ДИЈАГНОСТИКА НА

МЕНТАЛНИТЕ
РАСТРОЈСТВА
Проф. д-р Лилјана Илиевска
Спец. Хир. Бол. “Жан Митрев ”Клиника
⚫ I (или др.) хоспитализација _
⚫ Аутоанамнеза ( од пациентот)
⚫ Хетероанамнеза ( од друг)
⚫ ANAMNESIS MORBI :
⚫ Главни тегоби: се набројуваат гл.тег.
⚫ СЕГАШНА БОЛЕСТ:почеток и тек
⚫ ANAMNESIS VITAE: ран псих. Развој
⚫ МИНАТИ ЗАБОЛУВАЊА :
⚫ ФАМИЛИЈАРНА АНАМНЕЗА:
 Соматски статус
⚫ Глава, врат
⚫ Срце, ТА, пулс
⚫ Торакс, дишење
⚫ Абдомен,
⚫ Екстремитети
 Невролошки преглед

Кожни/слузокожни
Мускулно-тетивни
Патолошки ( Бабински) рефлекси

Површен
Длабок
сензибилитет
Активни, пасивни покрети, ГМС,
трофика, позициони, координациони
проби, патолошки покрети, од, говор
мотилитет

Кранијални
нерви 12. Кранијални нерви
Status neurologicus

Менингеални
знаци

сфинктери

ВНС
 ПСИХИЧКИ СТАТУС
➢општ изглед и однесување(
➢ пр.маничен болен , депресиве,сл)
➢Свест, ориентиран во ВПЛ(конф.дем
➢Вербален контакт,пр..ступор
➢Емоцииите и расположението, пр.
➢ Депресивно расп. Манично и сл.
➢Мислењето по форма и содржина
➢.( блок,проширено мислење,
➢налудничави идеи и сл
➢ Вниманието, тенацитетот и
➢ вигилноста на вниманието( зголемено,
намалено и сл )
➢ Волево-нагонските динамизми
➢ ( суицидални тенденции и сл)
➢ Перцепцивни нарушувања, халуц.
➢ илузии, агнозии
➢ Интелектуално мнестичките функ
➢ ( деменции, олигофрении )
Лабараториски испитувања
⚫ Стандардни лаб анализи
⚫ Специфични лаб анализи( аминокис.
Витамини, минерали )
⚫ Лаб. анализи за неуротрансмитери
⚫ Лаб испитувања на поединечни биохем.
процеси
⚫ Лаб. анализи на лекови и психоактив.
супстанци
 Психијатриско интервју
⚫ КЛАСИЧНО ИНТЕРВЈУ ЗА БОЛЕСТА- разговор
⚫ СТАНДАРДИЗИРАНО СО ПРАШАЛНИЦИ ЗА ПРОЦЕНА
НА ПРИХИЧКАТА СОСТОЈБА , СО СКАЛИ :
⚫ Скала за процена на шизофренија
⚫ Скала за процена на депресивност ( Хамилтонова скала)
⚫ Скала за процена на манијата ( Јунгова скала)
⚫ Скала за процена на анксиозноста ( Хамилтонова за анксиозн)
⚫ Прашалник за процена на паничната состојба
⚫ Тестови на интелигенција ( Векслерова скала)
⚫ Невропсихолошки тестови
⚫ Прашалници и инвентари на личноста ( ММПИ-тест)
 Неуроимиџинг техники
➢ Функционални „ неуроимиџинг„ техники

➢ ЕЕГ- електроенцефалографија (
дигитална и спонтана )
➢ ЕВП- евоцирани потенцијали( визуелни,
аудитивни, соматосензорни , ендогени
ЕП за когнитивните функции)
 Електроенцефалографија
⚫ ЕЕГ ја испитува мозочната активност,го
анализира спектарот и силата на сите
стандардни компоненти на фреквентното
подрачје на ЕЕГ сигналот.
⚫ Наоѓа примена во класифицирање на
психофармаците, овозможува брза Дг на
органските мозочни растројства.
Спектрална анализа се исто користи
 ELEKTROENCEFALOGRAFIJA

