ფიზიკის კომპლექსური

კომპლექსურის საკვლევი თემები: აჩქარება, თანაბარ აჩქარებული მოძრაობა ,

თანაბარ აჩქარებული ძრაობის გეგმილების დროზე დამოკიდებულება.

.აჩქარებული მოძრაობა
აჩქარება არის ვექტორული სიდიდე, რომელიც ახასიათებს მატერიალური
წერტილის სიჩქარის ცვლილებას . აჩქარება განსზაზღვრავს როგორც სიჩქარის
ვექტორის პირველი წარმოებული დროით, გადაადგილებასა და სიჩქარესთან
შედარებისსას, აჩქარება მოძრაობის ცვლადების გაბრაზებულ, ცეცხლის მფარ.
დრაკონს გავს.აჩქარება არის სახელი რომელსაც რომელსაც ვარქქმევთს
ნებისმიერ პროცესს, სადაც სიჩქარე იცვლება . ვინაიდან სიჩქარე არის სიჩქარის
მნიშვნელოა და მიმართულება.
თუ სიჩქარის მნიშვნელობას არ ცვლი და ასევე არ ცვლი მიმართლებას,
შესაძლებელია, რომ შეცვალო აჩქარება განმარტებულია, როგორც სიჩქარის
ცვლილების ტემპი

რა არის დამაბნეველი აჩქარებაში?

გაგაფრთხილებთ, რომ აჩქარება არის ერთ-ერთი პირველი საკმაოდ ეშმაკური თემა
ფიზიკაში. პრობლემა არ არის ადამიანების ინტუიციის ნაკლებებოა აჩქარებასთან
დაკავშირებით. საქმე ისაა, რომ ბევრ ადამიანს აქვს ინტუიცია აჩქარებასთან
მიმართებაში, რომელიც ხშირ შემთხვევაში მცდარია. როგორც მარკ ტვენმა თქვა, „ის
კი არ გაგდებს საფრთხეში, რაც არ იცი, არამედ ის, რაშიც დარწმუნებული ხარ,
მაგრამ უბრალოდ არ არის სწორი."

არასწორი ინტუიცია დაახლოებით ასე მუშაობს: „აჩქარება და სიჩქარე თითქმის

ერთი და იგივე რამ არის, არა?" არა, არ არის. ადამიანები უსაფუძვლოდ მიიჩნევენ
რომ თუ სხეულს დიდი სიჩქარე აქვს, მას დიდი აჩქარებაც უნდა ჰქონდეს. ან
პირიქით, თუ მცირე სიჩქარე აქვს, აჩქარებაც მცირე უნდა ჰქონდეს. მაგრამ ეს ასე არ
არის. სიჩქარის სიდიდე კონკრეტულ მომენტში არ განსაზღვრავს აჩქარებას. სხვა
სიტყვებით რომ ვთქვათ, მე შეიძლება სიჩქარეს მაღალი ტემპით
ვცვლიდე მიუხედავად იმისა, სწრაფად ვმოძრაობ თუ ნელა.

