Прашања за тест по биологија за трета година гимназија тема:крвоносен

систем

1.Во што се состојат транспорентните функции на крвта?

→Транспорентните функции на крвта се состојат во:
1.Пренесување на кислородот и јаглеродниот диоксид.(Кислородот што го има во
вдишаниот воздух,преку дишните патишта доаѓа до белите дробови од каде низ
тенките мембрани дифундира крвта.Со циркулацијата на крвта низ крвните
садови кислородот се пренесува до сите делови на организмот.За разлика од тоа,
јаглеродниот диоксид,кој е краен производ на метаболизмот на клетката се носи
до белите дробови од каде се исфрла во надворешната средина.)
2.Пренесување на хранливите и други материјали.(Хранливите и други материи
(соли,витамини,лекови и др.),што во организмот главно се примаат преку
дегестивниот систем,оттаму низ слузницата поминуваат во крвта и со неа се
пренесуваат до сите делови на организмот.)
3.Пренесување на производи од клетките на организмот.(Крвта пренесува
производи создадени од клетките до местата од каде тие ќе се ослободат.На
пример,со бубрезите се исфрла вишокот вода,електролити и уреа што таму
дошле со крвта.)
4.Пренесување на хормоните.(Хормоните се производи на ендокрните жлезди што
непосредно се излачуваат во крвта.Со крвта тие се пренесуваат до сите делови
на организмот,вклучувајќи ги и целните органи каде го покажуваат своето дејство.)

2.Во што се состојат регулаторските функции на крвта?

→Регулаторските функции на крвта се состојат во:
1.Крвта помага во одржување на електрохемиската реакција (Ph на средината) на
телесните течности.(Тоа е последица на пуферските особини што ги имаат
составните делови на крвта.)
2.Крвта помага во регулирањето на водната рамнотежа во организмот.(Оваа
функција на крвта ја даваат,пред сé крвните протеини што учествуваат во
одржувањето на осмотскиот притисок.)
3.Крвта учествува во регулирањето и одржувањето на константната телесна
температура.

3.Во што се состојат заштитните функции на крвта?

→Заштитните функции на крвта се состојат во:
1.Крвта содржи клетки (леукоцити) што можат да се борат против различни
патогени микроорганизми.Исто така,во крвта има и специфични материи
(антитела) што помагаат во борбата на организмот против некои болести.
2.Крвта содржи фактори што учествуваат во процесот на коагулацијата на крвта
што го штити организмот од преголемо губење крв,најчесто при различни повреди
на крвните садови.

4.Од кои делови е составена крвта?

→Крвта е составена од два основни дела:течен-плазма и клетки и делови на
клетки-формативни елементи.

5.Наброј ги протеините што се наоѓаат во крната плазма.

→Протеините што се наоѓаат во крвната плазма се:албуминот,крвните фактори на
коагулацијата,антитела и комплементи.

6.Каква е улогата на натриум хлоридот во крвната плазма?

→Натриумот хлоридот има важна улога во регулирањето на осмотскиот притисок,
а благодарение на движењето на анјоните низ клеточната мембрана влијае и на
регулирањето на ацидобазната рамнотежа.

7.Каква е улогата на калиумот во крвната плазма?

→Калиумот има важна улога во регулирањето на пропустливоста на клеточната
мембрана и нервно-мускулната раздразливост.

8.Каква е улогата на калциумот во крната плазма?

→Калциумот во крвната плазма се наоѓа во два облика:слободен или поврзан со
протеините.Функционално калциумот е антагонист на калиумот и ја смалува
пропустливоста на клеточната мембрана,а е активатор на некои ензими при
коагулацијата на крвта.

9.Опиши ги еритроцитите.(форма,големина и број)

→Еритроцитите се црвените крвни елементи.Тие кај човекот имаат топчест облик,
но немаат јадро (поради што и не се вистински клетки,туку се сметаат за крвни
елементи),а имаат биконкавен изглед со заоблени краеви.Пречникот на
еритороцитите изнесува 5-8 микрони,а нивната дебелина е околу 2,5 микрони,а во
неговата средина само 1 микрон.Бројот на еритроцитите кај човекот изнесува меѓу
4 и 5 милипнони во 1 мм3 крв.Се знае дека во одредени услови бројот на
еритроцитите се менува.

10.Што е тоа хомолиза?

→Карактеристичната појава на оштетување или разградување на клеточната
мембрана на еритроцитите,поради што од нив излегува хемоголобинот,се
нарекува хомолиза.

