22

Araling Panlipunan
Kwarter 1 – Modyul 4:
Katapo sang Komunidad
Hiligaynon

RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

Araling Panlipunan Ikalawang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 4: Katapo sang Komunidad
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Mga Bumuo sa Pagsulat ng Modyul

Manunulat : Fatima A. Mejia (Filipino)
Contextualizers: Florebee C. Soberano, Nelia B. Luntao (Hiligaynon)
Editors At : Ritchel G. Tangub
Tagapagsuri : Joremien T. Leonidas
: Gemma T. Fieldad
: Sheila A. Hilado
: Harriet P. Madrona
: Ma. Fe F. Gonzales
: Joana Perpetua S. Tamba
Tagaguhit : Christopher s. Carreon
Tagalapat : Ana Lee C. Bartolo
Tagapamahala Ramir B. Utico, CESO IV
Pedro T. Escobarte Jr.,CESO V
Neri Anne M. Alibuyog, CESOV
Bernie L. Libo-On
Elena P. Gonzaga
Melgar B. Coronel
Mary Hazel Vivien Pineda
Donald P. Genine
Joana Perpetua S. Tamba
Ana Lee C. Bartolo

Inilimbag sa Pilipinas ________________________

Department of Education – Region VI, Wester Visayas
Office Address: Duran St.loilo City
Telefax: 033) 336-2816 (033) 509-653
 2

Araling Panlipunan
Kwarter 1 – Modyul 4: Katapo
sang Komunidad
Pauna nga Mensahe
Ang Self-Learning Module (SLM) ginpangabudlayan nga
ginhanda para sa aton mga bumulutho agod mapadayon ang
ila pagtuon bisan sa ila mga puluy-an. Nagaunod ini sang
nagkalainlain nga hilikuton nga magagiya sa ila nga mahangpan
ang kada leksyon kag mapasanyog ang ila ikasarang nga
napasad sa kurikulum.
Kalakip sa sini nga modyul, ang mga panuytoy para sa
manunudlo o tagagiya nga nagaunod sang pahanumdom,
bulig kag estratehiya nga magamit sa paggiya sa mga
bumulutho.
May ara man ini mga pauna nga buluhaton agod matakus ang
nahibaluan sang bumulutho sa isa ka topiko kag sini nga paagi
matul-id kon bala nagakinahanglan sia sing maid-id nga bulig
gikan sa iya manundlo ukon tagagiya. Sa katapusan nga bahin
sang modyul, may ara man pagtilaw agod matakus ang iya
naman natun-an. Makita man ang mga talamdan sa paghusto
sa tuyo nga mahibal-an ang insakto nga mga sabat sa kada
hilikuton. Ginalauman nga mangin tampad ang kada isa sa
paggamit sini.
Ginapahanumdom ang mga bumulutho nga halungan ang mga
SLM para magamit pa sa iban nga kahigayunan. Indi ini
pagsulatan ukon markahan sa baylo magamit sang lain nga
papel sa pagsabat.
Ginapangabay ang mga bumulutho nga makig-angot sa gilayon
sa ila mga manunudlo kon nagabatyag sang kabudlayan sa
paghangop sang leksyon kag paggamit sa sini nga SLM.
Sa paggamit sa sining modyul kag sa bulig sang aton mga
tagapatigayon, ginapaabot nga ang tanan nga bumulutho may
matun-an bisan pa nga wala sila sa eskwelahan.
 Hibalu-a Ini

Ang modyul nga ini nagaunod sang mga hilikuton kag

aktibidad agud mahangpan sang mga bumulutho ang
Pagkilala sa Komunidad.

Sa ulihi nga bahin sang modyul nga ini, ikaw

ginalauman nga:

1. Matumod ang mga nagabug-os sang komunidad:

a. mga pumuluyo
b. mgainstitusyon
c. kag iban pa nga mga istraktura sa komunidad.

2. Makapa-athag sangimportansya sang kada institusyon

nga nagabug-os sa komunidad.

1 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Tinguha-i Ini
Kilalahon ang mga masunod nga laragway. Isulat
ang sabat sa linya sa idalum.

1. 2.

3. 4.

5.

The above illustrations were originally

created/ illustrated by Christopher S. 2 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4
Carreon
 Aralin
Katapo sang Komunidad
1
Balikan

Balikan ang natapos nga leksyon.

Balaya ang kahulugan sang Komunidad paagi sa
pagsugpon-sugpon sang mga tinaga nga makita sa
sulod sang kahon sa idalum. Isulat ang sabat sa idalum sini.

kahimtangan.

nga nagapuyo sa isa ka

ginabug-os sang grupo sang mga tawo

ang palibot kag

Ang komunidad

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Diskubreha/Tukiba
Basahon ang malip-ot nga binalaybay.

