Learning Module

PAGSULAT SA FILIPINO Grade 12 MODYUL 1

SA LARANGAN NG AKADEMIKS
 ARALIN 2 : ANG KAHULUGAN AT KATUTURAN NG
AKADEMIKONG PAGSULAT

I. PATUNGUHAN / LAYUNIN : Pag-unawa sa Akademikong Pagsulat bilang

pagpapahayag ng iskolarling kaalaman.

II. YUGTO NG PAGKATUTO

A. PAGTUKLAS

Sagutin ang mga sumusunod na mga katanungan ng maikli ngunit makabuluhan ayon sa nalalaman.
1. Ano ano ang kurso na kukunin sa kolehiyo o unibersidad? Magtala ng tatlong preferensiya ng kursong nais
kunin.
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

2. Ipagpalagay na ikaw ay nasa kolehiyo o unibersidad, umisip ng ilang paksa na maaaring gawan ng pananaliksik
partikular sa kurso na napili. Magbigay ng tatlo.
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

3. Sa iyong palagay ano ang maitutulong ng pananaliksik at Akademikong Pagsulat sa disipilina/kurso na inyong
kukunin sa unibersidad? Sa paanong paraan?
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

B.PAGLINANG

MAHAHALAGANG KONSEPTO NG AKADEMIKONG PAGSULAT

AYON KAY KAREN GOCSIK (2004)

1. Ginagawa ng mga iskolar at para sa mga iskolar.

2. Nakalaan sa mga paksa at mga tanong na pinaguusapan ng o interesante sa akademikong komunidad.
3. Nararapat na maglahad ng importanteng argumento.
Balikan ang akademikong artikulo na kinuha noong nakaraang sesyon. Tukuyin
ang mga sumusunod:

1) Paksa :
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

2) Mga Layunin :
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

3) Kahalagahan ng Partikular na Akademikong Artikulo:

_______________________________________________________________________________________
__
_______________________________________________________________________________________
__
_______________________________________________________________________________________
__ SINTESIS:

PAGNILAYAN AT IPALIWANAG:

“Bawat paksa, layunin, at kahalagahan ng akademikong sulatin ay tinutugunan ng isang

mainam na paraan kung paano ito ‘iuulat’ o “sasabihin” sa mambabasa.”

_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

Bilang paghahanda sa susunod na bahagi ng aralin sa modyul na ito, alamin ang paraan kung paano ipinahayag
o iniulat sa iyong akademikong journal ang ginawa nitong pananaliksik.

_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

C. PAGPAPALALIM:

Matapos ang isinagawang gawain, ano ang napansing mga partikular na katangian kapag ang isang teksto ay :
1) Naglalahad =
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

2) Naglalarawan =
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

3) Nagsasalaysay =
_________________________________________________________________________________________
 _________________________________________________________________________________________

4) Nangangatwiran =
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

PAGTALAKAY:
PARTIKULAR NA KATANGIAN NG TEKSTO AYON SA PARAAN NG PAGPAPAHAYAG:
1) Paglalahad (ekpositori) – kung ang teksto ay nagbibigay-linaw o
nagpapaliwanag hinggil sa proseso, isyu, konsepto, o anumang paksa na
nararapat na alisan ng pagaalinlangan.

2) Paglalarawan (deskriptiv) – kung ang teksto ay bumubuo ng isang imahe sa

pamamagitan ng paglalantad ng mga katangian nito.

3) Pagsasalaysay (narativ) – kung ang teksto ay nagkukwento ng mga

magkakaugnay na pangyayari.

4) Pangangatwiran (argumentativ) – kung ang teksto ay may layuning

manghikayat at magpapaniwala sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga
rason at ebidensya.

SINTESIS:

Sa inyong palagay, may malaking pagkakaiba ba ang paraan ng pagpapahayag sa akademikong pagsulat sa
malikhaing pagsulat (halimbawa, maikling kwento, tula, nobela, na inyong binasa noong grade 10)?
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________

TANDAAN:
Bagaman may iba’t ibang paraan ng pagpapahayag na ginagamit sa akademikong pagsulat, ito ang mga
karaniwang layunin ng mismong mga teksto:
1. Manghikayat- nagbibigay ng posibleng sagot, dahilan at ebidensiyang maaari mong paniwalaan o hindi.

2. Mag-analisa kung nagbibigay ng posibleng sagot sa pamamagitan ng paliwanag at ebalwasyon. Ito rin ay
nag-aanalisa ng iba’t ibang varyabol at ang kaugnayan ng mga ito sa isa’t isa.

