Дијагностички процедури и методи во

неврологија. Индикации и Контраиндикации

Краниограм: Не се користи повеќе, бидејќи не ја прикажува
церебралната патологија. Кај децата, краниограмот ги открива
краниосиностозите, прематурната фузија на сутурите.
 ОПИС НА ИСПИТУВАЊЕТО: Рендгенски снимки на
покривните коски на черепот и коските на лицето
извршено во две насоки и две експозиции.
ИНДИКАЦИЈА ЗА ИСПИТУВАЊЕ: Снимање се врши
при повреди на главата, главоболки, губење на свеста,
вртоглавица, појава на двојна слика, сомнеж за туморска
метастаза. ПОДГОТОВКА: Не е потребна подготовка за
овој преглед. Снимањето се врши со задолжителна
заштита на гонадите. ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ПРЕГЛЕД:
Снимањето и развојот трае до 20 минути без читање.

ЕМГ - Електромиографија: Е главна невро -

дијагностичка метода која се користи во електро-
дијагностиката и во клиничката неврологија, за откривање
на многубројни
нервни и мускулни пореметувања. . ЕМГ-тестовите
обезбедуваат информации
за повредени неврони, оштетени нерви и мускулни
пореметувања доведувајќи
до симптоми како што се: вкочанетост, трпки, жештина,
болка или
слабост (млитавост )и грчеви во мускулите. Многубројни се
болестите кои можат да бидат дијагностицирани и следени со
ЕМГ методата:
-Моtorna neuropatija,
- Discus hernia,
-Amiotrofichna lateralna schlerosa,
- Polineuropathia diabeticа,
-Spinalna muskulna atrofija,
- Schlerosis multiplex,
-Carpa tunel sindrom,
- Myastenia gravis,
-Infekcii,
- Musculna distrophia,
-Truenja,
- Endocrini infekcii,
-Radiacii,
-Senzorna nevropatija,
-Radikulopathija,
-Spondilosis, Lumboishialgija
-Congenitalni metabolichki narushuvanja.
ЕЕГ- Електроенцефалографија:
Електроенцефалографија е метода со која графички се
прикажува
електричната активност на кората на големиот мозок, која се
регистрира со
поставување на електроди на површината на главата.Истите ги
регистрираат промените на активноста на мозокот,која се
јавува како
последица на електрохемиска и енергетска функција на
нервните клетки.

Евоцирани потенцијали: Развојот на софистицирана

техника во неврологијата ни овозможува добивање на
евоцирани потенцијали за тестирање на функцијата на
сензорните системи во невролошката пракса. Евоцирани
 потенцијали, се предизвикани потенцијали, со чија помош се
перципира надворешната дразба и одговорот на мозочните
центри на тие дразби. Во зависност од дразбата со која тие се
предизвикани разликуваме неколку видови на евоцирани
потенцијали, а најчесто користени во нашата пракса се:
o Видни евоцирани потенцијали – ВЕП
o Слушни евоцирани потенцијали и потенцијали на мозочното
стебло – БАЕП
o Соматосензорни евоцирани потенцијали-СЕП

Евоцираните потенцијали се детектираат со помош на површински

електроди поставени вдолж проекцијата на сензорниот пат од
рецепторот до кората на мозокот

Видните евоцирани потенцијали – ВЕП: во клиничката пракса се

применуваат кај : Мултипла склероза, при што во 90% се откриваат
дури и субклиничките демиелинизациони лезии и служат како
важно дијагностичко средство во критериумите за
дијагностицирање на мултипла склероза.

Аудитивните евоцирани потенцијали и потенцијалите на мозочно

стебло – БАЕП, претставуваат неврофизиолошки тест за
испитување на функцијата на периферниот и централниот дел на
акустичниот пат и неговите структури во мозочно стебло. Се
користи во одредувањето на висината на оштетувањето на слухот
поради оштетување на неговата кондуктивна спроводливост,
поради тумори на мозочното стебло, васкуларни оштетувања на
мозочното стебло и каротидна болест, демиелинизаторни
заболувања, во дијагностицирање на вертигинозните синдроми од
кое ниво настануваат, церебрални трауми, трауми на увото,
церебрална смрт.

