GIUN KÝ SINH

GIUN ĐŨA
(Ascaris lumbricoides)

GIUN TÓC
(Trichuris trichiura) GIUN CHỈ
GIUN KÝ BẠCH HUYẾT
GIUN KIM SINH (03 loài)
(Enterobius vermicularis) ĐƯỜNG
TIÊU HÓA
GIUN LƯƠN
(Strongyloides stercoralis)
GIUN XOẮN
GIUN MÓC, MỎ (Trichinella spiralis)
(Ancylostoma duodenale)
(Necator americanus)
15/01/2022 GIUN ĐŨA 1
15/01/2022 GIUN ĐŨA 2
 2 4

7 5
3
 GIUN ĐŨA
(Ascaris lumbricoides)

15-01-2022 4
 GIUN ĐŨA
(Ascaris lumbricoides)

Ký sinh
Thân ở ruột
hình
Kích ống dài
thước như
lớn chiếc
đũa.

15-01-2022 5
MỤC TIÊU BÀI HỌC

Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng:

1. Mô tả được đặc điểm hình thể trứng và giun

đũa trưởng thành.

2. Trình bày được chu trình phát triển của giun

đũa.

3. Trình bày được tình hình dịch tễ, khả năng gây
bệnh của giun đũa.

4. Trình bày được các phương pháp chẩn đoán,

điều trị và dự phòng bệnh do giun đũa gây ra.

15/01/2022 GIUN ĐŨA 6

1. Hình dạng
1.1. Giun trưởng thành
• Màu trắng sữa hoặc hồng nhạt.
• Thân dài, đầu và đuôi hình chóp nón.
• Miệng có 03 môi hình bầu dục, xếp
cân đối.
• Bờ môi có răng và các gai cảm giác.
• Giun cái: dài 20 - 35 cm x 3 - 6 mm,
đuôi thẳng, hình nón, có 2 gai nhú
sau hậu môn.
• Giun đực: dài 15 - 31 cm x 2 - 4 mm,
đuôi cong về phía bụng, có 02 gai
giao hợp.
15/01/2022 GIUN ĐŨA 7
8

1. Hình dạng

1.1. Giun trưởng thành

1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

• Hình đĩa tròn hoặc bầu dục.

• Màu vàng (do nhuộm sắc tố

mật và muối mật trong phân).

• Vỏ dày sần sùi (lớp albumin).

1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

Hình 1. Cấu tạo trứng giun đũa đã thụ tinh

Lớp ngoài cùng: lớp Albumin dầy đều, xù xì.

Trứng Lớp giữa: dày, nhẵn và trong suốt được

cấu tạo bởi glycogen.
thụ tinh Có 03 lớp
Lớp trong cùng: là màng dinh dưỡng cấu
(Trứng chắc) tạo bởi lipid, không thấm nước, bảo vệ phôi
chống các chất độc.

15/01/2022 GIUN ĐŨA 10

1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

Bầu dục

45 – 75 µm x
Vỏ 03 lớp
Trứng 35 - 50 µm
thụ tinh
(Trứng chắc)

Phôi phát triển

Phôi bào bên
→ Giun bên
trong
trong vỏ

15/01/2022 GIUN ĐŨA 11

1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

Hình bầu dục dài, hẹp

hơn, hình dạng kỳ dị

Vỏ chỉ còn 2 lớp

mỏng, không có lớp 88-94 µm x 39-44 µm
màng dinh dưỡng
Trứng
không thụ tinh
(Trứng lép)

Bên trong trứng

không có phôi, chỉ
còn những hạt tròn Bị thoái hóa
không đều, rất chiết
quang
15/01/2022 GIUN ĐŨA 12
1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

Hình dạng bất

thường

Lớp albumin bị
Chỉ còn 1 lớp vỏ
tróc làm mất lớp
dày và nhẵn, và
vỏ ngoài cùng
các vân đồng tâm
(Lớp Albumin)
Trứng mất vỏ

Gặp ở trứng thụ

Vỏ nhẵn tinh hay không thụ
tinh

15/01/2022 GIUN ĐŨA 13

 A
1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

B
Trứng
thụ Hãy cho biết 03 loại
tinh
trứng giun tương
ứng với các hình
nào trong các hình C
A, B và C?

15/01/2022 GIUN ĐŨA 14

1. Hình dạng 4
1.2. Trứng giun
3
2

4.Trứng điển hình,

3. Trứng không
không thụ tinh
2. Trứng điển hình, điển hình,
thụ tinh, phôi phát thụ tinh
triển thành giun
bên trong vỏ
1. Trứng điển hình,
thụ tinh, chứa phôi
bào chưa phân chia

15/01/2022 GIUN ĐŨA 15

 2. Chu trình phát triển

Trứng Ngoại cảnh

Phân Đất ẩm, 36-40°C Trứng chứa ấu trùng

Phôi trong Gây

Ấu trùng
trứng nhiễm
2 tháng

15/01/2022 GIUN ĐŨA 16

 1. Hình dạng
1.2. Trứng giun

Trứng được thụ tinh với sự phát

triển của giun đũa.

