See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/326258510

Design and Construction of Electro-Culture System and Evaluation of its

Effect on Grass Seed (Festuca arandinacea) Performance Improvement and
Germination Rate

Article · July 2018

DOI: 10.22055/agen.2018.14867.1199

CITATIONS READS

0 2,949

1 author:

Ahmad Nowruzian
Iranian Research Organization for Science and Technology
12 PUBLICATIONS   2 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

‫ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺸﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﮔﻴﺎه داروﻳﻲ آﻟﻮﺋﻪ ورا‬View project

‫ ﺑﺮرﺳﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻛﺸﺖ و ﺻﻨﻌﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ در اﻳﺮان و ﺟﻬﺎن‬View project

All content following this page was uploaded by Ahmad Nowruzian on 08 September 2018.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

‫‪1‬‬
‫مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد ‪ 04‬شماره ‪ 2‬زمستان ‪1931‬‬

‫طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و ارزیابی اثر آن بر بهبود عملکرد و نرخ‬
‫جوانهزنی بذر چمن (‪)Festuca Arandinacea‬‬

‫‪9‬‬
‫نگارآهنگری نژاد‪ ،* 1‬روزبه عباس زاده‪ 2‬و احمد نوروزیان‬

‫‪ -1‬دانشجوی دکتری گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم‪ ،‬دانشکده کشاورزی‪ ،‬دانشگاه تربیت مدرس‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‪.‬‬
‫‪ -2‬استادیار پژوهشکده کشاورزی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‪.‬‬
‫‪ -9‬کارشناس ارشد پژوهشی گروه گیاهان دارویی‪ ،‬پژوهشکده کشاورزی‪ ،‬سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‪.‬‬

‫چکيده‬ ‫تاریخچه مقاله‬

‫استفاده از امواج الکتریکی‪ ،‬ميدان مغناطيسی‪ ،‬نور‪ ،‬اموواج صووتی و بوه‬ ‫دریافت‪1930/40/11 :‬‬
‫را کشوت‬ ‫کشواورز‬ ‫منظور افزایش عملکرد و سرعت رشد محصووت‬ ‫پذیرش نهایی‪1931/11/10 :‬‬
‫ميدان مغناطيسی متناوب و‬ ‫الکتریکی گویند‪ .‬در این پژوهش تأثير شد‬
‫کلما کليد ‪:‬‬
‫اعموا آن بور جوانوهزنوی بوذر چمون ‪(Festuca‬‬ ‫زموانهوا‬ ‫مود‬
‫بذر چمن‪،‬‬
‫کشت الکتریکی ساخته‬ ‫که برا‬ ‫)‪ Arandinacea‬با استفاده از سامانه ا‬
‫سامانه کشت الکتریکی‪،‬‬
‫هلو‬ ‫شده بود مورد بررسی قرار گرفت‪ .‬در این سامانه‪ ،‬سوي پوي هوا‬
‫آزموایش‬ ‫ایجاد ميدانی یکنواخت طراحی شدند‪ .‬تيمارهوا‬ ‫هلتز برا‬
‫شد ميدان مغناطيسی‪،‬‬
‫‪ 0/1‬و ‪ 1‬ميلوی تسو‬ ‫شامل ميدان الکترومغناطيسوی متناوب با شد ها‬ ‫درصد جوانهزنی‪،‬‬
‫‪ 00 ،11‬و ‪ 200‬دقيقه و تيمار شاهد (بدون قرار دهی‬ ‫زمانها‬ ‫در مد‬ ‫نرخ جوانهزنی‬
‫بذر در ميدان مغناطيسی) بودند‪ .‬آزمایش در قالب طرح کام ً تصوادفی‬
‫با چهار تکرار انجام شود‪ .‬به منظور ارزیابی سامانه‪ ،‬درصود جوانوهزنوی‪،‬‬
‫هر تيموار‬ ‫نرخ جوانهزنی‪ ،‬ميانگين زمان جوانهزنی و طو ساقهچه برا‬
‫شد‪ .‬نتایج نشان داد که ميدان مغناطيسی به طور معنی دار‬ ‫اندازه گير‬
‫را‬ ‫مورد ارزیابی تأثيرگذاشت و برخی تيمارهوا نتوایج بهتور‬ ‫بر صفا‬
‫بهينوه مشواهده‬ ‫نسبت به شاهد نشان دادند‪ .‬در مقایسه شاهد و تيمارها‬
‫* عهده دار مکاتبات‬
‫شد‪ ،‬درصد جوانهزنی ‪ ،%120‬سرعت جوانهزنوی ‪ ،%111‬ميوانگين زموان‬
‫‪Email:‬‬
‫جوانهزنی ‪ % 8‬و طو ساقه چه ‪ %00‬بهبود یافتند‪ .‬بيشترین نورخ‪ ،‬درصود‬ ‫‪nahangarnejad@modares.ac.ir‬‬
‫جوانهزنی و طو ساقهچه در تيمار ميدان مغناطيسی ‪ 1‬ميلیتس و مد‬
‫زمان ‪ 00‬دقيقه بود‪ .‬به نظر می رسد بوا اسوتفاده بهينوه از سوامانه کشوت‬
‫الکتریکی بتوان رشد و جوانهزنی بذر چمن را بهبود بخشيد‪.‬‬