Ang Akon Nga Komunidad

Orihinal nga ginsulat ni Fatima A. Mejia
Ginbadbad sa hiligaynon nanday: Nelia B. Luntao kag Florebee C.Soberano

Celso ang akon ngalan,

Masadya nga pamilya ang akon ginhalinan,
Sa kilid sang baybay ang amon ilistaran,
Preska nga hangin ang amon gid mahakluan.

Sa may Katungdan ang tindahan ,

Mga isda nga nadakpan didto ginadala,
Kon magkadto sa nasidlangan,
Eskwelahan kag simbahan imo makit-an.

Sentro sang ika-ayong lawas sa nabagatnan imo

madangpan,
Ara ang mga doktor kag nars para ikaw matatapan,
Munisipyo kag plasa sa naaminhan makit-an,
Ini ang komunidad nga akon ginakatapuan.

Ilaragway ang komunidad ni Celso.

Sa diin makit-an ang komunidad ni Celso?

Ano ang mga nagabug-os sa komunidad ni Celso?

4 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Usisa-a Ini

Christopher S. Carreon, 2020

Ang komunidad ginabug-os sang pamilya, eskwelahan,

munisipyo, simbahan, sentro sang ikaa-yong lawas, plasa kag
tindahan.

Importante ang kada institusyon sa pagsabat sa mga

kinahanglanon sang kada katapo sini.

Ang mga masunod nga laragway nagatumod sa mga

institusyon nga nagabug-ossang komunidad.

5 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Mga Institusyon Nga Katapo sang Komunidad

Ang pamilya ang pinakagamay

nga yunit sang komunidad kon sa
diin ang haligi sang panimalay
amo si tatay, suga sang panimalay
amo si nanay kag ang mga
kabataan.

Eskwelahan ang nagahatag

sang pormal nga edukasyon sa
mga bumulutho agud
mapasanyog ang kinaalam sa
nagakalain-lain nga mga
abilidad kag ikasarang.

Sa munisipyo ginahimo kag

ginapatuman ang mga layi sa
komunidad agud mapadayon ang
katawhay kag kalinong.

The above illustrations were originally

created/ illustrated by Christopher S.
Carreon
6 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4
 Sa simbahan ginatudlo ang mga
pulong sang Diyos suno sa Bibliya
agud mapabakod ang aton pagtuo
sa Ginoo.

Ang ospital ukon Sentro sang Ika-

ayong Lawas ang nagahatag sang
serbisyo nga medikal sa komunidad.
Ginasiguro nga mapadayon ang
ika-ayong lawas sang kada katapo
sang komunidad.

Ang plasa ukon lugar nga

ginapamasyaran. Ang lugar kon sa
diin ginahiwatan sang mga
aktibidades ukon programa sang
komunidad.

Ang tindahan ukon merkado ang

lugar kon sa diin makabakal sang
mga nagapanguna nga
kinahanglanon sang katapo sang
komunidad pareho sang pagkaon,
panapton kag iban pa.

The above illustrations were

originally created/ illustrated by
7 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4
Christopher S. Carreon
 Maghanas
A. Kumpletuhon ang mga ngalan sang mga masunod nga
institusyon.

The above illustrations were

originally created/ illustrated by
Christopher S. Carreon

8 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

B. Pilion sa sulod sang kahon ang mga institusyon nga
katapo sang komunidad. Isulat sa sulod sang kada
balay ang imo sabat.

kabinet munisipyo tindahan

ospital mall eskwelahan
kahon porma sang duta pamilya

9 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

C. Basahon ang malip-ot nga binalaybay, isulat ang
mga institusyon nga makit-an sa komunidad ni Celso.
Isulat ang sabat sa mga kabalayan.

Ang Akon Nga Komunidad

Orihinal nga ginsulat ni Fatima A. Mejia
Ginbadbad sa hiligaynon nanday Nelia B. Luntao
kag Florebee C.Soberano

Celso ang akon ngalan,

Masadya nga pamilya ang akon ginhalinan,
Sa kilid sang baybay ang amon ilistaran,
Preska nga hangin ang amon gid mahakluan.

Sa may Katungdan ang tindahan ,

Mga isda nga nadakpan didto ginadala,
Kon magkadto sa nasidlangan,
Eskwelahan kag simbahan imo makit-an.

