Public Disclosure Authorized

5/2022

CẬP NHẬT KINH TẾ

VĨ MÔ VIỆT NAM
Public Disclosure Authorized
Public Disclosure Authorized

Ảnh: VnExpress

CÓ GÌ MỚI?
Sau khi đạt đỉnh vào tháng 3, số ca nhiễm COVID-19 mới được công bố giảm mạnh trong tháng 4. Xu hướng di chuyển
và hoạt động kinh tế tiếp tục phục hồi với chỉ số sản xuất công nghiệp và doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu
Public Disclosure Authorized

dùng tăng trưởng lần lượt 9,4% và 12,1% (so cùng kỳ năm trước), tương đương tốc độ trước đại dịch.
Trong khi xuất khẩu tăng trưởng nhanh hơn, tăng trưởng nhập khẩu lại đi ngang, phản ánh sự gián đoạn chuỗi cung ứng
do tác động của chính sách Không-COVID ở Trung Quốc. Giữa bất định toàn cầu gia tăng, vốn FDI giải ngân vẫn tăng
trưởng mạnh trong khi vốn FDI đăng ký giảm tháng thứ 3 liên tiếp.
Lạm phát CPI nhích tăng nhẹ từ tỷ lệ 2,4% trong tháng 3 lên 2,6% trong tháng 4, và lạm phát cơ bản tăng lên 1,5% - là
tỷ lệ cao trong 17 tháng qua – một phần phản ánh nhu cầu trong nước vốn đang phục hồi lại được đẩy lên bởi chi tiêu
tiêu dùng cho hai kỳ nghỉ lễ tăng.
Mặc dù tăng trưởng tín dụng lập đỉnh mới với tốc độ 16,4% (so cùng kỳ năm trước), nhưng lãi suất qua đêm liên ngân
hàng vẫn giảm còn 1,37% vào cuối tháng 4, thấp hơn nhiều so với lãi suất chiết khấu 2,5% của Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam, cho thấy thanh khoản dư thừa trên thị trường trong nước.
Ngân sách Nhà nước ghi nhận tháng bội thu thứ 4 liên tiếp do kết quả thu vững chắc trong điều kiện nền kinh tế vận
hành tốt và chi ngân sách giảm.
Nền kinh tế Việt Nam đang lấy được đà phục hồi. Tuy nhiên, các cấp có thẩm quyền cần thận trọng với lạm phát và rủi
ro nhu cầu toàn cầu yếu hơn và gián đoạn nguồn cung ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế. Bất định liên quan đến chiến
tranh ở U-crai-na và tác động của cuộc chiến này đến nguồn cung và giá hàng hóa thế giới được kỳ vọng sẽ làm suy yếu
viễn cảnh tăng trưởng toàn cầu, từ đó có thể tác động đến nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Gián đoạn
chuỗi cung ứng do phong tỏa ở Trung Quốc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng
sắp tới. Nếu lạm phát tiếp diễn trong trung hạn thì nền kinh tế nên được tạo cho phép điều chỉnh theo mức giá cả cao
hơn, với các cấp có thẩm quyền đóng vai trò khuyến khích đầu tư nhằm tăng năng suất và tổng cung. Để giảm nhẹ
những rủi ro liên quan đến xuất khẩu, đa dạng hóa đối tác thương mại có thể sẽ là một cân nhắc chiến lược an toàn.

T R APNNG 0 1
 5/2022 • CẬP  NHẬT KINH TẾ VĨ MÔ VIỆT NAM
NHỮNG  DIỄN BIẾN KINH TẾ GẦN  ĐÂY
Số ca nhiễm và số ca tử vong do COVID-19 giảm
mạnh trong tháng 4
Theo số liệu chính thức, đến đầu tháng 5, mỗi ngày
có chưa đến 5.000 ca nhiễm COVID-19 mới và chỉ
dưới 10 ca tử vong liên quan đến COVID-19 (Hình
1). Tính đến thời điểm ngày 8/5, có hơn 10,7 triệu
ca nhiễm và 43.056 ca tử vong đã được ghi nhận
kể từ đầu đại dịch.