3. Magbigay ng impormasyon- kung nagpapalawak at nagpapalalim sa kaalaman ng mambabasa.

Upang higit na malinawan, gamitin ang sumusunod na lik bilang sanggunian:

<http://www.vsm.sk/Curriculum/academicsupport/academicwritingguide.pdf>

GAWAIN:
Maghanap ng tig-iisang halimbawa ng mga teksto, punan ang talahanayan sa ibaba at uriin ang mga ito kung
naglalahad, naglalarawan, nagsasalaysay, o nangangatwiran, at humandang patunayan kung bakit. Alamin din
kung ano ang (mga) layunin ng bawat teksto: kung ito ba ay nanghihikayat, nagaanalisa, o nagbibigay ng
impormasyon.

Pamagat ng Paksang Uri ng Pagpapahayg Pagpapatunay sa Uri ng Layunin

 Teksto Tinalakay na Ginamit Pagpapahayag na Ginamit ng Teksto
1.

2.

3.

4.

D. PAGLALAPAT

Gamit ang natapos na talahanayan sa itaas ng mga nasaliksik na talakayin ang sagot sa katanungang: Sa inyong
palagay, posible bang magkaroon ng kombinasyon sa mga uri o paraan ng pagpapahayag sa iisang
teksto lamang? Patunayan ang inyong sagot.

_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________
 ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞

Learning Module
PAGSULAT SA FILIPINO Grade 12 MODYUL 1
SA LARANGAN NG AKADEMIKS
 ARALIN 3 : ETIKA AT RESPONSIBILIDAD SA PAGSULAT

PATUNGUHAN / LAYUNIN : Pag-alam at pag

-unawa saetika at responsibilidad
sa pagsulat bilang mga mahahalagang pamantayan sa Akademikong
Pagsulat, partikular na ang usapin ng Plagiarism.

II. YUGTO NG PAGKATUTO

A.PAGTUKLAS

Bilang panimula, ilahad ang etika at responsibilidad sa:

1) Paglalaro Ng Basketbol

Ang etika at responibilidad ng paglalaro ng basketbol ay napaka importante sapagkat ito ang iyong malaking
panlaban. Sa paglalaro ng basketbol dapat ikaw ay naka kondisyon lalo na ang pagkontrol sayong emosyon
dapat itong disiplinahin sapagkat kapag ang emosyon mo ay maayos tiyak ikay makakapaglaro ng maayos.
Responsibilidad mo din kapag ika'y naglalaro ng basketbol.

2) ang pagiging mautak at alerto dahil dito nakasalalay ang inyong pagkapanaloPaghahanap Ng Trabaho

Sa larangan naman ng paghahanap ng trabaho ang etika ay napaka importante dahil dito ibabase kung
karapatdapat ka bang makuha sa posisyong pinag applyan mo o hindi, responsibilidad mo bilang isang
naghahanap ng trabaho ng bigyan ng magandang impresyon o rason ang magiging boss mo.

3) Pakikipag-Ugnayan Sa Bagong Kakilala

Ang pakikipaguganayan naman sa bagong kilala ay napaka importante ang etika dahil itoy iyong pakikibagayan
at pakikisamahan responsibilidad mo bilang isang bagong kakilala na pakitaan siya ng totoong ikaw at pakitaan
siya ng mabuting asal dahil ito ay isang malaking tulong upang kayo ay maging malapit ng hindi mo
namamalayan.

4) Kahit sa proseso ng pananaliksik at pagsulat ay may tiyak na etika at resposibilidad. Sa inyong palagay,
anoano kaya ang mga etika at responsibilidad na ito?

Sa proseso naman ng pananaliksik at pagsulat ay may tiyak na responsibilidad dahil kailangan mong
panindigan ang mga impormasyon at mga datos na iyong nakalap, itoy dapat may sapat na ibidensya. Ikaw ay
dapat na may katayuan at prinsipyo. Itoy dapat pormal at ang mga datos na nasaliksik mo at sinulat mo ay dapat
totoo.
Tignan ang mga sumusunod na senaryo sa kahon :

