УНИВЕРЗИТЕТ „ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ” – ШТИП

ЗЕМЈОДЕЛСКИ ФАКУЛТЕТ

СЕМИНАРСКА РАБОТА
по предметот
Општа ентомологија

Наслов на семинарска работа

„Крвен систем на инсектите”

Предметен наставник:
Кандидат:
Проф. Д-р Душан Спасов Јулија Петреска
Број на индекс: 092458
e-mail:julija.092458@student.ugd.edu.mk

ПРИЛЕП
14.12.2020 година
 СОДРЖИНА
1. Вовед 4
​2. Циркулаторен систем..........................................................................................4
​3. Хемолимфа............................................................................................................5
​3.1. Грбен сад.............................................................................................................6
​3.2. Срце......................................................................................................................6
3.3. Аорта....................................................................................................................6
3.4. Крвни синуси......................................................................................................6
​3.5. Пулсирачки органи............................................................................................7
4. Генерални карактеристики..................................................................................7
5. Користена литература.........................................................................................8

2
Клучни зборови:
​dorsal vessel, heart, hemolymph, pressure
​грбен сад, срце, хемолимфа, притисок
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
3
​
​
​1.Вовед
​Иако циркулаторниот систем на инсектите е вклучен во мноштво витални
физиолошки процеси, тој не е доволно проучен. Овој преглед го истакнува овој
критичен физиолошки систем со детали за структурата и функцијата на
циркулаторните органи, вклучително и дорзалното срце и придружните пулсирачки
органи кои ги снабдуваат со хемолимфа останатите органи. Исто така, нагласува
како се развива и старее циркулаторниот систем и како, со помош на рефлексно
крварење и функционална интеграција со имунолошкиот систем, поддржува
механизми за одбрана од предатори и микробиолошки напаѓачи, соодветно. Покрај
тоа, овој преглед ги детализира еволутивните трендови и новини поврзани со овој
систем, како и начините на кои овој систем игра и клучни улоги во терморегулацијата
и вентилацијата на трахеите во крилата со високи перформанси.
​2.Циркулаторен систем
​Инсектите, како и сите други членконоги, имаат отворен циркулаторен систем кој се
разликува и по структурата и по функцијата од затворениот циркулаторен систем што
се наоѓа кај луѓето и другите 'рбетници. Во затворениот систем, крвта е секогаш
содржана во садовите (артерии, вени, капилари или во самото срце). Во отворениот
систем, крвта (обично наречена хемолимфа) поминува голем дел од своето време
течејќи слободно во шуплините на телото каде остварува директен контакт со сите
внатрешни ткива и органи.