Hình 1: Số ca nhiễm và số ca tử vong mới
(Nghìn ca nhiễm mới, Bình quân động 7 ngày)
Các chỉ số đi lại tiếp tục phục hồi mạnh mẽ trong
tháng 4
Hình 2: Xu hướng di chuyển
(% thay đổi về đi lại so với số liệu đầu kỳ 03/01 -
06/02/2020, Bình quân động 7 ngày)
Số lượt khách đến nhà hàng, quán cà phê, trung
tâm mua sắm, và các điểm bán lẻ, giải trí khác đã
đạt mức như trước COVID (Hình 2). Việc sử dụng
phương tiện giao thông công cộng cũng tăng, tuy
chưa phục hồi hoàn toàn về các mức được ghi
abcde
TRANG 02
nhận trước đại dịch. Xu hướng giảm số ca nhiễm
mới và số ca tử vong mới liên quan đến COVID-19
đã giúp người dân yên tâm hơn để quay lại với các
hoạt động kinh tế và xã hội.
Sản xuất công nghiệp tiếp tục đà tăng trưởng
vững chắc
Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 9,4% (so
cùng kỳ năm trước), tương đương tốc độ tăng
trưởng trước đại dịch (Hình 3). Sản xuất sản phẩm
may mặc, giày dép, điện tử, thiết bị điện và sản
phẩm kim loại là những ngành năng động nhất, ghi
nhận tốc độ tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, sản
xuất máy móc, thiết bị lại tăng trưởng chậm hơn, với
tốc độ giảm từ 26,6% (so cùng kỳ năm trước) trong
tháng 3 xuống chỉ còn 5,1% trong tháng 4 (so cùng
kỳ năm trước). Sự giảm tốc này có liên quan đến
gián đoạn chuỗi cung ứng do tình trạng phong tỏa ở
Trung Quốc đã dẫn đến nhập khẩu máy móc, thiết
bị từ thị trường này giảm mạnh trong 2 tháng qua.
Chỉ số PMI ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đạt
51,7 trong tháng 4, không thay đổi so với tháng 3
và đánh dấu 7 tháng tăng trưởng liên tiếp.
Hình 3: Chỉ số sản xuất công nghiệp
(%, NSA)
Sự phục hồi mạnh mẽ của nhu cầu trong nước thúc
đẩy doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng
Tăng trưởng doanh thu bán lẻ được nâng từ 10,4%
trong tháng 3 (so cùng kỳ năm trước) lên 12,1%
trong tháng 4 (so cùng kỳ năm trước) do nhu cầu
trong nước vốn đang được củng cố lại tiếp tục
mạnh mẽ hơn nhờ người dân tăng chi tiêu cho hai
kỳ nghỉ lễ dài và du khách quốc tế đã bắt đầu quay
abcd
 5/2022 • CẬP  NHẬT KINH TẾ VĨ MÔ VIỆT NAM
lại (Hình 4). Ngoại trừ tốc độ tăng cao bất thường
trong tháng 4/2021 chủ yếu do hiệu ứng cơ sở thấp
thì đây là lần đầu tiên tăng trưởng doanh thu bán lẻ
quay về sát với tốc độ trước đại dịch. Kết quả đáng
chú ý này phản ánh cả sự tăng trưởng vững chắc
của doanh thu bán lẻ hàng hóa (tăng 12,4% so cùng
kỳ năm trước), và sự hồi phục mạnh mẽ của doanh
thu dịch vụ tiêu dùng, với tốc độ tăng trưởng 11,0%
trong tháng 4 (so cùng kỳ năm trước), gần gấp đôi
so với tốc độ tăng trong tháng 3. Sự phục hồi của
dịch vụ tiêu dùng được dẫn dắt chủ yếu bởi doanh
thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống bùng nổ (tăng đến
14,8% so cùng kỳ năm trước). Có khoảng 101.000
lượt khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 4, con
số cao nhất trong hai năm qua, nhưng vẫn chưa
bằng 10% số lượt khách trước đại dịch.
