Modyul Sa Komunikasyon at Pananaliksik Sa Kultura at Wikang Pilipino

Immaculada Concepcion College
Of Soldier’s Hills Caloocan City, Inc.

Soldier’s Hills III Subd. Brgy. 180, Tala, North Caloocan City
Pangalan: _________________________________________ Strand and Pangkat: ______________________________

Guro: _______________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 1
LESSON 1: KONSEPTONG PANGWIKA
I. INTRODUKSIYON/GABAY NA TANONG
Ang kakayahang makipag-usap gamit ang wika ay isang katangiang likas lamang sa tao at hindi pa napapatunayang
nagagawa rin ng mga hayop. Isa itong mahalagang handog sa tao subalit madalas ay hindi nabibigyang-pansin. Ang kakayahan ng
taong makagamit ng wika ay hindi agad nangangahulugang siya’y nakapagpahayag tungo sa mabisang komunikasyon.
Mahalagang tanong:
1. Bakit mahalaga ang wika?
____________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
2. Sa paanong paraan ito nagiging instumento ng mabisang komunikasyon,kapayapaan at mabuting pakikipagkapwa tao?
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
II. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng araling ito, ikaw ay inaasahang:
a. maisa-isa ang kahulugan ng konseptong pangwika;
b. makakabubuo ng timetable ng mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Wikang Pambansa;
c. mapahahalagahan ang napagdaanan ng Wikang Pambansa.
III. MOTIBASYON
Panuto: Sa iyong palagay, ano-ano ang sangkap sa mabuti o epektibong komunikasyon? Sagutan ito sa pamamagitan ng concept map
sa ibaba.
Epektibong
Komunikasyon
IV. PAGLALAHAD NG ARALIN

Base sa inyong sariing pag-unawa ano ang kahulugan ng wika at ano ang kahalagahan nito sayo bilang isang mag-aaral?
ALL RIGHTS RESERVED: IMMACULADA CONCEPCION COLLEGE KOMUNIKASYON AT PANANALISIK SA KULTURA AT WIKANG PILIPINO
PAHINA 1 NG 54
 Ang wika ay sang napakahalagang instrumento ng komunikasyon. Mula sa pinagsama-samang makabuluhang tunog,
simbolo, at tuntunin ay nabubuo ang mga salitang nakapagpapahayag ng kahulugan o kaisipan. Ito ay behikulong ginagamit
sa pakikipag-usap at pagpaparating ng mensahe sa isa’t isa.
May mga taoong nagbigay ng ibat-ibang pananaw patungkol sa kong ano ba talaga ang kahulugan ang wika. Ito ay sina Paz,
Hernandez at Peneyra, Henry Allan Gleason Jr, Charles Darwin at sa Cambridge Dictionary.
1. Ayon kay Paz, Hernandez at Peneyra (2003:1), ang wika ay tulay na ginagamit para maipahayag at mangyari ang anumang
minimithi o pangangailangan natin.
2. Ayon naman kay Henry Allan Gleason Jr., ang wika ay masistemang balangkas ng mga tunog na pinili at isinasaayos sa
paraang arbitrary upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura.
3. Ang kahulugan ng wika sa Cambridge Dictionary, ito ay sistema ng komunikasyong nagtataglay ng mga tunog, salita, at
gramatikang ginagamit sa pakikipagtalastasan ng mga mamamayan sa isang bayan.
4. Samantalang si Charles Darwin ay naniniwalang ang wika ay isang sining ngunit ito ay hindi likas sa tao.
Alam kong lubos nyo ng naunawaan ang kahulugan ah kahalagahan ng wika. Ngayon naman ay dadako na tayo sa ating wikang
pambansa. Ano-ano ang mga pinagdaanan bago napili ang opsiyal na wika? Halina’t alamin natin!
Ang Wikang Pambansa

Ang Pilipinas ay isang kapuluang binubuo ng ibat-ibang pangkat ng mga pilipinong gumagamit ng ibat-ibang wika at diyalekto.
Humigit kumulang 150 wika ay diyalekto ang umiiral sa ating bansa.
 1934 - Ang pagpili sa wikang ito. Ayon kay Lope K. Santos na ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa isa sa mga umiiral
na wika sa Pilipinas.
 1935 - Ang pagsusog na ito ni Pangulong Manuel L. Quezon ay nagbibigay-daan sa probisyong pangwika na nakasaad sa
Artikulo XIV, Seksiyon 3 ng Saligang Batas ng 1935 na nagsasabing:
“Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang wikang pambansang ibabatay sa isa sa mga
umiiral na katutubong wika. Hangga’t hindi itinatakda ang batas, ang wikang Ingles at Kastila ang siyang mananatiling
opisyal na wika.”
 1937 - Noong Disyembre 30, 1937 ay iprinoklama ni Pangulong Manuel L. Quezon ang wikang Tagalog upang maging
batayan ng Wikang Pambansa base sa rekomendasyon ng Surian sa bias ng kautusang Tagapagpaganap Blg. 134.
Magkakabisa ang kautusang ito pagkaraan ng dalawang taon.
 1940 - Dalawang taon matapos mapagtibay ang kautusang tagapagpaganap Blg. 134, nagsimulang ituro ang wikang
pambansang batay sa tagalong sa mga paaralang pampubliko at pribado.
 1946 - Nang ipagkaloob ng mga Amerikano an gating kalayaan, sa Araw ng Pagsasarili ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946 ay
ipinahayag ding ang mga wikang opisyal sa bansa ay Tagalog at Ingles sa bias ng Batas Komonwelt Bilang 570
 1959 - Noong Agosto 13, 1959, pinalitan ang tawag sa wikang pambansa. Mula Taglog ito ay nagging Pilipino sa bias ng
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na ipinalabas ni Jose E. Romero, ang kalihim ng Edukasyon noon. Sa panahong ito’y higit
na binibigyang-halaga at lumaganap ang paggamit ng wikang Pilipino. Ito ang wikang ginagamit sa mga tanggapan, gusali, at
mga dokumentong pampahalaan tulad ng pasaporte, at iba pa, gayundin sa iba’t ibang antas ng paaralan at sa mass media
tulad ng diyaryo, telebisyon, radio, magasin, at komiks. Sa kabila nito ay marami pa rin ang sumasalungat sa pagkakapili sa
Tagalog bilang batayan ng wikang pambansa.
 1972 - Muling nagkaroon ng mainiting pagtatalo sa Kumbensiyong Konstitusyunal noong 1972 kaugnay ng usaping
pangwika. Sa huli, ito ang mga nagging probinsyong pangwika sa Saligang Batas ng 1973, Artikulo XV, Seksiyon 3, blg 2:
 1987 - Sa Saligang Batas ng 1987 ay pinagtibay ng Komisyong Konstitusyunal na binuo ni dating Pangulo Cory Aquino ang
implementasyon sa paggamit ng WIkang Filipino. Nakasaad sa Artikulo XIV, Seksiyon 6 ang probisyon tungkol sa wika na
nagsasabing “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino, Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin
pa salig sa umiiral na mga wika sa pilipinas at sa iba ang mga wika”
WIKANG OPISYAL AT WIKANG PANTURO
 Wikang Opisyal – Itinadhana ng batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ginagamit sa anumang uri
ng kominikasyon sa alinmang sangay ahensya ng gobyerno.
 Wikang Panturo – Opisyal na ginagamit sa pormal na edukasyon. Ito ay wikang ginagamit sa pagtuturo at pag-aaral sa
eskwelahan at ang wika ng pagsulat ng mga aklat at kagamitang panturo sa mga silid-aralan.
PAHINA 2 NG 54
 2013 Ay nadagdagan pa ito ng pito kaya’t labinisiyam na Panggasinense, Iloko, Bikol, Cebuano, Hiligaynon, Waray, Tausug,
Maguindanaoan, Meranao, Chavacano, Ybanag, Ivatan, Sambal, Aklanon, Kinaray-a, Yakan, at surigaanon.
Dalawang Paraan
1. Bilang hiniwalay na asignatura 2. Bilang wikang panturo
Makrong Kasanayang Pangwika

1. Pakikinig 4. Pagsulat
2. Pagsasalita 5. Panonood
3. Pagbasa
V. PAGLALAHAT/ GAWAIN
Gawain bilang 1: Panuto: Ibigay ang kahulugan ng wika base sa iyong pagkaunawa sa ating aralin sa pamamagitan ng Concept map.
WIKA
Gawain bilang 2: Panuto: Punan ang mgakahon ng mahahalagang pangyayaring nagbibigay daan sa pagpapatibay sa Filipino sa
bilang wikang pambansa. Gawing gabay ang mga petsang nakalahad sa mga kahon sa unahan.
PAHINA 3 NG 54
1934 1972 1987
1935 1959
1937 1946
VI. PAGLALAPAT
Gabay na Tanong:
1. Sa paanong paraan mo maipapakita ang kahalagahan at pagmamahal sa wika? Ipaliwanag.
_______________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________
2. Ipaliwanag ang pahayag ni Dr. Jose Rizal na “Ang hindi magmahal sa sariling wika, daig pa ang hayop at malansang isda.”
_______________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________________
VII. PAGTATAYA
A. Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa patlang ang titik ng tamang sagot bago ang bilang.
________1. Isang mahalagang instrumeto ng komunikasyon.
a. Wika b. Musika c. Lenggwahe d. Teknolohiya
________2. Ang wika ay pagkakakilanlan ng ________
a. Filipino b. Lugar c. Mundo d. Bansa
________3. Ang salitang Latin na ______ ay nangangahulugang “dila” at “wika”
a. Lenggwahe b. Pranes c. Lingua d. Langue
________4. Ito ang pinagmulan ng salitang______ na langue nanangangahulugan ding dila at wika
a. Pranes b. Lingua c.Linggwistika d. Langue
________5. Ayon kina _________ ang wika ay tulay na ginagamit para maipahayag at mangyari ang anumang mimithi o
pangangailangan natin.
a. Manuel L. Quezon at Severino Reyes c. Paz, Hernandez at Peneyra
b. Charles Darwin at Henry Alla d. Jose Rizal at Lope K. Santos
________6. Isang lingguwista at propesor emeritus sa University of Toronto na nagsabi na ang wika ay masistemang balangkas ng
mga tunog na pinili at isinaayos sa pamaraang arbitaryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura.
a. Lope K. Santos b. Jose Rizal c. Henry Allan Gleason, Jr. d. Charles Darwin
________7. Siya ay naniniwalang ang wika ay isang sining tulad ng paggawang serbesa o pagbe-bake ng cake, o pagsulat.
a. Charles Darwin b. Henry Allan Gleason, Jrc. Paz, Hernandez d. Peneyra
________8. Ilang wika at dayalekto ang umiiral sa ating bansa?
PAHINA 4 NG 54
a. 150 b. 225 c. 160 d. 135

________9. Sino ang nagmukahi na dapat ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa isa sa mga umiiral na wika sa Pilipinas?
a. Quezon b. Rizal c. Lope K. Santos d. Darwin
________10. Noong Disyembre, ay iprinoklama ni Pangulong Manuel L. Quezon ang wikang tagalog upang maging batay ang
wikang Pambansa.
a. 14, 1987 b. 30, 1937 c. 12, 1963 d. 30, 1936
________11. Ayon kay_________ ang wikang opisyal ay ang itinadhana ang batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng
pamahalaan.
a. Virgilio Almario b. Lope K. Santos c. Charles Darwin d. Manuel L. Quezon
_______12. Ito ay sinasalitang tunog, masistemang balangkas at pinakamahalagang instrumento ng komunikasyon.
a. Salita b. Wika c. Dila d. Lingguwahe
_______13. Ayon kina Paz, Hernandez, at Peneyra (2003:1), ang wika ay _____ na ginagamit para maipahayag at mangyrari ang
anumang minimithi o pangangailangan natin.
a. Instrumento b. Tulay c. Salita d. Komunikasyon
_______14. Ayon kay Henry Allan Gleason Jr., ang wika ay masistemang _____ ng mga tunog na pinili at isinaayos.
a. Salita b. Balangkas c. Simbolo d. Instrumento
_______15. Ayon kay Charles Darwin, ang wika ay isang _____ tulad ng paggawa ng serbesa o pagbe-bake ng cake.
a. Kultura b. Tradisyon c. Paniniwala d. Sining
_______16. Ang salitang Latin na lingua ay nangangahulugang “_____ at wika” o “lengguwahe”.
a. Dila b. Salita c. Tunog d. Instrumento
_______17. Siya ang Ama ng Wikang pambansa.
a. Jose Rizal b. Manuel Roxas c. Andres Bonifacio d. Manuel Quezon
_______18. Batas kung saan nasasaad na ang wikang pambansa ay Filipino.
a. Saligang Batas 1967 Artikulo XIV seksyon VI c. Saligang Batas 1987 Artikulo XIV seksyon VI
b. Saligang Batas 1977 Artikulo XIV seksyon VI d. Saligang Batas 1997 Artikulo XIV seksyon VI
_______19.to ay sinasalitang tunog, masistemang balangkas at pinakamahalagang instrumento ng komunikasyon.
a. Salita b. Wika c. Dila d. Lingguwahe
_______20. Siya ang Ama ng Wikang pambansa.
a. Jose Rizal b. Manuel Roxas c. Andres Bonifacio d. Manuel Quezon
Sanggunian: Pinagyamang Pluma: Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino Isinulat nina Alma M.
Dayag (Awtor-Koordineytor) at Mary Grace G. del Rosario, pahina 8-24
Linggo # 2
ARALIN 2: MONOLINGGUWALSMO, BILINGGUWALISMO AT MULTILINGGUWALISMO
Ang paggamit ng wika s apakikipagtalastasan o pakikipag-uusap sa kapwa ay isang katangiang unique o natatangi lamang sa
tao. Ayon kay Chomsky (1965), ang pagmalikhain ng wika ay makikita sa kakayahan ng tao lamang at wala sa ibang nilalang tulad ng
mga hayop.Nagagamit ng tao ang wika upang makapagpahayag ng kanyang mga karanasan, kaisipan,damdamin, hangarin at iba pa
batay sa pangangailangan sa angkop na sitwayon o pagkakataon kaya naman masasabing ang wika ay natatngi lamang sa tao at hindi
sa iba pang nilalang.
Gabay na tanong:
1. Bakit mahalagang matutuhan ng isang tao ang mga wika o wikaing ginagamit sa kanyang paligid? Sa paanong paraan maaring
makatulong sa isang tao ang pagiging multilingguwal?
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
2. Sa paanong paraan nakatutulong sa iyo ang pagkatuto mo ng iba pang wika maliban sa iyong unang wika?
PAHINA 5 NG 54
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
II. LAYUNIN
a. malalaman ang kahulugan ng Monolingguwalsmo, Bilingguwalismo at Multilingguwalismo.
b. maiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napanood na sitwasyong pangkomunikasyon sa telebisyon; at
c. makapagbibigay ng sariling hinuha patungkol sa tinuran ng dating pangulong Benigno Aquino III.
III. MOTIBASYON
Panuto: Ano-anong wika ba ang naisasalita at nauunawaan mo? Subukang ipahayag ang reaksyon mo para sa sumusunod na mga
sitwasyon gamit ang mga wikang ito. Isulat ang sagot sa loob ng mga speech cloud.
1.Nagkita kayo ng ng isang kaibigang matagal mo nang di nakikita.
2. Inaanyahan ka ng isang kaibigan para sa kanyang party pero hindi ka makakapunta.

UNANG WIKA, PANGALAWANG WIKA, AT IBA PA
Unang wika – ang tawag sa wikang kinagisnan mula sa pagsilang at unang itinuturo sa isang tao. Tinatawag din itong
katutubong wika, mother tongue, arterial na wika, at kinakatawan din ng L1. Sa wikang ito pinakamataas o pinakahusay na
naipahayag ng tao ang kanyang mga ideya, kaisipan, at damdamin.
Habang lumalaki ang bata ay nagkakaroon siya ng exposure o pagkalantadsa iba pang wika sa kanyang tagapag-alaga, mga
kalaro, mga kaklase, guro, at iba pa. Madalas ay sa magulang din mismo nagmumula ang exposure o pagkakalantad sa isa pang wika
dahil bibihirang Pilipino ang nagsasalita lang ng iisang wika. Mula sa mga salitang paulit-ulit niyang nairinig ang unti-unti niyang
natututuhan ang wikang ito hanggang sa magkaroon siya ng sapat na kasanayan at husay rito at magagamit niya rin sa pagpapahayag
at pakikipag-usap sa ibang tao. Ito na angyon ang kanyang Pangalawang wika o L2.
Nagagamit niya ang wikang ito sa pakikiangkop niya sa lumalawak na mundongh kanyang ginagalawan. Ang wikang ito ang
kanyang magiging ikatlong wika o L3. sa pilipinas, kung saan may mahigit na 150 wika at wikaing ginagamit sa iba’t ibang bahagi ng
bansa, ay pangkaraniwan na lang ang pagkakaroon ng mga mamayan ng ikatlong wika.
MONOLINGGUWALISMO, BILLINGUWALISMO, AT MULTILINGGUWALISMO
MONOLINGGUWALISMO
Ang tawag sa pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa tulad ng isinasagawa sa mga bansang England, Pransya, South
Korea, Hapon, at iba pa kung saan iisang wika ang ginagamit na wikang panturo sa lahat ng larangan o asignatura.
BILINGGUWALISMO
PAHINA 6 NG 54
Binibigyang-pagkakahulugan ni Leonard Bloodmfield (1935), isang amerikanong lingguwista ang bilingguwalismo bilang
paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wika tila ba ang dalawang ito ay kanyang katutubong wika.
 Ayon kay Macnamra (1967) ,Ang bilingguwal ay isang taong may sapat na kakayahan sa isa sa apat na makrong kasayang
pangwikang kinabibilingan ng pakikinig,pagsasalita,pagbasa at pagsulat sa isa pang wika maliban sa kanyang unang wika.
 Ayon naman kay Uriel Weinreich (1953), Ang paggamit ng dalawang wika nang magkasalitaan ay matatawag na
bilingguwalismo at ang taong gagamit ng mga wikang ito ay bilingguwal.
Maituturing na bilingguwal ang isang tao kung maggamit niya ang ikalawang wika nang matatas sa lahat ng pagkakataon.
Ang bilingguwalismo ay ang pantay na kakayanhang umintindi at magsalita ng dalawang magkaibang wika. Ang sino mang
bilingguwal (bilingual) ay mamaring makipagusap sa sino mang nagmula sa bansang pinanggalingan ng kanyang alam na “language”.
Halimbawa nito ay kung ang isang tao ay mahusay magsalita ng wikang Ingles at Pilipino, siya ay maaaring tawaging
bilingguwal, at posible siyang makipagusap sa mga taga USA, England, Canada, Australia at iba pang lahi na sanay sa wikang ingles,
at gayon din ang ipapakita niyang kakayanan kung Pilipino na ang kanyang kausap.
MULTILINGGUWALISMO
Ang Pilipinas ay isang bansang multilingguwal. Mayroon tayong mahigit 150 wika at wikain kaya naman bibihirang Pilipino ang
monolingguwal.
FILIPINO AT INGLES
 Gagamiting wikang panturo sa mas mataas na antas ng elementarya,gayundin sa high school at sa kolehiyo.
 Ang Pilipinas ay isang bansang multilingguwal.
 Mayroon tayong mahigit 150 wika at wikain kaya naman bibihirang Pilipino ang monilingguwal.
 Karamihan sa ating mga Pilipino ay nakakapagsalita at nakakaunawa ng Filipino, Ingles, at isa o higit pang wikang katutubo
o wikang kinagisnan.
 Mother Tongue Based-Multilingual Education (MTB-MLE)
o Ipinatupad ng Deped ng K to 12 Curriculum ang paggamit ng unang wika bilang panturo partikular sa kindergarten
at Grades 1,2, at 3.
o Mas epektibo ang pagkatuto ng bata kung ang unang wika ang gagamitin sa kanilang pag-aaral.
o Base sa pananaliksik nina Ducher at Tucker (1977), napatunayan nila ang bisa ng unang wika bilang wikang panturo
sa mga unang taon sa pag-aaral.
o Mahalaga ang unang wika sa panimulang pagtuturo ng pagbasa, sa pag-unawa ng paksang aralin, at bilang matibay
na pundasyon sa pagkatuto ng pangalawang wika.
 Walong (8) Wikang Panturo sa unang taon ng MTE_MLE •Tagalog •Kapampangan •Pangasinense •Ilokano •Bikol •Cebuano
•Hiligaynon •Waray
o Wikang Panturo MTE-MLE •Tausug •Maguindanaoan •Meranao •Waray
 Wikang Panturo MTE-MLE pagkalipas ng isang taon •Labing siyam na ang wikang ginagamit ng MTB-MLE •Ybanag
•Ivatan •Sambal •Aklanon •Kinaray-a •Yakan •Surigaonon
 Filipino at Ingles •Gagamiting wikang panturo sa mas mataas na antas ng elementarya, gayundin sa high school at sa
kolehiyo
Panuto: Panoorin ang alinman sa mga palabas pantelebisyon na nasa ibabang bahagi ang link at pagkatapos mapanood ay sagutan ang
mga sumusunod na katanungan.
 Tonight with Arnold Clavio sa episode na Marian Rivera, Boobay, and Ana Feleo take the”Test of Friendship”
http://www.youtube.com/watch?v=CAPMuQ38Wh4
 Bawal ang pasaway kay Mareng Winnie sa episode na Maring Winnie intyerviews sa billionaire David Consunji,5 th richest
Filipino . http://www.youtube.com/watch?v=APV_PkEGTkw
Pamagat:______________________________________________________________________________________________
Pangalang ng Host:_____________________________________________________________________________________
Mga naging Bisita:______________________________________________________________________________________
1. Masasabi mo bang monolingguwal, bilingguwal o multilingguwal ang paraan ng pagsasalita ng host ng napili mong palabas
pantelebisyon? Magbigay ng ng patunay.
PAHINA 7 NG 54
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
2. Paano mo mailalarawan ang paraan ng pagsasalita ng kanyang bisita o mga bisita?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
3. Batay sa narinig mo sa host, masasabi mo bang ang salitang ginamit niya sa pagbo-broadcast ay kaniyang unang wika> Bakit
oo o bakit hindi? Ipaliwanag.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
Pamantayan Marka
Malinaw na naiugnay ang mga konseptong pangwika sa napanood na sitwasyong pangkomunikasyon sa 10
telebisyon
Organisasyon ng mga pangungusap 10
Nilalaman 10
Kabuuan 30
VI. PAGLALAPAT
Panuto: Basahin at pagnilayan mong mabutoi ang tinuran ng ating pangulo sa ibaba, at ipaliwanag ito base sa iyong pagkakaunawa.
“We should become trilingual as a country. Learn English wel and connect to the world. Learn Filipino well to our country. retain
your dialect and connect to your heritage”
___________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
___
VII. PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa patlang ang titik ng tamang sagot bago ang bilang.
________1. Sa wikang ito pinakamataas o pinakahusay na naipahayag ng tao ang kanyang mga ideya, kaisipan, at damdamin.
a.Unang wika L1 b. Pangalawang wika L2 c. Pangatlong wika L3
________2.Ito ay sa mga salitang paulit-ulit niyang nairinig ang unti-unti niyang natututuhan ang wikang ito hanggang sa magkaroon
siya ng sapat na kasanayan
________3. Ito ay tawag sa wikang kinagisnan mula sa pagsilang at unang itinuturo sa isang tao.
________4. Ang tawag sa pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa tulad ng isinasagawa sa mga bansang England, Pransya, South
Korea , Hapon, at iba pa.
a.Bilingguwalismo b.BilingguwalismosaWikangPanturo c. Multilingguwalismo d. Monolinggualismo
________5. Ang tawag sa wikang nakagisnan mula sa pagsilang.
a.Unangwika b.Katutubongwika c.Mother Tongue d. Lahatngnabanggit
________6. Ito ang wikang may simbolong L3 na natutuhan ng isang tao habang lumalawa ang kanyang ginagalawang mundo dahil
it’y isa ring wikang nagagamit sa maraming pagkakataon sa lipunan.
a.Ikatlongwika b.Ikalawangwika c. Unangwika d. Lahatngnabanggit
________7. Ang Pilipinas ay isang bansang_____________?
________8 Ang _______________sang taong may sapat na kakayahan sa isa sa apat na makrong kasayang pangwikang
kinabibilingan ng pakikinig,pagsasalita,pagbasa at pagsulat sa isa pang wika maliban sa kanyang unang wika.
________9.ilang wika mayroon ang Pilipinas?
a.180 b. 170 c.160 d.150
________10. Kailan napatunayan nina Ducher at Tucker ang bisa ng unang wika bilang wikang panturo sa mga unang taon sa pag-
aaral.
a. 1977 b.1988 c.1999 d.1989
________11. Ano ang agamiting wikang panturo sa mas mataas na antas ng elementarya, gayundin sa high school at sa kolehiyo
PAHINA 8 NG 54
a.Espanyol b.Waray c.Filipino at English d.Tagalog at English

