፍ ቅዱስ ዘይቤ ምን ማለት ነው?
9. Eጮኛ በመጽሐፍ ቅዱስ ምን ማለት ነው?
10. ወንድም የሚባለው በመጽሐፍ ቅዱስ Eንዴት ያለውን ነው?
11. Iትዮጵያ ከEስራኤልውያን ጋር የሚያመሳስላቸውን ባህል ግለጹ ?
12. መጽሐፍ ቅዱስ ለቤተክርስቲያን ምኗ ነው?
13. ሀገረ Eስራኤል ለምን ተመረጠች?
14. የሰናOር ሜዳ ምን የተደረገበት ነው ?
15. በገሊላ Aውራጃ የሚገኙ ቦታዎች ግለጹ ?
16. በይሁዳ Aውራጃ የሚገኙ ከተሞችን ዘርዝሩ?
17. በሰማርያ የሚገኙ ከተሞችን ጻፉ?
18. ፈሪሳውያን ምን Aይነት ህዝቦች ናቸው?
19. በመጽሐፍ ቅዱስ የሚገኙ ነገዶችን ግለጹ?
169 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 170
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

1.1. ŸUዕ^õ.1-5 eK Y’-õØ[ƒ“ ስለc¨< MЋ ¨<Ékƒ“ ¾SËS]Á−‡

U°^õ 1
›u¨< °ÉT@
የመጽሐፍ ቅዱስ Aከፋፈል 1.2. ŸU°.6-11 ¾c¨< MЋ S¡óƒ“ p׃ eKvu=KA” Ó”w ÓÑ^M::
1.3. ŸU°.12-25 ¾›w`ሃU ¾ U’ƒ Ñ<μ“ ¾cÊU“ ¾Ôሞ^ Øóƒ ¾Ãስሐp ]¡
¾wK<à Ÿ=Ç” SéQõƒ /4100-180 ቅ.ል.ክ/ 1.4. ŸU°.26-50 ¾Áዕqw“ ¾Äc?õ ]¡ ¾ e^›?M ¨Å Ówê SH@É
¾wK<ይ Ÿ=Ç” SêNõƒ 46 c=J’< ŸcLd G<Kƒ/32/ uLÃ pÆd”
uS”ðe pÆe S]’ƒ êð¨< M:: ›w³—¨< ¾wK<à SêNõƒ ¾}
éñƒ uዕw^¨<Á” s”s ’¨<:: ¾}¨c’<ƒU SêNõƒ u›[Tá /uf] 2. *]ƒ ²ç›ƒ
Á/ s”s }êðªM:: KUdK? ƒ”u=} Ç”›?M፣ ƒ”u=} ›?`ምÁe ¨²}... ¾eS< ƒ`Ñ<U:- ²ç›ƒ ¾T>K¨< ¾Ó ´ nM S¨<׃ TKƒ ’¨<፡፡
¾wK<à Ÿ=Ç” SêQõƒ Ÿ}éñuƒ Ñ>²? ŸÁ²<ƒ Hdw“ Ÿ›ጻጻõ ¾ e^›?M” ŸÓwê S¨<׃ ÓÑ^M::
G<’@ †¨< ¾QÓ፣ ¾ ]¡፣ ¾S´S<`“ ¾ƒ”u=ƒ ¡õM }wK¨< u›^ƒ ጸNò¨<:- pÆe S<c? ’¨<:
ßðLK<:: ¾ጻðuƒ ²S”:- u1500 p.M.ክ ¾}ጻðuƒ x uÅw[ c=“
ò~:- ¾ e^›?L¨<Á”” uÉ”p }›U^ƒ ŸÓwê Óμƒ Ÿv`’ƒ u?ƒ
u Ó²=›wN?` ÃM S¨<× †¨<”“ ¨Å Ÿ’¯” ÁÅ[Ñ<ƒ” Ñ<μ
¾QÓ SêNõƒ ÃÑMéM::
¾QÓ SጻQõƒ QÓ u}cÖuƒ ²S” Aካባቢ ¾}ጻñ ›e` Sጻሕõƒ ›ŸóðK<:- *]ƒ ²ç›ƒ 40 Uዕ^ö‹ c=•\ƒ u4 ®uà ¡õKA‹ ßðLM::
”SKŸ K”::
1. *]ƒ ²õØ[ƒ 6. SêNð ›=Ác< ¨MÅ ’« 2.1 ŸU°.1-4 ¾S<c?” ]¡ ŸMÅ~ eŸ °ÉÑ~ ÁK¨<”“ SÖ^~”
2. *]ƒ ²ç›ƒ 7. SêNð Sdõ”ƒ 2.2 ŸU°.5-11 uÓwê Là eK¨[ƃ 10 Spcõ„‹
3. *]ƒ ²K?ª¨<Á” 8. SêNð \ƒ 2.3 ŸU°.12-15 ¾›?`ƒ^” vI` u Ó²=›wN?` ÃM ShÑ^†¨<
4. *]ƒ ²%<Ml 9. SêNð Ÿ<óK? 2.4 ŸU°.16-40 ¾S<c? uc=“ QÓ” SkuK<”“ Y^›?M ×ዖƒ በTUK"†¨<
5. *]ƒ ²ÇÓU 10. SêNð H@•¡ Sk× †¨<”“ S“ ŸcTà ”Ũ[ÅL†¨< ¨<G Ÿß”Ý
*]ƒ:- nK< ¾c<`eƒ c=J” w`ሃ” TKƒ ’¨<:: u°w^ÃeØ „^፣ በÓ]¡/
”ÅðKkL†¨< ÓÑ^M::
ê`°/ •ምe ÃvLM:: QÓ TKƒ ’¨<:: # QÓህ K Ó_ Sw^ƒ
KS”ÑÈU w`G” ’¨<:: $ S´118÷105 ”Ç=M:: 3. *]ƒ ²K?ª¨<Á”
¾eS< ƒ`Ñ<U:- ²K?ª¨<Á” TKƒ ¾K?ª¨<Á” TKƒ ’¨<፡፡K?ª¨<Á” TKƒ
1. *]ƒ ²õØ[ƒ K Ó²=›wN?` ¾k[u< Ÿ Ó²=›wN?` Ò` ¾}×ul TKƒ ’¨<::
¾eS< ƒ`Ñ<U:- ²õØ[ƒ ²MŃ፣Ó˜ƒ፣ ¨Å S•` SU׃ TKƒ çNò¨<:- pÆe S<c? ’¨<::
’¨<:: ¾}éðuƒ ²S”:-1500 p.M.ክ
¯Lማ¨<:- የሰው ልጆችን Aፈጣጠርና ውድቀት መግለፅ፣ AርEስተ ¾}éuƒ x :- uc=“ }^^ LÃ ’¨<:: (ሳዑዲ አረቢያ)
ò~:- eK Y`ዓƒ ¡I’ƒ eKSeª°„‹ eK Y`¾ተ Ö=›ƒ eK u¯Lƒ
Aበውየሃይማኖት ጉዞ ማሳወቅ ነው፡፡ eK SvM°ƒ/UÓx‹ “ eK Y`¯} Òw‰ ÓÑ^M::
ጸNò¨<:- pÆe S<c? ’¨<
¾}íðuƒ፡- ²S” u1500 p.M.¡`e„e ’¨<:: ›Ÿóðሉም:- *]ƒ ²K?ª¨<Á” 27 U°^ö‹ c=•\ƒ u4 ®uà ¡õKA‹
ßõLM::
¾}éðuƒ x :- uÅw[ c=“ ’¨<::
3.1 ŸU°1-10 eK SYª°ƒ“ Y`¯ተ ¡I’ƒ
ò~፡- eK Y’-õØ[ƒ፣ eK ›` e} ›u¨<፣ eK c¨< MЋ uÅM“
3.2 ŸU°11-16 eK መvM°ƒ“ S”éƒ
p׃ eK ›w`HU“ ²a‡ ]¡ ÃÑMêM“M::
3.4 ŸU°17-22 eK Òw‰“ ¾"I“ƒ U`Ý
›ŸóðK<:- *]ƒ ²õØ[ƒ 50 U ^ö‹ c=•\ƒ u4 ¯በà ¡õKA‹
3.5 ŸU°23-27 eK QÓÒተ Ó²=›wN?`“ u¯Lተ e^›?M
ßðLM::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 171 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 172
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
4. *]ƒ ²%<Ml
¾eS< ƒ`Ñ<U:- ²%<Ml ¾T>K¨< nM ¾Óእ´ c=J” ¾lØ` QÓ TKƒ ’¨<::
çNò¨<:- pÆe S<c? ’¨< ¾}íðuƒ ²S” u1500 p.M.¡`e„e ’¨<::
¾}éፈበት x :- uc=“ }^^ LÃ ’¨<::
ò~:- eK e^›?L¨<Á” G<Kƒ Ñ>²? SqÖ` ŸÓwê ¾¨Ö<ƒ” e^›?L¨<Á”
eU ´`´`“ e^›?L¨<Á” uSuÅL†¨< Sk× †¨<” ÃÑMéM::
›ŸóðK<: *]ƒ ²%<Ml 36 U°^ö‹ c=•\ƒ u4 Aበà ¡õKA‹ ßðLM::
1— ŸU° 1-10 uc=“ cõ[¨< dK< KÑ<μ S²ÒË †¨<” “ SqÖ^†¨<”
2— ŸU° 11-12 Ÿc=“ }^^ eŸ nÈe É[e ÁÅ[Ñ<ƒ” Ñ<μ
3— ŸU° 12-25 vKS ²³†¨< ¾40 k’<” S”ÑÉ 40 ¯Sƒ SÕ³†¨<”“ Sk× †¨<”
4— ŸU° 26-36 ¨Å Ÿ’¯” KSÓvƒ S²ÒË †¨<” “Ñ—K”::
5. *]ƒ ²ÇÓU
¾eS< ƒ`Ñ<U:- ²ÇÓU TKƒ uÓ ´ ¾}ÅÑS QÓ TKƒ ’¨<::
çNò¨<:- pÆe S<c? ዘÇÓU” K›u¨< ¾}“Ñ[¨<” K¨<K<É ÃናÑረዋM
wK¨< 4 ¡õM ›É`Ô êö M::
¾}íðuƒ ²S”:- u1500 p.M. ¡`e„e ’¨<::
¾}íðuƒ x :- uc=“ }^^ ’¨<::
ò~:-Ÿ²ç›ƒ ËUa ÁK<ƒ” SéQõƒ uewŸƒ SM¡ SÉÑU ’¨<::
›ŸóðK<:- *]ƒ ²ÇÓU 34 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯uà ¡õKA‹ ßõLM::
1— ŸU° .1-11 Tdcu=Á ÁKð¨<” ”Ç=Áeu< / ”Ç=Áe ¨<ሱ</
2— ŸU° 12-26 ›ÇÇ=e QÓÒ} *]ƒ” ”Ç=Öwl
3— ŸU° 27-34 TeÖ”kmÁ ¨Å òƒ Ó²=›wN?`” ”ÇÃuÉK<
4ኛ ¾S<c?” [õƒ“ ¾›=Ác<” uS<c? ð” SjU ÃÑMéM::
6. መጽሐፈ Iያሱ ወልዴ ነዌ
የስሙ ትርጉም፡- Iያሱ ማለት Aዳኝ መድኃኒት EግዚAብሔር ያድናል
ማለት ነው
ፀሐፊው ፡- Iያሱ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- 1400 -1300 ቅ.ል.ክርስቶስ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- Eስራኤል የIያሪኮን ቅጽር Aፍርሰው ቀይ ባሕርን ተሻግረው ምድረ
ርስት ከነዓን መግባታቸውን ከነዓንን በEጣ መከፋፈላቸውን ይገልጻል
Aከፋፈሉም፡- መጽሐፈ Iያሱ 24 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ ከምE. 1-12 የEስራኤል ከነዓን መግባት
2ኛ ከምE. 13-22 ምድረ ርስትን መከፋፈላቸው
3ኛ ከምE. 23-24 የIያሱን የመጨረሻ ምክርና ስንብት Eናገኛለን፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 173
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
7.መጽሐፈ መሳፍንት
የስሙ ትርጉም ፡- መሳፍንት ማለት ገዢዎች ዳኞች Aስተዳዳሪዎች ማለት
ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ቅዱስ ሳሙኤል ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- ከ1070-1017 ቅ.ል.ክርስቶስ
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
ይዘቱ፡- በEስራኤል ንጉሥ ባልነበረበት ዘመን EግዚAብሔር በመሳፍንት
Aማካይነት Eንዴት ከጣላቶቻቸው Eንዳዳናቸው ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉም፡- መጽሐፈ መሳፍንት 21 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች
ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-2 Eስራኤል የEግዚAብሔርን ውለታ መዘንጋታቸው
2ኛ. ከምE.3-15 የመሳፍንቱ Aነሳስና በEነርሱ Aማካይነት የተፈጸሙ ታሪኮች
3ኛ. ከምE.16-21 ንጉሥ ባልነበረበት ዘመን የተፈጸሙ ታሪኮችን Eናገኛለን፡፡
8. መጽሐፈ ሩት
የስሟ ትርጉም፡- ሩት ማለት መልክ፤ውበት ፣ቆንጆ ፣ወዳጅ፣ጓደኛ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ቅዱስ ሳሙኤል ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ1100 ቅ.ል.ክርስቶስ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- Aቤሜሌክ የተባለ Eስራኤላዊ ኑኃሚን ከተባለች ሚስቱና መሀሎንና
ኬልዬን ከተባሉት ሁለቱ ልጆች በሞዓብ በመሞታቸው ኑኃሚን
ከሩት ጋር ወደ ቤተልሔም መመለሷንና ሩት ቦኤዝን Aግብታ
Iዮቤድን መውለዷንና የክርስቶስ ቅድመ Aያት መሆኗን ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉም፡- መጻሕፈ ሩት 4 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 የAቤሜሌክ ቤተሰብ ወደ ሞዓብ መሄዳቸውን Eና ሁለቱን
ከሞዓብ መመለሳቸውን
2ኛ. ምE.2 ሩት የቦኤዝ ማሳ ውስጥ መቃረሟን Eና ከቦኤዝ ጋር መገናኘቷን
3ኛ. ምE.3 ቦኤዝ በሙሴ ህግ መሰረት ሩትን Eንዳገባ
4ኛ. ምE.4 የቦኤዝ Eና የሩት ጋብቻ ኤዮቤድን መውለዳቸውን Eናገኛለን፡፡
9. መጽሐፈ ኩፋሌ
የስሙ ትርጉም፡- ኩፋሌ ማለት የተከፈለ ማለት ነው፡፡ መከፈሉም ከOሪት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ቅ.ሙሴ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ1500 ቅ.ል. ክርስቶስ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- ደብረ ሲና ነው
ይዘቱ፡- ስለ ሥነ-ፍጥረት AርEስተ Aበው የነበሩትን ዘመን በሱባዔ ይገልጻል፡፡
Eንዲሁም ስለ Eሥራኤላውያን ከግብጽ መውጣት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉም፡-
1ኛ. ምE. 1 የሙሴ ከEግዚAብሔር ጋር መገናኘት /መነጋገር/
2ኛ. ከምE.2-7 ከAዳም ጀምሮ Eስከ Aብርሃም ድረስ ያለውን ታሪክ
3ኛ. ከምE.8-32 የያEቆብና የልጆቹ ታሪክ
4ኛ. ከምE.33-34 የሙሴ Aነሳስና በግብጻውያን ላይ ያገኘውን ድል ይገልጻል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 174
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
10. መጽሐፈ ሄኖክ
የስሙ ትርጉም፡- Aዲስ ፣ተሐድሶ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ቅ.ሄኖክ
የተጻፈበት ዘመን፡- በ4014 ቅ.ል ክርስቶስ
የተጻፈበት ቦታ፡- በደብረ ቅዱስ /ከገነት ትይዩ በሆነች ቦታ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ስለመድኃኒታችን Iየሱስ ክርስቶስ፤ ስለ ቅዱሳን መላEክት፤ ስለ
ጻድቃንና ኃጥAን፤ ስለ ፀሐይና ጨረቃ Eንዲሁም በኖህ ዘመን ስለተፈጸሙ ታሪኮች
Aከፋፈሉም፡- መ.ሄኖክ 42 ምEራፎች ሲኖረው በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-20 ስለ ቅዱሳን መላEክት Eና ስለ ጌታችን
2ኛ. ከምE.21-26 ስለ ፀሐይና ጨረቃ ፤ ስለከዋክብት Uደትና ወቅቶች ይናገራል፡፡
3ኛ. ከምE.27-35 ስለ Eስራኤል የተነገረ ትንቢት
4ኛ. ከምE.36-42 ስለ ጽድቃንና ኃጥAን ዋጋና ቦታ ይገልጽልናል፡፡
 ሄኖክ ከAዳም 7ተኛ የሆነ ትውልድና ሳይሞት ወደ ብሄረ ህያዋን ያረገ Aባት ነው፡፡
¾ ]¡ SéQõƒ
’²=I” SéIõƒ u›wዛ—¨< ¾ e^›?M” Q´w“ ¾’Ñሥ ~” ]¡ ucò¨< Ã}
`"M :: u²=IU e` 17 pÆdƒ SéQõƒ upÅU }Ÿ}M “ÁK” ::
’`c<U:-
1. 1— “ 2— dS<›?M 7.SêNð Ùu=ƒ
2. 1— “ 2— ’Ñሥƒ 8. SêNð ÄÇ=ƒ
3. 1— ²?“ 9. SêNð ›e‚`
4. 2— ²?“ Sª°M “ S.U“c? 10. 1— SêNð SnwÁ”
5. S. °´^ና ና S.’IUÁ 11. 2— “ 3— SnwÁ”
6. S.°´^ c<~›?M“ Eዝራ ካልE 12. SêNðÄc?õ ¨MÅ ¢]Ä” “†¨<::
1. SêNð dS<›?M kÇT© /SêNð ’Ñሥƒ kÇማ©
¾eS< ƒ`Ñ<U:- dS<›?M TKƒ Ó²=›wN?` cT˜ TKƒ ’¨< :: ”Ų=G<U
¾›UL¡ eU TKƒ ’¨<::
çNò¨< :- ’ቢ¿ dS<›?M ’¨<
¾}éðuƒ ዘመን :- Ÿ1075-975 p.M. ¡`e„e ’¨<::
¾}éðuƒ x :- u›=¾\dK?U ’¨<:፡
ò~ :- eK "I’< ›?K= MЇ eK dS<›?M“ d*M S’dƒ ”Ų=G<U eK dOM
S¨<Åp“ eK pÆe Ç©ƒ S’dƒ ÃÑMíM::
›ŸóðK<:- 1— dS<›?M 31 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯uà ¡õKA‹ ßðLM::
1—. ŸU° 1-3 ¾dS<›?M” S’dƒ“ ¾›?K= MЋ” Y^ ÃÑMጻM::
2—. ŸU° 4-6 ¾ x} êÄ”” ST[¡“ u›?K= Là ¾Å[W¨< Øóƒ /’Ñ`/
3—. ŸU° 7-31 ¾dS<›?M Uስõ““ ¾d*M“ ¾Ç©ƒ” ›’de ÃÑMéM::
2. SêNð dS<›?M "M° /SêNð ’ÑYƒ "M°/
¾eS< ƒ`Ñ<U:- ”Å 1— dS<›?M ’¨<::
çNò¨< :- ’u=¿ dS<›?M ËUa ’u=¿ “ ”“ ÒÉ Ú`c¨< M::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 175
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
¾}ጻðuƒ ²S” :- Ÿ1075-975 ቅ.M. ¡`e„ስ
¾}ጻðuƒ x :- u›=¾\dK?U ’¨<::
ò~ :- pÆe Ç©ƒ uŸ?wa” 7 ¯Sƒ u›=¾\dK?U 33 ¯Sƒ
u›ÖnLà 40 ¯Sƒ u”Ñ<Y’ƒ ”ÅS^ eK x} êÄ”
¾pÆe Ç©ƒ uÅM“ ”ስN ÁÅ[Ò†¨<” Ù`’„‹ ÃÑMêM“M::
›ŸóðK<U:- 2— dS<›?M 24 U°^ö‹ c=•\ƒ u4 ¯uà ¡õKA‹
ßðLM::
1—. ŸU° 1-5 ¾pÆe Ç©ƒ” uŸ?wa” }kw„ S”ÑY
2—. ŸU° 6-7 eK x} êÄ”
3—. ŸU° 8-20 ¾pÆe Ç©ƒ uÅM“ ”ስN
4—. ŸU° 21-24 ¾ ]¡ ewew“ ¾pÆe Ç©ƒ” ¾ ]¡ ewew ÃÑMêM“M ::
2. SêNð ’ÑYƒ kÇT© /SêNð ’ÑYƒ XMe/
¾eS< ƒ`Ñ<U :- ’Ñሥƒ TKƒ ”Ñ<Z‹ TKƒ ’¨<::
çNፊ¨< :- ’ቢ¿ ›?`UÁe ’¨<::
¾}éðuƒ ²S” :- u567 p.M ¡`e„e ’¨<::
ò~ :- eKንጉY cKAV” eK u?}SpÅe S ’ê“ e^›?M KG<Kƒ
SŸðL†¨<
›ŸóðK<:- 1— ’ÑYƒ 22 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯uà ¡õKA‹ ßðLM::
1— ŸUዕ.1-11 ¾”Ñ<Y cKAV”” S”ÑY“ ¾u?}SpÅe” SY^ƒ
2— ŸU°.12-17 ¾ Y^›?M“ ¾ÃG<Ç ’ÑY ƒ ]¡
3— ŸU°.18-22 eK}ŸðK¨< S”ÓYƒ ÓÑ^M::
SêNð ’ÑYƒ "M° / SêNð ’ÑYƒ ^w°/
eS< ƒ`Ñ<U :- çNò¨< ¾}ጻðuƒ ²S”“ x ”Å ’ÑYƒ kÇT© ’¨<::
ò~:- ¾G<K~” ’ÑY ƒ ]¡ ŸSêNð ’ÑYƒ kÇT© }kwKA
uSkÖM G<K~” ’ÑY ƒ በÖLƒ }Ÿu¨< eŸ }Á²<uƒ“ Q´x‰
†¨<U ¨Å ç?ª« eŸ H@Æuƒ É[e ÁK¨<” Ñ>²? ÃÑMጻM ::
›ŸóðK<:- 2— ’ÑYƒ 25 U°^ö‹ c=•\ƒ u2 u¯uà ¡õሎ‹ ßðLM::
1—. ŸU°.1-17 eKÃG<Ç“ eራ›?M S”ÓYƒ u›ሶ` S”Óሥƒ ST[¡
2—. ከU°.18-25 eKÃG<Ç S”Óሥƒ eŸ “wŸÅ’ë` U`¢
ÁK¨<” ÃÑMéM
3. SêNð ²?“ Sª°M kÇT©
¾eS< ƒ`Ñ<U:-¾°Kƒ ²?“ TKƒ ’¨<:: u°w^ÃeØ Év` N¿T>U
ÃvLM :: ¾ዕK ƒ ²?“ TKƒ ’¨< :: ›vH@a’>Ve /ËaU/ g`v Ç=Á]
¿U/ÃK< M ²?“ Sª°M c=K< cw¯ K=n“ƒ û^K=ûT@“ ÃKA M ¾k
[ ¾}}¨< TKƒ ’¨<:: uÓ ´U ŸSéQõ} dS<›?M“ ’ÑYƒ ¾k
[¨<” eKÁ² Qç<í” ÃL†ªM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 176
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

çNò¨<:- "I’< °´^ ’¨<:: ›ŸóðK<:- SêNð °´^ 10 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯uà ¡õKA‹ ßðLK<::
¾}éðuƒ ²S” :-Ÿ450-300 p.M.¡`e„e vK¨< Ñ>²?
¾}éðuƒ x :-ŸeŃ u%EL u›=¾\dK?U ’¨<:: 1— ŸU°.1-2 u²\vu?M S]’ƒ ¾}Å[Ѩ< ¾SËS]Á¨< T>Öƒ 1536 p. ¡`e„e
ò~ :- Ÿd*M Vƒ ËUa eŸ mae ›ªÏ Ÿ/1056-536/ ÁKð¨<” ]¡ 2— ŸU°. 3-6 ¾›UM¢} Ó²=›wN?` ”ÅÑ“ SSKe
upÅU }Ÿ}M ¾kÉV¨<” HÃT• © õ_ ’Ñ` uÉÒT> ÃÑMéM:: 3— ŸU°. 7-10 u°´^ S]’ƒ ¾}Å[Ѩ< G<K}—¨< T>Öƒ u445 p.¡`e„e
›ŸóðK<U:- 1— ²?“ 29 U°^ö‹ c=•\ƒ u2 ¯uà ¡õKA‹
ßðLM:: SêNð ’IUÁ
1—. ŸU°. 1-19 ¾²` qÖ^” ò[´^M ¾eS< ƒ`Ñ<U :-’IUÁ Ó²=›wN?` ›ê“˜ /›Ç˜/TKƒ ’¨<:: ucw¯
2—.ŸU°.10-29 ¾d*M S”ÓYƒ S¨<Åp”“ ¾Ç©ƒ” K=n“ƒ ’>UÁ ÃvLM::
”ÓY“ ÃÑMéM:: çNò¨<:- ^c< ’IUÁ ’¨<::
¾}éðuƒ ²S”:- u446 p.M.¡`e„e ’¨<::
4. ²?“ Sª°M "M° ¾}éðuƒ x :- u›=¾\dK?U ’¨<::
¾eS< ƒ`Ñ<U:- çNò¨< ¾}éðuƒ x “ Ñ>²? ”Å 1— ²?“ Sª°M ’¨<:: ò~ :- eK ›=¾\dK?U pê` ÉÒT> S ’ê ¾çKAƒ” ÃM“
ò~:- ¾u?} SpÅc<” SW^ƒ“ ¾’ÑY} e^›?M” ]¡ ይÑMéM:: ’IUÁ uTe}ÇÅ` °´^ u"I”’ƒ Q´u<” uTኅu^© ’<a“
›ŸፋፈK<U:- 2— ²?“ Sª°M 36 U°^ö‹ c=•\ƒ u4 ¯uà ¡õKA‹ ßðLM uHÃT•ƒ TÑMÑL†¨<” ÃÑMéM::
1—. ŸU° .1-9 eK ”Ñ<Y cKAV” vKçÓ’ƒ' eK u?}SpÅe' eK ›ŸóðM:- SêNð ’IUÁ 13 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯uà ¡õKA‹ ßðLM::
”ÓY} dv 1— ŸU°.1-2 ¾›=¾\dK?U pêa‹ Sõ[e“ S ’ê
2— ŸU° .10-16 ¾aብዓU ”ÓY““ ¾ Y^›?M SŸóðM 2— ŸU°.3-6 ¾›ÃG<É }n¨<V u=•`U pêa‡ SW^ †¨<
3—. ŸU°.17-21 ¾›=ዮdõØ ”ÓY““ u›UM¢} Ó²=›wN?` Sê“~ 3—. ŸU°.7-13 HÃT•ƒ SSKc<” /u›UM¢ Sê“ †¨<” ÃÑMéM::
4—. ŸU°. 23-36 ¾K?KA‹ ’ÑY ƒ ]¡ eŸ vu=KA” U`¢
6. SêNð °´^ c<~›?M
¾U“c? çKAƒ ¾eS< ƒ`Ñ<U:- c<~›?M TKƒ uÓ ´ ²cƒ¾/¾Ö× TKƒ ’¨<::/
¾eS< ƒ`Ñ<ም :-Te[h ’¨<:: çNò¨<:- "I’< °´^ ’¨<::
çNò¨<:-"I’< °´^ ¾}çðuƒ ²S”:- u457 p.M.¡`e„e ’¨<::
¾}éðuƒ ²S” :Ÿ450-300 .p.M.¡`e„e ¾}éðuƒ x :-u›=¾\dK?U ’¨<::
¾}éðuƒ x :- u›=¾\dK?U ’¨<:: ò~:- "I’< °´^ u}T[Ÿuƒ HÑ` eLÁ†¨< ^°Ä‹“ KÖ¾k¨<
ò~:- u2— ²?— Sª°M U°.33-18 Là U“c? u}Ú’k Ñ>²? ØÁo ¾}cÖ¨< SMe ”Ç=G<U °´^ Ó²=›wN?`
¾çK¾¨<” çKAƒ Ãμ›M:: uçKAƒ ÖÃq M¿ S”ðd© çÒ“ °¨<kƒ }
›ŸóðK<U :- çKA} U“c? 1 U°[õ 13 lØa‹ ÁK¨< c=J” u2 ®uà cØ„ M :: 40 k” ëV pÆdƒ SéQõƒ” ”Åéð
¡õKA‹ ßðLM:: ÃÑMéM::
1—. ŸlØ` 1-6 ¾ Ó²=›wN?`” SN]’ƒ“ ÁM’ƒ ›ŸóðK<: uመêNð °´^ c<~›?M 13 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯uÃ
2—. ŸlØ` 7-13 Ö=›~” TS’<”“ Ó²=›wN?`” TSeÑ’<” ¡õKA‹ ßðLM::
1—. ŸU°.1-3 °´^ Ÿ Ó²=›wN?`“ Ÿ®<^›?M Ò` S’ÒÑ\
5. SêNð °´^ 2—. ŸU°.4-7 eK ›°TÅ UYÖ=^ƒ' eKéÉn”' eK Ø›”
¾eS< ƒ`Ñ<U:- °´^ TKƒ [É›?ƒ TKƒ ’¨<:: Á¾¨< ^ Ã
çNò¨< :-^c< °´^ ’¨<:: 3—. ŸU°.8-13 °´^ ëሙን“ eK}ÑKçKƒ UYÖ=` ÃÑልéM::
¾}éðuƒ ²S” :- u467 ል .p.¡`e„e ’¨<::
¾}éðuƒ x :- Ÿí@ª« SMe u›=¾\dK?U SêNð °´^ "M°
ò~:- eKT>Öƒ /Ÿvu=KA” U`¢ KSSKd†¨< / eKu?} SpÅe መ ’ê ¾eS< ƒ[Ñ<U:- çNò¨< ¾}éðuƒ ²S”“ x ”Å SêNð °´^ kÇT© ’¨<::
¨Å ¨<’}— ›UM¢ SSKd†¨<” Ÿ›I³w Ò` Òw‰ ò~:- uSêNð °´^ kÇT©“ u²?“ Sª°M "°M ŸU° 35-36 ¾}
eK}kLkK<“ Ó²=›wN?` KQ´u< eLK¨< õp` ÃÑMéM:: ÑKç¨<” uU° .1 kÇT© ¾}ÑKç¨<” ŸU° 7-9 uSêNð ’IUÁ
ŸU° 7-8 ¾}ÑKç¨<” ]¡ ueóት ÃÑMéM::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 177 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 178
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
›ŸóðK<U:- 2—°´^ 9 U°^ö‹ c=•\ƒ u4 ¯uà ¡õKA‹ ßðLM::
1. ŸU°.1-2 e^›?L¨<Á” ŸU`¢ SSKd†¨<”“ u?}SpÅe T’醨<”
2. ŸU°.3-4 uÇ`Äe òƒ 3 c−‹ u¨Ã” u”Ñ<Y uc?ƒ“ uEው’ƒ
SŸ^Ÿ^†¨<”“ c?ƒ“ ¨<’ƒ Ág”óM ÁK¨< ’IUÁ SgKS<
3. ŸU° 5-7 uÇ`Äe ðnÉ u?} SpÅe SW^~
4. ŸU° 8-9 °´^ QÑ<” T”uw“ ¾ó`e ”Ñ<Y ›=¾\dK.U” S¨<[\”::
7. SêNð Ùu=ƒ
¾eS< ƒ`Ñ<U:- Ùu=ƒ /Ùu=ƒ/TKƒ c“à M%<à éÉp %@` TKƒ ’¨<
çNò¨<:- ueŃ ¾’u\ ›ÃG<É
¾}éðuƒ ²S”:-Ÿ700-500 p.M.¡`e„e vK¨< Ñ>²? ’¨<
¾}éðuƒ x :-u’’« ’¨<::
ò~:- u”Ñ<Y eMU“f` Ñ>²? ueŃ ¾’u\ƒ ›ÃG<É Ùu=ƒ ¾}vK c¨<
ÃS¡^†¨< ¾V~ƒ”U }Åwq Ãkw^†¨< ”Å’u`“ ¯Ã’<
Öõ„uƒ u Ó²=›wN?` SM›¡ ›T"Ã’ƒ ”ȃ ”ÅÇ’ ÃÑMéM::
›ŸóðK<:- SêNõ Ùu=ƒ 14 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯Ã’ƒ ¡õKA‹
ßõLM::
1—. ŸU° 1-3 Ùu=ƒ uuÔ Y^¨< ÁÑ–¨< SŸ^“ ¾X^ çKAƒ
2—. ŸU° 4-12 Ùu=ƒ uSŸ^¨< Ñ>²? Mጁ Ùu=Á” ¨Å ¨Ñ•‡
u=MŸ¨< pÆe \ó›?M uc¨< }SeKA ”ȃ ”ÇÇ’¨<::
3—. ŸU° .13-14 ¾Ùu=ƒ UeÒ“ U¡` “Ñ—K”::
8. SêNð ዮÇ=ƒ
¾eTE ƒ`Ñ<U:- ዮÇ=ƒ TKƒ ÁM ' ÒÇÃ' ›g“ò TKƒ ’¨<::
çNò¨<:- ueŃ ¾’u\ ›ÃG<É ¨ÃU ›Ã ¨pU
¾}éðuƒ ²S”:-u600 p.M.¡`e„e
¾}íðuት x :- u›=¾\dK?U ’¨<::
ò~:- ዮÇ=ƒ ¾“u<ከÅ’ë` ¾Ù` S] Jሊፎር’>e” ÑÉL ¨Ñ• ” ’í
T¨<×…” ÃÑMéM ::
›ŸóðK<:- SêNð ዮÇ=ƒ 16 U°^ö‹ c=•\ƒ u3 ¯በà ¡õKA‹ ßðLM::
1— ŸU° 1-7 ¾JK=ö`’>e ¾Ù` ²S‰“ ¾ e^›?M õ`Hƒ
2— ŸU° 8-15 ዮÇ=ƒ Jሊፎር’>e” ÑÉL ¨Ñ ” TÇ“E” ÃÑMéM::
3— ŸU° 16 ዮÇ=ƒ K Ó²=›wN?` Ák[u‹¨<” UeÒ““ °[õ…”::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 179
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
9. SêNð ›e‚`
¾eS< ƒ`Ñ<U:- ›e‚` uÓ ´ çNÃ TKƒ ’¨< :: ¾ዕw^ÃeØ eTE
NÇe ’¨< በó`e vu=KA” eTE ¢Ÿw TKƒ ’¨<::
çNò¨< :- ¾›e‚` ›Ôƒ S`Ê¡ዮe ’¨<::
¾}éðuƒ ²S”:- Ÿ586-464 p.M ¡`e„e vK¨< Ñ>²? ’¨<::
ò~:- ›e‚` ¾}vK‹ Y^›?L©ƒ ¾›ÃG<É ÖLƒ ¾J’¨<” ¾NT
U¡` u Ó²=›wN?` VÑe ›¡ió ¨Ñ• ” TÇ“E”
ÃÑMéM::
›ŸóðK<:- u66~ ¨<eØ ÁK¨< SêNð ›e‚` 10 U°^ö‹ c=•\ƒ
u81Æ Là Ӕ 11 U ^ö‹ ›K¨< :: u3 ¯uà ¡õKA‹
ßðLM::
1—. U°.1-2 ›`Ö?¡e T>e~ ›eÖ=”ን ð„ ›e‚`” TÓv~
2—. ŸU°.3-5 NT e^›?M” KTØóƒ ÅwÇu? Téñ
3—. ŸU°.6-10 ¾NT °pÉ S¡gõ ¾›ÃG<É ŸØóƒ SÇ” ÃÑMéM::
SêNð ›e‚` :- 2— u81Æ SêNõ pÆe w‰ ¾T>Ñ–¨< SêNð
›e‚` c=J” 11 Uዕ^ö‹ Ãμ ŸLà v¾’¨< SW[ƒ ÁK<ƒ” ¾T>ÅÓU
’¨< :: ¾T>K¾¨<U ¾ ]Ÿ< S’h QMU Ÿ’ƒ`ÕT@¨< uSêNñ uSËS]
Á“ SÚ[h c=ÑMê u}ÚT]U u²=I—¨< SêNð ›e‚` ¾ Ó²=›wN?`
eU }ÖpdDM:: ¾ó`e” u?}S”ÓYƒ Y`¯ƒ ¾T>Á¨<p S`Ê¡Äe êö M::
10. SéQõ} SnwÁ”
¾eS< ƒ`Ñ<U :- Snu=e/ማnv/TKƒ ç[ ÖLƒ keƒ TKƒ ’¨< :: u¯KU
Là ¨ደ 8 ¾T>Å`e ¾SnwÁ” SéQõƒ ›K< T” ”Åéó†¨< u¨<M
và ¨pU uõƒN ’ÑYƒ ¾}ÑKè ›K<::
1—. SnwÁ” ²Snu=e ›M¯³`
2—. SnwÁ” ²Snu=e V¯w
3—. SnwÁ” ²Snu=e ²w”ÁU
4—. SêNð SnwÁ” ^w° ዮc?õ ¨MÅ¢`ዮ” ²?“ ›ÃG<É/ ²?“ Y`¨</
11. መጽሐፈ መቃብያን ቀዳማዊና ካልE
Aንደኛው መጽሐፈ መቃብያን 16 ምEራፎች ሲኖሩት ወንድሞቹ
የAይሁድን ሃይማኖታዊ ሕግና ሥርዓት ለመጠበቅ ሲባል ከሌሎች
መንግሥታት ጋር ያደረጉትን ተጋድሎ የሚተርክ ነው፡፡ ሁለተኛ መጽሐፈ
መቃብያን ደግሞ 15 ምEራፎች ያሉት ሲሆን የመጀመሪያው መጽሐፍ ተከታይ
ሲሆን በተለይ በግብጽ የሚኖሩ Aይሁድ በIየሩሳሌም ቤተ መቅደስ ላይ
ይደርሳል ብለው ስለሚፈሩት ስደት ዘርዝሮ የሚያስረዳ ነው፡፡ Eነዚህ Aንደኛና
ሁለተኛ መጽሐፈ መቃብያን ተብለው የተጠቀሱት መጻሕፍት በትልቁ
የAማርኛ መጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ካሉት ከAንደኛ Eስከ ሦስተኛ መጽሐፍተ
መቃብያን የተለያዩ ናቸው የታሪኩም ይዘት የተለየ ነው Aሁን በያዝነው
መጽሐፍ ቅዱስ ያሉት መጽሕፍት መቃብያን ደግሞ የሚከተሉት ናቸው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 180
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