Sentro sang ika-ayong lawas sa nabagatnan

imo madangpan,
Ara ang mga doktor kag nars para ikaw
matatapan ,
Munisipyo kag plasa sa naaminhan makit-an,
Ini ang komunidad nga akon ginakatapuan.

10 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Mga Institusyon nga katapo sang komunidad ni Celso

D. Isulat ang mga institusyon nga makit-an sa imo komunidad.

Isulat ang imo sabat sa kahon.

The above illustrations were originally created/

illustrated by Christopher S. Carreon

11 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 E. Butangan sang ang linya kon ini halimbawa sang
mga institusyon nga katapo sang isa ka komunidad
kag ekis X naman kon indi.

______ 1.

2.

3.

4.

5.

The above illustrations were originally created/

illustrated by Christopher S. Carreon

12 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

F. Tumuron kon ano nga institusyon ang katapo sang
komunidad nga ginatumod sa kada numero. Tipulonan
ang letra sang husto nga sabat.

1. Lugar kon sa diin nagaululupod nga nagapangamuyo ang

mga tawo.

a. eskwelahan b. simbahan c. barangay hall

2. Ang institusyon nga nagaporma sang paminsaron sang

mga bumulutho pakadto sa pag-uswag.

a. health center b. baranagy hall c. eskwelahan

3. Naga-atipan sang ikaayong-lawas sang mga pumuluyo.

a. paaralan b. health center c. pamilihan

4. Ini ang lugar kon sa diin nagabakal sang mga

nagapanguna nga kinahanglanon.

a. barangay hall b. tindahan c. eskwelahan

5. Ang lugar kon sa diin pwede makapamasyar kag

mmakahampang ang mga kabataan.

a. plasa b. eskwelahan c. tindahan

13 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 G. Ihatag ang pagka-importansya sang kada institusyon
nga yara sa laragway. Isulat ang imo sabat sa kada
kahon.

Importansya sang
Katapo sang Komunidad
kada institusyon

1.

2.

3.

4.

5.

The above illustrations were originally created/

illustrated by Christopher S. Carreon

14 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

H. Pilion kag isulat sa linya ang letra sang husto nga tinga
agud makumpleto ang buot silingon sang dinalan.

1. Ginaupdan ko si nanay sa pagkadto sa

agud magbakal sang mga prutas kag
utan.
eskwelahan tindahan plasa

2. Ang amon malipayon nga nagapuyo

sa syudad sang La Carlota.
plasa ospital pamilya

3. Sa ginadala ang akon kamanghuran

nga utod agud mahatagan sang libre nga bakuna
kag mga bitamina.
Health Center munisipyo simbahan

4. Kada adlaw sang Domingo, naga-ulupdanay kami

pakadto sa _ agud mangamuyo kag
magpasalamat sa Diyos.

ospital simbahan plasa

5. Sa kami ginatudluan nga magbasa,

magsulat kag mapa-uswag ang amon kinaalam.

eskwelahan Health Center tindahan

15 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Tanda-i

Tipulonan ang nagakabagay nga tinaga agud

makumpleto ang buot silingon sang parapo.

Ang komunidad ginabug-os sang (nanay,

pamilya), ( eskwelahan, building), ( prinsipal,
munisipyo), (simbahan, Sentro sang Ika-ayong
lawas), ( lugar pamasyaran, Lugar- palanaguan)
kag tindahan

Importante ang kada institusyon sa pagsabat

sang mga (pagpangita, kinahanglanon) sang
kada katapo sini.

16 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Himu-a Ini

Isulat sa linya ang institusyon nga ginatumod sa kada

ginasaysay ni Ana. Pilion ang husto nga sabat sa kahon.

Health Center tindahan

simbahan
pamilya eskwelahan

Ako si Ana, upod ang akon

nagapadulong kami sa kada adlaw
sang Domingo agud ululupod sa pagpangamuyo kag
magpasalamat sa Diyos. Pagkatapos magsimba,
ginaupdan ko si nanay sa para magbakal
sang amon pagkaon kag iban pa nga
pangahinanglanon.
Pag-abot sang adlaw nga Lunes hasta Biyernes ako
naman nagasulod sa agud mahatagan
ako sang pormal nga edukasyon. Malipayon ako nga may
ara ako sang kahigayunan nga maka-eskwela.
Samtang , malapit naman didto sa amon ang
nga bukas sa mga pumuluyo agud
maghatag sang libre nga bakuna, bitamina kag bulong
sa mga nagamasakit.
Ini ang mahatag sang akon komunidad sa akon
kaugalingon kag sa amon nga pamilya.

17 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 Pagtakus sang Imo Ihibalo

Iangot ang Inidas A sa B. Isulat ang letra sang husto sabat sa linya.