Senaryo Tugon

Kung ako man ay magkakaroon ng pagkakataon

Isa kang journalist, ilalabas mo ba sa
publiko ang isang balitang may
kaugnayan sa “pagkasira” ng imahe
ng Pangulo ng Pilipinas?
May nakita kang impormasyon sa
internet na nagsasabing “walang kultura
ang mga Pilipino bago dumating ang mga
Kastila sa Pilipinas.” Paano mo ito
gagawan ng repleksyon sa iyong blog?
na maging isang journalist at kung ilalabas ko ba
sa publiko ang isang balitang may kauganayan sa
“pagkasira” ng imahe ng pangulo ng pilipinas?
Bilang isang mamamayang pilipino itoy hinding
hindi ko ilalabas lalo na’t kung ako’y walang
sapat na ebidensya at kung itoy narinig ko lamang
sa mga kuro-kurong naninira sa pangulo. Ako’y
isang mamamayan na nasa ilalim ng kanyang
liderato at siya ay patuloy kong rerespetohin
hanggat walang napapatunayan na katiwalian sa
kanyang liderato.
Ito’y aking gagawan ng repleksyon sa
pamamagitan ng pagbibigay ng idea, datos at
impormasyon na may katotohanan na ang Pilipino
ay may kultura bago pa dumating ang mga
espanyol sila’y bibigyan ko ng mga ebidensya na
nagpapatunay na ang mga Pilipino ay may sariling
kultura gaya na lamang sa pagsamba sa mga
babaylan na pinamumunuan ng mga babae.

Isa kang manunulat ng inyong campus
paper. Paano mo ipaaabot nang may
paggalang sa administrasyon ang mga
sirang pasilidad sa inyong paaralan?
Ako’y gagawa ng isang papel o sulat na
naglalaman ng suliranin tungkol sa mga sirang
pasilidad sa aming paaralan at ilalahad sa kanila
ng mahinahon ang mga saloobin namin tungkol sa
sirang pasilidad at hihingiin namin ang kanilang
sagot sa aming hinaing.

B. PAGLINANG

Basahin ang Etika at Responsibilidad ng Mananaliksik, at pag-usapan ang mga puntos dito hinggil sa:
1) Pagkilala sa mga Ginamit na Ideya
 Ito’y pagsuri at pasiyasat sa mga datos na inilahad sa ideya upang itoy makilala at malaman kung itoy
may katotohan o wala.
2) Paggamit o Pagkuha ng mga Datos nang Walang Pahintulot
 Ito'y isang pagnanakaw sa ideya o impormasyon ng isang tao na walang pahintulot sa nagmamayari.
3) Paggawa ng mga Pampersonal na Obserbasyon
 Ito’y isinasagawa kapag ika’y nangangalap ng datos o impormasyon sa isang bagay o tao, ito’y
maaraning gawin sa pamamagitan ng survey, interview, at obserbasyon.
4) Paggawa ng Short Cut
 Ito’y napapadali at napapabilis ng paggawa sa isang bagay.
5) Pandaraya o Plagiarism
 Ito’y pagtulad o pagkopya sa isang ideya o datos gaya ng mga nasa internet lalo na sa google.
Gawain:
Talakayin kung paano iiwasan ang mga ito ng isang etikal at responsableng manunulat o mananaliksik.
Gamitin ang mga pahayag mula sa takdang Gawain sa nakaraang aralin, at banggitin kung kaninong manunulat
o iskolar nanggaling ang mga pahayag na ito.
Bilang isang manunulat at mananaliksik responsibilidad nilang gawin ang kanilang datos ng isang gawaing
etikal dapat ito’y sariling gawa at hindi kinukuha lamang sa ibat-ibang manunulat. Ang pagiging manunulat ay
dapat may prinsipyo o paninindigan sa isyu dapat kanyang ipaglaban at bigyan ng saysay ang kanyang
pananaliksik. Pananagutan ay isa sa etikal na dapat taglayain ng isang manunulat o mananaliksik sapagkat ang
mga datos at ideya na kanilang isinulat ay dapat may katotohanan kayat dapat itoy may matibay na pruweba o
ebidensya. Isa rin sa etikal na dapat taglayin ng isang manunulat ang kalinangan dahil ito ay dapat na malinaw
sa mambabasa o taga pakinig ang kanilang sinasabi o inilalahad sa iyong sinulat.

Bilang paghahanda sa susunod na bahagi, magsaliksik sa Internet tungkol sa usapin ng plagiarism. Alamin ang
mga gawaing maituturing na plagiarism. Humandang talakayin ang mga ito sa susunod na sesyon.