________12 Habang lumalaki ang bata ay nagkakaroon siya ng _____________ o pagkalantad sa iba pang wika.
a.Kinagisnan b.Pinagmulatan c.Kinasanayan d.Exposure
13-20.Ibigay ang walong(8) wika panturo sa unang taon ng MTE.
13. 14. 15. 16.
17. 18. 19. 20.
Sanggunian: Pinagyamang Pluma: Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino Isinulat nina Alma M. Dayag
(Awtor-Koordineytor) at Mary Grace G. del Rosario, pahina 25-40,

Linggo # 3
LESSON 3: BARAYTI NG WIKA
Ang wika ay bahagi ng kultura at kasaysayan ng bawat lugar. Ito rin ay isang simbolismo tungo sa pagkakakilanlan ng bawat
indibidwal. Sa pamamagitan ng wika, ay nailalabas o napapahayag natin ang ating mga emosyon at saloobin, masaya man o
malungkot. Ginagawa natin ito sa pamamaraan ng pagsusulat, pakikipagtalastasan at iba pa.
Ang ating wika ay may iba’t-ibang barayti. Ito ay sanhi ng pagkakaiba ng uri ng lipunan na ating ginagalawan,
heograpiya, antas ng edukasyon, okupasyon, edad at kasarian at uri ng pangkat etniko na ating kinabibilangan. Dahil sa pagkakaroon
ng heterogenous na wika tayo ay nagkaroon ng iba’t-ibang baryasyon nito, at dito nag-ugat ang mga variety ng wika, ayon sa
pagkakaiba ng mga indibidwal.
II. LAYUNIN
a. maiisa-isa ang kahulugan ng barayti ng wika sa pamamagitan ng graphic organizer;
b. maiiugnay ang mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman, pananaw at mga karanasan ang barayti ng wika; at
c. makiikilala ang pagkakaiba-iba ng wikang ginagamit.
III. MOTIBASYON
Panuto: Lunes ng umaga, tulad ng dati, maraming tao kang makakasalubong at makakausap. Paano mo sila kakausapin o babatiin?
Isulat sa mga callout ang sasabihin mo sa bawat isa,at sa ibabang bahagi ay sagutan ang mga sumusunod na katanungan.
PAHINA 9 NG 54
Sa kaibigan mong sosyal?
Ano ang sasabhin mo... Sa kaibigan mong

jejemon?
sa isa sa mga guro mo?
 Bakit kahit magkaiba nag sitwasyon ay magkakaiba ang naging paraan mo ng pagbati o pakikipag-uusap sa mga taong
nabanggit?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
 Ano ang pinatutunayan nito sa paggamit natin ng wika?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
 Heterogenous at Homogenous na Wika
Walang buhay na wika ang maituturing na homogenous dahil ang bawat wika ay binubuo nang mahigit isang
barayti. Masasabi lang asing “homogenous” ang wika kung pare-parehong magsasalita ang lahat ng gumagamit ng isang wika (Paz, et.
Al. 2003). Subalit hindi ganito ang pahkaibapiba sanhi ng iba’t ibang salik panlipunan tulad ng edad, hanapbuhay o trabaho, antas ng
pinag-aralan, kasarian, kalagayang panlipunan, rehiyon o lugar, pangkat-etniko o tinatawag ding etnolingguwistikong komunidad
kung saan tayo’y nabibilang, at iba pa. ipinakikita ng iba’t ibang salik na ito ay nareresulta sa pagkakaroon ng iba’t ibang barayti ng
wika.
 BARAYTI NG WIKA
DAYALEK – Wikang ginagamit ng particular na pangkat ng mga tao mula sa partikular na lugar tulad ng lalawigan, rehiyon o bayan.
Halimbawa, Tagalog sa Morong, Tagalog sa Maynila, Tagalog sa Bisaya.
Mga halimbawa ng Dayalek:

Tagalog = Bakit?
Batangas = Bakit ga?
Bataan = Baki ah?
Ilocos = Bakit ngay?
Pangasinan = Bakit ei?
Tagalog = Nalilito ako
Bisaya = Nalilibog ako
PAHINA 10 NG 54
IDYOLEK – Pansariling paraan ng pagsasalita ng bawat isa.
Mga halimbawa ng Idyolek:

“Magandang Gabi Bayan” ni Noli de Castro
“Hindi ka namin tatantanan” ni Mike Enriquez
“Ito ang iyong Igan” ni Arnold Clavio
“Hoy Gising!” ni Ted Failon
“Ang buhay ay weather weather lang” ni Kim Atienza
“I shall return” ni Douglas MacArthur
SOSYOLEK – Wikang nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika. Kabilang
sa sosyolek ang Gay lingo, Conyospeak, Jejespeak at Jargon.
Mga halimbawa;
 Gay Lingo – wika ng mga beki

 Conyospeak – Pinaghalong Tagalog at Ingles na pagsasalita
 Jeje speak – Isinusulat na may pinaghalong mga numero, simbolo at magkakasamang malalaki at maliliit na letra.
 Jargon – Natatanging bokabularyo ng partikular na trabaho o gawain ng tao. Halimbawa ang jargon tulad ng exhibit, appeal,
complainant ay makikilala at matutukoy na ito ay para sa abogado.
Mga halimbawa ng Sosyolek:

Repapips, ala na ako datung eh (Pare, wala na akong pera)
Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang init naman dito!)
Wa facelak girlash mo (walang mukha o itsura ang gelpren mo o kaya ay pangit ng gelpren mo)
Sige ka, jujumbagin kita! (sige ka, bubugbugin kita!)
May amats na ako ‘tol (may tama na ako kaibigan/kapatid o kaya ay lasing na ako kaibigan/kapatid)
ETNOLEK – Barayti ng wika mula sa etnolongguwistikong grupoREGISTER – Dito naiaangkop ng nagsasalita ang uri ng wikang
gionagamit niya sa sitwasyon at kausap. Pormal na pagsasalita ang ginagamit kapag ang kinakausap ay taong may mataas na posisyon,
nakatatanda o di masyoadong kakilala. Di pormal na pananalita kapag ang kausap ay matagal na kakilala, kaklase o kasing edad.
Mga Halimbawa ng Etnolek:
 Vakuul – tumutukoy sa mga gamit ng mga ivatan na pantakip sa kanilang ulo tuwing panahon ng tag-init at tag-ulan
 Bulanim – salitang naglalarawan sa pagkahugis buo ng buwan
 Laylaydek Sika – Salitang “iniirog kita” ng mga grupo ng Kankanaey ng Mountain Province
 Palangga – iniirog, sinisinta, minamahal
 Kalipay – tuwa, ligaya, saya
PIDGIN AT CREOLE – Pidginay ang umusbong na bagong wika at creole namankapag ang pidgin ay nagamit na sa nagdaang taon.
Mga Halimbawa ng Pigdin:
 Ako kita ganda babae. (Nakakita ako ng magandang babae.)

 Kayo bili alak akin. (Kayo na ang bumili ng alak para sa akin.)
 Ako tinda damit maganda. (Ang panindang damit ay maganda.)
 Suki ikaw bili akin ako bigay diskawnt. (Suki, bumili ka na ng paninda ko. Bibigyan kita ng diskawnt.)
 Ikaw aral mabuti para ikaw kuha taas grado. (Mag-aral ka ng mabuti upang mataas ang iyong grado.)
Mga Halimbawa ng Creole:
 Mi nombre – Ang pangalan ko

 Di donde lugar to? – Taga saan ka?
PAHINA 11 NG 54
 Buenas dias – Magandang umaga

 Buenas tardes – magandang hapon
 Buenas noches – Magandang gabi
Register – minsan sinusulat na “rejister”, ito ay barayti ng wikang espisyalisadong ginagamit ng isang partikular na domeyn. Ito ay
may tatlong uri ng dimensyon.
a.) Field o larangan – ang layunin at paksa nito ay naayon sa larangan ng mga taong gumagamit nito.
b.) Mode o Modo – paraan kung paano isinasagawa ang uri ng komunikasyon.
c.) Tenor – ito ay naayon sa relasyon ng mga nag-uusap.
Mga Halimbawa ng Register:
 Mga salitang jejemon

 Mga salitang binabaliktad
 Mga salitang ginagamit sa teks
 Mga salitang ginagamit ng mga iba’t-ibang propesyon gaya ng mga doktor
Ang wika ay makapangyarihan, ito ay nagsisilbing tulay tungo sa pagkakaunawaan at nagbibigay ito ng kapayapaan at katahimikan.
Pero ito rin ay pwedeng magdulot ng polarisasyon o ang pagtanaw ng mga iba’t-ibang bagay sa magkakasalungat na paraan, na
pwedeng lumikha ng hidwaan dahil sa maling paggamit ng mga salita. Tunay nga na ang wika ay buhay.
Gawain bilang 1: Panuto: Ibigay ang kahulugan ng mga barayti ng wika base sa iyong pagkakaunawa. Sundin ang format na
nakalagay sa ibabang bahagi.Gumamit ng isang malinis na papel at doon sagutan ang nasabing gawain.
Etnolek
Dayalek
Sosyolek
Barayti ng
Wika
Pidgin
Idyole
at
k
Creole
Register
Gawain bilang 2: Panuto: Batay sa iyong sariling kaalaman, pananaw, at mga karanasan, tukuyin kung sa anong barayti ng wika
nabibilang ang sumusunod na mga pahayag o sitwasyon. Isulat ang sagot sa linya.
PAHINA 12 NG 54
___________________1. Kilalang-kilala ng madlang tagapanood ang paraan ng pagsasalita ni Noli De Castro lalo na kapag sinasabi
niya ang pamoso niyang linyang “Magandang Gabi, Bayan!”
___________________2. Nagtatagalog din ang mga taga-Morong, Rizal pero may punto silang kakaiba sa Tagalog ng mga taga-
Metro Manila.
___________________3. Marami ang gumagaya sa paraan ng pagsasalita ni Kris Aquino lalo na ang malutong niyang “Ah, ha, ha!
Okey! Darla! Halika!”
___________________4. Nagtagpo ang mga unang nakipagkalakalang Tsino at mga katutubo sa Binondo bago pa man dumating ang
mga Espanyol.Dahil parehong walang alam sa wikain ng isat-isa, bumuo sila ng wikang sinusunod na estruktura at hindi pag-aari ng
sinuman sa kanila.
___________________5. Ang ilan sa mga Tsinong nakipagkalakalan sa ating mga ninuno ay nagpakasal sa mga dalagang taga-
Binondo.Ang wikang kanilang binuo na maituturing na hindi pag-aari ninuman ay siyang nagig unang wika ng mga naging anak nila.
___________________6. Maririnig sa usapan nina Lauto a.k.a. “Laura” at ng kaibigan niya si Danilo a.k.a.”Dana” ang mga salitang
charot,chaka,bigalou, at iba pa.
___________________7. Habang nakasakay sa bus si Norie ay narinig niyang nag-uusap ang dalawang babae sa unahan. Narinig niya
sa usapan ang mga salitang lesson plan,quiz,essay at grading sheets.Mula rito alam na niyang mga guro ang mga nakaupoo sa harap
niya.
___________________8.Habang naghahanda ng report o ulat ang magkaibigan Rio at Len ay maharot at nakatatawa ang ginagamit
nilang mga salita subalit nang maihanda ang mga kagamitan at magsimula silang mag-ulat sa harap ng klase at guro ay biglang nag-
iba at naging pormal ang paraan nila ng pagsasalita.
___________________9. Natutuhan ni Joven ang salitang vakkul mula sa mga Ivatan nang mamasyal siya sa Batanes. Saan maan siya
mapunta ngayon, kapag narinig niya ang salitang vakkul ay alam niyang ang salitang ito ng mga ivatan ay tumutukoy sa gamit nilang
pananggalang sa init at ulan.
___________________10. “Handa na ba kayo?” Ito ang pamosong linyang bionibigkas ni Korina Sanchez sa kanyang programang
Rated K. Kahit hindi ka nakatingin sa telebisyon at naririnig lamang ang kanyang pagsasalita ay tiyak na malalaman mong si korina
nga ito dahil sa sarili niyanf estilo ng pagbigkas.
VI. PAGLALAPAT
Gabay na tanong:
Bakit mahalagang matutuhang tanggapin at igalang ng isang tao ang ibat-ibang barayti ng wikang ginagamit ng ibat-ibang tao sa
paligid? Sa paanong paraan maaaring makatulong ang ganitong pagtanggap?
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa patlang ang titik ng tamang sagot bago ang bilang.
_______1. Tawag sa wika na ginagamit ng mga beki.
a. Jargon b. Gay lingo c. Conyospeak d. Jejespeak
_______2. Tinatawag din sa Ingles na ‘nobody’s native language o katutubong wikang di pag-aari ninuman.
a. Pidgin b. Creole c. Dayalek d. Jargon
_______3. Barayti ng wika mula sa mga etnolongguwistikong grupo.
a. Ekolek b. Idyolek c. Entolek d. Dayalek
_______4. Nakabatay rin ito sa wikang Ingels at Filipino subalit isinusulat nang may pinaghalo-halong numero, mga simbolo, at may
magkakasamang malalaki at maliliit na titik.
a. Conyospeak b. Jargon c. Jejespeak d. Gay lingo
_______5. Barayti ng wikang ginagamit ng partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular na lugar tulad ng lalawigan,
rehiyon, o bayan.
a. Idyolek b. Dayalek c. Etnolek d. Ekolek
_______ 6. Barayti ng wika kung saan naiaangkop ng isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa sitwasyon at sa kausap.
a. Jargon b. Creole c. Pidgin d. Register
_______7. Mga natatanging bokabularyo ng partikular na pangkat ay makapagpapakilala sa kanilang trabaho o Gawain.
a. Sosyolek b. Jargon c. Creole d. Ekolek
_______8. Wikang nagmula sa isang pidgin at naging unang wika sa isang lugar.
PAHINA 13 NG 54
a. Creole b. Register c. Etnolek d. Sosyolek

_______9. Barayti ng wikang nakabatay sa katayuan o antas panlipunan o dimensiyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika.
a. Ekolek b. Dayalek c. Sosyolek d. Dayalek
_______10. Barayting sosyolek ang wikang ito na isang baryant ng Taglish.
a. Coñospeak b. Jejespeak c. Pidgin d.Creole
_______11. Ito ang barayti ng wikang ginagamit ng particular na pangkat ng mga tao mula sa isang particular na lugar ng lalawigan,
rehiyon, o bayan.
a.Dayalek b.Sosyolek c. Idyolek d. Etnolek
________12 Sa barayting ito lumulutang ang katangian ng at kakayahang natatangi ng taong nagsasalita.
a.Dayalek b.Sosyolek c. Idyolek d. Etnolek
________13. Ito ang kabaligtaran ng heurisitiko.
a. Impormatibo bInter-asiyonal c.Personal d. Regulatoryo
________14. Saklaw ng tungkuling ito ang pagpapahayag ng sariling opinion o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan.
a. Impormatibo b. Inter-asiyonal c.Personal d. Regulatoryo
15-20. Tukuyin kong anong barayti ng wika ang mga sumusunod na halimbawa. Isulat ang sagot sa patlang bago ang bilang.
________________________15. Muztah?
________________________16. “Hindi ko kayo tatantanan”
________________________17. Let’s make kain na.
________________________18. Bulanon o sa English ay full moon,
________________________19. Buenas dias
________________________20. Gay Lingo
(Awtor-Koordineytor) at Mary Grace G. del Rosario, pahina 41-57.