⚫ EEG ritmi
⚫ -Alfa-ritam ( 8-13c/s) 50-100 mkV
⚫ -Beta ritam ( 14-30c/s ; 30 mkV )
⚫ -Teta ritam ( 4-8 c/s )
⚫ - delta ritam ( 1-3 c/s)
⚫ NORMALEN EEG
⚫ PATOLO[KI EEG
Interiktalni generalizirani 3/s {-b, koi ne se svrzani so klini~ka
manifestacija, kaj 22 g. `ena,koja ima istorijana absansi do 12
god i g.m do 18 god.
 Евоцирани потенцијали
⚫ А) Визуеллни ЕВП- детекција на
дисфункција на видните патишта.
⚫ Б) Аудитивни ЕВП- за евалуација на
мозочна смрт при трансплатација на орг
⚫ В)Соматосензорни ЕВП- Психол. го
користат при тестирање на когнит.ф-ции
⚫ Ц) Ендогени ЕВП- во испитување на
когнитивните функции
 ВИДНИ ЕВОЦИРАНИ
ПОТЕНЦИЈАЛИ - страбоскопкси
Истпвремена стимулација на сите влакна на еден
виден пат
Опшр увид во функционалната состојба на
видните патишта
Функционално испитување на на видот на мали
деца – дали се работи за слепило
Испитување на видните патишта при пореметена
свест или неконтролирани особи ( церабрална
траума, ЦВИ, интоксикацијам,
интраоперативен мониторинг)
Аудитивни евоцирани потенцијали –
Aнализа на одговорот
Со детекција над Cz електрода се регистрира
аудитивен евоциран одговор
7 бранови со синусоиден облик /првите 5
бранови/ промени во морфологија, амплитуда
и латенца на брановите служи во детекција на
оштетувањата на аудитивните патишта
Повторување на одговорите при повторувани
стимулации се користи заради контрола на
постапката, но дава увид и во функционалната
постојаност во спроводливоста
BAEP
 Kognitivni evocirani potencijali

pratenje procesuiranje na informacii od

nadražaji do konečno svaćanje na
nadražajot
vidni i slušni kognitivni evocirani potencijali
celni i ne-celjni kognitivni evocirani
potencijali
Структурни „невроимиџинг „
техники
⚫ Нативен РТ ( краниограм)
⚫ Мозочна ангиографија
⚫ Компјутеризирана томографија
⚫ Магнетна резонанца
⚫ Магнетно-резонантна спектроскопија, се
одвива во три техники : ( ПЕТ-
потрошувачката на гликоза,SPEКT и
⚫ фМРИ – брзината на протокот
⚫ И трите методи во психијатријата се
користат за испитување на регионалниот
крвен проток во мозокот, метаболизамот
на гликоза и кислородот и врзување со
рецептор-лиганди. Преку нив може да се
визуелизираа неврокогнитивните
компоненти на менталните растројства.
Откриена е намалена активност во
фронталниот кортекс кај шизофренија
Parietalna hemoragija levo so
ventrikularen prodor
Demielinizacioni plaki kaj MS
 Класификација на душевните растројства-
МКБ-10 класификација

⚫ 1.Органски душевни р-ства(F00-F09 )