‫آهنگری نژاد و همکاران‪ :‬طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و ‪...‬‬
‫و ‪ 110‬دور انجام شد‪ .‬استفاده از میدان متناوب جوانهزنی‬
‫را در همه غلظتها و طول ریشه را در بعضی تیمارها‬
‫افزایش داد (‪ .)21‬رشد سریعتر بذر گندم نیز با استفاده از‬
‫میدان مغناطیس دائم ‪ 2‬میلی تسال مشاهده و اثرات مثبت‬
‫میدان مغناطیسی در بیوسنتز پروتئینها‪ ،‬تکثیر سلول‪،‬‬
‫فعالیتهای بیوشیمیایی‪ ،‬میزان تنفس‪ ،‬فعالیت آنزیمها‪،‬‬
‫میزان اسیدنوکلئیک و دوره رشد و نمو نشان داده شد(‪.)2‬‬
‫در نتیجه آبیاری با آب مغناطیسی ازدیاد پارامترهای رشد‬
‫و عملکرد گیاه گندم از جمله افزایش رنگدانه‬
‫فوتوسینتتیک‪ ،‬فنولها و سنتز پروتئین گزارش شده است‬
‫(‪ .)19‬القاء ‪ 14‬میلی تسال بهوسیله یک میدان‬
‫الکترومغناطیس با فرکانس ‪ 14‬هرتز موجب شد انحراف‬
‫کروموزومی در سلولهای مریستم ریشه ذرت به کمتر از‬
‫‪ 1‬درصد برسد (‪ .)21‬قراردادن بذرهای گندم در معرض‬
‫میدانهای مغناطیسی ثابت ‪ 144 ،14‬و ‪ 114‬میلی تسال و‬
‫مدت زمان ‪ 24 ،14‬و‪ 94‬دقیقه و نیز یک تیمار میدان‬
‫مغناطیس دایم با شدت سه میلی تسال نشان داد که میدان‬
‫مغناطیسی بهطور معنیداری بر متوسط زمان جوانهزنی‬
‫تأثیر گذاشت‪ ،‬بهطوری که بیشترین سرعت در تیمار‬
‫میدان مغناطیسی ‪ 144‬میلی تسال و مدت ‪ 24‬دقیقه به‬
‫دست آمد و زمان نسبت به شاهد ‪ 09‬درصد کاهش‬
‫یافت‪ .‬تیمارهای میدان مغناطیسی بهطور میانگین طول‬
‫ساقهچه گندم را ‪ 22‬درصد افزایش داد (‪ .)14‬در بررسی‬
‫اثر میدان مغناطیسی بر جوانهزنی بذر آفتابگردان و جرم‬
‫نهایی گیاه در مرحله ابتدایی رشد‪ ،‬میدان مغناطیسی‬
‫متغیر‪ 14‬میلی تسال و ‪ 94‬هرتز‪ ،‬آب مغناطیس شده (میدان‬
‫ثابت ‪ 114‬میلی تسال) و ترکیب آن دو در زمانهای‬
‫مختلف بکار رفت‪ .‬مشخص شد در حالت ترکیب دو‬
‫روش اثر مثبت معنیداری به دست میآید (‪ .)24‬با اعمال‬
‫میدان الکترومغناطیس ‪ 944‬میلی تسال به مدت ‪ 94‬دقیقه‬
‫به بذرهای گندم و همچنین استفاده از آب مغناطیسی‪،‬‬
‫افزایش سرعت و درصد جوانهزنی و تمامی پارامترهای‬
‫رشد گیاه گندم و تعداد باندهای پروتئین مشاهده شد‬
‫(‪ .)22‬در بررسی اثر شدتهای ضعیف میدانهای‬
‫‪1- Electro Culture‬‬
‫‪2‬‬
‫مقدمه‬
‫روشهای بیوفیزیکی با انتقال انرژی به گیاه قادر به‬
‫تأثیرگذاری در فرایند رشد آن هستند‪ .‬همچنین گیاهان‬
‫قادر به واکنش در برابر تنشها یا عوامل خارجی اعمال‬
‫شده میباشند‪ .‬الکتریسیته‪ ،‬مغناطیس‪ ،‬نور تکرنگ و صدا‬
‫میتواند رشد گیاهان را تحت تأثیر قرار دهد‪ .‬این فناوری‬
‫کشت الکتریکی‪ 1‬نامیده میشود‪ .‬مطالعات زیادی نشان‬
‫دادهاند که میدان مغناطیسی میتواند روی موجودات‬
‫زنده تأثیر بگذارد‪ .‬با این وجود سازوکار دقیق این تأثیرها‬
‫هنوز نامشخص است‪ .‬یک توصیف ممکن برای اثرات‬
‫متعدد میدان مغناطیسی روی موجودات زنده‪ ،‬تنش‬
‫اکسیداتیو ناشی از افزایش رادیکالهای آزاد اکسیژن‬
‫است که با میانجیگری آهن انجام میگیرد‪ .‬مطالعه اثر‬
‫میدان ‪ 114‬میلی تسال در مدتهای ‪ 24 ،14‬و ‪ 94‬دقیقه بر‬
‫روی بعضی خواص بیولوژیکی ذرت نشان داد که میدان‬
‫مغناطیسی سبب افزایش ‪ 21‬درصد در جوانهزنی‪22 ،‬‬
‫درصد در وزن و ‪ 21‬درصد در طول گیاه شد (‪ .)9‬استفاده‬
‫از میدان ‪ 114‬میلی تسال برای سویا در زمانهای ‪،11 ،14‬‬
‫‪ 24‬و‪ 94‬دقیقه باعث افزایش ‪ 92‬درصد جوانهزنی‪122 ،‬‬
‫درصد وزن و ‪ 92‬درصد طول شد(‪ .)2‬مطالعه خصوصیات‬
‫تنفسی در گیاهچههای جو تحت تیمار با میدان مغناطیسی‬
‫با شدت ‪ 14‬میلیتسال نشان داد که شدت و میزان‬
‫در شرایط تیمار حدود‪ 24‬تا ‪ 144‬درصد‬ ‫خروج‬
‫افزایش مییابد (‪ .)0‬اعمال تیمارهای مذکور بر‬
‫آفتابگردان در زمانهای یک‪ 14 ،24 ،14 ،‬دقیقه و ‪20‬‬
‫ساعت و درازمدت موجب افزایش سرعت جوانهزنی بذر‬
‫شد (‪ .)0‬افزایش در کلروفیل برگ و کربوهیدرات‬
‫دانههای گندم نیز در اثر میدان الکترومغناطیس دیده شد‬
‫(‪ .)12‬در پژوهش دیگری اثر میدان مغناطیسی متناوب‬
‫‪ 20/9‬هرتز بر جوانهزنی و رشد لوبیا در غلظتهای‬
‫بررسی شد‪ .‬اعمال میدان‪ 24‬میکروتسال‬ ‫مختلف‬
‫توسط یک جفت سیم پیچ هلم هولتز با شعاع‪ 24‬سانتیمتر‬
‫‪9‬‬
‫مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد ‪ 04‬شماره ‪ 2‬زمستان ‪1931‬‬