11.Опиши ја градбата на хемоглобинот.

→Хемоглобинот е сложена белковина,составена од проста белковина глобин и
простетичната група хем.Глобинот е составен од четири полипептидни синџири од
кои два со два се исти.Во секој полиптетиден синџир има по една хем-група.Во
центарот на хемот е сместено двовалентно (феро) железо.

12.Каква е разликата меѓу оксихемоглобин и карбоксихемоглобин.

→Со сврзувањето на кислородот со железото од хемот се создава окси-хем,а од
хемоглобинот оксихемоглобин,додека со сврзувањето на хемоглобинот со
јаглероден моноксид се создава карбоксихемоглобин.

13.Опиши ги леукоцитите.(форма,големина и број)

→Леукоцитите се клетки со неправилен облик и со способност за амебовидно
движење.На фиксиран препарат леукоцитите имаат тркалезен облик со пречник
од 8 до 25 микрона и со различен облик на јадрото и цитоплазмата.Просечниот
број на леукоцитите кај човекот изнесува од 6 до 8000 во 1 mm3.Бројот на
леукоцитите може да се намалува или зголемува под дејство на различни
фактори.

14.Наброј ги најважните својства на леукоцитите.

→Најважните својста на леукцитите се:дијапедеза,амебовидно движење,
хемотаксија и фегоцитоза.

15. Како се поделени гранулоцитите?

- можат да бидат неуртофили, еозинофили и базофили

16. По што се препознатливи неутрофилните гранулоци?

-Тие се најзастапени и најкарактеристични. Јадрата им ср разликуваат според

изгледот, поради што се наречени полиморфни леукоцити.

17. По што се препознатливи еозинофилните гранулоцити?

-Тие се разликуваатод неутрофилите според градбата и изгледот на јадрото.Тие

најчесто се составено до два дела што кај човекот се поставени во вид на дисаѓи.
Гранулите што се наоѓаат во плазмата на овие леукоцити се бојат црвено и со
кисели бои.

18. По што се препознатливи базофилните гранулоцити?

-Лесно се одвојуваат од другите видови леукоцити според големиот број крупни

базофили гранули со темнопурпурна боја. Имаат определено јадро со неправилен
топчест или бебреговиден изглед.

19. Како се поделени агранулоцитите?

-Тие се поделени на моноцити и лимфоцити

20. Опиши ги моноцитите.

- Тие се најголеми леукоцити, јадрото им е бубреговидно и поставено

ексцрнтрично во цитоплазмата. Во крвотокот стигнуваат како млади моноцити кои
излегуваат од крвните садови и се вгнездуваат во одредени ткива каде созреваат
во големи клетки наречени макрофаги

21. Опиши ги лимфоцитите.

-Можат да бидат мали и големи . Малите се топчести клетки со пречник од околу 9

микрони и се 90% од вкпниот број лимфоцити, а само 10% остануваат на
големите лимфицити а тие имаат пречник од 9 до 15 микрони. Тие се хетерогена
група клетки кои можат да се поделат на Т и Б лимфицити.

22. Објасни ја функцијата на Т- лимфоцитите?

-Има повеќе групи на Т-лимфоцити едни од нив создаваат материи што имаат
особини на хормони-лимфокини. Тие учествиваат во процесот на регулирање на
одбранбените механизми.

23. Објасни ја функцијата на Б- лимфоцитите?

-Основната функција им е учеството во создавање антитела или имуноглубини.

Кога дојде во допир со антиген тој се активира и почнува да се дели а во крајниот
стадиум плазмоцит може да создава антитела.

24. Опиши ги тромбоцитите.(форма, големина и број).

-Тромбоцитите се најитните формативни елементи, пречниот им изнесува од 2 до

3 микрони. Тие немаат јадро, имаат топчест облик, а бројот се движи околу
150.000 до 450.000 на 1 мм кубен.

25. Кои се карактеристични особини на тромбоцитите?

-Кршливост заради нивната чувствителност на механички,термички и хемиски

фактори, хезивност заради позитивното електрично полнење со што се
прилепуваат до надворешните материи со негативно полнење, агрегација кога се
тромбоцитите се собираат во топчиња, вискозна метаморфаза кога тромбоцитите
набабруваат и се соединуваат,ги губат кл.мембрани и создаваат аморфна
вискозна маса.

26. Колку е животниот век на еритроцитите,леукоцитите и тромбоцитите?