TALA:
Ang plagiarism ay isang gawain na hindi kaayaaya lalo na sa mga studyanteng tulad ko, halimbawa na lamang
ngayon talamak ang online kopyahan sa online at ang pasisiyasat ng sa sagot sa google ito’y maituturing na
plagiarism dahil sa pagkuha ng datos sa isang website o link na nasa internet. Ito’y dapat na matigil sapagkat
ito’y dapat hindi hinahayaan na lamang na ganito lalo na sa mga magaaral na dapat ay natuto ng mabuting
gawain ngunit dahil sa module itoy nandadaya.

Balikan ang ilang mga puntos sa kahalagahan ng etika at responsibilidad sa pananaliksik at pagsulat.
Bigyanglinaw na sa isang akademikong konteksto, mahalagang matutunan ang iba’t ibang karaniwang anyo ng
plagiarism nang sa gayon ay maiwasan ang mga ito.
Talakayin ang mga impormasyong nakita hinggil sa mga karaniwang anyo ng plagiarism. Bigyang puntos ang
sumusunod:

Karaniwang Anyo ng Plagiarism Pagpapalawig ng Kaisipan

Ang tahasang pag-angkin sa pananaliksik ng iba

Tahasang pag-angkin sa pananaliksik ay maihahalintulad sa plagiarism na kung saan
ng iba itoy kumukuha ng datos sa hindi niya pagaari na
paksa o impormasyon.

Ang hindi pagkilala sa sinabi o ideya ng awtor ay

Hindi pagkilala sa sinabi o ang hindi pagbibigay ng referensyal sa kinuhang
ideya ng awtor datos.

Pag-angkin o panggagaya sa gawa o Ang pagangkin o pangaggaya sa gawa o

pananaliksik ng iba pananaliksik ng iba ay isang pandaraya dahil
dapat ito’y may orihinalidad, itoy dapat na
gumawa ng sariling sulat na galing sa kanyang
datos.

Basahin ang Tuwid na Landas ang Tinahak ni Rizal. Suriin kung naging etikal ang talumpati ng pangulo at
pagusapan kung bakit/bakit hindi naging etikal sa pagbanggit ng mga ideya ni Rizal hinggil sa kaniyang
talumpati.

TALA:
Base sa aking nabasa na akda na ang Tuwid na Landas ang Tinahak ni Rizal ay isang etikal sapagkat kung ito’y
inyong susuriin na mabuti ang mga datos at mga salitang kanyang binibitawan ay may katotohanan, ang mga
binibitawan nitong linya ay may paninindigan at may prinsipyo. At kung itoy iyong babasahin ang mensahe
nito’y malinaw na naihahatid at malinaw na malinaw sa akda ang katayuaj nito kung saan nanggagaling ang
mga punto nito. Kayat masasabi kong itoy ginawa sa isang etikal ang talumpati na Tuwid na Landas ang
Tinahak ni Rizal

C.PAGPAPALALIM

Isa sa mahahalagang kasanayan ang paggawa ng bibliograpiya o sanggunian para sa mga pinagkunan ng datos o
impormasyon.”
aralin:
GAWAI Ilista ang mahahalagang pahayag na pinili mula sa akademikong artikulo noong
N: nakaraang

Akademikon Buong Taon Kung Pamagat Ng Adres At Taon Kung

g Pangalan Kailan Ito Pinagkunan Pangalan Kailan Ito
Artikulo Ng Naisulat g Ng Nalimbag
Awtor Libro O Palimbagan
Sanggunian

GAWAIN:
Gamit ang mga tekstong sinaliksik sa huling bahagi ng Aralin 2, gumawa ng note card para sa mga ito batay sa
sumusunod na format, gamitin ang halimbawang bionote sa ibaba:
Halimbawang Notecard

PAKSA: Filipino bilang Lingua Franca

PINAGKUNAN: Silapan, Ofelia at Melecio Fabros III. 1997. Kasanayan sa

Komunikasyon 1. Quezon City: UP Open University.

PAHAYAG, IMPORMASYON,

KAALAMAN, O KONSEPTO: “Pambansang lingua franca ang wikang Filipino

dahil ito ang ginagamit mo sa iyong kausap kapag
magkaiba ang inyong mga katutubong wika.”