‫سرعت استقرار را در بذرهای تیمار شده افزایش داد و با‬
‫این کار ضمن صرفه جویی در مصرف آب‪ ،‬سریعتر از‬
‫مرحله حساس جوانهزنی و استقرار عبور کرد‪ .‬هدف این‬
‫پژوهش مطالعه تأثیر میدان مغناطیسی بر رشد بذر چمن (بر‬
‫پایه تجربیات قبلی) و تعیین نحوه بهینه اعمال میدان‬
‫الکترومغناطیس است‪.‬‬
‫فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی بذرهای مغناطیسی شده‬
‫مواد و روشها‪:‬‬
‫این تحقیق در اسفند ‪ 1939‬در پژوهشکده کشاورزی‬
‫سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران به منظور بررسی‬
‫تأثیر شدتهای مختلف میدان و زمانهای قرارگیری در‬
‫معرض میدانهای مغناطیسی متناوب‪ ،‬بر جوانهزنی بذور‬
‫چمن (‪ )Festuca arundinacea‬تهیه شده از شرکت‬
‫هلندی ‪ Baren breg‬انجام شد‪ .‬برای انجام آزمایش‪ ،‬بذور‬
‫چمن ابتدا با آب جاری به مدت ‪ 94‬دقیقه شستشو داده شد‪.‬‬
‫سپس با محلول ‪ 1‬درصد هیپوکلریت سدیم به مدت ‪9‬‬
‫دقیقه ضد عفونی و در سه زمان ‪ 9 ،2‬و ‪ 1‬دقیقه با آب مقطر‬
‫استریل به خوبی شستشو شدند‪ .‬سپس در زیر هود المینار به‬
‫کمک پنس ‪ 21‬عدد بذر درون هر پتری روی دو الیه‬
‫کاغذ واتمن شماره ‪ 1‬قرار داده شده و ‪ 9‬میلیلیتر آب به‬
‫آنها اضافه شد‪ .‬برای ضدعفونی کردن پتری دیشها قبل‬
‫از قرار دادن بذور در آنها ‪ 94‬دقیقه درون دستگاه در‬
‫معرض اشعه ‪ UV‬قرار گرفتند‪ .‬پتریها در دمای متوسط‬
‫‪ 24±2‬درجه سانتیگراد تحت میدان الکترومغناطیسی قرار‬
‫گرفتند‪ .‬برای اعمال میدان الکترومغناطیسی متناوب‬
‫سامانهای مطابق (شکل ‪ )1‬طراحی و ساخته شد‪ .‬این سامانه‬
‫از چهار بخش به شرح زیر تشکیل شده است‪:‬‬
‫‪ -1‬سیم پیچ هلم هولتز به قطر ‪ 91‬سانتیمتر و ارتفاع‬
‫متوسط ‪ 10‬سانتیمتر و متشکل از دو سیم پیچ برای ایجاد‬
‫شدت میدان مغناطیسی یکنواخت‪ .‬به طور کلی از سیم‬
‫پیچهای هلم هولتز در آزمایشها برای ایجاد میدانی نسبتا‬
‫یکنواخت استفاده میشود و یکنواختی میدان در این سامانه‬
‫نیز (در مقایسه با آهن ربا) با اندازهگیری با تسالمتر مورد‬
‫تایید قرار گرفته است‪.‬‬
‫الکتریکی و مغناطیسی بر وضعیت آنتی اکسیدانی و رشد‬
‫برگهای موسیر تأثیرات مشخصی بر رشد و سیستم آنتی‬
‫اکسیدان برگ گیاه دیده شد (‪ .)1‬پس از بررسی شدتها‬
‫و زمانهای مختلف اعمال میدان مغناطیسی بر بذر خیار‪،‬‬
‫تیمار یک ساعت اعمال میدان ‪ 244‬میلی تسال بهعنوان‬
‫تیماری برای افزایش جوانهزنی بذر انتخاب شد‪ .‬ضمناً‬
‫نسبت به شاهد افزایش یافت‪ .‬بهعنوان مثال افزایش ‪09‬‬
‫درصدی کاتاالز ثبت شد(‪ .)1‬بهکارگیری میدان مغناطیسی‬
‫موجب افزایش تحمل نمونههای کشت بافت انجیر سبز به‬
‫استرس خشکی شد (‪ .)12‬قراردادن بذور گندم در معرض‬
‫میدان الکترومغناطیس ‪ 4/41‬میلی تسال و‪ 14‬هرتز موجب‬
‫ازدیاد جوانهزنی و همچنین افزایش وزن گیاهچهها و طول‬
‫ساقه آنها شده است (‪ .)14‬در مطالعه اثر میدانهای‬
‫مغناطیسی ایستا ‪ 94‬میلیتسال و متناوب ‪14‬کیلوهرتز بر‬
‫گندم به مدت چهار روز و هر روز پنج ساعت‪ ،‬افزایش‬
‫جوانهزنی بذر‪ ،‬رشد گیاه و حفظ تمامیت غشا مشاهده شد‬
‫(‪ .)29‬در مورد بذر گوجه فرنگی‪ ،‬قدرت میدان مغناطیسی‬
‫نسبت به رطوبت نسبی و مدت زمان قرار گرفتن در معرض‬
‫میدانهای مغناطیسی غیر یکنواخت تأثیر بیشتری بر‬
‫عملکرد بذر داشت (‪ .)20‬در تحقیق دیگری بذر آهار در‬
‫میدانهای ‪ 044 ،144 ،11‬و ‪ 044‬میکروتسال در زمانهای‬
‫‪ 124 ،14 ،94‬و ‪ 204‬قرار گرفتند‪ .‬نتایج نشان داد کاربرد‬
‫میدان مغناطیس عملکرد بذر را در آزمایشگاه و خاك‬
‫افزایش داد‪ .‬بهترین نتایج در شدت ‪ 044‬میکرو تسال‬
‫زمانهای ‪ 94‬و‪ 204‬دقیقه به دست آمد (‪ .)20‬استفاده از‬
‫میدان الکترومغناطیس ‪ 2‬میلی تسال به مدت سه دقیقه در‬
‫کشت آزمایشگاهی گیاه قهوه موجب افزایش طول ریشه‪،‬‬
‫طول ساقه‪ ،‬تعداد جفت برگ‪ ،‬فتوسنتز خالص و غلظت‬
‫رنگدانه فتوسینتتیک شد (‪11‬و‪ .)10‬باتوجه به توسعه‬
‫چمنکاری در کشور و ارزشمند بودن این گیاه و استفاده‬
‫از یذر قستوکا در چمنکاری و با عنایت به نیاز آبی باالی‬
‫چمن و شرایط کم آبی در کشور و اهمیت مرحله‬
‫جوانهزنی و استقرار بذر‪ ،‬این امکان وجود دارد که بتوان‬
 ‫‪0‬‬
‫آهنگری نژاد و همکاران‪ :‬طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و ‪...‬‬