დამიანები ფიქრობენ, რომ თუ აჩქარება უარყოფითია, მაშინ

სხეული ნელდება და თუ აჩქარება დადებითია, მაშინ ჩქარდება.
სწორია თუ არა ეს დებულება? არა. სხეული, რომელსაც უარყოფითი
აჩქარება აქვს, შეიძლება, ჩქარდებოდეს და პირიქით, ნელდებოდეს
სხეული, რომელსაც დადებითი აჩქარება აქვს. როგორ ხდება ეს?
გაითვალისწინეთ, რომ აჩქარება არის ვექტორი, რომელიც
მიმართულია სიჩქარის ცვლილების მიმართულებით. ეს ნიშნავს
იმას, რომ აჩქარების მიმართულება განსაზღვრავს, ვზრდით თუ
ვამცირებთ სიჩქარეს, როგორც ვექტორს. მათემატიკურად
უარყოფითი აჩქარება ნიშნავს, რომ მცირდება სიჩქარე, როგორც
ვექტორი, ხოლო დადებითი აჩქარება ნიშნავს, რომ სიჩქარის
ვექტორი იზრდება დადებითი მიმართულებით. სიჩქარის
ვექტორის უარყოფითი მიმართულების გაზრდამ კი შეიძლება,
გამოიწვიოს სიჩქარის მოდულის ზრდა, თუ თავდაპირველად
სიჩქარის ვექტორი ისედაც უარყოფითი იყო.
თუ აჩქარების ვექტორი მიმართულია სიჩქარის ვექტორის
მიმართულებით, ეს ნიშნავს, რომ სხეულის სიჩქარის მოდული
იზრდება და თუ აჩქარების და სიჩქარის ვექტორები ერთმანეთის
საწინააღმდეგოდაა მიმართული, ეს ნიშნავს, რომ სხეულის
სიჩქარის მოდული მცირდება. დიაგრამაზე მოცემულია მანქანა,
რომელიც ერთ შემთხვევაში ნელდება, რადგან გადადის ტალახიან
ზედაპირზე, ხოლო მეორე შემთხვევაში უნდა, რომ დონატი
დაიჭიროს და სიჩქარეს ზრდის. დავუშვათ, რომ დადებითი
მიმართულება არის მარჯვნივ. მანქანის აჩქარება მიმართულია
სიჩქარის გასწვრივ, თუ სიჩქარის მოდული იზრდება, ხოლო
მიმართულია სიჩქარის საპირისპიროდ, თუ სიჩქარის მოდული
მცირდება.

დამიანები ფიქრობენ, რომ თუ აჩქარება უარყოფითია, მაშინ

სხეული ნელდება და თუ აჩქარება დადებითია, მაშინ ჩქარდება.
სწორია თუ

.თანაბარ აჩქარებული მოძრაობა

თანაბარაჩქარებული მოძრაობას ისეთ მოძრაობას უწოდებენ, რომლის
დროსაც აჩქარების ვექტორი უცვლელია როგოც სიდიდით ასევე
მიმართულებით. ასეთ მოძრაობის მაგალითს წარმოადგენს
ჰორიზონტისადმი გარკვეული კუთხით ნასროლი ქვის მოძრაობა (ჰაერის
წინააღმდეგობის გათვალისწინების გარეშე). ტრაექტორიის ნებისმიერ
წერტილში ქვის აჩქარება თავისუფალი ვარდნის აჩქარების ტოლია. ქვის
მოძრაობის კინემატიკური აღწერისათვის მოსახერხებელია კოორდინატთა
სისტემა ისე შეირჩეს, რომ OY ღერძი აჩქარების ვექტორის პარალელური
იყოს. მაშინ ქვის მრუდწირული მოძრაობა შეიძლება წარმოვადგინოთ ორი
– OY ღერძისგასწვრივ წრივი თანაბარაჩქარებული
მოძრაობისა და OX ღერძის გასწვრივ წრივი თანაბარი მოძრაობის  ჯამი
სახით.
აჩქარების ვექტორები მიმართულია მოძრაობის მიმართულების გასწვრივ.
ამიტომ  მოძრაობის მიმართულებაზე v სიჩქარის და a აჩქარების
პროექციები შეიძლება ალგებრულ სიდიდეებად განვიხილოთ.

ზამთრის საბურავები გაცილებით მეტ რეზინს შეიცავს ის უფრო რბილია ამიტომაც რჩება
ელასტიურ თუნდაც შიგნით ძალიან ცივი მაღალი ტემპერატურაზე პირობით შეიძლება
დაიწყოს დნობა . ასე რომ სიცხეში მანქანას ემუქრება საბურავის დაკარგვის რისკი.
საზაფხილო საბურავები შექმნილია მყარ და მშრალი ზედაპირზე სამუშაოდ

V= 8მ წმ
V= 30მ წმ
V=22მ 2მ
t-11წმ