Hình 4: Doanh thu bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng
(%, NSA)
Cán cân thương mại hàng hóa thặng dư 0,8 tỷ USD
trong tháng 4
Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng tốc từ 17,0%
trong tháng 3 (so cùng kỳ năm trước) lên 25,2%
trong tháng 4 (so cùng kỳ năm trước), trong khi tăng
trưởng nhập khẩu nhích nhẹ từ 14,6% lên 16,5% (so
cùng kỳ năm trước) (Hình 5). Xuất khẩu các sản
phẩm chính và xuất khẩu sang các thị trường chủ
lực đều tăng trưởng tương đối tốt. Nhập khẩu tăng
chậm hơn xuất khẩu phần lớn phản ánh nhập khẩu
từ Trung Quốc giảm tốc do quốc gia này thực hiện
phong tỏa nhằm kiểm soát đợt lây nhiễm COVID-19
mới bùng phát. Tăng trưởng nhập khẩu từ Trung
Quốc giảm từ 19,4% trong tháng 2 (so cùng kỳ năm
trước), xuống còn 2,6% trong tháng 3 và 11,5%
trong tháng 4. Kim ngạch nhập khẩu máy móc, thiết
bị từ Trung Quốc, chiếm hơn một phần năm tổng
kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ thị trường
này và khoảng một nửa tổng kim ngạch nhập khẩu
máy móc, thiết bị của Việt Nam từ thế giới, bị ảnh
abc
TRANG 03
hưởng nặng nhất, giảm 15,2% trong tháng 3 (so
cùng kỳ năm trước) và 6,4% trong tháng 4 (so cùng
kỳ năm trước), hai tháng giảm đầu tiên kể từ tháng
6/2020. Tốc độ tăng kim ngạch nhập khẩu vải các
loại, một nhóm mặt hàng quan trọng khác, cũng
giảm từ 28,1% trong tháng 3 xuống còn 3,0% trong
tháng 4 (so cùng kỳ năm trước). Do xuất khẩu của
Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu và linh
kiện nhập khẩu từ Trung Quốc nên gián đoạn chuỗi
cung ứng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến
xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng tới. Với
giá dầu tăng cao, kim ngạch nhập khẩu nhiên liệu
các loại tăng gần 120% (so cùng kỳ năm trước) và
chiếm đến 9,3% tổng kim ngạch nhập khẩu trong
tháng 4, gần gấp đôi tỷ lệ cùng kỳ năm trước.
Hình 5: Thương mại hàng hóa
(Tỷ USD, NSA)
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký
giảm trong khi vốn giải ngân vẫn tăng trưởng mạnh
Vốn FDI đăng ký đạt 1,9 tỷ USD trong tháng 4,
giảm 12,6% so với cùng kỳ năm trước (Hình 6). Với
tác động của cuộc chiến tranh tại U-crai-na và điều
kiện tài chính toàn cầu đang thắt chặt, bất định
toàn cầu gia tăng có thể đã khiến các nhà đầu tư
trở nên thận trọng hơn. Sau một giai đoạn tương
đối sôi động, hoạt động sáp nhập và mua lại (M&A)
chững lại với giá trị góp vốn và mua cổ phần giảm
35% trong tháng 4 (so cùng kỳ năm trước), lần giảm
đầu tiên sau 7 tháng. Theo lĩnh vực, vốn FDI đăng
ký giảm ở công nghiệp chế biến, chế tạo (giảm
30,4% so cùng kỳ năm trước) và bất động sản (giảm
33,9% so cùng kỳ năm trước), nhưng lại tăng ở bán
buôn và bán lẻ (tăng 36,0% so cùng kỳ năm trước).
Mặc dù vốn đăng ký giảm, nhưng vốn thực hiện các
dự án FDI đã được phê duyệt trong tháng 4 vẫn
tăng tăng 7,1% so cùng kỳ năm trước, tháng tăng
thứ năm liên tiếp.
 5/2022 • CẬP  NHẬT KINH TẾ VĨ MÔ VIỆT NAM
Hình 6: Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI)
(Tỷ USD, NSA)
Lạm phát nhích lên nhưng vẫn dưới mục tiêu 4%
Hình 7: Đóng góp cho lạm phát CPI
(% và điểm %, so cùng kỳ năm trước)
Lạm phát chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng từ 2,4%
trong tháng 3 (so cùng kỳ năm trước) lên 2,6% trong
tháng 4 (so cùng kỳ năm trước) (Hình 7). Sau ba
tháng liên tiếp tăng nhanh, giá xăng tháng 4 giảm
2,5% (so với tháng trước), phản ánh xu hướng toàn
cầu, trong khi giá dầu diesel tăng 7,0% (so tháng
trước). So với 1 năm trước, giá xăng dầu vẫn cao
hơn gần 50% và vì vậy, tiếp tục là yếu tố đóng góp
vào lạm phát lớn nhất thông qua nhóm giao thông.