‫شکل(‪ )1‬شماتيک سامانه کشت الکتریکی‬

‫‪Figure (1) Electro-culture system schematic‬‬

‫بات‪ ،‬جانبی و برش خورده قرقره ها (ابعاد برحسب ميلیمتر)‬ ‫شکل(‪ )2‬به ترتيب از چپ به راست‪ :‬نما‬
‫)‪Figure (2) Top view, lateral view, section view respectively (dimensions are based on millimeter‬‬

‫وجود آمد‪ .‬چگالی شار مغناطیسی برحسب تسال از رابطه ‪1‬‬ ‫دو قرقره از جنس پلی اتیلن با تراشکاری مواد تفلونی‬
‫محاسبه میشود(‪:)11‬‬ ‫ساخته شدند‪ .‬پس از ساخت قرقرهها ‪ 144‬دور سیم الکی‬
‫(‪)1‬‬ ‫(از جنس مس) با قطر یک میلیمتر به دور هریک از‬
‫قرقرهها پیچانده شد‪ .‬در طراحی قرقرهها یا بوبینها‪ ،‬ابعاد‬
‫که در این معادله‪ I ،‬جریان الکتریکی برحسب آمپر‪،‬‬
‫و جنس طوری انتخاب شدند که قابلیت تحمل وزن‬
‫‪ n‬تعداد دور‪ R،‬شعاع سیم پیچ برحسب متر‪ µ0 ،‬ثابت‬
‫سیمها و حرارت ایجاد شده در آنها را داشته باشند‪.‬‬
‫میباشند‪ .‬با‬ ‫نفوذپذیری به مقدار‬
‫شکل و ابعاد قرقرهها در شکل‪ 2‬آورده شده است‪.‬‬
‫توجه به ثابت بودن قطر(‪91‬سانتیمتر) و تعداد دور سیم‬
‫مدلسازی قرقرهها با نرمافزار ‪ Catia‬انجام شده است‪.‬‬
‫پیچ هلم هولتز(‪ 144‬دور) تنها عامل مؤثر بر شدت میدان‪،‬‬
‫به منظور ایجاد فاصله بین سیم پیچها چهار پایه طراحی‬
‫جریان الکتریکی بود که با استفاده از واریاك کنترل شد‪.‬‬
‫و ساخته شد‪ .‬در طراحی پایهها امکان تغییر طول آنها نیز‬
‫به منظور قرارگیری نمونهها در میدان مغناطیسی ایجاد‬
‫در نظر گرفته شد‪ .‬میدان مغناطیسی متناوب از طریق اعمال‬
‫شده‪ ،‬جایگاهی طراحی و ساخته شد‪ .‬جایگاه مذکور‬
‫جریان متناوب سینوسی با فرکانس‪ 14‬هرتز به دو سیم پیچ‬
‫میزی با سطح چوبی و پایههای پالستیکی و با ارتفاع‬
‫مذکور که بهطور اتصال سری در مدار قرار گرفته بودند به‬
‫متغیر بود که امکان ایجاد فضایی با میدان مغناطیسی مورد‬
‫نظر برای بذور مختلف را فراهم میآورد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد ‪ 04‬شماره ‪ 2‬زمستان ‪1931‬‬