Linggo # 4
LESSON 4: GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN
PAHINA 14 NG 54
Ang lipunan ay malaking pangkat ng mga tao na may karaniwang set ng pag-uugali, ideya, saloobin at namumuhay sa tiyak
na teritoryo at itinuturing ang mga sarili bilang isang yunit.
Ang wika, pasalita man o pasulat, ang instrumentong ginagamit ng mga tao sa loob ng lipunang ito upang makipag-ugnayan
sa isa't isa.
Ngunit ano nga ba ang gamit ng wika sa lipunan?
Tulad ng ating paghinga at panglakad, kadalasan ay hindi na natin napapansin ang kahalagahan ng wika sa ating buhay.
Marahil, dahil sa palagi na natin itong ginagamit. Ngunit ang totoo ay hindi natin matatawaran ang kahalagahan ng wika sa
pakikipagkapwa. Ito ay mahalagang instrumentong nag-uugnay sa bawat isa sa lipunan. Ayon kay Durkheim (1985), isang sociologist,
nabubuo ang lipunan ng mga taong naninirahan sa isang pook. Ang mga taong nasa isang lipunan ay may kanya-kanyang papel na
ginagampanan. Sila ay namumuhay, nakikisama, at nakikipagtalastasan sa bawat isa.
II. LAYUNIN
a. matutukoy ang iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan;
b. maipapaliwanag ang gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan ng pagsulat ng sanaysay; at
c. mapahahalagahan ang gamit ng wika sa lipunan sa pamagitan ng concept map.
III. MOTIBASYON
Pagpapakita ng larawan ni Tarzan.
Panuto: Kilala mo ba si tarzan? Kung kilala mo siya, isulat mo sa kahon sa ibaba ang mga katangian niyang hindi mo malilutan.sa
kabilang kahon naman ay paraan ng kanyang pakikipag-uusap.
Mga katangian ni Tarzan Paraan ng pakikipag-usap ni Tarzan
Gabay na tanong:
1. Nagkaintindhan ba si Tarzan at ang mga hayop sa gubat? Bakit?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
2. Batay sa kuwento ni Tarzan, nakikita mo ba ang kahalagahan ng wika?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
3. Kapag ang isang lipunan ay may ibat-ibang wikang ginagamit, nagkakaunawaan ba ang mga naninirahan dito? Sa paanog
paraan?
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________

Ang pinakadiwa ng wika ay panlipunan. Isang magandang ehemplong magpapatunay rito ang kwento ni Tarzan. Mga tunog ng hayop
sa gubat. Ang isang batang walang ugnayan sa ibang tao ay mahihirapang matutong magsalita dahil wala naman siyang kausap.
Maging ang isang taong bagong lipat lang sa isang natututo ng ginagamit nilang wika. Kung gayon, ang isang taong hindi nakikipag-
ugnayan o nakikisalamuha sa isang komunidad ay hindi matututong magsalita sa paraan kung paano nagsasalita ang mga naninirahan
sa komunidad na iyon. Sadyang ang wika nga ay isang sistema ng pakikipag-ugnayan na nagbubuklod sa mga tao. Hindi matatawaran
ang mahalagang gamit nito sa lipunan.
 ANG PITONG TUNGKULIN NG WIKANG INISA ISA NI M.A.K HALLIDAY AY ANG SUMUSUNOD:
1. Instrumental – ito ang tungkulin ng wikang tumutugon sa mga pangangailangan ng tao gaya ng pakikipag-ugnayan sa iba.
Ang paggawa ng liham sa patnugot, at pagpapakita ng mga patastas tungkol sa isang produkto na nagsasaad ng gamit at
halaga ng produkto ay mga halimbawa ng tungkuling ito.
PAHINA 15 NG 54
2. Regulator – ito ang tungkulin ng wikang tumutukoy sa pagkontrol sa ugali o asal ng ibang tao. Ang pagbibigay ng direksyon
haya ng pagtuturo ng lokasyon ng isang particular na lugar, direksyon sa pagluluto ng isang ulam, direksyon sa pagsagot sa
pagsusulit, at direksyon sa paggawa ng anumang bagay ay mga halimbawa at tungkuling regulator.
3. Inter-aksisyonal – ang tungkuling ito ay nakikita sa paraan ng pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang kapwa:
pakikipagbiruan: pakikipagpalitan ng kuro-kuro tungkol sa particular na isyu: pahkukuwento ng malulungkot o masasayang
pangyayari sa isang kaibigan o kapalagayang-loob: paggawa ng liham-pangkabibigan: at iba pa.
4. Personal- saklaw ng tungkulin ito ang pagpapahayag g sariling opinion o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan. Kasama rin
ditto ang pagsulat ng talaarawan at journal, at ang pagpapahayag ng pagpapahalaga sa anumang anyo ng panitikan.
5. Heuristiko- Ang tungkulin ito ay ginagamit sa pagkuha o paghahanap ng impormasyong may kinalaman sa paksang pinag-
aaralan. Kasama rito ang pag-iinterbyu sa mga taong makasasagot sa mga tanong tungkol sa paksang pinag-aaralan:
pakikinig sa radio: panonood sa telebisyon: at pagbabasa ng pahayagan, magasin, blog, at mga aklat kung saan nakakukuha
tayo ng mga impormasyon.
6. Impormatibo- ito ang kabaliktaran ng heuristiko, kung ang heuristiko ay pagkuha o paghanap ng impormasyon, ito naman
ay may kinalaman sa pagbibigay ng impormasyon sa paraang pagsulat at pasalita. Ang ilang halimbawa nito ay pagbibigay-
sulat, paggawa ng pamanahong papel, tesis, panayam, at pagtutUro.
 SI JAKOBSON (2003) NAMAN AY NAGBAHAGI RIN NG ANIM NA PARAAN NG PAGGAMIT NG WIKA:

1. Pagpapahayag ng damdamin (Emotive) – Saklaw nito ang pagpapahayag ng mga saloobin, damdamin, at emosyon.
2. Panghihikayat (Conative) – ito ay ang ginagamit ng wika upang makahimok at makaimpluwensya s aiba sa pamamagitan ng
pag-uutos sa pakiusap.
3. Pagsisimula ng pakikipag-ugnayan (Phatic) – Ginagamit ang wika upang makipag-ugnayan s akapwa at makapagsimula ng
usapan.
4. Paggamit bilang sanggunian (Referential) – Ipinakikita nito ang gamit ng wikang nagmumula sa aklat at iba pang
sangguniang pinagmulan ng kaalaman upang maparating ng mensahe at impormasyon.
5. Paggamit ng kuro-kuro (Metalingual) – ito ang ginagamit na lumilinaw sa mga suliranin sa pamamagitan ng pagbibigay ng
komento sa isang kodigo o batas.
6. Patalinghaga (Portic) – saklaw nito ang gamit ng wika sa masining na paraan ng pagpapahayag gaya ng panulaan, prosa,
sanaysay, at iba pa.
Gawain bilang 1: Panuto: Ibigay kahalagahan sa bawat gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan ng concept map. Isulat ang sagot
sa loob ng bawat kahon. Gumamit ng ibang papel (isang buong papel) para sa pagsagot. Sundin ang pormat na nasa ibaba.
Gamit ng Wika
sa Lipunan
Personal
Interaksiyonal Instrumental Heuristiko
Gawain bilang 2: Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Ipaliwanag.
1. Bakit sinabing ang pinakadiwa ng wika ay panlipunan?

____________________________________________________________________________________________________
2. Kapag ang bata raw ay hindi nakikipag-ugnayan sa iba, ano ang maaaring maging epekto nito sa pagkatuto niyang magsalita?
Ipaliwanag ang sagot.
____________________________________________________________________________________________________
PAHINA 16 NG 54
3. Kapag lumipat ang isang tao sa bagong lugar na gumagamit ng wikang hindi niya alam, ano ang kailangan niyang gawin
upang matutuhan niya ang wika ng mga taong naninirahan doon?
____________________________________________________________________________________________________
4. Ano-ano ang mga tungkulin ng wika sa lipunan ayon kay M.A.K Halliday? Sang-ayon ka bas a mga tinutukoy niyang
tungkulin? Ipaliwanag ang sagot.
____________________________________________________________________________________________________
5. Ano-ano naman ang mga gamit ng wika ayon kay Jakobson? Alin sa mga ito ang hindi mo sinasang-ayunan at alin ang mga
sinasang-ayunan mo? Ipaiwanag ang iyong sagot.
____________________________________________________________________________________________________
6. Batay sa tekstong iyong nabasa, ano ang tunay na halaga ng wika.

____________________________________________________________________________________________________
Gawain bilang 3: Panonood
Panuto: Panoorin ang video na may pamagat na Word of the Lourd: Na matatagpuan sa link na: https://www.youtube.com/watch?
v=XCiz3ccIuRM. Ang video ay may tagal na 2:57 minuto.
Isulat ang buod ng pinanood na video. Sa ilalim nito ay isulat kung anong tungkulin ng wika ang masasalamin sa video. Ipaliwanag
kung bakit ito ang iyong napili. Gumamit ng ibang papel (isang buong papel) para sa pagsagot. Sundin ang pormat na nasa
ibaba.Tunghayan ang pamantayan sa ibaba.
Buod: Nilalaman(iskrip/
istorya,malikhain,angkop sa 30%
Tungkulin ng Wika: tema,orihinal
Kahusayang Teknikal 10%

Paliwanag:
Hikayat sa madla 10%
VI. PAGLALAPAT
Gabay na tanong: Kabuuan 50%
Panuto: Ipaliwanag ang iyong mga sagot sa mga sumusunod na katanungan o pahayag.
1. Bakit mahalaga ang wika sa pagbuo ng nagkakaisa at nagkakaunawaang lipunan?

____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
2. “Mahalaga ang gampanin ng wika sa lipunan. Ito ang susi sa pagkakaisa at pagkakaunawaan.”
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
VII. PAGTATAYA
Panuto I: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa patlang bago ang bilang.
_________1. Ito ang kabaligtaran ng heurisitiko.

a. Impormatibo b. Inter-asiyonal c. Personal d. Regulatoryo
_________2. Saklaw ng tungkuling ito ang pagpapahayag ng sariling opinion o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan.
_________3. Ito ang tungkulin ng wikang tumutugon sa mga pangangailangan ng tao gaya ng pakikipag-uganayan sa iba.
a. Instrumental b. Heuristiko c.Regulatoryo d. Impormatibo
PAHINA 17 NG 54
_________4. Ang tungkuling ito ay ginagamit sa pagkuha o paghahanap ng impormasyong may kinalaman sa paksang pinag-aaralan.
a. Instrumental b. Heuristiko c.Regulatoryo d. Impormatibo
_________5. Angtungkulingito ay nakikitasaparaanngpakikipag-uganyanngtaosakanyangkapwa; pakikipagbiruan;
pakikipagpaitanngkuro- kurotungkolsapartikularnaisyu.
_________6. Ito angtungkulinngwikangtumutukoysapagkontolsaugali o asalngibangtao.
_________7. Ito ay gamit ng wika upang makahimok at makaimpluwensiya sa iba sa pamamagitan ng pag-uutos at pakiusap.
a. Patalinghaga b. Pagpapahayag ng damdamin c. Paggamit ng kuro-kuro d. Panghihikayat
_________8. Saklaw nito ang pagpapahayag ng mga sa loobin, damdamin, at emosyon
a. Pagpapahayag ng damdamin c. Pagsisimulang pakikipag-ugnayan
b. Paggamit bilang Sanggunian d. Paggamit ng kuro-kuro
_________9. Saklaw ng tungkuling ito ang pagpapahayag ng sariling opinyon o kuro-kuro sa paksang pinag-uusapan.
a. Impormatibo b. Heuristiko c. Instumental d. Personal
_________10. Ito ay may kinalaman sa pagbibigay ng impormasyon sa paraang pasulat at pasalita.
a. Interaksyonal b. Instrumental c. Impormatib d. Regulatoryo
_________11. Ito ang tungkulin ng wikang tumutukoy sa pagkontrol sa ugali o asal ng ibang tao.
a. Heuristiko b. Regulatoryo c. Interaksyonal d. Personal
_________12. Tumutugon sa mga pangangailangan ng tao gaya ng pakikipag-ugnayan sa iba.
a. Regulatoryo b. Interaksyonal c. Instrumental d.Heuristiko
_________13. Ito ay nakikita sa paraan ng pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang kapwa.

a. Interaksiyonal b. Instrumental c. Impormatibo d. Personal
_________14. Ito ay ginagamit sa pagkuha o paghahanap ng impormasyong may kinalaman sa paksang pinag-aaralan.
a. Impormatibo b. Instrumental c. Regulatoryo d. Heuristiko
sanggunian
_________15. Ito ay ginagamit sa panonood, blog, at mga aklat
a. Impormatibo b. Heuristiko c. Instumental d. Personal
B. Panuto: Tukuyin ang tungkulin ng mga sumusunod na katanungan. Isulat sa patlang bago ang bilang ang tamang sagot.
__________________________1. Anim ang patay sa trahedya sa lansangan kahapon ng umaga sa may baryo San Agustin.
__________________________2. Magandang umaga Sarah!
__________________________3. Heneral Luna: “Kung magiging isang bansa man tayo kailangan natin ng isang radikal na
pagbabago. Mga kapatid, mayroon tayong mas malaking kaaway kaysa mga Amerikano- ang ating mga sarili.”
__________________________4. Pabili po ng isang kilong asukal at harina.
__________________________5. “Diri na lang ko kutob, diri na lang ko taman, dili na ko mogukod sa tawong kusog modagan.”
PAHINA 18 NG 54
Pangalan: __Sheena Mae M. Salgado_______________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

Hermes______________________________
Guro: ______________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 5
ARALIN 5: KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (UNANG BAHAGI)
Bakit mahalagang matunton ang kasaysayan ng wika? Ano ang kabuluhan nito sa masusing pag-aaral ng wika?
Ang wika ay masistemang balangkas na ginagamit sa pagpapahayag ng kuro- kuro at damdamin sa pamamagitan ng pasalita
at pasulat na paraan upang magkaunawaan ang lahat. Ayon sa pagpapahayag ni Constantino isang dalubwika, ang wika ay maituturing
na behikulo ng pagpapahayag ng damdamin, isang insrumento rin sa pagtatago at pagsisiwalat ng katotohanan. Ayon sa depinisyon ni
Gleason, ang wika ay masistemang balangkas. Lahat ng wika ay nakabatay sa tunog na kung tawagin ay ponema, na ang maagham na
pag-aaral nito ay tinatawag na ponolohiya. Kapag ang ponema ay pinagsama-sama maaaring makabuo ng maliliit na yunit ng salita na
tinatawag na morpema. Sintaksis ang tawag sa makaagham na pinagugnay-ugnay na mga pangungusap. Diskors, kapag nagkaroon ng
makahulugang palitan ng dalawa o higit pang tao.
II. LAYUNIN
a. makikilala ang mga teorya ng pinagmulan ng wika gayon din ang mga teoryang pangwika;
b. makasusulat ng sanaysay patungkol sa napakinggang pagtalakay sa Wikang Pambansa; at
c. matutukoy ang kahalagahan ng Wikang Pambansa.
III. MOTIBASYON
Panuto: Bilang isang mag-aaral, naitanong mo ba sa iyong sarili kong saan nagmula ang wikang iyong sinasalita? Saan nga kaya ito
nagmula? Isulat sa isang buong papel ang iyong mga hinuha kung paano at saan nagmula ang iyong wika?
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (UNANG BAHAGI)

“Ating lingunin ang nakaraan, at alamin ang kasaysayan, ito ang susi upang mapalalim ang pag-unawa sa wikang pambansang anting
pagkakailanlan.”
 Pinagmulan ng wika ayon sa mga propesor sa Komunikasyon na sina Emmert at Donaghy (1981), ang wika, kung ito ay
pasalita, ay isang sistema ng mga sagisag na binubuo ng mga tunog: kung ito naman ay pasulat, ito ay inuugnay natin sa mga
kahulugang nais nating iparating sa ibang tao. Ngunit saan nga ba nagmula ang wika?walang nakakaalam kung paano ito
nagsimula ngunit maraming mga haka-haka at teorya tungkol sa pinagmulan ng wika.
 Paniniwala sa Banal na Pagkilos ng Panginoon – Sa Genesis 2:20 naisulat na ‘ At pinangalanan ng lalaki ang lahat ng mga
hayop, at ang mga ibon sa himpapawid, at ang bawat ganid sa parang’ Ayon sa bersong ito, magagamit kasabay ng
pagkalalang sa tao ay ang pagsilang din ng wika na ginagamit kasabay ng pagkalalang sa tao ay ang pagsilang din sa wika na
ginagamit sa pakikipagtalastasan.
PAHINA 19 NG 54
 Sa Genesis 11:1-9 naman ay ipinakikita ang pinagmulan ng pagkaiba-iba ng wika.

 Ang Tore ng Banal ay hinango sa salitang Latin na auster na nangangahulugang “ south wind “ at neos na ang ibig sabihin ay
“ isla “
MGA TEORYA NG PINAGMULAN NG WIKA
Maraming haka-haka tungkol sa pinagmulan ng wika. Bukod sa dami-daming teorya ng iba’t ibang tao hindi pa rin
maipaliwanag kung saan, paano at kailan talaga nagsimula ang wika. Tinatanggap ng mga dalubwika na hanggang sa ngayon ay wala
pa ring katiyakan ang iba’t ibang teorya tungkol sa pinagmulan nito. Isa itong palaisipang hanggang sa kasalukuyan ay hinahanapan
ng patunay subalit nananatili pa ring hiwaga o misteryo.
Teorya ang tawag sa siyentipikong pag-aaral sa iba’t ibang paniniwala ng mga bagay-bagay na may mga batayin subalit hindi
pa lubusang napapatunayan. Iba’t ibang pagsipat o lente ang pinanghahawakan ng iba’t ibang eksperto. Ang iba ay siyentipiko ang
paraan ng pagdulog samantalang relihiyoso naman sa iba. May ilang nagkakaugnay at may ilan namang ang layo ng koneksiyong sa
isa’t isa. Narito ang iba’t ibang teorya ng wika sa tulong ng talahanayan.
 Tore ng Babel - Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong unang panahon kaya’t walang suliranin sa
pakikipagtalastasan ang tao. Naghangad ang tao na higitan ang kapangyarihan ng Diyos, naging mapagmataas at nag-
ambisyong maabot ang langit, at nagtayo ng pakataas-taas na tore. Mapangahas at mayabang na ang mga tao, subalit
pinatunayan ng Diyos na higit siyang makapangyarihan kaya sa pamamgitan ng kaniyang kapangyarihan, ginuho niya ang
tore. Ginawang magkakaiba ang Wika ng bawat isa, hindi na magkaintindihan at naghiwa-hiwalay ayon sa wikang sinasalita.
(Genesis kabanata 11:1-8)
 Bow-wow - Ayon sa teoryang ito, maaaring ang wika raw ng tao ay mula sa panggagaya sa mga tunog ng kalikasan. Ang
mga primitibong tao diumano ay kulang na kulang sa mga bokabularyong magagamit. Dahil dito, ang mga bagay-bagay sa
kanilang paligid ay natutunan nilang tagurian sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng mga ito. Marahil ito ang dahilan
kung bakit ang tuko ay tinatawag ng tuko dahil sa tunog na nalilikha ng nasabing insekto. Pansinin ang mga batang natututo
pa lamang magsalita. Hindi ba’t nagsisimula sila sa panggagaya ng mga tunog, kung kaya’t ang tawag nila sa aso ay aw-
aw at sa pusa ay miyaw. Ngunit kung totoo ito, bakit iba-iba ang tawag sa aso halimbawa sa iba’t ibang bansa gayong ang
tunog na nalilikha ng aso sa Amerika man o sa Tsina ay pareho lamang?
 Ding-dong - Kahawig ng teoryang bow-bow, nagkaroon daw ng wika ang tao, ayon sa teoryang ito, sa pamamagitan ng mga
tunog na nalilikha ng mga bagay-bagay sa paligid. Ngunit ang teoryang ito ay hindi limitado sa mga kalikasan lamang kungdi
maging sa mga bagay na likha ng tao. Ayon sa teoryang ito, lahat ng bagay ay may sariling tunog na siyang kumakatawan sa
bawat isa at ang tunog niyon ang siyang ginagad ng mga sinaunang tao na kalauna’y nagpabagu-bago at nilapatan ng iba’t
ibang kahulugan. Tinawag din ito ni Max Muller na simbolismo ng tunog.
 Pooh-pooh - Unang natutong magsalita ang mga tao, ayon teoryang ito, nang hindi sinasadya ay napabulalas sila bunga ng
mga masisidhing damdamin tulad ng sakit, tuwa, sarap, kalungkutan, takot, pagkabigla at iba pa. Pansinin nga naman ang
isang Pilipinong napapabulalas sa sakit. Hindi ba’t siya’ y napapa-Aray! Samantalang ang mga Amerikano ay napapa-
ouch! Ano’ng naibubulalas natin kung tayo’y nakadarama ng tuwa? Ng sarap? Ng takot?
 Yo-he-ho - Pinaniniwalaan ng linggwistang si A.S. Diamond (sa Berel, 2003) na ang tao ay natutong magsalita bunga
diumano ng kanyang pwersang pisikal. Hindi nga ba’t tayo’y nakalilikha rin ng tunog kapag tayo’y nag-eeksert ng pwersa.
Halimbawa, ano’ng tunog ang nililikha natin kapag tayo’y nagbubuhat ng mabibigat na bagay, kapag tayo’y sumusuntok o
nangangarate o kapag ang mga ina ay nanganganak?
 Ta-ta - Ayon naman sa teoryang ito, ang kumpas o galaw ng kamay ng tao na kanyang ginagawa sa bawat partikular na
okasyon ay ginaya ng dila at naging sanhi ng pagkatuto ng taong lumikha ng tunog at kalauna’y nagsalita. Tinatawag
itong ta-tana sa wikang Pranses ay nangangahulugang paalam o goodbye sapagkat kapag ang isang tao nga namang
nagpapaalam ay kumakampay ang kamay nang pababa at pataas katulad ng pagbaba at pagtaas na galaw ng dila kapag
binibigkas ang salitang ta-ta.
TEORYA NG PINAGMULAN NG UNANG PILIPINO