መጽሐፈ መቃብያን ቀዳማዊ 1ኛ. ከምE.1-3 ስለ ሰይጣን ስራ ስለ Aዳምና ሔዋን ውድቀት

የተጻፈበት ቋንቋ ፡- Eብራይስጥ ነው፡፡ 2ኛ. ከምE.4-6 ስለ ሰይጣን ስለ ሰይጣን ውድቀት ስለጌታችን ማዳንና
ጸሐፊው ፡- Aንድ ፍልስጥኤማዊ/Aይሁዳዊ/ነው፡፡ ጻድቃንና ኃጥAን
የተጻፈበት ዘመን፡- በ103 ቅ.ል ክርስቶስ ነው፡፡
3ኛ. ከምE.7-10 በEግዚAብሔር ስለማመንና ስለ Iዮብ ይናገራል፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡-በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- መቃቢስ Aርበኛ የሆኑ 3 ልጆች ነበሩት ለጣOት Aንሰግድም በማለታቸው 12 መጽሐፍ መቃብያን ራብE /ዮሴፍ ወልደ ኮርዮን/
ንጉሡ Eንዳሰቃያቸው፣ ከብሉይ ኪዳን ታሪኮችና ምሳሌዎች Eየጠቀሰ ስለ የስሙ ትርጉም፡- ዮሴፍ ማለት ይጨመር ይድገም ማለት ነው፡፡
በረከት መርገም ይገልጻል፡፡ ጸሐፊው ፡- የኮርዮን ልጅ ዮሴፍ ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- 1ኛ መቃብያን 36 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡ የተፃፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም
1ኛ. ከምE.1-5 ስለ ጺሩ ጻይዳንና የመቃቢስ ልጆች ሰማEትነት
የተፃፈበት ቋንቋ ፡- በግሪክ
2ኛ. ከምE.6-11 ስለ ዳግም ምጽAት
3ኛ. ከምE.12-36 በብሉይ ስለነበሩ Aበውና Eስራኤላውያን ይናገራል፡፡ የተጻፈበት ዘመን፡- በ1ኛው መ.ክ.ዘ.ድ.ል. ክርስቶስ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ከAዳም ጀምሮ Eስከ 70 ዓ.ም በጥጦስ መሪነት Iየሩሳሌም
መጽሐፈ መቃብያን ካልE Eስከጠፋችበት ድረስ ያለው የAይሁድ ታሪክ የሚገልጽ መጽሐፍ ነው፡፡
የስሙ ትርጉም ፡- Eንደ 1ኛ መቃብያ ነው፡፡ Aከፋፈሉ፡- መ.ዮሴፍ ወልደ ኮርዩን 8 ምEራፎች ሲኖሩት በ8 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
ጸሐፊው፡- Aንድ Eስክንድርያዊ/Aይሁዳዊ/ነው፡፡ የመጽሐፈ ዮሴፍ ወልደ ኮርዮን Aከፋፈል
የተፃፈበት ዘመን፡- በ1ኛው መ.ክ.ዘ.ቅ.ል ክርስቶስ ነው 1. ስለ Aዳም
የተጻፈበት ቋንቋ ፡- በግሪክ 2. ስለ ንጉሥ Aንጥያኮስ መቄዶናዊ ፣ስለዮናናዉያን ንጉሥ
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡ 3. የEስክንድርያ ንግሥት የህርቃሎስና የAስትሮቦሎስ ልጅ
ይዘቱ፡- Eሥራኤል በድለው ሞዓባዊው መቃቢስን Eንዳስነሳባቸውና Eሥራኤልን 4. ሕርቃሎስ ወደ ፋርስ መግባቱና መገደሉ
በሠይፍ ገድሎ ሲታበይ EግዚAብሔር በመቃቢስ ሥራ ተቆጥቶ ነቢይ 5. ስለAስቴር ንግሥና ስለ AርኬላOስ ታሪክ
ልኮ በንስሐ Eንዲመለሰ ሲነግረው በEግዚAብሔር ፊት ራሱን Aወርዶ 6. የሄሮድስ ልጅ AርኬላOስ ታሪክ
ምሕረት ማግኘቱ፡፡ 7. ስለ ስምOን ያርብሃዊ
Aከፋፈሉ፡-2ኛ መቃብያን 21 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡ 8. ስለ ቤተ መቅደስ ሮማውያን ከAይሁድ ጋር መጣላታቸው
1ኛ. ከምE .1-4 መቃቢስ ዘሞዓብ የተባለው ንጉሥ ያደረሠውን ጥፋት
በንስሐ ተመልሶ የሠራውን በጎ ሥራና Eረፍቱን የመዝሙር ክፍል መጻሕፍት
2ኛ. ከምE. 5-12 የመቃቢስ ዘሞዓብ ልጆች በEግዚAብሔር ስላመኑ ስሙ ጺሩ በዚህ ክፍል ውስጥ 8 ቅዱሳት መጻሕፍት Eናገኛለን፡፡ Aጻጻፋቸው በግጥም ፣
ጻይዳን የተባለ ከለዳዊ ንጉሥ ያደረሠባቸው መከራ መዝሙርና ቅኔ ስለሆነ በመዝሙር ክፍል ተመድበዋል በAጻጻፋቸው የቅኔ መጻህፍት
3ኛ. ከምE.13-21 የመቃቢስ ዘሞዓብን ልጆች Aብነት Aድርጎ ትንሳኤ ሙታን ይባላሉ፡፡ Aይሁድ ጽሑፋት ይሏቸዋል፡፡
ለማያምኑ የተሠጠ መልስ የያዘ መጽሐፍ ነው፡፡ መዝሙር ማለት ፡- ዘመረ Aመሠገነ ካለው የግEዝ ግስ የተገኘ ሲሆን በግሪክ ሳልምስ
በEብራይስጥ ቴሄላም ይባላሉ፡፡ ስብሐታት ማለት ነው፡፡
መጽሐፈ መቃብያን ሣልስ 1. መጽሐፈ Iዮብ
የስሙ ትርጉም፡- Aንደ ቀድሞ ሲሆን የስሙ ትርጉም፡- Iዮብ ማለት Aበባ፣ ጨረቃ ማለት ነው፡፡ በቩልጋታና በሰብዓ
ጸሐፊውና የተጻፈበት ቦታ፡- Aይታወቅም ሊቃናት ዩብ /ጆብ/ ይባላል ፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ1ኛው መ.ክ.ዘ ቅድመ ልደተ ክርስቶስ ነው፡ ጸሐፊው፡- የመጽሐፉ ጸሐፊ Iዮብ፣ ሙሴ፣ ሰሎሞን፣ Iሳይያስ ፣ ባሮክ፣ልሁም
የተጻፈበት ቋንቋ ፡- በግሪክ ነው፡፡ ናቸው ይባላል፡፡ የቤተክርስቲያን ሊቃውንት ኤልሁ በሚለው ይስማማሉ፡፡
ይዘት ፡- ከAዳም የነበሩትን Aበው ለAብነት Eየጠቀሠ ሰውን በዚህ ምድር መልካም
የተጻፈበት ዘመን ፡- ከ1500 ዓ.ዓ በፊት ነው፡፡
ብንሠራ በወዲያኛው ዓለም መልካም Eንደሚገጥመን መጥፎም ብንሠራ
የተጻፈበት ቋንቋ፡- ሱርስት ነው፡፡
Eንዲሁ ስለንስሐ ስለመንግስተ ሠማያተ ይገልጻል፡፡
ይዘቱ፡- Oፅ በሚባል ሀገር ይኖር የነበረ Iዮብ የሚባል ጻድቅ በብዙ ፈተና ተፈትኖ
Aከፋፈሉ፡- 3ኛው መ.መቃብያን 10 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይነት ክፍሎች ይከፈላሉ፡፡
ፈተናውን በድል መውጣቱን Eንዲሁም ባልንጀሮቹ ሊያጽናኑት መጥተው

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 181 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 182
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት

1ኛ. ከምE .1-5 የንጉሥ ሰሎሞን ይከፈላል

ስላሳዘኑት መቀጣታቸውንና በIዮብ ጸሎት መማራቸውንና የIዮብን Eጥፍ
2ኛ. ምE.6 የማሳ Aገር ሰው Aጉር ለIትኤልና ለUከል የተናገረው ምሳሌ
በረከት መቀበል Eናገኛለን ፡፡ 3ኛ. ምE.7 የማሳ ንጉሥ የልሙኤልን ቃል ይገልጽልናልና፡፡
Aከፋፈሉ፡- መጽሐፈ Iዮብ 42 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
መጽሐፈ መክብብ
1ኛ. ከምE.1-3 ጻድቅ Iዮብ በሰይጣን መፈተኑ
የስሙ ትርጉም፡- መክብብ ሰባኪ ማለት ነው ፡፡ Aሰባሳቢ፣ ስብስብ ማለትም ነው፡፡
2ኛ. ከምE.4-37 የIዮብና ጓደኞች የተነጋገሩት ቃለምልልስ
Eብራይስጥ ቁሃልት ሲባል ሰብዓ ሊቃናት ኤክሌሲያስተስ
3ኛ. ምE.38-42 የEግዚAብሔር ትምህርትና የIዮብ Eጥፍ በረከት መቀበል
ብለውታል፡፡ Aባ ሔሮኒሞስ/ጀሮም/ደግሞ ኮንሲOናቶር ብለውታል
መዝሙረ ዳዊት ጸሐፊው ፡- ንጉሥ ሰሎምን ነው
የስሙ ትርጉም፡- ዳዊት ልበ Aምላክ ፣ኅሩይ / የተመረጠ/ ማለት ነው የተፃፈበት ዘመን፡- በ900 p.M.¡`e„e Aካባቢ ነው
ጸሐፊው ፡- ዳዊት ሲሆን ያሰባሰበው ካህኑ Eዝራ ነው የተፃፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም
የተፃፈበት ዘመን፡- በ1000 ቅ.ል.ክርስቶስ ነው ይዘቱ፡- ስለሕይወት Aስቸጋሪ ነገሮች ሁሉም ከንቱ መሆኑንና ጥበብ ከEግዚAብሔር
የተፃፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡ ዘንድ መሆኑን፣ በዓለም ስላሉ ተቃራኒ ነገሮች Eያነሳ ሁሉም ከንቱ መሆኑን ይገልፃል፡:
ይዘቱ፡- ስለክርስቶስ፤ ስለ ጻድቃንና ኃጥAን ስለራሱም በመዝሙር መልክ ይገልጻል፡፡ Aከፋፈሉ፡- መጽሐፈ መክብብ 12 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
Aከፋፈሉ፡- መዝሙረ ዳዊት 150 መዝሙር ሲኖሩት በ10 AርEስት ይከፈላል፡፡ 1ኛ. ከምE.1-4 ሁሉም ከንቱ መሆኑን ለሁሉም ጊዜ Eንዳለው
1ኛ መዝ.1÷1 ለሁሉም የሚሆን ተግሳጽና ምክር፣ 2ኛ መዝ.2÷1 ስለ ክርስቶስ፣ 2ኛ. ከምE.5-8 ፊሪሀ EግዚAብሔር ፣ስለ ጥበብ ክብር
3ኛ መዝ.3÷1 ስለ ራሱ ቅ.ዳዊት 4ኛ መዝ.4÷1 ስለ መነናውያን፣ 3ኛ. ከምE.9-12 ስለ ፃድቃንና ኀጥAን ይናገራል
5ኛ መዝ.5÷1 ስለ ትሩፋን፣ 6ኛ መዝ.13÷1 ስለ ሕዝቅያስ፣ መኃልየ መኃልይ ዘሰሎሞን
7ኛ መዝ 34፤1 ስለ ኤርምያስ፣ 8ኛ መዝ 43÷1 ስለ መቃብያን፣ የስሙ ትርጉም፡- ከመዝሙራት ሁሉ የሚበልጥ የሰሎሞን መዝሙር ማለት ነው፡፡
9ኛ መዝ 49÷1 ስለ ካህናት፣ በEብራይስጥ ሸሪሃ ሸሪም ይባላል ማህሌተ ማህልይ ማለት ነው ፡፡ በግሪክ
10ኛ መዝ 71÷1 ስለ ልጁ ሰሎሞን የቀሩት 140ው በEነዚህ ሥር ይካተታሉ፡፡ Aዝማ Aዝማቶን ይባላል
መጽሐፈ ምሳሌ ጸሐፊው ፡- ንጉሥ ሰሎሞን፣
የስሙ ትርጉም፡- በEብራይስጥ ማሻል ይባላል፡፡ የተፃፈበት ዘመን፡- በ9ኛው መቶ ቅድመ ልደት ክርስቶስ ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ጠቢቡ ሰሎሞን ነው፡፡ ሰሎሞን ማለት መስተፋቅር፣ መስተሳልም ማለት ነው የተፃፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም፣
የተፃፈበት ዘመን፡-በ950 ቅ.ል ክርስቶስ ነው፡፡ ይዘቱ፡- በEግዚAብሔርና በEስራኤል ፣በክርስቶስና በቤተክርስቲያን ያለውን ፍቅር ፣ በባልና
በሚስት Eየመሰለ ስለ Eመቤታችን ምE.4÷ 12 ስለ ምሥጢረ ቁርባን ምE. 5
የተፃፈበት ቦታ፡-በIየሩሳሌም
÷2 ይገልጻል፡፡
ይዘቱ፡- ስለ ጥበብ ጥቅም ስለEግዚAብሔር ወልድ ልደት፣ ስለ Eመቤታችንና ፈረሃ
Aከፋፈሉ፡- መኃ.መኃ. ዘሰሎሞን 8 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎችይከፈላል፡፡
EግዚAብሔር ማስተማር ነው፡፡ 1ኛ. ሙሽሪት ለሙሽራው በቅርብ የምታደርገው ንግግር
Aከፋፈሉ፡- መጽሐፈ ምሳሌ 24 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 በዓበይት ክፍሎች ይከፈላል 2ኛ. ሙሽሪት ለሙሽራው በሩቅ የምታደርገው ንግግር
1ኛ. ከምE.1-9 ጥበብን መማር Eንደሚጠቅም Aለመማር Eንደሚጎዳ 3ኛ. ሙሽራ ለሙሽሪት በቅርብ የሚያደርገው ንግግር
2ኛ. ከምE.10-22 በEግዚAብሔር ፈቃድ ልብን ለማቅናት የሚረዱ መንፈሳዊ ምክሮች 4ኛ. በሙሽራውና በሙሽሪት መካከል ያለው ጥያቄና መልስ
3ኛ. ከምE. 23-24 በቀላል የስብከት መንገድ ጥበብ ለመማር ትEዛዝና መመሪያ መኃ.መኃ. ዘሰሎሞን፡- ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ በኤፌሶን ምE. 5 32 በሙሽሪትና
መጽሐፈ ተግሳጽ ሙሽራ መስሎ በክርስቶስና በቤተ ክርስቲያን መካከል ያለውን Aንድነት በምሳሌ
የስሙ ትርጉም፡- ተግሳጽ ማለት ምክር ማለት ነው፡፡ Eንደገለጸ መኃ.መኃ .ዘሰሎሞን በEሥራኤልና በEግዚAብሔር መካከል ያለው ፍቅር
ጸሐፊው ፡- ጠቢቡ ሰሎሞን ጀምሮት Aጉርና ልሙኤል ጨርሰውታል፡፡ በሙሽሪትና ሙሽራው መስሎ ይገልፃል፡፡
የተፃፈበት ዘመን፡- በ700 ቅ.ል.ክርስቶስ ልደት በፊት ነው መጽሐፈ ጥበብ
የተፃፈበት ቦታ፡- Iየሩሳሌም ነው የስሙ ትርጉም፡- ጥበብ በቁሙ ሲፈታ Eውቀት፣ ብልሃት፣ ፈሊጥ፣ሕክምና፣ ምክር ማለት ነው
ይዘቱ፡- መንፈሳዊ ምክርን የያዘ ፈሪሃ EግዚAብሔርን የሚያስተምር መጽሐፍ ነው፡፡ ጸሐፊው ፡- ንጉሥ ሰሎሞን
Aከፋፈሉ፡- መጽሐፉ 7 ምEራፎች ሲኖሩት 3 ዓበይት ክፍሎች ምሳሌዎች የተፃፈበት ዘመን፡- በ900 p.M. ¡`e„e Aካባቢ
የተፃፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 183 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 184
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ይዘቱ፡- Eንደ መጽሐፈ ምሳሌ መንፈሳዊ ምክር ስለ መነናውያንና Aይሁዳውያን ይገልፃል፡፡
Aከፋፈሉ፡-መጽሐፈ ጥበብ በ19 ምEራፎችና በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-6 ስለ ነገሥታትና ስለ ክርስቶስ
2ኛ. ከምE.7-15 ስለ ሰው ተፈጥሮና ጣOት (Aምልኮ)
3ኛ. ከምE.16-19 ስለ ግብፃውያንና ስለ Iየሩሳሌም ይናገራል፡፡
መጽሐፈ ሲራክ
የስሙ ትርጉም፡- ሲራክ ጸሐፊ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ሲራክ
የተፃፈበት ዘመን፡- በ180 ቅድመ ልደት ክርስቶስ ነው፡፡
የተፃፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- ከAዳም ጀምሮ ያሉትን Aበው ታሪክ ይገልፃል፡፡ የሰሎሞንን ምሳሌዎች
የሚመስሉ ለመንፈሳዊና ለሥጋዊ የሚሆን ምክርና ጥበብን ይገልፃል፡፡
Aከፋፈሉ፡- መ.ሲራክ 51 ምE.ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-10 ስለ ጥበብና ፈሪሃ EግዚAብሔር ቤተሰባዊ ኑሮ ስለ ዝምታና
ትEግስት ይገልፃል
2ኛ. ከምE.11-20 ስለፍርድ ስለ ምፅዋት ስለ ሥነ-ፍጥረት ይናገራል፡፡
3ኛ. ከምE.21-30 ስለ ንስሃና ንጽሕና ስለ ብልህ ሰውና ስለ 5ቱ AEማደ ምሥጢር
4ኛ. ከምE.31-41 ስለ መባና ገንዘብ ፣ስለምክር ሥነ-ምግባር ሃይማኖት
5ኛ. ከምE.42-51 ስለ ኃጢተኞችና ስለሥነፍጥረት ይናገራል
መጽሐፈ ሲራክ በመጀመሪያ በEብራይስጥ ተጽፎ ኋላ በልጅ ልጁ ወደ ግሪክ ተተርጉሟል፡፡
የትንቢት ክፍል መጻሕፍት
በዚህ የትንቢት ክፍል መጻሕፍት ውስጥ 16 ቅዱሳት መጻሕፍት Eናገኛለን ከትንቢተ
Iሳይያስ Eስከ ትንቢተ ሚልክያስ ያሉትን ነቢያት ማለት ነው፡፡
ነቢይ ማለት ፡- Aፈ Aምላክ ወይም /የEግዚAብሔር Aፍ/ መምህር ማለት ነው፡፡ ነቢያት
ደቂቅ ቀደምትና ድኃርት፣ የጽሑፍና የቃል፣ ሴት ነቢያትና ወንድ
ነቢያት፣ ሐሰተኛና Eውነተኛ በመባል ይታወቃሉ፡፡
ዓበይት፡- Iሳይያስ፣ ኤርምያስ፣ ሕዝቅኤልና ዳንኤል ሲሆኑ ዓበይት የተባሉት
በመጽሐፋቸው ምEራፍ ብዛትና በEድሜ ነው፡፡
ደቂቅ፡- ሆሴE Eስከ ሚልክያስ ያሉት ነቢያት ናቸው፡፡ ደቂቅ የተባሉት በመጽሐፋቸው
ምEራፍ ማነስ ነው፡፡
ቀደምት፡- ከAዳም ጀምሮ የነበሩ ደጋግ Aበው የመጀመሪያው ነቢይ Aዳም ነው፡፡ Eነ
Aብርሃም ይስሐቅ ፣ያEቆብና ሙሴ ቀደምት ነቢያት ናቸው፡፡
ድኃርት፡-16ቱም ነቢያት ትንቢታቸውን በመጽሐፍ ቅዱስ የምናገኛቸውን ነቢያት ድኃርት
ነቢያት ይባላሉ፡፡
የቃል ፡- የቃል ነቢያት የሚባሉት የተናገሩትን በጽሑፍ ያላሰፈሩ ናቸው ምሳሌ ነቢዩ
ጋድ፣ ናታን፣ ረAይ፣ Aኪይ፣ ኤልሳE፣ በAዲስ ኪዳን Aጋቦስን የመሳሰሉ. . .
የጽሑፍ ነቢያት ፡- የተናገሩትን በጽሑፍ ያሰፈሩ ከነቢዩ ከIሳይያስ Eስከ ሚልክያስ ያሉት ፡
ሴት ነቢያት ፡- የሙሴ Eህት ማርያም ዘፀ 15፣2 ነቢይት ዲቦራ መሳ 4፣14 በIዮስያስ ዘመን
የነበረችው ሕልዳና 2ነገ 22፣ 15 ሐና ሉቃ 2፣36 የቅዱስ ፊልጶስ 4 ደናግል ሴቶች
የሐ 21፣9
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 185
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የሐሰት ነቢያት፡- EግዚAብሔር ሳይልካቸው ተልከናል ፣ሳይጠራቸው ተጠርተናል
የሚሉ ናቸው፡፡ Eነዚህ 2ኛ.ነገ.3÷10 ኤር.23 16 Eነዚህ
ሀሰተኞች ነቢያት ሀሰተኝነታቸው የሚታወቀው በሚከተለው
ምክንያት ነው፡
1ኛ- የተናገሩት ሳይፈጸም ሲቀር ዘዳ.18፤20
2ኛ- ባEድ Aምልኮት ሲከተሉ ዘዳ.13፤1-14
3ኛ- Aካሄዳቸው ክፉ ሲሆን ኤር.23-16
4ኛ- ኃጢAት ሲበዛ ንስሐ ሳይሆን ሰላምን ሲሰብኩ ኤር፤14
1. ትንቢተ Iሳይያስ
የስሙ ትርጉም፡- Iሳይያስ ማለት Aዳኝ መድኃኒት ማለት ነው፡፡ በግሪክ Iሳይያስ በላቲን
ጀስያ በEግሊዘኛ Aይዛያ ፤ በEብራይስጥ ያሻያሁ ይባላል፡፡
ጸሐፊው ፡- ነቢዩ Iሳይያስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ 7 መቶ ቅ.ል.ክርስቶስ ነው፡፡
የተፃፈበት ቦታ ፡- ከምርኮ በፊት በIየሩሳሌም /ሊባኖስ/ ሰሜን ፊንቄ ነው፡፡
ይዘቱ ፡- በAንድ Aምላክ Eንዲያምኑ ምክር ፤በEግዚAብሔር ሕግና ሥርዓት Eንዲመሩ
ምክር ፤ስለጌታችንና ስለ Eመቤታችን ትንቢት ይናገራል
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ Iሳይያስ 66 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE፣ 1-23 ስለ ባቢሎን ምርኮ
2ኛ. ከምE.24-35 ከምርኮ ስለመመለሳቸው
3ኛ. ከምE፣ 36-66 ስለጽዮን በተለያየ መልኩ ትንቢት ይናገራል፡፡
ነቢዩ Iሳይያስ ግልጽ ትንቢት ስለሚናገር የውጭ ሊቃውንት ወንጌላዊ ነቢይ
ይሉታል፡፡ የሀገራችን ሊቃውንት ደግሞ ደረቅ ሐዲስ ይሉታል፡፡ ነቢዩ Iሳይያስ
በOዝያን፤ በIዩAታም፤ በAካዝና በሕዝቅያስ ዘመነ መንግሥት የነበረ ሲሆን ምናሴ
በመጋዝ ሰንጥቆት መስከረም 6 ቀን በሰማEትነት Aርፏል፡፡ ነቢዩ Iሳይያስ ባለ ትዳርና
ሁለት ልጆች Aባት ነበር፡፡ ነቢዩ Iሳይያስ ምሁረ Oሪትም ነበር፡፡
2. ትንቢተ ኤርምያስ
የስሙ ትርጉም ፡- ኤርምያስ ማለት EግዚAብሔር ከፍ ያደርጋል ብርሃን EግዚAብሔር
ማለት ነው፡፡ በEብራይስጥ ይርምያሁ በግሪክ ኤርምያስ ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ኤርምያስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡-586 p.M.¡`e„e
የተፃፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- የEስራኤልን መማረክና ከምርኮ መመለስ ስለጌታችን በህብረ Aምሳል ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ ኤርምያስ 51 ምEራፎች ሲኖሩት ነቢዩ ኤርምያስ በነበረበት ዘመን
በነበሩት ነገሥታት ቅደም ተከተል በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-21 በIዩAስ ጊዜ የኤርምያስ የመጀመሪያው መልEክት
2ኛ. ከምE.22-36 በIዪAክስና በIዩAቄም ጊዜ በኤርምያስ ላይ ስለተፈጸመ ፍርድና
ናቡከደነጾር Iየሩሳሌምን ስለመክበቡ
3ኛ. ከምE. 37-39 በIኮንያን ፣ በሴዴቅያስ ስለ Iየሩሳሌም ጥፋት ስለ ምሥጢረ ሥጋዌ
4ኛ. ከምE.40-51 በጎዶልያስ ጊዜ ስለቤተ መቅደስ መፍረስ ይናገራል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 186
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
3. ሰቆቃወ ኤርምያስ
የስሙ ትርጉም ፡- ሰቆቃ ማለት ሙሾ፣ ለቅሶ፣ ቅኔ ማለት ነው ፡፡ በEብራይስጥ
ይጥራል፣ ለምን Aንጻት ማለት ነው፡፡ በ70 ሊቃናት ቴራኖይ ይባላል በታልመድ
ቄኖት ይባላል፡፡ ቅኔዎች ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- ነቢዩ ኤርምያስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ586 ቅ.ል.ክርስቶስ ነው፡፡
የተፃፈበት ቦታ ፡- በባቢሎን ምርኮ ነው
ይዘቱ፡- ስለ Iየሩሳሌም ጥፋት፣ ስለቤተ መቅደስ መፍረስና ለጠላቶቻቸው በኃጢAታቸው
ምክንያት Eንደተሰጡ ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- 1ኛ. ምE.1 ስለ Iየሩሳሌም መጥፋትና ምድረ በዳ መሆን
2ኛ. ምE.2 በIየሩሳሌም ስለወረደው ቅጣት
3ኛ. ምE.3 የሕዝቡ ንስሃና በጌታችን ምህረት መታመናቸው
4ኛ. ምE.4 ያለፈውን በማስተዋል የሆነ Aስፈሪ ድርጊት
5ኛ. ምE.5 ጌታችን ምህረቱን Eንደመሰላቸው የሕዝቡን ጸሎት ይገልጻል፡፡
በዚህ ሰቆቃወ ኤርምያስ 22 የEብራውያን Aሌፋት ‹‹ስመ Aምላክ›› ይገኛሉ በመዝ 118
ላይ Eንዳለው፡፡
4. ተረፈ ኤርምያስ
የስሙ ትርጉም ፡- የተረፈ ማለት የቀረ ፣የተተወ ለማለት ነው
ጸሐፊው ፡- ከነቢዩ ኤርምያስ Eየተረዳ ባሮክ ጽፎታል፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡-በ586 ቅ.ል. ክርስቶስ ገደማ ነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- ስለ ባቢሎን ምርኮ ስለ ኤርምያስ ፣ባሮክና Aቤሜሌክ የምርኮውን ዘመን
EግዚAብሔር Eንዴት Eንዳሳለፈላቸው በነቢዩ በኤርምያስ ስለተመሰሉ ምርኮች
ስለጌታችን ዘመን ሥጋዌ ስለኤርምያስ ሰማEትነት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ተረፈ ኤርምያስ ከሰቆቃው ኤርምያስ በመቀጠል 6 ብሎ የሚጀምር 6
ምEራፎች ያሉት መጽሐፍ ሲሆን በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE .6 ስለባቢሎን ጣOቶች ነቢዩ የተናገው ነገር
2ኛ. ምE 7-8 ስለ Iየሩሳሌም ጥፋት ኤርምያስና ባልንጀሮቹ ማልቀሳቸውንና ስለ
ንዋያተ ቅድሳት Aደራ ለምድር Eንደተሰጣት
3ኛ. ከምE.9-10 የAቤሜሌክና ባሮክ መገናኘትና ወደ ባቢሎን ደብዳቤ በንስር መላካቸው፡፡
4ኛ. ምE.11 ነቢዩ ኤርምያስ ለሕዝቡ ስለ ክርስቶስ ትንቢት ተናግሮ በሰማEትነት ማረፉን ይገልጻል፡፡
5. መጽሐፈ ባሮክ
የስሙ ትርጉም ፡- ባሮክ ማለት ቡሩክ ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- የኤርምያስ ደቀመዝሙር ባሮክ ነው
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ586 ቅ.ል.ክ ነው፡፡
የተፃፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- የፋርስ ሰዎች Iየሩሳሌምን ባጠፏት ጊዜ EግዚAብሔር ባሮክ ምርኮ
የመጣባቸው በኃጢAታቸው ምክንያት መሆኑን በመግለጽ
Eንዲመለሱ የመከረው ምክርና ያስተማረውን ትምህርት Eናገኛለን፡፡
Aከፋፈሉ ፡- መጽሐፈ ባሮክ 5 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 187
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
1ኛ. ምE.1 Eሥራኤል ሕገ EግዚAብሔርን በመዘንጋታቸው ስደት
Eንደሚመጣባቸውና Eንዲጸጸቱ የመከረው ምክር
2ኛ. ምE.2 ባሮክ ስለበደላቸው የጸለየው ጸሎት
3ኛ. ምE.3 ሕጉን ቢጠብቁ መልካም ይሆንላቸው Eንደነበርና ስለ
ጥበብ
4ኛ. ምE.4-5 Eስራኤል EግዚAብሔር በቸርነቱ Eንደሚመልሳቸው
በክብር Eንደሚኖሩ ይገልጻል፡፡
6. ትንቢተ ሕዝቅኤል
የስሙ ትርጉም ፡- ሕዝቅኤል ማለት በግEዝ ጽኑE ጽንዓ Aምላክ ማለት ነው፡፡
በAማርኛ EግዚAብሔር ብርታትን ይሰጣል ማለት ነው ፡፡ በ70 ሊቃናት
IዚኮAል በEብራይስጥ ሕዝቅኤል ይባላል፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ600 ቅ.ል.ክ ነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም /በባቢሎን/ ምርኮ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ስለ Iየሩሳሌም ውድቀትና ከውድቀት መነሳት ስለ ጌታችንና ስለ 5ቱ AEማድ
ምሥጢር ስለ Eመቤታችን ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ ሕዝቅኤል 48 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
1ኛ. ምE. 1-24 ከIየሩሳሌም መውደቅ በፊት የተነገሩ ትንቢቶች
2ኛ. ምE. 25-32 በውጭ ሕዝቦች ላይ የተነገሩ ትንቢቶች
3ኛ. ምE. 33-39 ናቡከደነጾር Iየሩሳሌምን ከወረረ በኋላ የተነገሩ ተስፋ ሚጠትን
የሚያበስሩ ትንቢቶች
4ኛ. ከምE. 40-48 ስለ Aዲሱ ሥርዓተ ጽዮን
7. ትንቢተ ዳንኤል
የስሙ ትርጉም ፡- ዳንኤል ማለት EግዚAብሔር ፈራጅ ነው፡፡ የAምላከ ዳኛ ማለት
ነው፡፡ በEብራይስጥ ዳንኤል ይባላል፡፡
ጸሐፊው ፡- ነቢዩ ዳንኤል ነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በባቢሎን
ይዘቱ፡- በስደትና በፈተና ጊዜ በሃይማኖት መጽናት Eንደሚገባ በመከራ ላሉ
ለሃይማኖታቸው ለሥርዓታቸው ታማኝ ስለሆኑ ስለ ሠለስቱ ደቂቅ
ይናገራል፡፡ ነቢዩ ዳንኤል የንጉሡን ሕልም መፍታቱን ስለ መላEክት ስለ
ወልደ EግዚAብሔር ሰው መሆን ስለትንሳኤ ሙታንና ስለ መምህራን ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ ዳንኤል 12 ምEራፎች ሲኖሩት በ2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-6 የታሪክ ክፍል ሲሆን 6 ታሪኮችን ይዟል
2ኛ. ከምE. 7-12 የራEይ ክፍል ሲሆን 4 ራEዮችን ይዟል፡፡
መዝሙረ ሠለስቱ ደቂቅ
የስሙ ትርጉም ፡- የሦስቱ ልጆች መዝሙር /ጸሎት ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- የተጻፈበት ዘመንና ቦታ Eንደ ትንቢተ ዳንኤል ነው፡፡
ይዘቱ፡- ሲድራቅ፣ ሚሳቅ፣ Aብደናጎም /Aናንያ Aዛርያ ሚሳኤል/ ስለ ተባሉት 3 Eስራኤላውያን
ሕጻናት የEምነት ጽናትና በመከራ ተፈትነው በቅዱስ ገብርኤል ረዳነት ከEሳት ከተረፉ
በኋላ Eሳት ውስጥ የጸለዩት ጸሎት የዘመሩት መዝሙር ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 188
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
Aከፋፈሉ ፡- መዝሙረ ሠለስቱ ደቂቅ 1 ምEራፍ 66 ቁጥሮች ያሉት ሲሆን በ2 ዓበይት
ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-25 የAናንያ ጸሎትና መልAኩ Aሳቱን ማብረዱን
2ኛ. ከቁጥር 26-66 ሦስቱም በኅብረት የዘመሩት ዝማሬ ነው፡፡
መጽሐፈ ሶስና
የስሟ ትርጉም ፡-ሶስና ማለት የዋኂት ርግብ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- የተጻፈበት ዘመን ቦታ Eንደ ትንቢተ ዳንኤል ነው
ይዘቱ፡- ሶስና የተባለች Eሥራኤላዊት ሴት በዝሙት ወንጀል በሐሰት ተከሳ ልትወገር
ስትል ነቢዩ ዳንኤል በጥበበ EግዚAብሔር ከፍርድ Eንዴት Eንዳዳናት
የሚገልጽ መጽሐፍ ነው
Aከፋፈሉ ፡- መጽሐፈ ሶስና 1 ምEራፍና 66 ቁጥሮች ሲኖሩት በ3 በዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-14 የሶስና Aስተዳደግና የ2ቱ መምህራን ተንኮል
2ኛ. ከቁጥር 14-43 መምህራኖች ሶስናን በሐሰት መክሰሳቸውና የሶስና ጸሎት
3ኛ. ከቁጥር 44-66 ነቢዩ ዳንኤል በጥበበ EግዚAብሔር Eንዴት Eንዳዳናት ሐሰተኞቱ
መምህራን መቀጣታቸውን፡፡
ተረፈ ዳንኤል
የስሙ ትርጉም ፡- ተረፈ ማለት ቀረ ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- የተጻፈበት ዘመንና ቦታ Eንደ ትንቢተ ዳንኤል ነው
የተፃፈበት ዘመን፡- በ500 p.M.¡`e„e ገደማ
ይዘቱ፡- ነቢዩ ዳንኤል የባቢሎን ሰዎች የሚያመልኩት ቤል የተባለን ጣOት ሰባብሮ
የሚያመልኩትን ዘንዶ ደራጎን Eንደ ገደለና በጣOት Aምላኪዮች ምክንያት
ወደ Aንበሳ ጉድጓድ መጣሉንና በEግዚAብሔር ቸርነት ከAንበሳ ጉድጓድ ምንም
ሳይሆን መውጣቱን ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ተረፈ ዳንኤል 1 ምEራፍ 42 ቁጥሮች ሲኖሩት በ2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-28 ነቢዩ ዳንኤል ቤልን Eንዳጠፋው
2ኛ. ከቁጥር 29-42 ነቢዩ ዳንኤል በAንበሳ ጉድጓድ ተጥሎ Eንዴት Eንደዳነ ይገልጻል፡፡
ደቂቀ ነቢያት
ደቂቀ ነቢያት የሚባሉት ከሆሴE Eስከ ሚልክያስ ያሉት ናቸው፡፡ የደቂቀ ነቢያት
ጠቅላላ ምEራፎች ድምር 64 ሲሆን ቁጥራቸው ደግሞ 1060 ነው፡፡ ከደቂቀ ነቢያት
ውስጥ ትልቅ ምEራፍ ያለው ሆሴE ሲሆን ምEራፉም 14 ነው ትንሹ ደግሞ Aብድዩ
ሲሆን ያለው 1 ምEራፍ ብቻ ነው፡፡
8. ትንቢተ ሆሴE
የስሙ ትርጉም፡- ሆሴE ማለት EግዚAብሔር ያድናል EግዚAብሔር መድኃኒት ነው ማለት
ሲሆን Aዳኝ መድኃኒትም ይባል፡፡ በEብራይስጥ ሆሼ በግሪክና በላቲን Oሴ ይባላል፡፡
ጸሐፊው፡- ነቢዩ ሆሴE ነው
የተጻፈበት ዘመን ፡- በ 722 ቅ.ል. ክርስቶስ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
ይዘቱ፡- ኃጢAተኛ Aመንዝራ ለሆነው ሕዝበ EግዚAብሔር ለEስራኤልን /የEግዚብሔር ፍቅር ጸጋ
ምን ያህል Eንደሆነ መግለጽ ነው፡፡ Eንዲሁም የEሥራኤል ጣOት Aምልክ ለባልዋ
ታማኝነት በሌላት Aመንዝራ ሴት መስሎ Aስተምሯል 10ሩ ነገድ ለምርኮ መቃረባቸውንም
ይገልጻል፡፡/
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ ሆሴE 14 ምEራፎች ሲኖሩት በ 2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-3 ዘማ የሆነችው የሆሴE ሚስት ታሪክና ምሳሌያዊ ትርጉም
2ኛ ከምE 4-14 በሕዝቡና በካህናት በነገሥታቱም ላይ ስለተደረገው ወቀሳ
9. ትንቢተ Aሞጽ
የስሙ ትርጉም፡- Aሞጽ ማለት ጽኑ በEግዚAብሔር ማለት ነው፡፡ Aሞጽ ቢል ውዱድ
ሸክም ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ነቢዩ Aሞጽ
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- ከ 783-743 ቅ.ል ክርስቶስ ባለው ጊዜ ነው፡፡
ይዘቱ፡- EግዚAብሔር ለኃጥኣን የሚያደርገውን ምሕረት ያሰረዳል ስለ Iየሩሳሌም
መጥፋትና ስለ Aይሁድ መማረክ Eንዲሁም የስነ ምግባር ችግር ያለባቸውን
ለመምከር መላኩን ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ Aሞጽ 9 ምEራፎች ሲኖሩት በ 3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
1ኛ. ከምE 1-2 በAሕዛብ ላይ የተነገረ ፍርድ
2ኛ. ከምE 3-6 በEስራኤል ላይ የተነገረ ፍርድ
3ኛ. ከምE 7-9 5ቱ ራEዮችን ይገልፃል፡፡
10. ትንቢተ ሚክያስ
የስሙ ትርጉም፡-ሚክያስ ማለት መኑ ከመ Aምላክ ማለት ነው፡፡ በAማርኛ EግዚAብሔርን
የሚመስል ማን ነው ማለት ነው፡፡ በEብራይስጥ ሚክያህ /ሚኪያሁ/ በግሪክ ሚክያስ
ይባላል ፡፡
ጸሐፊው፡- ነቢዩ ሚክያስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ 700 ቅ.ል. ክርስቶስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን በIየሩሳሌም ነው፡፡
ይዘቱ፡- ስለ ባቢሎን ምርኮ /ፍልሠተ ባቢሎን /ነቢያቱ ካህናቱን ይገስጻል ስለ Aምልኮ ፤ስለ
ሥርዓት ስለ ፍቅር ስለርኀራኄ ስለ ትህትና ስለ መሲህ መምጣትና Aድሕኖት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ ሚክያስ 7 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ ከምE .1-2 Eስራኤልንና ይሁዳን የሚመለከቱ ትንቢቶች
2ኛ ከምE. 3-5 ፍትሕ /ፍርድና/ Aድሕኖት/ማዳን
3ኛ ከምE. 6-7 የሕዝቡ ቅጣትና የEግዚAብሔር ፍጹም ምሕረት ይገልጻል፡፡
11. ትንቢተ Iዩኤል
የስሙ ትርጉም፡- Iዩኤል ማለት EግዚAብሔር Aምላክ ነው ማለት ነው Eንዲሁም
ዘኀረዩ EግዚAብሔር ኅሩይ የEግዚAብሔር ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ነቢዩ Iዩኤል ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ6 መቶ ቅ.ል. ክርስቶስ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- የሚመጣው ድኅነትና የጠላቶቻቸውን መደምሰስ ይገልጻል፣ ስለ መንፈስ ቅዱስ
በሐዋርያት ላይ መውረድ ይናገራል Eንዲሁም ሕዝቡ በንስሐ ወደ
EግዚAብሔር Eንዲመለሱ ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ Iዩኤል 3 ምEራፎች ሲኖሩት በ2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
189 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 190
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
1ኛ. ከምE.1 የAንበጣ መቅሰፍትና ስለ ንስሐ
2ኛ . ከምE. 2-3 የEግዚAብሔር በረከት ፍርድ
12. ትንቢተ Aብድዩ
የስሙ ትርጉም፡- Aብድዩ ማለት ገብረ EግዚAብሔር የEግዚAብሔር Aገልጋይ ማለት
ነው፡፡ በEብራይስጥ Aባጽያህ ይባላል በ70 ሊቃናት Aብድዩ ሲሆን
በቩልጋታው ደግሞ Aብድያስ ይሉታል፡፡
ጸሐፊው፡- ነቢዩ Aብድዩ
የተጻፈበት ዘመን፡- በ600 p.M.¡`e„e ገደማ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡-በIየሩሳሌም ነው፡፡
ይዘቱ፡- የኤዶምያስን በይሁዳ ላይ ማመጽ ትEቢቷን መዋረዷንና ስለ EግዚAብሔር
ቀንና ስለ Eስራኤል ድኅነት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ Aብድዩ 1 ምEራፍ ሲኖረው በ2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-9 በኤዶምያስ ላይ ስለሚፈጸሙ ፍርድ ይናገራል
2ኛ. ከቁጥር 10-21 በAሕዛብ ላይ የEግዚAብሔር የፍርድ ቀን Eንደሚመጣና
የEግዚAብሔር ተስፋ መንግስት በይሁዳ Eንደሚመሠረት ይገልጻል፡፡
13. ትንቢተ ዮናስ
የስሙ ትርጉም፡- ዮናስ ማለት ርግብ የዋህ ማለት ነው፡፡ በEብራይስጥ ዮናሕ በግሪክ
ዮናስ በላቲን ጆናስ ይባላል፡፡
ጸሐፊው፡- ራሱ ነቢዩ ዮናስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- ከ783-743 ቅ.ል . ክርስቶስ ባለው ጊዜ ውስጥ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
ይዘቱ፡- EግዚAብሔር ለነነዌ ሰዎች ያለውን ፍቅር ነቢዩ ዮናስን ልኮ ንስሐ በነነዌ ሰብኮ
የነነዌ ሰዎች በንስሐ መመለሳቸውን ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ ዮናስ 4 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 በዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 ለዮናስ ከEግዚAብሔር የተሰጠው ትEዛዝና የዮናስ ወደ ተርሴስ
መኮብለልና የEግዚAብሔር ጥበቃ
2ኛ. ምE. 2 ነቢዩ ዮናስ በከርሰ Aንበሪ ሆኖ የጸለየው ጸሎት
3ኛ. ምE. 3 የEግዚAብሔር ትEዛዝ ለዮናስ Eንደገና መምጣቱ
4ኛ. ምE. 4 በEግዚAብሔር ትEዛዝ ዮናስ መዳኑና የEግዚAብሔር ተግሳጽ
14. ትንቢተ ናሆም
የስሙ ትርጉም፡- ናሆም ማለት ፈውስ ፈዋሽ EግዚAብሔር Eረፍት መጽናናት ማለት ነው
ጸሐፊው፡- ራሱ ነቢዩ ናሆም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- ከ621-612 ቅ.ል.ክ ባለው ጊዜ ነው
ይዘቱ፡- ስለ ነነዌ ውድቀት ስለEግዚAብሔር ምሕረት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ ናሆም 3 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎ ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE.1 EግዚAብሔር ለተቃዋሚዎቹ ተበቃይ ለሚያምኑበት ታጋሽና ታማኝ መሆኑ
2ኛ. ምE. 2 በ3 ዓበይት ድርጊት የተፈጸመ ቅጣት
3ኛ. ምE.3 በነነዌ ላይ የተነገረ ዋይታ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 191
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
15. ትንቢተ Eንባቆም
የስሙ ትርጉም፡- Eንባቆም ማለት ማቀፍ Aዋቂ፣ጠቢብ፣ለባዊ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ነቢዩ Eንባቆም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
ይዘቱ፡- EግዚAብሔር ክፋት ሲበዛ Eንደሚታገስ ክፉዎችን ለጊዜው መሣሪያ
ቢያደርጋቸውም ኋላ Eንደሚያጠፋቸው ጻድቅ በEምነት Eንደሚድን
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ Eንባቆም 3 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE .1-2 የEንባቆም ጥያቄና የEግዚAብሔር መልስ
2ኛ. ምE.2 Aምስቱ የዋይታ ቃላት
3ኛ. ምE.3 የEንባቆም ጸሎት /መዝሙር
16. ትንቢተ ሶፎንያስ
የስሙ ትርጉም ፡- ሶፎንያስ ማለት ሰወረው ከደነው ማለት ነው Eንዲሁም ሱፋኔ
ስሉጥ ቀዳሲ ሥሉስ ማለት ነው በEብራይስጥ ጽፋንያህ በግሪክ ሶፎንያስ ይባላል
ጸሐፊው ፡- ነቢዩ ሶፎንያስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ700 ቅ.ል ክርስቶስ ነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- ክፉ Aድራጊዎች ስለመገስጽ ስለ EግዚAብሔር የቁጣ ቀን ስለ ፄዋዌ /ምርኮ/ና
ስለሚጠት /መመለስ ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- ትንቢተ ሶፎንያስ 3 ምEራፎ ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
1ኛ. ከምE. 1-2 ስለ Eለተ EግዚAብሔር
2ኛ. ምE.2 Aሕዛብን የሚመለከቱ ትንቢቶች
3ኛ. ምE.3 የIየሩሳሌምን ኃጢAትና መጪው ነጻነቷን ይናገራል፡፡
17. ትንቢተ ሐጌ
የስሙ ትርጉም፡- ሐጌ ማለት በዓላዊ/በዓልየ ዘተወለደ በEለተ በዓል/በበዓል ቀን የተወለደ
ማለት ነው፡ Eንዲሁም መልAከ EግዚAብሔር ማለት ነው ፡፡ በሰብዓ
ሊቃናት ሐጋይዩስ የባላል፡፡ በEብራይስጥ ሐጌ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ራሱ ነቢዩ ሐጌ ነው
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ500 ቅ.ል.ክርስቶስ ነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በባቢሎን ምርኮ/በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- የEግዚAብሔር ቤት ቤተ መቅደሱን Eንዲሰሩ ማበረታታትከሁሉ በፊት
የEግዚAብሔርን ነገር Eንዲያስቀድሙ ማሳስብ ነው፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ ሐጌ 2 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE .1 ቤተ መቅደስ Eንዲሰሩ ማበረታታት
2ኛ. ምE. 2 ከሰሎሞን ቤተ መቅደስ የዚህ ክብር Eንደሚበልጥ
3ኛ. ምE.2 የEግዚAብሔር በረከት Eንደሚትረፈረፍላቸውና ለዘሩባቤል የተነገረው ትምህርት
18. ትንቢተ ዘካርያስ
የስሙ ትርጉም ፡- ዘካርያስ ማለት ዝኩር፣ ዝክረ EግዚAብሔር ማለት ነው፡፡ በAማርኛ
EግዚAብሔር ያስታውሳል ማለት ነው፡፡ በEብራይስጥ ዘካርያህ ይባላል
በግሪክ ዘካርያስ ይባላል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 192
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ጸሐፊው ፡- ነቢዩ ዘካርያስ ነው
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ500 ቅ.ል.ክርስቶስ ነው፡፡
የተፃፈበት ቦታ ፡- በባቢሎን ምርኮ /በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- በንስሐ ሕዝቡ ወደ EግዚAብሔር Eንዲመለሱ የንስሐ ጥሪ ነው፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ ዘካርያስ 14 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE .1ወደ EግዚAብሔር Eንዲመለሱ ማስጠንቀቁ
2ኛ. ምE. 2-6 ስምንት ራEዮች
3ኛ. ምE.7-10 ሁለተኛ ራEይ 4 ቀንዶች 5ት ጠራቢዎች
4ኛ. ምE.11-16 ስለጾም ስለ ጌታችንና ስለቅዱሳን ሐዋርያት
19. ትንቢተ ሚልክያስ
የስሙ ትርጉም ፡- ሚልክያስ መልEክተኛዬ ማለት ነው፡፡ በEብራይስጥ ማልኩ ይባላል፡፡
ጸሐፊው ፡- ራሱ ነቢዩ ሚልክያስ ነው
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ440 ቅ.ል. ክርስቶስ ገደማነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ፡- የEስራኤልን ኃጢAትና ክሕደት Eንዲሁም በኃጢAተኞች ላይ
የሚመጣውን ቅጣት /ፍርድ/ Eንዲሁም ስለ ጌታችን Iየሱስ
ክርስቶስ ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ ፡- ትንቢተ ሚልክያስ 4 ምEራፎች ሲኖሩት በ2 ዓበይት ክፍሎ ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-3 በጥያቄና መልስ የቀረበ መልEክት
2ኛ. ምE.4 EግዚAብሔርን የሚፈሩ በፍርድ ቀን ተጠብቀው Eንደሚኖሩ
መልመጃ ሦስት
1. መጽሐፍ ቅዱስ Eኛ ዘንድ Eንዴት ደረሰ ?
2. Aዋልድ መጻሕፍት ለምን Aዋልድ ተባሉ?
3. የAዋልድ መጻሕፍት መለያ ምንድ ነው?
4. የAዋልድ መጻሕፍትን ጥቅም ግለጹ?
5. Aዋልድ መጻሕፍት ብዛታቸው ምን ያህል ነው?
6. የAዋልድ መጻሕፍት Aላማን ግለጹ?
7. በብሉይ ኪዳን የነበሩ Aዋልድ መጻሕፍትን ጻፉ?
8. ሐዋርያት የተጠቀሙት Aዋልድ መጽሐፍ የቱ ነው?
9. Aዋልድ መጻሕፍት በዘመነ ሐዋርያውያን Aበውና በዘመነ ሊቃውንት
ምን መልክ በረው ?
10. የAዋልድ መጻሕፍት ዓይነቶችን ግለጹ ?
11. የAስራውና የAዋልድ መጻሕፍትን ግንኑነት ግለጹ?
12. የAዋልድ መጻሕፍት ስልጣን ምንድነው ?
13. የAዋልድ መጻሕፍት የስልጣናቸው ምንጭ ምንድነው?
14. Aዋልድ መጻሕፍትን ስናነብ ልናስተውል የሚገባንን ነገር ዘርዝሩ ?
15. Aዋልድ መጻሕፍት ለምን ተጻፉ?
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 193
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ምEራፍ 3
ሐዲስ ኪዳን
ሐዲስ ኪዳን የ 2 ቃላት ጥምረት /ትስስር/ ሲሆን ሐዲስ ማለት በቁሙ
Aዲስ ማለት ነው ፡፡ ሐዲስኪዳን ማለት ደግሞ Aዲስ ቃል ኪዳን፣ ውል፣
መሐላ፣ ስምምነት ማለት ነው፡፡ ኤር 31፤31 በዚህ ጥናታችን 35ቱን የሐዲስ
ኪዳን መጻሕፍት በAምስት Eንከፍላቸዋለን Eነርሱም የወንጌል፣ የታሪክ ፣
ትምህርት /የመልEክት/፣ የትንቢትና የሥርዓት ክፍል ናቸው፡፡
ወንጌል
ዩAንጌልዩን/Iባንጌልዩን/ ከሚለው የግሪክ ቃል የተወሰደ ሲሆን
ትርጉሙም ስብከት የምስራች ማለት ነው ፡፡ይህ የምስራች Eንደሚሰበክ
Aስቀድሞ በትንቢት ፣ ኋላም በመላEክት የተሰበከ ሲሆን በመጀመሪያ
ጌታችን Iየሱስ ክርስቶስ ኋላም ሐዋርያት ገልጸዋል፡፡ /Iሳ.61÷1-2፣ ሉቃስ
4፤17፣ 4፤10፣ 24፤14፣ ማር.16፤15፣ ማቴ 4፤26፣ ሮሜ 1፤4/ወልድ በሥጋ
ተገልጾ ያደረገውን የማዳን ጉዞ ለሰዎች የሰጠውን ከኃጢAትና ከዲያብሎስ
ባርነት ነፃ መውጣት ስለሚገልጽ ወንጌል የምሥራች ተብሏል ፡፡ጸሐፍያኑም
ወንጌላውያን ሲባሉ ማቴዎስና ዮሐንስ ከሐዋርያት ማርቆስና ሉቃስ
ከAርድEት ወገን ናቸው ፡፡ ወንጌላውያን Aራት ናቸው ፡፡ምክንያቱም፡-
የጌታን ዙፋን በሚሸከሙት 4ቱ Eንሰሳት ምሳሌ ወንጌላውያንም Aራት
ሆነዋል /ራEይ 4፤7 Iሳ6፤2/
ከAንድ Eፀ ሕይወት ሥር መንጭተው ምድርን ከድርቀት ወደ ልምላሜ
፤ ከልምላሜ ወደ Aበባ ፤ከAበባ ወደ ፍሬ የሚያደርሱ Aራት Aፍላጋት /
ወንዞች/ Aሉ፡፡/ ዘፍ .2፤10-15/ ወንጌላውያንም Aራት ሲሆኑ ከAንድ ጌታ
ተምረው ዓለምን ከኃጢAት ወደ ንስሐ ከንስሐ ወደ ትሩፋት ከትሩፋት ወደ
ክብር የሚያደርስ ወንጌልን ጽፈውልናል፡፡ በEነዚህና በሌሎች ምክንያት
ወንጌላውያን Aራት ሆነዋል፡፡
1. የወንጌል ክፍል
የማቴዎስ ወንጌል
የስሙ ትርጉም ፡- ማቴዎስ ማለት በሮማይስጥ ሀብተ Aምላክ ማለት
ነው፡፡ Eንዲሁም የAምላክ ስጦታ ከቀራጭነት የተመረጠ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ራሱ ቅዱስ ማቴዎስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ41 ዓ.ም
የተፃፈበት ቦታ ፡- በፍልስጥኤም ነው
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 194
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የተፃፈበት ቋንቋ፡- በEብራይስጥ
የተጻፈበት ምክንያት፡-
1ኛ. Aይሁድ ለጠየቁት ጥያቄ ሊመልስ
2ኛ. ጌታችን የAብርሃምና የዳዊት ዘር መሆኑን ለመግለጽ
3ኛ. ጌታችንን ሰዎች ከነቢያት Aንዱ ነው ቢሉትም ጌታችን Aምላከ ነቢያት
መሆኑም ለመግለጽ
4ኛ. የነቢያት ትንቢት በጌታችን መፈጸሙን ለማሳየት ነው፡፡
የተጻፈላቸው ሰዎች፡- Aይሁድ Eብራውያን ናቸው፡፡
Aከፋፈሉ ፡- የማቴዎስ ወንጌል 28 ምEራፎች 1068 ቁጥሮች ሲኖሩት በ6 ዓበይት
ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-2 የጌታችን የትውልድ ሐረግ መወለድና የሕጻናትን ታሪክ
2ኛ. ከምE.3-4 ጌታችን ማስተማር ከመጀመሩ በፊት የተደረጉ ታሪኮች
3ኛ. ከምE. 5-18 ጌታችን በማስተማር ዘመኑ በገሊላና በAካባቢዋ የሠራውን ሥራና
ያስተማረው ትምህርት
4ኛ. ከምE.19-25 ጌታችን በማስተማር ዘመኑ መጨረሻ በይሁዳ Aገር የሠራውን
ሥራና ያስተማረውን ትምህርት
5ኛ. ከምE.26-27 የጌታችንን የስቅለት ታሪክ
6ኛ. ምE .28 የጌታችን ትንሳኤን ይገልጻል፡፡
የማርቆስ ወንጌል
የስሙ ትርጉም ፡- ማርቆስ ማለት ካሕን ልUክ ታላቅ መዶሻ ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- ራሱ ቅዱስ ማርቆስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- በ44 ዓ.ም ነው፡፡
የተፃፈበት ቦታ ፡- በሮም ነው
የተጻፈበትቋንቋ፡- በሮማይስጥ ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ሮማውያን በዘመናቸው ገናና Eኛ ብቻ ነን በማለት ይናገሩ
ነበርና የጌታችንን ኃይል ገናና ተAምራቱን ለመግለጽነው፡፡
Aገረ ስብከቱ፡- በግብጽ Eስክንድሪያ በሮምና ሊቢያ ናቸው
የተጻፈበት ቋንቋ፡- በሮማይስጥ ነው፡፡
የተጻፈላቸው ሰዎች፡- ለሮማውያን ነው፡፡
Aከፋፈሉ ፡- የቅዱስ ማርቆስ ወንጌል 16 ምEራፎች 678 ቁጥሮች ሲኖሩት በ6 ዓበይት
ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE.1 ለወንጌሉ የሰጠው ርEስ
2ኛ. ከምE.1-2 ጌታችን ከመዋEለ ስብከቱ በፊት ያደረጋቸው ሥራዎች
3ኛ. ከምE.3-9 ጌታችን በገሊላና በAካባቢዋ ያስተማረው ትምህርትና የሥራው ተAምራት
4ኛ. ከምE.10-14 ጌታችን ወደ ይሁዳ ገብቶ ያስተማረው ትምህርትና የሥራው ድንቅ ሥራ
5ኛ. ከምE፣14-15 ከሐሙስ ማታ Eስከ ዓርብ ሠርክ ድረስ የነበረውን የስቅለት ታሪክ
6.ኛ ምE. 16 የጌታችን ትንሳኤና Eርገትን ይገልጻል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 195
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የሉቃስ ወንጌል
የስሙ ትርጉም፡- ሉቃስ የሚለው ቃል ሊካኖስ ከሚለው የላቲን ቃል የተገኘ ሲሆን መብራት ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ራሱ ቅዱስ ሉቃስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡- ከ54-57 ዓ.ም ባለው ጊዜ ነው
የተፃፈበት ቦታ ፡- በግሪክ መቄዶንያ ነው
የተጻፈበት ቋንቋ፡- በግሪክ ጽርE ነው
የተጻፈበት ምክንያት፡- (ታOፊላ) ቴዎፍሎስ የተባለ የሮም መኮንን በቃል የተማረውን የክርስቶስ
ነገር Eርግጡን /በጥልቀት በሚገባ/ Eንዲያውቅ ለማድረግ ነው፡፡
የተጻፈለት ሰው ፡- ታOፌላ /ቴዎፍሎስ/ ለተባለ የሮም መኮንን ነው፡፡
Aከፋፈሉ ፡- የሉቃስ ወንጌል 24 ምEራፎች 1151 ቁጥሮች ሲኖሩት በ8 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
1ኛ. ከምE .1-2 ወንጌሉን ለማን ለምን Eንዴት Eንደጻፈውና የጌታችንን ታሪክ
ከጽንሰቱ Eስከ ልደቱ ያለውን
2ኛ. ከምE. 3-4 የጌታችንን ጥምቀትና ጾም
3ኛ. ከምE.4-9 የጌታችን በገሊላና በዙሪያዋ ላሉ ሰዎች ያስተማረውን ትምህርት Eና ተAምራት
4ኛ. ከምE.9-10 ከገሊላ ወደ Iየሩሳሌም በመጓዝ ላይ ሳለ ጌታችን የሠራውን ሥራና ትምህርት
5ኛ. ከምE.11-19 ወደ Iየሩሳሌም በመውጣት ላይ ሳለ በይሁዳ ያደረገውን ተዓምራት
6ኛ. ከምE.20-22 ጌታችን በIየሩሳሌም የመጨረሻው ሳምንት ያደረገውን ነገር
7ኛ. ከምE.22-23 ጌታ ከተያዘበት ሐሙስ ማታ ጀምሮ Eስከ ዓርብ ሠርክ ያለውን ታሪክ
8ኛ. ምE. 24 ጌታችን ትንሣኤና Eርገት
የቅዱስ ዮሐንስ ወንጌል
የስሙ ትርጉም ፡- ዮሐንስ ማለት ፍስሐ ወ ሐሴት ጸጋ EግዚAብሔር ማለት ነው፡፡
Eንዲሁም ፍቁረ EግዚE ጌታ ይወደው የነበረው ወልደ ነጎድጓድ ቦ ኤኔርጌስ /የነጎድጓድ
ልጆች/ ማር 3÷17 ታOሎጎስ/ቴዎሎጎስ/ ነባቢ መለኮት ስለመለኮት የሚናገር Aቡቀለምሊስ
ባለራEይ ፤ ቁጽረ ገጽ /ፊቱ በሐዘን የተቋጠረ ይባላል፡፡
ጸሐፊው ፡- ራሱ ቅዱስ ዮሐንስ ነው፡፡
የተፃፈበት ዘመን ፡-በ90 ዓ.ም ነው/በ96/
የተፃፈበት ቦታ ፡- በኤፌሶን በኤጅያን ደሴት ነው
የተጻፈበት ቋንቋ፡- በዩናኒ/ጽርE /ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ሰው ሁሉ የክርስቶስን የባሕርይ Aምላክነት Aምኖ Eንዲድንና ይመጣል
የተባለው መሲህ ክርስቶስ መሆኑን ለመግለጽ፣ ክርስቶስ የEግዚAብሔር
ልጅ EግዚAብሔር መሆኑን ለመግለጽ ነው፡፡
የተጻፈላቸው ሰዎች፡- ለኤፌሶን ምEመናን ነው፡፡
ሀገረ ስብከቱ፡- ከቅዱስ ጰጥሮስ ጋር በIየሩሳሌምና Aካባቢዋ በAንጾኪያና Aካባቢዋ በሎዶቅያ፤
በEስያ፤ በኤፌሶን ሰብኳል ፡፡
Aከፋፈሉ ፡- የቅዱስ ዮሐንስ ወንጌል 21 ምEራፎች 880 ቁጥሮች ሲኖሩት በ7 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 የጌታችንን በቅድምና መኖርና በሥጋ መገለጥ
2ኛ. ምE. 2 የጌታችንን ከማስተማር ዘመኑ በፊት በሦስቱ ወራት የተደረጉ ታሪኮች
3ኛ. ከምE. 2-4 ጌታችን በመጀመሪያ ማስተማር ዘመኑ ያደረገው ነገር
4ኛ. ከምE. 5-6 ጌታችን በ2ኛ ማስተማር ዘመኑ ያደረገው ነገር
5ኛ. ከምE. 7-12 ጌታችን በ3ኛ ማስተማር ዘመኑ ያደረገው ነገር
6ኛ. ከምE. 13-20 ጌታችን በመጨረሻው ማስተማር ዘመኑ ያደረገው ነገር
7ኛ. ምE. 21 ጌታችን ያስተማረውና የሠራው የመደምደሚያ ትምህርቶች
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 196
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የሐዋርያት ሥራ /የታሪክ ክፍል/
2ኛው የሐዲስ ኪዳን Aቢይ ክፍል የታሪክ ክፍል ይባላል ፡፡ ከጌታ Eርገት በኋላ
ቅዱስ ጳውሎስ ሮም Eስከገባበት ጊዜ ያለውን የመጀመሪያይቱን ቤተ ክርስቲያን
ታሪክ የሚናገር ክፍል ነው ፡፡ይህ ከ34-64 ዓ.ም ያለውን የ30 ዓመት ታሪክ ነው፡፡
በዚህ ክፍል የሐዋርያት ሥራ Eናገኛለን፡፡
የስሙ ትርጉም፡- ሐዋርያ የሚለው ቃል ሖረ/ሄደ/ከሚለው የግEዝ ግስ የተገኘ
ሲሆን ሐዋርያ ማለት ሒያጅ፣ ተጓዥ፣ መልEክተኛ፣ ተላላኪ፣ ቀላጤ
፣ ደጃዝማች፣ ምጥው፣ ፍንው ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ሉቃስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ64/65/ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- ሮም ነው፡፡
የተጻፈበት ቋንቋ ፡- በግሪክ ነው
የተጻፈበት ምክንያት፡- ለታOፌላ ስለ ክርስቶስ Eስከ 34 ዓ.ም የሆነው ነግሮት ነበርና
ከዚያ በኋላ ያለውን ታሪክ ለመግለጽ ነው፡፡ ታOፌላ በጠየቀው መሠረት
ይዘቱ፡- የክርስቶስ ወንጌል በሐዋርያት Aማካይነት Eንዴት Eንደተሰበከ Eንዴት ወደ ዓለም
Eንደተዳረሠ ወንጌል በ8ሺህ ማኅበረ Eስጢፋኖስ Aማካይነት በይሁዳ በIዮጴ በሰማርያ
በቂሣርያ በፍልስጥኤም፣ በAዛጦን፣ ሶርያና፣ ደማስቆ፣ Aንጾኪያና በፊንቄ፣ በቆጵሮስ
በታናሽ Eስያ፣ በግሪክና በሮም ወንጌል Eንዴት Eንደተሰበከ ይገልጻል፡፡
Aከፋፈሉ፡- የሐዋርያት ሥራ 28 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE.1 መግቢያ የተጻፈለት ሰውና የተጻፈበት ምክንያት
2ኛ. ምE. 2-12 በIየሩሳሌምና Aካባቢዋ ቅ/ጴጥሮስና ቅዱስ ዮሐንስ
ያስተማሩት ትምህርት
3ኛ. ምE.13-28 በቅዱስ ጳውሎስ Aማካይነት በAሕዛብ Aገር የተሠሩ ሥራዎች
2. የመልEክታት /ትምህርት ክፍል/
በዚህ የመልEክት ክፍል የተገለጹት 21 መጻሕፍት ሲሆኑ ቅዱሳን ሐዋርያት ቀድመው
ላይዋቸውም ላላዩዋቸውም ምEመናን ከሌላ ቦታ ሆነው የሚፈጠረውን ችግር ይፈቱበት
ነበር፡፡ Eነዚህ 21 መልEክታት ለግልና ለማኅበር የተላኩ መልEክታት ተብለው ለ2 ይከፈላሉ፡፡
1.ኛ ለማኅበር የተላኩ መልEክታት 15 ሲሆኑ Eነርሱም ሮሜ 1ኛ ና 2ኛ፣ ቆሮ፣
ገላትያ፣ ኤፌሶን፣ ቆላስይስ 1ኛ Eና 2ኛ፣ ተሰሎንቄ ፣Eብራውያን 1ኛEና 2ኛ
ጴጥሮስ ፣ያEቆብ፣ይሁዳ ናቸው፡
2ኛ. ለግል የተላኩ መልEክታት፡-6 ሲሆኑ Eነርሱም 1ኛ Eና 2ኛ ጢሞቴዎስ ፣ቲቶ፣
ፊልሞና ፣2ኛና 3ኛ ዮሐንስ ናቸው፡፡
Eነዚህ መልEክታት ይዘታቸው ትምህርት ሃይማኖት ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር፣
ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን ነው፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ሮሜ ሰዎች
የሮም ቤተ ክርስቲያን፡- ሮማ Aስቀድማ በ753 ቅ.ል.ክ ሮሙለስ በተባለው መሪዋ ሮማ
ተብላለች ፡፡ ከጥፋት ውሃ በፊት Aርስጣጣሊስ ትባል ነበር፡፡ ከዚያ በኋላ የከይተም ልጆች
ሰፍረውባት በከይተም ከተማ ተብላለች ኋላም Aንጣሎስ የተባለ ንጉሥ ነግሦባት በAንጣሎስ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 197
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
Iጣልያ ተብላለች ፡፡/በሩማሎስ ሮሜ/ ተብላለች፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጳውሎስ የተጻፈበት ዘመን፡-በ54/ከ56-57/ዓ.ም.ባለው ጊዜ
የተጻፈበት ቦታ፡- በግሪክ /ቆሮንቶስ/
የተጻፈበት ምክንያት፡- በAይሁድና በAሕዛብ መካከል የተፈጠረው ጠብ ለማጥፋት
ቢጽሐሳውያን ለሮማውያን ሕገ Oሪትን Eንዲይዙ ከወንጌል ጋር ያስተምሩ
ነበርና ቅዱስ ጳውሎስ ወደ ቀናይቱ ሕገ ወንጌል ለመመለስ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ትምህርተ ሃይማኖት ሥነ-ምግባር ነው
መልEክት ወሳጅ፡- ቅድስት ፌቨን ናት የሐዋ 16፡1
Aከፋፈሉ፡- የሮሜ መልEክት 16 ምEራፎች ሲኖሩት በ7ዓበይት ክፍሎች
ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1-3 ስለ Aረማውያን ፣ስለAይሁድ፣ስለ EግዚAብሔር ጽድቅ፣
2ኛ. ከምE.4-5 የEግዚAብሔር ጽድቅ ለሰው በEምነት መቆጠሩ
3ኛ. ከምE.6-9 ሰው ከጸደቀ ከኃጢAትና ከሞት ኃይል ነጻ መሆኑን
4ኛ. ከምE. 9-11 የEስራኤል መመረጥና ተስፋቸው
5ኛ. ከምE.12-14 የምEምናን Aካሄድ በዓለም በግልና በቤተክርስቲያን
6ኛ. ከምE.15 ስለ በረከት 7ኛ ምE 16 ሰላምታ Aደራ
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት 1ኛ ቆርንቶስ
የቆሮንቶስ ቤተክርስቲያን ፡- የመሠረተው ቅዱስ ጳውሎስ ሲሆን በጳውሎስ ዘመን
6መቶ ሺህ ሰዎች የሚኖሩበት ከAቴና 75 ኪ.ሜ ርቃ የምትገኝ የግሪክ ከተማ
ስትሆን ከተማዋ በባሕር መገናኛ ላይ ስለተመሠረተች ምቹ ወደብ ናት ፡፡
Aፎሮዲቴ የሚባል ጣOት የሚመለክባት ዝሙት የሚሰራባት ከተማ ነበረች፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ54/55 ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡-ኤፌሶን ነው
የተጻፈበት ምክንያት፡- Eኔ የAጵሎስ Eኔ የጳውሎስ Eኔ የክርስቶስ በማለት
ስለተለያዩ፣ ስለዝሙት፣ ስለ ቆሮንቶስ ሴቶች በጸጋ ስለመቅናታቸው
ገንዘብ ስለማውጣትና ትንሳኤ ሙታን ሊያስገነዝበን ወዶ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ትምሕርተ ሃይማኖት፣ ሥርዓተ ቤተክርስቲያን ሥነ-ምግባር ነው፡፡
Aከፋፈሉም፡- 1ኛ ቆሮንቶስ 16 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
2ኛ ከምE 1-2 መግቢያ ሠላምታ ምሥጋናና ስለመለያየት
3ኛ ከምE 3-7 ከዝሙት ርቀው በሕግ Eንዲኖሩ
4ኛ ከምE 7-10 ለጣOት ስለ ተሠዋ ሥጋ
5ኛ ከምE 11-15 በማኅበር ሲሰበሰቡ ሊያደርጉት ስለሚገባው ነገር
6ኛ ከምE 16 መደምደሚያ ስለ ሰላምታ Aሰጣጥ ገንዘብ ስለመዋጣት
መልEክት ወሳጆች ፡- ቅዱስ ጢሞቴዎስ ቅ/Eስጢፋኖስ ፣ ፈርዶናጥስና፣
Aካይቆስ/ ናቸው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 198
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት 2ኛ የቆሮንቶስ መልEክት
የተጻፈበት ዘመን፡- በ57 ዓ.ም
የተጻፈው፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በመቄዶንያ በፊልጵስዩስ በ3ኛው ሐዋርያዊ ጉዞ ወቅት ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ቲቶ ስለቆሮንቶስ ሰዎች ንስሐ ቢገልጽለት ተደስቶ ይጽፋል
12፤19 ከሐሰተኞች መምህራን Eንዲጠበቁ ያሰጠነቅቃል፡፡
ይዘቱ፡- የሥነ-ምግባር ትምህርትና ትምህርተ ሃይማኖት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- 2ኛ ቆሮንቶስ 13 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
1ኛ. ምE. 1 መግቢያ ሰላምታ
2ኛ. ምE.2-7 የቅዱስ ጳውሎስ የባልጆሮቹ Aገልግሎት በመከራ ውስጥ
3ኛ. ከምE.8-9 ስለ ልግስና Aገልግሎታቸው ማበረታቻ
4ኛ. ከምE.10-12 ውሸተኞች ወንድሞችን በመታገሳቸው የጻፈላቸው ወቀሳ
5ኛ. ምE.13 ማጠቃለያ ራሳቸውን Eንዲመረምሩ
መልEክት ወሳጅ ፡- ቅዱስ ቲቶና ሉቃስ ናቸው፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ገላትያ ሰዎች
የገላትያ ቤ/ክ፡- ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ በ1ኛው ሐዋርያዊ ጉዞ የመሠረታት ናት፡፡
በዚህች የAንጾኪያ ጲስድያ ፣የIየንዮን ፣የልስጥራንና ደርቤን Aብያተ ክርስቲያናት በስተደቡብ
ይገኛል፡፡ ዛሬ የቱርክ ዋና ከተማ Aንካራ የምትገኝበት Aካባቢ ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የተጻፈበትዘመን፡- በ45/ከ50-57 ዓ.ም ባለው ጊዜ ትርጓሜ ወንጌል ግን ከ62-54 ዓ.ም
የተጻፈበት ቦታ፡- በሶርያ Aንጾኪያ /በሮም 1ኛ Eስራቱ/
የተጻፈበት ምክንያት፡- ቢጽሐሳውያን ቅዱስ ጳውሎስ ጌታን Aላየውም ፣ ከሐዋርያት Eኩል
Aይቆጠርም በማለት ትምህርቱን Eንዳይቀበሉ ያደርጉ ስለነበር ለነርሱ መልስ ይጽፋል፡፡
ይዘቱ፡- በተግሳጽና በወቀሳ የተሰጠ የሥነ-ምግባርና የሃይማኖት ትምህርት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- የገላትያ መልEክት 6 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 መግቢያ ሠላምታ ለEግዚAብሔር ምሥጋና
2ኛ. ምE. 1-2 ቅዱስ ጳውሎስ ሐዋርያነቱን Eያስረዳ ሐሰተኞቹን Eየተቃወመ የጻፈው ትምህርት
3ኛ. ምE.3-4 ስለ ሕግና ስለ ክርስቶስ ያቀረበው ት/ት
4ኛ. ከምE .5-6 ስለ ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ያስተማረው ትምህርት
5ኛ. ምE. 6 ማጠቃለያ የሐሰተኞች ዓላማ የቅዱስ ጳውሎስ ትምህርትና ቡራኬ
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ ቲቶ ነው፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ኤፌሶን ሰዎች
የኤፌሶን ቤተክርስቲያን ፡- መሥራቹ ቅዱስ ጳውሎስ ሲሆን በ3ኛ ሐዋርያዊ ጉዞ
ወቅት ነው የመሠረተው ፡፡ ቅዱስ ጳውሎስ 3 ዓመት በኤፌሶን Aስተምሯል፡፡
ኤፌሶን በታናሽ Eስያ ውስጥ በምEራብ በኩል በኤጅያን ባሕር Aጠገብ የምትገኘው የEስያ
Aውራጃ ዋና ከተማ ናት የAርጤምስ በላቲን ዲያና ቤተ ጣOትና የAይሁድ ምኩራብ
ነበረበት፡፡ዛሬ በቱርክ Aገር Aያሰሎን የምትባል ከተማ ናት ያን ጊዜ 35000 ሰው
የሚኖርባት ታላቅ የንግድ ከተማ ነበረች፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 199
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የተጻፈበት ዘመን ፡- በ67 ዓ.ም ገደማ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በሮም Eስር ቤት ሳለ
የተጻፈበት ምክንያት ፡-ከጨለማ ሥራ Eንዲለዩ በሃይማኖትና በክርስትና ሕይወት
Eንዲጠነክሩ Aሕዛብ ቢሆኑም ከAይሁድ ጋር Aንድ ሆነው በEግዚAብሔር
ፀጋ መዳናቸውን ለመግለጽ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ከወቀሳና ከተግሳጽ የተለየ ትምህርት ሃይማኖትና የሥነ-ምግባር ትምህርት ነው
Aከፋፈሉ፡- የኤፌሶን መልEክት 6 ምEራፎች ሲኖሩት በ4ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE.1 መግቢያ ላኪው ተቀባዩና የቅ/ጳውሎስ ሰላምታ ለEግዚAብሔር
ያቀረበው ምሥጋና
2ኛ. ከምE.2-3 EግዚAብሔር Eንዴት Eንዳዳናቸው
3ኛ. ከምE.4-6 ስለ ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር
4ኛ. ምE.6 ማጠቃለያ
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ፊልጵስዩስ ሰዎች
የፊልጵስዩስ ቤ/ክ፡-ይህ የመቄዶንያ ከተማ ሲሆን ጥንት ኤሊኒደስ ይባል ነበር፡፡ መሥራቹ
ቅዱስ ጳውሎስ ሲሆን በዚህ ከተማ ልድያና የወህኒ ቤቱ ጠባቂ Aምነዋል፡፡ የፊልጵስዩስ
ክርስቲያኖችን ቅዱስ ጳውሎስ Aሳምኗቸዋል፡፡ የሐዋ 16÷16 በ358 የታላቁ Eስክንድር
Aባት ፊልጶስ ነግሶባት ፊልጵስዩስ ብሏታል፡
ጸሐፊው ፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ63 ዓ.ም ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በመጀመሪያ Eስራቱ በሮም ነው ፡፡
የተጻፈበት ምክንያት ፡-3 ሲሆን
1ኛ. በAፍሮዲጡ Eጅ ለላኩት ስጦታ ለማመስገን 4፤18
2ኛ. በመከራው ውስጥ ሳሉ ጽናታቸውን Aይቶ የተሰማውን ደስታ ለመግለጽ ነው
ከሐሰተኞች Eንዲጠበቁ
3ኛ. መለያየትን Eጥፍተው Eንዲስማሙ ኤዎድያንና ሴንጢኪን ለመምክር ነው ፡፡ 2÷2
ይዘቱ፡- ደስታንና ፍቅርን የተሞላ የሥነ-ምግባርና የሃይማኖት ትምህርት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- የፊልጵስዩስ መልEክት 4 ምEራፎች ሲኖሩት በ6 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE . 1 መግቢያ ላኪው ተቀባዮቹ
2ኛ. ምE .1÷12-30 የነበረው ደስታና መታመን
3ኛ. ምE.2-1-18 በመልካም ኑሮ Eንዲኖሩ
4ኛ. ከምE.2÷ 19-34 ቅዱስ ጢሞቴዎስና Aፍሮዲጡን Eንደሚልካቸው
5ኛ. ምE.3 ከሐጢAተኛ ምክር Eንዲጠበቁ
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ ጢሞቴዎስና Aፍሮዲጡ ናቸው
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ቆላስይስ ሰዎች
የቆላስይስ ቤ/ክ ፡- ከኤፌሶን 100 ማይል ርቃ በስተምሥራቅ በፍርግያ የምትገኝ ከተማ
ስትሆን የቆላስይስ ሰዎች ወንጌል ከኤጳፍራ ተምረዋል፡፡ ቆላስይስ በጸጉር ምርትዋ
የምትታወቅ ከተማ ናት
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን ፡- ከ62-64 ዓ.ም ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 200
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የተጻፈበት ቦታ ፡- በሮም የቅዱስ ጳውሎስ የመጀመሪያ Eስራቱ ወቅት ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- 2 ናቸው 1ኛ ኤጵፍራ ለቅዱስ ጳውሎስ ስለ ፍቅራቸው ስለነገረው
ሊያመሰግንና ሊያበረታታቸው 1÷3-7 2ኛ በመካከለኛው በፍልስፍና የተመሠረተ
ትምህርት ነበርና ከዚያ ለማስጠንቀቅ ለማሳሰብ ነው፡፡
ይዘቱ፡- ለመናፍቃን የተሰጠ መልስ ሲሆን ትምህርተ ሃይማኖትና የሥነ-ምግባር
ትምህርት ይዟል፡፡
Aከፋፈሉ፡- የቆላስይስ መልEክት 4 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 መግቢያ፣
2ኛ. ከምE .1÷9-27 ስለ ክርስቶስ ሰው መሆን፣
3ኛ. ከምE.2÷8-3 ሐሰተኞች Eንዳይማርኳቸው የጻፈው ማሳሰቢያ፣
4ኛ. ከምE.3-4 ስለ ሥነ-ምግባር፣
5ኛ. ምE.4 ማጠቃለያ መልEክት ወሳጆች፡- ቅዱስ ሰልዋኖስና ጢሞቴዎስ
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ተስሎንቄ ሰዎች 1ኛ
የተስሎንቄ ቤ/ክ፡-ተስሎንቄ የመቄዶንያ ዋና ከተማ ታላቅ የንግድ ከተማ ነበረች ፡፡ ቀድሞ
ቴርማ ትባል ነበር ፍልውሃ ማለት ነው ዛሬ የግሪክ ግዛት ናት፡፡ ቅዱስ ጳውሎስ በ2ኛው
ሐዋርያዊ ጉዞ ወቅት ከሲላስና ጢሞቴዎስ ጋር መጥቶ ለ3 ሣምንት Aስተምሯል፡፡
ጸሐፊው፡- ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡-በ50- 51 ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በAቴና ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡-1ኛ. ቅዱስ ጤሞቴዎስን ልኮት ነበርና Eምነትና ፍቅራቸውን
ቢነግረው ደስ ብሎት ደስታውንና መጽናናቱን ለመግለጽ ነው፡፡
2ኛ. Aንዳንድ ምEመናን ስለትንሣኤ ሙታን Aልተረዱም ነበርና ለዚያ ይጽፋል፡፡
3ኛ. ስለ ዳግም ምጽAት ቢነግራቸው ያንሲጠብቁ ሥራ ፈትተው ነበርና ለዚያ ይጽፋል፡፡
ይዘቱ፡- የሥነ-ምግባር Eና የሃይማኖት ትምህርት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- 1ኛ ተሠሎንቄ 5 ምEራፎች ሲኖሩት በ5ዓበይት ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE፡-1÷1-5 መግቢያ ላኪውና ተቀባዩ
2ኛ. ከምE፡-1÷5-3፤13 ቅዱስ ጳውሎስ ለተሰሎንቄ ክርስቲያኖች ስላለው ፍቅር
3ኛ. ከምE፡-4÷1-12 ስለ ክርስቲያናዊ ሥነ ምግባር
4ኛ. ከምE፡-4÷13-15 ስለ ዳግም ምጽAት የጻፈው ትምህርት
5ኛ. ምE፡ 5÷12-28 ልዩ ልዩ ምክሮች
መልEክት ወሳጅ፡-ቅ/ሰልዋኖስ Eና ጢሞቴዎስ
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ተሠሎንቄ ሰዎች 1ኛ
ሀገሩ ጸሐፊው፡- Eንደ 1ኛ ተሰሎንቄ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ51 ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበትቦታ፡- በሎዶቅያ ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ጌታ ይመጣል ብሎ ስለነገራቸው ታውከው ነበርና የምጽAቱ
ምልክትን ለመግለጽ ሳይሠሩ የሚበሉ ነበሩና ‹‹ሊሰራ››
የማይወድ Aይብላ በማለት ለመምከር ነው፡፡
ይዘቱ፡- የሥነ-ምግባርና የሃይማኖተ ትምህርት ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 201
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
Aከፋፈሉ ፡- 2ኛ. ተሰሎንቄ 3ምEራፎች ሲኖሩት በ4ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1ላኪው ቅ/ጳውሎስ ከቅዱስ ጢሞቴዎስ ከቅዱስ ሰልዋኖስ ጋር
ያቀረበው ሠላምታ
2ኛ. ምE. 2 ስለ ዳግም ምጽAት የጻፈው ትምህርት
3ኛ. ምE. 2 ያስተማራቸውን ወግና ሥርዓት Eንዲጠብቁ የጻፈው ትEዛዝ
4ኛ ምE. 3 ማጠቃለያ ሠላምታና ቡራኬ
መልEክት ወሳጆች፡- የፊተኞቹ ቅዱስ ሰልዋኖስና ጢሞቴዎስ
የኖላዊነት ትምህርት
ከቅዱስ ጳውሎስ መልEክታት ውስጥ ትምህርተ ኖሎት /ስለ Aገልግሎት/ በመያዛቸው
የኖላዊነት መልEክታት የሚባሉ 3 መልEክታት Aሉ፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ ወደ ጢሞቴዎስ 1ኛ
የስሙ ትርጉም፡- ጢሞቴዎስ ማለት ዘAልቦ ጥሪት ምንም የሌለው ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- ከ64-66 ዓ.ም ባለው ጊዜ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በAቴና/በሌዶቅያ ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡-
1ኛ. ከሐሰተኞች መምህራን /ግኖስቲኮች/ Eንዲጠበቁ
2ኛ. የቤተክርስቲያን Aስተዳደር ትምህርት ኖሎት Eንዲያውቅ ምE.3-4
3ኛ. ቅዱስ ጢሞቴዎስ ወጣት ነበርና ማንም Eንዳይንቀው Eርሱም በኑሮው Eንዲጠነቀቅ
ይዘቱ፡- ትምህርተ ሃይማኖትና ሥርዓተ ቤተክርስቲያን
Aከፋፈሉ፡- 1ኛ ጢሞቴዎስ 6 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 ላኪው ተቀባዩና ላኪው ለተቀባዩ ያቀረበው ምሥጋና
2ኛ. ከምE . 1÷3-6፤19 ስለ ቤተክርስቲያን Aስተዳደር የተጻፈ ትምህርተ ኖሎት
3ኛ. ምE. 6 ማጠቃለያ ለቅዱስ ጢሞቴዎስ የተሰጠው Aደራ
መልEክት ወሳጅ፡-ቅዱስ ቲቶ ነው፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት 2ኛ ጢሞቴዎስ
የስሙ ትርጉምና ጸሐፊው ፡-Aንደ 1ኛ ጢሞቴዎስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን ፡- በ66 ዓ.ም
የተጻፈበት ቦታ፡- በሮም የቅዱስ ጳውሎስ የመጨረሻ Eስራቱ ወቅት
የተጻፈበት ምክንያት፡- መከራውን ታግሶ Aገልግሎቱን Eንዲፈጸም ቅዱስ
ጳውሎስ ሰማEት ሆኖ ከማረፉ በፊት ሊያየው ስለፈለገ ቅ/ማርቆስንና
ቅዱሳት መጻህፍትን ይዞ Eንዲመጣ ለማሳሰብና Aምነው ሲክዱ በፍልስፍና
ሲራቀቁ Aይቶ መመነን ቢያምረው ቅ/ጳውሎስ ለዚህ ይጽፋል፡፡
ይዘቱ ፡- Aገልግሎት /ኖላዊነትን/የሚመለከት ትምህርት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡-2ኛ ጢሞቴዎስ 5 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE.1፤1-7 መግቢያ ላኪው ለተቀባዩ ያቀረበው ሠላምታ
2ኛ. ምE.1፤7-4፤5 ለቅዱስ ጢሞቴዎስ የጻፈለት የAገልግሎት ትምህርት
3ኛ. ከምE.4፤6-18 ከማረፉ በፊት Eንዲመጣ የጻፈለት ቃል
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ Aንክሮሎስ ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 202
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ቲቶ
የስሙ ትርጉም ፡- ቲቶ ማለት ሰርቅ ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ63/67 ዓ.ም ገደማ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በኒቆጵዮን /ናቆጵል ነው
የተጻፈበት ምክንያት፡- ቀሳውስትንና ጳጳሳትን የሚሾምበትን መመዘኛ ለማሳወቅ ሕዝቡን
የሚመራበትን ሥርዓተ ኖሎት ቢሆንም ትምህርተ ሃይማኖትና
ሥርዓተ ቤተክርስቲያን Aለበት፡፡
ይዘቱ፡- ትምህርተ ኖሎት ቢሆንም ትምህርተ ሃይማኖትና ሥርዓተ ቤተ ክርስቲያን Aለበት፡፡
Aከፋፈሉ፡- የቲቶ መልEክት 3 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል
1ኛ. ምE. 1 መግቢያ ቅዱስ ጳውሎስ ለተቀባዩ ያቀረበው ሰላምታ
2ኛ. ምE. 1÷5-11 የቤተክርስቲያን ሥርዓት Aስተዳደርን የሚመለከት ትምህርት
3ኛ. ምE.2÷11-3፤11 ስለመዳን የጻፈው ትምህርት
4ኛ. ምE.3÷12-15 የመጨረሻው የቅዱስ ጳውሎስ ሰላምታና ቡራኬ
መልEክት ወሳጀ፡- ቅዱስ Aርጣማ ነው፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ ፊልሞና
የስሙ ትርጉም፡- ፊልሞና ማለት ስውር ቦታ ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ63 ዓ.ም
የተጻፈበት ቦታ፡- በሮም 1ኛ Eስራቱ ወቅት ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ስለ Aገልጋዩ Aናሲሞስ ከፊልሞና ለማስታረቅ በነፊልሞና
ጸሎት ወደነርሱ ለመምጣት ማሰቡና ማረፊያ Eንዲዘጋጅለት ለማሳሰብ ነው፡፡
ይዘቱ፡- የሥነ-ምግባር ትምህርት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- የፊልሞና መልEክት 1 ምEራፍ ሲኖረው በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-7 ላኪውና ለተቀባዩ ያቀረበው ሰላምታ
2ኛ. ከቁጥር 8-21 ስለ Aናሲሞስ ቅዱስ ጳውሎስ ያቀረበው ሰላምታ
3ኛ. ከቁጥር 23-25 ማጠቃለያ ለፊልሞና የቀረበ ሠላምታ
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ Aናሲሞስ ነው፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ጳውሎስ መልEክት ወደ Eብራውያን ሰዎች
የስሙ ትርጉም፡- Eብራውያን የተባሉት Aይሁድ የAብርሃም ልጆች ናቸው በኤቦር Eብራዊ
በEስራኤል Eስራኤላዊ በይሁዳ Aይሁድ ተብለዋል ፈለግ ፈላሲ Aጻዊ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ቅዱስ ጳውሎስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ64 ዓ.ም ገደማ
የተጻፈበት ቦታ፡- በIጣልያ ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡-ጌታችን ከነቢያት ከካህናት ከመላEክት Eንደሚበልጥና Aምላካቸው
መሆኑን ለመግለጽ ከመስዋEተ Oሪት መስዋEተ ሐዲስ Eንደሚበልጥ በመከራ የጸኑትን
በማሰብ በመከራ Eንዲጸኑ ለማሳሰብ ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 203
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ይዘቱ፡- የትምህርተ ሃይማኖትንና የሥነ-ምግባር ትምህርት ነው
Aከፋፈሉ፡- የEብራውያን መልEክት 3 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1-2 መግቢያ EግዚAብሔር ራሱ ከጥንት ጀምሮ ስለጌታችን ትንቢት Eንዳናገረ
2ኛ. ምE. 2-4 ጌታችን Iየሱስ ክርስቶስ የEግዚAብሔር Aብ የባሕርይ ልጅነትና
የመላEክት የነቢያት Aምላክ መሆኑን ይገልጻል፡፡
3ኛ. ምE. 5-10 ስለ ሊቀካህናት የጻፈው ትምህርት
4ኛ. ምE፣11-12 ስለ Eምነት የጻፈው ትምህርት
5ኛ. ምE.13 ክርስቲያናዊ ሥነምግባርን የሚያላብስ ትምህርት ማጠቃለያ
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ ጢሞቴዎስ ነው፡፡
የቅዱስ ጴጥሮስ መልEክት 1ኛ
የስሙ ትርጉም፡- ጴጥሮስ ማለት ዓለት ማለት ነው ፡፡ በAረማይክ ኬፋ ይባላል የቀድሞ
ስሙ ስምOን ይባላል EግዚAብሔር ሰማኝ ማለት ነው ፡፡
ጸሐፊው፡- ራሱ ቅዱስ ጴጥሮስ ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- ከ63-68 ዓ.ም ባለው ጊዜ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በግብጽ ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ለ8ሺህ ማኅበረ Eስጢፋኖስ በመከራ Eንዲጸኑ ቅዱስ ያEቆብ ለ12
ዲዩስጶራ ሲል ሰምተው ሐዋርያት ለምን ተውን ብለው Aዝነው ነበርና ለዚህ ይጽፋል፡፡
ይዘቱ፡- ትምህርተ ሃይማኖት ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ነው
Aከፋፈሉ፡- 1ኛ ቅዱስ ጴጥሮስ መልEክትና 5 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 11-12 በፈተናና በችግር መታገስ Eንደሚገባ ምክር
2ኛ. ምE.1÷13-2፤10 በንጽሕና Eንዲኖር
3ኛ. ከምE.2÷11-4፤19 ከሥጋ ምኞት Eንዲጠበቁ ስለታቀደልን መልካም
ኑሮና ስለምንቀበለው መከራ
4ኛ. ምE.5 ትሁታን Eንዲሆኑና ስለ ትሕትና ነው፡፡
መልEክት ወሳጆች ፡- ቅዱስ ሰልዋኖስ Aልሚናስ ጳውሎስ ፤ ናቸው፡፡
የቅዱስ ጴጥሮስ መልEክት 2ኛ
የስሙ ትርጉም፡- ጸሐፊው Eንደ 1ኛ ጴጥሮስ ሲሆን
የተጻፈበት ዘመን፡- በ64 ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በሮም Eስር ቤት ነው
የተጻፈበት ምክንያት ፡-ቢጽሐሳውያን ለዚህ ዓለም ሠራI መጋቢ የለም
ትንሳኤ ሙታን የለም Aንድ ጊዜ ካመኑ ምግባር Aይጠቅምም ብለው የሐሰት
ትምህርት ያስተምሩ ነበርና Eምኀበ ስምOን ኬፋ ብሎ መልEክቱን ጀመረ
Aባቱ Aናቱ ማን ሰምቷቸው ነው ስምOን ማለታቸው በማለት መልስ
ለማሳጣት ጻፈው፡፡
ይዘቱ፡-ትምህርት ሃይማኖትና ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- 2ኛ ጴጥሮስ መልEክት 3 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE 1 ስለ ተስፋፋላቸው የወንጌል Eውነተኛነት
2ኛ. ምE 2 ሐሰተኞች Aስተማሪዎች መነሳትና
3ኛ. ምE 3 የጌታችን ቃል መጠበቅና መጠንቀቅ Eንደሚገባ ይገልጻል፡፡
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ ሰልዋኖስ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 204
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
1ኛ ዮሐንስ መልEክት
የስሙ ትርጉም፡- ዮሐንስ ማለት ፍስሐ ደስታ ፀጋ EግዚAብሔር ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ዮሐንስ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ90/96 ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በኤፌሶን ከተማ ነው፡፡
የተጻፈላቸው ሰዎች፡- ለፋርስ /ፓርቴስ/ሰዎች ነው፡፡
ይዘቱ፡- ትምህርተ ሃይማኖትና ክርስቲያናዊ ሥነ ምግባር ነው
የተጻፈበት ምክንያት፡- የቅዱስ ዮሐንስን መታሰር ያዩ መናፍቃን /ግኖስቲኮች ትንሳኤ
ሙታን የለም፤ በገቢር በነቢብ የሚሰራውን Eንጂ የሐልዮን
ኃጢAት EግዚAብሔር Aያውቅም ብለው በታናሽ Eስያ ምንፍቅና
ለነዙት መልስ ይሆን ዘንድ ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡-1ኛ ዮሐፈንስ መልEክት 5 ምEራፎች ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-2 ትEዛዙን መጠበቅ Aስፈላጊ መሆኑን
2ኛ. ከምE. 3-4 Eርስ በርሳቸው መዋደድ Eንደሚገባቸው
3ና. ከምE.4-5 የሐዋርያትን ትምህርት Aጽንቶ መያዝ Eንዳለባቸው
መልEክት ወሳጅ፡- ቅዱስ ስልዋኖስ ነው
የዮሐንስ መልEክት 2ኛ
የስሙ ትርጉም፡- ጸሐፊው የተጻፈበት ዘመንና ቦታ Eንደላይኛው ነው፡፡
መልEክቱ የተላከላት፡- ሮምና ለተባለች ሴት ነው፡፡
ይዘቱ፡- ትምህርተ ሃይማኖትና ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ከኤጅያ ደሴቶች በAንዱ ቀለብ Eየተሠፈረላት የነገሥታቱን ልጆች
የምታሳድግ ሮምና የተባለችን ሴት ቅዱስ ዮሐንስና
ቤተክርስቲያን ሠርተው ቢሔድ ቢጽሐሳውያን ሁከት ስላነሳሱ
ቅዱስ ዮሐንስ ለዚያ ይጽፏል፡፡
Aከፋፈሉ፡- 2ኛ ዮሐንስ መልEክት 1 ምEራፍ ሲኖረው በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-3 ላኪው ተቀባዩና የላኪው ሰላምታ
2ኛ. ከቁጥር 4-7 Eርስ በርስ Eንድንዋደድ በማለት የጻፈው መልEክት
3ኛ. ከቁጥር 8-13 ስለሐሰተኞችና ማጠቃለያ
3ኛይቱ የቅዱስ ዮሐንስ መልEክት
የስሙ ትርጉም፡- ጸሐፊው Eንደ 1ኛ ዮሐንስ መልEክት ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ96 ዓ.ም የተጻፈለት ሰው ለጋይዩስ ነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- ጋይዩስ የተባለው ሰው በቀላውዴዎስ ቄሣር ዘመን የተሰደዱትን
ክርስቲኖች Eንግድነት Eየተቀበለ Eያበላ Eያጠጣ ስንቅ Eየሰጣቸው
ይሸኛቸው ነበርና ከማን Aደራችሁ ሲባሉ ከጋይዩስ Eያሉ Aመስግነው
ነግረውታል፡፡ይህን ሰምቶ ሊያመሰግነው ጽፎ ይሰድለታል ድዩጥራጥስን
መጥፎ ሥራው ለመውቀስ ድሜጥርስን ስለመልካም ሥራው ለማመስገን
ነው፡፡
ይዘቱ፡- የሥነምግባር ትምህርት ነው
Aከፋፈሉ፡- 3ኛ የዮሐንስ መልEክት 1 ምEራፍ ሲኖረው በ2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 205
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
1ኛ. ከቁጥር 1-8 ስለተላከለት ሰው በጎ ሥራና ምስጋና
2ኛ. ከቁጥር 9-15 ዲዩጥራጢስን መውቀሱና ስለ ክርስቲናዊ ምግባር ትምህርት ይገልጻል፡፡
የሐዋርያው የቅዱስ ያEቆብ መልEክት
የስሙ ትርጉም፡- ያEቆብ ማለት ተረከዝ ያዥ Aሰናካይ ማለት ነው
ጸሐፊው ፡- ቅዱስ ያEቆብ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ50 ዓ.ም ገደማ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡-Iየሩሳሌም ነው፡፡
የተጻፈላቸው ሰዎች ፡- ለተበተኑ Aይሁድ
የተጻፈበት ምክንያት፡- በመከራ ላይ ነበሩና ሊያጸናቸው ስህተታቸውን ሊያርማቸው ጽፎ
ልኮላቸዋል ፡፡ ስለ ፈተና ስለህይወት ሃይማኖትና ምግባር ወዘተ ይገልፃል፡፡
Aከፋፈሉ፡- የቅዱስ ያEቆብ መልEክት 5 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1 ትEግስት ታላቅ ዋጋ Eንዳለው
2ኛ. ምE. 2 Eምነት ያለ ምግባር ባዶ Eንደሆነና በክርስቲያን ደሃና ሀብታም Eኩል Eንደሆኑ
3ኛ ምE. 3 Aንደበትን መቆጣጠር መግታት Eንደሚገባ
4ኛ. ምE.4 የክፋት ምንጮችንና ክፋትን ማራቅ Eንደሚገባ በሰው ላይ መፍረድ Eንደማይገባ
5ኛ. ምE.5 ስለ ስስታሞችና ሀብታሞች ማስጠንቀቂያና ሌሎች ምክሮች
የሐዋርያው የቅዱስ ይሁዳ መልEክት
የስሙ ትርጉም፡-ይሁዳ ማለት ታማኝ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- የAረጋዊው ቅዱስ ዮሴፍ ልጅ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን ፡- ከ66-69 ዓ.ም ባለው ጊዜ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ ፡- በሶርያ ነው፡፡
የተጻፈላቸው ሰዎች፡-በታናሽ Eስያና በመካከለኛው ምሥራቅ ላሉ ክርስቲያኖች ነው፡፡
ይዘቱ ፡- ትምህርተ ሃይማኖትና ክርስቲያናዊ ሥነ-ምግባር ነው፡፡
Aገረ ስብከቱ፡- በሶርያና በፐርሺያና በAካባቢዋ ሰብኳል፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡-በክርስቲያኖች ላይ ችግር መድረሱን ነግረውት ነበርና በችግር
Eንደጸኑ በግኖስቲኮች የፍልስፍና ትምህርት Eንዳይናወጹ ከቢጽ
ሐሳውያን Eንዲጠበቁ ለመምከር ለማስጠንቀቅ ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- የይሁዳ መልEክት 1 ምEራፍ ሲኖረው በ2 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከቁጥር 1-17 ስለ ጸሐፊው ፣የተጻፈላቸው ሰዎችንና ስለ ሐሰተኞች መምህራን
2ኛ. ከቁጥር 18-25 ከሐሰተኞች Eንዲጠበቁ በሃይማኖት Eንዲጸኑ ምክር
4. የትንቢት /የራEይ ክፍል/
የሐዋርያው የቅዱስ ዮሐንስ ራEይ
4ኛው የሐዲስ ኪዳን ዓቢይ ክፍል የትንቢት ክፍል ሲሆን ይኸውም ዮሐንስ ራEይ ነው፡
የስሙ ትርጉም ፡-ራEይ ማለት Eይታ ማየት ሲሆን በግሪክ Aካሊፕስ ይባላል፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ዮሐንስ ወንጌላዊ ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡-በ96 ዓ.ም ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በታናሽ Eስያ በምትገኘው ፍጥሞ ኤጅያን ደሴት ነው፡፡
የተጻፈላቸው Aብያተክርስቲያናት 7 ሲሆኑ Eነርሱም፡-
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 206
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
1ኛ የኤፌሶን ቤ/ክ፡- ኤፌሶን ማለት ፈለግ ማለት ነው ኤፌሶን /ቃለAብ/ ኤፌሶን የEስያ
ዋና ከተማ ስትሆን በኤጅያን ባሕር ዳር የምትገኝ 350.000 ሰዎች
የነበሩ የAርጢምስ ጣOት የቆመባት ከተማ ነበረች፡
የቤተክርስቲያኗ መሪ፡- ዮሐንስ ይባል ነበር፡፡
የተላከው መልEክት፡- የሐሰት መምህራን ባለመቀበላቸው ሲመሰገኑ የቀደመ ፍቅራቸውን
በተዋቸው ተነቅፈዋል፡፡
2ኛ የሰርሞኒስ ቤ/ክ ፡- ሰርሞኔስ ማለት ከርቤ ማለት ነው ፡፡ከኤፌሶን 66 ኪ.ሜ የምትገኝ
ወደብ ነበረች በዚያ ዘመን ከAንድ ሚሊዮን በላይ ሕዝብ ይኖሩበት ነበር፡፡
የቤተ ክርስቲያኗ መሪ፡- ሄኔሬዎስ /Iያሳ/ ይባል ነበር፡፡
የተላከው መልEክት፡- መከራን Eዳይፈሩና ታማኝ Eንዲሆኑ ነው፡
3ኛ. የጴርሞን ቤ/ክ ፡- ጴርጋሞን ማለት ጋብቻ ማለት ነው ከሰርምኔስ በስተሰሜን 6
ኪ.ሜ ርቃ የምትገኝ ከተማ ስትሆን 7000 ሰዎች ይኖሩበት ነበር ፡፡
በውስጧ ወደ 2000 መጻሕፍት የነበረው ቤተ መጻሕፍት የነበረው
ቤተ መጻሕፍት ነበረባት የከተማው ነዋሪዎች ንጉሡን ያመልኩ ነበር
፣የEባብ ምስልም ያመልኩ ነበር፡፡
የቤተ ክርስቲያኗ መሪ፡- መልAክ ጋይየስ /ጠብደን/ ይባል ነበር፡፡
የተላከው መልEክት፡- የኒቆላውያንን ትምህርት የሚጠብቁ ነበሩና በዚህ ተነቅፈዋል፡፡
2÷13-16
4ኛ. የትያጥሮን ቤ/ክ ፡- ትያጥሮን ማለት የዘወትር መስዋEት ማለት ነው ከጴርሞን
ከደቡብ ምስራቅ 100ኪ፣ሜ ርቃ የምትገኝ በሐር ንግድ
የምትታወቅ የልድያ ከተማ ነበረች ፡፡
የቤተክርስቲያኗ መሪ፡- ሉክዩስ /ነጂባል/ነበር፡፡
የተላከው መልEክት፡- ነቀፋና ምስጋና ነው ፡፡ነቀፋው የኤልዛቤልን ትምህርት
በተቀበሉት ምስጋናው ባለተቀበሉት ላይ ነው፡፡ራE 2፤19-29
5ኛ. የሰርዴስ ቤ/ክ፡- ሰርዴስ ማለት ማምለጥ ማለት ነው ፡፡ ከትያጥሮን 50
ኪ.ሜርቃ የምትገኝ ዝነኛ የሀብታሞች ከተማ ነበረች፡፡
የቤተክርሰስቲያኗ Aለቃ፡- Aርስጦን/ርሔል/ ይባል ነበር፡፡
የተላከው መልEክት፡- ነቀፋው ምስጋና ሲሆን ነቀፋው ለታይታ ክርስቲያን
በሚመስሉት ላይ ምስጋናቸው ለEውነተኞች ክርስቲያኖች ነው፡፡
6ኛ. የፊልድልፍያ ቤ/ክ፡- ፊልድልፍያ ማለት የወንድማማች ፍቅር ማለት ነው
ከሰርዴስ በስተደቡብ 40 ኪሜ የምትገኝ ከተማ ናት፡፡
የቤ/ክ Aለቃ፡- ድሜጥሮስ /ፌቤፌል/ይባላል፡፡
7ኛ. የሎዶቅያ ቤ/ክ ፡- ሎዶቅያ ማለት የሰዎች Aገዛዝ ማለት ነው፡፡ ቃል
ቀዳማዊ ማለት ነው፡፡ የፍርግያ ዋና ከተማ ስትሆን ከኤፌሶን
በስተምሥራቅ 60 ኪሜርቃ ትገኛለች
የቤተ ክርስቲያኗ Aለቃ፡- ጋብጋብኤል /Aርክቦስ/ይባላል፡፡
የተላከው መልEክት፡- ነቀፋ ነው ክርስትናን ከዓለም ጋር ደባልቀው ለመያዝ
የሚፈልጉ ነበሩና
ይዘቱ፡- ትንቢት ሲሆን የሃይማኖት የሥነ-ምግባርና የስርዓተ ቤ/ክ ትምህርትን ይዟል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 207
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
የተጻፈበት ዘመን፡- ጌታችን ለ7ቱ Aብያተ ክርስቲያናት ያስተላለፈውን መልEክት
ለመግለጽ ነው፡፡ ወደፊት ቶሎ የሚሆነውን ነገር EግዚAብሔር ለባሪያዎቹ
ለማሳወቅ ነው፡፡ ጌታችን ዳግመኛ ለፍርድ Eንደሚመጣና ሲመጣ ስለሚሆኑ
ነገሮች በትንቢት መግለጽ ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- ዮሐንስ ራEይ 22 ምEራፎች ሲኖሩት በ12 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ምE. 1÷1-8 መግቢያ የቅዱስ ዮሐንስ ራEዩን ከማን Eደተቀበለ
2ኛ. ምE.1÷9-22 የቅዱስ ዮሐንስ የመጀመሪያው ራEይ
3ኛ. ምE.2-3 ለ7ቱ Aብያተ ክርስቲያናት የተላለፉት መልEክታት
4ኛ. ምE. 4-6 ቅ/ዮሐንስ በተከፈተ ሰማይ ደጅ ያየው ራEይ
5ኛ. ምE. 9-8 የ7 ማኅተሞች ራEይ
6ኛ. ምE.8-11 የሰባቱ መለከቶች ራEይ
7ኛ. ምE.11-14 በሰማይ ያለው የEግዚAብሔር መቅደስ ተከፍቶ ያየው ራEይ
8ኛ. ምE. 15-16 የሰባቱ ጽዋዎች ራEይ
9ኛ. ምE. 17-19 የባቢሎንን ውድቀት የሚገልጽ ራEይ
10ኛ. ምE. 19-20 የክርስቶስን መምጣ የሚገልጽ ራEይ
11ኛ. ከምE. 21-22 ስለ Aዲስ ሰማይና Aዲስ ምድር ያየው ራEይ
12ኛ. ምE .22 ማጠቃለያ የቅዱስ ዮሐንስ ቃለ ቡራኬ
5. የሥርዓት መጻሕፍት ክፍል
ይህ የሐዲስ ኪዳን 5ኛ ክፍል ሲሆን በዚህ ርEስ 8 ቅዱሳት መጻሕፍት
Eናገኛለን Eነዚህ ስምንቱ ቅዱሳት መጻሕፍት ውስጥ Aራቱ ሥርዓተ ጽዮን
፤ትEዛዝ፣ ግጽውና Aብጥሊስ Eነዚህ የሥርዓት መጻሕፍት የሲኖዶስ መጻሕፍት
ይባላሉ፡፡ ሲኖዶስ የሚለው ቃል የግሪክ /የጽርE/ሲሆን የትርጉሙም Aንድ ዓቢይ
ጉባኤ/ስብሰባ/ ማለት ነው፡፡ በሌላም መልኩ የAብያተ ክርስቲያናት ቀኖናና መሰል
ሥራዎች ተሰብስበው የሚገኙበት መዝገብ ወይም ጉባኤ ቀኖናት ወሥርዓታት
ሲኖዶስ በመባል ይታወቃል፡፡
1. ትEዛዝ ሲኖዶስ
የስሙ ትርጉም፡- ትEዛዝ ማለት በቁሙ EግዚAዊ /Aምላካዊ/ ቃል ከሥራ
Aስቀድሞ የሚሰጥና የሚነገር ሕግ ሥርዓት Aድርግ
Aታድርግ የሚል ፈቃድ ደንብ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱሳን ሐዋርያት ናቸው
የተጻፈበት ዘመን ፡- በ1ኛ መቶ ክፍለ ዘመን ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ ፡- በIየሩሳሌም
የተጻፈበት ምክንያት፡- ቅዱሳን ሐዋርያት በቀሌምንጦስ Eጅ ለሕዝብ ሕገ ቤተ
ክርስቲያንን ለማሳወቅ ነው፡
ይዘቱ፡- ስለሢመተ ክህነት ፣Aስራት፣መባE ሥርዓተ ቁርባን ስለጸሎትና ሰንበት
Aከፋፈሉ፡- ትEዛዝ ሲኖዶስ በ80/82 Aንቀጽ ሲኖረው በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-10 ስለ Aስራት በኩራት ስለ ጸሎት ስለ ሰማEታት መታሰቢያ
2ቱ ሰንበታት ስለ ስደትና ወደ ሃይማኖት ስለሚመጡ
2ኛ. ከምE. 11-25 ስለ ሴትና ወንድ ጋኔን ስላለበት ኮከብ ቆጣሪ. . . ከክፋ
ስለመለየት ስለ Aረማዊ ሥራ
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 208
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
3ኛ. ከምE. 26-50 ስለ ሢመተ ኤጲስ ቆጶስ ከሹመቱ ስለ ሚሻርበት ነገር
4ኛ. ከምE. 51-57 ልንቀበላቸው ስለሚገባን ቅዱሳት መጻሕፍት
5ኛ. ከምE. 58-81 ስለ Aስራት፣ ሰንበት፣ ልደትና ጥምቀት፣ ስለ ጸሎት ጊዜና ቦታ
2. ግጽው ሲኖዶስ
የስሙ ትርጉም፡- ግጽው ማለት የታየ የተገለጠ ጉልህ ፊት ለፊት ያለምስል
ባለሟል ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ቅዱሳን ሐዋርያት
የተጻፈበት ዘመን፤- በ1ኛ መቶ ክ/ዘመን
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- ስለ ሲመተ ክህነትና ሕዝባውያን ተልEኮ ስለ ትሕትና ስለ 10ቱ ቃላት
ስለ EግዚAብሔር ቃል Aሥራት ቀዳምያት ስለማውጣት ስለ ሰንበታት
ስለሙታን ተዝካር ስለ ቁርባን ጋብቻ ይናገራል
Aከፋፈሉ፡- ግጽው ሲኖዶስ 71/80 Aንቀጽ ሲኖረው በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-6 ስለ ኤጲስ ቆጶሳት ሹመትና ሥራ
2ኛ. ከምE.7-26 ስለ ሕዝባውያን ካህን ስለሚሻርበት ነገር ስለ ጉባኤያት
ኤጲስ ቆጶሳት
3ኛ. ከምE 27-30 ስለ ኤጲስ ቆጶሳት ሥልጣን ስለ ካህናት ግብር ስለ
ጥምቀትና ቁርባን ሥርዓት
4ኛ. ከምE 31-46
5ኛ. ከምE 47-71 ካህን ስለ ካህነቱ ስለሚሻርበት ነገርና ስለ ቅዱሳን
መጻሕፍት ይገልጻል፡፡
3. Aብጥሊስ ሲኖዶስ
የስሙ ትርጉም፡- Aብጥሊስ ማለት ሐዋርያውያት ቀኖናት ማለት ነው፡፡
ፀሐፊው፡- ቅዱስ ቀሌሜንጦስ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ1ኛው መ/ክ/ዘመን ነው፡፡
ይዘቱ፡- ስለ ሢመተ ክህነት ስለሕዝባውያን ስለካህናት ሥራና ስለጾመ40
ከክህነት ስለሚያሽሩ ነገሮች ስለ ጳጳሳት ጉባኤ፣ ስለ ዝሙት ስለ
ቅዱሳት መጻሕፍት ቁጥር ብዛት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡-Aብጥሊስ ሲኖዶስ 81 Aንቀፆች ሲኖሩት በ6ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-20 ስለ Iጲስ ቆጶሳት ከክህነት ስለ ሚሻሩበት ነገር
2ኛ. ከምE.20-31 ስለ ዲያቆናት ከክህነት ስለ ሚሻሩበት ነገር
3ኛ. ከምE.32-40 ስለ ኤጲስ ቆጶሳት ሥራ ፣ስለ ሲኖዶስ ጉባኤ
4ኛ. ከምE.41-54 በበደል የተካነ ካህን ከክህነቱ ስለ ሚሻርበት ነገር
5ኛ. ከምE.55-67 ስለ ሕዝባውያን ወደ ጣOት Aለመሄድ ስለ ቅዱሳት
6ኛ. ከምE.63-81 ኤጲስ ቆጶስ መሾም ስለሚገባውና ስለማይገባው ስለ
ቅዱሳት መጻሕፍት ይናገራል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 209
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
ሥርዓተ ጽዮን ሲኖዶስ
የስሙ ትርጉም፡- ጽዮን ማለት Eንባ መጠጊያ ማለት ነው ሥርዓት ማለት
ሕግ ደንብ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው ፡- ከሰባ ሁለቱ AርድEት Aንዱ የሆነው ኤዲዬስ /ታዴዊስ/
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው፡፡
የተጻፈበት ቋንቋ ፡- በግሪክ ጽርE ነው፡፡
ይዘቱ፡- ስለሥርዓተ ክህነት ፣Aገልግሎትና ምግባር ስለ በዓላትናAጽዋማት
ስለ ቅዱሳት መጻሕፍት ፊትን ወደ ምስራቅ Aዙሮ መጸለይ Eንደሚገባ
Aከፋፈሉ፡- ሥርዓተ ጽዩን 30ቀኖና ሲኖሩት በ3 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE.1-12 ስለበዓላትና Aጽዋማት
2ኛ. ከምE 13-21 ስለ ሥርዓተ ክህነትና ስለካህናት ግብር
3ኛ. ከምE 22-30 በቤተ ክርስቲያን Aባላትና መሪዎች የሥራ ድርሻ
መጽሐፈ ኪዳን ቀዳማዊ
የስሙ ትርጉም፡- ኪዳን ማለት ውል ስምምነት መሐላ ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱስ ጴጥሮስ ፣ዮሐንስ ና ማቴዎስ ናቸው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ1ኛ መቶ ክፍለ ዘመን ገደማ ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- ስለ ዳግም ምጽAት ፣ስለ ፊያታዊ ዘየማን ፣ስለ ጥምቀት ፣ስለ
ቅዱሳን ሐዋርያት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- 1ኛ መጽሐፈ ኪዳን 59 ምEራፎች ሲኖሩት በ6 ዓበይት ክፍሎች
ይከፈላል፡፡
1ኛ፡-ከምE.1-10 ስለ መንፈስ ቅዱስ ፣ስለ ኋለኛ ዘመን ትምህርት
፣ሰማያት ሰላለው ነገር ስለተመረጡ ሰዎች ስለ ሐሳዊ መሲህ ጌታ
ለሐዋርያት ያስተማራቸው ትምህርት
2ኛ. ከምE.11-20 ስለ ሥርዓተ ቤ/ክ ፣ስለ ሥርዓተ ቁርባን፣ ስለ
ሥርዓተ ቅዳሴ፣ ለበሽተኞች ስለሚደረግ ቅብE ስለ ትምህርተ
ህቡAትና ኪዳን ይናገራል፡፡
3ኛ. ከምE.21-30 ስለ ቀሳውስት ሹመትና ሥርዓተ ጸሎት በሽተኞችን
ስለሚጎበኙ ካህናት ፤ ስለ ዲያቆናት ሹመት
4ኛ. ከምE.31-40 ስለ ቤተክርስቲያን Aገልግሎት ፣መሾም ስለማይገባው ሰው
ስለ ሕዝባውያን
5ኛ. ከምE.41-50 ስለ ሕዝባውያን ፣ስለ ዘማውያን ሥርዓተ ጥምቀት ፣
ሴቶች ራሳቸውን ስለ መከናነባቸው ፣ስለ ሜሮን Aቀባብ ይናገራል፡፡
6ኛ. ከምE.51-29 ስለ ምሥጢረ ቁርባን ፣በበዓለ ሃምሳ ጾምና ስግደት
Eንደሚገባ ከኤጲስ ቆጶሳት ጋር ስለሚጠሩ ሰዎች ፣ስለ ሙሽሮች
ሥርዓት፣ ስለደሀ ሰው የሚደረግ ሥርዓተ ጸሎት ፣ሁልጊዜ ስለ ሰዎች
ይናገራል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 110
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
መጽሐፈ ኪዳን ካልE
የስሙ ትርጉም፡- ፀሐፊውና የተጻፈበት ዘመንና ቦታ Eንደ ቀዳማዊውነው፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- በ36ቱ ቅዱሳት ወገን ከሆኑት ሁለቱ ቤርዜሊን Eና
ቤርዚላን መልቴዲንና መልቲዳን በቃል ያስተማራቸውን
Eንዲጽፍላቸው በጠየቁት መሠረት ነው፡፡
ይዘቱ፡- በቅዱሳን ሐዋርያት ላይ ጸጋ መንፈስ ቅዱስ Eንደወረደባቸው በኋላ
ዘመን ስለሚሆነው ነገርና ስለ ጻድቃን ኃጥAን ፣ስለ ሐሳዊ መሲህ ስለ
ቤተክርስቲያን ቀኖናና ሥርዓተ ሲመት ፣ስለ ሥርዓተ ቅዳሴ በቤ/ክ
ስለጥምቀት ስለ በዓላት ይናገራል፡፡
Aከፋፈሉ፡- መጽሐፈ ኪዳን ካልE 55 ምEራፎች ሲኖሩት በ5 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-9 ስለ ቅዱሳን ሐዋርያት ስለ ሐሳዊ መሲህና በኋላ ዘመን ስለ
ሚሆነው ነገር
2ኛ. ከምE. 10-20 ስለ ሲመተ ካህናትና ስለ ሥርዓተ ቅዳሴ
3ኛ. ከምE.21-35 ሲመተ ክህነት፣ ዲያቆንና ቄስ፣ Aናጉንሲጢስና መዓስባን
4ኛ. ከምE.36-46 ስለ ሕዝባውያን ስለ ንUስ ክርስቲያን ይናገራል
5ኛ. ከምE.47-55 ስለ ሜሮን ቁርባን ስለበዓለ ሃምሳ Eና ለቤተ ክርስቲያን
መባE Eንደሚገባ ይናገራል፡፡
መጽሐፈ ዲድስቅልያ
የስሙ ትርጉም፡- ዲድስቅልያ ማለት ትምህርት ማለት ነው፡፡
ጸሐፊው፡- ቅዱሳን ሐዋርያት ናቸው፡፡
የተጻፈበት ዘመን፡- በ49-50 ዓ.ም ገደማ ነው፡፡
የተጻፈበት ቦታ፡-በIየሩሳሌም
ይዘቱ፡- ስለ ቤ/ክ ስለ ሲመተ ክህነት ሴቶች ለባሎቻቸው ይታዘዙ ዘንድ ስለ
ኤጲስ ቆጶሳት ቀሳውስት ስለ ሕዝባውያን በዓላት ስለ ሰንበታትና ስለ ጥምቀት
ስለ ሜሮን ይናገራል፡፡
የተጻፈበት ምክንያት፡- በሲሞን መሠርይ ምንፍቅና መዛባት ምክንያት ነው፡፡
Aከፋፈሉ፡- መጽሐፈ ዲድስቅልያ 46 ምEራፎች ሲኖሩት በ4 ዓበይት ክፍሎች
ይከፈላል፡፡
1ኛ. ከምE. 1-23 ስለ ስርዓተ ክህነት ፣ስለ ህዝባውያን ባሏ ስለ ሞተባት ሴት
2ኛ. ከምE. 24-29 ስለ ሰማEታት ስለ በዓላት Aከባበር ስለ ፋሲካ በዓል
3ኛ. ከምE. 30-33 መለያየትን ስለማስወገድ ሃይማኖትን ስለማጽናት
4ኛ. ከምE. 34-43 ስለሜሮን ስለ ጥምቀት ስለኤጲስቆጶሳት ይናገራል፡፡
መጽሐፈ ቀሌምንጦስ
የስሙ ትርጉም፡- ቀሌምንጦስ ማለት ግንብማለት ነው
ጸሐፊው ፡-ቅዱስ ቀሌምንጦስ ነው
የተጻፈበት ዘመን፡- በ1ኛው መ/ክ/ዘመን ነው
የተጻፈበት ቦታ፡- በIየሩሳሌም ነው
ይዘቱ ፡- ከAዳም ጀምሮ ስላሉት Aበው፣ስለ ምድር ተፈጥሮ ስለ ሥላሴ ቅድምና
ስለትንሳኤ ስለ ሰንበት ስለቅድስት ቤተ ክርስቲያን ሥርዓት ስለ ጌታችን
ልደት ምጽAት ስለ ቅድስት ቤ/ክ ስለ ንስሐና ቀኖና ቤተክርስቲያን ይናገራል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 211
የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት
Aከፋፈሉ፡-መጽሐፈ ቀሌምንጦስ 8 መጻሕፍት ሲኖሩት በ8ዓበይት ክፍሎች
ይከፈላል፡፡ ቅዱስ ቀሌምንጦስ የቅዱስ ጴጥሮስ ደቀመዝሙር ሲሆን
ከቅዱስ ጴጥሮስ Eየተረዳ መንፈስ ቅዱስ በገለጸለት መሠረት 8
መጽሐፍተ ቀሌምንጦስ የሚባሉ መጻሕፍትን ጽፏል፡፡ መጽሐፈ
ቀለሜንጦስ በ8 ዓበይት ክፍሎች ይከፈላል፡፡
ክፍል 1፡- መድኃኒታችን Iየሱስ ክርስቶስ ካረገ በኋላ ሐዋርያት በሁሉም
Aቅጣጫ Eስከ ዓለም ዳርቻ ድረስ Eንዲያስተምሩ Eንዳላካቸው ፣
ቤተክርስቲያን በሐዋርያት ትምህርት ላይ Eንደተመሠረተች ወዘተ
ክፍል 2፡- ቀሌምንጦስ የቅዱስ ጴጥሮስ ደቀመዝሙር ሆኖ ስለ መመረጡ ፣ ስለ
ቀሌሜንጦስ ሕይወትና Aጠቃላይ ኑሮ ፣የቀሌምንጦስ መንፈሳዊ Aገልግሎት
ክፍል 3፡- ሐዋርያው ቅዱስ ጴጥሮስ የIየሱስ ክርስቶስን ማንነት ለቅዱሳን
ሐዋርያት ያደረገውንና ያስተማረውን ሁሉ ለቀሌምንጦስ Eንደነገረው ፣
በAገልግሎቱ Eንዲጸና Eንደመከረው ይናገራል፡፡
ክፍል 4፡- EግዚAብሔር ለቅዱስ ጴጥሮስ ስላሳየው ራEይና ተAምራት፣ ስለ ሥልጣነ
ክህነት ከጳጳሳት Eስከ ዲያቆናት Aጀማመርና Aሰጣጥ ወ.ዘ.ተ
ክፍል 5፡- በሰው ልጆች ላይ በሰማይና በምድር ስለ ሚሆነው ነገር ሁሉ ቅዱስ ጴጥሮስ
ለቀሌምንጦስ Eንደነገረው ፣Iየሱስ ክርስቶስ በቤተልሔም ስለመወለዱ ወ.ዘ.ተ
ክፍል 6፡- EግዚAብሔር ለሙሴ የነገረው ሥርዓተ ደብተራ Oሪት ለቅዱስ ጴጥሮስ
Eንደነገረው ቅዱስ ጴጥሮስ ደግሞ ለቀሌምንጦስ ይህን ሰማያዊ ሥርዓተ
Eንዳስተማረው ፣ሙሴ Eንደ ጳጳሳት ሆኖ Aሮንንና ልጆቹን ስለመሾሙ ወ.ዘ.ተ
ክፍል 7፡- ስለ ክርስቶስ Aምላክነትና Aዳኝነት ፣ስለ ዲያብሎስ ክፋትና ሽንፈቱ ወ.ዘ.ተ
ክፍል 8፡- ቅዱስ ጴጥሮስ ስለ ንሰሐ Aስፈላጊነት ያየውና ያስተማረው፣ ሐዋርያው
ቅዱስ ጴጥሮስ ብፁE ስለመባሉ ወ.ዘ.ተ ይናገራል፡፡
መልመጃ Aራት
1. መጽሐፍ ቅዱስ በስንት ይከፈላል?
2. ብሉይ ኪዳን ስንት ቅዱሳት መጻህፍትን ይዟል?
3. የመጽሐፍ ቅዱስ ቁጥር ለምን ተለያየ?
4. የሙሴ መጻሕፍት በየት ተጻፉ?
5. የቃኤል ሚስት ከየት መጣች?
6. ሄዋን ከAዳም ቀኝ ጎን ነው ወይስ ከግራ የተፈጠረችው?
7. የባቢሎን ግንብ ለምን ፈረሰ?
8. EግዚAብሔር Aብርሃምን ልጅህ ይስሐቅን ለምን ሰዋልኝ Aለው ?
9. Aብርሃም ልጁ ይስሐቅን ከዘመዶቹ ለምን Aጋባው ?
10. Eውነተኛ ህልም በምን ይታወቃል ?
11. የሙሴ ሚስት Iትዮጵያዊ Eንዴት ሆነች?
12. ሙሴ ከፈርOን ቤት ለምን ወጣ?
13. በግብጻውያን ላይ የወረደውን መቅሰፍት ዘርዝ?
14. የEስራኤላውያን በደል ምን ነበር?
15. ሌዋውያን Eንዴት ካህናት ሆኑ?
16. የመስዋEት ዓይነቶች ስንት ናቸው ?
17. በሐዲስ ኪዳን የሚበላና የማይበላ Aለ?
18. Aራስ ቤት ገብቶ ሳይጸበሉ ቤተክርስቲያን ይገባልን?
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 212
 የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