Еритроцитите циркулираат во крвта приближно 20дена,леукоцитите само 6до8
часа но можат да навлезат во ткивата каде преживуваат повеќе денови,месеци
или години и тромбоцитите околу 10дена.

27. Кои се трите основни групи на реакции на хемостазата?

-Одржување на непропустлливоста на здравите крвни садови

Реакција на крвните садови при повреда

Биохемиски процеси цо крвта при повреда или процеси на коагулација

28. Наброј ги фазите на коагулација.

-Активирање на тромбопластинот

Преобразување на протромбинот во тромбин

Преобразување на фибриногенот во фибрин

Промен во крвниот колач

29. Кои промени се вршат во крвниот колач. 93 стр

-Ретракција на коагулумот-на краевите на фибринската мрежа се насобираат

тромбоцитите што потоа се распаѓаат и ослободуваат ензим тромбастенин, кој го
скратува крвниот колач и од него го истиснува крвниот серум. Брзината на оваа
реакција зависи од бројот на тромбоцитите, нивната физиолошка способност,
присуството на АТП, температурата и др.

-Фибринолиза-во оваа фаза фибринскиот колач се разградува под дејство на

ензимот плазмин.

30. По што се одредува крвната група кај човекот?

-Таа е одредена од присутните антигени на клеточната мембрана на

еритроцитите и од присутните антитела во крвната плазма.

31. Опиши ја аглутинацијата при одредување на крвните групи.

-Крвниот серум содржи антитела против А и Б антигените и тој се користи при

методите на одредување на крвнатагрупа. Крвниот серум кој содржи анти А-
антитела може да ги аглутинира и распадне еритроцитите со антиген А, а таквиот
серум е наречен анти-А серум. Крвниот серум кој содржи антитела Б ги распаѓа
еритроцитите со антигени Б на површината и е наречен анти Б-серум. Кога се
комбинираат во лабараторија, таквите антисеруми ги препознаваат еритроцитите
и се залепуваат за нив, а тој процес е наречен аглутинација.
32. Што е анемија?

- Анемија е болест при која постои намелено ниво на хемоглобин или еритроцити
во крвта, а тоа го нарушува снабдувањето на ткивата со кислород.

33. Од што може да настанат анемиите?

-Зголеменото губење или распаѓање на еритроцитите.

Намелено производство на еритроцитите или на хемоглобин.

34. Што е леукемија и каква може да биде?

- Леукемијата е рак на крвта или коскената срж.Ако е нарушено создавањето на

гранулоцитната лоза од леукоцитите состојбата е наречена миелогена леукемија,
а ако е општетено лимфоидното ткиво, таквата состојба е наречена лимфоцитна
леукемија.

35. Што е хемофилија?

-Општа карактеристика на сите болести на коагулацијата е наришување на

процесите на коагулација што предизвикуваат крвавења.Оваа болест се нарекува
хемофилија

36. Наброј ги слоевите на срцето.

-Внатрешен-ендокард; среден-миокард; надворешен-епикард; околусрцева

обвивка-перикард.

37. Опиши ја синоатријалната нодија на срцето.

-Тоа е јазол кој се наога помегу вливот на горната и долната шуплива вена во
ѕидот на десната преткомора, ја предводи работата на срцето,а неговите импулси
ги дава на соседните клетки и е наречен песмејкер(предводник на работата).

38. Како се разгранува атриовентрикуларната нодија на срцето.

- Антриовертикуларната нодија се разгранува така што од неа излегуваат Hiss-

овите снопови што се протегаат до врвот на срцето. Треба да се знае дека
пренесувањето на импулсите од јазолот во преткомората на другите јазли е само
еднонасочно, никако и обратно. Брзината на пренесување на тој импулс е 4-5
м/сек. Неговите гранки ги опфаќаат сите делови на ѕидовите на коморите.
Влакната прво се протегаат надолу на двете страни од меѓукоморната преграда
во групи наречени десна и лева гранка на снопот. Најмалите, Пуркиниеви влакна,
потоа се разгрануваат низ миокардот на коморите.
39. Опиши го електрокардиограмот.

-Тоа се акциони струи кои се резултат на изменети електрични потенцијали кои се

регистрираат со галванометар. Такви апарати се електрокардиографи, а кривата е
електрокардиограм, таа има 5 запци P,Q,R,S,T од кои 3 се позитивни а 2
негативни

40. Како се снабдува со крв миокардот?

- Се снабдува со артериите десна и лева коронарна артерија, се одвојуваат по

излегувањето на аортата од срцето и се прават гранки. Тие добиваат крв кога
срцето е релаксирано, пред да се врати во десната пред комора крвта од
миокардот се собира во коронарен синус

41. Наброј ги залистоците на срцето.