I. Teorya ng Pandarayuhan ni Dr. Henry Otley Beyer
1. Negrito 2. Indones 3. Malay
II. Teorya ng Ebolusyon ni Felipe Landa Jocano
1. Homo Erectus philipinensis- nakita sa Cagayan
2. Homo Sapiens - Nakita sa Novaliches
3. Homo Sapiens Sapiens- Taong Tabon sa Palawan
III. Teorya ng Austranesyano ni Peter Bellwood
Mga ninunong malay, indones, lahing pilipino, at lahi ng mga tao sa pacific island. Galing sila sa hilagang Vietnam at timog Tsina.
Nabuhay sila bago dumating si kristo. mula sa Timog tsina sila ay nag tungo sa taiwan at papuntang Pilipinas hanggang makarating sa
timog silangang asya. Nakasakay sila gamit ang balangay. May kaalaman sa paglilibing sa tapayan, at pagtatanim ng palay.
No
PAHINA 20 NG 54
KASAYSAYAN NG WIKA SA PANAHON NG KASTILA

 Ang isinasaalang-alang na ang unang pananakop ng mga Kastila sa ating kapuluan ay ang pananatili rito ni Miguel Lopez de
Legazpi noong 1565, bilang kauna-unahang Kastilang gobernador-heneral.
 Nang ilagay sa ilalim ng koronang Kastila ang kapuluan, si Villalobos ang nagpasiya ng ngalang “Felipinas o Felipinas”
bilang parangal sa Haring Felipe II nang panahong yaon, ngunit dila ng mga tao ay naging “Filipinas.”
 Ayon sa mga Espanyol, nasa kalagayang barbariko, di sibilisado at pagano ang mga katutubo noon.
 Itinuro ng mga Kastila ang Kristiyanismo sa mga katutubo upang maging sibilisado diumano ang mga ito.
 Naniniwala ang mga Espanyol noong mga panahong iyon na mas mabisa ang paggamit ng katutubong wika sa
pagpapatahimik sa mamamayan kaysa sa libong sundalong Espanyol.
 Ang pamayanan ay pinaghati-hati sa apat na ordeng misyonerong Espanyol na pagkaraa’y naging lima. Ang mga ordeng ito
ay Agustino, Pransiskano, Dominiko, Heswita, at Rekolekto upang pangasiwaan ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
 Ang paghahati ng pamayanan ay nagkaroon ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan ng mga katutubo.
 Upang mas maging epektibo ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga misyonerong Espanyol mismo ang nag-aral ng
mga wikang katutubo dahil mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa sa ituro sa lahat ang wikang Espanyol.
 Nabatid nilang sa pagpapalaganap ng kanilang relihiyon, mas magiging kapani- paniwala at mas mabisa kung ang mismong
banyaga ang nagsasalita ng wikang katutubo. Dahil dito, ang mga prayle ay nagsulat ng mga diksiyonaryo at aklat-
panggramatika, katekismo, at mga kumpensyonal para mas mapabilis ang pagkatuto nila ng katutubong wika.
 Mga Akdang Pangwika Arte Y Reglas de la Lengua Tagala. Sinulat ni Padre Blancas de San Jose at isinalin ni Tomas Pinpin
noong 1610. Compendio de la Lengua Tagala Inakda ni Padre Gaspar de San Agustin noong 1703. Vocabulario de la Lengua
Tagala kauna-unahang talasalitaan sa Tagalog na sinulat ni Padre Pedro de San Buenaventura noong 1613. Vocabulario de la
Lengua Pampango unang aklat pangwika sa Kapampangan na sinulat ni Padre Diego Bergano noong 1732.
KASAYSAYAN NG WIKA SA PANAHON NG REBULUSYONG PILIPINO

 300 taon ang pananakop ng mga Kastila, namulat sila sa kaapihang dinanas.
 Sa panahong ito, maraming Pilipino ang naging matindi ang damdaming NASYONALISMO (damdamin bumubugkos sa
isang too sa iba pang mga taong may pagkakapareho sa kanyang wika, kultura o kalinangan, at mga kaugalian o tradisyon)
nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan.
 Nagkaroon ang mga propagandista ng kilusan noong 1872 na siyang naging simula ng kamalayan upang maghimagsik.
 Sa panahong rebolusyon, sumisibol sa mga maghihimagsik ang kaisipang "Isang Bansa, Isang Diwa" Laban sa mga espanyol.
Pinili nila ang Tagalog sa pagsusulat ng mga sanaysay, tula, kuwento, liham at talumpati. Masidhing damdamin laban sa mga
Espanyol ang pangunahing paksa ang kanilang sinulat.
 Noong madiskubre ng mga Espanyol ang katipunan noong Agosto 19, 1896. Napakaraming inaresto at ikinulong na mga
pinaghihinalaan na kasapi ng katipunan. Sinimulan ng mga katipunan sa pamumuno ni Andres Bonifacio ang himagsikan sa
pamamagitan ng pagpunit ng kanilang mga cedula.
 Ang kanilang pagpunit ng cedula ay sumasagisag sa pagpapalaya ng mga Pilipino sa kapangyarihan ng Espanya, ang
pagpunit na ito ay nakilala sa kasaysayan sa tawag na “Sigaw sa Pugadlawin” – ito ang pagsisimula ng Himagsikan ng
Pilipinas laban sa mga Espanyol. Dito ipinakita ng mga Pilipino laban sa mga Espanyol na handa silang mag buwis ng buhay
para sa kapayapaan at kalayaan ng Pilipinas.
 Ito rin ang nagbigay daan sa pagkilala ng Pilipinas bilang kauna-unahang republika sa Asya.
 Katipunan - Ang layunin nito ay ganap na kasarinlan; Wikang Tagalog ang ginamit sa kanilang mga kautusan at pahayagan;
Ito ang sinasabing unang hakbang tungo sa pagtataguyod ng Wikang Tagalog.
 Mga Propagandista Nakipaglaban sa mga Kastila
o Graciano Lopez Jaena Isang Pilipinong mamamahayag, tagapagsalita, rebolusyonaryo, at editor sa kilalang
pahayagan na La Solidaridad. Ang Fray Botod ay kathang satiriko ni Graciano Lopez Jaena noong 1874 tungkol sa
isang paring Espanyol na ginagamit ang relihiyon upang apihin at abusuhin ang iba at upang busugin ang sarili sa
pagkain, salapi, at babae. Ang pangalan ng fraile ay hango sa salitang Hiligaynon na “botod” na nangangahulugang
bundat o malaki ang tiyan dahil sa sobrang pagkain. Fray Botod
o Antonio Luna ay isang Pilipinong parmasiyotiko, at lumaban sa panahon ng rebulosyon sa pamamagitan ng sulat,
merong impresyon na inaambag sa La Solidaridad. Sa kanyang edisyon sa La Solidaridad na sinulat niya ang
kuwento na may pamagat na mga impresyon na nakitungo sa mga Kastilang kaugalian sa ilalim ng pangalang
"Taga-ilog" Taga- Ilog
o Marcelo H. Del Pilar Mas mahusay na kilala bilang Plaridel, ay isang Pilipinong manunulat, abugado, at
mamamahayag. Si Del Pilar, kasama sina José Rizal at Graciano López Jaena, ay kilala bilang isa sa mga lider ng
Kilusang Propaganda sa Espanya.
 Kilusang Propaganda
PAHINA 21 NG 54
o Ang Kilusang Propaganda ay isang kilusan sa Barcelona, Espanya noong 1889 hanggang 1892. Sinimulan ito dahil
sa pagbitay sa tatlong pari na sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora (Gomburza).
o Layunin ng kilusan ang kilalanin ng mga Kastila ang Pilipinas bilang bahagi at lalawigan ng bansang Espanya,
pantay na pagtingin sa bawat Pilipino at Kastila sa harapan ng batas
o Dito nagsimula ang La Solidaridad bilang gamit upang maka propaganda sa Espanya.
 Konstitusyon ng Biak-na-bato noong 1899, ginawang opisyal na wika ang Tagalog, ngunit walang isinasaad na ito ang ang
magiging wikang pambansa ng republika.
V. PAGLALAHAT/GAWAIN
Gawain bilang 1. Panuto: Sumulat ng sanaysay patungkol sa kasaysayan ng wikang pambansa o pinagmulan ng wika. Gumamit ng
isang buong papel para sa nasabing gawain. Tunghayan ang pamantayan sa ibabang bahagi.
PAHINA 22 NG 54
Pamantayan sa paggawa
Introduksyon 15 puntos
Diskusyon/Organisasyon ng mga ideya 10 puntos
Gamit/ Konklusyon 5 puntos
Kabuuan 30 puntos
Gawain bilang 2: Panuto: Tukuyin ang mga pinagdaanag pangyayari ng ating wika sa naunang tatlong panahon na nabanggit sa
araling ito. Isulat sa linya ang mga mahahalagang pangyayari sa bawat panahon.
1. Panahon ng mga Katutubo
-Natuto ang mga tao noon na gumawa ng mga dayalekto at nagimbento ng mga kagamitan o iba't-ibang paraan para mapadali
ang mga gawain at mabawasan ang paghirap nito. At noong panahong iyon din nakaimbento ng makukulay na kasuotan na gawa
sa balat ng hayop.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
2. Panahon ng mga Espanyol
-Isa sa mga pinakamahalagang nangyari noong panahon ng mga Espanyo ay ang pagtatag ng Kristyanismo sa bansang Pilipinas.
Sila ang nagdala ng isang Imahen ng Sto. Niño sa Cebu. Nagkaroon din tayo ng pormal na pag-aaral dahil kasabay ng mga
simbahang pinatayo ay nagtatag din ng mga paaralan, na naging daan natin para matutong mag-sulat, magbasa, matematika,
agham at sining.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
3. Panahon ng rebolusyong Pilipino
-Sa panahong ito ay marami nang naisulat na mga akda sa wikang tagalog. Mas tumindi rin ang damdaming nasyonalismo natin.
Dahil dito ay naging inspirasyon ito sa mga manunulat na nagsusulat ng akdang nagsasagad sa pagiging makabayan.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
VI. PAGLALAPAT
MAHALAGANG TANONG:
1. Bakit mahalagang matunton ang kasaysayan ng wika? Ano ang kabuluhan nito sa masusing pag-aaral ng wika?
____-Ito ay mahalaga dahil ito ay isa sa mga dagdag kaalaman at magkakaroon tayo ng iba't-ibang ideya na maari nating
mailagay sa pang araw-araw na buhay. At upang malaman natin ang pinagmulan kung paano nabuo ang mga salita at
paano ito naging isang
wika.________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
2. Ipaliwanag ang pahayag na ito” Ating lingunin ang nakaraan,alamin ang kasaysayan.Itoy susi sa lalong pagkakaunawa ng
wikang pambansang ating pagkakakilanlan”.
PAHINA 23 NG 54
_____-Parang tulad lamang ito ng kasabihang 'Ang hindi lumingon sa pinanggalingan ay hindi mararating ang
paroroonan.' na kapag alam mo o marunong kang lumingon sa nakaraan ay mas magkakaroon ng sapat na kaalaman
para marating ang sarili nating layunin sa buhay. At ito ay magiging daan para marating ang tagumpay dahil ikaw ay may
sapat na kaalaman.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
___________________________________
3. Sa iyong palagay, totoo nga kayang ang wika ay malaking bahagi upang mapagbuklod ang mamamayan? Ipaliwanag
-Opo, dahil sa pamamagitan ng wika, maihahayag mo ang iyong samut-saring saloobin at opinyon. Basta't irespeto lang
ang bawat pahayag ng isa't-isa. Dahil dito maaari itong maging daan para pagsama-samahin ang bawat mamamayan na
may magandang tungkulin para sa bayan. Halimbawa nalang ang mga komersyal sa telebisyon na hinihikayat ang mga
mamimili. Isa 'yan sa mga halimbawa ng gamit ng wika.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat sa patlang ang tamang sagot.
_____C__1. Siya ang nagmungkahi na turuan ang mga Indio ng wikang Espanyol.
a. Gobernador Sillo b. Gobernador Mello c. Gobernador Tello d. Gobernador Nillo
___B____2. Kailan inulit ni Haring Felipe II ang utos niya tungkol sa pagtuturo ng wikang Espanyol?
a. Abril 9, 1634 b. Marso 2, 1634 c. Febrero 12, 1634 d. Mayo 16, 1634
____A___3. Siya ang Haring lumagda sa isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin ang wikang Espanyol.
a. Carlos IV b. Carlos III c. Carlos II d. Carlos I
____C___4. Naniniwala sila na kinakailangang maging bilingguwal ang mga Pilipino.
a. Carlos II at FelipeI b. Carlos III at Felipe IV c. Carlos I at Felipe II d. Carlos IV at Felipe III
__B_____5. Anong relihiyon ang nais ipalaganap ng mga Prayle?
a. Budismo b. Kristiyanismo c. Judahismo d. Shintoismo
__D_____6. Kailan lumagda si Haring Carlos IV ng isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin ang wikang Espanyol sa lahat ng
paaralang itatatag sa pamayanan ng mga Indio?
a. Setyembre 29, 1978 b. Oktubre 29, 1974 c. Agosto 29, 1976 d. Disyembre 29, 1972
____C___7. Ito ang unang aklat na nailimbag sa Pilipinas, nilalaman nito ang sampung utos ng Diyos, Katekismo, at iba.
a. Doctrina Katolika b. Doctrina Katoliko c. Doctrina Christiana d. Doctrina Christiano
____A___8. Sila ay nagsulat ng mga diksyunaryo, aklat-panggramatika, katekismo at kumpesal upang mapabilis daw ang pagkatuto
nila ng katutubong wika.
a. Prayle b. Pari c. Espanyol d. Katutubo
____C___9. Ilang uri ng mga prayle ang namuno sa mga pamayanan?
a. 3 b. 4 c. 5 d. 6
_____B__10. Sila ang mga unang nandayuhan sa Pilipinas.
a. Katutubo b. Kastila c. Muslim d. Intsik
_____B__11. Ano ang ibigsabihin ng salitang “Nasyonalismo”?
a. Paghihimagsik sa bayan c. Pagtulong sa bayan
b. Pagmamahal sa bayan d. Pagtataksil sa bayan
___D____12. Anong taon nagkaroon ng kilusan ang mga propagandista?
a. 1867 b. 1886 c. 1891 d.1872
____A___13. Sino ang nagtatag ng KKK?
a. Andres Bonifacio b. Emilio Aguinaldo c. Emilio Jacinto d. Apolinario Mabini
____C___14. Ano ang ginamit ng mga propagandista sa kanilang mga kautusan at pahayagan?
a. Wikang Ilokano b. Wikang Espanyol c. Wikang Tagalog d. Wikang Bisaya
___A____15. Isinasaad sa Konstitusyong ito na ang paggamit ng Wikang Tagalog ay opsiyonal.
a. Konstitusyon ng Biak-na-Bato c. Konstitusyon ng Hati-na-Bato
b. Konstitusyon ng Tapyas-na-Bato d. Konstitusyon ng Buo-na-Bato
_____B__16. Ito ang ginamit nila Rizal upang mapagbuklod-buklod ang kanilang mga kababayan.
PAHINA 24 NG 54
a. salapi b. Wika c. Aklat d. Tula

__A_____17. Anong taon pinagtibay ang Konstitusyon ng Biak-na-Bato?
a. 1899 b. 1889 c. 1895 d.1885
____D___18. Siya ang namuno sa Unang Republika ng Pilipinas.
a. Jose Rizal b. Andres Bonifacio c. Emilio Jacinto d. Emilio Aguinaldo
___A____19. Sino ang nais maakit ni Aguinaldo upang maging kasapi sa kanilang samahan?
a. Mga di Pilipino b.Mga di Tagalog c. Mga di Espanyol d.Mga di Katutubo
___D____20. Ano ang ibigsabihin ng KKK?
a. Kagalang-galangang Kataas-taasang Katipunan ng mga Anak ng Bayan
b. Kataas-taasan at Kagalanggalangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan
c.Kagalang-galangan at Kataas-taasang Katipunan ng mga Anak ng Bayan
d. Kataas-taasan Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan
____C___21. Teoryang nagsasabi na ang tao ay bumabanggit ng mga salita kapag siya ay gumagamit ng pisikal na lakas.
a. Teoryang Ding-dong b. Teoryang Yo-he-ho c. Teoryang Pooh-Pooh d. Teoryang Ta-Ta
___B____22. Teorya na ang lahat sa kapaligiran ay may sariling tunog na kumakatawan sa mga nasabing bagay.
a. Teoryang Ta-Ta b. Teoryang Ding-don c. Teoryang Bow-Wow d. Teoryang Ta-Ta
___C____23. Teoryang nangangahulugan ng paalam o goodbye na binigkas ng dila nang pataas-pababa.
a. Teoryang Pooh-Pooh b. Teoryang Yo-he-ho c. Teoryang Ta-Ta d. Teoryang Ding-dong
___C____24. Teoryang ipinalalagay na ang tao ang siyang lumilikha ng tunog at siya ring nagbibigay ng kahulugan dito batay narin sa
kaniyang nadarama.
a. Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay c. Teoryang Pooh-Pooh
b. Teoryang Ta-Ta d. Teoryang Yo-he-ho
___B____25. Teoryang ng wika na kung saan ang pagkilos, pagsayaw, pagbulong ng mga taong kalahok o gumaganap sa mga ritwal
at sinaunang selebrasyon o okasyon ay lumilikha ng mga tunog at pagusal ng mga salita.
a. Teoryang Bow-Wow c. Teoryang Ding-Dong
b. Teoryang Ta-Ta d. Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay
Pangalan: ___Sheena Mae M. Salgado______________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

Hermes______________________________
Guro: ______________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 6
ARALIN 6: KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (IKALAWANG BAHAGI)
Sa ikalimang aralin ng yunit na ito, nabasa mo ang unang bahagi ng kasaysayan ng wikang pambansa. Nabatid mo na ang
ating wika ay nagdaan sa maraming yugto-mula sa Panahon ng mga Espanyol hanggang sa Panahon ng Rebolusyong Plipino. Sa
araling ito ay ipagpapatuloy natin ang kasayasayan ng paglago ng wikang pambansa.
II. LAYUNIN
PAHINA 25 NG 54
a. maipapaliwanag ang mga pinagdaanang pangyayari o kaganapan tungo sa pagbuo at pag-unlad ng Wikang Pambansa;
b. maggagamit ang mga natutunan sa kasaysayan tungo sa pagbuo at pag-unlad ng Wikang Pambansa sa pamamagitan ng
pagsulat ng ng sanaysay; at
c. mabibigyan ng pagpapahalaga ang mga pinagdaanang pangyayari o kaganapan tungo sa pagbuo at pag-unlad ng Wikang
Pambansa.
III. MOTIBASYON
Nagiging makulay ang buwan ng Agosto sa mga paaralan dahil to ang panahon kung kailan ipinagdiriwang natin ang Buwan ng Wika.
Sa kahon sa ibaba ay isulat ang mga bagay na hindi mo malilimutang gawaing iyong sinalihan sa mga nagdaang pagdiriwang ng
Buwan ng Wika. Pagkatapos aysaguitin ang mga tanong sa ibaba ng kaon.
Bakit ba natin ipinagdiriwang ang Buwan ng wika? Ano ba ang kahalagahan nito at ano ang kabutihang dala ng pagdiriwang na ito?
- _________Pinapaalala nito na dapat tayong magdiwang dahil nagkaroon tayo ng sariling wika na dapat nating
ipagmalaki _______________________________________________________________________________
 __Isa itong paraan para hindi natin malimutan ang ating wika.
__________________________________________________________________________________________________
 ____Ang kabutihang dala nito ay : sa pamamagitan nito kaya tayong dalhin ng wika sa tagumpay.
________________________________________________________________________________________________
PANAHON NG MGA AMERIKANO

Pagkatapos ng Kolonyalistang Espanyol, dumating naman ang mga Amerikano sa pamumuno ni Almirante Dewey.
Nagsimula nanaman ang pakikibaka ng mga Pilipino. Lalong nagbago ang sitwasyong pangwika ng Pilipinas dahil nadagdag ang
wikang Ingles na nagkaroon ng malaking kaugnayan sa buhay ng mga Pilipino.
Ginamit ang wikang Ingles bilang wikang panturo nang panahong iyon. Sa dinami-rami ng wika’t wikain sa Pilipinas ay
isang wikang dayuhan ang naging wikang panturo at ito rin ang ginamit na wikang pantalastasan, Buhat sa antas primary hanggang
kolehiyo, Ingles ang naging wikang pangturo.
Jacob Schurman ay naniniwalang kailangan ng Ingles sa edukasyong primary. Nagtakda ang komisyon ng Batas Blg. 74 noong Ika-
12 ng Marso,1901 na nagtatag ng mga paaralang pambayan at nagpahayag na Ingles ang gagawing wikang panturo. Hindi naging
madali ang pagturo ngwikang Ingles ang mga mag-aaral sa ikakaunawa nila ng tinatawag na tatlong R (reading, writing, arithmetic).
Noong 1906, pinagtibay ang isang kurso sa wikang tagalogpara sa mga gurong amerikano atPilipino sa panahon ng bakayon
ng mga mag-aaral. Mga sundalo ang unang nagturo ng Ingles at sumunod ang grupong kinilala bilang Thomasites.
Noong taong 1931, ang Bise Gobernador Heneral George Butte ay nagpahayag ng kanyang panayam ukol sa paggamit ng
bernakular sa pagtuturo sa unang apat na taog sa pag-aaral. Siya ang rin ang nagsabi na kailaman man hindi magiging wikang
pambansa ng mga Pilipino ang Ingles sapagkat hindi nila ito tahanan. Ayon kay Lope K. Santos, ang wikang pambansa ay dapat
ibatay sa isa sa mga umiiral na wika sa Pilipinas.
Taong 1935 naman ang pagsusog na ito ni Pangulong Manuel L. Quezon ay nagbibigay-daan sa probisyong pangwika na
nakasaad sa Artikulo XIV, Seksiyon 3 ng Saligang Batas ng 1935.Nilikha ang batas Komonwelt Blg. 184 na nagsasaad ng opisyal na
naglikha sa surian ng Wikang Pambansa noong ika-13 ng Nobyembre, 1936.Ipinalabas noong 1937 ni Pangulong Quezon ang
PAHINA 26 NG 54
kautusan Tagapagpaganap Blg. 134 na nag-aatas na Tagalog ang maggiging batayan ng wikang gagamitin sa pagbuo ng wikang
pambansa.
PANAHON NG MGA HAPONES