ዋቢ መጻሕፍት
1. 81ዱ መጻሕፍ ቅዱስ
2. የመጻሕፍ ቅዱስ ጥናት ቁጥር 1Eና 2 -በAባይነህ ካሴ
3. የመጻሕፍ ቅዱስ ጥናት-በመጽሐፍ ቅዱስ ማኀበር
4. የመጻሕፍ ቅዱስ ጥናት-በሉሌ መላኩ
5. የመጻሕፍ ቅዱስ መዝገብ ቃላት -በAለቃ ኪዳነ ወልድ ክፍሌ
6. የትርጓሜ መጽሐፈት በሙሉ
7. ሐዲስ ኪዳን በግEዝና በAማርኛ
8. ፍትሕ ነገሥት ንባብና ትርጓሜው
9. 81ዱ ቅዱሳት መጻሕፍት ና ምንጮች ቀኖናት
10. ቤተ ክርስቲያንህን Eወቅ-በማኀበረ ቅዱሳን
11. መዝገበ ታሪክ
12. መጽሐፈ ስንክሳር
13. ዜና ሐዋርያት
14. የመጻሕፍ ቅዱስ ጥናት-በማኀበረ ቅዱሳን
15. የመጻሕፍ ቅዱስ ጥናት-በAቡነ ጎርጎርዩስ
16. መሠረታዊ የመጽሐፍ ቅዱስ Aጠናን ዘዴ
17. Aዋልድ መጻሕፍት