‫مولتیمتر‬ ‫سیم پیچ‬

‫هلم هلتز‬

‫مکان‬
‫قرارگیری‬
‫نمونهها‬

‫واریاك‬ ‫تسالمتر‬

‫شکل(‪ )3‬نحوه چيدمان سامانه کشت الکتریکی‬

‫‪Figure (3) Electro culture system arrangement‬‬

‫و ‪ 204‬دقیقه به بذرهای چمن اعمال شد‪ .‬با توجه به‬
‫تحقیقات قبلی (‪ )1‬در انتخاب تیمارها تالش شد گستره‬
‫وسیعی از شدتها و زمانها مورد بررسی قرار گیرد‪.‬‬
‫شدتهای انتخابشده به مراتب کمتر از شدتهای ارائه‬
‫شده در بررسی منابع بودند‪ .‬در تحقیقات مرور شده‬
‫عمدتا از میدانهای ایستا استفاده شده بود که با توجه به‬
‫عدم تغییر متناوب قطبهای مغناطیس در آنها‪ ،‬میتوان‬
‫گفت از شدت عمل کمتری برخوردار هستند‪ .‬انتخاب‬
‫زمانها براساس مضارب ‪ 0‬برای ‪ 11‬دقیقه انجام شد‪.‬‬
‫سپس نمونهها در ژرمیناتور با ‪ 19‬ساعت تاریکی و‪11‬‬
‫ساعت روشنایی در دمای ثابت ‪ 24±2‬درجه سانتیگراد‬
‫قرار گرفتند‪ .‬شمارش روزانه بذرهای جوانه زده‪ ،‬به مدت‬
‫یک هفته و در زمان مشخص انجام شد‪ .‬بذرهایی که طول‬
‫ریشهچه آنها بیش از دو میلیمتر بود بهعنوان بذرهای‬
‫جوانهزده شمارش شدند (‪ .)11‬طول ساقهچه حداقل پنج‬
‫ریز نمونه از هر تکرار اندازهگیری شد‪ .‬برای بهدست‬
‫آوردن درصد جوانهزنی هرتکرار‪ ،‬تعداد بذرهای جوانه‬
‫زده بر تعداد کل بذور تقسیم و سپس در ‪ 144‬ضرب شد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫جهت تعیین نرخ جوانهزنی از رابطه ‪ 2‬و برای تعیین‬
‫‪2‬‬
‫متوسط زمان جوانهزنی از رابطه ‪ 9‬استفاده شد‪ )10( .‬و‬
‫(‪ .)13‬در این رابطه‪ GR ،‬نرخ جوانهزنی برحسب بذر‬
‫میدان الکترومغناطیس با شدتهای صفر(شاهد)‪4/1 ،‬‬
‫‪1- Germination rate‬‬
‫‪2- Mean Germination Time‬‬
‫‪ -2‬اتوترانس واریاك مدل ‪( PDGC2-2‬ساخت‬
‫کشور چین‪ ،‬شرکت ‪ )Micro‬برای کنترل ولتاژ متناوب‪.‬‬
‫این دستگاه گونهای ترانسفورمر الکتریکی است که تنها‬
‫یک سیمپیچ دارد‪ .‬سیمپیچ موجود در اتو ترانسفورماتور‬
‫عمل سیمپیچهای اولیه و ثانویه موجود در ترانسفورمر را‬
‫انجام میدهد‪ .‬در پژوهش اخیر واریاك به برق متناوب‬
‫شهری با فرکانس ‪ 14‬هرتز و ولتاژ ‪ 224‬ولت متصل شد‬
‫که با تغییر پیوسته ولتاژ امکان دستیابی به جریانهای‬
‫موردنظر و در نتیجه شدتهای میدان مغناطیسی معین را‬
‫میسر میساخت‪.‬‬
‫‪ -9‬مولتیمتر مدل‪( VC9805‬ساخت کشور چین‪،‬‬
‫شرکت ‪ )Gilsun‬برای اندازهگیری شدت جریان‪.‬‬
‫مولتیمتر در مدار بهطور سری مابین واریاك و سیم پیچ‬
‫هلم هولتز قرار داده شد‪.‬‬
‫‪ -0‬تسالمتر مدل ‪( MG-3002‬ساخت کشور تایوان‪،‬‬
‫شرکت ‪ )Lutron‬بر اساس حسگر اثر هال همراه با جبران‬
‫خودکار دما‪ ،‬برای سنجش میدان مغناطیسی‪ .‬برای افزایش‬
‫دقت سامانه‪ ،‬اعمال میدان مغناطیسی روی گستره مورد نظر‬
‫‪ )150mT × 0.01mT( AC‬تنظیم شد‪ .‬در شکل ‪ 9‬نیز نحوه‬
‫پیادهسازی اجزای مختلف سامانه کشت الکتریکی نشان‬
‫داده شده است‪.‬‬
‫و ‪ 1‬میلی تسال و در مدت زمانهای صفر(شاهد)‪14 ،11 ،‬‬
 ‫‪1‬‬
‫آهنگری نژاد و همکاران‪ :‬طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و ‪...‬‬