Noong panahon ng mga Hapones nagkaroon ng pagsulong ang wikang pambansa. Sa pagnanais na burahin ang anumang
impluwensiya ng mga Amerikano, ipinagbawal ang paggamit ng Ingles sa anumang aspekto ng pamumuhay ng mga Pilipino. Maging
ang paggamit ng lahat ng mga aklat at peryodiko tungkol sa Amerika ay ipimagbawal din. Ipiagamit nila ang katutubong wika,
partikular angwikang Tagalog, sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan. Masasabing ito ang panahong namayagpag ang panitikang
Tagalog.
Sa panahong ito ipinatupad nila nag Ordinansa Militar Blg. 13 na nag-uutos nag awing opisyal na wika ang Tagalog at ang
wikang Hapones (Nihonggo). Upang maitaguyod din ang patakarang military ng mga Hapones pati naring ang propagandang
pangkultura, itinatag ang tinatawag na Philippine Executive Commision na pinamumunuan ni Jorge Vargas. Nagpatupad ang
komisyong ito ng mga pangkalahatang kautusan buhat sa tinatawag na Japanese Imperial Forces sa Pilipinas.
Pagkaraan ng limang buwang pananakop ng mga hapones ay binuksan muli ang mga paaralang bayan sa lahat ng antas.
Itinuro sa lahat ang wikang Nihonggo.Ang nagsipagtapos ay binigyan ng katibayan upang maipakita ang kanilang kakayahan sa
wikang Nihongo.Ang katibayan ay may tatlong uri: Junior, Intermediate at Senior. Sa panahong ito ay isinilang ang KALIBAPI o
Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas.
PANAHON NG PAGSASARILI HANGGANG SA KASALUKUYAN
Ito ang panahon ng libirasyon hanggang sa tayo ay magsarili simula noong Hulyo 4, 1946. Pinagtibay rin na ang wikang
opisyal sa bansa ay Tagalog at Ingles sa bisa ng Batas Komonwelt Bilang 570.
Ito ang panahon ng pagbangon sa mga nasalanta ng digmaan. Dahil bumabangon pa lamang ang Pilipinas nang mga panahon
iyon, sumentro sa mga gawaing pang ekonomiya ang mga Pilipino. Naramdaman pa rin ang impluwensiyang pang ekonomiko at
panlipunan ng mga Amerikano. Maraming mga banyagang kapitalista, na karamiha’y Amerikano, ang dumagsa sa ating bansa.
Nakaapekto ito sa sistema ng ating edukasyong tumutugon sa pangangailangan ng mga korporasyon at kompanya. Ito ang
naging sanhi ng pagkabantulot sa pagsulong, pag-unlad, at paggamit ng wikang pambansa. Bagama’t ang mga pelikulang Pilipinoo at
komiks ay gumagamit ng wikang Pilipino, naging paboritong midyum pa rin ang Ingles.
Noong Agosto 13, 1959 ay pinalitan ang tawag sa wikang pambasa. Mula sa Tagalog ito ay naging Pilipino sa bisa ng
kautusang Pangkagawaran Blg. 7 ipinalabas ni Jose B. Romero dating kalihim ng edukasyon. Nilagdaan naman ni kalihim Alejandro
Roces at nag-utos na simulan sa taong 1963-1964 na ang sertipiko at diploma sa pagtatapos ay ipalimbag na sa wikang PilipinoNoong
1963, ipinag-utos na awitin ang Pambansang Awit sa titik nitong Pilipino.Ito ay batay sa kautusang Tagapagpaganap Blg. 60 s. 1963
na nilagdaan ni Pangulong Diosdado Macapagal.
Nang umupo sa naman sa Ferdinand E. Marcos bilang pangulo ng Pilipinas inuutos niya, a bisa ng kautusang
Tagapagpaganap Blg. 96 s. 1967 na ang lahat ng edipisyo, gusali at tanggapan ay pangalanan sa Pilipino.
Noong Hunyo 19,1974, ang Kagawaran ng EDukasyon at Kultura sa pamumuno ni Kalihim Juan L. Manuel ay naglabasng
Kautusang Pangkagawaran Blg.25s.1974 ng mga panuntuan sa pagpaptupad ng patakarang Edukasyon Bilingguwal.
WIKA
 SEK. 6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas at Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa
salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa
nararapat na maaaring ipasyal ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at
puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa
sistemang pang edukasyon.
 SEK. 7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at, hangga’t walang
ibang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at
magsisilbing pantulong sa mga wikang panturo doon. Dapat itaguyod nang kusa at opsiyonal ang Kastila at ang Arabic.
V. PAGLALAHAT/GAWAIN
Gawain Bilang 1: Panuto: Sumulat ng isang sanaysay patungkol sa pagbuo at pinagdaraanan ng wikang pambansa bago nabuo at pag-
unlad ng wikang pambansa. Gawin ito isang malinis na papel (buong papel). Tunghayan ang pamantayan na nasa ibabang bahagi.
PAHINA 27 NG 54
Kabuuan 30 puntos
Gawain bilang 2: Panuto: Ipaliwanag ang iyong sagot sa mga sumusunod na katanungan.
1. Paano nabago ang pananakop ng mga Amerikano ang sitwasyong pangwika ng Pilipinas?
 Nabago ito ng magdagdag ng wikang Ingles ang mga Amerikano. At ito ang naging dahilan kung bakit nagkaroon
ng malaking kaugnayan ang kabuhayang ng mga Pilipino.
2. Ano ang naging kalagayan ng wikang Tagalog noong panahon ng mga Amerikano?
 Nagkaroon ng batas opisyal na ang wikang Tagalog ay ang magiging batayan ng wikang pambansa ng Pilipinas.
3. Ano ang nilalaman ng Batas BIlang 74? Makatwiran ba ang itinatakda nito? Ipaliwanag ang iyong sagot?
Batas kung saan itunuturo ang wikang Ingles sa mga paaralan.
4. Masasabi mo bang nanganib ang wikang Tagalog noong panahon ng mga Amerikano? Bakit?
 Sa tingin ko po ay oo, dahil itinuro nila ang kanilang wika upang magamit ng ating Katutubo ngunit, ito ay
sumosobra dahil halos hindi pa tayo nagkakaroon ng wikang opisyal noon.
PAHINA 28 NG 54
5. Anong Pagbabagong pangwika ang idinulot ng pananakop ng mga Hapones?

 Mas naging matindi ang narasan noon dahil sa panahon ng Hapon ay gusto nilang burahin ang anumang bakaa
ng Amerikano kasama ang wikang Tagalog.
6. Ano ang naging kalagayan ng wikang Tagalog sa panahong ito?

 Ito ay gusto nilang burahin
7. Bakit sinasabing ang panahon ng mga Hapones ang panahong namayagpag ang panitikang tagalog? Paano nagyari ito?
Pagkaraan ng limang buwang pananakop ng mga hapones ay binuksan muli ang mga paaralang bayan sa lahat ng
antas. Itinuro sa lahat ang wikang Nihonggo.Ang nagsipagtapos ay binigyan ng katibayan upang maipakita ang kanilang
kakayahan sa wikang Nihongo.Ang katibayan ay may tatlong uri: Junior, Intermediate at Senior. Sa panahong ito ay isinilang
ang KALIBAPI o Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas.
VI. PAGLALAPAT
MAHALAGANG TANONG:
1. Bakit kailangang isulong at suportahan ang pagtataguyod ng Wikang Pambansa?
-Para magkaroon ng katibayan na itinaguyod ang wikang pambansa at para magkaroon ito ng proteksyon laban sa mga
magsasawalang bahala dito.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
2. Sa iyong palagay, bakit itinuturo ng banyagang mananakop sa mga katutubo ang kanilang wikang banyaga?
-Para tayo ay maintindihan nila at ganoon din tayo sa kanila. Dahil kung hindi nila iyon ituturo ay magkakaroon ng hindi
pagkakaintindihan sa pamamagitan ng banyaga at ng ating katutubo.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Isulat ang tinutukoy ng bawat pahayag. Ilagay ang iyong sagot sa patlang
___Jacob __Schuttmann______________1. Siya ay naniniwalang kailangan ng Ingles sa edukasyong primary.
___Thomasites_______________2. Mga sundalo ang unang nagturo ng Ingles at sumunod ang grupong kinilala
bilang________________
______1906_____________3. Kailan ipinagtibay ang isang kurso sa wikang tagalong para sa mga gurong Amerikano at Pilipino sa
panahon ng bakayon ng mgamag-aaral?
___Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas____________4. Ano ang kahulugan ng KALIBAPI?
____Agosto, 13,_1959______________5. Kailan pinalitan ang tawag sa wikang pambasa.Mula sa Tagalog at ito ay naging Pilipino sa
bisa ng kautusang Pangkagawaran Blg. 7
_Bise Gobernador Heneral_George Bulge_________________6. Siya ang nagpahayag ng kanyang panayam ukol sa paggamit ng
bernakular sa pagtuturo sa unang apat na taog sa pag-aaral. Siya ang rin ang nagsabi na kailaman man hindi magiging wikang
pambansa ng mga Pilipino ang Ingles sapagkat hindi nila ito tahanan
___Lope K. Santos________________7. Ayon sa kanya ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa isa sa mga umiiral na wika sa
Pilipinas
8-10. Ibigay ng tatlong R na ginamait sa pagturo ng wikang Ingles.
8._____Reading___________________
9._______Writing_______________________10._______Arithmetic_________________________
11-25. Balikan at isulat ang mga pangyayaring nagpakitang muntik nang maisantabi ang pambansang wika. Isulat ang pangyayari sa
tamang kahon. (5 puntos bawat bilang)
Panahon ng mga Amerikano Panahon ng mga Hapones Panahon ng Pagsasarili hanggang sa
Kasalukuyan
Ginamit ang wikang Ingles bilang Noong panahon ng mga Hapones Noong Hunyo 19,1974, ang Kagawaran
wikang panturo nang panahong iyon. nagkaroon ng pagsulong ang wikang ng EDukasyon at Kultura sa
PAHINA 29 NG 54
Sa dinami-rami ng wika’t wikain sa pambansa. Sa pagnanais na burahin pamumuno ni Kalihim Juan L. Manuel
Pilipinas ay isang wikang dayuhan ang ang anumang impluwensiya ng mga ay naglabasng Kautusang
naging wikang panturo at ito rin ang Amerikano, ipinagbawal ang paggamit Pangkagawaran Blg.25s.1974 ng mga
panuntuan sa pagpaptupad ng
ginamit na wikang pantalastasan, ng Ingles sa anumang aspekto ng
patakarang Edukasyon Bilingguwal.
Buhat sa antas primary hanggang pamumuhay ng mga Pilipino. Maging
kolehiyo, Ingles ang naging wikang ang paggamit ng lahat ng mga aklat at
pangturo. peryodiko tungkol sa Amerika ay
ipimagbawal din. Ipiagamit nila ang
katutubong wika, partikular
angwikang Tagalog, sa pagsulat ng
mga akdang pampanitikan.
Masasabing ito ang panahong
namayagpag ang panitikang Tagalog.
Pangalan: __Sheena Mae M. Salgado_______________________________________ Strand and Pangkat: ___Humss-
Hermes___________________________
Guro: ___Ms. Balarbar____________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 8
ARALIN 7: MGA SITWASYONG PANGWIKA SA PILIPINAS
Sa SWS survey noong 1992, 18% lamang ng mga Pilipino ang may ganap na kahusayan sa paggamit ng wikang Ingles,
karamihan sa kanila'y isinilang at lumaki sa Amerika at bumalik lamang sa Pilipinas.
Sa SWS Survey Disyembere 1995 lumabas ang mga sumusunod: Sa tanong na “Gaano kahalaga ang pagsasalita ng Filipino”
2/3 ang nagsabing mahalagang- mahalaga ito. 71% Luzon 55% Visayas 50% Mindanao Pilipinong ABC (mayayaman, angat sa
buhay),73% ang nagsabing mahalagang-mahalaga an pagsasalita ng Filipino.Ayon sa survey ng SWS noong Abril 8 hanggang
16,1998, ang unang wika sa tahanan ng mga Pilipino ay: 35% Filipino 24% Cebuano 11% Illongo 8% Kapampangan 5% Ilokano 1%
Ingles.
II. LAYUNIN
a. malalaman ang kahulugan ng ibat-ibang sitwasyong pangwika;
b. matutukoy ang ibat-ibang sitwasyong pangwika; at
c. magagamit at napahahalagahan ang ibat-ibang sitwasyong pangwika.
III. MOTIBASYON
Tanong ko Sagutin mo!
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong kaugnay ng paggamit ng wika.
1.Kailan ka huling nagpadala ng text message o SMS?_________Noong October 23.
______________________________________________
Maaari mo bang isulat sa linya ang huling mensaheng ipadala mo?
______'Nay walang nang baka, baboy nalang po ba? '
______________________________________________________________________________________________________
2.Kailan ka huling nagpost ng status sa facebook o instagram?_____Hindi ko na po matandaan.
__________________________________________
Naalala mo ba kong ano ang nilalaman ng iyong post?_____________Ang aking larawan.
_________________________________________________________________________________________
ang post mo ba ay nakasulat sa Filipino Ingles• Taglish ?
PAHINA 30 NG 54
3.Ano ang pinakahuling palabas ang pantelebisyong pinanood mo?___________Ang 'The Corpse Bride'.
___________________________
Anong wika ang ginamit dito?_____Ingles________________________________________?
Gabay na tanong:
- Batay sa mga isinagot mo sa tanong,ano sa palagay mo ang sitwasyon o kalagayan ng wikang Filipino sa iyong sarili at sa
inyong tahanan sa kasalukuyang panahon?
________________Maayos naman po dahil palagi naming ginagamit ay wikang tagalog.
____________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
- Ano naman ang kasalukuyang kalagayan ng wikang Ingles sa iyong sarili at sa iyong tahanan?
____________Sa tingin ko po ay ayos lang din po dahil minsan ay nanonood kami ng palabas na Ingles ang lenggwahe.
____________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________

SITWASYONG PANGWIKA SA TELEBISYON
 Ang telebisyon ang itinuturing na pinakamakapangyarihang media sa kasalukuyan.

 Ang mabuting epekto ng paglaganap ng cable o satellite connection para marating ang malalayong pulo
at bansa.
 Wikang Filipino ang nangungunang midyum sa telebisyon.
 Ang mga palabas o programa ay sinusubaybayan ng halos lahat ng milyong milyong manunuod.
Sitwasyong Pangwika sa Radyo at Dyaryo
 Filipino rin ang nangungunang wika sa radio, mapa-AM man o FM.

 Ang mga estasyon sa probinsya ay gumagamit ng rehiyonal na wika ngunit kung may
kapanayam sila ay karaniwan sa wikang Filipino sila nakikipag-usap.
 Sa dyaryo ay wikang ingles ang ginagamit sa broadsheet at wikang Filipino naman sa tabloid.
BROADSHEET TABLOID
 Ganun din sa Dyaryo lalo
na sa mga tabloid kung
saan mas tinatangkilik
kumpara sa broadsheet na
ang wikang ginagamit ay
ingles.
KATANGIAN NG
TABLOID
 Nagtataglay ng malalaki at
nagsusumigaw na headline
na naglalayong maakit agad
ang mambabasa.
 Ang nilalaman ay
karaniwang senseysyonal na naglalabas ng impormalidad.
 Hindi pormal ang mga salita.
SITWASYONG PANGWIKA SA PELIKULA
PAHINA 31 NG 54
 Bagamat mas maraming banyaga kaysa lokal na pelikula ang naipalalabas sa ating bansa taon-taon, tinatangkilik pa rin ng
mga Pilipino ang pelikulang lokal dahil dun nila mas naiintindihan ang nais iparating ng kwento.
 Ingles ang kadalasang pamagat ng mga pelikulang Pilipino.
 Filipino ang lingua franca o pangunahing wika ang ginagamit.
 Layuning makaakit ng mga manoood upang malibang sa kanilang palabas.
 Malawak ang impluwesya dahil sa tulong nito mas marami ng mamamayan ng bansa ang nakauunawa at nakapagsasalita ng
wikang Filipino.
 Ang nananaig na tono ay impormal at waring hindi gaanong strikto sa pamantayan ng propesyonalismo.
SITWASYONG PANGWIKA SA IBA PANG ANYO NG KULTURANG POPULAR

1. Fliptop
 Ito ay pagtatalong oral na isinasagawa ng pa-rap. Nahahawig ito sa balagtasan dahil ang mga salitang
ginagamit ay magkakatugma. Walang malinaw na paksa ang Fliptop.
 Nahahawig sa balagtasan dahil ang bersong nira-rap ay magkakatugma bagamat sa fliptop ay hindi
nakalahad o walang malinaw na paksang tinatalakay.
 Gumagamit ng di pormal na wika at walang nasusulat na iskrip.
 Ang kompetisyon ay tinatawag na “battle league” at kung isinasagawa sa wikang ingles ay tinatawag
na “Filipino Conference Battle”
2. Pick-up Lines
 Sinasabing makabagong bugtong kung saan may tanong na
sinasagotng isang bagay na madalas maiuugnay sa pag-ibig at
iba pang aspekto ng buhay.
 Karaniwang Wikang Filipino ang ginagamit ngunit may
pagkakataon ring nasa wikang Ingles o kaya naman ay Taglish.
3. Hugot Lines
 Ang hugot lines ay tinatawag ding love lines o love quotes.
 Karaniwang nagmula sa linya ng ilang tauhan sa pelikula o telebisyon na nagmarka sa puso’t isipan ng mga nanunuod.
 Minsan ay nakasulat sa Filipino subalit madalas ay Taglish.
4. Text
 Ang SMS (Short Messaging System) na kilala bilang text message o text ay isang mahalagang bahagi ng komunikasyon sa
ating bansa.
 Kinikilala ang bansang Pilipinas na “TEXT CAPITAL OF THE WORLD”
 Gumagamit ng code switching.
 Walang sinusunod na rule.
5. Social Media at Internet
 Filipino ang madalas na ginagamit sa social media, karaniwan din ang paggamit ng code
switching (pagpapalit-palit ng ingles at Filipino) sa pagpapahayag gayundin ang pagpapaikli ng
mga salita.
 Mas pinag iisipang mabuti ang gagamiting salita bago i-post.
 Naglalaman ng mga sumusunod:
o Impormasyon sa iba’t ibang sangay ng pamahalaan
o Mga akdang pampanitikan
o Awitin
o Resipe
o Rebyu ng pelikulang Pilipino
o Impormasyong pangwika
o Kalakalan
 Nananatiling Filipino ang at iba’t ibang barayti nito ang wika sa mga pagawaan o production line, mga mall, mga restoran,
mga pamilihan, mga palengke, at maging direct selling.
 Ingles ang pangunahing ginagamit sa pakikipag komunikasyon maging sa mga dokumentong ginagamit.
 Gumagamit rin ng Filipino kapag nag iindorso ng produkto sa mga mamamayang Pilipino.
PAHINA 32 NG 54
6. Pamahalaan
 Sa bisa ng atas tagapagganap Blg. 335, serye ng 1988 na “nag aatas sa lahat
ng mga kagawaran, kawanihan, opisina, ahensya, at instrumentality ng
pamahalaan na magsagawa ng mga hakbang na kailangan para sa layuning
magamit ang Filipino sa opisyal na mga transaksiyon, komunikasyon at
korespondensiya,”
7. Edukasyon
Nananatiling bilingual ang wika na ginagamit sa pagtuturo sa mga matataas na antas.
DepEd Order No.74 of 2009
K hanggang grade 3 ay unang wika ang gagamitin bilang panturo.
Sa mataas na antas ay nananatiling bilinggwal ang wikang panturo. (Filipino at Ingles)
Gawain bilang 1: Isa sa mainit na pinag-uusapan sa social media ang tungkol sa
pagpapataw ng tax at pagbubukas ng Burue of Customs sa ilang balikbayan boxes na
ipinapadala ng mga OFW.basahin mabuti ang mga post at komento sa Facebook
kaugnay ng nasabing isyu. Sagutin ang mga tanong tungkol sa pagkakagamit ng wika sa mga nabasang pahayag pagkatapos.
1.Anong damdamin ang namayani sa mga Facebook post at komentong binasa mo?
____________________________________________________________________________________________________________
2.Bakit kaya ganoon ang naging damdamin ng mga nag-post at nagkomento sa Facebook kaugnay ng isyu?
___________Namayi ang nangongontrang damdamin. Dahil tutol sila sa pagbubukas ng balikbayan boxes
_________________________________________________________________________________________________
3.Paano ginamit o ano ang naging pangunahing tungkulin ng wika sa mga nabasa mong pagpapahayag?
___________Nakapaghayag ng kanya-kanyang opinyon at nakapaglabas ng kanya-kanyang saloobin.
_________________________________________________________________________________________________
4.Anong sitwasyong pangwika ang masasalamin sa mga binasa?
____________Social Media at Internet
________________________________________________________________________________________________
PAHINA 33 NG 54
Gawain bilang 2: Panuto: Gumawa ng isang sanaysay patunkgol sa kung paano makakatulong ang Flip-top at pick-up Lines sa
paglago ng ating wika. Isulat sa isang buong dilaw na papel. Tunghayan ang pamantayan sa ibaba.
PAHINA 34 NG 54