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 213 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 214
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

ueS ›w ¨¨MÉ ¨S”ðe pÆe ›NÆ ›UL¡ ›T@”::

¾u?} ¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
G. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ ƒ`Ñ<U
216
216 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
K. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ ØpU 217
N. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ Ø“ƒ U”à‹ 217 Ó²=›wN?` ”Ç=I ÃLM:- #uS”ÑÉ
LÃ lS< }SMŸ~U
S. ¾u?}¡`e+Á” ²Ãu?Á© õˆ 217 ¾kÅS‹¨<”U S”ÑÉ ÖÃl SM"T>~ S”ÑÉ ¨Èƒ ”ÅJ’‹
W. ¾u?}¡`e+Á” °ÉT@ 219
¡õM ›”É ¨l! u `eªU Là H>Æ K’õd‹G<ም °[õƒ” Ñ—L‹G<::$
 ዓለመ መላEክት 220 ›?`. 6÷16
 ክፍል ሁለት 220
 uwK<Ã Ÿ=Ç” ¾’u\ ÅÒÓ ›v„‹ ከEግዚAብሔር ጋር የነበራቸው 220 ትርጉም፡- ቤተክርስቲያን
U°^õ ›”É ቤት ፡- ማደሪያ መኖሪያ ከድንጋይ ከጨቃ የተሠራ
 ²S’ ›u¨< 220
 Ÿ›ÇU eŸ Äc?õ 220 ክርስቲያን ፡- የክርስቶስ ተከታይ፣ የክርስቶስ ደቀ መዝሙር፣ የክርስቶስ
U°^õ G<Kƒ ወገን በስሙ ያመነ የተጠመቀ (ደስታ ተ/ወልድ መዝገበ ቃላት)
 ²S’ Sdõ”ƒ 227
 ŸS<c? eŸ ሳሙኤል 227
ቤተክርስቲያን፡- የክርስቶስ ወገኖች ለጸሎትና ለስግደት ለቁርባን
U°^õ Zeƒ የሚሰበሰቡባት ታቦትና መስቀል ሥEል ያለባት የክርስቲያን ቤት ባለ
 ²S’ ’ÑYƒ 233
Sስት ክፍል (ደስታ ተ/ወልድ መዝገበ ቃላት)
 Ÿd*M eŸ aw›U 233
 TÖቃKÁ 235 ታሪክ፡- ዜና ያለፈ ነገር በቃል በመጽሐፍ ሲያያዝ የመጣ
U°^õ ›^ƒ G. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ ƒ`Ñ<U:-
 ²S’ ’u=Áƒ/ካI“ƒ/ 238
¡õM ሦስት
¾u?}¡`e+Á” ]¡ TKƒ ¾¡`eƒ“ U’ƒ ]¡ TKƒ ’¨<::
 ›T“©ƒ u?}¡`e+Á” 248 uu?}¡`e+Á” ]¡ ƒUI` ‹” ¾¡`eƒ“ U’ƒ ¾›UL¡ SÑKØ ’¨<::
U°^õ ሁለት ÃG<” ”Í= u²S”“ ux ¾}Å[Ñ eKJ’ SŠ? ”ȃ? ”ÅJ’
 ¡`e„e ¨Å²=I ¯KU ሲS× ¾’u[¨< ¾¯KU G<’@ 248
¾U“¨<puƒ“ uÑ<μ¨< G<K< ¾ÑÖS<ƒ” ‹Óa‹“ UŒ„‹ ¾U”T`uƒ ’¨<:
 ð]d¨<Á”፣ cÆn¨<Á” “ ›?ሴ−‹/›?eÁ¨<Á”/ 248
 ¾Sc=I SU׃ }eó 248 የቤተክርስቲያን ታሪክ፡- ቤተክርስቲያን በክርስቶስ መሠረትነት
 ¾Ñ@ ‹” ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e ¾²S’ YÒዌ Ñ<μ 240 ከተመሠረተችበት ጊዜ ጀምሮ Eስከ ዘመናችን ድረስ ያለውን ታሪኳን
 ¾¡`e„e ØUkƒ 242
Eንደምን Eንደተመሠረተች፤ ዓለም ህዝብ Eንዴት Eንደተቀበላት፤
 ¾¡`e„e ëU 243
 ¾Nª`Áƒ SÖ^ƒ 243 በየጊዜው ከAባላ~ና ከተቃዋሚዎቿ የተሰነዘሩባትን የኑፋቄ ትምህርቶችና
 የ¡`e„e ƒUI`ƒ 246 ስደቶች በጸና ሃይማኖት በመëëም (በመጋደል) Eንደምን
 Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e T u^© ’<a 247
Eንዳሳለፈቻቸው፤ የEግዚያብሔርን ቃል Eንዴት Eንዳስፋፋች! ይህም ብቻ
 ¾NS<e ^ƒ 248
 ¾Ñ@ ‹” SÁ´ 248 ሳይሆን በጉዞው ሁሉ የገጠሙትን ችግሮችና ምቾቶች የምንማርበት ነው፡፡
 Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uSekM LÃ 249 የቤተክርስቲያን ታሪክ የሚያጠና ተማሪ ከቤተልሔም ዋሻ Eስከ ቀራንዮ
 ¾Ñ@ ‹” ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e Sku` 250
ከካታካምቦ (ግበበ ምድር) ሕይወት ጀምሮ Eስከ Aለንበት ጊዜ ድረስ
 ¾Ñ@ ‹” ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e ƒ”X›? 250
 ¾Ñ@ ‹” ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e °`у 251 ያለውን ሁኔታ Eያወዳደረ ያጠናል፡፡ በዚህም የጥናት ጊዜው ያለፈውን
ጽርሐ ጽዮን
 252 ያውቃል! ያለበትንም ሁኔታ ያስተውላል ! ለሚመጣውም ትውልድ
ማሳደጊያ ቅርስ በማስታወሻ ëጥሮ ያስቀምጣል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 215 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 216
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

2. Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ¾vQ`à ›UL¡ ¾¯KU SÉ ’>ƒ

K. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ ØpU:-
SJ’<” ¾T>ÁU’<&u›w u¨MÉ uS”ðe pÆe eU ›U’¨< ¾}ÖSl
1. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ Ÿ¯KU ]¡ ›”Æ” ¡õM Ãμ eKT>ј ¾Q´x‹”
c−‹ G<K< u?}¡`e+Á” ÃvLK<:: ¾Á°qw /¾ e^›?M/ ¨Ñ” ¾J’<
¾YM×’@ `UÍ“ ]¡ KTØ“ƒ KT>ðMÓ c¨< ÖnT> S[Í
Ãc×M:: uS<K< u?} e^›?M ”ÅT>vK< ሁሉ u¡`eƒ“ ¾¡`e„e ¾J’<
¾¡`e+Á” ¨Ñ•‹U u?}¡`e„e' u?}ክ`e+Á” ÃvLK<:: ¾Nª.Y^
2. ›”É U°S” ¾u?}¡`e+Á”ን ]¡ KTØ“ƒ uT>ðMÓuƒ Ñ>²?:-
5÷11' ¾Nª.Y^ 12÷1' 1—qa.3÷16' 2—qa.6÷16' ÄN.14÷23'
¾ U’~” ]¡ KT¨p'
¾Nª.Y^ 9÷3::
›v„‹ u¾Ñ>²?¨< eLe}T\ƒ ¾ƒUI`ƒ' ¾Q´w ìvÃ
3. ¾¡`e+Á•‹ T u`' ¾¡`e+Á•‹ Ñ<v¯@' ¾¡`e+Á•‹ ስwስብ /›”É’ƒ/
”ȃ ”Å}hhK KT¨p“ ^ስ” KT’ê' u?}¡`e+Á” ÃvLM:: "¾›=ƒÄåÁ *`„Ê¡e }ªIÊ u?}¡`e+Á”"
¾u?}¡`e+Á”” Ÿõ}—’ƒ“ ÖnT>’ƒ KSÑ”²w“ ^ስ”U ”Ç=M:: aT@.16÷1' 1— â?Ø.5÷13::
u U’ƒ KT꓃ Ÿõ}— ØpU ›K¨<::

N. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ Ø“ƒ U”à‹:- የቤተክርስቲያን ቅጽል ስሞች

1. Oርቶዶክስ ተዋህዶ፡- የቀናች የተዋህዶ Eምነት ማለት ነው፡፡ /
¾u?}¡`e+Á”” ]¡ u´`´` KTØ“ƒ KT>ðMÓ c¨<:-
1. wK<à Ÿ=Ç”“ NÇ=e Ÿ=Ç” /SêNõ pÆe/ “ ¾ƒ`ÕT@ ይህንን ትምህርት በስፋት በካልዓይ ክፍል ያገኙታል፡፡
SéQõƒ' 2. ቤተክርስቲያን Aንዲት ናት፡- ቤተክርስቲያን በወርቅ፣ በAፈር፣
2. ¾u?}¡`e+Á” ]¡ ›v„‹ ¾é÷†¨< SéQõƒ /u¾Ñ>²?¨< u}Å[Ñ< Ñ<v¯@ በከተማ፣ በገጠር፣ ከሀገር ውጭ ከሀገር ውስጥ ብትሠራ ክብሯ Aንድ
−‹ ¾}¨c’<ƒ”“ ’ÑY ƒ eKu?}¡`e+Á” ¾Å’ÑÕ†¨< IÔ‹' ነው፡፡ ምEመናንም Eንደ Aንድ ልብ መካሪ Eንደ Aንድ ቃል
3. ]Ÿ< u}ðçSuƒ x }ј}¨<“ ]Ÿ< u}ðçSuƒ ²S” ተናጋሪ ሆነው ሃይማኖታቸውን ይመሰክሩባታል፡፡ የAንድ
¾•\ ¾u?}¡`e+Á”“ ¾¨<ß ]¡ ìNò−‹ ¾é÷†¨<
የክርስቶስ Aካል ናት፡፡ ሮሜ 12÷4-5፣ 1ኛ ቆሮ. 12÷12-27 ኤፌ
SéQõƒ'
4. u¾Ñ>²?¨< ¾}Ñ–< ¾¡`e+Á•‹ Snw^ƒ' SpÅf‹'Y°KA‹' 4÷4-5
Ñ”²x‹ ጽN<ö‹“ ’²=I” ¾SdcK<ƒ p`f‹ /KTÑ“²u=Á’ƒ ¾T> 3. ቤተ ክርስቲያን ቅድስት ናት፡- ክርስቶስ በቅዱስ ደሙ መሥ
[Æ/' ርቷታል፡፡ Aንፅቷታልና፣ ቀድሷታልና፡፡ ኤፌ.5÷26፣ የሐዋ.
5. ¾u?}¡`e+Á” ƒ¨<ò © S[Í−‹ ÁeðMÑ< M:: 20÷28 ቅድስና የባህሪው የሆነ የመንፈስ ቅዱስ ማደሪያ ናት፡፡
1ኛ ቆሮ. 3÷10 በኃጢAት በክህደት ረክሰው የነበሩ በEምነት በንስሐ
S. ¾u?}¡`e+Á” ²Ãu?Á© õˆ:- ወደሷ ገብተው ይቀደሳሉና፡፡ 1ኛ ቆሮ 6*9-11
ucªcው ›¨×Ø "u?}¡`e+Á”" ¾T>K¨< nM Zeƒ ƒ`Ñ<U ›K¨<:: 4. ቤተክርስቲያን ዓለም Aቀፋዊት ናት /የሁሉና በሁሉ ያለች ናት/፡-
1. "u?}¡`e+Á”" ¾Óእ´ nM c=J” u›T`—U ”ÖkUu K”:: õˆ¨<U ቤተክርስቲያን በቦታ በዘርና በቋንቋ Aትከፋፈልም Aትወሰንም
Ií’<' iTÓK?¨<' ¨”Æ' c?~' ¾}T[¨<' ÁM}T[¨< ›”É Là } ወይም የEነገሌ ናት የEነገሌ Aይደለችም Aትባልም፡፡
cvex çKAƒ ¾T>ÁÅ`euƒ” ¾Ñ@ ‹” pÆe YÒ“ ¡u<` ÅU ¾T>ð} ቤተክርስቲያን የተመሠረተችው በክርስቶስ ደም ነው፡፡ ክርስቶስ
ƒuƒ pÆe x /Q”í u?}¡`e+Á””/ ÁSK¡ M:: ¾Nª. Y^
የተሰቀለው ለዓለም ሁሉ ድኅነት ነው ክርስቶስ ለሁሉም ነው
20÷28' 1— Ö=V.3÷15' 1— ’Ñ.9÷3::
የሞተው፡፡ ገላ. 3÷25-28፣ ቆላ.3÷11፣ ማቴ. 28÷19

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 217 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 218
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

5. ቤተ ክርስቲያን ሐዋርያዊት ናት፡- ቤተክርስቲያን ሐዋርያዊት ናት

የተባለችው በሐዋርያት ተመሥርታ፣ የሐዋርያትን Eምነት፣ ክፍል Aንድ
ትምህርትና ትውፊት ተቀብላ የምታስተምር ስለሆነች ሐዋርያዊት ¯KS SL ¡ƒ:
ትባላለች፡፡ 1ኛ ዮሐ. 1÷1-3፣ ማቴ. 10÷18፣ ሉቃ. 22÷30 Ó²=›wN?` SL ¡ƒ” uŸ}T ›e` u’ÑÉ S„ ›É`Ô
የEስራኤል ዘሥጋ ታሪክ በAሥራ ሁለቱ የያEቆብ ልጆች ŸðÖ^†¨< u%EL }c¨[v†¨<:: ’`c<U "ð×]Á‹” T” ÃJ”;"
Eንደተጀመረ የEስራኤል ዘነፍስ የክርስቲያኖች Eምነት ምስክሩ ÁK< ÃÖÃl ËS`:: u²=I Ñ>²? u¡w` Lp wKA Ãј ¾’u[¨<
XØ“›?M " ’@ ’˜ ¾ðÖ`"D‹G<" uTK~ ¡`¡` }’e„ SL ¡ƒ
የሐዋርያት ትምህርት ነውና፡፡
KG<Kƒ }ŸðK<:: uSÚ[hU Ó²=›wN?` ›UL¡ }ÑMÙL†¨<
Eኚህ የተጠሩና የተመረጡ ቅዱሳን ሐዋርያት በዓይናቸው
›u<G KNcƒ (የሐሰት Aባት) XØ“›?M”“ W^©~” ¨Å ²K¯KU
Aይተውታል፣ በEጃቸው ዳሰውታል፣ õ`É' vK<uƒ ¾ç’<ƒ” pÆd” SL ¡ƒ” ÅÓV ¾²K¯KU Q胓
ትምህርቱን በ´ሮAቸው ሰምተውታል 1ኛ ዩሐ 1÷1-2 ! በEርሱ ¡w` c׆¨<:: u²=IU SL ¡ƒ Ÿ Ó²=›wN?` ›UL¡ Ò` Ó”–<’ƒ
ተልከዋል ማቴ10÷1-4 ËS\:: ^°. 12÷78' ›=d. 14÷15::
ከትንሣኤውም በ|ላ Aይተውታል ዮሐ 21÷1 በስሙ ሐዋርያዊ
ተAምራት ሲፈጽሙ ኖረዋል፡፡ ስለዚህ ሐዋርያት ስለ ክርስቶስና ክፍል ሁለት
ስለቤተክርስቲያኑ የተናገሩት Eውነት ነው፡፡ ቤተክርስቲያንም uwሉÃ ²S” ¾’u\ ÅÒÓ ›v„‹ ከEግዚAብሔር ጋር
ሐዋርያዊት ናት Eርሷም Oርቶዶክሳዊት ቤተክርስቲያን ናት ኤØ የነበራቸው ግንኙነት u4 ßðLM:: ’c<U ¾}’c<v†¨< ²S“ƒ:-
2÷20፣ ”በነቢያትና በሐዋርያት መሠረት ላይ ታንÍችኋል“ Eንዳለ 1. ²S’ ›u¨< 3. ²S’ ’ÑYƒ
2. ²S’ Sdõ”ƒ 4. ²S’ ’u=Áƒ /"I“ƒ/ “†¨<::
6. ቤተ ክርስቲያን በሰማይም በምድርም ያለች ናት፡- ቤተክርስቲያን
በሰማይም በምድርም ያለች ናት ሲባል ምድራዊ ሥርዓት
U°^õ ›”É
በሰማያዊ ሥርዓት የተሠራ ነው፡፡ 1ኛ ዜና 28÷19
W. ¾u?}¡`e+Á” °ÉT@:- ²S’ ›u¨<
›”Ç”É ¾u?}¡`e+Á” K=n¨<”ƒ u?}¡`e+Á” ¾T>K¨<” QÑ Mu<“ ¾}vKU ÃÖ^M:: ÃI ²S” c−‹ uQÑ Mቡ“
nM uUYÖ=^© ›ð ƒ c=ð~ት' u?}¡`e+Á” TKƒ Ó²=›wN?` ÃS\uƒ ¾’u[ ²S” c=J” Ó²=›wN?`U uMቡ“†¨< vekSÖL†¨< QÓ
Ÿc¨<“ ŸSL ¡ƒ Ò` ÁK¨< Ó”–<’ƒ ’¨< ÃLK<:: u²=IU SW[ƒ ÃS\ Ÿ’u\ƒ ›u¨< Ò` ¾’u[¨< S”ðd© Ó”–<’ƒ eKJ’ ²S’ ›u¨<'
¾u?}¡`e+Á”” °ÉT@ uZeƒ ßõK< M:: ¾QÑ Mu<“ ²S” ÃvLM::
1. c¨< ŸSðÖ\ uòƒ uዓKS SL ¡ƒ ¾’u[‹ ¾pÆd” SL ¡ƒ ›”É’ƒ Ÿ›ÇU eŸ • ÁK¨< 2,256 ¯.¯. c=J” Ÿ• eŸ S<c? ÁK¨< 1,600
2. u²S’ wK<à ¾’u\ ÅÒÓ ›v„‹ Ÿ Ó²=›wN?` Ò` ¾’u^†¨< Ó”–<’ƒ ¯Sƒ Ÿ›ÇU eŸ S<c? ÁK¨< 3,856 ¯.¯. ’¨<:: u²=I ²S” Ÿ’u\ƒ ›u¨<
3. uÑ@ ‹” uSÉ ’> ‹” u›=¾c<e ¡`e„e ÅU ¾}SW[}‹¨<“ S"ŸM ¯uÃ~” ”SKŸ K”::
uS”ðe pÆe ¾UƒS^¨< ›T“©ƒ u?}¡`e+Á” /¾U°S“”
›”É’ƒ/:: dDU ¾ìÒ“ ¾êÉp U”ß “ƒ:: ›?ô. 3÷9- ሀ. ›ÇU :-
11:: ’²=I”U ¾u?}¡`e+Á” °ÉT@−‹ u´`´` e”SKŸ †¨<:-
ŸS_ƒ ¾}ðÖ[ ÁT[ TKƒ ’¨<::
ØÁo:- u°K} ¯`w ›?MÇ uUƒvM GÑ` /uT°ŸK UÉ` uk^”Ä/ u›`›Á
1. u?}¡`e+Á” U”É“ƒ; YLc? }ðÖ[:: ²õ.1÷27' Ÿ<óK? 5÷6::
2. u?}¡`ስ+Á” KU” ”S×K”;

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 219 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 220
 ¾u?}¡`e+Á”
Ó²=›wN?` ›`w u’ÓI u — ›UdM u — ›`›Á ሰ¨<” ”õÖ`
wLDM:: ²õ.1÷26 ÃI””U d¨<`Á•e c=}[Ñ<U ŸõØ[~ G<K< eS<
ÃuM×M:: ŸG<K< ¾T>uMØ c¨<U Ÿ›w w‰ ¾}ðÖ[ ›ÃÅKU ŸZe~ }
ðÖ[ ”Í= —” ›eSeK” c¨<” ”õÖ` wLDM“:: ›w ’@ MõÖ`
›LKU' ¨MÉ”U ›”} õÖ` ›LK¨<U' S”ðe pÆe”U ÃõÖ`
›LKU ”õÖ` wLDM ”Í=:: ¨MÉ” ¨ÃU S”ðe pÆe” ›”} õÖ`
wKAƒ u=J” ›”Æ ¾›”Æ ³» ”ÅJ’ ve[Ç ’u`::
uZeƒ ›"Lƒ S"ŸM ›”Æ u›”Æ ¾Tà ²´ SJ’<” KTe[ǃ
¾S ²´” ’Ñ` KT^p u¡w` ›”É ”ÅJ’< c=ÑMè UdK? በሌላƒ u›”Ç=ƒ
ðnÉ ”õÖ` wLDM:: ”õÖ` TKƒ ¾Zeƒ’ƒ —” ›eScK” ›”É
c¨< ”õÖ` TKƒ Ó” ¾›”É’ƒ ›’ÒÑ` ’¨< :: c¨< u›w ›UdM
w‰ }ðÖ[ wK¨< c−‹ ”ÇÃÖ^Ö\ ›ÃÅKU uZe~ eU uSÖSp
Ÿu[ እ”Í= Ø”~” uZe~ ›UdM }ðØa ’u`“:: T‚. 28÷19.
 K›ÇU [ǃ ƒJ’¨< ²”É N?ª” }ðÖ[‹:: ²õ.2÷21' 1— qa.11÷9::
 ›ÇU Ÿ}ðÖ[uƒ UÉ` u›`v k’<' N?ª” u}ðÖ[‹ ucT”Á k”
¨Å Ñ’ƒ Ñu< ²õ.2÷8' Ÿ<óK? 4÷17::
ገነት የቤተክርስቲያን ምሳሌ ናት
በገነት ልዩ ልምላሜ Eንዳለ ሁሉ በቤተክርስቲያን ልምላሜ ጽድቅ
Aለ፡፡ በተጨማሪም በቤተክርስቲያን ግቢ ውስጥ ያሉ ወይራዎች ፣
ጽዶች፣ ባሕር ዛፎችና የመሣሠሉት Eፅዋት ሁሉ ያለ ምክንያት
Aልተቀመጡም ፡፡ ቤተክርስቲያን የገነት ምሳሌ ስለሆነች ነው፡፡
Eፅዋቱን ስንመለከት ልምላሜ ገነትን Eንድናስብ ያደርገናል፡፡
በገነት ደስታ Eንጂ ሀዘን Eንደሌለ በቤተክርስቲያንም ደስታ
መንፈሳዊ Aለ፡፡ በንስሐ በደላችን ሲደመሰስ፣ በክርስቶስ ሥጋና
ደም ስንቀደስ፣ ጋብቻችን በተክሊል ስንፈጽም ሕይወታችን በመዓዛ
መንፈስ ቅዱስ ይረካል፡፡ ሀዘናችን በደስታ ይለወጣል፡፡ መንፈሳዊ
ሰው ላዩ የጠወለገ ይመስላል Eንጂ ውስጡ ግን በEግዚAብሔር
ሰላም ደስተኛ ነው፡፡ መዝ 63 ፥10
7 ¯Sƒ Ÿ2 ¨` Ÿ17 k” u%EL vw ›d †¨<& ŸÑ’ƒU }v
[\:: ²õ.3÷1' Ÿ<óK? 4÷17::
›Ò””ƒU ›ÇU”“ H@ª” U”U dÃuÉሉት ’c< ŸTÃÑu<vƒ
ŸÑ’ƒ uTe¨×ƒ KT>Ÿ}K<ƒ ¾SŸ^ ¯Ã’ƒ Ç[Õ†ªM::
1. }v`Ÿ¨< ¾’u\ት }[ÑS<
2. }cØ}¨< }kS<
3. }Ÿw[¨< }ª[Æ
4. Kwc¨< }^q~
5. Qè †¨<” uVƒ K¨Ö<::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
ŸÑ’ƒ Ÿ¨Ö< u%EL uÅw[ pÆe Õ\ ’u`::
u”eN uSçç †¨<' uSSKd†¨< ”Å Ç=ÁwKAe ¨Ék¨<
dÃk\ ¾É ’ƒ nM Ÿ=Ç” }kuK<:: ²õ.3÷15-22:: ¾²=Á” Ñ>²?
¾u?}¡`e+Á” SW[ƒ }×K:: K²=IU ’¨< eK u?}¡`e+Á”
v’d” lጥ` ¾SËS]Á¨< c¨< ›ÇU G<MÑ>²? ƒ´ ¾T>K”::
›ÇU 930 ¯Sƒ c=J’¨< V}::
ØÁo:-
1. c¨< ð×]¨<” uU” uU” ÃSeKªM;
2. Ó²=›wN?` uÑ’ƒ e”ƒ °ï‹” ›•[ ; U” U” ÃvLK<;
3. Ó²=›wN?` õØ[ƒ” G<K< G<Kƒ G<Kƒ ›É`ÑA c=ðØ^†¨<
›ÇU” Ó” w‰¨<” ’¨< ¾ðÖ[¨< KU”;
4. ›ÇU e”ƒ MЋ” ¨MÇDM ;
5. Ÿ›ÇU U” ”T^K” ;
6. Ÿ›ÇU ÑA” N?ª” SÑ–…“ K›ÇUU ›”É N?ª” w‰
Ó²=›wN?` SõÖ\ U” ”T`u K”;
K. ›u?M“ n¾M:-
¾›ÇU“ ¾N?ª” MЋ “†¨<:: ²õ.4÷1-17::
 ¾n¾M S”ƒÁ K<É' ¾›u?M S”ƒÁ ›pK?T ÃvLK<::
 Ÿ¨LЉ†¨< uƒ¨<òƒ u}T\ƒ SW[ƒ SYª°ƒ ›k[u<::
 Ó²=›wN?` ¾›u?M” SYª°ƒ }kuK:: ²õ. 4÷4::
 n¾M ›u?M” ÑÅK¨<:: VƒU u›u?M }ËS[::
ሐ. H@•¡ :-
 ¾Á_É MÏ ’¨<:: ²õ. 5÷18::
 Ÿ›ÇU ËUa 7— ƒ¨<MÉ ’u[:: ÃG<Ç 4÷14::
 u U’~ Ó²=›wN?`” Åe ”Çc–¨< }Se¡aK M:: °w. 11÷5::
 ›"H@Æ” Ÿ Ó²=›wN?` Ò` eLÅ[Ñ uYÒ Vƒ” dÁà Ÿ²=I
¯KU }K¾:: ²õ. 5÷24::
eK²=IU u›u?M Vƒ ”Ç= ¨p uH@•¡U Qèƒ /²K¯KT©’ƒ/
¾}[Ç J’::
 cvƒ ¯Sƒ u Ó[ Ñ’ƒ uwQƒ¨<“ ’u[:: ›”É SêNõ ¾éð
c=J” eKÑ@ ‹” SÑKØ“ eK • ²S” Øóƒ }”wየªM::
221 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 222
 ¾u?}¡`e+Á”
መ. •ኅ:-
 ¾›ÇU MÏ ¾c?ƒ ƒ¨<MÉ ’¨<:: ²õ. 5÷28::
 ¡ñ Q´w u’u[uƒ u²=Á ²S” • w‰ ›"H@Æ” Ÿ Ó²=›wN?`
Ò` ›Å[Ñ:: ²õ. 6÷9::
 500 ²S” ŸJ’¨< u%EL c?U”' "U”' Áôƒ” ¨KÅ:: ²õ. 5÷32::
 Ó²=›wN?` ¾Øóƒ” ¨< uUÉ` Là ”ÅT>ÁS×
›eÖ’kk¨<:: • “ u?}cx‡ ”Ç=G<U QÁ¨< ’õe "L†¨< }
v ƒ“ አ”eƒ õØ[ ƒ /ŸT>uK<ƒ cvƒ cvƒ ŸTÃuK<ƒ G<Kƒ
G<Kƒ/ ¾T>É’<uƒ” S`Ÿw ”Ç=Á²ÒÏ ²²:: ²õ. 6÷13-22::
 600 ¯Sƒ uJ’¨< Ñ>²? ¾¨< Øóƒ S×:: Ÿ`c< Ò` ¨Å S`Ÿu<
ŸÑu<ƒ uk` ¾Ç’ ›M’u[U:: ²õ. 7÷1::
 Ó²=›wN?` eK • ¾Øóƒ” ¨< ŸUÉ` ›Å[k:: • U ¨Ø„
SYª°ƒ” cª:: Óዚ›wN?`U UÉ`” ÇÓS— uØóƒ ¨<
”ÇÁÖó Ÿ• “ ŸQÁ¨< õØ[ƒ G<K< Ò` nM Ÿ=Ç” Ñv::
UM¡~U ke} ÅS“ ’u[:: ²õ.8' ²õ.9÷8-12:: MЇ”U w²< }
v²< wKA v["†¨<::
• ¨Ã” }ŸK' Ÿ¨Ã” ÖÌU ÖØ„ cŸ[:: "UU Áv~” ’¨<`
ÑKÖ:: u²=IU MÌ Ÿ’¯” }[ÑSuƒ ÃI” ÁLÅ[Ñ<ƒ c?U“
Áôƒ }v[Ÿ<:: ²õ.9÷20-27::
MЇU UÉ`” c=ŸóðK< ¾"U MÏ Ÿ<i /›=ƒÄâ=e/ ”Ç=G<U
MЇ dv“ ›u=e °× ¾Å[d†¨< x ¾›=ƒÄåÁ UÉ` ’u[‹::
950 ¯Sƒ c=J’¨< V}:: ²õ. 9÷29::
 • ¾W^ƒ S`Ÿw õØ[ ƒ” ŸØóƒ TÇ“E Ku?}¡`e+Á”“
K Su? ‹” UdK? “ƒ::
የኖኅ መርከብ
የኖኅ መርከብ በውስጧ የነበሩትን ሁሉ ለAርባ መዓልት Eና ለAርባ ሌሊት
ከሠማይ ይወርድ ከምድር ይፈልቅ ከነበረው የጥፋት ውኃ Aድናለች፡፡
ቅድስት ቤተክርስቲያንም በክርስቶስ Aምነው ወደ Eርስዋ የገቡትን
ከኃጢAት ፣ ከሞተ ነፍስ ታድናቸዋለችና፡፡
 ከመርከቧ ውስጥ የነበሩት ሲድኑ ከመርከቧ ውጭ የነበሩት በጥፋት
ውኃ ተደምስሰዋል፡፡ በክርስቶስ Aምነው ወደ ቤተክርስቲያን የገቡ
ከዘለዓለማዊ መቅሰፍት ይድናሉ! በክርስቶስ Aምነው ወደ ቤተክርስቲያን
ያልገቡ ግን የመዳን ተስፋ የላቸውም ዮሐ 6፥35-37፡፡ ማቴ 11፥28
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
 የኖኀ መርከብ በውስጧ Nስት ክፍል ነበራት ቤተክርስቲያንም Nስት
ክፍል Aላት ቅኔ ማህሌት፣መቅደስ፣ቅድስት ናቸው፡፡
 ኖኅ በNስቱ ክፍል ውስጥ ከበድ ያሉትን በታች ፣ቀለል ያሉትን ከላይ፣
Eርሱና ልጆቹ በመካከል ተቀምጠዋል ይህም፣ በቤተመቅደስ ካህናት
በቅድስት ንስሐ የገቡ ሥጋወደሙ የተቀበሉ ምEመናን በቅኔ ማኅሌት
ሃይማኖትን በንUሰ ክርስቲያንነት ገና ደጅ የሚጠኑ ምEመናን
በየደረጃቸው ለመቆማቸው ምሳሌ
ቤተክርስቲያን ከኖኅ መርከብ ትበልጣለች የኖኅ መርከብ ያዳነችው ከሞተ
ሥጋ ነው ቤተክርስቲያን ግን ከሞተ ነፍስ ታድናለች
ØÁo:-
1. Kc¨< MÏ Sƒ„ SÓÅM Áe}T[ T” ’¨<;
2. u• ¾dkuƒ "U J• dK ¾[ÑS¨< Ÿ’¯”” ’¨< KU”;
3. Ÿ• U” ”T^K”;
4. #¾ Ó²=›wN?` MЋU ¾c¨<” c?„‹ MЋ SM"V‹ ንÅJነ
A¿:: ŸS[Ö<›†¨<U G<K< T>e„‹ K^d†¨< ¨cÆ $ ²õ. 6÷2
¾ Ó²=›wN?` MЋ ¾}vK<ƒ ’T” “†¨<; ¾c¨< MЋe;
5. u?}¡`e+Á” Ÿ• S`Ÿw ƒuM×K‹ ”ȃ;
W. ›w`HU:-
¾ ^ Lp MÏ ’¨<' ¾kÉV eS< ›w^U ’u`::
›v~ ^ ×*ƒ ›ULŸ= ’u`:: Ó²=›wN?`U ›w`HU” ŸGÑ\
”Ç=¨× Ÿ²Sʇ }KÄ Ó²=›wN?` K e^›?M Q´w ›v„‹
¾SËS]Á¨< ÃJ” ²”É ŸƒውMÉ GÑ\ Ÿ®<` ”Ç=¨× ›’ÒÑ
[¨<:: ²õ. 12÷1::
uT>e~ uX^ ðnÉ ŸÓwí©ƒ Ñ[Æ Ÿ›Ò` EeT›?M” ¨KÅ::
²õ.16÷1-4:: nM Ÿ=Çንና UM¡ƒ ¾J’¨<” Ó´[ƒ ŸcÖ¨< u%EL
¾}eóው MÏ ÃeNp ŸX^ }¨KÅKƒ:: ²õ.17÷21::
u Ó²=›wN?`“ u›w`HU S"ŸM nM Ÿ=Ç” }Å[Ñ& UM¡~U
Ó´[ƒ ’u`:: ²õ.17÷2-4' qL.2÷8-13::
 Ó²=›wN?` uSU_ ›Év` ³õ }ÑMÙKƒ MÏ ”ÅT>¨MÉ ’Ñ
[¨<:: ²õ.18÷1-25 ²\U uÃeNp ²` ”ÅT>Ö^Kƒ }’Ñ[¨<::
²õ. 21÷12-13::
 Ó²=›wN?` MÌ” ÃeNp” ÃWªKƒ ²”É ›²²¨<:: ²õ. 21÷1-18::
223 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 224
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