Соматосензорни евоцирани потенцијали – СЕП: Соматосензорните

евоцирани потенцијали служат за испитување на функционалната
состојба на соматосензорниот систем. Се добиваат со електрична
стимулација со површински електроди на периферните нерви на
рацете и нозете при што се регистрира одговор од одредени места
на екстремитетот, рбетниот и големиот мозок. Оваа метода се
применува во дијагностицирање на:- Висинската локализација на
лезиите на соматосензорните патишта -Трауматско или
компресивно оштетување на рбетниот мозок, невропатии,
оштетување на нервните плексуси, мултипла склероза,
цереброваскуларни заболувања и церебрална траума.

Ехоенцефалографија – ултразвук:
Ехоенцефалографијата е често користена метода кај децата со
отворени фонтанели. Се користи во детекцијата на
пери/интравентрикуларните хеморагии кај новороденчињата.
Во евалуацијата на количеството на цереброспиналниот
ликвор во церебралните вентрикули кога постои сомнение за
хидроцефалус. Се користи за да се проценат структурите во
централните регии на мозокот. Принципот на работа е дека
ехо сигналот испратен од уредот се рефлектира од мозочните
структури. Ултразвукот, по својата природа, може да
размислува од различни структури на сите агли. Ова дава
комплетна слика на органот што се испитува за неговата
големина, позиција и форма. Зраците, рефлектирани од
мозокот, даваат слика на мониторот, кој специјализираните
 студии. Се препорачува ултразвукот на мозокот што е можно
поскоро, ако се најдат такви симптоми:
 Главоболки. Тие можат да варираат во интензитет,
времетраење. Ова може да биде трајна болка, и кратко, но
многу силна. Особено треба да предизвика сомневање
неизгазена болка.
 Повреда на координација. Пациентот може да се тетерави, а
движењата може да бидат неконзистентни. Ова е јасен знак на
нарушувања во мозокот.
 Чести непотврдени несвестица.
 Вкочанетост и слабост на екстремитетите.
 Чувство на пукање и тежина во главата.
 Гадење и повраќање, а гастроинтестиналниот тракт на
пациентот е во здрава состојба.
 Чудна слабост и замор.

Компјутеризирана томографија на мозокот –КТМ:

Тоа е првото испитување, особено во детекција на
церебралните процеси заради неговата
брза и лесна апликативност. КТМ наодот е уреден во
иницијалната фаза кај акутниот церебрален инфаркт.
Така се исклучува церебралната хеморагија пред да се започне
со тромболитичната
терапија. Додавањето на контрастното средство ја зголемува
точноста во поставувањето на
 дијагнозата во случаи кога процесот вклучува заболувања кои
создаваат оштетување на
крвно-мозочната бариера или, пак, абнормална
неоваскуларизација (неоплазми, тромбоза,
следење на инфаркцијата). КТМ е погоден за анализа на
процеси, сместени во спиналниот канал, но само ако е
познато нивото на лезијата. КТМ не е корисен за
лонгитудинално претставување на вертебралниот канал:
одзема многу време, предолга експозиција на болниот на
озрачување, лезијата може да биде локализирана меѓу
скенираните пресеци.

МНР – магнетна резонанца:е неинвазивна техника која

овозможува скенирање на човечкото тело со вметнување во
внатрешноста на магнет. МНР техниката овозможува снимање
на мозокот во сите можни насоки и пресеци: сагитално,
трансферзално и коронарно. МНР може да даде
тродимензионална реконструкција на мозочните структури.
Освен мозокот, МНР може да ја сними и да ја прикаже целата
структура на рбетниот мозок со коските и меките делови.
МНР
• Поосетлива метода од КТМ
• Нативна и контрастна
• Функција: со помош на магнет со голема јачина делува на јадрата
на водородот со помош на магнет со голема јачина делува на
јадрата на водородот кај пациентот и создава електромагнетен
сигнал кој се репродуџира во слика-се одредува густината на
водородните јони во ткивото. Дополнителни МНР: дифузиска,
перфузиска, функционална, МР- ангиографија

Церебрална ангиографија: е дијагностички метод кој се

изведува со внесување на контрасно средство во артерија
каротис инт. Или во артерија вертебралис. При тоа се врши
снимање на мозочните крвни садови. Со артериографија може
да се покаже:
 Оштетување на крвните садови на мозокот (ендартерит),
 Опструкција (облитерација) поради тромбоза или
емболија,
 Присуство на мозочни аномалии – аневризми,
артериовенозни малформации,
 Тумори на мозокот,
 Епидуларни и сибдуларни хематоми.