Giá lương thực, thực phẩm trong tháng 4 tăng 1,1%
(so cùng kỳ năm trước), tương đương với tỷ lệ tăng
trong tháng 3. Lạm phát cơ bản, không bao gồm giá
lương thực, thực phẩm, năng lượng và các mặt hàng
do Nhà nước quản lý giá, cũng tăng từ 1,1% trong
tháng 3 (so cùng kỳ năm trươc) lên 1,5% trong tháng
4 (so cùng kỳ năm trước), tỷ lệ cao nhất kể từ tháng
abcd
TRANG 04
12/2020. Giá cả gia tăng thể hiện tác động của cả
yếu tố cung và yếu tố cầu. Về cung, một phần tăng
trong giá hàng hóa thế giới và chi phí giao thông đã
được chuyển sang giá lương thực, thực phẩm và các
mặt hàng khác trong nước. Lạm phát do cầu kéo
cũng bắt đầu hoạt động khi mà nhu cầu trong nước
vốn đang củng cố lại được đẩy mạnh hơn nhờ người
dân tăng chi tiêu cho hai kỳ nghỉ lễ dài. Điển hình là
chỉ số giá nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng tốc
từ 0,5% trong tháng 3 (so cùng kỳ năm trước) lên
1,8% trong tháng 4 (so cùng kỳ năm trước), tỷ lệ
tăng cao nhất kể từ đầu đại dịch.
Tăng trưởng tín dụng được đẩy mạnh để đáp ứng
nhu cầu cao
Tăng trưởng tín dụng tăng tốc từ 15,9% trong
tháng 3 (so cùng kỳ năm trước) lên 16,4% trong
tháng 4 (so cùng kỳ năm trước), tốc độ cao nhất kể
từ tháng 1/2018 (Hình 8). Tăng trưởng tín dụng
nhanh hơn có thể phản ánh nhu cầu tín dụng cao
hơn do người tiêu dùng tăng chi tiêu cho hai kỳ
nghỉ lễ dài và các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất
nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng được kỳ vọng sẽ
tăng mạnh trong mùa hè. Mặc dù vậy, lãi suất qua
đêm liên ngân hàng vẫn giảm từ 2,08% vào cuối
tháng 3 xuống còn 1,37% trong tháng 4, thấp hơn
nhiều so với lãi suất chiết khấu 2,5% của Ngân
hàng Nhà nước Việt Nam. Lãi suất giảm cho thấy
thanh khoản tương đối dồi dào trên thị trường
trong nước. Điều này có thể phản ánh mức thặng
dư ngân sách Nhà nước đáng kể và sự tăng trưởng
mạnh hơn của tiền gửi từ khu vực tư nhân sau khi
một số ngân hàng nâng lãi suất.
Hình 8: Tăng trưởng tín dụng
(%, NSA)
 5/2022 • CẬP  NHẬT KINH TẾ VĨ MÔ VIỆT NAM
Ngân sách Nhà nước ghi nhận tháng thứ 4 liên tiếp
bội thu nhờ thu ngân sách đạt kết quả tốt
Cân đối ngân sách bội thu 2,9 tỷ USD trong tháng 4.
Thu ngân sách tăng tháng thứ tư liên tiếp (với tốc
độ 32,2% so cùng kỳ năm trước) trong khi chi ngân
sách giảm 2,4% (so cùng kỳ năm trước) do giảm chi
thường xuyên. Trong 4 tháng đầu năm 2022, thu
ngân sách đạt 46% dự toán trong khi chi chỉ đạt
26% dự toán, dẫn đến bội thu 7,7 tỷ USD. Giải ngân
đầu tư công đạt 18,2% kế hoạch do Quốc hội phê
duyệt, tương đương với mức ghi nhận trong cùng
kỳ năm trước.
Kho bạc Nhà nước phát hành lượng trái phiếu chính
phủ bằng nội tệ có giá trị tương đương 201 triệu
USD trong tháng 4, toàn bộ đều có kỳ hạn dài (mười
năm trở lên). Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10
năm trên thị trường sơ cấp tăng nhẹ từ 2,20% vào
cuối tháng 3 lên 2,28% vào cuối tháng 4. Cùng lúc
đó, tỷ lệ trúng thầu, tức là tỷ lệ giá trị trái phiếu
trúng thầu trên giá trị trái phiếu được Kho bạc mời
thầu đã giảm tháng thứ 3 liên tiếp, từ 31% trong
tháng 3 xuống còn 22% trong tháng 4, tỷ lệ thấp
nhất trong 12 tháng qua. Trong bốn tháng đầu năm
2022, tổng khối lượng trái phiếu phát hành (bao
gồm trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh) đạt 11,5%
kế hoạch năm, thấp hơn rất nhiều so với cùng kỳ
năm trước (18,7%).
