เงื่อนไข
ศาลอาจอนุญาตให้ทำการสมรสก่อนอายุครบ ๑๗ ปี
ชายและหญิงอายุครบ ๑๗ ปีบริบูรณ์
มีเจตนาทำการสมรส
ไม่ต้องห้ามตามกม.
วิกลจริต/ไร้ค.สามารถ
ญาติสืบสายโลหิต
มีคู่สมรสโดยชอบอยู่ก่อนแล้ว
เหตุ
ไม่มเี จตนาทำการสมรส
เจตนาจดทะเบียน+อยู่กนิ ฉันท์สามีภริยา
สมรสกับ..
คนไร้ค.สามารถ → โมฆะ
คนวิกลจริต พิจารณา ณ วันจดทะเบียน
- เป็นขณะจดฯ → โมฆะ
- เป็นหลังจดฯ → เหตุฟ้องหย่า
สมรสกับญาติสืบสายโลหิต/พี่น้อง
สายเลือดโดยตรง  ตามกม.
สมรสซ้อน
ข้อห้ามมิให้นายทะเบียนจดทะเบียนสมรส
ก็ได้ (มักใช้ในกรณีได้เสียกันแล้ว/หญิงตั้งครรภ์ก่อน) ฝ่าฝืน
สมรสกับบุตรบุญธรรม สถานะระหว่างผู้รับบุตรบุญธรรม-บุตรบุญธรรมสิ้นผลไป เหลือสถานะสามีภริยา ม.๑๕๙๘/๓๒
ผู้อาจให้ค.ยินยอมกรณีผู้เยาว์ ม.๑๔๓๖ เมื่อให้ค.ยินยอมแล้ว
หญิงทีก่ ารสมรสสิ้นสุดลงไม่เกิน ๓๑๐ วัน
เว้นแต่
๑.คลอดบุตรในระหว่างนั้น ๒.สมรสกับคู่สมรสเดิม
จะเพิกถอนไม่ได้ ๓.มีใบรับรองแพทย์ว่ามิได้ตั้งครรภ์ ๔.มีคำสั่งศาลให้สมรสได้
ค.ยินยอมของชาย+หญิง
คู่สมรสฝ่ายหนึ่งตาย คู่สมรสอีกฝ่ายได้ครอบครอง
- ไม่สำคัญผิด
การแสดงเจตนาไม่บกพร่อง ทรัพย์สินของบุตรและประสงค์จะสมรสใหม่ ฝ่าฝืน สมบูรณ์ บุตรที่เกิดมาจะถูกสันนิษฐานว่าเป็นบุตรของสามีใหม่
- ไม่ถูกกลฉ้อฉล
- ไมถูกข่มขู่ ฝ่า
ห้ามสมรสจนกว่าจะจัดการทรัพย์สินของบุตรตามที่กม.กำหนดให้เสร็จ
ฝืน
 สมบูรณ์ แต่ศาลมีอำนาจสั่งถอนอำนาจปกครอง/มอบผู้อื่นจัดการทรัพย์สินได้
ศาลพิพากษาว่าเป็นโมฆะ ศาลเพิกถอน
โมฆะ
 เสียเปล่ามา โมฆียะ  สมบูรณ์จนกว่า
ผล ตั้งแต่ต้น เหตุ ผล จะถูกเพิกถอน
ระหว่างคู่สมรส อายุไม่ถึง ๑๗ ปี ระหว่างคู่สมรส
สิ้นสุดนับแต่มีคำพิพากษา
แต่ไม่กระทบย้อนหลัง - ค.สัมพันธ์ส่วนตัว →
ความสัมพันธ์ส่วนตัว ผู้มีสิทธิขอ → ผู้มีส่วนได้เสีย อายุความ
สิ้นสุดนับแต่มีคำพิพากษา
ไม่มีสินส่วนตัว/สินสมรส + ผู้อาจให้ค.ยินยอม -คู่สมรสบรรลุนิติภาวะทั้งคู่
ทรัพย์สิน - ทรัพย์สิน →  ๒
ดอกผลที่เกิดขึ้น → เป็นของฝ่ายนั้น ผู้เยาว์ไม่ได้รับค.ยินยอม -หญิงตั้งครรภ์ - ฝ่ายสุจริตมีสิทธิเรียกค่า
คุ้มครองคู่สมรสฝ่ายสุจริต
ทดแทน+ค่าเลี้ยงชีพ
มีสิทธิ ๓ ประการ ได้แก่ ผู้มีสิทธิขอ → ผู้อาจให้ค.ยินยอม บุตร
- สิทธิที่ได้มาเพราะการสมรส
การแสดงเจตนา ผู้มีสิทธิขอ → เฉพาะคู่สมรสที่แสดง ม.๑๕๖๐ ชอบด้วยกม.✓
- สิทธิเรียกค่าทดแทน
- สิทธิเรียกค่าเลี้ยงชีพ เจตนาบกพร่อง ต่อบุคคลภายนอกที่สุจริต
สำคัญผิดตัว
สันนิษฐานว่าเป็นบุตรชอบด้วยกม. ของชายผู้เป็น/เคยเป็นสามี ๙๐ วันนับแต่วนั สมรส ไม่กระทบสิทธิเว้นแต่จด
บุตร ถูกกลฉ้อฉล อายุความ
**กรณีหญิงสมรสซ้อน สันนิษฐานว่าเป็นบุตรสามีใหม่
๙๐ วันนับแต่รู้/ควรรู้กลฉ้อฉล แต่ไม่เกิน ๑ ปี นับแต่วนั สมรส ทะเบียน
ถูกข่มขู่
ไม่กระทบสิทธิที่ได้มาก่อน เพิกถอนแล้ว
ต่อบุคคลภายนอกที่สุจริต ๑ ปี นับแต่พน้ จากการข่มขู่
บันทึกค.เป็นโมฆะไว้ในทะเบียน