Inidas A Inidas B
1. a. Lugar kung diin pwede
makapamasyar kag
makahampang.

Nagahimo sang kasuguan

2. b.
kag nagapabilin sang
kalinong sang komunidad.

c. Diri kita nagabakal sang

3. aton pang-adlaw-adlaw
nga kinahanglanon.

4. Ginabug-os sang
d. pamilya, nanay, tatay
kag mga bata.

5.
e. Nagahatag serbisyo
pangmedikal.

The above illustrations were

originally created/ illustrated by
Christopher S. Carreon
18 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4
 Dugang nga Hilikuton

Pangitaon kag duagan sa puzzle ang mga masunod

nga tinaga nga nagatumod sa iban pa nga mga istraktura
nga makit-an sa komunidad.

Plasa munisipyo tindahan

barangay hall health center

B T Y U O P K J G N B L P E D W P
B A R A N G A Y H A L L T Y U Y L
J J H L M U N I S I P Y O G H B A
K K G K T E R T Y U I I O P U H S
L A F J Y A S D F G H J K L F J A
A H R H E A L T H C E N T E R K R
E A E Q A C X V B N Q A Z C X I U
R N B K J G N B T Y E N D A H A N

19 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4 20
Pagtakus sang
Dugang Nga Hilikuton Imo Ihibalo Himu-a Ini
1. D
1. Pamilya
2. B 2. Simbahan
3. Tindahan
3. E 4. Eskwelahan
5. Sentro sang ika-ayong
4. A
lawas
5. C
Tanda –I Maghanas H Maghanas G Maghanas F
1. Pamilya –ginabug-usan sang
1. pamilya 1. Tindahan Tatay, Nanay, kag kabataan. 1. B
2. eskwelahan 2. Pamilya 2. Ospital – Naga-atipan sang 2. C
3. Health ikaayong-lawas sang mga 3. B
3. munisipyo pumuluyo
Center 4. B
4. simbahan 3. Tindahan –balaklan sang mga
4. Simbahan 5. A
5. sentro sang ika- kinahanglanon
5. Eskwelahan
ayong lawas, 4. Simbahan- palangamuyuan
6. lugar 5. Eskwelahan - institusyon nga
pamasyaran nagaporma sang paminsaron
sang mga bumulutho pakadto sa
7. kinahanglanon pag-uswag
Maghanas E Maghanas D Maghanas C Maghanas B Maghanas A
May 1. Tindahan, 1. Munisipyo 1. Simbahan
1. nagakalain lain 2. Eskwelahan,
2. X 2. Tindahan/ 2. Eskwelahan
nga sabat para 3. Sentro sang 3. Ospital
sa sini nga Mall
3. ika-ayong 4. Tindahan
hilikuton nga 3. Ospital
4. lawas, 5. Plasa
pagahustuhon 4. Eskwelahan
5. X 4. Munisipyo kag
sang 5. Pamilya
5. plasa
manunudlo
Diskubreha/Tukiba Balikan Tinguha-I Ini
1. May nagakalain lain nga sabat sa sini nga Ang komunidad 1. Pamilya
mga pamangkot. ginabug-os sang grupo 2. Simbahan
2. Kilid baybay sang mga tawo nga 3. Ospital
3. Tindahan, Eskwelahan, Sentro sang ika-ayong nagapuyo sa isa ka
4. Tindahan
lugar nga
lawas, Munisipyo kag plasa 5. Plasa
magakapareho ang
palibot kag pisikal nga
kahimtangan
Talamdan sang mga Husto nga Sabat
Sanggunian

Gloria M. Cruz, Charity A. Capunitan, Emelita C. dela

Rosa, Leo F. Arrobang “Ano ang Komunidad?” Araling
Panlipunan 2 (Department of Education- Instructional Materials
Council Secretariat (DepEd-IMCS), Unang Edisyon, 2013), 3-17.

Gloria M. Cruz, Charity A. Capunitan, Emelita C. dela

Rosa, Leo F. Arrobang “Ano ang Komunidad?”
Araling Panlipunan 2 Patnubay ng Guro (Department of
Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-
IMCS), Unang Edisyon, 2013), 3-5

• Curriculum Guide in Araling Panlipunan pp.35

• Teacher’s Guide in Grade 2 pp. 3-5
• Araling Panlipunan 2 Learner’s Material pp. 3-17

21 RO6_ Q1_AP2H_ Module 4

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Region VI-Western Visayas

Duran St. Iloilo City
Telefax: 033) 336-2816 (033) 509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph