Sen o Polsce czy sąd nad Polską? Jaką ocenę społeczeństwa przynoszą teksty kultury?

Rozważ problem i
uzasadnij swoje zdanie odwołując się do podanego fragmentu –
( może to być „Pan Tadeusz”, „Wesele”, „ Dziady” cz. III ) , całego utworu oraz wybranego tekstu kultury.

Zaledwie usłyszeli nowinę poddani,

Skoczyli do panicza, padli do nóg pani,
"Zdrowie Państwu naszemu!" ze łzami krzyknęli;
Tadeusz krzyknął: "Zdrowie Spółobywateli,
Wolnych, równych, Polaków!" - "Wnoszę Ludu zdrowie!"
Rzekł Dąbrowski, lud krzyknął: "Niech żyją Wodzowie,
Wiwat Wojsko, wiwat Lud, wiwat wszystkie Stany!"
Tysiącem głosów zdrowia grzmiały na przemiany.
Tylko Buchman radości podzielać nie raczył,
Pochwalał projekt, lecz go rad by przeinaczył,
A naprzód komisyją legalną wyznaczył,
Która by - krótkość czasu była na zawadzie,
Źe nie stało się zadość Buchmanowej radzie.
Bo na dziedzińcu zamku już stali parami
Oficery z damami, wiara z wieśniaczkami:
"Poloneza!" krzyknęli wszyscy w jedno słowo.
A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Ks. XII.

Wstęp. Podaje taki, który pasuje do każdego tematu z motywem Polski, Polaka, oceny społeczeństwa, narodu,
sposobu ukazywania różnych warstw społecznych , sen o Polsce- czyli to co pisarze chcieliby widzieć w Polsce, ich
kraj marzeń, idealizacja Polski, np. „Pan Tadeusz”, patrioci ukazani w III cz. „Dziadów” – Konrad, Cichowski, Żegota,
Jan Sobolewski, Jan Rollison, Wysocki.
Burzliwe dzieje naszego państwa stawały się pretekstem do rozmyślań kolejnych spadkobierców pióra nad kondycją
naszych rodaków. Powszechnie w naszej świadomości mamy zakorzenione pewne stereotypy. Szkot jest skąpy,
Niemcy zdyscyplinowani, Anglicy zarozumiali, a Polacy…no właśnie a Polacy mądrzy po szkodzie. Pisarze na
przestrzeni wieków doskonale utrwalali na swych kartach ówczesne im społeczeństwo. Jest to wizerunek mniej lub
bardziej prawdziwy, co jest uzależnione zarówno od preferencji autora utworów, jak i sytuacji politycznej i
społecznej. Każda epoka przynosi optymistyczne, jak senne marzenie wizje Polski oraz gorzki osąd. Literatura jest
bowiem zwierciadłem, w którym odbijają się zarówno nasze przywary, jak i pozytywne strony. TEZA.

Dokładnie przeczytaj temat oraz fragment. Teza musi pasować zarówno do tematu, ale przede wszystkim
do fragmentu. Musisz wykalkulować, czy w tym fragmencie bardziej jest ukazany sen, czy sąd?
Przykładowe tezy:
 Twórcy, kreując sen o Polsce, oceniają społeczeństwo i wskazują na jego zalety – przy opcji, że to jest
ten fragment „Pana Tadeusza”.

 Teksty kultury przynoszą gorzką ocenę społeczeństwa polskiego, który przybiera formę sądu nad Polską
– przy opcji, gdzie będzie np. fragment „Wesela” , czy opis zdrajców z „Dziadów” cz. III
 Twórcy, kreując sen o Polsce, oceniają społeczeństwo i wskazują na jego zalety.
  Artyści, śniąc o Polsce, wskazują na cechy społeczeństwa polskiego godne do naśladowania, jak
patriotyzm i waleczność.