4
 ​Слика бр.1 (патот на циркулација на крвта во телото на инсектите)
​
​3.Хемолимфа
​Поголемиот дел од телесната течност или хемолимфа, ја зафаќа празнината на
телото и неговите додатоци. Едниот затворен орган, наречен грбен сад, се протега
од задниот крај преку градниот кош до главата. Тоа е континуирана цевка со два
региона, срцето или органот за пумпање, ограничен на стомакот и аортата или
спроводниот сад, кој се протега напред низ градниот кош кон главата. Хемолимфата,
кога ќе се испумпа напред од задниот крај и страните на телото, вдолж грбниот сад,
поминува низ низа вентилирани комори. Секоја од нив содржи пар странични отвори
наречени остии, до аортата и се испушта во предниот дел на главата. Приборните
пумпи ја носат хемолимфата низ крилјата и по должината на антените и нозете пред
повторно да протече назад кон стомакот.
​Циркулирачката хемолимфа или крвта, не е важна во дишењето, туку функционира
при транспорт на хранливи материи до сите делови на телото и метаболички
отпадни производи од органите до тубулите на малпигиите за екскреција. Содржи
слободни клетки наречени хемоцити, од кои повеќето се фагоцити кои помагаат да
се заштити инсектот со проголтување на микроорганизми. Важно ткиво кое е
потопено во хемолимфа е масното тело, главниот орган на посредничкиот
метаболизам. Служи за складирање на маснотии, гликоген и протеини, особено за
време на метаморфоза. Овие материјали по потреба се ослободуваат во ткивата за
производство на енергија или за раст и репродукција.
​Циркулаторниот систем е одговорен за движење на хранливи материи, соли,
хормони и метаболички отпадоци низ телото на инсектот. Покрај тоа, крвта игра
неколку критични улоги во одбраната: ги запечатува раните преку реакција на
коагулација, ги инкапсулира и уништува внатрешните паразити или други напаѓачи, а
кај некои видови произведува невкусни соединенија кои обезбедуваат одреден
степен на заштита од предатори. Хидрауличните (течни) својства на крвта се исто
така важни. Хидростатскиот притисок генериран внатрешно со мускулна контракција
се користи за: олеснување на ведењето, проширување на телото и крилјата, физички
движења (особено кај ларви со меко тело), ​репродукција и вагинација на одредени
видови на егзокрини жлезди. Кај некои инсекти, крвта помага во терморегулација:
може да помогне во ладење на телото со спроведување на вишок топлина далеку од
активните мускули на летот или може да го загрее телото собирајќи и циркулирајќи ја
апсорбираната топлина додека биле на сонце.
5
​
​
​3.1.Грбен сад
​Грбниот сад е главната структурна компонента на циркулаторниот систем на
инсектот. Оваа цевка поминува надолжно низ градниот кош и стомакот, долж
внатрешноста на ѕидот на грбното тело. Кај повеќето инсекти, тоа е кревка,
мембранозна структура која собира хемолимфа во стомакот и ја спроведува напред
кон главата.
​3.2.Срце
​Во стомакот, грбниот сад се нарекува срце. Поделено е сегментално на комори кои
се одделени со вентили (остија) за да се обезбеди еднонасочен проток на
хемолимфа. Пар аларни мускули се прицврстени странично на ѕидовите на секоја
комора. Перисталтичките контракции на овие мускули го принудуваат хемолимфот
напред од комора до комора. За време на секоја дијастолна фаза (релаксација),
остијата се отвора за да се овозможи прилив на хемолимфа од телесната празнина.
Стапката на контракција на срцето значително се разликува од вид до вид - обично
во опсег од 30 до 200 отчукувања во минута. Стапката има тенденција да паѓа како
што се намалува температурата на околината и се зголемува со зголемувањето на
температурата (или нивото на активност на инсектот).
​3.3.Аорта
​Пред срцето, дорзалниот сад нема вентили или мускулатура. Тоа е едноставна цевка
(наречена аорта) која продолжува напред кон главата и се испразнува во близина на
мозокот. Хемолимфата ги капе органите и мускулите на главата како што се појавува
од аортата, а потоа несредено се перкулира назад преку алиментарниот канал и низ
телото сè додека не стигне до стомакот и повторно влезе во срцето.
​3.4.Крвни синуси
​За да се олесни циркулацијата на хемолимфата, телесната празнина е поделена на
три оддели (наречени крвни синуси) со два тенки листови на мускулатура и / или
мембрана познати како грбни и вентрални дијафрагми. Грбната дијафрагма е
формирана од аларни мускули на срцето и сродни структури; го одделува
перикардијалниот синус од перивисцералниот синус. Вентралната дијафрагма
обично ја покрива нервната жичка; го одделува перивисцералниот синус од
периневралниот синус.
​
​
6
​
​
​
​3.5.Пулсирачки органи
​Кај некои инсекти, пулсирачките органи се наоѓаат во близина на основата на
крилјата или нозете. Овие мускулни „пумпи“ обично не се контрахираат редовно, но
тие дејствуваат заедно со одредени движења на телото, принудувајќи ја
хемолимфата во екстремитетите.
​4.Генерелни карактеристики
​Околу 90% од хемолимфата на инсектите е плазма: водена течност - обично чиста,
но понекогаш зеленикава или жолтеникава боја. Во споредба со крвта на
'рбетниците, таа содржи релативно високи концентрации на аминокиселини,
протеини, шеќери и неоргански јони. Инсектите кои презимуваат, честопати
раздвојуваат доволно рибулоза, трехалоза или глицерол во плазмата за да спречат
да замрзне за време на најстудените зими. Останатите 10% од волуменот на
хемолимфата се состојат од разни видови клетки (колективно познати како
хемоцити). Тие се вклучени во реакцијата на коагулација, фагоцитоза и / или
капсулација на туѓи тела. Густината на хемоцитите на инсектите може да варира од
помалку од 25 000 на повеќе од 100 000 на кубен милиметар, но ова е значително
помалку од 5 милиони црвени крвни клетки, 300 000 тромбоцити и 7000 бели крвни
клетки кои се наоѓаат во ист волумен на човечка крв. Со исклучок на неколку водни
мушички, хемолимфот на инсектот не содржи хемоглобин (или црвени крвни клетки).
Кислородот се испорачува од душникот, а не од циркулаторниот систем.
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
7
​
​
​
​
​5.Користена литература

​https://www.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev-ento-011019-025003?journal
Code=ento#:~:text=Although%20insects%20have%20an%20open,by%20fibromuscu
lar%20septa%20or%20diaphragms.

​https://genent.cals.ncsu.edu/bug-bytes/circulatory-system/

​https://www.google.com/search?q=circulatory+system+of+insects&client=opera&bi
h=898&biw=1880&hl=en&sxsrf=ALeKk01pUTzZUMoETFKB5ZSDQqdb9xillA:1607957
917650&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwji5PqD3s3tAhXOs4sKHaFGC
gAQ_AUoAXoECBsQAw#imgrc=bMlgB3EnMa9NRM