#¾UÉ` ’ÑÊ‹ G<K< u›”} Ãv["K<$ }wKA ’u`:: ²ì. 12÷1::  Ó²=›wN?` uጵ”ኤM ²õ.32÷22-32' uu?‚M ²õ.35÷9-15 }
u175 ¯S~ V}“ uŸ?wa” }ku[:: ²õ. 25÷9 “ 10:: ÑKÖKƒ:: eS<”U e^›?M wKA c¾S¨<::
 w²< ¯SƒU uŸ’¯” Ÿ•[ u%EL u[Hw Ñ>²? ¨Å Ówî }cÅÅ::
ØÁo:- ²õ.33÷18' 46÷47::
1. ¾›w`HU É”"D” ¾ Su? ‹” UXK? “ƒ ”ȃ;  ƒ”u=ƒ ¾}“Ñ[ ¾Äc?õ” MЋ“ ¾^c<” 12 MЋ Ÿv[Ÿ u%EL
2. ¾›w`HU É”"D” ¾u?}¡`e+Á” UXሌ “ƒ ”ȃ; u147 ¯S~ V}:: ²õ.47÷27' 49÷33::
3. ÃስNp K=cªvƒ ¾’u[‹ ¾V]ÁU }^^ ¾u?}¡`e+Á” UXK?  u›w`HU Snw`U }ku[:: ²õ. 50::
“ƒ ”ȃ;
¾Á°qw MЋ:-
[. ÃeNp:- ŸMÁ ¾}¨KÆ
Ÿ^N?M ›ÑMÒà /vL/
¾eS< ƒ`ÕT@ ÃenM TKƒ ’¨<:: 1.au?M/²õ.29÷32'Ÿ<óK?10÷24'20÷32 1. Ç”. /²õ. 30÷6/
¾›w`HU“ ¾X^ MÏ ሲሆን ¾Á°qwU ›vƒ ’¨<:: 2. eU±” /²õ.29÷33' Ÿ<óK? 20÷26/ 2. ”õ K?U /²õ.30÷8' Ÿ<óK? 20÷33/
X^ u `Ï“ª ¨KÅ‹ው:: ²õ.17÷15-21' 18÷9-15' 21÷1-7''
3. K?© /²õ.29÷34' Ÿ<óK? 20÷27/ ŸMÁ ›ÑMÒà /²Kó/
›v~ KSYª°ƒ’ƒ ›k[u¨<:: ²õ. 22::
ŸçK¾ u%EL ŸT>e~ Ÿ`wn ›?d¨<”“ Á°qw” ¨KÅ:: ²õ. 25÷19-21:: 4. ÃG<Ç /²õ.29÷35' Ÿ<óK? 20÷28/ 1. ÒÉ /²õ.30÷11' Ÿ<óK? 20÷34

 Ó²=›wN?` ¾›w`HU” }eó ›ç“Kƒ:: ²õ. 26÷35 v[Ÿ¨<U:: 5. Ãd¢` /²õ.30÷18' Ÿ<óK? 20÷36/ 2. ›c?` /²õ.30÷13' Ÿ<óK? 20÷35/
²õ. 26÷12-14' 28' 29 MЇ”U v["†¨<:: ²õ.35÷28-29:: 6. ³wKA” /²õ.30÷20' Ÿ<óK? 20÷37/
Ÿ^N?M
c. Á°qw 7. Ç=“ /²õ.30÷21' Ÿ<óK? 20÷37/ 1. Äc?õ /²õ.30÷22' Ÿ<óK? 20÷38/

 }[Ÿ´” ÃóM TKƒ ’¨<:: 2. w”ÁU /²õ. 35÷16-18'Ÿ<óK? 23÷34/

 `wn KÃeNp Ÿ¨KÅ‹Kƒ S” −‹ ትንሹ ¾12~ ¾ e^›?M
Q´w ’ÑÊ‹ ›vƒ ’¨<:: ²õ. 25÷27-34:: g. Äc?õ:-
 ¾›?d¨<” wŸ<`“ ѳ:: ²õ. 25÷33' ²õ. 27 ¾wŸ<`“”U u[Ÿƒ ›Ñ–::
ŸÁ°qw 12 MЋ S"ŸM Äc?õ Ÿ^N?M ¾}¨KÅ ¾SËS]
 Ÿ›?d¨< KTUKØ T>e~”U KTÓ–ƒ ¨Å “~ ¨”ÉU ¨Å Lv
Á MÏ ’¨<:: ²õ.30÷20-24:: ŸÖv¿ SM"U’ƒ“ Ÿ´“¨<' ŸðçS¨<
H@Å:: ²õ. 27÷32፣ 28÷9 ¾ScLM”U QMU ›¾:: ¾›w`HUU }
ƒMp Y^ ¾}’X ŸG<K<U MЋ ¾Ÿu[ J’:: ›v~ u}Kà ¨ÅŨ<::
eó }cÖ¨< :: ²õ. 27÷20-22::
QMV‹U ስLለS“ eK ¨”ÉV‡ SØö ¨_ eK›¨^ ÖM}¨<
 20 ¯Sƒ KLv ›ÑMÓKA MÁ”“ ^N?M” ›Ñv& w²< ŸwƒU ›Ñ–::
w²< MЋ”U ¨KÅ:: ’²=IU ¾›Y^ G<K~ (12~) u?} e^›?M gÖ<ƒ:: ²õ.37÷1 uÓwî v]Á J• dK uâ=Øó^ u?ƒ K›e}
›Kq‹ c=J’< Eነርሱም፡- ÇÇ]’ƒ }jS:: ¾â=Øó^ ሚeƒ Ó” u}”¢M “ uNcƒ ›dc
1. ሮቤል 5. ዳን 9. ይሳኮር [‹¨<:: Ÿ²=ÁU VÑe” ›Ó˜„ uÓμƒ u?ƒ ›Kn J’:: ²õ.40÷41::
2. ስምOን 6. ንፍታሌም 10.ዛብሎን
 Kcvƒ ¯S ƒ IM” uScwcu< w²< c−‹”“ u?}cu<” ŸVƒ
3. ሌዊ 7. ጋድ 11. ዮሴፍ
›Ç’:: ²õ.42÷45' 47÷13-2/
4. ይሁዳ 8. Aሶር 12. ብንያም ናቸው፡፡
 Ów驃 ›Ów„ ኤõ_U”“ U“c?” ¨KÅ:: ²õ. 42÷50-51 ›v~”“
¨”ÉV‡” ¨Å Ówî ›eSØ„ SÑv†¨<::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 225 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 226
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

 u¨”ÉV‡ mU ›MÁ²U / ²õ. 50÷15-22/ 4. ናOድ /መሳ. 3÷12-30/ 13. ኤሎም /መሳ. 12÷8-10/
 Ÿ e^›?M ’ÑÊ‹ ¾G<K~ ›vƒ J’:: Á°qwU wŸ<`“¨<” KÄc?õ 5. ሰሜጋር /መሳ. 3÷31/ 14. Aብዶን /መሳ. 12÷13-15/
ÃG<” uTKƒ ¾Äc?õ” MЋ v[Ÿ:: ueV‰†¨< ’ÑÅ ›?õ_U“ 6. ቶላ /መሳ. 10÷1-2 15. ሶምሶን /መሳ. 13÷16/
’ÑÅ U“c? }wK¨< }Ö\::²õ.48' 2— ²?“ 5÷1' ²%<.1÷49' 7. ጌዴዎን /መሳ. 6÷8/ 16. ኤሊ /1ኛ ሳሙ. 4÷18/
²Ç.33÷15-17:: 8. Aቤሜሌክ /መሳ. 9÷1-57/ 17. ሳሙኤል /1ኛ ሳሙ. 7÷15/
ማጠቃለያ፡- በዘመነ Aበው የነበሩ 22ቱ Aበው የሚከተሉት ናቸው፡፡ 9. ነቢይት ዲቦራና ባርቅ /መሳ. 4÷1-24/
1. Aዳም 7. ሄኖክ 13. ሳላ 19. ታራ 1. S<c?:- QÓ KQ´u e^›?M ”Å ß^ kØ• u’u[uƒ“
2. ሴት 8. ማቱሳለ 14. ዔቦር 20. Aብርሃም ¨”Ê‹ MЋ ”Ç=ÑÅK< u}¨c’uƒ u²=Á” ²S” S<c? Ÿ›v~
3. ሄኖስ 9. ላሜሕ 15. ፋሌቅ 21. ይስሐቅ ”u[U“ Ÿ “~ Ä"wÉ }¨KÅ:: ²ç.1÷20:: S<c? TKƒ Ÿ¨<
4. ቃይናን 10. ኖኅ 16. ረግው 22. ያEቆብ /1ኛ ዜና. 1÷1-27/ ¾}Ñ– TKƒ ’¨<::
5. መላልኤል 11. ሴም 17. ሴሮሕ  MÅ~“ °ÉÑ~ /²ç.2÷1-11/
6. ያሬድ 12. Aርፋክሳድ 18. ናኮር  K²\ }q`s]’~ /²ç.2÷11-15/
 ¨Å UÉÁU ScÅÆ /²ç. 2÷15/
U°^õ G<Kƒ  Ó²=›wN?` Q´u e^›?M” ŸÓwê ”Ç=Á¨× ”Dz²¨< /²ç. 3÷10/
²S’ Sdõ”ƒ  Ã[Ǩ< ²”É ¨”ÉS< ›a” Ÿ Ó²=›wN?` ²”É ”Å ²² /²ç.4÷10-17/
 Ÿ›a” Ò` ¨Å ð`*” SÓv †¨< /²ç. 5÷1/
Seõ” TKƒ Ѹ ¨ÃU Ç— TKƒ ’¨<:: u e^›?M
’ÑY ƒ Te}ÇÅ` ŸSËS^†¨< uòƒ GÑ]~” ŸÖLƒ ¨^]  ð`*”U # Ó²=›wN?` ›UL"‹G<” ›L¨<pU' e^›?M vaŠ”U
›MKpU$ uTK~ ¾Å[c< ›Y\ SpWõ ƒ::
¾T>ÁÉ”' ¾”Ñ<Y ²` ¾K?K¨< cው ’¨<:: u}KÃU u?} e^›?M
1. ¾¨< ¨Å ÅU SK¨Ø /²ç. 7÷20-25/
¨Å GÑ^†¨< ŸÑu<“ ›=Ác< ŸV} u%EL Ó²=›wN?`” ƒ}¨<
¾›Q³w” ›TM¡ƒ uTUK¡ u Ó²=›wN?` òƒ ¡ñ Y^ ¾W\ 2. ÕÑ<”†` /²ç.8÷6-15/
Ó²=›wN?`” ÁeqÖ<ƒ ’u`:: `c<U K=SMd†¨< wKA 3. pTM /²ç. 8÷16-19/
KT>T`"D†¨< ¨^]−‹ ›dMö Ãc׆¨< ’u`:: ¨^] uS× 4. ¾´”w S”Ò /²ç. 8÷20-30/
lØ`U e^›?M }Ú”k¨< }çê}¨< ¨Å Ó²=›wN?` ÃàG< 5. †’ð` /²ç. 9÷13-15/
ÃçM¿ ’u`:: `c<U ÃS^†¨<“ Sdõ”ƒ Áe’d ŸT>T`"D†¨< 6. hI˜ ¾T>ÁS× leM /²ç. 9÷8-12/
Ï ÁÉ“†¨< ’u`:: e^›?M” Sdõ”ƒ Áe}ÇÉ\uƒ ¾’u[¨< 7. ’ÔÉÕÉ“ u[Ê /²ç. 9÷13-35/
pÉS MÅ} ¡`e„e Ÿ1644 eŸ 1083 ¯Sƒ /Ÿ3856-4417 ¯.¯./ 8. ¾›”u× S”Ò /²ç.10÷1-20/
ÁK¨< Ñ>²? ²S’ Sdõ”ƒ ÃvLM:: uSdõ”ƒ Ó” ¾}Ç–<ƒ K450 9. ÚKT /²ç. 10÷21-29/
²S” ’u`:: ¾Nª. 13÷20 10. ¾uŸ<` MÏ Vƒ /²ç.17÷29-36/
e^›?M ŸÓwê ¨Ø}¨< 40 ¯Sƒ uUÉ[ uÇ Ÿ}Õ²< u%EL
u²=IU ²S” e^›?M” Áe}ÇÅ\ 17 Sdõ”ƒ ’u\:: ¨Å }eó†¨< GÑ` /UÉ[ `eƒ/ ŸSÓv †¨< uòƒ S<c? V}/
1. ሙሴ 10. IያEር /መሳ. 10÷3-5/ ²%<.20÷1-23' S´.105÷32-33' ²Ç.34/:: ŸÓwê Ÿ¨Ö<ƒ Ÿ20 ¯Sƒ
2. Iያሱ 11. ዮፍታሔ /መሳ. 1÷11/ uLà ¾J“†¨< ŸeÉeƒ S„ g=I e^›?L¨<Á” ¨<eØ Ÿ’¯” ¾Ñu<ƒ
3. ጎቶንያል /መሳ. 3÷12-30/ 12. Iብፃን /መሳ. 12÷8-10/ G<K~ ›=Ác<“ "K?w w‰ ’u\:: ²Ç. 12÷37::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 227 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 228
 ¾u?}¡`e+Á”
 S<c? ¾Ñ@ UdK? ’¨<::
Eስራኤል ከግብጽ የወጡት Aራት ነገሮችን ስለጠበቁ ነው ሕዝ 16*12
- ግዝረታቸውን ስላልተው
- kንkቸውን ስላላጠፋ
- ስማቸውን ስላልለወጡና
- ምሥጢረ ተስፋቸውን ስላልገለጡ፡፡
¾ªG< S<c? u›`›Á’ƒ Ÿሚ ¨pv†¨< ¾Qèƒ Ñ<μ Øm„‡” ”SMŸƒ::
1. Sõk_ X>Sƒ ›M’u[U::
2. u%ÁM’~ Ì” w‰ uS²`Ò~ ÖL„‡” ÉM ÃSታ ’u`::
3. uçKA~ }cT>’ƒ u›TLÏ’~ wnƒ&
4. Kð×]¨< u T˜ ›ÑMÒÃ’~&
5. uêªT>’~
6. Ÿð×]¨< Ï u Ï ¾ሕÓ êLƒ uSkuK< Ã ¨nM፡፡
2. ›=Ác<:-
 ›=Ác< TKƒ ›Ç˜' SÉ ’>ƒ TKƒ ’¨<::
 ŸS<c? Vƒ u%EL e^›?M” S`„ ¨Å }eóÃ~ UÉ`
Ÿ’¯” ›eÑw…†ªM:: UÉ]~”U ›ŸóðL†¨<:: /SêNð
›=Ác</
 ›=Ác< ¾Ñ@ UdK? ’¨<::
 110 ¯Sƒ c=J’¨< V}:: /›=Ác< 24÷29-31
ጌልጌላ
 የEስራኤል ልጆች ከግብጽ ባርነት ኑሮ ወጥተው ግዝረት የፈፀሙባት
ሥፍራ ናት ጌልጌላ፡፡ Iያሱ 5፥2-9
 Eስራኤላውያን ወደ ምድረ ርስት ከመግባታቸው በፊት Aላስፈላጊ የሆነ/
ሸለፈታቸውን/ ማስወገድ ነበረባቸውና በIያሱ ምክንያት ይህን ሥርዓት
በጌልጌላ ፈጽመዋል፡፡ ጌልጌላ ማለት Aበሳ ማስወገጃ ቦታ ማለት ነው፡፡
የቤተክርስቲያን ምሳሌ ናት፡፡ በብሉይ ኪዳን ግዝረት የጥምቀት ምሳሌ
ነውና ዛሬ ጥምቀትን በጌልጌላ ቤተክርስቲያን Eንፈጽማለን፡፡ Iያሱ የካህናት
ምሣሌ ነው፡፡ ይህም ጥምቀት በካህናት Aማካኝነት የሚፈጸምልን ምሥጢር
Eንደሆነ ያስረዳል፡፡
 ዛሬ የEኛ ጌልጌላ (ቤተክርስቲያን) ለEኛ ለEስራኤል ዘነፍስ የሀዲስ ኪዳን
ክርስቲያኖች ኃጢAት Aበሳችን ሁሉ የሚወገድባት ቅድስት ሥፍራ ነች፡፡
በኃጢAት የተዳደፉ ንስሐ ገብተው Aበሳቸው የሚርቅላቸው ወደ
ቤተክርስቲያን ሲቀርቡ ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
 ስለሆነም ዛሬ ከህይወታችን ጋር ተጸናውቶን ያለውን Aላስፈላጊ
የኃጢAት ሸለፈት በቤተክርስቲያን ተገኝተን በቃሉ ሠይፍነት
ቆርጠን ልናስወግደው ይገባል፡፡
 በሌላም በኩል Eስራኤላውያን ዮርዳኖስን ከተሻገሩ በ|ላ Aሥራ
ሁለቱ ድንጋዮች የመታሰቢያ ሐውልት ያቆሙት በዚሁ በጌልጌላ
ነበር Iያ 4*19-20 ይህን ሀውልት ያቆሙት ከEግዚAብሔር ጋር
ያላቸውን ፍቅር ለማጽናት ያደረጉት የቃልኪዳን መግለጫ ነበር፡፡
ዛሬም በጌልጌላ ከምትመሰለው ቤተክርስቲያን ተሰብስበን
ከEግዚAብሔር ጋር ያለንን ፍቅር በምስጋና፣ በጸሎት፣ በEንባ፣
በውዳሴ በዝማሬ፣ ንስሐ በመግባት፣ ሥጋ ወደሙን በመቀበል ልንገልጽ
ያስፈልጋል፡፡ የቅዱሳን Aምላክ EግዚAብሔር Aበሳችን ሁሉ በሚርቅባት
በቅድስት ቤተክርስቲያን Eንዲያጸናን ቅዱስ ፈቃዱ ይሁንልን፡፡
3. Ñ@Ç=−”:-
 e^›?L¨<Á”” ŸUÉÁT¨<Á” K=ÁÉ” }Ö^:: /Sd. 6÷11-24/
¾u¯M” SW©Á "ð[c u%EL Ã\u¯M }wKA }Ö^:: /Sd. 6÷25-32/
32000 c−‹ c=¨Ö<Kƒ u Ó²=›wN?` ƒ°³´ 300 c−‹”
›eŸƒKA UÉÁT¨<Á”” uTv[` ›g’ó†¨<:: /Sd. 6÷32' 8÷21/
¾Ñ@ÉÄ” ìU` ¾ Su? ‹” UdK? ’¨<:: /Sd. 6÷37-40/
Q´u< #u e^›?M Là ”ÑY$ u=ሉƒ Uu= wKA 40 ¯Sƒ
ð^Ï J’:: /Sd. 8÷22-23/
 U’~ u°w. 11÷32 }Se¡aK M::
4. ዮፍታሔ
ከEስራኤል መሳፍንት Aንዱ ሲሆን የAንዲት ጋለሞታ ሴት ልጅ
ነበረ፡፡ መሳ. 11÷1
ከሌላ የሚወለዱ የAባቱ ልጆች ከAደጉ በኋላ ከEኛ ወገን
Aይደለህም ርስት መውረስ Aይገባህም ብለው Aባረሩት፡፡ Eሱም
ሰባ ከሚሆኑ ተከታዮቹ ጋር ሸሽቶ በEናቱ Aገር በጦብ ምድር
ተቀመጠ፡፡ መሳ. 11÷2-3
Aሞናውያን በEስራኤል ላይ በዘመተባቸው ጊዜ Eስራኤላውያን
በEኛ ላይ Aለቃ ሆነህ ጠላቶቻችንን Aጥፋልን Aሉት፡፡ በEምነት
Aሞናውያንን በEግዚAብሔር መንፈስ ኃይል መትቶ Aሸናፋቸው፡፡
መሳ. 11÷6-21፣ Eብ. 11÷32
229 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 230
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

Aሞናውያን በEስራኤል ላይ በዘመቱባቸው ጊዜ Eስራኤላውያን በEኛ ላይ EግዚAብሔርም የተናገረው ነገረ ተፈፀመ፡፡ ልጆቹ በጦር ሜዳ ላይ
Aለቃ ሆነህ ጠላቶቻችንን Aጥፋልን Aሉት፡፡ በEምነት Aሞናውያን
ሞቱ የEግዚAብሔርም ታቦት ተማረከች ዔሊም ይህን ሲሰማ
በEግዚAብሔር መንፈስ ኃይል መጥቶ Aሸነፋቸው፡፡ መሳ. 11፡6-21 Eብ 11፡32
ከድንጋጤው የተነሳ ወድቆ ሞተ፡፡ 1ኛ.ሳሙ. 4÷10-18 ካህናትም
ዮፍታሔ ጠላቶቼን ድል ነስቼ በደህና የተመለስሁ Eንደሆነ በመጀመሪያ
ከዔሊ ቤት ተወሰዱ ለሌላም ተሰጡ፡፡ 1ኛ ነገ. 2÷26-27
ከቤቱ ደጅ ወጥቶ የሚቀበለኝን ማንኛውንም Eሠዋለሁ ብሎ ተሳለና
ዘመተ፡፡ Aሞናውያንን ድል Aድርጎ ሲመለስ ልጁ ልትቀበለው ወጣች፡፡ 7. ሳሙኤል
በስEለቱ መሠረት የሚወዳትን ሴት ልጁን ሰዋ፡፡ መሳ. 11÷34-39 Aባቱ ሕልቃና Eናቱ ሐና ይባላሉ፡፡ 1ኛ.ሳሙ. 11

ስድስት ዓመት በEስራኤል ላይ ፈራጅ (Aስተዳዳሪ) ሆነ፡፡ ከሕፃንነቱ ጀምሮ በEግዚAብሔር ቤተ መቅደስ EግዚAብሔርን

ጥያቄ ያገለግል ነበር፡፡ EግዚAብሔርም ይገለጥለት ነበር፡፡ 1ኛ ሳሙ.
1. ከዮፍታሔ ታሪክ ምን Eንማራለን? 2÷18፣ 3÷1 ዔሊ ከሞተ በኋላ በEስራኤል ላይ ፈራጅና Aገልጋይ
5. fUf”:- ካህን ሆኖ ያስተዳድር ነበር፡፡ 1ኛ. ሳሙ. 10÷1፣7÷15-17
¾}¨KŨ< uSM›¡ wY^ƒ ’¨<:: /Sd. 13÷2-23/ በEግዚAብሔር ትEዛዝ በካህንነቱ ሳOልንና ዳዊትን ቀብቶ
15 ¯Sƒ c=J’¨< ›v~ KÑ<Çà ¨Å UÉ[ ›?KAõKA Ãμƒ H@Å:: Aንግሷል፡፡ 1ኛ ሳሙ. 10÷1፣ 16÷1-13
uS”ÑÉU ¾›”ud ÅxM ›Ó˜„ ”Å Öxƒ u Ì q^[Ö¨<:: ሳሙኤል በAገሩ በAርማቴም ሞተና በቤቱ ተቀበረ፡፡ 1ኛ ሳሙ.

ŸH@Åuƒ c=SKe ›”ud SÅw KSkSØ' ›¨<_ KSkeke'
25÷1
¾ÑÅK¨< ›”ud ”ዴƒ ”ÅJ’ KT¾ƒ c=H@É ¾›”ud¨< _d
TÖnKÁ:-
¨<eØ ”w Wõauƒ T`U }W`„uƒ ›Ñ–:: ŸT\U q`Ù
uM„ K›v~“ K “~U ÃμL†¨< H@Å:: #ŸuL}— ¨<eØ SwM ²S’ Sdõ”ƒ ŸQÑ Mu<“ ²S” ÃMp K›T“©ƒ u?}
¨×' Ÿw`~U ¨<eØ ØõØ ¨×$ ¾}vK¨< u²=I Ñ>²? ’¨<:: / ¡`e+Á” ¾k[u ’¨<:: U¡”Á~U:-
Sd.14÷5-15/ 1. QÑ *]ƒ ¾}cÖuƒ uSJ’<'
ŸõMeÖ?T©… ÅK=L Ò` uS¨ÇË~ ¾}cÖ¨<” ìÒ ›Ø…M:: / 2. x} QÓ ¾}cÖuƒ uSJ’<'
Sd. 16÷30/ 3. Åw}^ *]ƒ ¾ተW^‹uƒ uSJ’<' /²ç. 26/
fUf” ¾Ñ@ UdK? ’¨<:: 4. ¾u¯Lƒ k•“ eK}ËS[uƒ' /²ç. 23/
fUf” u e^›?M Là 20 ¯Sƒ ð[Å:: /Sd. 16÷31 5. "I“ƒ uQÓ ¾}jS<uƒ ²S” uSJ’<' /²õ. 28÷6/
6. ዔሊ 6. uu?}¡`e+Á” ³_ ¾U“Ñ—†¨< ”ª¾ pÉdƒ K Ó²=›wN?`
u?ƒ ›ÑMÓKAƒ SªM ¾ËS\uƒ ²S” uSJ’<:: /²ç. 27÷3/
ከAሮን ወገን የሆነና በሊቀ ካህንነትና በመሳፍንትነት Eስራኤልን

ያስተዳድር ነበር፡፡  u²S’ Sdõ”ƒ ¾’u\ KNÇ=e Ÿ=Ç” UdK?−‹ ŸJ’<ƒ S"ŸM
1. Åw}^ *]ƒ - Ku?}¡`e+Á” Q”í
በEሱ ዘመን የEግዚAብሔር የመቅደሱ ድንኳን በሴሎ ተተክሎ

2. K?ª¨<Á” "I“ƒ - KNÇ=e Ÿ=Ç” "I“ƒ
ነበር፡፡ 1ኛ.ሳሙ. 19÷1 ልጆቹ Aፍኒንና ፊንሐስ ከEግዚAብሔር 3. ¾uÓ SYª°ƒ - KNÇ=e Ÿ=Ç” SYª°ƒ
መንገድ ወጥተው በተገኙ ጊዜ Eንደ ካህንነቱ ልጆቹን በሚገባ 4. u¯L} *]ƒ - Ku?}¡`e+Á” u¯Lƒ
ስላልገሰጸ በደካማነቱ ተነቀፈ፡፡ 1ኛ.ሳሙ. 2÷11-36፣ ልጆቹን 5. Åw[ c=“ /¢_w/ - Ku?}¡`e+Á” UdK? ’u`::
ባለመቅጣቱ ምክንያት ከEግዚAብሔር የተገለጠለት ፍርድ ለዔሊ
ተነገረው፡፡ 1ኛ ሳሙ. 3÷11-14
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 231 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 232
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

U°^õ Zeƒ  Ó²=›wN?`” u=uÉMU በì샓 u”eN }SKc:: 2— dS<.