Kabuuan 30 puntos
VI. PAGLALAPAT
Gabay na tanong: Ipaliwanag ang mga sumusnod na tanong.
1. Ano ang nararamadaman mo kung ikaw ay patutungkulan ng mga pick-up line o hugot line ng isang nagmamahal?
______Hindi ko alam, dipende siguro kung gusto ko din ang magpapatungkol ng mga pick-up line ay kikiligin na'ko ngunit kung hindi
ay matatawa.
____________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________
2. Paano mailalarawan ang sitwasyon ng wikang Filipino sa ibat-ibang laranagan sa kasalukuyang panahon? Sa paanong paraan ka
makatutulong upang higit na mapaunlad o mapalaganap pa ito?
______Nagagamit pa din naman ang wikang Filipino sa iba't-ibang larangan ngunit madalas ay nahahaluan na ng Ingles na
lenggwahe. Makakatulong siguro akong mapaunlad ito kung pangangaralan ang kapwa kabataan na huwag nating kalilimutan ang
wikang pinagmulan.
____________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________
VII. PAGTATAYA
A. Panuto: Tukuyin kung sa anong propesyon, gawain o larangan nabibilang ang mga nakatalang termino ojargon sa bawat bilang.
Isulat sa patlang ang sagot.
___Teacher/Guro____________1. Lesson plan, test paper, essay
___Doctor/Doktor____________2. Check-up, war, x-ray, diagnosis, prognosis
___Accountant/Cashier____________3. Account, balance, debit, credit, cash flow
___Chef____________4. Food, beverage, server, menu, shelf life
___Basketball/ Player____________5. Ring, coach, ball, backcourt, offensive foul
__Ako po yata ito ma'am?_____________6. Post, faebook, instagram, comment, like, share
___Attorney/Abugado____________7. Objection, sustained, overruled, prima facie, habeas corpus
___Model/Artista____________8. Runaway fashion, casting agency
___Engineer/Inhinyero____________9. Blueprint, design, scale, construction
___Baker/Panadero____________10. Dough, oven, grease, knead, rolling pin.
B. Ibigay ang mga sumusunod:

11-15. Limang pick-up lines.
11. :Yelo ka ba? ; Bakit? :Ang sarap mong ihampas sa pader.
12. :Tao ka ba? ; Bakit? : 'Di ko sure. Hehe.
13. :Kape ka ba? ; Bakit? :Ang itim mo kase.
14. :Puno ka ba? ; Bakit? :Maugat ka e. HAHAHA!
15. :Red horse ka ba? ; Bakit? : Ang lakas kasi ng tama ko sa'yo! (Yieee) charot.
16-20 Limang hugot lines.
16. Noon hinihintay ang kabilugan ng buwan bago ikasal. Ngayon hinihintay ang kabilugan ng tiyan bago ikasal.
17. Sana pala tattoo nalang ako para lagi akong nakatatak sa'yo.
18. Mabuti pa 'yong bubuyog may Honey, ako wala :((.
19. Bago magmahal ng iba, unahin ang pamilya dahil sila ang tunay na mahalaga. ;)
20. Noong elementary ako palagi akong pasado. Ngayon grades ko.. kumplikado. (Hehe ma'am baka naman po. hihihi joke lang
po. ) Ps: baka matuluyan.
PAHINA 35 NG 54
Pangalan: ___Sheena Mae M. Salgado______________________________________ Strand and Pangkat: ____Humss-

Hermes__________________________
Guro: __Ms. Balarbar_____________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 9
ARALIN 8: KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO
KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO -Sa pagtuturo at pagkatuto ng wika hindi sapat na alam ang tuntuning pang-gramatika.
-Ang pangunahing layunin sa pagtuturo ng wika ay magamit ito ng wasto sa mga angkop na sitwasyon, maipahatid ang tamang
mensahe at magkaunawaan ng lubos ang dalawang taong nag-uusap.
KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO. Nilinang nila ni John J. Gumperz ang konseptong ito bilang tugon sa
kakayahang lingguwistika. Kakayahang Pangkomunikatibo Bilang reaksyon sa kakayahang lingguwistika (lingguistic competence) ni
Noam Chomsky noong 1965.Kakayahang Pangkomunikatibo Ayon kay Hymes sa nagsasalita ay hindi sapat ang magkaroon ng
kakayahang lingguwistika upang epektibong makipagtalastasan gamit ang wika. Kakayahang Pangkomunikatibo Nararapat din niyang
malaman ang paraan ng paggamit nito.
II. LAYUNIN
a. mabibigyang kahulugan ang mga salitang ginami sa pamamagitan ng concept map;
b. makabubuo ng angkop na salita, pangungusap ayon sa konteksto; at
c. makapagpapahayag ng sariling pananaw na kahawig ng katangian ng tauhan sa binasa.
III. MOTIBASYON
Gabay na tanong: Ipaliwanag ang pahayag base sa iyong pagkakunawa.
“Hindi sapat na ang tao’y matuto ng lengguwahe at makapagsalita, marapat ding maunawaan at magamit nito nang tama ang wika”.
____________________________________________________________________________________________________Ako ay
sumasang-ayon sa pahayag, dahil ano nga ba ang silbi ng wika kung hindi naman naiintindihan at Paano natin ito magagamit? Hindi
ba? Dapat kung aaralin ang lengguwahe ay nararapat na ito din ay ating
naiintindihan.________________________________________________________________________________________________
____________________
KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO
Si Dell Hathaway Hymes ay isang mahusay, kilala, at maimpluwensyang lingguwista at anthropologist. Mula sa kanyang
mga pag-aaral ipinakilala niya ang konsepto ng kakayahang pangkomunikatibo o communicative competence na nakaapekto nang
malaki sa mundo ng linguwistika.
Kinilala sa Dell Hymes bilang sociolinguist, anthropological linguist at linguistic anthropologist:
 SOCIOLINGUIST – Pinag-aaralan kung paano nakaaapekto ang wika sa tao. Sa kanyang edad, kasarian, paniniwala
etc.
 ANTHROPOLOGICAL LINGUIST – Pinag-aaralan ang relasyon ng wika at kultura.
 LINGUISTIC ANTHROPOLOGIST – Pinag-aaralan kung paano natututunan ang kultura gamit ang wika.
Ipinakilala naman ni Noam Chomsky ang Linguistic Competence noong 1965.
Sa pagtuturo at pagkatuto ng wika, hindi sapat na matutuhan lang ang mga tuntuning pang gramatika. Ang pangunahing
layunin sa pagtuturo ng wika ay magamit ito ng wasto sa mga angkop na sitwasyon upang maging maayos ang komunikasyon,
maipahatid ang tamang mensahe, at magkaunawaan nang lubos ang dalawang taong nag-uusap. Kapag umabot na rito, masasabing
PAHINA 36 NG 54
ang taong ito ay nagtataglay na ng kakayahang pangkomunikatibo o communicative competence at hindi na lang basta kakayahang
lingguwistiko o gramatikal kaya naman, siya ay maituturing na isa nang mabisang komyunikeytor.
KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO
(KAKAYAHANG LINNGUWISTIKO O GRAMATIKAL)
 Kakayahang Gramatikal Ayon kina Canale at Swain, ito ay ang pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya,
morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga tuntuning pang-ortograpiya.
 Kakayahang Gramatikal Ang komponent na ito ay magbibigay kakayahan sa taong nagsasalita upang magamit ang kaalamn
at kasanayan sa pag- unawa at pagpapahayag sa literal na kahulugan ng mga salita.
 Mungkahing Komponent ng Kakayahang Lingguwistiko o Kakayahang Gramatikal (Celce- Murcia, Dornyei, at Thurell –
1995)
MUNGKAHING KOMPONENT NG KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO O KAKAYAHANG GRAMATIKAL
 Sintaks (pagsasama-sama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan.)

 Estruktura ng pangungusap
 Tamang pagkakasunod-sunod ng mga salita
 Uri ng pangungusap ayon sa gamit (pasalaysay, patanong, pautos, padamdam)
 Uri ng pangungusap ayon sa kayarian (payak, tambalan, hugnayan, langkapan)
 Morpolohiya (mahahalagang bahagi ng salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng pananalita)

 Iba’t ibang bahagi ng pananalita
 Prosesong derivational at inflectional
 Pagbubuo ng salita
 Leksikon (mga salita o bokabularyo)

 Pagkilala sa mga content words o function words
 Konotasyon – pansariling pagpapakahulugan
 Denotasyon – Mismong kahulugan ng isang salita
HAL. BUWAYA
Denotasyon – Isang mabangis na hayop
Konotasyon – Kurakot, gahaman
 Kolokasyon – pagtatambal ng mga salita
HAL. Hanapbuhay, pusong-mamon
 Ponolohiya o Palatunugan
 Segmental
 Katinig, patinig, tunog
 Suprasegmental
 Diin, intonasyon, hinto
 Ortograpiya
 Mga grafema (titik at di-titik)
 Pantig at palapantigan
 Tuntunin sa pagbaybay
 Tuldik
 Mga bantas
Gawain bilang 1: Panuto: Ibigay ang kahulugan ng mga Kakayahang pangkomunikatibo base sa iyong pagkakaunawa. Sundin ang
format na nakalagay sa ibabang bahagi. Gumamit ng isang malinis na papel at doon sagutan ang nasabing gawain.
PAHINA 37 NG 54
Sintaks
Ponolohiy LInguist
a
Komunik
atibong
Komunik
asyon
Ortograpi
ya
Gramat
ika
VI. PAGLALAPAT
Gabay na tanong:
1.Masasabi bang ikaw ay nagtataglay nang kakayahang komunikatibo sa kasalukuyang antas mo sa pag-aaral? Magbigay ng patunay.
__________________________________________________________________________________________________Masasabi
kong ako ay nagtataglay ng kakayahang komunikatibo , dahil ako ay nasa ikalabing-isang antas ng senyor high school. At ako
ay kukuha ng kursong Edukasyon upang mas madagdagan ang aking kaalaman.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
__________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Pilipin ang titik ng tamang ng sagot. Isulat sa patlang bago ang bilang ang sagot.
__B____1. Pagkilala sa mga content words o function words
a. Ortograpiya b.Leksikon c. Sintaks d.Morpolohiya
__C____2. Ito ang pagsasama-sama ng mga salita upang makabuo ng pangungusap na may kahulugan.
__A____3. Mga grafema (titik at di-titik)
__D____4. Ito ay mahahalagang bahagi ng salita tulad ng iba’t ibang bahagi ng pananalita
__D____5. Ito pansariling pagpapakahulugan
a. Denotasyon b.ponolohiya c. gramatika d. konotasyon
PAHINA 38 NG 54
__A____6. Mismong kahulugan ng isang salita

__C____7. Pinag-aaralan kung paano natututunan ang kultura gamit ang wika.
a. Sociolinguist b. Anthropological Linguist c. Linguistic Anthropologist
__A____8. Pinag-aaralan kung paano nakaaapekto ang wika sa tao. Sa kanyang edad, kasarian, paniniwala etc.
a. Sociolinguist b. Anthropological Linguist c. Linguistic Anthropologist d. Archeologist
__C____9. Pinag-aaralan ang relasyon ng wika at kultura.
a. Sociolinguist b. Anthropological Linguist c. Linguistic Anthropologist d. Archeologist
__C____10. ito ay ang pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga
tuntuning pang-ortograpiya.
Pangalan: __Sheena Mae M. Salgado_______________________________________ Strand and Pangkat: ____Humss-

Hermes__________________________
Guro: ___Ms. Jennifer Balarbar____________________________________ Period cover:
____________________________
Linggo # 10
ARALIN 9: KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO (KAKAYAHANG

SOSYOLINGGUWISTIKO)
Kakayahang Pangkomunikatibo ng mga Pilipino (Kakayahang Sosyolingguwistiko) “Ang wika’y mabisang instrumento sa
pakikipag-ugnayan. Ito ay daan upang magkaunawaan” Ayon sa mga pag-aaral na isinigawa ni Dua (1990) ang ilan sa mga
pangunahing dahillan sa hindi pagkakaunawaan ng dalawang taong nag- uusap ay pwedeng mag-ugat sa mga posibilidad na maaring
magmula sa taong nagsasalita tulad ng:
a. Hindi lubos na nauunawaan ng nagsasalita ang kanyang intensyon; at
b. Hindi maipahayag ng maayos na nagsasalita ang kanyang intensyon
II. LAYUNIN
a. malalaman ang mga dapat isalang-alang sa epektibong komunikasyon sa pamamagitan ng
graphic organizer;
b. makabubuo ng angkop na salita at paraan ng paggamit nito sa pagdadiyalogo; at
c. mapahahalagahan ang mga dapat isa alang-alang sa sitwasyon ng kausap.
III. MOTIBASYON
Tanong ko, sagot mo!
1.Naranasan mo na bang may kausap kang nainis o nagtampo sa iyo nang halos hindi mo naman namalayan kung ano ang nasabi
mong masama? Wala ka naming intensyong manakit subalit nagdudulot na pala ng pagdarama o pagtatampo sa kausap mo ang sinabi
mo. Isulat sa linya sa ibaba ang naging usapan ninyo.
_Naranasan ko na po ang sitwasyong tinutukoy sa unang bilang. Ang pinag-uusapan namin ay tungkol sa kanyang iniidolo mga
koreano.
____________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
2. Surii mo ngayon ang naisulat mong usapan. Sa iyong palagay,alin sa mga sinabi mo ang hindi nagustuhan ng kausap mo?
_Iyong hindi ako pabor sa grupong gustong-gusto niya.
____________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________
3.Kung bibigyan ka ng pagkakataong sabihin uli ito a kanya, paano mo iaayos ang pagkakasabi mo upang hindi mo masaktan ang
kalooban niya at hindi rin mawala ang mensaheng nais mong iparating sa kanya?
PAHINA 39 NG 54
__Sasabihin ko sa kanya ng mas malinaw upang maintindihan niya ng maayos at ipapaliwanag ko upang hindi siya maguluhan o
malito na hindi ako pabor pero hindi ko sinasabing hindi ko na ito gusto.
____________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________

(KAKAYAHANG SOSYOLINGGUWISTIKO)
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA EPEKTIBONG KOMUNIKASYON

“Ayon sa lingguwistang si Dell Hymes, magiging mabisa lamang ang komunikasyon kung ito ay isasaayos, at sa pag sasaayos ng
komunikasyon, may mga bagay na dapat isaalang-alang.”
S – (Setting) Ang lugar o pook kung saan nag uusap o nakikipagtalastasan ang mga tao.
P – (Participant) Ang mga taong nakikipagtalastasan.
E - (Ends) Mga layunin o pakay ng pakikipagtalastasan.
A - (Act Sequence) Ang takbo ng usapan.
K – (Keys) Tono ng pakikipag-usap.
I – (Instrumentalities) Tsanel o midyum na ginamit, pasalita o pasulat.
N – (Norms) Paksa ng usapan.
G – (Genre) Diskursong ginagamit, kung nagsasalaysay, nakikipagtalo, o nangangatwiran.
Gawain bilang 1: Panuto: Pumili ng transcript ng isang interbyu o kahit na anong sitwasyong pangwika. I-print o gupitin ito mula sa
dyaryo o magazine at idikit ito sa isang kahon. Suriin ito gamit ang modelo ni Hymes.Gawin ito sa isang buong papel o Short bond
paper. Sundan ang pormat na nasa ibabang bahagi.
Setting Saan ginanap ang pag-uusap ABS-CBN
STUDIO
Participant Sini-sino ang kalahok? MANNY
PACQUIAO
Ends Ano ang pakay o layunin ng usapan TUNGKOL SA
KANYANG
PAGKAPANA
LO SA
BOXING.
Act sequence Paano naging takbpo ang usapan KINAMUSTA
SIYA AT
KUNG ANO
ANG
KANYANG
NARARAMD
AMAN
Keys Ano ang tono ng pag-uusap? PAGSASAYA
Instrumentalities Anong tsanel ango midyum ang ginamit sa pag-
uusap?
Norms Ano ang paksa ng usapan? TRABAHO AT
BOXING.
Genre Anong uri ng diskurso ang ginamoit? PAGSASALAY
SAY
Gawain bilang 2: Panuto: Sumulat ka ng isang diyalogo batay sa mga sitwasyon. Piliin ang angkop na diyalogo sa loob ng kahon.
Kung nagkulang ang espasyo ay maaaring maglaan ng isang papel para sa gawain.
1. Sa isang shopping cener sa Cebu sa kalagitnaan ng pagdiriwang sa pagdiriwang ng sinulog, may dalawang turistang tila naliligaw.
Magalang na nagtanong ang dalawang turista sa isang mamimili kung saan sila makakakuha ng taxi papuntang Basilica Del Santo
Nino.
PAHINA 40 NG 54
Turista: Maganda araw po! Maaari po ba kaming humingi ng tulong?

Mamimili: Pwedeng-pwede naman, Anong maaaring maitutulong ko?
Turista: Magtatanong
Empleyado lang ho
1: Totoo bang sana kami kung
tatanggalin na sasaan kamiang
pwesto makakahanap ng sakayanDep.Head?
ating kasulukuyang ng mga taxi, mukhang naliligaw yata kami.
Mamimili: Ah, pupunta lang kayo sa kabilang kanto at liliko pakaliwa, pagkalabas niyo doon ay makikita niyo na agad ang sakayan.
Turista: Maraming-maraming salamat po, pasensiya na po sa abala.
Empleyado 2: Ganyan din ang narinig ko sa kabilang departamento.
Mamimili: Walang anuman, mag-iingat kayo.
Turista: Kayo din po, salamat po, hanggang sa muli.
Empleyado 3: Edi totoo nga? Na tatanggalin na siya?
Empleyado 1: Hindi ako sigurado. Ang mga iyan ay narinig ko lamang.

