TÂM LÝ HỌC NHÂN CÁCH

Ths. Phạm thị Xuân Cúc

MỤC TIÊU:

1. Nêu khái niệm về nhân cách, các khái niệm có liên quan &
các đặc điểm của nhân cách

2. Trình bày sự hình thành & phát triển nhân cách, các yếu tố
ảnh hưởng

3. Trình bày các thuộc tính của nhân cách

4. Ứng dụng vào thực tế LS

I. KHÁI NIỆM CHUNG

1. CON NGƯỜI:
 Bao gồm ytố SVật & cả ytố XH

 Chỉ mọi cá thể:

từ trẻ sơ sinh  người trưởng thành

từ người chậm phát triển về trí tuệ  bậc tài

ba lỗi lạc
2. CÁ NHÂN:

Chỉ con người riêng lẻ, cụ thể; gồm 2 mặt: sinh

học & XH tâm lý.
 Mặt sinh học: ytố BS-DT

 Mặt XH: h.th quan hệ XH

 Mặt tâm lý: là những nét h.th tlý ổn định như:

năng lực, nhu cầu, tính cách…
3. CÁ TÍNH:
 Những đđ thể trạng & tlý độc đáo, ko lập lại ở
người khác
 Hình thành dựa trên cs tố chất DT, dưới ảnh
hưởng của GD, hoàn cảnh sống & HĐ cá nhân
4. NHÂN CÁCH:

Khi xem xét 1 con người với tư cách là thành

viên của 1 XH nhất định, là chủ thể các mối
q.hệ XH, giao tiếp & HĐ có ý thức ⇒ nhân
cách của người đó
1số khái niệm về nhân cách:
 NC là tư cách & phẩm chất của con người, là toàn bộ
những phẩm chất về ĐĐ & tlý của cá nhân được hình
thành & phát triển trong XH.
 NC là toàn bộ những đđiểm, phẩm chất tlý đã ổn định
của cá nhân qui định giá trị XH & hành vi XH của người
đó
 NC laø kieåu suy nghó, CG & haønh vi
ñaëc tröng cho loái soáng & caùch thích
nghi cuûa rieâng töøng ngöôøi; do nhöõng
ytoá theå traïng, mtr gaén vôùi söï phaùt
trieån cuûa caù nhaân & nhöõng kno trong
XH hình thaønh neân.
CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÂN CÁCH:

 Tính ổn định, bền vững

 Tính thống nhất
 Tính tích cực
 Tính giao lưu
 Tính oån ñònh, beàn vöõng:

NC phaûi laø nhöõng neùt tlyù ñieån hình,

oån ñònh & beàn vöõng trong 1khoaûng
t.gian daøi, trong hoaøn caûnh nhaát
ñònh; ko phaûi laø h.töôïng ngaãu nhieân,
nhaát thôøi.
 Sự k.hợp các h.t tlý x.h được t.hợp lại, dần dần

h.th nét tlý ổn định  đặc điểm ổn định  NC

 Dự kiến trước h.vi của 1 NC
 Tính thoáng nhaát:

Nhöõng neùt tlyù trong NC coù moái

l.quan maät thieát, chaët cheõ vôùi nhau
thaønh 1 heä thoáng taïo neân tính thoáng
nhaát cuûa NC
NC ko phải là dấu cộng của nhiều thuộc tính,
phẩm chất riêng lẻ mà là 1ht thống nhất  mỗi
nét NC đều l.quan ko tách rời với nét NC khác
 Cần GD con người như 1NC hoàn chỉnh
 Tính tích cöïc:

NC laø nhöõng phaåm chaát tlyù giuùp con

ngöôøi giöõ vai troø chuû theå tích cöïc
trong caùc moái q.heä XH, trong HÑ,
giao löu. Noù qui ñònh h.vi XH & g.trò XH
cuûa caù nhaân.
 Thể hiện ở những HĐ muôn màu muôn vẻ & đa

dạng  biến đổi, cải tạo TG xq, cải tạo bản thân
& những đặc trưng tlý của mình.
 Con người sống  con người HĐ  NC phát

triển
 Nguồn gốc tính tích cực/NC là nhu cầu
 Tính giao löu:

Giöõa caùc caù nhaân coù söï giao löu,

taùc ñoäng, aûnh höôûng laãn nhau, töø ñoù
töøng NC daàn daàn tröôûng thaønh &
hoaøn thieän hôn.
 Qua giao lưu cá nhân lĩnh hội các chuẩn mực ĐĐ

& HT giá trị của XH

 Qua giao lưu mỗi cá nhân được đ.giá, được nhìn

nhận theo quan điểm của XH

 Ko có nhu cầu giao lưu & sự HĐ tập thể với MĐ

nhất định ko có ngôn ngữ, ko có LĐ

II. CẤU TRÚC CỦA NHÂN CÁCH:

A. Kiểu phổ biến hiện nay:

Gồm 4 thuộc tính tlý điển hình:

1. Xu hướng

2. Năng lực

3. Tính khí

4. Tính cách
 CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH

XU HÖÔÙNG NAÊNG LÖÏC KHÍ CHAÁT TÍNH CAÙCH

NHU CAÀU NAÊNG LÖÏC CHUNG LINH HOAÏT

HÖÙNG THUÙÙ NAÊNG LÖÏC CHUYEÂN BIEÄT BÌNH THAÛN

LYÙ TÖÔÛNG NOÙNG NAÛY

THEÁ GIÔÙI QUAN ÖU TÖ

NIEÀM TIN
1. XU HƯỚNG:

Chiều hướng phát triển của 1 cá nhân, là

những ytố tlý thúc đẩy bên trong; khiến ý
thức & h.vi của cá nhân nghiêng về hướng
này mà ko theo hướng khác
2. NĂNG LỰC:

Cho biết khả năng có thể làm được gì? Mức độ

nào? Chất lượng ra sao? Năng lực là những
phẩm chất tlý giúp cho cá nhân thực hiện được
xu hướng mà mình đã chọn lựa.
3. TÍNH KHÍ:
B.hiện ở tốc độ, nhịp độ & c.độ của các động tác
cấu thành h.vi & HĐ; nói lên h.thức b.hiện HĐ của
cá nhân.
4. TÍNH CÁCH:
H.thống thái độ ổn định đ/v hiện thực xq & cung
cách h.vi của cá nhân. Tính cách nói lên nội dung
tlý, ĐĐ của cá nhân.
B. Cấu trúc NC gồm 3 lĩnh vực cơ bản:
 Nhận thức

 Rung cảm

 Ý chí

C. Cấu trúc NC gồm 2 tầng:

 Tầng nổi: ý thức, sự tự ý thức & ý thức nhóm

 Tầng sâu: tiềm thức & vô thức.

D. Cấu trúc NC gồm 2 mặt thống nhất:

 Đức

 Tài
III. SỰ HÌNH THÀNH & PHÁT TRIỂN NHÂN
CÁCH
A. SỰ H.THÀNH & PH.TRIỂN NHÂN CÁCH:
 Khi mới sinh ⇒ chưa có NC. Khi ý thức ph.triển đến
1mđộ nhất định thì NC mới bđầu h.thành & ph.triển dần
trong CS.
 Sự h.thành & ph.triển NC ko diễn ra tuần tự, đều đặn, mà
có nhiều biến động: có tkỳ b.th, tkỳ đột biến, tkỳ rất phức
tạp…
 Xeùt veà maët tlyù:

Söï h.thaønh NC laø söï keát hôïp caùc h.töôïng

tlyù trong ñôøi soáng haøng ngaøy, caùc
h.töôïng tlyù x.hieän trong CS ñöôïc toång
hôïp laïi & daàn daàn h.thaønh nhöõng neùt tlyù
oån ñònh taïo neân nhöõng ñaëc ñieåm oån
ñònh cuûa con ngöôøi  Nhaân caùch
 Khi mới sra mtr & cơ thể trẻ là1 → tđ của mtr: đói, rét, đau

đớn…  trẻ nhận biết được dấu hiệu tồn tại của bản thân.
 Sự tx giữa cơ thể trẻ & mẹ, sự tự VĐ, HĐ của trẻ  xung

động TK từ các bộ phận/cơ thể  ttin phản hồi trong.

 Thí nghiệm “đói CG”- W.Heron, B.K. Doane, T.H. Scott 

ko nhận được mức k’t’ th.hợp, sẽ ko có sự cảm nhận bth về

sự tồn tại của cơ thể
 Gđ đầu phát triển NC nếu trẻ ko nhận được mức

k’t’ th.hợp  NC bị lệch lạc

 R.Spitz  “HC nằm viện”, “HC tách mẹ”

 Qtr VĐ, HĐ tự phát, HĐ sờ mó của trẻ  l.quan

ttin phản hồi trong. Mặt khác các HĐ này  tạo

biến đổi trong mtr với những kq có thể nhìn,
nghe, sờ thấy  ttin phản hồi ngoài.
B. CÁC YTỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ H.THÀNH &
PH.TRIỂN NHÂN CÁCH:
 Yếu tố bẩm sinh, di truyền: tiền đề, cs vật chất & đk cho
sự h.thành & ph.triển NC.
 Yếu tố xã hội: có vai trò rất q.trọng

1. Yếu tố giáo dục

2. Yếu tố hoạt động

Tải bản FULL (59 trang): https://bit.ly/3gcfNtK
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

3. Yếu tố giao tiếp

1. Yếu tố giáo dục: giữ vai trò chủ đạo
 Vạch ra chiều hướng cho sự h.thành & ph.triển NC.
 Bù đắp những thiếu hụt từ BS, DT hay do bệnh tật
 Uốn nắn những phẩm chất tlý xấu, giúp cá nhân ph.triển
theo hướng mong muốn của XH.
 H.dẫn trẻ em lĩnh hội những kno lịch sử XH để biến
thành tlý riêng của cá nhân mình
Tải bản FULL (59 trang): https://bit.ly/3gcfNtK
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net
2. Yếu tố hoạt động:
qđịnh tr.tiếp sự h.thành & ph.triển NC
Tạo ra của cải VC & TT phong phú cho XH.
Tích lũy tri thức, kno h.thành & hoàn thiện kỷ năng,
kỷ xảo…
H.thành ph.chất tlý phù hợp với ycầu XH.

4266046