‫وارد میشود‪ ،‬احتمال میرود که میدان مغناطیس موجب‬ ‫جوانهزده برروز‪ n ،‬و ‪ a, b, c..,‬بهترتیب نشاندهنده‬
‫افزایش تبادل یونها و به تبع آن افزایش نرخ جوانهزنی بذر‬ ‫تعداد بذرهای جوانهزده پس از ‪ N‬و‪1، 2، 9، ...‬روز بعد از‬
‫چمن شده باشد‪.‬‬ ‫شروع آبگیری آنها میباشد‪.‬‬
‫در بررسی جوانهزنی بذر آفتابگردان تحت تیمار‬ ‫‪GR = (a/1) + (b-a/2) + (c-b/3) + …..+ (n-n-‬‬ ‫(‪)2‬‬
‫)‪1/N‬‬
‫مغناطیس‪ ،‬فعالیت آنزیم ‪ α‬آمیالز‪ ،‬دهیدروژناز و پروتئاز در‬
‫(‪)9‬‬
‫بذرهای تیمارشده به طور معنیداری باالتر از شاهد بود‪.‬‬
‫فعالیت آنزیمی بیشتر در بذرهای تحت تیمار میتواند موجب‬ ‫در این رابطه‪ MGT ،‬متوسط زمان جوانهزنی برحسب‬
‫راهاندازی‪ 2‬جوانهزنی سریع و قدرت اولیه جوانه شود (‪.)22‬‬ ‫روز‪ F ،‬تعداد بذر جدید جوانهزده در روز شمارش‪ N‬ام و‬
‫در شکلهای ‪ 1 ،1 ،0‬و ‪ 2‬نتایج مقایسه میانگین صفات‬ ‫‪ N‬روز شمارش میباشد‪ .‬طبق روابط ‪ 2‬و ‪ 9‬درصد‬
‫مختلف جوانه زنی در تیمارهای بکار رفته به منظور تعیین‬ ‫جوانهزنی‪ ،‬نرخ جوانهزنی‪ ،‬میانگین زمان جوانهزنی و در‬
‫مناسبترین تیمار‪ ،‬ارائه شده است‪ .‬در مورد میانگین زمان‬ ‫پایان آزمایش طول جوانههای هر تیمار تعیین شد‪ .‬تمامی‬
‫جوانهزنی به علت معنیدار نبودن اثر متقابل فاکتورهای اعمال‬ ‫دادههای به دست آمده در نرم افزار اکسل‪ 1‬وارد شدند‪.‬‬
‫میدان و مدت زمان‪ ،‬فقط عامل اصلی شدت میدان بررسی شد‪.‬‬ ‫سپس تمامی این اطالعات توسط برنامه ‪ SPSS‬در قالب‬
‫اما برای سایر شاخصها مقایسه میانگینها برای اثرات متقابل‬ ‫طرح کامالً تصادفی و آزمایش فاکتوریل تحلیل شدند و‬
‫صورت پذیرفت‪ .‬اغلب تیمارها نسبت به شاهد نتایج بهتری‬ ‫پس از تجزیه واریانس‪ ،‬مقایسه میانگینها به روش دانکن‬
‫داشتند‪ .‬بهترین تیمار‪ ،‬اعمال میدان مغناطیسی ‪ 1‬میلی تسال به‬ ‫برای تمامی آزمایشها انجام گرفت‪.‬‬
‫مدت ‪ 14‬دقیقه بود‪ .‬اگرچه با توجه به اشکال ‪ 1 ،0‬و ‪ 2‬عدم‬
‫وجود اختالف معنیدار بین تیمارهای مربوط به اعمال میدان‬ ‫نتایج و بحث‬
‫‪ 1 mT‬در زمانهای ‪ 14‬و ‪ 204‬دقیقه مشاهده میشود‪ ،‬اما با در‬ ‫در جدول ‪ 1‬خالصهای از نتایج تجزیه واریانس برای هر‬

‫نظرگیری میانگینهای بدست آمده برای تیمار ‪ 1 mT‬و ‪14‬‬ ‫یک از شاخصهای مورد ارزیابی‪ ،‬آورده شده است‪ .‬این نتایج‬

‫دقیقه و مصرف کمتر انرژی در تیمار مذکور‪ ،‬اعمال میدان‬ ‫نشان دهنده اثر معنیداری برخی روشهای اعمال شده بر‬

‫مغناطیسی ‪ 1‬میلی تسال به مدت ‪ 14‬دقیقه تیمار مناسبتری‬ ‫میدان‬ ‫شدت‬ ‫است‪.‬‬ ‫چمن‬ ‫جوانهزنی‬ ‫شاخصهای‬

‫است‪ .‬عدم وجود اختالف معنیدار بین تیمارهای ‪ 4/1‬و ‪ 1‬میلی‬ ‫الکترومغناطیس اثر معنیداری در سطح ‪ 1‬درصد بر نرخ‬

‫تسال در شکل ‪ 1‬نیز شایان توجه است‪ .‬به نظر میرسد با‬ ‫جوانهزنی و میانگین زمان آن و همچنین طول ساقه چه داشت‪.‬‬

‫درنظرگیری اثرات متقابل شدت و زمان‪ ،‬افزایش شدت میدان‪،‬‬ ‫زمان قرارگیری بذرهای چمن در معرض میدان متناوب نیز تأثیر‬

‫بتواند باعث بهبود شرایط جوانه زنی شود‪ .‬ولی به احتمال زیاد‬ ‫معنیداری در سطح ‪ 1‬درصد بر درصد جوانهزنی و نرخ‬

‫این موضوع میتواند تا شدت مشخصی ادامه یافته و بعد از آن‬ ‫جوانهزنی آن داشت‪ .‬در حالی که این تأثیر برای میانگین زمان‬

‫اثرات خنثی یا منفی مشاهده شود‪ .‬در مقایسه تیمارهای بهینه و‬ ‫جوانهزنی و طول ساقه چه مشاهده نشد‪ .‬اثر متقابل شدت و زمان‬

‫شاهد‪ ،‬درصد جوانهزنی ‪ 120‬درصد‪ ،‬سرعت جوانهزنی ‪111‬‬ ‫برای نرخ جوانهزنی در سطح ‪ 1‬درصد معنیدار بود‪ .‬این تأثیر‬

‫درصد‪ ،‬میانگین زمان جوانهزنی ‪ 0‬درصد و طول ساقهچه ‪10‬‬ ‫برای درصد جوانهزنی و طول ساقهچه در سطح ‪ 1‬درصد بود و‬

‫درصد افزایش نشان داد‪.‬‬ ‫برای میانگین زمان جوانهزنی اختالف معنیداری وجود‬
‫نداشت‪.‬‬
‫با توجه به اینکه در میدان مغناطیس بر ذرات باردار نیرو‬

‫‪2- Triggering‬‬ ‫‪1- Excel‬‬

‫‪2‬‬
‫مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد ‪ 04‬شماره ‪ 2‬زمستان ‪1931‬‬

‫جدو (‪ )1‬تجزیه واریانس اثر شاخصها ميدان مغناطيسی بر صفا جوانهزنی بذر چمن‬
‫‪Table (1) ANOVA result of percentage germination on grass seed germination traits‬‬
‫میانگین مربعات‬
‫)‪(Squares means‬‬
‫طول ساقه چه‬ ‫میانگین زمان جوانهزنی‬ ‫نرخ جوانهزنی‬ ‫جوانهزنی‬
‫منابع تغییرات‬
‫(سانتیمتر)‬ ‫(روز)‬ ‫(بذر در روز)‬ ‫(درصد)‬
‫‪Shoot length‬‬ ‫‪Mean Germination Time‬‬ ‫‪Germination Rate‬‬ ‫‪Germination‬‬
‫)‪(Centimeter‬‬ ‫)‪(Day‬‬ ‫)‪(Seed per day‬‬ ‫)‪( Percentage‬‬
‫شدت میدان (میلی تسال)‬
‫**‪1.9‬‬ ‫**‪2.18‬‬ ‫**‪2. 48‬‬ ‫‪** 1948‬‬ ‫)‪field intensify (mT‬‬

‫مدت زمان (دقیقه)‬

‫‪0.8‬‬ ‫‪1.1‬‬ ‫**‪0.88‬‬ ‫**‪780.9‬‬ ‫)‪Time duration (minute‬‬

‫شدت میدان × زمان‬

‫*‪0.7‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫**‪0.36‬‬ ‫*‪284.9‬‬
‫‪field intensify×time‬‬
‫** معنیداری در سطح احتمال ‪%1‬‬
‫*معنیداری در سطح احتمال ‪%1‬‬

‫مختلف ميدان الکترومغناطيسی بر درصد جوانهزنی‬ ‫شکل(‪ )0‬اثر تيمارها‬

‫‪Figure (4) Effect of electromagnetic field treatments on germination percentage‬‬

‫مختلف ميدان مغناطيسی بر نرخ جوانهزنی‬ ‫شکل(‪ )1‬اثر تيمارها‬

‫‪Figure (5) Effect of electromagnetic field treatments on germination rate‬‬
 ‫‪0‬‬
‫آهنگری نژاد و همکاران‪ :‬طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و ‪...‬‬

‫مختلف ميدان الکترومغناطيسی بر ميانگين زمان جوانهزنی‬ ‫شکل(‪ )0‬اثر تيمارها‬

‫‪Figure (6) Effect of electromagnetic field treatments on Mean germination time‬‬

‫مختلف ميدان الکترومغناطيسی بر طو ساقه چه‬ ‫شکل(‪ )7‬اثر تيمارها‬

‫‪Figure (7) Effect of electromagnetic field treatments on shoot length‬‬

‫هستند‪ .‬در صورت بهبود شرایط رشد و افزایش نرخ‬
‫جوانهزنی میتوان در مصرف آب نیز صرفهجویی‬
‫نمود(‪ .)1‬به نظر میرسد که در معرض قرارگرفتن بذرها‬
‫در شدت میدان مغناطیسی یک میلی تسال به مدت ‪14‬‬
‫دقیقه اثر تحریککنندگی مطلوبی بر صفات جوانهزنی‬
‫دارد‪ .‬تأثیر میدان مغناطیسی بر جوانهزنی بذرها توسط‬
‫محققین دیگری نیز گزارش شده است‪ .‬به عنوان مثال‬
‫افزایش درصد جوانهزنی بذور گوجهفرنگی در اثر پیش‬
‫تیمار کوتاه مدت با میدان الکتریکی و مغناطیسی مستقیم‬
‫دیده شدهاست (‪ .)21‬اعمال میدان مغناطیسی ایستا در‬
‫دامنه صفر تا ‪ 214‬میلی تسال به مدت یک‪ ،‬دو‪ ،‬سه و‬
‫در استفاده از روش کشت الکتریکی برای بذر چمن‬
‫انتخاب مناسب نحوه اعمال میدان (شدت و زمان) اهمیت‬
‫بسزایی دارد‪ .‬بهطوری که در تحقیق دیگری که در‬
‫گذشته برای بذر چمن انجام شده بود اثر مثبتی در کاربرد‬
‫میدان الکترومغناطیس مشاهده نشد‪ .‬در این تحقیق میدان‬
‫مغناطیسی متناوب با شدتهای ‪ 4/1‬و ‪ 1‬میلی تسال در دو‬
‫زمان ‪ 1‬و ‪ 14‬دقیقه و میدان ایستا با شدت ‪ 14‬میلی تسال و‬
‫زمان ‪ 114‬دقیقه به نمونهها اعمال شدند‪ .‬نتایج نشان داد‬
‫هیچ اختالف معنیداری بین تیمارها‪ ،‬در مورد درصد‬
‫جوانهزنی و میانگین زمان جوانهزنی وجود نداشت‪.‬‬
‫چمنها هنگام رشد و جوانهزنی دارای نیاز آبی باالیی‬
‫‪3‬‬
‫مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد ‪ 04‬شماره ‪ 2‬زمستان ‪1931‬‬