1. ARGUMENT. Radość i entuzjazm bohaterów na kartach dzieł, rozbudzał nadzieje, by ludzie wypełniali
swe myśli walką o niepodległość, by byli zagorzałymi patriotami, nigdy nie trącącymi wiary. PRZYKŁAD.
Udowadnia to fragment „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, w którym ……Analizuje tak dołączony
fragment, że niby nie znam całego utworu. Skupiam się tylko na tej małej części dzieła. Kończę wnioskiem.
WNIOSEK CZĄSTKOWY.
2. ARGUMENT. Stworzony przez autora sen o Polsce jest wyrazem wspomnień szczęśliwych lat, a także
nadziei, iż może kiedyś ojczyzna odzyska swą dawną świetność. PRZYKŁAD. Można to stwierdzenie
udowodnić na podstawie losów bohaterów i wydarzeń ukazanych w epopei narodowej „Pan Tadeusz”
Adama Mickiewicza. Obraz zawarty w utworze ukazuje Litwę jako sen z lat młodzieńczych. To jak
wspomnienia z dzieciństwa, przepiękne opisy przyrody przeplatają się z elementami ludowymi,
zwyczajami i tradycjami. Opisy przyrody są jak baśniowe pełne magii i piękna, to widok ukochanej
ojczyzny takiej jaką chciał by ją widzieć autor. Cały ten opis jest tłem dla obrazu szlachty,
charakteryzującej się hołdowaniu wartością patriotycznym. Wielu z jej przedstawicieli to dzielni wojacy ,
który swym życiem zaświadczyli miłość do ojczyzny, należy wymienić: Rębajło, Kropidło, Brzytewka. Są to
oczywiście postacie przejaskrawione poprzez nie bowiem Mickiewicz pragnął uwidocznić wszystkie
cechy, które chciał odnaleźć w społeczeństwie. WNIOSEK CZĄSTKOWY. Stworzony przez autora sen o
Polsce jest wyrazem wspomnień szczęśliwych lat a także nadziei, iż może kiedyś ojczyzna odzyska swą
dawną świetność. To marzenie, senna mara w której wszyscy na równi pragną osiągnąć jeden cel -
niepodległość Polski.
3. ARGUMENT. Utopijne wizje także były rodzajem snu pisarzy o Polsce. Rajski kraj ukazuje nam
powieść Stefana Żeromskiego pod tytułem „Przedwiośnie”. PRZYKŁAD. Mamy tutaj styczność z mitem
szklanych domów, czyli opowieści Seweryna Baryki. Bohater opowiada historię swojemu synowi
Cezaremu, aby zachęcić go do wyjazdu do ojczyzny. Ojciec mówi mu, że Polska to nowoczesny kraj, w
którym panuje inna cywilizacja, budowane są domy ze szkła, które są czyste, niezwykle wygodne i
higieniczne. Fabryki budujące domy ze szkła należą do robotników, są kooperatywami. Twierdzi, że
powoli cały kraj zabudowuje się takimi wynalazkami, a w społeczeństwie poprawia się jakość życia, ludzie
mniej chorują, zdrowie jest dla nich wartością większą od pieniądza. Wymyślając historię o polskiej myśli
technicznej ojciec Baryka nie miał złych intencji, pragnął by syn wyjechał wraz z nim do ojczyzny. Szklane
domy są symbolem marzeń i nadziei Seweryna o wolnej i rozwijającej się Polsce. WNIOSEK CZĄSTKOWY.
Stefan Żeromski, kreując utopijną wizję snu o Polsce „szklanych domów”, pragnął przedstawić jedną z
koncepcji odbudowy naszego kraju. Można do odczytać jako próbę zachęcenia rodaków do postępu,
odkrywania techniki i cywilizacji. W nich pisarz widział przyszłość.
Podsumowanie
Wizerunek społeczeństwa polskiego zależał od sytuacji politycznej, społecznej i światopoglądowej w jakiej
znajdował się nasz kraj. Niewola, zabory, wojny tylko motywowały artystów, aby w swych dziełach przedstawiali
sen o Polsce wolnej i niepodległej. Po 1 zdaniu z każdej lektury. Adam Mickiewicz w swej epopei narodowej
przedstawił piękno odchodzącego, szlacheckiego świata, pełnego patriotyzmu i tradycji. Tym samym wzniecał w
społeczeństwie nadzieje, że polskość nigdy nie umarła. Żeromski przekazał czytelnikom wizję utopijną, arkadię która
się nie spełniła. Jednak to marzenie miało także siłę motywującą rodaków do działania. Powtarzam na koniec tezę,
ale trochę innymi słowami.
Zamiast np.
Artyści, śniąc o Polsce, wskazują na cechy społeczeństwa polskiego godne do naśladowania, jak patriotyzm i
waleczność.
Twórcy, przedstawiając w dziełach wizje silnej, wspaniałej Polski oraz społeczeństwa pełnego patriotyzmu i zapału,
wzniecają nadzieję na odrodzenie ojczyzny.