⚫ 2.Раст. од психоактивни супст( F10-F19)
⚫ 3. Шизофренија (F20-F29)
⚫ 4.Растројство во располож( F30-F39)
⚫ 5.Невротски р-ства ( F40-F48)
⚫ 6.Бихевиорални р-ства ( F50-F59)
⚫ 7.Растројства на личноста ( F60-69)
⚫ 8. Душевни заостанатост ( F70-80)
⚫ 9. Растројства во психолошкиот развој ( F80-89)
⚫ 10. Растројства во емоци во детсво и адол.(F90- F98)
 ТЕРАПИЈА НА МЕНТ. РАСТРОЈСТВА
⚫ I. Биолошка терапија (
психофармакотерапија и електро-конвулзивна
⚫ ПСИХОФАРМАКОТЕРАПИЈА
⚫ А) АНКСИОЛИТИЦИ И ХИПНОТИЦИ
⚫ Бензодиазепини со долг полуживот над 24 ч
⚫ ( Либриум, Валиум)
⚫ Бенодиазепини со среден полуживот под 24 ч
⚫ ( Heleks)
⚫ Бензодиазепини со ултракраток полуживот 5ч
( сите бензодиазепински хипнотици)
 Клинички својства на
бензодиазепините
⚫ Имаат 5 заеднички својства:
⚫ 1. анксиолиза
⚫ 2.седација или хипнотичко дејство
⚫ 3.миорелаксација
⚫ 4. антиконвулзивни ефекти
⚫ 5. краткотрајна амнезија
 Зависност и толеранција
⚫ Синдром на зависност на бензодиазепини,
⚫ - хабитуација ( повторно земање)
⚫ - толеранција ( згол. на дозата)
⚫ - зависност ( психичка и физичка зависност)
⚫ - абстиненцијални синдром
 Б. АНТИДЕПРЕСИВИ
⚫ - Инхибитори на МАО
⚫ - Трициклични антидепресиви ( Амизол)
⚫ Селективни серотински риаптејк инхиб.
⚫ ( Серталин-Асентра, Депрозел-
Флуазепам, Венлафлаксин-Занфекса)
⚫ Психостабилизатори ( литиум,
карбамазепин и валпроична кис)
 В. АНТИПСИХОТИЦИ
⚫ 1.Антипсихотици од прв ред ( Промазин,
Хлорпромазин, Левопромазин )
⚫ 2. Антипсихотици од втората генерација
( Amisulpirid- Risperidon, Clozapine-
Sertinole;Olanzepine –Ziprassidone )
Антипсихотици со продолжено дејство (
Модитен –депо, Халдол –депо 1
месечно)
 Малиген невролептичен
синдром
⚫ Тоа е идиосинкратична компликација на
невролептичната терапија ( хипертермија
⚫ Акинезија, ригор, алтерација на свеста
⚫ ТАРДИВНА ДИСКИНЕЗИЈА ( неволни
хиперкинетички движења на устата)
⚫ ХОЛИНЕСТЕРАЗНИ ИНХИБИТОРИ (
Алзхајмерова болест- Јаснал, Мемантин
 ЕЛЕКТРОКОНВУЛЗИВНА
ТЕРАПИЈА
⚫ Мајорни деприсии, Биполарни р-ства,
Афективна и кататона шизофренија
⚫ Компликации( когнитивни ефекти,
миокарден инфаркт, пролонгирани
конвулзии, пулмонален едем,
ларингоспазам, пролонгирана апнеа
 II. ПСИХОТЕРАПИЈА
⚫ А.Тераписки техники( слободни
асоцијации, слободно лебдечко внимание
⚫ Б.Тераписки процес ( трансфер,
кларификација, конфронтација,
интерпретација, трансферна невроза,
контратрансфер, увид, доработување-
промена на бихевиоралниот план )
 Супуративна терапија со
подршка
⚫ Се користи кај долготрајни невротски
нарушувања, гранични нарушувања на
личноста и психозите.
⚫ Стратегијата е да му овозможи на
пациентот да го одржува потиснувањето
и да се работи со ментално свесните и
подсвесни механизми без да се навлегува
во несвесниот дел.
 ГРУПНА АНАЛИТИЧКА
ПСИХОТЕРАПИЈА
⚫ Пациентите седат во круг, гледајќи се
ден со друг и комуницирајќи меѓусебно.
⚫ Терапевтот ја насочува и води
комуникацијата.
⚫ Се постигнува можноста за
социјализација .
 Бихевиорална
психотерапија
⚫ Бихевиорална анализа
⚫ Изложување( на ситуации кои пред
страв)
⚫ Постигнување на психофиз, релаксација
⚫ СЕМЕЈНА ПСИХОТЕРАПИЈА
⚫ СОЦИОТЕРАПИЈА ( групна социот.
терапис.заедници, окупациона тер.
рекреат.тер. Вонболничка социотерапија,
клубови