2. May magkasintahang nagbbalak na magpakasal at nais nilang malaman ang mga dapat nilang handa kung saka-sakaling sila ay
(Pumasok
lalagay angtahimik.
na sa naturang Dep. Head
Nagpunta at isang
sila sa hindi sinasadyang narinig
wedding planner ang usap-usapan.)
na nakikilala nila ang isang online site ng mga event organizer.
Napagkasunduan nilang magkita sa isang restoran.
Dep.Head: Huh? Totoo ba ang sinasabi ninyo? Kanino niyo narinig ang ganyang usapan? At sino ang nagpakalat nito?
(Walang sumagot dahil sa hiya at kabang nararamdaman. Hanggang sa umalis at naglakad papalayo ang Ginang.)
Dep.Head: Nakakasama ng loob ngunit hindi dapat ako magpaapekto at hindi ko alam kung ito ay totoo o hindi... Tama!
Hindi dapat
Nobyo: akogustong-gusto
Mahal, magpaapekto na
at aalamin ko ang totoo. Pupunta nalang ako sa Pangulo upang alamin kung ano ang
kitang pakasalan.
totoo.
Nobya: Ako din Mahal, kausapin na kaya natin ang wedding organizer para planado na ang lahat pati ang mga pagkain
at iba pa.
Nobyo: Sige, tatawagan ko muna at itatanong kung may oras siya ngayon at baka maraming ginagawa.
(Pagitan ng telepono.)
Nobyo: Magandang umaga, ahm, marami ka bang ginagawa ngayon?
Organizer: Ahm kumusta? Magandang umaga din, hindi naman at ah bakit? Gusto mo bang ayusin na natin agad ang
mga kailangan at pagkain na ihahanda sa kasalan?
Nobyo: Oo sana, pero kung wala ka namang ginagawa maaari bang mamayang ala-una ng tanghali tayo magkita
kasama ang aking nobya sa Restaurant sa Quezon?
Organizer:
3. Okay sir, masusunod
May usap-usapang magkita
tatanggalin na nalangang
sa puwesto po ang
tayo.nakaluklok na Deparment Head ng isang opisina. Nakarating ito sa
kinauukulang at ito ay ikinagalit niya. Ikinasama ng kanyang loob sa pagkalat ang impormasyon habang siya ay walang kaalam-alam.
Nobyo:
Sa Maraming
halip na magmukmoksalamat!
lamang ay pumuta siya sa opisina ng pangulo ng k0mpanya upang alamin ang katotohanan.
PAHINA 41 NG 54
VI.PAGLALAPAT
Sagutin ang gabay na tanong na ito:

Bakit dapat na isaalang-alang ang kaangkupan ng sinasabi sa sitwasyon sa taong kausap at lugar na pinagyayarihan ng
pakikipagtalastasan?
________________________________________________________________________________________________Ito ay
nararapat dahil baka hindi maintindihan o maunawaan ng maayos ng kausap ang pakikipagtalastasan o baka
ito pa ay maging sanhi ng hindi pagkakaunawaan o hindi pagkakaintindihan na magiging ugat ng pagtatalo.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ito sa patlang bago ang bilang.
___B______1. Tsanel o midyum na ginagamit, pasalita o pasulat. Iniaangkop natin ang tsanel na gagamitin sa kung ano ba nag
sasabihin natin at kung saan natin ito sasabihin.
a. Ends b. Instrumentalities c. Keys d. Participant
___D______2. Diskursong ginagamit, kung nagsasalaysay, nakikipagtalo, o nangangatuwiran. Iaangkop ang uri ng diskursong
gagamitin sa pakikipagtalastasan.
a. Norms b. Ends c. Instrumentalities d. Genre
____A_____3. Lugar o pook kung saan nag-uusap o nakikipagtalastasan ang tao
a. Setting b. Keys c. Norms d. Genre
____C_____4. Mga layunin o pakay ng pakikipagtalasatasan. Bigyan ng konsiderasyon ang pakay o layunin sa pakikipagusap.
a. Norms b. Act Sequence c. Ends d. Setting
____A_____5. Paksa ng usapan. Alamin kung tungkol saan ang usapan
a. Norms b. Instrumentalities c. Participant d. Ends
__D_______6. Tono ng pakikipag-usap. Isaalang-alang ang sitwasyon ng usapan, kung ito ba ay pormal o di pormal
a. Setting b. Act Sequence c. Ends d. Keys
__B_______7. Ang mga taong nakikipagtalastasan. Isinasaalang-alang din natin an gating kausap upang pumili ng paraan kung paano
siya kakausapin.
a. Instrumentalities b. Participant c. Keys d. Genre
_C________8. Ang takbo ng usapan.
a. Keys b. Setting c. Act Sequence d. Norms
___B______9. Ito ang mga dapat isaalang-alang sa epektibong komunikasyon.
a. LISTENING b. SPEAKING c. HEARING d. READING
PAHINA 42 NG 54
____A_____10. Ayon sa kanya mabisa lamang ang komunikasyon kung ito ay isasaayos, at sa pag sasaayos ng komunikasyon.
a. Dell Hyms b. Dua c. Canale d. Swain
_________11. Ayon sa kanya may tatlong posibilidad ang pangunahing dahilan sa hindi pagkakaunawa ng dalawang taong nag-uusap.
a. Dell Hyms b. Dua c. Canale d. Swain
___A______12. Ito ay katulad ng setting o pook.
a. Setting b. Keys c. Norms d. Genre
13-20. Ibigay ang mga dapat isaalang-alang sa upang magkaroon ng mabisang pakikipagtalastasan.
13. Setting 14. Participant 15. Ends 16. Act Sequence
17. Keys 18. Instrumentalities 19. Norms 20. Genre
Hermes___________________________
Guro: ____Ms. Balarbar___________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 11
ARALIN 10: KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO, KAKAYAHANG PRAGMATIK AT

ISTRATEDYIK
Ang Kagawiang Pangkomunikasyon ng mga Pilipino Nakapaloob sa kakayahang pragmatiko ang pagkilala sa kagawiang
pang komunikasyon ng mga tagapagsalita ng wikang pinag-aaralan. Sa pamamagitan nito, natatantiya ng isang mag-aaral ng wika
kung ang kaniyang sasabihin ay maaaring maging lubhang tuwiran o napapalooban ng tamang pagkilala at paggalang sa kausap.
II.LAYUNIN
a. maipapaliwanag ang kahulugan ang mga salitang ginamit sa pamamagitan ng concept map.
b. maipapakita ang di berba at berbal na komunikasyon sa pammagitan ng guhit.
c. makapagpapahayag ng sariling pananaw ukol sa kahalagahan ng komunikasyon.
III.MOTIBASYON
Pagpapakita ng Larawan.
Gabay na tanong:
PAHINA 43 NG 54
1. Ano ang napansin mo sa larawan?

_Mga taong nagkakaintindihan sa pamamagitan ng aksiyon o galaw. Nagpapakita din ito ng iba't-ibang reaksiyon. Na nagiging daan
para makipagkomunikasyon sa ibang tao.
____________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
2. Sa iyong palagay, ano kayang uri ng komunikasyon ang pinapakita sa larawan?

_Komunikasyong di-berbal. Ito ay komunikasyong hindi gumagamit ng mga salita kundi mga aksiyon o galaw.
____________________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________________
KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO (Kakayahang Pragmatik at Istratedyik)

Kakayahang Pragmatik – Kung ang isang tao ay may kakayahang pragmatik natutukoy nito ang kahulugan ng mensaheng sinasabi
at di-sinasabi, batay sa ikinikilos ng taong kausap.
Gamit ng wikasa mga kontekstong panlipunan at kung paano lumilikha at nakauunawa ng kahulugan ang tao sa pamamagitan ng wika.
(Yule, 1996)
 Pagpaparating ngmensaheng ninanais – kasama ang lahat ngiba pang kahulugan – sa anumang kontekstong sosyo-kultural.
(Fraser, 2010)
 Tumutukoysakaalaman kung paano naiuugnay ang wika sa sitwasyon na pinaggagamitan nito. (Chomsky)
 Ayon kay Badayos at mga kasama (2010), ang pragmatiks ay kinapapalooban ng tatlong pangkalahatang kakayahan sa
komunikasyon:
1. Ang gamit ng wika sa iba’t ibang layunin gaya ng pagbati, pagbibigay impormasyon, pagnanais, paghiling, at
pagbibigay pangako.
2. Paghiram o pagbabago ng wikang gagamitin batay sa pangangailangan o inaasahan ng tagapakinig at/o sitwasyon.
3. Ang paggamit ng tuntunin sa isang talastasan at mga naratibong dulog gaya ng pagkukuwento, pagbibigay ng ulat, at
iba pa.
Kakayahang Istratedyik – tumutukoy sa mga estratehiyang ginagawa ng isang tao upang matakpan ang mga di perpektong kaalaman
natin sa wika nang sa gayon ay maipagpatuloy ang daloy ng komunikasyon.
URI NG KOMUNIKASYON
1. Berbal – Ginagamitan ng Wika o Salita.
2. Di – berbal – Hindi gumagamit ng salita bagkus ginagamitan ng ito ng mga kilos o galaw ng katawan upang maiparating ang
mensahe sa kausap.
IBA’T IBANG PAG-AARAL SA MGA ANYO NG DI-BERBAL NA KOMUNIKASYON
1. Kinesika (Kinesics) – Ito ang pag-aaral ng kilos at galaw ng katawan.

2. Ekspresyon ng mukha (Pictics) – Ito ang pag-aaral sa ekspresyon ng mukha upang maunawaan ang mensahe ng
tagapagpahatid.
3. Galaw ng mata (Oculesics) – Ito ay pag-aaral ng galaw ng mata.
4. Vocalics – Ito ay pag-aaral ng mga di lingguwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita. Kasama rito ang pagsutsot,
buntong-hininga atbp.
5. Pandama o Paghawak (Haptics) – Ito ay pag-aaral sa mga panghawak o pandama na naghahatid ng mensahe. Itinuturing na
isa sa pinakaunang anyo ng komunikasyon. Halimbawa: Pagtapik sa balikat at pagyakap sa kausap
6. Proksemika (Proxemics) – Ito ay pag-aaral ng komunikatibong gamit ng espasyo. Ito ay tumutukoy sa layo ng kausap sa
kinakausap.
7. Chronemics – Ito ay pag-aaral na tumutukoy kung paanong ang oras ay nakaaapekto sa komunikasyon.
8. Kapaligiran – tumutukoy sa pinagdarausan ng pakikipag- usap at ng kaayusan nito. Mahihinuha ang intension ng kausap
batay sa kung saang lugar niya nais makipag-usap.
9. Katahimikan o Kawalang-Kibo – lubhang makahulugan na karaniwang ginagawa upang mag-isip at paghandaan ang
sasabihin, o kaya ay maparating ang tampo o sama ng
10. Paralanguage – tumutukoy sa tono ng tinig at kalidad at bilis ng pagsasalita.
PAHINA 44 NG 54
Gawain bilang 1: Panuto: Ibigay kahalagahan ng Kakayahang pangkomunikatibo sa pamamagitan ng concept map. Isulat ang sagot
sa loob ng bawat kahon. Gumamit ng ibang papel (isang buong papel) para sa pagsagot. Sundin ang pormat na nasa ibaba.
Gawain bilang 2: Gumuhit ng dalawang larawan. Sa unang larawan ipakita ang berbal at di-berbal naman sa pangalawang larawan.
Gawin ito sa short bond paper.
Berbal na kilos
PAHINA 45 NG 54
Di-berbal na kilos
VI. PAGLALAPAT
Mahalaga bang malaman ang ibat ibang anyo paraan ng paghahatid ng mensahe? Sa paanong paraan ito nakatutulong?
________________________________________________________________________________________________Ito ay
napakahalaga na hindi mo mabibilang ang porsyento. Bukod sa maaring ito ay libangan kapag tinatamad ng magsalita, ito ay
nakakatulong lalo na sa mga taong may mga kapansanan tulad ng bingi at pipi. Hindi nila tayo naiintindihan sa berbal na paaran
ngunit nagkakaintindihan naman sa di-berbal sa pamamagitan ng mga kilos. Kahit na hindi sila nakakapagsalita ay nakakaintindi
PAHINA 46 NG 54
naman sila ng mga kilos kaya ito ay napakahalaga hindi lang sa atin kundi para din sa kanila dahil doon nila nailalabas ang kanilang
saloobin.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________
VII. PAGTATAYA
A. Panuto: Tukuyin kung anong anyo ng di-berbal na komunikasyon ang ipinapahiwatig kung ito ba ay Kinesika, Proksemika,
Pandama, Paralanguage, Katahimikan, Kapaligiran.
_Pandama_______________ 1. Paghimas ng ina sa ulo ng sanggol.
_Proksemika_______________ 2. Hindi pagtugon sa ipinadalang text message.
_Kinesika_______________ 3. Galaw ng kamay ng guro habang nagpapaliwanag aralin.
_Paralanguage_______________ 4. Pasigaw na pananalita.
_Pandama_______________ 5. Pagtabi sa kaibigan
_Galaw ng mata_______________ 6. Pagtingin sa pulubi mula ulo hanggang paa.
_Vocalics_______________ 7. Naghihinalong tinig
_Pandama________________8. Pagpisil sa mukha ng kapatid
_Katahimikan_______________ 9. Pag-iwas sa mga nag-iinuman
_Kapaligiran_______________ 10. Pagtungo sa madilim na sulok ng silid
B. Panuto: Tukuyin ang sagot sa mga sumusunod na katanungan.

_____Proksemika____________________ 1. Ito ay pag-aaral ng komunikatibpo gamit ang espasyo.
_____Pandama____________________ 2. Pag-aaral tungkol sapaghawak at pandama sapaghahatidng mensahe.
_____Kinesika____________________ 3. Pag-aaral sa kilos at galaw ng katawan.
_____Galaw ng mata____________________ 4. Pag-aaral sa galawng mata.
____Chronemics_____________________ 5. Pag-aaral tungkol sa kong paano ang oras nakakaapekto sa komunikasyon.
Pangalan: __Sheena Mae M. Salgado_______________________________________ Strand and Pangkat: ____Humss-

Hermes__________________________
Guro: __Ms. Balarbar_____________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 12
ARALIN 11: KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO, KAKAYAHANG DISKORSAL
I. INTRODUKSYON/GABAY NA TANONG
Noong kapanahunan ni Aristotle, pinaniniwalaang nakatutok ang larangan ng komunikasyon sa iisang antas lamang. Ito ang
dahilan kaya nabuo niya ang retorika.
Antas ng Komunikasyon
a. Intrapersonal - pakikipagusap sa sarili; pinakamababang antas; tumutukoy sa pakikipag-usap ng indibidwal sa sarili-sa
kanyang replektibong pag-iisip, pakikinig sa sarili, pagbubulay-bulay, o kaya ay kapag pinakikiramdaman ang paggalaw ng
sarili.
b. Interpersonal - pakikipagusap sa ibang tao; pakikipagtalastasan sa iba't-ibang indibidwal.
c. Pampubliko - pakikipagusap sa maraming tao; ang halimbawa nito ay ang valedictory address
II.LAYUNIN
PAHINA 47 NG 54
a. maipapaliwanag ang kahulugan ng kakayahang diskorsal;

b. makabubuo ng isang modelo ng isang epektibong komyunikeytor; at
c. magagamit ang mga panandang gramatikal sa pagpapaliwanag at pagbibigay.
III.MOTIBASYON
Panuto: Pagsunod-sunurinang mga pahayag sa bahagi ng kwentong PAGONG at MATSING.Lagyan ng bilang 1 (pinakauna)
hanggang 15(pinakahuli)ang patlang sa unahan ng bawat pahayag upang mabuo ang kwento.
_9__ Kinuha nina Pagong at Matsing ang puno ng saging at pinaghatian ito.
_1__ Isang araw, namamasyal sa tabing-ilog sa Pagong at Matsing.
_6__ Umiiyak si Pagong at nakiusap kay Matsing na huwag siyang itapon sa ilog pero itinapon pa rin siya nito.
_2__ Hinuli ni Matsing si Pagong at sinabi niya rito na iluluto niya ang huli.
_13__ Dahil hindi maakyat ni Pagong ang kaniyang saging, nakipagkasundo siya kay Matsing na siya ang aakyat at maghahati
sila sa mapipitas na bunga.
_10__ Kinuha ni Matsing ang bahaging may dahon at itinanim ito sa kakahuyan.
_3__ Natuwa si Pagong dahil kapag iniluto siya, ay gaganda ang kaniyang balat.
_8__ Nakakita si Pagong ng isang nakalutang na puno ng saging.
_14__ Inubos ni Matsing ang ahat ng bunga kaya nagalit sa Pagong.
_4__ Dahil sa pagkatuwa ni Pagong, naisip ni Matsing na tadtarin si Pagong na ikinatuwa naman niya dahil dadami siya at
magkakaroon ng kasama.
_11__ Kinuha naman ni Pagong ang bahaging may ugat at itinanim ito sa tabing ilog.
_12__ Kinalaunan, namatay ang itinanim ni Matsing at nagkabunga ang kay Pagong.
_5__ Dahil natuwa na namang muli si Pagong, napagdesisyunan ni Matsing na itapon na lang ni Pagong sa ilog upang malunod.
_15__ Nilagayan ni Pagong ang mga tinik ang bababaan ni Matsing kaya natinik ito at nasaktan.
_7__ Hindi nalunod si Pagong dahil marunong siyang lumanggoy. Naisahan niya si Matsing.

KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO NG MGA PILIPINO (Kakayahang Diskorsal)
Diskurso - Nangangahulugan ng palitan ng pag-uusap o koro.
 Ito ay isang komponent na nagbibigay-kakayahang magamit ang wikang binibigkas at wikang ginagamit sa pagsulat sa
makabuluhang paraan upang maipabatid ang mensahe at maunawaan din ang tinatanggap na mensahe.
ANIM NA PAMANTAYAN SA PAGTATAYA NG KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO
1. Pakikibagay (Adaptability)
 Ang isang taong may kakayahang pangkomunikatibo ay may kakayahang mabago ang pag-uuagali at layunin upang
maisakatuparan ang pakikipag-ugnayan.
2. Paglahok sa Pag-uusap (Conversational Involvement)
 May kakayahan ang isang taong gamitin ang kaalaman tungkol sa anumang paksa sa pakikisalamuha sa iba.
3. Pamamahala sa Pag-uusap (Conversational Management)
 Tumutukoy ito sa kakayahan ng isang taong pamahalaan ang pag-uusap. Nakontrol nito ang daloy ng usapan at kung
paanong ang mga paksa ay nagpapatuloy at naiiba.
4. Pagkapukaw-damdamin (Empathy)
 Ito ay pagpapakita ng kakayahang mailagay ang damdamin sa katauhan ng ibang tao at pag-iisip ng posibleng
mangyari o maranasan kung ikaw ay nasa kalagayan ng isang tao o samanahan.
5. Bisa (Effectiveness)
 Tumutukoy ito sa isa sa dalawang mahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pangkomunikatibo-ang
pagtiyak kung epektibo ang pakikipag-usap.
6. Kaangkupan (Appropriateness)
 Maliban sa bisa, isa pang mahalagang pamantayan upang mataya ang kakayahang pamgkomunikatibo ay ang
kaangkupan ng paggamit ng wika.
Gawain bilang 1: Panuto: Batay sa mga component ng kakayahang pangkomunikatibo tinalakay, bubuo ka ng isang modelong
sumisimbolo sa isang mahusay na komyunikeytor. Isulat sa loob ng katawan ng tao ang mga kakayahang taglay niya kaya siya ay
tinaguriang epektibong komyunikeytor. Sa mga linya ay ipaliwanag ang modelong ginawa.
PAHINA 48 NG 54
Pak
ikil
ah
ok
__________________________
__________________________
Bisa, Pakikibagay, Pagpukaw ng damdamin, pamamahala sa pag-uusap at kaangkupan.__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
VI. PAGLALAPAT
Bakit kailangan taglayin ng isang taong nagnanais maging epektibong komyunikeytor ang bawat salik ng kakayahang
pangkomunikatibo?
________________________________________________________________________________________________Dahil hindi
lahat ng tao ay pare-parehas ang kakayahan ng pagintindi at pakikinig, kaya ang kakayahan ng komunikator na umakma ayon sa
tagapakinig ay nagpapakitang siya ay magaling.
____________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________
____________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ito sa patlang sa tapat ng bawat bilang.
___D____1. Ito ay pag-aaral na tumutukoy kung paanong ang oras ay nakaaapekto sa kmonunikasyon.
a. Pictics b. Kinesics c. Oculesics d. Chronemics
___B____2. Ito ay ang pag-aaral ng mga di lungguswistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita.
a. Haptics Kaan
b. Vocalics c. Pictics d. Proxemics
_A______3. Ito ay ang pag-aaral ng kilos o galawgkupng katawan.
a. Kinesics an
b. Proxemics c. Pictics d. Haptics
__C_____4. Ito ay pag-aaral ng galaw ng mata.
a. Proxemics b. Pictics c. Oculesics d. Kinesics
___B____5. Ito ang pag-aaral sa ekspresyon ng mukha
a. Chronemics b. Pictics c. Kinesics d. Vocalics
___A____6. Ito ay pag-aaral sa mga panghawak o pandama na naghahatid ng mensahe.
a. Haptics b. Oculesics c. Kinesics d. Proxemics
____B___7. Uri ng komunikasyon na ginagamitan ng salita.
a. Senyas b. Verbal c. Di-Verbal d. Cues
___C____8. Uri ng komunikasyon na hindi ginagamitan ng salita bagkus ginagamitan ito ng kilos o galaw.
a. Senyas b. Verbal c. Di-Verbal d. Cues
PAHINA 49 NG 54
__A_____9. Pagsasaalang-alang ng isang tao sa ugnayan niya sa kausap, impormasyong pinaguusapan at lugar ng kanilang pinag-
uusapan.
a. Sosyolingguwistiko b. Gramatikal c. Diskorsal d. Pragmatik
___D____10. Ito ay pag-aaral na tumutukoy kung paanong ang oras ay nakaaapekto sa kmonunikasyon.
a. Pictics b. Kinesics c. Oculesics d. Chronemics
__B_____11. Ito ay ang pag-aaral ng mga di lungguswistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita.
a. Haptics b. Vocalics c. Pictics d. Proxemics
___B____12. Ito ay ang pag-aaral ng kilos o galaw ng katawan.
a. Kinesics b. Proxemics c. Pictics d. Haptics
___A____13. Ito ay pag-aaral ng galaw ng mata.
a. Proxemics b. Pictics c. Oculesics d. Kinesics
___C____14. Ito ang pag-aaral sa ekspresyon ng mukha
a. Chronemics b. Pictics c. Kinesics d. Vocalics
___D____15. Ito ay pag-aaral sa mga panghawak o pandama na naghahatid ng mensahe.
a. Haptics b. Oculesics c. Kinesics d. Proxemics
https://brainly.ph/question/500547#readmore

Hermes___________________________
Guro: _Ms. Balarbar______________________________________ Period cover: ____________________________
Linggo # 13
ARALIN 12: INTRODUKSIYON SA PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO
Ngayo’y nasa Grade 11 ka na at malapit nang tumuntong sa kolehiyo. Kaya naman, mahalagang mahasa pang lalo ang
kakayahan mo sa pananaliksik at pagsulat ng sulating pananaliksik na inaasahan sa iyo sa pagtatapos ng yunit na ito. Ito rin ay bilang
paghahanda sa higit pang maraming kaugnay na gawain sa susunod na mga antas ng pag-aaral. Katunayan, sa susunod na semester ng
Grade11 ay isang pananaliksik tungkol sa napapanahong paksa ang inaasahang mabuo mo.
II. LAYUNIN
a. malalaman ang kahulugan ng pananaliksik;
b. makasusulat ng panimulang pananaliksik; at
c. mapahahalagahan ang kasanayan sa pagsulat ng sulating pananaliksik.
III. MOTIBASYON
Panuto: Sagutin ang mga tanong sa isang impormal na surbey. Isulat ang sagot sa linya.
1. Kailan ka huling pumunta ng silid aklatan ng inyong paaralan upang manghiram ng aklat o magbasa ng anumang aklat?
_____Noong ako'y nasa ika-10 baitang.
_______________________________________________________________________________________________
2. Ano ang ginawa mo sa aklatan nang pagpunta ka roon?
_____Bumati muna ako sa gurong nagbabantay at nagpaalam na magbabasa lamang ng aklat
_______________________________________________________________________________________________
3. Ilang aklat mo ang nababasa mo sa loob ng isang taon?
PAHINA 50 NG 54
_____Hindi ko na po mabilang at hindi ko rin po matandaan.