²S’ ’ÑYƒ 12÷1-23
KÇ©ƒ cvƒ Gw ƒ }cØ}¨<ƒ ’u`::
Q´u e^›?M ¾›"vu=Á†¨<” ›Q³w ’ÑY ƒ uT¾ƒ "I’<
¾Ç©ƒ S”ÓYƒ ¾¡`e„e S”ÓYƒ UdK? ’u`:: ›=d. 9÷7'
dS<›?M” ”Ñ<Y ›”ÓYM” wK¨< Ö¾lƒ:: d*M”U ›’ÑWL†¨<::
Ÿd*M eŸ ÃG<Ç S”ÓYƒ TKmÁ ’ÑY ƒ K497 ¯Sƒ Kne 1÷32
’ÓWªM:: /4417-4914 ¯.¯/ cKAV”:-
 ¾’ÑW¨< Ñ“ wL‚“ dK Te}ªM uTËMuƒ Ñ>²? ’¨<:: 1— ’Ñ. 3÷7
d*M:-  Ó²=›wN?` w²< Te}ªM“ Øuw cØ„ƒ ’u`::1— ’Ñ. 3÷16-25
Ÿw”ÁU ¨Ñ” ¾T>J” ¾ቄe MÏ ’¨<::  u²S’< ¾’u\ Q´x‹“ ’ÑY ƒ G<K< Øuu<” KT¾ƒ ¨Å ›Ñ\
 ÁM ŸSJ’< ¾}’d K=ªÒ uH@Åuƒ G<K< ÉM ÁÅ`Ó ’u`:: 1— ÃÔ`ñ ’u`:: 1ኛ ነገ 10
dS<. 14÷17  u”ÓY} dv T¡Ç “ uMÍ ukÇT© U’>M¡ ›T"˜’ƒ x}
¾ Ó²=›wN?`” nM vKSÖul Ó²=›wN?` “k¨<& êÄ”“ QÑ *]ƒ ¨Å ›Ñ^‹” Ñv::
S”ÓY~”U K¾¨<:: 1— dS<. 15  Ó²=›wN?` ›UL¡ uÇ©ƒ ²S” ”Ç=W^ ÁMðkŨ<” u?}
uQèƒ ÁK Ç©ƒ }kv& d*M”U ¾ Ó²=›wN?` S”ðe SpÅe ”Ç=W^ ðkÅKƒ:: uS”ðe ËUa uYÒ Ú[c&
^k¨<:: ¡ñU S”ðe c=Ácn¾¨< Ç©ƒ uÑ“ E¾Å[Å[ Á`pKƒ ¾ Ó²=›wN?` u[Ÿƒ ^k¨<& S”ÓY~U ßðM ²”É
’u`:: 1— dS<. 6÷12-23 U¡”Áƒ J’:: u e^›?M Là 40 ¯Sƒ ’ÓZ uÇ©ƒ Ÿ}T
ŸõMeØ›?T¨<Á” Ò` c=ªÒ qLó” SØ}¨< ”ÇÃÑÉK<˜“ ›”kLó' u³U }ku[:: 1—’Ñ.11÷40-43::
”ÇÃdKlw˜ c=M ^c< ucÃñ Là ¨Éq uጊMቦA }^^ aw¯U:-
V}:: 1— dS<. 31  aw¯UU ”Ñ<Y uJ’ Ñ>²? ¾›`v ›”É ¯Sƒ ÔMTd ’u`::
d*M u e^›?M Là K40 ¯Sƒ ’ÑW:: ¾Nª. 13÷21 K17 ¯S ƒ ¾ÃG<Ç” S”ÓYƒ ›e}ÇÉbM:: 1— ’Ñ. 14÷21
 aw¯U ”Å’ÑW ›v~ cKAV” ¾Ý’¨<” k”u` ÁkML†¨< ²”É'ሕዝቡ
Ç©ƒ:- ጠየቁት "kKKL†¨< K `c< ”ÅT>Ѳ<Kƒ፤ e^›?L¨<Á” aw¯U”

ŸuÓ [˜’ƒ ¾}Ö^ ”Ñ<Y ’¨<:: 1— dS<. 16÷1-13 u=ÖÃlƒ ŸZeƒ k“ƒ u%EL ”ÅT>SMeL†¨< nM Ñw„& iTÓK?−‹

Ñ“ u›Y^ G<Kƒ ¯S~ Ãð\ƒ“ ÔkÖkÖ<Kƒ ¾’u[¨<” ¾SŸ\ƒ” U¡` ƒ„ Ÿ `c< Ò` uò~ ÃqS< Ÿ’u\ƒ wL‚•‹ Ò` }
T¡a ”Ç=Á¨<U Ý“¨<” ”ÅT>ÁŸwÉv†¨< ’Ñ^†¨<:: ÃI“ K?KA‹
ÔMÁÉ” ÉM ›É`Ô M:: 1dS<.7÷16::
U¡”Á„‹ J’¨< e^›?M /UÉ[ õMeØ›?U' u922 pÉS MÅ}

Q´u e^›?M cK¨Åƃ d*M ÁdÉŨ< ’u`::
¡`e„e KG<Kƒ }ŸðK‹:: 1—’Ñ. 12÷1-18:: u²=I Ñ>²? G<K~ ’ÑÉ /

d›M ŸV} u%EL Ç©ƒ S”ÑY c=ËU` ¾30 ¯Sƒ MÏ ’u`::
w”ÁU“ ÃG<Ç/' ›Wóð^†¨< uÅu<w õMeØ›?U c=J” ª“ Ÿ}T†¨<

K Ó²=›wN?` xƒ Ÿõ}— ¡w` ÃcØ ’u`:: 2— dS<. 6÷23
›=¾\dK?U' ”Ñ<X†¨<U aw›U ’u`:: S”ÓY †¨<U #¾ÃG<Ç

uŸ?wa”' uÃG<Ç K7 ¯Sƒ ŸeÉeƒ ¨`' u›=¾\dK?U '
S”ÓYƒ$ }vK:: 1—’Ñ. 12÷25:: ¾}ŸóðK Q´w KÖL„‹ Ønƒ ¾}
u e^›?M“ uÃG<Ç G<K< LÃ 33 ¯Sƒ uÖpLL 40 ¯Sƒ Ÿ’ÑW
u%EL Ÿ›v„‡ Ò` ›”kLó:: uÇ©ƒ Ÿ}TU }ku[:: 1— S† ’¨<“ u792 Ÿ¡`e„e MŃ uòƒ cT@’<” ¡õM ›Z^¨<Á”
ueU“f` S]’ƒ ¨Ó}¨< T[Ÿ<:: 1— ’Ñ. 17:: uÅu<w ¾’u\ƒ ”Å
’Ñ.2÷10-12::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 233 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 234
 ¾u?}¡`e+Á”
ÖLƒ Á¿›†¨< eK’u` Åe dÃL†¨< ›Mk[U:: ucT@’< ¾Å[c¨< ¨[^
KÅu<wU ›Mk[KƒU:: u586 Ÿ¡`e„e MŃ uòƒ vu=KA“¨<Á”
u“u<ŸÅ’ë` S]’ƒ SØ}¨< ›=¾\dK?U” ›Öñ:: u?}SpÅe”U ›ð[c<&
Q´u<”U T`Ÿ¨< ¨cÆ::
TÖnKÁ
u²=I ²S” uÅw}^ *]ƒ ¾’u[‹¨< x} êዮ” ¨Å u?} SpÅe
Ñv‹:: ”Ç=G<U ³_ LK¨< ¾u?}¡`e+Á” ›W^` SW[ƒ ¾×K ²S”
’u`:: ”Ñ<W< Ç©ƒU uሰሞን ¾}SÅu< / ሰሞንኛ ካህናት/ "I“ƒ“ S²U^””'
cV’™‹”' Ku?} SpÅe uSSÅw ³_ KU”ÖkUuƒ Y`¯ƒ SW
[~” ›ekU×DM:: K?L¨< ÃI” ²S” M¿ ¾T>ÁÅ`Ѩ< u”Ñ<Y cKAV” ²S’
S”ÓYƒ x} êÄ” ¨Å ›=ƒÄåÁ SU×… ’¨<::
e^›?L¨<Á” KG<Kƒ Ÿ}ŸðK< u%EL uÃG<Ç“ u e^›?M ¾’ÑW<
’ÑY ƒ“ u²S“†¨< ¾’u\ ’wÁƒ ”Ç=G<U uÑ>²?¨< ¾’u\ K?KA‹
S”ÓY ƒ ¾T>Ÿ}K<ƒ “†¨<::
በይሁዳና በEስራኤል የነገሡት ነገሥታትን በዘመኑ የነበሩት የነቢያት
ዝርዝር ሰንጠረዥ በገጽ 258 ይመልከቱ
U°^õ ›^ƒ
ÃI ²S” ¾›ÃG<É ”Ñ<Y c?ÈpÁe uvu=KA” U`¢ ŸV}
u%EL /2— ²?“. 36÷1-16/ ÁK¨<” Ñ>²? u}KÃ ÃSKŸ M:: ÃIU
Ÿ586 Ÿ¡`e„e MŃ uòƒ eŸ ¡`e„e S¨KÉ ÁK¨< Ñ>²? ’¨<::
ÃIU 4914-5500 ¯S} ¯KU ’¨<::
’u=Áƒ:- u›ÖnLà ¨<’}™‹“ Nc}™‹ }wK¨< uG<Kƒ
c=ŸðK< upÆdት SéQõƒ ¾U“Ñ—†¨<“ Ÿ ¨<’}— ›UL¡
Ÿ Ó²=›wN?` ¾J’<ƒ” ’u=Áƒ ¾nM “ ¾ጽOõ wK”
”KÁ†ªK”::
¾êOõ ’u=Áƒ uT°[Ò†¨< /uwn †¨</ ®uÓ Åmp
ÃvLK<::
¾SËS]Á¨< ¾wK<à Ÿ=Ç” ’u=à ›ÇU& ¾SÚ[h¨< SØUk
SK¢ƒ pÆe ÄN”e& K=k ’u=Áƒ ÅÓV ’u=Ó Seõ” ¾’u[¨<
S<c? ’¨<::
"I“ƒ:- ¡I’ƒ }¡I’' ›ÑKÑK' }jS ŸT>K¨< Óe ¾}Ñ– c=J”
ƒ`Ñ<S<U g<Sƒ' ›ÑMÓKAƒ' u}kuK<ƒ YM×” SY^ƒ ¨ÃU
›ÑMÓKAƒ SðçU ÃJ“M::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
¾¡I’ƒ ›ËTS\” e”SKŸƒ ŸSËS]Á¨< c¨< Ÿ›ÇU ËUa
”ÅJ’ ”Ñ’²vK”:: Ó²=›wN?` ›ÇU” ’wÃ' "I” ›É`ÑA
jV M:: Ÿ `c< u%EL eŸ S<c? ÁK< ›u¨< uu[Ÿ} ›u¨< ¾}jS<
ƒ”u=ƒ“ ¡I’ƒ” Ñ”²w ›É`ѪM::
እÓ²=›wN?` ðpÊ uQÓ S<c?”' ›a”“ MЇ ”Ç="’< /ካህናት/
Eንዲሆኑ ›²²¨<:: ²ç.28÷40' 29÷46 / ”Ç=G< }ðçS/ ²K?. 8÷1::
dÃc׆¨< ¾¡I’ƒ” ›MÓKAƒ KSðçU ¾}’c< c−‹ }kØ}
ªM:: ²%<.16÷1-35' 2— ²?“. 26÷18-20::
Ÿ²=I uLà ¾}SKŸ}¨< uwK<à Ÿ=Ç” eK’u\ƒ ’u=Áƒ“ "I“ƒ
›ÑMÓKAƒ U`Ý KSÓu=Á ÁIM ÖpKM vK SMŸ< c=J”'
¨Å }’d”uƒ ²S” e”SKe ›ÃG<É Ó²=›wN?` ’u=Á~” ¾LŸ °
Kƒ °Kƒ u=S¡^†¨<U' u=Áe}U^†¨<U Mx“†¨<” ›Å”É’¨<
›M}SKc<U& ¾ MŸ˜’ †¨<U ¨<Ö?ƒ Øóƒ J’:: ¾vu=KA” ”Ñ<Y
“u<ŸÅ’ë` ›=¾\dK?U” uw²< W^©ƒ Ÿuvƒ' Q´u<”U uWÃõ
ÑÅL†¨<:: ¾u?}SpÅc<” ”ªÁ} pÉdƒ K?KA‹”U ¨eÊ u?}
SpÅc<”“ pÆdƒ SéQõ~” ›nÖK:: ŸÓÉÁ ¾k\ƒ”U T
["†¨<:: ¨eÊU K”Ñ<W<“ MЇ v]Á−‹ ›ÅረÒ†¨<:: Ó²=›wN?
` ÁM}“Ñ[¨<” ›ÁÅ`ÓU& ¾TÁÅ`Ѩ<”U ›Ã“Ñ`U& ¾}“Ñ
[¨<”U ›Áek`U“ u’u=Á~ ÃMl”U u›?`UÁe ›õ ”Å}“Ñ[¨<
J’v†¨<:: 2— ²?“. 3611-21' ›?`. 39÷1-10::
uvu=KA” }T`Ÿ¨< ÁK<U ¨Ñ•‡ ðêS¨< ßñ ²”É
¾TÃ¨É Ó²=›wN?` ”Ç=G< ›M}ª†¨<U:: upÆd” ’u=Áƒ
›T"˜’ƒ }eó Ãc׆¨< ’u`:: Ÿ ’²=IU }T`Ÿ¨< Ÿ}¨cƃ
Q´p›?M' Ç”›?M' WKe~ Åmp' ²=Á¨< ¾}¨KÆ °´^' NÑ@'
²"`Áe' ²\vu?M /”Ñ<Y / ›=Ác< - "I” ÃÑ–<u M::
SêNõ pÆe ”ÅT>ÑMêM” Ó²=›wN?` U`Ù‡ pÆd””
¡w`“ VÑe cØ„ u›Q³w òƒ ›Ÿu^†¨<:: u}KÁ¿ }›U^ƒU
¾ e^›?M ›UL¡ c< Ó²=›wN?` SJ’<” ×* ƒU ›TM¡ƒ
”ÇÃÅK< ÑKÖ::
ucTà SL ¡ƒ /²". 1÷12-17' uUÉ` pÆd” Ák[u<ƒ”
¾UMÍ çKAƒ/ Ç”.9÷3-27/ “ ¾ e^›?M” Sççƒ /SSKe/ }
SM¡„ Ó²=›wN?` #¨Å ›=¾\dK?U uUሕI[ƒ }SMhKG<&
u?‚ ÃW^u M$ ›K:: Ÿ Ó²=›wN?` Ÿ [l G<K<U Ã [nM“
235 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 236
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

Ó²=›wN?` ¾ó`e” ”Ñ<Y ቂae”“ K?ሎ‹”U ›e’e„ u›ªÏ u?} ¡õM ሦስት
›T“©ƒ u?}¡`e+Á”
SpÅe ’ç' uU`¢ ¾’u\ƒ }SKc<' ¾I¾\dK?U pê` } U°^õ ›”É
¡`e„e ¨Å²=I ¯KU c=S× ¾’u[¨< ¾¯KU G<’@
W^:: /°´.1÷1-14/ Ÿvu=KA” U`¢ u%EL w²< e^›?L¨<Á” ¨Å
¡`e„e c=¨KÉ UÉ[ õMeØ›?U ”ÅK?KA‹ ¾S"ŸK—¨<
›Ñ^†¨< ›M}SKc<U:: eK²=IU u¾›Ñ\ UŸ<^w ¾W\ UY^p' ¾cT@” ›õ]"“ ¾ “i eÁ ›Ña‹ uaU p˜ Ó³ƒ Y`
’u[‹:: u¨<eت ¾’u\ Q´x‹U ¾}ŸóðK ¾HÃT•ƒ“ ¾þK+"
HÃT• †¨<” Öwk¨< uዝርወƒ Õ\ ’u`::
u<É” ’u^†¨<:: Ÿ ’²=IU ¾HÃT•ƒ u<É•‹ ª“ ª“−‡ ኤc?−‹'
¨Å GÑ^†¨< ¾}SKc<ƒU u=J’< u’é’ƒ ›M•\U:: u}KÁ¿ ð]d¨<Á”' cÆn¨<Á” ’u\::

Ñ>²?Áƒ' u}KÁ¿ p˜ Ñ»−‹ ÃÁ²< ’u`:: Ÿ70 ¯Sƒ U`¢ u%EL

G. ð]d¨<Á”
ð]d© #þ^i$ ŸT>K¨< ¾ w^ÃeØ nM ¾¨× c=J”
Ømƒ ”Åq¿ uó`e }¨[\:: ›G<”U ”ÅÑ“ u330 pÉS MÅ} ƒ`Ñ<S<U ¾}K¾ TKƒ ’¨<:: ’²=I ¨Ñ•‹ ›õ›© ƒ°³³ƒ” w‰
uSÖup ¾QÓ ðéT> SeK¨< ¾T> ¿ ”Å’`c< `UÍ
¡`e„e ËUa uaT¨<Á” p˜ Ó³ƒ Y` ŸJ’< u%EL Y`¯ †¨<' ¾TÃH@Ũ<” የT>¨pc<' የT>Ÿc< ’u\:: ð]d¨<Á” U”U ¾p˜ ›Ñ³´
k”u` SLMf u=ÁÅn†¨<U vIM“ MUÇ‹” ›Ã’"U ¾T>K< ’u\::
›“E“E^†¨<' vIL†¨<' ›e}ÇÅ^†¨< ÏÑ<” }K¨<Ù ’u`::
uHÃT•ƒU ¾S<c? ¾QÓ SéQõƒ”“ ¾’u=Áƒ” ¾ƒ”u=ƒ
u²=I ²S” Ÿ}’W<ƒ ¾Snu=e MЋ SnwÁ” ÃÑ–<u M:: SêNõ ¾U”kuM — w‰ ’”' ðéT>−‡ — ’” ÃLሉ:: Ÿ›ÃG<É
²` ¨<ß ¾J’ ŸT”—¨<U ÔX“ ²` Ò` uvIM“ uYM×’@ Sk^
Sê.SnwÁ”“ K?KA‹U ¾u?}¡`e+Á” SéQõƒ ”ÅT>ÑMèƒ [w” ”ÅS`Ÿe QÓ” ”ÅS}LKõ ÃqØ\ ’u`:: ¾Sc=I”
SnwÁ” eK HÃT• †¨<“ eK ›Ñ^†¨< w²< }ÒÉKªM:: w²< SU׃ ’p}¨< }Ó}¨< ÃÖvul ’u`:: Ÿƒ”X›? S< ” u%EL
SŸ^U }kwKªM:: ƒ”X›? S< ” ¾KU ÃK< K’u\ S“õn” / YÒ© ’<a ›K wK¨< u=ÁU’<U ƒ”X›? S< ”” ÁU“K<:: SÖ’—
¨<kƒ“ w²< GwƒU ¾K?L†¨< c−‹ “†¨<:: ¾Sc=I” SU׃
cÆn¨<Á”U/ SMe cØ}ªM:: K=k "I“ƒ ›³`Áe Ÿ’u?}cu< eK-
ÃÖvul ¾’u\ƒ ¾Ù` ÃM ›slV ¾Ù` ›uÒ´ J• ŸaT¨<Á”
HÃT•~ cT°ƒ’ƒ ¾}kuK<ƒU u²=I ²S” ’u`:: u›ÖnLà p˜ ›Ñ³´ Á¨×“M wK¨< ’u`::
’u=Áƒ“ "I“ƒ uU`¢ dK<U Ÿ²=ÁU Ñ>²? u%EL Q´u<” ÃS¡\ K. cÆn¨<Á”
Ÿ Ó²=›wN?` Ò` Áe `l' Seª°ƒ uTp[w ÁÑKÓK< ’u`:: eK ’²=I ¨Ñ•‹ ¾ፈ]d¨<Á” }n^’> “†¨<:: u<É’<U
¾Gw U“ ¾"I“ƒ u<É” ’¨<:: eK Y’-Y`¯ƒ“ eK HÃT•ƒ ÓÉ
²S’ NÇ=eU Ku?}¡`e+Á” UdK?' uƒ”u=ƒ' uc<v¯@ qØ[¨< }eó
¾Kj‹ ’u\:: Ÿp˜ Ñ»−‹U Ò` }eTU}¨< u ’`c< YM×”
Éኅ’ƒ” ¾}SKŸ~ ÃÖwlU ’u`:: u²=I SMŸ< ›ÇU” Ÿc=*M KSÖkU w‰ ¾T>ðMÑ< ’u\:: ŸHÃT•ƒ SጻሕõƒU ¾S<c?” QÓ
v`’ƒ' ŸÇ=ÁwKAe l^ኝ’ƒ ’í ›¨×KG< c=M M®<K vI`à w‰ ÃÖkS< ’u`:: u^d†¨< ›e}Á¾ƒU Ã}[Ñ<S<ƒ eK’u`
uƒ”X›? S< ”' uS“õeƒ“ uT>Sר< ¯KU c¨< ”Å Y^¨<
Ó²=›wN?` ¾ቀÖ^ƒ Ñ>²? 5500 ²S” የÅ[c‹ ’u`:: ÑL. 4÷4:: ªÒ¨<” ÃkuLM ¾T>K¨<” ›ÁU’<ƒU ’u`:: T‚. 22÷23-33' ²Ç.
25÷5-10' ¾Nª. Y^ 23÷8' T`. 12÷19' K<ne 20÷28::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 237 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 238
 ¾u?}¡`e+Á”
ሐ. ›?ሴ−‹ /›?c=Á¨<Á”/
’²=I ¨Ñ•‹ ÅÓV ¾S“”Á” T u` ’u\:: Ÿð]d¨<Á” Ò`
u›e}dcw }×M}¨< Ÿð]d¨<Á” ¾}Ñ’ÖK< ’u\:: Ÿ<U^”
uUƒvK¨< x uS<ƒ vI` /Ú¨< vI`/ ¾KAØ vI` ›"vu= ÑÇU
ÑÉS¨< ¡`e„e c=S× u}›U^ƒ ŸÖL„‰‹” Ï ’í Á¨×“M
vÄ‹ ’u\:: uÑÇT†¨<U uëU uçKAƒ በትምህርት ¾T>•\ ’u\::
¾Sc=I SU׃ }eó
¯KU u²=I u}ScnkK T u^© ’<a c=•` Ÿ„ Åe wKAƒ
u’<a¨< ›U•uƒ ¾T>•` ›M’u[U:: w²< ’u=Áƒ eK Sc=I
SU׃ ›eóõ}¨< }“Ó[¨< ’u`:: ÃI ƒ”u=ƒ ¾}Ökc¨<
u e^›?M w‰ uSJ’< ¾ e^›?M }eó ›G<”U Sc=I SØ„
Ÿ›Kv†¨< ‹Ó` ”Ç=ÁÉ“†¨< ŸaT¨<Á” ¾v`’ƒ Ó³ƒ ’í
”Ç=Á¨×†¨< ÃÖwl ’u`::
›[T¨<Á” ÅÓV ¾c¨<” Ú"˜’ƒ ¾¡ó~” w³ƒ Ÿk” ¨Å
k” ¾vc SH@Æ” ›Ã}¨< Ÿ›UL¡ ›”É Uሕ[ƒ "M}LŸ uk`
uc¨< ÃM É ’ƒ K=Å[Ó ¾TËM ”ÅJ’ Á¨<l ’u`::
¾ e^›?M }eó S<K< u=J”U Sc=I ”ÅT>S×
u=ÁÅ`Ñ<U ¾Sc=I” SU׃ ÃÖvul ¾’u[¨< ›”É Sc=I
›Ñb” Ÿv°É ›Ñ³´ ’í ›¨<Ø„ ¾Ç©ƒ ¾cKAV”” S”ÓYƒ
ucLU ¾T>Áe}ÇÉ` ›É`Ѩ< ’u` ”Í= ›UL¡ ¨MÅ
ŸcT¾ cTÁƒ ¨`Ê ¯KU” ”ÅT>ÁÉ” ›ÁU’<U ’u`::
¾c¨< ¨Ñ” ¾J’ G<K< Å¡Vƒ S•` cM‹„ƒ G<K<U u¾uŸ<K<
Ãq´U ’u[:: Gw S< uGw~ Åe ” KSgSƒ ›MJ”Kƒ wKA'
SuK ƒ ¨Èƒ ¨Ån‹G< ¾T>L†¨< ›M’u[U:: ui}™‹“ [Gw}
™‹ Ø`˜ Ø_' Ÿ<vÁ ¨<H ¾T>L†¨< ›Ø}¨< u[Gw Ã}LKl ’u`::
¯KU u²=I SM¡ uT>јuƒ uß”p Ñ>²? ¾u?}¡`e+Á” SW
[ƒ& ¾›Q³w w`H”' ¾ e^›?M ዘ’õe ¡w`' ¾¯KS< SÉ ’>ƒ
¾J’¨< Ñ@ ‹”“ SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e Ÿ Su? ‹” ŸpÉeƒ
É”ÓM T`ÁU /¨LÇ=} ›UL¡/ ŸYÒª YÒ”' Ÿ’õdD ’õe” ’e„
uaU p˜ Óዛƒ Y` u’u[‹ uõMeØ›?U M¿ eTE u?}MN?U
uUƒvM ¡õM uYÒ }ÑKÖ TKƒ c¨< J• }¨KÅ::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
¾Ñ@ ‹”“ ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e ¾²S’
YÒዌ Ñ<μ wY^ƒ
ብስራት፡-
Ó²=›wN?` S”ðc<” ¾T>Ád`õuƒ ¾un c¨< vM’u[uƒ Ñ>²? u’õeU
uYÒU ”êQƒ ¾J’‹ ¾ Ó²=›wN?`” nM uT ì“E KSgŸU ¾un‹ u“´_ƒ
Ÿ}T ¾Uƒ•` ›”Ç=ƒ É”ÓM ’u[‹:: ¾²=I‹U É”ÓM eTE T`ÁU ’u`::
K<ne 1÷27:: Ó²=›wN?` ¾¯KS< É ’ƒ ðnÆ eKJ’ K²=I ¯KU É ’ƒ
U¡”Áƒ ÃI‹” É”ÓM S[Ö:: eK²=IU uò~ ¾T>qS¨<” vKTEK<” SM›¡
pÆe Ñw`›?M” ¾UY^‹ ÓÑ` ²”É ¨Å `dD LŸ:: SM›Ÿ<U ¨Å²=Á‹
É”ÓM uÅ[c Ñ>²? #Åe ÃuMi çÒ” ¾VLwi Jà Ӳ=›wN?` Ÿ›”ˆ Ò` ’¨<
›”ˆ Ÿc?„‹ S"ŸM ¾}v[¡i ’i ›Lƒ$ K<ne 1÷28:: pÉeƒ T`ÁUም
¨<’}— eK’u[‹ u¨<Çc? Ÿ”~ ›M}ÖKð‹U:: eK²=I ¨Ç=Á¨<’< ›M}
kuK‹¨<U ’u`“ #¨”É ¾TL¨<p eJ” ÃI ”ÅU” ÃJ“M;$ wL Ö¾k‹¨<::
SM Ÿ<U ¾}LŸuƒ ’Ñ` ’¨<“ uw²< ›e[Í= ›e[ǃ“ TW]Á¨<”
#K Ó²=›wN?` ¾T>d’¨< ’Ñ` ¾KU$ ›Lƒ:: pÉeƒ T`ÁUU #u `ÓØ
K Ó²=›wN?` ¾T>d’¨< ’Ñ` ¾KU“ ’J ¾ Ó²=›wN?` Ñ[Æ ›KG<˜ ”ÅnMI
ÃG<”M˜$ ›K‹¨<:: K<ne 1÷37:: u²=I Ñ>²? ›"L© nM uTIì“E }k[ì::
¾›?Mdu?Ø Ue¡`’ƒ:-
}eó Su? ‹” pÉeƒ É”ÓM T`ÁU ¾SM›Ÿ<” wY^ƒ
}’e„ ”ÅcT‹ ¨Ç=Á¨<’< ›¡e… ›?Mdu?Ø ¨ÅUƒÑ˜uƒ ¨Å ÃG<Ç
SMf H@Å‹:: K<ne 1÷39::
›UL¡ Ÿ›?Mdu?ØU ²”É Å`d cLU ”Å}c×Ö< u›?Mdu?Ø LÃ
S”ðe pÆe VLvƒ“ ¾pÆe Ñw`›?M” nM uSÉÑU #›”ˆ
Ÿc?„‹ G<ሉ }KÃ}i ¾}v[¡i ’i ¾TIì”iU õ_ ¾}v[Ÿ ’¨<$
wL wî°“ª”' pÉe“ª”' ¾Ñ@ U “ƒ SJ“E” }“Ñ[‹:: K<ne
1÷41-45:: pÉeƒ É”ÓM T`ÁUU ŸcTÁ¨<Á” SL ¡ƒ ¾pÆe
Ñw`›?M”' ŸUÉ^¨<Á” Ÿ›?Mdu?Ø ŸG<Kƒ ¨Ñ” Ue¡` eLÑ–‹
KvK¨<K ¨< ›UL¡ UeÒ“ ›k[u‹:: K<ne 1÷46-55::
¾¡`e„e MŃ:-
uaT ›¨<ÓeÙe oX` u’ÑW' uf`ÁU o_’@−e Ñ» u’u
[uƒ Ñ>²? u›=¾\dK?U“ u›¨<^ͪU H@aÉe u’ÑW Ñ>²? Q´u< G<K<
”Ç=qÖ` / ”Ç=íõ/ oX` ucÖ¨< ›ªÏ ¾ Su? ‹”“ ¾pÆe Äc?õ
›Ñ` ÃG<Ç /u?}MN?U/ ’u`“ u›ªÌ SW[ƒ K=qÖ\ ”ÅSÖ<
239 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 240
 ¾u?}¡`e+Á”
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uu?}MNU }¨KÅ:: K<ne
2÷1:: KqÖ^¨< ¾Sר< c¨< u´„ x ¨<” Ãμƒ eK’u` Su?
‹”“ Äc?õ TÅ]Á ›Ø}¨< u›”É u[ƒ ”ÅWð\ ¾Ñ@ ‹” MŃ
u²=Á¨< uu[ƒ J’:: J•U ›UL¡ ’¨<“ ”Å ›UL¡’~ Ÿ ”edƒ
¨Ñ” LIU“ ›IÁ eƒ”ód†¨<” Ñu\Kƒ:: K<ne 2÷8-20:: ¾cTÃ
W^©ƒ ÅÓV #¡w` K Ó²=›wN?` u›`ÁU ÃG<” cLUU uUÉ`
Kc¨<U uÔ ðnÉ$ ÁK< uUeÒ“ }kuK<ƒ:: }s`Ù ¾’u[¨<
Y^†¨< }ËUbM“:: [™‹U Ÿw`H’< w³ƒ ŸcTà W^©ƒU
UeÒ“ ÉUê ¾}’d ÃÅ’l UeÒ“U Ák`u< ’u`:: ሉne 2÷8-20::
”Ç=G<U ¾Øuw c−‹ ŸUY^p [ÏU Ñ<쪆¨< SØ}¨<
cÑÆKƒ& ¨`p KS”ÓY~' °×” K¡I’~' Ÿ`u?U KV~ UdK?’ƒ
›É[Ѩ< Ñu\Kƒ:: T‚.2÷1-12:: pÉeƒ É”ÓM T`ÁU Ó”
¾J’¨<” G<K< e}¨<M uMwªU ƒÖwp ’u`:: LLp }›U^ƒ
c=ÁÅ`Ó ›Ã K‹“:: ä¨<U u ~U É”ÓM“ ì”d u ~U É”ÓM“
S¨<KÉዋ' ¾cTà W^©ƒ SØ}¨< UeÒ“ Tp[w' ÃI G<K< }
ÖnKA T¾ƒ Lp’ƒ ¾T>ÑMØ ’¨<:: ሉne 2÷19::
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e QÓ” ¾ðçS TÅÑ<”
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ueU”}—¨< k” }Ñ[²:: K<ne
2÷21:: u›`v k”U ¨Å u?} SpÅe }¨cÅ:: ²=ÁU eUO”
›kð¨< N“U ›¾‹¨<:: ሉne 2÷21-38::
¾Ñ@ ‹”“ ¾SÉ ’> ‹” eŃ ¨Å Ówî
¾UY^p c−‹ c=SÖ< ¾›ÃG<É ”Ñ<Y ¨Èƒ ’¨< ¾}
¨KŨ< ÁK< ¾¡`e„e” ”Ñ<Y’ƒ ¾ScŸ\ eKSÖ< T‚. 2÷1-4
N?aÉe ”Ñ<Y ŸJ’T #”Ñ<Y dÃÑÉM AÃ’ÓYU u’@ LÃ
¾T>cKØ” ”ȃ ÁK ”Ñ<Y }¨KÅw˜$ uTKƒ ጌ ” ÃÑÉM ²”É
›cu:: eK²=IU ¨Å Ówê ”Ç=cÅÆ U¡\” ¾T>KÓe SM›¡
Ÿ ÓዚAwN?` ²²:: `c<U uK?K=ƒ u^°Ã KÄc?õ ¾¨<:: }“Ñ
[¨<U ”Ç=I c=M #}’d“ E“~”“ Qí’<” òI uK?K=ƒ ¨Å Ówî
ii' H@aÉeU Ií’<ን ÃÑÉK¨< ²”É ›K¨<“$ ›K¨<:: Äc?õ pÉeƒ
É”ÓM T`ÁU”“ Qí’<” Ãμ uK?K=ƒ ¨Å Ówî }cÅÅ:: T‚. 2÷13-
15' Jc?° 11÷1:: ŸዚÁU Ÿx ¨Å x uS²ª¨` 3 ¯Sƒ
ŸS”ðp q¾' N?aÉe ”ÅV} Á¨< SM›¡ KÄc?õ ŸÓwî ”Ç=SKe
›SKŸ}¨<“ ¨Å “´_ƒ H@Å Ñ@ U u²=Á ›ÅÑ:: T‚. 2÷19-23 ::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
¾¡`e„e ¾Ií”’~ Ñ>²?
ŸÓwî eŃ Ÿ}SKc< u%EL Ñ@ ‹” u?}cx‡U S•]Á†¨<
“´_ƒ ’u`:: T‚. 2÷23:: “´_ƒU ¾ÑK=L ›¨<^Í Ÿ}T ’u[‹::
”ÅK?KA‹ ›¨^Í Ÿ}V‹ዋ ´’— ›M’u[‹U:: eK²=I ¾°Kƒ UÓu<”
Áј ¾ነu[¨< ”Úƒ ¾Ö[u Ku?ƒ ›ÑMÓKAƒ ¾T>¨<K< °n−‹”
¾W^ uSgØ ’u`:: Ñ@ ‹” ŸÄc?õ Ò` uS•\ ÃI” Y^
”ÅW^ ÃÑS M:: J•U u²=ያው u“´_ƒ ›ÅÑ& Øuw” ¾}VL
uS”ðe E¾Ö’Ÿ[ ÃH@É ’u`:: U¡”Á~U Ñ@ ‹” Ó°² Q퓃ን
›LóKcU:: ”ÅT”—ውU Ií” ke uke ÁK ’¨< ÁÅѨ<::
u12 ¯S~ Ÿ²Sʇ Ò` Ku¯M ›=¾\dK?U H@Ê ”Å’u`
“Ñ—K”:: K<ne 2÷41-51:: U¡”Á~U Su? ‹”“ Äc?õ u¯S~
”Å ›ÃG<É Y`¯ƒ /MTÉ Ku¯M ¨Å ›=¾\dK?U èÖ< ’u`“::
²ì.23÷14-17:: *]ƒ u¯Sƒ Zeƒ Ñ>²? u “”} ²”É ÁK ¨”É G<K<
uÑ@ u Ó²=›wN?` òƒ Ã Ã ƒM eK’u`::
u²=ÁU u›=¾\dK?U uK=n¨<”~ S"ŸM J• c=ÖÃn†¨<U
c=cT†¨<U }ј…M:: K<ne 2÷46-48:: ÃIU TKƒ ¾°w^¨<Á””
Y`¯ƒ uSŸ}M ¾°w^¨<Á”” ƒUI`ƒ ¾}T[ ”ÇÅÑ Áe[ÇM::
›v Q`Áqe ÃI” c=Áe[Ç #¾°w^¨<Á”” QÓ }T[$ wLDM:: eK²=I
¾°w^¨<Á” QÓ ¾ì“ J’:: Ñ@ ‹”U u²=I u“´_ƒ ¾•[ uØuwU'
ulSƒU ›ÅÑ:: u Ó²=›wN?`“ uc¨< òƒU VÑe” ›Ñ–' u?}
²Sʇ” à ²´ ÁÑKÓMU ’u`:: K<ne 2÷25:: ŸWLd ¯Sƒ °
ÉT@¨< u%EL uSUI`’ƒ eŸ }ገKÖuƒ É[e }^ c¨< SeKA
u²=Á¨< u“´_ƒ •[:: u²=IU ²S” c¨< ¾T>W^¨<” G<K Ÿ Ö=›ƒ
uk` W^:: ›v Q`Áqe upÇc? T`ÁU Ÿ Ö=›ƒ w‰ uk` ¾c¨<”
QÓ G<K ðìS ”ÇK::
¾¡`e„e ØUkƒ
Ñ@ ‹” ¾Qí”’~” ²S” ðêV M¡ WLd ¯Sƒ c=VL¨<
¾Ãó Y^¨<” KSY^ƒ Ÿ“´_ƒ ¨× ¨Å ÃG<ÇU H@Å:: ¾Ãó
Y^¨<”U uØUkƒ ËS[:: ÄN”e uÄ`Ç•e UÉ[ uÇ #”eN Óu<
S”ÓY} cTÁƒ k`vK‹“$ ÁK Áe}T[ ¨Å `c<
¾T>SÖ<ƒ” G<K< ¾”eN ØUkƒ ÁÖSk ¾¡`e„e” S”ÑÉ ¾Ö
[Ñ Á²ÒËU S×:: ¡`e„e ŸÄN”e Ò` u}Ñ“– Ñ>²?
”Ç=ÁÖUk¨< Ö¾k¨<& ÄN”e Ó” # ’@ u›”} MÖSp ¨ÇKG<
241 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 242
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
”Í= ›”} Ÿ’@ ”ȃ ƒÖSnKI$ c=M ›ÃJ”U ›K¨<:: Ñ@ ‹”
Ó” #›”É Ñ>²? }¨<& ¾}’Ñ[¨< G<K ¨<’ƒ ’¨<:: `c<”U ”ðêU
²”É ÃÑv“M“$ ›K¨<:: u²=I Ñ>²? }¨¨<“ ›w[¨< ¨Å Ä`Ç•e
¨”´ H@Æ“ ÄN”e ›ÖSk¨<' Ñ@ ‹”U }ÖSk:: T‚.3÷13-
17'T`.1÷9-11'K<ne 3÷21-23' ÄN.1÷32-34' ›=d.40÷3::
Ñ@ ‹”U }ÖUq Ÿ¨< ”Å¨× ŸcTà nM S×:: #ÃI
’¨< ¾U¨Å¨< MÎ$ ¾T>K¨<”' S”ðe pÆeU u`Ów ›UdM u^c<
LÃ c=Á`õ ¾:: u²=I” Ñ>²? Zeƒ’~ }ÑKÖ& TKƒU ¨MÉ
c=ÖSp' ›w ucTà J• ÉUê” c=ÁcT' S”ðe pÆe u`Ów
›UdM ¨`Ê c=Á`õuƒ::
¾¡`e„e ëU
¡`e„e ”Å}ÖSk ¨Ç=Á¨<’< uÇ=ÁwKAe Ãð}” ²”É ¨Å UÉ[ uÇ
H@Å:: u²=ÁU 40 S¯Mƒ 40 K?K=ƒ ëS:: Ÿ²=I u%EL }^u:: ð –< cÃ×”U
”Å}^u v¾ Ñ>²? ›ÇU” uSwM ”ÇdƒŸ<ƒ ¡`e„e”U uUÓw ›e KG< wKA
#¾ Ó²=›wN?` MÏ ŸJ”¡ ’²=I” É”ÒÄ‹ Qweƒ ”Ç=J’< ²´$ ›K¨<::
¡`e„e Ó” KðnÆ ›M ²²KƒU& ”Ç=Á¨<U #c¨< u ”Ë^ w‰ ›Ã•`U
Ÿ Ó²=›wN?` uT>¨×¨< nMU ’¨< ”Í=$ c=M SKcKƒ T‚. 4÷4' ²Ç.8÷3::
G<K}—U ¨Å u?}SpÅe ¨eÊ Ÿ}³’u< Là ›¨<Ø„ #Ÿ²=I ²KI ¨<[É eK
›”} SL ¡ƒ” Á³†ªM&uÔÇ“I G<K< ”Ç=ÖwlI' Ó`IU በ ”póƒ
”ǃc“ŸM ¾T>M êOõ ›K“$ ›K¨<:: Ñ@ ‹”U SMf #ð×]I Ó²=›wN?
`” ›ƒð }”$ ¾T>K¨<” SKሰKƒ:: T”—¨<U ¾TÃÑv¨<” ¾W\ Ó²=›wN?
` ÃI” ÁÅ`Ów—M ¾T>K¨< G<K< ¾TÃ[v SJ’<” Öpf ›e[Ǩ<:: T‚.4÷5-
7' S´. 90÷11-12:: Ze}— ”Åገ“ Ÿ[ÏU }^^ ›¨×¨<“ ¾¯KU”
S”ÓY ƒ ¡w^†¨<” ›dÄ #K’@ wƒ ²´ wƒcÓÉM˜ w SMŸ˜ Ãህ”
G<K< K›”} cØGKG<$ wKA uT>ÁeÔSÏ ›ÑLKØ ÑለÖKƒ:: Ñ@ ‹” Ó” Ÿ¡w`
²<ó” ¾¨[Ũ< ¨Å ²=I ¯KU ¾Sר< Kc¨< Éኀ’ƒ ”Í= K^c< ¡w`
›ÃÅKU“ #cÃ×” vLÒ^ ¨ÓÉ Ÿ%ELÂ$ c=M K›UL¡ ¾›UM¢ eÓደƒ
SeÑÉ“ ›UL¡” w‰ TUK¡ ”Ç=Ñv ›e[É„ KÑ>²?¨< Ÿc< ^k:: SL ¡~U
K=ÁÑKÓK<ƒ SÖ<:: T‚. 4÷11::
¾Nª`Áƒ SÖ^ƒ
¡`e„e ëS<” ŸðçS u%EL Åk S³S<`~” Scwcw ËS
[' ÑT>c< u›X ›ØTÏ’ƒ c=W\/ pÆe â?Øae' pÆe ”É`Áe'
pÆe Á°qw ¨MÅ ²wÇ=Äe' ¨”ÉS< pÆe ÄN”e T‚. 4÷8-22'
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 243
¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
T`. 1÷20' K<ne 5÷2-11/ K?L¨<U ”Ç=G< ŸSp[ݨ< pÆe T‚−e
¨MÅ MõÄe T‚.9÷9' T`.2÷14' K<ne 5÷27:: K?L¨<U ”Ç=G<
uS”ÑÉ ÁK ¾¡`e„e Ø] ¾Å[c¨<“ KSŸ}M ðnÅ— J’¨< ¾}
c“u~ }Ÿ}K<ƒ:: ÄN. 1÷34-53:: ÃI G<K< ¾}ðçS¨< ŸëS< u%EL vK<ƒ
k“ƒ vÅ[Ѩ< ƒUI`ƒ ’¨<:: T`.3÷13-19' K<ne 6÷14-16::
ቅዱሳን ሐዋርያት
ፈጣሬ ፍጥረታት መጋቤ ዓለማ EግዚAብሔር ወልድ Iየሱስ ክርስቶስ በተለየ
Aካሉ በቃልነት ከዊኑ ከEመቤታችን ከድንግል ማርያም ተወልዶ በ30 ዘመኑ
ተጠምቆ Aርባ ቀን Aርባ ሌሊት ከጾመ ከጸለየ በኋላ ወንጌለ መንግሥትን ድኀነተ
ዓለምን ተምረው Aውቀው የሚያስተምሩ የሚያሳውቁ ሰዎችን መረጠ፡፡ Eነዚህም
የተመረጡት ደቀመዛሙርት (ሐዋርያት ) ይባሉ፡፡
ሐዋርያ ማለት ሂያጅ፣ ገስጋሽ፣ ምጥው፣ ፍንው፣ ማለት ነው የተማሩትን
ዓለምን ዞረው ያስተምራሉና፡፡ ዞሮ፣ ተጉዞ፣ ተንገላቶ የሚያስተምር ሐዋርያ
ይባላል፡፡ Eኛ ግን የምንመለከታቸው Aስራ ሁለቱን ሐዋርያት ነው፡፡ ይህንንም
Eንደሚከተለው Eናያለን፡፡
ከመጠራታቸው በፊት
ቅዱሳን ሐዋርያት ወንጌልን Eንዲሰብኩ ፣ድውያንን Eንዲፈውሱ ፣
Aጋንንትንን Eንዲያወጡ ከመጠራታቸው በፊት ጥቂቶቹ በተሻለ ኑሮ Aብዛኞቹ
ግን በዝቅተኛ ኑሮ ውስጥ ነበሩ፡፡ Eነ ቅዱስ ታዴዎስ ፣ ቅዱስ ጴጥሮስ. . .
ምንም የሌላቸው ደሀዎች ነበሩ፡፡ በAንጻሩ ደግሞ በቀረጥ ሥራ ሀብታም የነበረ
ቅዱስ ማቴዎስም ነበር፡፡ በEውቀትም በኩል ስንመለከት ቅዱስ ዮሐንስ ወልደ
ዘብዴዎስና ቅዱስ ያEቆብ ምንም የማያውቁ ነበሩ፡፡ ማቴ 20÷20 በሌላ መልኩ
ደግሞ ትንቢተ ነብያት የሚያውቅ ምሁረ Oሪት ቅዱስ ናትናኤልም ነበር፡፡ ‹‹ ቦኑ
ይትከሃል Eም ናዝሬት ይጻE ኄር›› ብሎ የተናገረው መጻሕፍትን ስለሚያውቅ
ነበር፡፡ ዮሐ 1÷46 Eናም ሐዋርያት በተለያየ ሥራ ይተዳደሩ የነበሩ ናቸው፡፡
በተጠሩ ጊዜ
Aምላካችን Iየሱስ ክርስቶስ ሐዋርያትን ከAምስት የተለያየ ቦታ ጠርቷቸዋል፡፡
 ከAናምያን /ሽመና/ ፡- በሽመና መረብ በመጥለፍ ቅዱስ ታዴዎስ፣
ልብዴዎስ የሚተዳደርበት ሥራ ነበር፡፡
ከኅነጽያን /ከግንበኝነት/ ፡- ቅዱስ ቶማስ ተጠርቷል፡፡
ከመጸባኅን /ከቀራጭነት/ ፡- ቅዱስ ማቴዎስ ተጠርቷል፡፤
 ከመሰግራን /Aሣ Aጥማጅነት/፡- ቅዱስ ዮሐንስ ፣ጴጥሮስ ፣ ያEቆብና
Eንድርያስ ተጠርተዋል፡፡
ከመስተገብራን/ከግብርና/፡- Aንድ ቅዱስ በርተሎሜዎስ ያሉ Aባቶች ተጠርተዋል፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 244
 ¾u?}¡`e+Á”
ከAምስት ቦታ የጠራቸው ቤት በAምስት ነገር Eንዲሰራ (በጭቃ፣ በገለባ ፣
በሣር ፣ በድንጋይና በEንጨት) ነው፡፡ ከEናንተም Aራቱን ባሕርያተ ሥጋ
Aምስተኛ ባሕርየ ነፍስን የተዋሐደ ሰውን Eጠብቅባችኋለሁ ሲል ፡፡ Eነርሱም
ሁሉን ጥለው ተከትለውታል፡፡ ለጊዜው በEግር ኋላ ግን በግብር ፡፡
ሲጠሩም ከፊት ከኋላ ምን Aስቀድሟል ምን Aስከትሏል ሳይሉ በEምነት
ያላቸውን ጥለው ተከትለውታል፡፡ Eርሱም የግማሾቹን ስም Eየቀየረ
ጠርቷቸዋል፡፡ ጌታቸው መሆኑን ለመግለጽ፡፡ Aንድም ከብሉይ ያሳለፈው
ያላሳለፈውም ሕግ Eንዳለ ለማጠየቅ፡፡ ማቴ 9÷9፣ ሉቃ 6÷13፣ 9÷1፣ ማቴ
10÷1-5
ለምን ተጠሩ?
1. ከEርሱ ጋር Eንዲኖሩ፡- ማን Eንደሆነና የመምጣቱንም ዓላማ ተረድተው
መልካም Eንዲስቱ ከEርሱ ጋር Aኖራቸው፡፡ ዛሬም Eኛ ለAገልግሎት
ከመጠራታችን በፊት ከEግዚAብሔር ጋር በቤቱ ልንኖር ይገባናል፡፡ ለምን
Eንደጠራን? ምን Eንደሚጠብቅብን ? ዓላማችን ምን መሆን Eንዳለበት ?
በAጠቃላይ ጽድቅንና ኃጢAትን የምንለየው ከEግዚAብሔር ጋር ስንኖር
ነው፡፡ Aምላካችን በጠራን ጊዜ ከEርሱ ጋር ለመኖር መሻት Aለብን መዝ
72÷18 1ሳሙ 3 ÷1-10
2. Eንዲሰብኩ /Eንዲያስተምሩ /፡- Aመንኩ መሰከርኩ Eንዲል ጌታችን
የሚያዩትን የEጁን ተኣምራት የሚሰሙትን የቃሉን ትምህርት ሌሊት
ምን ያደርግ Eንደነበር በAጠቃላይ ስለ ክርስቶስ የባሕሪት Aምላክነት ስለ
ነገረ ድኅነት በማስተማር የሰዎችን ልቦና መልሰው መልካም Eንዲሠሩ
ዞረው Eንዲያስተምሩ ዓለምን Aሳምነው ደቀመዛሙርት ያደርጉ ዘንድ
ነው፡፡ ማቴ 28 ÷19
3. ድውዮችንም ሊፈውሱ Aጋንንትንም ሊያወጡ፡- ሑሩ ወመሐሩ ውስጠ
ኩሉ Aጽናፈ ዓለም ተብለው የሚላኩ ናቸውና በዓለም ውስጥ ደግሞ ብዙ
የሥጋና የነፍስ በሽተኞች Eንዲሁም Aጋንንት ያደረባቸው Aሉና Eነዚህን
Eንዲያድኑ ተጠሩ ፡፡ ሐዋ. 3÷10፣ 9÷40፣ 5÷17
ለምን Aሥራ ሁለቱን ብቻ መረጠ?
1. ትንቢቱን ለመፈጸም፡- ተረፈ ኤር. 11÷52 ‹‹. . . 12ቱ ሐዋርያትን ለEርሱ
Aገልጋዮች Eንዲሆኑ ይመርጣል›› የሚል የተነገረ ትንቢት Aለና፡፡ ምሳ 9÷1-
6 በዚህ ጥቅስ ጥበብ የተባለች ቤተክርስቲያን ስትሆን Aንድም ክርስቶስ ነው፡፡
ባሪያዎች የተባሉም ሐዋርያት ናቸው፡፡ ሐዋርያትንም ልካ ምEመናንን
ትጠራለችና ነው፡፡
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
2. ምሳሌውን Eውን ለማድረግ፡-
ሀ. የይስሐቅ ልጅ ያጭቆብ ሶርያ ወርዶ 12 ልጆችን ወልዷል፡፡
ጌታችንም ከሰማያት ወርዶ የAዳምን ባሕርይ ባሕርዩ Aድርጎ
12ቱን ሐዋርያት መርጦ ሾሟል፡፡ Eብ 2÷16
ለ. Aባታችን Iያሱ ሕዝበ Eሥራኤልን የዮርዳኖስን ባሕር ሲያሻግራቸው
123 ካህናትን በዮርዳኖስ ባሕር Eንዲቆሙ Aዟል፡፡ ባሕሩም ደርቆ
ከተሻገሩ በኋላ ድንጋዮን ተሸክመው ወደ ገሪዛን ተራራ ወስደዋል፡፡ 12
ካህናት መሆናቸው የሐዋርት ምሳሌ ሲሆን ድንጋዩ ደግሞ
የመከራቸው ምሳሌ ነው፡፡
ሐ. በIያሱ መሪነት 12ቱ ነገደ Eሥራኤል ምድረ ርስት Eንደገቡ
በ12ቱ ሐዋርያት ትምህርትም ያመኑ መንግሥተ ሰማያት
ይገባሉና፡፡
ሐዋርያት በክርስቶስ መዋEለ ሥጋዌ
12ቱ ሐዋርያት በመዋEለ ሥጋዌ ምንም የጐደለባቸው ያላዩት ነገር
Aልነበረም፡፡ ሁሉን ጥለው ተከትለውታልና ምሥጢሩን Aሳይቷቸዋል፡፡
ማቴ 25÷ 26፣ ዮሐ 13÷1-28
 ከEግሩ ሥር ቁጭ ብለው ይማሩ ይጠይቁም ነበር፡፡
 Eየተላላኩ ያገለግሉ ነበር፡፡ ዮሐ 2÷10፣ 4÷ 1-42
 ከወገኖቻቸው ፈሪሳውያንና ሰዱቃውያን ኅብረትም Aልገቡም ነበር፡፡
በAጠቃላይ ሐዋርያት ሁሉም ችለው ጸንተው ስለ ክርስቶስ Aምላክነት
መስክረዋል፡፡ ጌታችንም ሀብተ ክህነትን ሰጥቷቸዋል፡፡ ማንም ያልሰማውን
Aሰምቷቸዋል፡፡ በዚህም ተመስግነዋል፡፡ ሉቃ 10÷23፣ 18÷18 ፣ማቴ
16÷18፣ ዮሐ 6÷68
¾SËS]Á¨< }›U`
uZe}—¨< k” uÑK=L n“ W`Ó J’:: u²=ÁU Ñ@ ‹” }ј„
¾SËS]Á¨<” }›U` ›Å[Ñ:: uW`Ñ< Là “~ Su? ‹” 12~U
Nª`Áƒ }ј}ªM:: uÓw¹¨<U ¾¨Ã” ÖÏ vKkv†¨< Ñ>²?
u Su? ‹” ›TLÏ’ƒ' ²SÇD ÊŸ=Te” MጃE” KU“ Ÿ¨<`Ń
ŸiS<Ø ›É“ªK‹:: ÄN. 2÷1-11::
245 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 246
 ¾u?}¡`e+Á”
¡`e„e Áe}T[¨< ƒUI`ƒ
›”kç wì<¯”
¾}^^¨< ewŸƒ uSvM ¾T> ¨k¨< ”Å u?}¡`e+Á“‹”
eÁT@ ›”kç wì<¯” ¾}vK ¾T>Ö^¨<” ”Å SËS]Á ›ªÏ
›É`Ô #wì<¯” wì<¯”$ ÁK ¨<’}—¨<” ¾¡`e+Á”’ƒ ƒUI`ƒ
u²=I SM¡ ›e}T[:: T‚.5÷1-12:: ÃI ƒUI`ƒ ¾õì<U’ƒ
ƒUI`ƒ ’¨<:: ¾¡`eƒ“¨<U ›`’ƒ õì<U ’¨<“ ›”É ¾S”ÓYƒ
S] S”ÓYƒ ”ÅÁ²¨< ¾T>Á¨<˨< ¾S”ÓY~” ¯LT ’¨<::
¡`e„e uSËS]Á¨< ¾Ÿ`eƒ“¨<” ¯LT ÃI””“ ÃI” W`„
¾ðìS wì<° ’¨< uTKƒ ¨<’}—¨<” ¡`e+Á“© ƒUI`ƒ ›e}T[::
U”U u}KÁ¿ x −‹ wì<¯” u=Ö\U u²=I u}^^¨<
ƒUI`ƒ Ñ>²? ¾}ÑKÖ<ƒ ”Å pÆe T‚−e ›ÑLKØ ²Ö˜ “†¨<::
ƒUI`~ uUdK?
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`c„e c=Áe}U` ”Ç=G< u=Ñv¨< ÃÓv¨<
"MÑv¨<U Ãp` uTKƒ ›M’u[U:: ’Ñ` Ó” G<K<”U uT>Ñv¨<
uUdK? Áe}U` ’u`:: KUdK? Ñu_−‹” u `h' u²` ¾ScK
›e}UbM:: T‚.13÷3-50' T`.4÷13-20' K<ne 8÷4-15:: Kc?„‹
uÆoƒ' u `j ¾ScK ›e}UbM:: T‚.13÷33:: K’ÒÈ−‹
uS¡K=ƒ uM¿ M¿ T>³” ¾ScK ›e}UbM:: S”ÓY} cTÁƒ”
uM¿ M¿ UdK?−‹ ¾ScK ›e}UbM:: ”Ç=Á¨<U ÁKUdK?
›Le}T[UU ›M}“Ñ[UU:: T‚.13÷35:: ”ÓÇ=I ¨Å²=I ¯KU
¾S×uƒ ¯LT KTe}ማ` eKJ’ G<K<”U uT>Ñv¨< SM¡ ›e}
UbM::
¾Ñ@ ‹”“ ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e }›U^ƒ
ɨ<Á’ ’õe” uƒUI`ƒ ¾ð¨c' ɨ<Á’ YÒ” u}›U^ƒ
Ãð¨<e ’u`:: Ÿ}›U^~U uØm~ Qweƒ ›u`¡„ TwL~
T‚.15÷32-38' IS<T”” Sð¨e ÄN. 5÷5-10' °¨<^”” Sð¨e
ÄN.9' S<ƒ T”dƒ ÄN.1÷11-34 ...u›ÖnLà w²< Ñu=[ }›U^ƒ”
ðêTEM:: Ó” ɨ<à uSð¨c< }›U^ƒ” G<K< uTÉ[Ñ< c”uƒ”
h[ }wKA }ŸdDM:: cÃ×”” ucÃ×” ›Kn Á¨×M }wKA }ŸdDM::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
Ñ@ ‹” SÉ ’> ‹” ›¾c<e ¡`e„e uT u^© ’<a
SÉ ’> ‹” ›=¾c<e ¡`e„e c¨< ¾J’¨< c¨<” SeKA c¨<
uH@Åuƒ H@Ê KTe}T` ’¨<:: uc−‹ T u^© ’Ña‹U ¾Ñv
¾Åe †¨<U ¾ ²“†¨<U }"óà J“EM:: uSËS]Á Ñ>²? uÑK=L
n“ }›U^ƒ” ÁÅ[Ѩ< uW`Ó u?ƒ uSÑ–ƒ ¾c−‹ ¾Åe }"óÃ
ŸSJ’< ¾}’X ’¨<:: ÄN. 2÷1-12::
ŸpÆe T‚−e u?ƒ ËUa u’›M¯³`' eU±” ²KUê u?ƒ
Ów¹ ¾}Òu² Ñw…M:: u ’²=IU u?„‹ kÇT> ¾J’< ƒUI`„‹”
cØ…M:: K<ne 10÷38-42:: uu?} SpÅe }ј„ ¾çKA~ }"óÃ
KSJ” Ÿ12 ¯Sƒ °ÉT@¨< ËUa ðêTEM:: K<ne 2÷42-50:: ’@
›UL¡ ’˜“ ’@ ÁKG<uƒ ’¨< u?}SpÅe ›LKU:: ÃIU c¨<
U’~” Y`¯~ ›¡wa uT u` çKAƒ u}¨c’¨< x SÑ–ƒ
ÓÈ ¨< SJ’<” Áe[ÇM:: uN²” u?ƒ }ј„ }”cpeq ›MpdDM::
ä¨<U u›M¯³` Vƒ Ñ>²? ’¨<:: u²=ÁU ŸSÑ–~ ¾}’X ›M¯³`”
ŸVƒ ›e’e„ M:: ÄN.11÷11-34:: u²=IU SM¡ ”ÅT”—¨<U
c¨< J• Ÿ Ö=›ƒ uk` ¾c¨<” ‹Ó` ¾}"ðK' Ó[ S”ÓÆ” Ó”
Áe}T[ •[:: c=Áe}U` ¨<KA ¾T>ÁÉ`uƒ u?ƒ ¾T>Á`õuƒ
¡õM ›M’u[¨<U:: k” uUŸ<^w u›Ç^i G<K< c=Áe}U` è<LM::
K?K=ƒ Ó” ¨Å Åw[ ²Ãƒ ¾¨× ÁÉ` ’u`:: K<ne 21÷37:: UÓw
¾T>Á²ÒÏKƒ' ÅŸSI [õ ¾T>K¨< ²SÉ ›M’u[¨<U:: c=Áe}
U` ¨<KA #MЋ ¾T>uL ›K”;$ ÁK ÃÖÃp ’u`:: T‚. 15÷32-
38:: T‚. 21÷1-17' K<ne 19÷29-48::
¾NS<e ^ƒ
Ñ@ ‹” ŸÅkS³S<`~ Ò` ¾õeN” /¾óc="”/ u¯M በAልዓዛር
ቤት uሚያከብርበት ሰዓት we~” ›”e„ v[Ÿ' ð}}& KÅk
S³S`~U # ”Ÿ<' wKA ÃI YÒ ’¨< ’Ñ uSMዕM} SekM
¾T>q[c¨<$ wKA c׆¨<:: ꪨ<”U ›”e„ ”Ç=G< v[Ÿ # ”Ÿ<
G<L‹G< ÖÖ< ÃI ’¨< ¾GÇ=e Ÿ=Ç” ÅT@ K¯KU Ö=›ƒ Te}ስ`Á
J• ’Ñ ¾T>ðc¨<$ c=M c׆¨<:: T‚. 26÷26-29:: u²=I Ñ>²?
Y`¯} l`v”” ›dÁ†¨<:: UeÖ=[ l`v”” SW[}L†¨<:: Ÿ²=ÁU
Ñ>²? ËUa u¡`e„e ¾T>ÁU” G<K< Ÿ `c< Ò` Ó”–<’ƒ dÁs`Ø 1—
qa.11÷26 Õ` ²”É YÒ¨<” SwLƒ ÅS<” SÖ׃ ›eðLÑ> SJ’<”
›e[Ç:: Ÿ²=I u%EL ÅkS³S<`~” Ãμ KçKAƒ ¨Å Ñ@‚ cTኔ H@Å::
T‚.26÷36-49::
247 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 248
 ¾u?}¡`e+Á”
¾Ñ@ ‹” SÁ´
Ñ@ ‹” uÑ@‚cT’> J• c=çMà ŸÅkS³S<`~ ›”Æ ¾’u
[ ÃG<Ç ¨Å "I“~ ›Kn H@Ê ’Ñ` W^:: Áeò¨<U ²”É WLd
w` }kwKA ¾ßõa‡ S] J• ɔу `c< ¡`e„e ’¨<“ }
vw^‹G< Á²<ƒ wKA UM¡ƒ cØ…†¨< ’u`“ ÃG<Ç H@Ê #SUI`
Jà cLU L”} ÃG<”$ c=M Ï ’d¨<:: u²=I Ñ>²? }[v`u¨< Á²<ƒ::
¡`e„e Ó” #ÃG<Ç uSdU M c=²˜ S×I”$ c=M ¾cLU
nM }“Óa Ì” cÖ ”Í= #›MÁ´U$ wKA ›M ÑKU:: ¨Ç=Á¨<U
ßõa‡ ÁÇñ ÁÒñ ¨Å K=k "I“~ ¨Å kÁó ¨cƃ:: T‚.
26÷47-57::
ÅkS³S<`~ Ó” K^d†¨< ð`}¨< }u}’<:: pÆe â?Øae“
pÆe ÄN”e w‰ ¾T>J’¨<” G<’@ G<K< KT¾ƒ Ÿ%EL Ÿ%EL ¾}Ÿ}
K< eŸ K=k "I“~ Óu= ›w[¨< H@Æ:: pÆe ÄN”e Ó” eŸ SÚ
[h¨<U u=J” ›M}K¾¨<U:: eK²=I uSekK<U Ñ>²? u›”é\ J•
c=ÁKpe ¨<LDM:: T‚. 26÷58' ÄN. 19÷26:: K=k "I“~U ›×Éö
¾uŸ<K<” U`S^ ðçS“ u¡`e„e LÃ K=Vƒ ¾T>ÁeችK¨<” ¨<d’@
uuŸ<K< ›e¨e• ¨Å â=LÙe ¨cŨ<:: â=LÙe Ó” ’Ñ\” SLMf
uTØ“ƒ U”U uÅM ÁM}Ñ–uƒ SJ’<” }[É„ K=Kk¨< ðMÔ ’u`::
’Ñ` Ó” ¾"I“~ ›Kn' ¾Q´w iTÓK?−‹U u›”É ÉUê
J’¨< #ekK¨< ›e¨ÓŨ<$ ÁK< àG<:: uSkÖMU #ÃI” c¨<
Ÿ›Ç”Ÿ¨< ¾oX` T˜ ›ÃÅKIU ^c<” Ÿõ Ÿõ ¾T>ÁÅ`Ó ’¨<::
ÃI c¨< ¾oX` ÖLƒ ’¨<:: KoX` c−‹ Ów` ”ÇßõK<
ŸM¡LDM$ c=K< ŸoX` Ò` ”ÅT>Á×K<ƒ ›eð^\ƒ:: uK?L uŸ<M
ÅÓV ”Å QÒ‹” Vƒ ÃÑvªM wK¨< ¾’u[¨<” QÓ eKÖkc<uƒ
”Å QÒ‹G< ¨eÇ‹G< ekK<ƒ wKA ¡`e„e” ›dMö c׆¨<::
â=LÙe Ó” Ÿ’Ñ\ ”ì<I እ”ÅJ’ }“Ñ[:: T‚. 27÷15-26' Kne 23÷1-
25' ÄN. 18÷28
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e uSekM LÃ
Ñ@ ‹” ›=¾c<e ¡`e„e ”Å ¡ñ ›É^Ñ> }ckK::
uSekM }cpKA ¾V} G<K< `Ñ<U ÃvM ’u`“ `ÓT”” ¨<`Ń”
Ÿc¨< KT^p c=M u ”Úƒ }ckK:: ¨”ËK<”U Ÿõ}— KTÉ[Ó
u’õc ÑÇÓ uM¿ M¿ ¨”ËM Ÿ}ð[Åv†ው G<Kƒ ¨”uÈ−‹
Ò` }ckK::
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል
]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á
¡`e„e uc¨< ²”É ”Å ¡ñ ›É^Ñ> u=qÖ`U K?L¨< Ó®<´
õØ[ƒ G<K< K›UL¡ KSSeŸ` ¨Å %EL ›LKU:: eK²=I ìNÃ'
ÚKT' Ú[n' ÅU J’<& Ÿª¡wƒ [Ññ' › v” }ð}~'
Snw^ƒ }Ÿð~' ሙ ” }’c<' ¾u?} SpÅe SÒ[Í ŸLÃ eŸ
‹ }kÅÅ:: T‚.27÷45-54' T`. 15÷33' K<ne 23÷44-45::
"I“~ õLÔ †¨< ¾¡`e„e” Qèƒ KTØóƒ ’u`::
ä¨<U ðndž¨< }ðçS' ¾¡`e„e ðnÉ ÅÓV eKc¨<
Qèƒ }LMö SVƒ ’u`:: `c<U }ðçS:: ”Ç=G<U uc¨<
uŸ<M ¾T>‰K¨< ¾¡óƒ Y^ G<K eŸ Vƒ É[e ’u`:: u `c<
G<K< }ðçS:: ¡`e„e uSekM LÃ dK G<K<U }ðçS c=M ¾SÚ
[h¨<” nM }“Óa pÉeƒ ’õc<” ŸpÉeƒ YÒ¨< uYM×’< K¾::
ÄN. 19÷30:: ¾¡`e„e VƒU u “~ u Su? ‹” upÉeƒ É”ÓM
T`ÁU“ upÆd” ÅkS³S<`~ uŸ<M S^^ N²” J’:: uጸሐõƒ“
uK=k "I“~ uŸ<M ÅÓV Lp Åe J’::
¾Ñ@ ‹”“ ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e Sku`
”Ñ<Y ¾ckK¨<' ›”ud ¾cu[¨< Ãð^M“ uSekM }cpKA
¾V}¨<” ›=¾c<e” KSpu` ¾}[ñƒ ›uÒμ‹ Äc?õ“ ’>qÇ=Ve ¾}
vK< iTÓK?−‹ ØÁo ›k[u<:: â=LÙeU ”ÅV} ucT Ñ>²? }Å’k::
uSekM dK ¾}Å[Ѩ<” }›U^ƒ cU„ eK’u` u ¨<’ƒ ÃI c¨<
Lp ’¨< wKA uSckK< }çê„ ’u`“ Äc?õ“ ’>qÇ=Ve” uÖ¾lƒ
SW[ƒ ”Ç=kw\ƒ }ðkÅL†¨<“ u›Ç=e uõ Ñ”²¨< T”U
¨ዳM}ku[uƒ x ¨eŨ< Äc?õ K^c< v²Ò˨< በAዲስ መቃብር
¨<eØ ku\ƒ:: T‚.27÷56-61' T`.15÷42' K<ne 23÷50-56'
ÄN.19÷38-42:: Ÿ›w“ ŸS”ðe pÆeU Ò` u¡w\ ›M}K¾U“
¯KU” Ãѳ Áe}ÇÉ` ’u`:: Snw` Övm−‡ }SÉu¨< /T‚.
25÷62-66/ uSnw\U lMõ }Å`ÔKƒ uT }U }S:: ¡`e„e
Ó” Snw\” ¡ð~M˜ SÓ’´ õ~M˜ dÃM uZe}—¨< k”
uYM×’< ŸS< ” }KÄ }’X:: T‚.28÷7' T`.16÷6' K<ne
24÷5' ÄN.20÷16
249 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 250
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