- Атриовентрикуларен залисток,лев антриовентрикуларен, белодробни

залистоци,аортни залистоци

42. Што е срцев волумен?

- Волуменот на испумпаната крв низ коморите за еден срцев циклус

43.Штоесрцеваработа?

- Количинатанакрвтаиспумпаназавремеод 1 минута

44.Штоебрадикардија, аштотахикардија?

- Забавувањенаработатанасрцетонапомалкуод 60 ударивоминутаебрадикардија,
понекогашсрцетовотекотнаспиењеможедачукаисопомалкуод 60
ударивоминута.когасрцетоработисоинтензитетод 100 ударивоминутаетахикардија.

45.Штоесинуснааритмија, аштопредвременудар?

- Променанаработатанасрцетокојаерезултатнадлабочинатанадишењето е синусна
аритмија
,апредвременудареударкојзапочнувапредзавршувањетонанормалниотударнасрце
то, можедасезабележиподдејствонакофеин,никотинилипсихичкистрес

46. Каквиможатдабидатболеститенасрцето?

- Споредтоакојслојодсрцето е
оштетенпостојатандокардитис(воспалениенасрцевитепразнини), Миокардитис
(воспалениенасрцевиотмускул), Перикардитис(болестнаперикардијалнотокесе)
Врз основа на факторот што ги предизвикува може да бидат конгенитални (од
раѓање се јавуваат), ревматоидни (почнуваат со напад на ревматоидна треска),
коронарни (последица на оштетени ѕидови на крвните садови), слабеење на
срцето (дотраеност на ткивото на срцето)

47. Штоеинфаркт?

- Зонатакојанабилокаковначинезатвореназаснабдувањесокрвсе нарекува
инфаркт.

48. Штоеангинапекторис?

Несоодветниотпротокнакрвнизсрцевиотмускулдоведувадонепријатностивосрцето,
леватаракаирамо и се наречени ангина пекторис.

49. Одкоиобвивкиеизграденѕидотнаартериите?

-Внатрешнаобвивка–ендотел( која е составенаодплочестиепителниклетки)

вторслој(мазнимускулииеластичносврзливоткиво)(овозможува артериите да се
растегнуваат кога се полнат со крв) инадворешенслој(потпорносврзливоткиво)

50. Набројгиделовитенааортата.

- Качувачкааорта, (која е блиску до срцето) аортенлак, ( кривина оддесно налево а

потоа се враќа назад) градна(се протега под рбетниот столб зад срцето и белите
дробови)истомачна (се протега низ стомачната празнина, најдолг дел)

51. Набројгигранкиенааортниотлак

- Безименаартерија (ги снабдува со крв деловите на рацете и главата. Се дели на

десна потклучна артерија што ја снабдува со крв десната рака и општа артерија
на главата што ја снабдува со крв десната страна на главата и
вратот),леваопштаартеријанаглавата ( се протега нагоре од највисокиот дел на
аортниот лак, ги снабдува со крв вратот и главата) ,левапотклучнаартерија(се
протега под левата клучна коска и ја снабдува со крв левата рака)

52. Набројгигранкитенаграднатааорта.

- Гранкизаѕидотнаградниоткош, хранопроводот,деловинадишникот,
дрвовидниразгранувањавобелитедробовии 9-10 мегуребрениартерии што се
протегаат мегу ребрата како и за мускулите и другите делови на ѕидот на
градниот кош.

53. Набројгинепарнитегранкинастомачнатааорта.

- Општацрвенаартерија(леважелудочна,црнодробна,артеријанаслезината),
горнацрвена, (носи крв до најголемиот дел од тенкото црево и за првата
половина н а дебелото црево) долнацрвена (го снабдува со крв вториот дел на
дебелото црево)

54. Набројгипарнитестраничнигранкинастомачнатааорта.

-Дијафрагмени, (ја снабдуваат со крв дијафрагмата) надбубрежни ( ги снабдуваат

со крв надбубрежните жлезди) ,бубрежни ( носат крв до бубрезите) ,јајнични,
( семени артерии кај машките, кои ги снабдуваат со крв женските (и семените
машките) полови жлезди) слабински

55. Кадепродолжувавнатрешнокарличнатаартерија?

- Заорганитенакарлицата, мочниотмеур,правотоцревоинекоиодполовитеоргани

56. Кадепродолжуванадворешнатакарличнаартерија?