PAHINA: pahina 22
 1) PAKSA:
2) PINAGKUNAN:
3) PAHAYAG, IMPORMASYON,
KAALAMAN, O KONSEPTO:

4) PAHINA:

1) PAKSA:
2) PINAGKUNAN:
3) PAHAYAG, IMPORMASYON,
KAALAMAN, O KONSEPTO:

4) PAHINA:

1) PAKSA:
2) PINAGKUNAN:
3) PAHAYAG, IMPORMASYON,
KAALAMAN, O KONSEPTO:

4) PAHINA:

TAKDANG-GAWAIN:

Mag-isip ng isang tiyak na paksa na maaaring may kinalaman sa:

a) Kursong kukunin sa unibersidad b) Kultural na usapin na ugnay sa kasalukuyan
c) Lugar na kinalakihan d) Interesanteng paksa para sa mag-aaral

IV. PAGLALAPAT

Para sa bahaging ito ng modyul, saliksik ng mga limbag na sanggunian na may kinalaman sa paksang napili.
Gumamit din ng Internet upang makakuha ng mga online na sanggunian.
Pumili ng tig-sampung sanggunian, na gagawan ng note card.

PAKSA:

PINAGKUNAN:

NOTECARD 1 PAHAYAG, IMPORMASYON,

KAALAMAN, O KONSEPTO:

PAHINA:

PAKSA:

PINAGKUNAN:

PAHAYAG, IMPORMASYON,
NOTECARD 2
KAALAMAN, O KONSEPTO:

PAHINA:

PAKSA:

PINAGKUNAN:

PAHAYAG, IMPORMASYON,
NOTECARD 3
KAALAMAN, O KONSEPTO:

PAHINA:

PAKSA:

PINAGKUNAN:

PAHAYAG, IMPORMASYON,
NOTECARD 4
KAALAMAN, O KONSEPTO:

PAHINA:

NOTECARD 5
PAKSA:

PINAGKUNAN:
 PAHAYAG, IMPORMASYON,
KAALAMAN, O KONSEPTO:

PAHINA:
III. PANGHULING PAGTATAYA

I. MAY PAGPIPILIAN

Bilugan ang titik ng wastong sagot sa bawat pangungusap. (2 puntos bawat isa)

1. Ito ay artikulasyon ng mga ideya, konsepto, paniniwala, at nararamdaman sa paraang nakalimbag.

A. Pakikinig B. Pagbabasa C. Pagsasalita D. Pagsusulat

2. Anyo ng Pagsulat na nagbibigay-linaw sa mga pangyayari, sanhi at bunga, at pagbibigay ng mga halimbawa.

A. Paglalahad B. Paglalarawan C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran

3. Anyo ng Pagsulat na nakapokus sa pagkakasunod-sunod ng daloy ng mga pangyayaring aktwal na naganap.

A. Paglalahad B. Paglalarawan C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran

4. Anyo ng Pagsulat na nagpapahayag ng katwiran o opinyon o argumentong pumapanig o sumasalungat sa isang isyung
nakahain sa manunulat.

A. Paglalahad B. Paglalarawan C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran

5. Anyo ng Pagsulat na na nagsasaad ng obserbasyon, uri, kondisyon, palagay, damdamin ng isang manunulat hinggil sa
isang bagay, tao, lugar, o pangyayari.

A. Paglalahad B. Paglalarawan C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran

II. TAMA/MALI

Isulat ang TAMA kung wasto ang ipinahahayag ng mga pangungusap; kung hindi
naman, isulat ang MALI. (2 puntos bawat isa)

1. Matapat ang isang mag-aaral na nagsusulat ng impormasyon sa notecard

hinggil sa mga impormasyon na kaniyang nakuha sa mga aklat.

_____ 2. Sistematiko ang isang mag-aaral na nagbabanggit hinggil sa limitasyon ng

kaniyang ginagawang pag-aaral.

_____ 3. Maparaan ang isang mag-aaral na hindi gumagamit ng mga datos na
kwestiyonable.

_____ 4. Ginagamit ang akademikong pagsulat sa pagbabalita ng mga pangyayari

hinggil sa mga paboritong artista sa telebisyon.

_____5. Mahalaga ang naidudulot ng akademikong pagsulat, partikular sa pag-uulat

ng mga pananaliksik na ginawa ng iba’t ibang mga iskolar hinggil sa iba’t
ibang mga disiplina.
III. SANAYSAY

Sagutin ang mga tanong maikli ngunit makabuluhan at nang di lalagpas sa 10

pangungusap. (10 puntos bawat isa)

1. Bakit isang proseso ang akademikong pagsulat? Patunayan.

_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________

2. Ano ang etika sa pagsulat? Magbigay ng ilang katangian.

_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________

3. Paano masasabing may oryentasyong Pilipino ang isang pananaliksik? Talakayin.

_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________

∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞ ∞∞