Миелографија: Миелографијата е преглед на Х-зраци со

контрастно средство, при што може да се утврдат патолошки
промени во 'рбетниот канал и' рбетниот мозок лоциран во
него. Во прилог на конвенционален рентген, исто така е
можна комбинација со миело компјутеризирана томографија.
Промените во 'рбетниот столб и' рбетниот мозок сега главно
се откриваат со помош на магнетна резонанца, што, за разлика
од миелографијата, е можно без дупчење на 'рбетниот канал.
Сепак, миелографијата е сепак неопходна за одредени
проблеми.

Лумбална пункција: Лумбална пункција е инвазивна

постапка со која се зема церебралноспиналнa течност која
потоа се анализира за присуство на абнормалности кои обично
се забележуваат кај мултипла склероза (МС).
Церебралноспиналниот ликвор е течност што го опкружува и
штити мозокот и ‘рбетниот мозок. Постапката се одвива со
игла вметната во долниот дел од ‘рбетот, помеѓу 3-от и 4-от
или 4-от и 5-от лумбален пршлен.
Радиоизотопи:

Невролошки преглед: Анамнезата е најважниот дел од

невролошкиот преглед, под услов пациентот да има
запазена/уредна свест. Со внимателно слушање и поставување
прашања, еден дел од
понатамошните тестови ќе бидат елиминирани.
• Ако по прегледот наодот е уреден, значителен дел од
невролошките болести, со голема
веројатност, може да бидат исклучени.
• Невролошката егзаминација вклучува процена и на општиот
статус (повисоки психички
функции не се детално опишани во ова упатство) и на
невролошкиот статус на пациентот.
• Прегледот треба да се изведе по одреден логички редослед,
но и на минимум да се сведе
можноста за прескокнување на некои делови од него, особено
после исцрпното
испрашување на болниот. Сите добиени наоди веднаш треба
да бидат забележани, бидејќи
е тешко точно да се меморираат до подоцнежниот период, на
пример, на која страна беа
детектираните симптоми.
• Невролошкиот статус придонесува во поставувањето
анатомска дијагноза, односно,,
придонесува за откривање на потеклото на симптомите од:
 Мозокот,
• Медула спиналис,
• Периферниот нервен систем,
• Невромускулниот систем,
• Мускулите.
Штом ќе се постави анатомската дијагноза,
испитувањето треба да биде фокусирано кон
откривањето на најблиското потекло на симтпомите во
централниот нервен систем или во
периферниот нервен систем.
ДРУГИ ПРЕГЛЕДИ КОИ ГО НАДОПОЛНУВААТ
НЕВРОЛОШКИОТ ПРЕГЛЕД
• Преглед на пациент во несвесна состојба,
• Испитување на одот,
• Окуларни невролошки симптоми,
• Испитување на говорот,
• Испитување на когницијата.
 Мускулни тестови: Простигминскиот тест – се дава
една до две ампули Простигмин од 0.5mgr. Подобрувањето во
силата на мускулите настанува по 10-15 минути. Тестот е
позитивен, ако видливо и сигурно дојде до подобрување на
мускулната сила.
Тенсилонски тест- Давањето на Тенсилон (edrophonium
chlorid) интравенски (од 2 до 10mgr) доведува до брзо
подобрување на мускулната сила ако се работи за Мијастенија
гравис. Подобрувањето трае околу 10 минути. Дејството се
заснова врз спречувањето на оние ензими кои предизвикуваат
разградба на ацетилхолинот

Изработиле: Амина Рамовиќ и Теодора Звездакоска III-3