Cần theo dõi:
Nền kinh tế Việt Nam đang lấy được đà phục hồi
bất chấp bất định toàn cầu gia tăng liên quan đến
cuộc chiến tranh kéo dài ở U-crai-na, giá hàng hóa
thế giới tăng và điều kiện tài chính toàn cầu đang
thắt chặt. Mặc dù vậy, các cấp có thẩm quyền vẫn
cần thận trọng với lạm phát và các rủi ro đối với
việc duy trì tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ như
hiện nay. Cả lạm phát cơ bản và giá lương thực,
thực phẩm đều tiếp tục nhích lên, cho thấy cần phải
theo dõi chặt chẽ. Nếu lạm phát tiếp diễn trong
trung hạn thì nền kinh tế nên được cho phép điều
chỉnh theo mức giá cả cao hơn, với các cấp có thẩm
quyền đóng vai trò cung cấp các ưu đãi khuyến
khích đầu tư nhằm nâng cao năng suất và tổng
cung. Gián đoạn chuỗi cung ứng có thể tiếp tục
nâng giá nhập khẩu và ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ
giá thương mại vốn đã xấu đi đáng kể trong quý
abcde
TRANG 05
I/2022. Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu và Trung Quốc,
ba đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, được
kỳ vọng sẽ đạt tốc độ tăng trưởng thấp hơn dự kiến
trong năm 2022, và điều này có thể ảnh hưởng đến
viễn cảnh xuất khẩu của Việt Nam. Cuối cùng, vì
Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai và là
nguồn nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam nên tác
động toàn phần của tình trạng phong tỏa ở quốc gia
này đối với hoạt động sản xuất công nghiệp chế
biến, chế tạo và xuất khẩu của Việt Nam sẽ còn
được cảm nhận trong những tháng tới. Điều này
cho thấy đa dạng hóa đối tác thương mại sẽ là một
cân nhắc chiến lược an toàn để giảm nhẹ rủi ro và
đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu được duy trì.
Nguồn và ghi chú:
Toàn bộ dữ liệu lấy của Haver và nguồn lấy từ Tổng
cục Thống kê (TCTK) Việt Nam, ngoại trừ: Số liệu thu
chi ngân sách của Chính phủ (Bộ Tài chính), số liệu FDI
(Bộ KH&ĐT); PMI (khảo sát của Nikkei và IHS Markit;
Chỉ số nhà quản trị mua hàng lấy từ khảo sát 400
doanh nghiệp chế tạo chế biến, dựa trên năm chỉ số
riêng lẻ về đơn đặt hàng, sản lượng, việc làm, thời gian
cung ứng hàng (và tồn kho các mặt hàng đã mua). Số
liệu này được điều chỉnh theo mùa vụ. Chỉ số này nếu
vượt 50 nghĩa là ngành chế tạo chế biến đang phát
triển so với tháng trước; dưới 50 nghĩa là đang bị thu
hẹp; còn 50 nghĩa là không thay đổi); số liệu về khu
vực tài chính, bao gồm thông tin tín dụng (Ngân hàng
Nhà nước Việt Nam; tăng trưởng tín dụng và tiền gửi
trong tháng 01 và tháng 02 năm 2022 (do cán bộ
Ngân hàng Thế giới tính toán dựa trên dữ liệu lấy từ
báo chí trong nước); số liệu về ca nhiễm COVID-19
được khẳng định và liều tiêm COVID-19 được thực
hiện (Thế giới của chúng ta bằng dữ liệu), tình hình đi
lại của cộng đồng (số liệu ban đầu lấy giá trị trung vị,
cho ngày tương ứng của tuần đó, trong giai đoạn 5
tuần từ 03/01 - 06/02/2020, và thay đổi từng ngày
được so với giá trị ban đầu trong ngày của tuần đó)
(Google); Trái phiếu Kho bạc (Sở Giao dịch Chứng
khoán Hà Nội và Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt
Nam); tỷ giá thực hữu hiệu (REER) (Cơ sở dữ liệu theo
dõi toàn cầu của Ngân hàng Thế giới), tỷ giá trên thị
trường chính thức (Vietcombank).
SA= Điều chỉnh mùa vụ; NSA= Không điều chỉnh mùa
vụ; LHS = Thang bên trái; FOB = giá giao lên tàu; CIF =
Giá thành, bảo hiểm, cước phí.