- Вонозетекакобутнаартерија, се разгранува и продолжува во коленото каде

повторно се разгранува.

57. Коивенигисобирагорнаташупливавена?

- Деснатаилеватарамено-главенавена, единечнатавена

Таа е сврзана со срцето, во неа се собираат венската крв од главата, вратот,

горните екстремитети и градниот кош.

58. Коивенигисобирадолнаташупливавена?

-Дветеопштикарличнивени

Таа е многу подолга од горната шуплива вена а ја собира крвта од деловите на

телото под дијафрагмата.Се протега нагоре по должината на ѕидот на задната
страна на стомачната празнина зад црниот дроб, низ дијафрагмата и се излева во
десната преткомора на срцето.

59. Одкоиорганисобиракрвцрнодробниотпортенсистем?

- Одкапиларитенаслезината,желудникот,панкреасот,цревата

60. Штоеатеросклероза?

- Променитенаѕидотвоартериите,
најчестожолтеникавмастенматеријалкакомасниплочкисесобираатвовнатрешнатас
трананаѕидовитенакрвнитесадовиигиодвојуваеластичнотосврзливоткивоимускули
те
61. Штоеартериосклероза?

- Когаобвивкатаеоштетенаисесоздавааткрвнигрутчиња,
сонивнотооткинувањеможатдазатнатнекојкрвнисадови,
аводругислучаифибрознототкивосестврднува

62. Набројгиточкитезапритискањеприкрварење?

- Лицеватаартерија (за да се запрат крварењата околу носот, устата, и

образот),слепоочна ( за да се запрат крварењата од страните на
лицето),општатаартеријанаглавата ( за да се запрат крварењата на вратот и
главата),потклучната (за да се запри крварењето на рамото и раката) ,рамената
( за да се запри крварењето од раката, рачниот зглоб и подлактицата),бутната(за
да се запре крварењето на долните екстремитети)

63. Опишигодесниотлимфенканал.

- Кратоксаддолг 1.25цмисобиралимфасамоодгорниотдесенделначовекот,
деснатастрананавртот,главата,градниоткош. Излегуваоддеснатапотклучнавена ,
отворањетоезаштитетносоџебовидниполумесечинскизалистоцикоиспречувааткрвт
аданавлезевоканалот.

64. Коисефункцииналимфоиднототиво?

- Отстранувањенајагленовичестички,канцерозниклетки,патогениорганизми,
изумреникрвниклетки,

- создавањелимфоцити

65. Набројгинајважнитегрупиналимфнијазли.

-Вратни ( вопределот На вратот),потпазувни ( се сместени во пазувите),цревни (се

наоѓаат меѓуобвивките на цревата) ,препонски ( се сместени во препоните)

Лимфните јазли се ситни топчести маси со големина на гравче на шпенадла до

2,5 цм, тие се сместени во група а бројот во секоја група е различен од 2, 3 до над
100.

66. Опишигикрајницитеилитонзилите.

-Сместенисеоддветестранинамекотонепцеисеизградениодлимфоидноткиво,
тиесезадноснатапразнин,задниотѕиднагрлотоикоренотнајазикот,
многусезголемуваатприинфекција.

67. Опишијаграднатажлезда.
-Сенаогазадграднатакоска,горниотделнаградниоткош,
имазначењеворазвојотнаимунитетотпредрагањетоивопрвитенеколкугод.
Лимфоцититепреддадобијатсвојафункцијасозреваатвооваажлезда,
серазвиваатподвлијаниенахормоноттимозинисенаречениТ-лимфоцити.
Вотекотнапубертетотсезаменувасосврзливоткивоимасти

68. Опишијаградбатанаслезината

-. Исполнетесомекасрцевинакојаслужикакофилтериенареченабелапулпа,
однадворимаобвивкаодеритроцити-црвенапулпа, содржифагоцити. Лимфоидното
ткиво зафаќа значителен дел од слезината.

69. Набројгифункциитенаслезината

-. Чистењенакрвтасофилтрирањеифагоцитоза,
разградувањенаистрошениистариеритроцити,
железотоираспаднатитепроизводинахемоглобинотсеносатвоцрниотдробсоцрнодр
обниотпортенсистем, создаваеритроцитииерезервоарзакрв

70. Коиорганигосочинуваатретикулоендотелниотсистем?

- Моноцити,макофагимкупферовитеклеткидругделсенаогавослезината,
коскенатасрцевина, лимфнитејазлиимозокот,
клеткитебришачисместенивобелитедробови.