¾Ñ@ ‹” ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e ƒ”X›? ጽርሐጽዮን

¡`e„e u}ku[ uZe}—¨< °Kƒ uS”ðk K?K=ƒ c=’X
ይህ ቅዱስ ሥፍራ የማርቆስ Eናት የማርያም ቤት ነው፡፡
¾Snw` Övm−‹ Å’ÑÖ< uÉ”U J’<:: ¡`e„e” ŸMŃ eŸ
SekM Vƒ É[e uÅ"T’ƒ SM¡ ”Åc¨< w‰ ÃSKŸ~ƒ ’u`:: የዚህ ቤት Aገልገሎት ከEርገት በ|ላ ኃይል Eስክትለብሱ ድረስ
’Ñ` Ó” በƒ”X›?¨< ì<wነት /ድንቅ መሆን/ ›UL¡’~” ›g“ò’~”
›dS’:: Vƒ u `c< LÃ YM×” ¾K¨<U“ ÃμU K=Áek[¨< ›M‰ በIየሩሳሌም ከተማ ቆዩ ሉቃ 24*49 በተባሉት Aምላካዊ ቃል
KU:: T‚. 28÷4::1.ቆሮ.15÷56 u¡`e„e Vƒ Á²’<ƒ Nª`Áƒ መሠረት ጌታ ባረገ በAሥረኛው ቀን በIየሩሣሌም ባለችው
pÆdƒ ›”eƒU ìØ dÁÑ–< c”w}¨< ’u`:: u²=I k” Ó”
u¾uŸ<L†¨< ¨Å Snw` ¾H@Æ ŸSnw` ›"K<” eLÖ< uuKÖ የማርያም ቤት በጽዮን Aዳራሽ በታቦት የምትመሰል Eመቤታችን
›²’<:: c?„‹ ÅÓV ŸSSLKd†¨< ¾}’d SM›Ÿ< # ”ȃ QÁ¨<” ቅድስት ድንግል ማርያምን ከመሀል Aድርገው በጸሎት ሲተጉ
ŸS< ” Ò` ƒðMÑ< L‹G<; `c< }’e…M Ÿ²=I ¾KU$ ¾T>M
¾T>ÁeÅeƒU ¾T>Ád´”U nM cU}¨< }SKc<:: Á²’<U c=H@Æ ድንገት Eንደሚነጥቅ Aውሎ ንፋስ ከሰማይ ድምጽ መጣ
¡`e„e” uS”ÑÉ ›Ñ–<ƒ& ÏU ’c<ƒ /cÑÆKƒ/:: T‚.28÷5-10::
ተቀምጠውበትም የነበረውን ቤት ሁሉ መንፈስ ቅዱስ ሞላው Eንደ
`c< Ó” #H>Æ“ KÅkS³S<`~ ”Å}’XG< ”Ñb†¨<$ ›L†¨<::
u¡`e„e S’Xƒ uÅkS³S`~ uŸ<M õì<U Åe c=J”' uK=n’ Eሳት የተከፋፈሉ ልሳኖች ታዩAቸው በEያንዳንዱ ያደረ መንፈስ
"I“~ uጸሐõ~ uŸ<M ÅÓV G²”“ õ`Hƒ J’:: eK²=IU ƒ”X›?¨<
KQ´w እ”ÇÃ’Ñ` — }˜}” dK Åk S³S`~ SØ}¨< ¨cƃ } ቅዱስ ምሥጢርን Aናገራቸው፡፡ ሉቃ 22*7-23 ፡፡ ሐዋ 2*1-42
wKA ”Ç=’Ñ` ›eÅ[Ñ<:: T‚. 28÷9:: ”Ç=G<U Ÿ ’`c< Ò` ¾¨×“ የመጀመሪያው የሐዲስ ኪዳን ቤተክርስቲያን ጽርሐጽዮን ናት፡፡
¾¨[Å ”ÅkÉV¨< ¾uL“ ¾Ö× ›`v k” ›wb†¨< q¾::
¾Nª.Y^ 1÷1-4:: በጽርሐጽዮን የሞላ የመንፈስ ቅዱስ ሀብት ዛሬም ቤተክርስቲያንን
Aይለያትም፡፡ ሐዋርያት የትምሔደው ሳይሆን በመንፈስ ቅዱስ
¾Ñ@ ‹”“ ¾SÉ ’> ‹” ¾›=¾c<e ¡`e„e °`у
ሊሰክሩ የቻሉት Eመቤታችንን ከመሀል Aድርገው በጽዮን Aዳራሽ
Ñ@ ‹” Ÿ}’X u%EL u²=I ¯KU ¾T>ðêS¨< K?L }M°¢
eKK?K¨< ¾q¾¨< ›`v k” w‰ ’¨<:: Ÿ²=I u%EL ¨Å LŸ¨< ¨Å በተቀመጡበት ጊዜ ነው ፡፡ Eመቤታችን ቅድስት ድንግል ማርያም
›w A[Ñ:: ¾Nª. Y^ 1÷1-4:: ÅkS³S<`~ }cweu¨< vሉበƒ በሌለችበት ሁሉ መንፈስ ቅዱስ Aይወርድምና፡፡ መንፈስ ቅዱስን
¾Tê“— nM Eንዲህ ብሎ ተናገረ “”} Ó” ÃM e¡ƒKwc< É
የሚሻ Eመቤታችንን መጠጊያ Aድርጎ በጽዮን Aዳራሽ /
[e u›=¾\dK?U Ÿ}T q¿ wKA }“Óa A[Ñ:: K<ne 24÷48-52::
ቤተክርስቲያን/ ጸንቶ መቀመጥ Aለበት፡፡ ቤተክርስቲያን የመንፈስ
Åk S³S`~U Ï ’e}¨< ¨Å ›=¾\dK?U }SKc<::
ቅዱስ ግምጃ ቤትና የምሥጢር መፍለቂያ ምንጭ ናትና፡፡
K<ne 24÷50-52:: 120 ¾T>ÁIK< u?}cx‹ dÃKÁ¿ ¾}eó¨<” nM
ÃÖvul ’u`:: ¾Nª. Y^ 1÷15:: 120 u?}cw ¾T>vK<ƒ 12~
Nª`Áƒ' 72~ ›`É°ƒ' 36~ pÆdƒ ›”eƒ ’u\:: pÉeƒ
É”ÓM T`ÁUU Ÿ ’²=I G<K< ›M}K¾‹U ’u`::

የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 251 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 252
 ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á ¾u?}¡`e+Á” ]¡ SÓu=Á

¾ÃG<Ç ¾ e^›?M
’u=Áƒ K?KA‹ S”ÓY ƒ
ዋቤመጻሕፍት ’ÑY ƒ ’ÑY ƒ

¾f]Á S”ÓYƒ ¨MÅ ›È` 3}—

1. መጽሐፍ ቅዱስ aw›U ›Ÿ=Á ›=Ä`w›U 1—
/uÓwê g=hp/
2. የቤተክርስቲያን ታሪክ በዓለም መድረክ /Aባ ጎርጎርዮስ/ ›u=ÁU ›=Ä “Çw
3. መጽሐፈ ክርስትና ቁ.2 - Aባ መልከጼዴቅ x›e
›?L
4. ሐመር 9ኛ ዓመት ቁ.3
²]U
5. ነቅዓ ገነት - ዲ/ን ኃይለጊዮርጊስ ተፈራ U’>
6. የመጽሐፍ ቅዱስ ጥናት ቁ.192 - ዲ/ን Aባይነህ ካሴ ²”u]

7. የመጽሐፍ ቅዱስ መዝገበ ቃላት ›=Ädõጥ ›?MÁe ›u›w ¨MÅ ›È` 2—

›ŸÁe
8. ኆኅተ ሰማይ - ዲ/ያ ያሬድ ገ/መድህን ›=Ä^U ›?Md° ›=Ä^U
9. የቤተክርስቲያን ታሪክ - በሉሌ መልAኩ Ô„MÁ
10. ትምህርተ ሃይማኖት ርትEት - ማኅበረ ቅዱሳን ›wÉ¿ ›=¿
›=¿›e
11. ሁለቱ ኪዳናት - ማኅበረ ቅዱሳን ›=¿›?M ›=Ä›"´ ›³’@M
12. ውዳሴ ና ቅዳሴ ማርያም Aንድምታ ›T@eÁe
13. መጽሐፈ ቅዳሴ Aንድምታ Ä›e ¨MÅ ›È` 3—
›³]Áe/ *´Á Ä“e ኢÄ`ብ›U 2—
14. Oሪት ዘፍጥረት Aንድምታ
›Vê
15. Oሪት ዘጸAት Aንድምታ Jc?° ²"`Áe
16. ሠለስቱ ሀዲሳት Aንድምታ ›=dÃÁe c?KAU
T>¡Áe U“NU [›f”
17. መዝገበ ታሪክ ቁ. 1 ና 2 - ሊቀኅሩያን ኤርሚያስ
›=Ä› U ómeÁe
18. ደስታ ተክለ ወልድ መዝገበ ቃላት ¾ÅTeq ¨<Ékƒ ¾›Z` S”ÓYƒ
›"´ ólN?
MU“f`' y`Ô”'
c“¡_U / ¾›=ƒÄåÁ ‚`Np
¨ewNƒ K Ó²=›wN?` Q´pÁe
›e^ë”/
uS“Ñh Ñ’} êÑ@ pÆe Ñ>Ä`Ñ>e u?} ¡`e+Á” c”uƒ ƒ/u?ƒ U“c?
ƒUI`ƒ ¡õM ¾}²ÒË:: ›ሞ”
›=ÄeÁe ›?`UÁe
›=Ä›¡e ሶö”Áe
ዌብ ሳይት http/www.stgeoressc.org “JU ¾’’« ¨<Ékƒ /uÓwê ’>"ው</
 0111 55 89 41 ›=Ä›oU °”vqU ¾vu=KA” S”ÓYƒ
 27314 Ä›Ÿ=” “u<ŸÅ’ë`
cÈpÁe Q´p›?M wM×f`
¾ÃG<Ç U`¢ Ç”›?M ¾vu=KA” ¨<Ékƒ

!)6 ¯.U. ¾mae ›ªÏ

NÑ@' ²"ርÁe'
¾ó`e S”ÓYƒ Ç`Äe' mae
T>M¡Áe
የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 253 የመ/ገ/ጽ/ቅ/ጊዮርጊስ ቤ/ክ/ሰንበት ት/ቤት ትምህርት ክፍል 254
 "ልጆቼ ኑ ስሙኝ እግዚአብሔርን መፍራት አስተምራችኋለሁ፡፡"

የመናገሻ ገነተ ጽጌ ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተክርስቲያን ሰንበት ትምህርት ቤት

ዓመታዊ የተማሪዎች መንፈሳዊ መርሐ ግብር
የሃይማኖት ትምህርት
የመመዝገቢያ ቦታ የመናገሻ ገነተ ጽጌ ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤ/ክን ሰ/ት/ቤት ኦዲዮ ቪዥዋል
ሃይማኖት ዶግማ፣ ቀኖና ትውፊት ክፍል የተለያዩ ዝግጅቶችን በዲጂታል ካሜራዎች ቪዲዮ ይቀርጻል ፎቶ
በሰ/ት/ቤቱ ቤተመጻሕፍት
ሥነ ፍጥረት ያነሳል
እና ትምህርት ክፍል
የእግዚአብሔር ባሕሪ ሀልዎተ እግዚአብሔር፣
አምስቱ አእማደ ምሥጢራት
ቅድስት ድንግል ማርያም ነገረ ማርያም ስብሰባዎችን
ስግደት መባ ስግደት አማላጅነት ታቦት መስቀል ስዕል ጉባኤዎችን
ክርስቲያናዊ ሥነ ምግባር የትምህርቱ መርሐ ግብር ሠርግ
መግቢያ የማታ፡- ዘወትር ሰኞ፣ ረቡዕ፣ አርብ
ክርስትናና ልደት
የሥነ ምግባር ሕግጋት ከ12፡00-1፡50
አሥርቱ ትዕዛዝ የቀን ዘወትር ቅዳሜ ከ7፡00 –9፡00
አንቀጸ ብጹዓን እሑድ ከ5፡00—7፡00
ስድስቱ ሕግጋተ ወንጌል በመረጡት ፈረቃ መርጠው ለበለጠ መረጃ፡-
የቤተ ክርስቲያን ታሪክ ይማሩ 0111 55 89 41
መግቢያ ጥናት ምንጮች ወዘተ
ቤተክርስቲያን ከዘመነ አበው እስከ ዘመነ ካህናት
ቤተክርስቲያን ከክርስቶስ ልደት እስከ ዕርገት
በዘመነ ክርስቶስ የሮማውያንና የአይሁድ አቋም
የቤተክርስቲያን ጉዞና መከፋፈል
በተጨማሪም እነዚህን መንፈሳዊ
መጽሐፍ ቅዱስ ጥናት ትምህርቶች በርቀት የምንሰጥ ስለሆነ በነዚህ
የመጽሐፍ ቅዱስ ታሪክ ይዘት መግቢያ ስልክ ቁጥር ደውለው ማናገር ይችላሉ፡፡
ስያሜ የተጻፈት ቋንቋ ጊዜው ቦታው 0111 55 89 41 በልማት ክፍላችንም የተለያዩ
ነጠላ ትርጓሜ
የመጽሐፍ ቅዱስ ታሪክ የእንጨትና የብረታ ብረት ሥራዎችን
አጠቃላይ ይዘት
መጽሐፍ ቅዱስ በኢትዮጵያ
እንዲሁም የቅዱሳት ስዕላት፣ የመንበር፣
ብሉይ ኪዳን፡- የሕግ ክፍል፣ የታሪክ ክፍል፣ የትምህርት ክፍል፣ የትንቢት ክፍል የተለያዩ የጥገና ሥራዎችን ያከናውናል፡፡
ሐዲስ ኪዳን፡- የወንጌል ክፍል፣ የታሪክ ክፍል፣ የትምህርት ክፍል፣ የትንቢት ክፍል፣ የቀኖና
መጻሕፍት ክፍል