17
2. Chu trình phát triển

• Hoàn thành chu trình:

5 - 12 tuần.

• Đời sống giun đũa:

12 - 18 tháng.

• Có hiện tượng chu du

lạc chỗ.

15-01-2022 GIUN ĐŨA 18

 2. Chu trình phát triển
Hãy cho biết các nội dung
(1→7) tương ứng với các chữ
cái (A→F) nào?
15/01/2022
1. Đến ruột non (RN), ÂT thoát khỏi vỏ→đi vào niêm mạc
RN→ÂT vào mạch máu, theo máu đến→gan, phổi (Tại phổi,
ÂT gây viêm phổi (Hội chứng Loeffler)
2. Người ăn phải trứng có ấu trùng (ÂT).
3. Sau 2-4 tuần ở trong đất, phôi phát triển thành ÂT, trứng có
tính lây nhiễm.
4. ÂT vào khí quản, trở xuống thực quản,
5. Giun trưởng thành sống ở RN, đẻ trứng.
6. ÂT về RN và trưởng thành.
7. Trứng được thải ra ngoài theo phân
GIUN ĐŨA 19
3. Dịch tễ học

• Giun đũa là loại giun phổ biến nhất

gây bệnh ở người (1/4 dân số thế
giới).
• Vùng bị nhiễm: châu Á, Trung và
Nam Mỹ, châu Phi và Bắc Mỹ.
• Đất ẩm, có bóng mát: trứng giun phát
triển tốt.
• Đường lây: đường tiêu hoá.
• Nguồn lây: người nhiễm giun, rau
quả bị nhiễm bẩn.
• Ở VN, miền Bắc > miền Nam, nông
thôn > thành thị, trẻ em > người lớn.

15/01/2022 GIUN ĐŨA 20

 o Tại ruột: Rối loạn tiêu hóa, nôn ói, viêm
niêm mạc ruột, biến chứng tắc ruột.

4. Khả năng o Biến chứng ngoài ruột: Tắc ống dẫn mật,

gây bệnh viêm túi mật cấp, vàng da do ứ mật.

o Tại gan: Viêm gan, áp xe gan.

Nhiễm giun đũa thường kết hợp o Tại phổi: Hội chứng Loeffler.
với nhiễm giun đũa chó, mèo
(Toxocara spp.) (Trẻ em).

GIUN ĐŨA 21 15-01-2022

4. Khả năng gây bệnh

Hội chứng Loeffler

➢ Sốt.

➢ Ho khan/có đàm nhầy máu.

➢ Suyễn.

➢ X-quang: Hình ảnh thâm nhiễm phổi giống lao.

➢ Tăng bạch cầu ái toan (Eosinophil).
➢ Có tính chất nhất thời, biến mất sau 1 – 2 tuần. 22
4. Khả năng gây bệnh

Biến chứng giun chui ống mật

Biến chứng tắc ruột

15/01/2022 GIUN ĐŨA 23

5. Chẩn đoán
5.1. Giai đoạn ÂT/phổi

o Hội chứng Loeffler

o Bạch cầu ái toan Eosinophil tăng cao.
o Tinh thể Charcot Leyden trong đàm.

5.2. Giai đoạn giun trưởng thành/ruột

o XN phân tìm trứng: phương pháp soi trực tiếp, phương
pháp tập trung phân (Willis) (phổ biến),...
o Kỹ thuật ELISA hoặc miễn dịch huỳnh quang (viêm màng
não) (ít dùng do có nhiều phản ứng chéo với các loại giun
sán khác).
o Tìm con trưởng thành: đi tiêu/ói ra ngoài.
o Siêu âm, X-quang: trường hợp tắc ruột hoặc giun chui ống
mật.
15/01/2022 GIUN ĐŨA 24
 ▪ Chỉ có tác dụng với giun trưởng
6. Điều trị thành
▪ Thuốc được khuyến cáo:
Albendazole, Mebendazole,
Levamisole,...
▪ GĐ ÂT/phổi: không cần điều trị,
thường tự khỏi, tẩy giun sau 2 – 3
tuần sau đó.
▪ GĐ giun trưởng thành/ruột:

o Thuốc tẩy giun

o Điều trị: dinh dưỡng, giảm đau,...

o Ngoại khoa khi có biến chứng.

GIUN ĐŨA 15/01/2022 25

 7. Dự phòng

o Vệ sinh cá nhân.
o Quản lý và xử lý tốt nguồn phân.
o Đảm bảo vệ sinh nguồn nước,
thực phẩm và vệ sinh cá nhân.
o Tuyên truyền, giáo dục sức khoẻ
loại bỏ tập quán đi tiêu bừa bãi.
o Không sử dụng phân tươi bón
cây trồng.
o Điều trị những người nhiễm giun.

15/01/2022 GIUN ĐŨA 26

THANK YOU!

15-01-2022 GIUN ĐŨA 27