_______________________________________________________________________________________________
4. Ano ang pamagat ng huling aklat na nabasa mo mula sa inyong aklatan?
_____English-Tagalog Dictionary.
_______________________________________________________________________________________________
5. Tungkol saan ang aklat na ito?
_____Tungkol sa tamang ispel at kahulugan ng isang salita sa dalawang lengguwahe.
_______________________________________________________________________________________________
INTRODUKSIYON SA PANANALIKSIK
Ang pananaliksik ay ang proseso ng pangangalap ng mga totoong impormasyon na humahantong sa kaalaman. Isinasagawa
ito sa pamamagitan ng paggamit ng kung ano ang nalalaman o napag-alaman na. Matatanggap ang karagdagang kaalaman sa
pamamagitan ng pagpapatunay ng mga panukala (teoriya) o mga pamamaraan (o sistema), at sa pagsubok sa mas mainam na
pagpapaliwanag ng mga napapansin o obserbasyon. Isang prosesong mapagsuri, sistematiko o maparaan, organisado o nakaayos, at
walang-kinikilingan (obhetibo). Nararapat na masagot ng prosesong ito ang isang katanungan o hipotesis. Sa ganitong paraan, dapat
itong nakapagpapataas o nakapagdaragdag ng kaalaman hinggil sa isang hindi nakikilalang bagay na ibig mapag-alaman pa ng mga
mamamayan.
Bukod sa pagbibigay tugon sa mga katanungan, isa pang layunin ng pananaliksik ang makahanap ng solusyon sa isang
problema o suliranin. Karaniwang naghahanap ang isang mananaliksik ng mga kaalaman mula sa mga aklatan upang malaman kung
ano ang mga napag-alaman hinggil sa isang bagay, kabilang ang mga maaaring nakalimutan nang kaalaman. Maaaring naghahanap-
buhay ang isang tagapagsaliksik o tagasaliksik sa isang klinika, laboratoryo, o kaya isang planetaryo. May mga mananaliksik na
naghuhukay ng lupa para mapag-aralan ang mga guho ng mga sinaunang mga kabihasnan o magsagawa ng mga pag-aaral hinggil sa
mga hubog ng mga bato. Maaari rin siyang maglakbay sa kalawakan para pag-aralan ang sanlibutan.
MGA HAKBANG SA PAGBUO NG SULATING PANANALIKSIK
1. Pagpili ng Mabuting Paksa - Ang unang hakbang sa pagbuo ng sulating pananaliksik ay masusing pag-unawa sa paksa at
mga kaugnay na gawaing ibibgay ng guro.
2. Pagbuo ng Pahayag ng Tesis (Thesis Statement) - Kapag ang napagpasiyahan na ang paksa, bumuo ka ng iyong pahayag
ng tesis. Ito ang pahayag na magsasaad ng posisyong sasagutin o patutunayan ng iyong bubuoing pananaliksik.
3. Paghahanda ng Pansamantalang Bibliyograpiya - Kakailanganin mong bumisita sa mga aklatan upang mangalap ng iyong
mga sangguian. Maaari ding makuha ng mga impormasyom mula sa internet.
4. Paghahanda ng Tentatibong Balangkas - Mahalaga ang paghahanda ng isang tentatibong balangkas upang magbigay
direksiyon sa pagsasaayos ng iyong mga ideya at patukoy kung ano-anong material pa ang kailangang hanapin.
5. Pangangalap ng Tala o Note Taking - Balikan ang inihandang tentatibong balangkas at card ng bibliyograpiya at tukuyin
kung alin-alin sa mga ito ang kakailanganin sa iyong susulatin.
6. Paghahanda ng Iniwastong Balangkas o Final Outline - Dito na susuriing mabuti ang inihandnag tentatibong balangkas
upang matiyak kung may mga bagay pang kailangang baguhin o ayusin.
7. Pagsulat ng Borador o Rough Draft - Mula sa iyong iwinastong balangkas at mga card ng tala ay maaari ka nang
magsimulang sumulat ng iyong borador.
8. Pagwawasto at Pagresiba ng Borador - I-proofread o basahing mabuti at iwasto ang mga bagay na kailangang iwasto sa
iyong borador.
9. Pagsulat ng Pinal na Sulating Pananaliksik - Pagkatapos pagdaanan at isagawa nang mabuti ang naunang walong hakbang,
ngayon ay nakatitiyak ka na ng isang mainam na sulating pananaliksik.
Gawain bilang 1: Panuto: ikaw ay isang mananaliksik mula sa National Commission for Culture and the Arts (NCCA). Naatasan ka
ng inyong pinuno na magsaliksik at bumuo ng sulating pananaliksik tungkol sa paksang may kaugnayan sa penomenong kultural at
panlipunan sa ating bansa. Makatutulong ang sulating ito upang higit na mapahalagahan ang ng mga Filipino ang ating kultura at iba
pang pagkakakilanlang panlipunan at pambansa. Gumamit ng angkop na salita at pangungusap upang mapag-ugnay-ugnay mo ang
mga ideya sa iyong sulatin.
Maaari kang pumili ng isa sa mga paksang nakalahad sa ibaba, subalit, maaari din namang ikaw ay mag-iisip ng kaugnay na paksang
ihihingi mo muna ng pahintulot o pag-apruba ng inyong pinuno bago mo simulang gawin.
 Mga natatanging kultura sa inyong sariling bayan, lalawigan o rehiyon na hindi makikita saan mang bahagi ng bansa.
 Mga instrumentong pangmusikang natatangi sa inyong lugar.
PAHINA 51 NG 54
 Mga pagkaing natatanging sa inyong lugar na may potensiyal na maipagbili sa ibang lugar upang mapagkikitaan.
 Uri ng Pamumuhay at Kasaysayan ng mga Pamayanang Malapit sa mga Katubigan sa Ating Bansa.
Gawing gabay ang rubrik sa ibaba para sa iyong gagawing sulating pananaliksik.
Penomenong Kultura ng Ating Bansa
Isang Pananaliksik na Inihanda Para Kay Gng. Balarbar
Bilang Isang Proyekto sa Asignaturang Filipino
Introduksiyon
Ang bayan ng Zamboanga ay isa sa magandang probinsya ng Pilipinas at kung saan nagmula ang aking ama. Ito'y aking
nakilala kahit hindi pa 'man nakakapunta, ay isa ito sa pinagmamalaki na tahanan ng ating katutubong Muslim at iba pa.
Maraming matatagpuang tradisyon, pagkain, instrumento at kaugalian. Sad'ya pang biniyayaan ng magandang kapaligiran na
dapat nating ingatan sa lahat ng pagkakataon.
Nilalaman
Zamboanga, ay isang lungsod sa Rehiyon ng Tangway ng Zamboanga ng Pilipinas. Ang Zamboanga ay naimpluwensiyahan
ng mga katutubong wikang sinasalita sa paligid ng lungsod kabilang na ang Malay o Bahasa Melayu mula sa bansang Malaysia,
wikang Tausug ng mga Tausug, Hiligaynon ng mga Ilonggo, Cebuano o Bisaya ng mga Cebuano, at gayundin naman ang Tagalog sa
pamammagitan ng wikang Filipino na siyang pinakapormal at mas estandardisadong antas nito at siya ring opisyal at pambansang
wika ng bansa, at ng wikang Ingles dahil na rin sa media, edukasyon, mga dayuhan, at sa pagiging isa pang opisyal na wika ng
bansa bukod sa wikang Filipino.
Maraming maipagmamalaki sa Zamboanga. Pagkain,damit, instrumento at kaugalian. Sa damit ay may tinatawag silang
Yakan Weaving. Ayon sa kaugalian ay nagsusuot sila ng mga makukulay, handwoven na damit. Ang mga kababaihan ay nagsusuot
ng masikip na mga blusa at ang parehong kasarian ay nagsusuot ng makitid na pantalon na kahawig ng mga breech. Ang mga
kababaihan ay bahagyang tinatakpan ito ng isang balot na materyal habang ang lalaki ay balot ng isang mala-telang tela sa
baywang kung saan inilalagay niya ang kanyang sandata - karaniwang isang mahabang kutsilyo. Pagdating naman sa pagkain ay
hindi rin sila magpapahuli. Gaya ng Curacha, Paella, Sikalang at Balbacua na talagang matatakam ka. At kung gusto mo ng
pasyalan ay marami din ang Zamboanga. Yakan Weaving Village, Paseo del Mar, Merloquet Falls at Pasonanca Park kung saan
makikita mo ang iba't-ibang uri ng tradisyon ng Zamboanga.
Talagang kay yaman ng Pinas, hindi sa pamamagitan ng pera kun'di sa tradisyon at kultura. Sad'yang pinagpala tayo at
biniyayaan ng magagandang regalo na hindi mapapalitan ng kahit sino. Ika nga 'It's more fun in the Philippines!'.
Pamantayan 4 3 2 1 Marka
Paksa Ang paksa ng sultaing Ang paksa ng sultaing Ang paksa ng sultaing Ang paksa ng sultaing
pananalikisik sa mga pananalikisik sa mga pananalikisik sa mga pananalikisik ay walang
penomenong cultural at penomenong cultural at penomenong cultural at kinalaman sa penomenong
PAHINA 52 NG 54
panlipunan ay sadyang panlipunan ay sariling panlipunan ay hindi cultural at panlipunan sa

natatangi sa sariling pamayanan, lalawigan o matatagpuan sa sariling sarili mang pamayanan at
pamayanan, lalawigan o rehiyon sublit makikita rin pamayanan, lalawigan o maging saan mang panig
rehiyon. sa iba pang bahagi ng rehiyon kundi sa ibang ng bansa.
bansa. bansa.
Paggamit ng angkop Nakagamit ng angkop na Nakagamit ng angkop na Nakagamit ng ibang Walang kaangkupan ang
na salita angkop na salita at mga salita at pangungusap angkop na mga salita at pagkakagamit ng angkop
pangungusap kaya sa pag-uugnay-ugnay ng pangungusap sa pag- na mga salita at
nakakapanabik-nabik din mga ideya sa binuong uugnay-ugnay ng mga pangungusap sa pag-
ang pagbasa sa bawat sulatin. ideya sa binuong sulatin. uugnay-ugnay ng mga
pahina. ideya sa binuong sulatin.
Pagkakabuo ng Nakasunod sa mga tamang Naksunod sa mga tamang Nakasunod sailing Magulo ang naging
sulatin hakbang sa pagbuo ng hakbang sa pagbuo ng hakbang sa pagbuo ng proseso sa [agbuo ng
sulating pananaliksik sulating pananaliksik suilating pananaliksik sulating pananaliksik at
nanagbunga ng sulating iyo makikita sa
lumabis pa sa inaasahan. produktong wala ring
kaayusan.
Kabuuan
VI. PAGLALAPAT
Gaano kahalaga ang kasanayan sa pagsulat ng sulating pananaliksik?
_________________________________________________________________________________________________Ito ay
napakahalaga upang makapagbigay ng sapat at tamang impormasyon sa magbabasa. At para maiwasan din ang pagbibigay ng maling
impormasyon.
____________________________________________________________________________________________________________
___________
VII. PAGTATAYA
Panuto: Sagutan ang mga sumusunod na mga tanong. Gawing gabay ang rubrik sa pagsagot.
1. Ano ang sulating pananaliksik? Bakit mahalagang mahasa ang kasanayan ng isang mag-aaral sa pananaliksik at sa pagsulat ng
sulating pananalliksik?
________________________________________________________________________________________________Ang
pananaliksik o research ay isang sulating pang-agham kung saan ay ito'y may tamang balangkas. Mahalagang tayo ay mahasa sa
pagsulat nito upang wasto at maiparating ang paksang
ipinahihiwatig.________________________________________________________________________________________________
________________________
2. Bakit nahihirapan ang ibang mag-aaral sa pagbuo ng isang sulating pananaliksik? Ano-ano ang dapat nilang gawin upang mas
maging madali ang gawaing ito sa kanila?
________________________________________________________________________________________________Nahihirapan
ang ibang mag-aaral sa pagsulat ng pananaliksik lalo na kung hindi wasto o naisasaayos ang paksang nais ipahiwatig. Sa pagsulat ng
pananaliksik dapat may balangkas para maisulat ng wasto ang paksa.
____________________________________________________________________________________________________________
____________
3. Bakit mahalagang maging interesado ka sa paksang iyong susulatin?
________________________________________________________________________________________________Upang may
sapat na kaalaman at naeenjoy ang bawat paggawa dahil ikaw ay interesado at hindi ka gaanong nahihirapan.
____________________________________________________________________________________________________________
____________
4. Ano-ano ang mga tanong na nararapat mong itanong sa iyong sa sarili bago ka magpasiya sa paksang iyong susulatin?
________________________________________________________________________________________________Ang
inspiradong tanong ay isang paanyaya sa mga mag-aaral na tuklasin sa kanilang sarili ang mga katotohanan ng ebanghelyo at suriin
ang pag-unawa at katapatan nila sa mga katotohanang iyon. Ang mga inspiradong tanong ay magagawang mas kawili-wili at
makabuluhan ang karanasan sa pag-aaral ng
ebanghelyo.__________________________________________________________________________________________________
______________________
5. Ano-ano ang mga tanong na nararapat mong itanong sa iyong sarili bago ka magpasiya sa paksang susukatin?
PAHINA 53 NG 54
________________________________________________________________________________________________Itatanong ko
sa aking sarili kung ako ba ay handa na at kung ano ang misyon ng aking pananaliksik.
____________________________________________________________________________________________________________
____________
Pamantayan Bigat Kahanga-hanga Mahusay Katamtaman Katanggap- Kailangan ng Marka

ng 5 puntos 4 puntos 3 puntos tanggap pansin
Puntos 2 puntos 1 point
Nilalaman ng 1 Ang sagot ay maikli Maraming Ang ibang mga sagot Ang sagot ay Ang kabuuan ng
sagot ngunit tahas. Binigyang mahahalagang ay malayo ang punto, nakatuon sa sagot ay walang
pansin ang mahahalagang konsepto ang nailahad ngunit sa kabuuan ay maraming koneksyon sa
konseptong nagpag- ngunit ang iba ay hindi nailahad naman ang konsepto na hindi tanong.
aralan, gayon din ang nakaayon sa sagot. nais niyang ipabatid. naman angkop.
mga kaugnay nito.
Kabuuan 1
PAHINA 54 NG 54

Modyul Sa Komunikasyon at Pananaliksik Sa Kultura at Wikang Pilipino

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Modyul Sa Komunikasyon at Pananaliksik Sa Kultura at Wikang Pilipino

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Immaculada Concepcion College

Of Soldier’s Hills Caloocan City, Inc.

Pangalan: _________________________________________ Strand and Pangkat: ______________________________

LESSON 1: KONSEPTONG PANGWIKA

IV. PAGLALAHAD NG ARALIN

Ang Wikang Pambansa

WIKANG OPISYAL AT WIKANG PANTURO

Makrong Kasanayang Pangwika

1934 1972 1987

a. 150 b. 225 c. 160 d. 135

ARALIN 2: MONOLINGGUWALSMO, BILINGGUWALISMO AT MULTILINGGUWALISMO

1.Nagkita kayo ng ng isang kaibigang matagal mo nang di nakikita.

2. Inaanyahan ka ng isang kaibigan para sa kanyang party pero hindi ka makakapunta.

UNANG WIKA, PANGALAWANG WIKA, AT IBA PA

MONOLINGGUWALISMO, BILLINGUWALISMO, AT MULTILINGGUWALISMO

a.Espanyol b.Waray c.Filipino at English d.Tagalog at English

Pangalan: _________________________________________ Strand and Pangkat: ______________________________

LESSON 3: BARAYTI NG WIKA

Sa kaibigan mong sosyal?

Ano ang sasabhin mo... Sa kaibigan mong

sa isa sa mga guro mo?

IV. PAGLALAHAD NG ARALIN

 Heterogenous at Homogenous na Wika

Mga halimbawa ng Dayalek:

IDYOLEK – Pansariling paraan ng pagsasalita ng bawat isa.

Mga halimbawa ng Idyolek:

 Gay Lingo – wika ng mga beki

Mga halimbawa ng Sosyolek:

Mga Halimbawa ng Etnolek:

Mga Halimbawa ng Pigdin:

 Ako kita ganda babae. (Nakakita ako ng magandang babae.)

Mga Halimbawa ng Creole:

 Mi nombre – Ang pangalan ko

 Buenas dias – Magandang umaga

Mga Halimbawa ng Register:

 Mga salitang jejemon

a. Creole b. Register c. Etnolek d. Sosyolek

Pangalan: _________________________________________ Strand and Pangkat: ______________________________

LESSON 4: GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

Mga katangian ni Tarzan Paraan ng pakikipag-usap ni Tarzan

IV. PAGLALAHAD NG ARALIN

 SI JAKOBSON (2003) NAMAN AY NAGBAHAGI RIN NG ANIM NA PARAAN NG PAGGAMIT NG WIKA:

Interaksiyonal Instrumental Heuristiko

Gawain bilang 2: Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan. Ipaliwanag.

1. Bakit sinabing ang pinakadiwa ng wika ay panlipunan?

6. Batay sa tekstong iyong nabasa, ano ang tunay na halaga ng wika.

Gawain bilang 3: Panonood

Kahusayang Teknikal 10%

1. Bakit mahalaga ang wika sa pagbuo ng nagkakaisa at nagkakaunawaang lipunan?

_________1. Ito ang kabaligtaran ng heurisitiko.

_________13. Ito ay nakikita sa paraan ng pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang kapwa.

Pangalan: __Sheena Mae M. Salgado_______________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

ARALIN 5: KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (UNANG BAHAGI)

IV. PAGLALAHAD NG ARALIN

KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (UNANG BAHAGI)

 Sa Genesis 11:1-9 naman ay ipinakikita ang pinagmulan ng pagkaiba-iba ng wika.

TEORYA NG PINAGMULAN NG UNANG PILIPINO

KASAYSAYAN NG WIKA SA PANAHON NG KASTILA

KASAYSAYAN NG WIKA SA PANAHON NG REBULUSYONG PILIPINO

3. Panahon ng rebolusyong Pilipino

a. salapi b. Wika c. Aklat d. Tula

Pangalan: ___Sheena Mae M. Salgado______________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

ARALIN 6: KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA (IKALAWANG BAHAGI)

Pangalan: ___________ Strand and Pangkat:

Pangalan: ___________ Strand and Pangkat:

Pangalan: ___________ Strand and Pangkat:

Pangalan: Sheena Mae M. Salgado_____________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

Pangalan: _Sheena Mae M. Salgado____________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

Pangalan: _Sheena Mae M. Salgado________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

A__6. Mismong kahulugan ng isang salita

Pangalan: Sheena Mae M. Salgado_________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

Pangalan: Sheena Mae M. Salgado_________________________________ Strand and Pangkat: Humss-

Pangalan: Sheena Mae M. Salgado___________________________________ Strand and Pangkat: _Humss-