‫مطالعه اثر میدان مغناطیسی بر جوانهزنی انجام شدهاند از‬ ‫چهار ساعت به آفتابگردان نیز جوانهزنی‪ ،‬سرعت رویش‪،‬‬
‫میدان مغناطیس ایستا (که توسط آهنربا یا جریان مستقیم‬ ‫طول گیاه و وزن خشک را افزایش داد‪ .‬بهترین نتیجه در‬
‫ایجاد میشود و معموالً ایجاد آن راحتتر است)‪،‬‬ ‫اعمال میدانهای ‪ 14‬و ‪ 244‬میلی تسال به مدت ‪ 2‬ساعت‬
‫استفاده شده است‪ .‬در حالی که استفاده از میدان متناوب‬ ‫حاصل شد‪ .‬همچنین تیمار بذر آفتابگردان با میدان‬
‫که در این پژوهش بهکار رفته است‪ ،‬میتواند اثرگذاری‬ ‫مغناطیسی‪ ،‬طول ساقهچه را‪ 1‬تا ‪ 01‬درصد‪ ،‬طول ریشهچه‬
‫متفاوتی داشته باشد‪ .‬زیرا مثالً در بسامد ‪ 14‬هرتز در هر‬ ‫را ‪ 11‬تا‪ 04‬درصد‪ ،‬طول گیاهچه را ‪ 12‬تا ‪ 12‬درصد و‬
‫ثانیه ‪ 14‬دفعه جای قطبهای ‪ N‬و ‪ S‬تغییر میکند‪ .‬از‬ ‫شاخص بنیه را ‪ 10‬تا ‪ 20‬درصد افزایش داد (‪ .)22‬با‬
‫جمله مزیتهای دیگر سامانه طراحی شده‪ ،‬ایجاد میدان‬ ‫طراحی و ساخت سیم پیچ هلم هلتز مطالعات بیومغناطیس‬
‫یکنواخت در فضایی کافی برای نمونهها و امکان به‬ ‫بر روی بذر سویا انجام شد و میدانهای مغناطیس ایستا و‬
‫وجود آوردن میدانهای مختلف با تغییر شدت جریان‬ ‫متناوب موجب افزایش نرخ جوانهزنی بذر سویا شدند‪.‬‬
‫است‪.‬‬ ‫بیشترین افزایش نسبت به شاهد ‪ 10‬درصد بود که توسط‬
‫میدان متناوب با شدت ‪ 1/0‬میلی تسال و فرکانس ‪ 14‬هرتز‬
‫نتيجهگير‬ ‫بدست آمد(‪ .)11‬میدان مغناطیس میتواند بر ذرات باردار‬
‫بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش‪ ،‬اعمال‬
‫نیرو اعمال کند و بدین وسیله ممکن است بر تبادل یونها‬
‫میدان مغناطیسی متناوب با استفاده از سامانه طراحی شده‬
‫در غشا سلول اثر گذارد‪ .‬ضمناً احتمال دارد با اثرگذاری‬
‫جهت تحریک رشد اولیه بذر چمن‪ ،‬بهعنوان یک عامل‬
‫بر آنزیمها فرایندهای متابولیکی دچار تغییر شوند‪.‬‬
‫محرك رشد غیرشیمیایی‪ ،‬غیرتهاجمی و غیر مخرب‬
‫همچنین ممکن است وجود عناصری با خواص مغناطیسی‬
‫امکانپذیر است و میتواند موجب بهبود شرایط کاشت‬
‫در سلول‪ ،‬اثربخشی میدان مغناطیسی را افزایش دهد‬
‫این گیاه جذاب و دلپذیر شود‪ .‬تحریک رشد گیاهچه بذر‬
‫بهطوری که برخی الکترونهای جفت نشده با قرارگیری‬
‫چمن از طریق تیمارهای میدان مغناطیسی ممکن است در‬
‫در میدان جفت شوند‪ .‬احتمال دارد میدان مغناطیسی بر‬
‫مراحل پیشرفتهتر رشد و نمو گیاه نیز تأثیر مثبت‬
‫نقل و انتقال سریعتر مواد ذخیره بذر به جوانه (رویان)‬
‫قابلتوجهی داشته باشد که نیاز به آزمایشهای تکمیلی‬
‫نقش داشته باشد و با توجه به اهمیت مرحله جوانهزنی و‬
‫دارد و میتواند بهعنوان رویکردی نوین مورد بررسی‬
‫استقرار‪ ،‬این امکان وجود دارد که بتوان سرعت استقرار‬
‫بیشتر قرار گیرد‪ .‬پیشنهاد میشود در ادامه این پژوهش‪،‬‬
‫را در بذرهای تیمار شده افزایش داد و با این کار ضمن‬
‫اثر شدتهای ‪ 2‬تا ‪ 0‬میلی تسال در زمانهای ‪ 14‬تا ‪204‬‬
‫صرفهجویی در مصرف آب‪ ،‬سریعتر از مرحله حساس‬
‫دقیقه مورد مطالعه قرار گیرد‪ .‬البته در آزمایشهای‬
‫جوانهزنی و استقرار عبور کرد‪ .‬بهطور کلی تشخیص‬
‫جوانهزنی‪ ،‬ممکن است تعداد زیاد تیمارها منجر به‬
‫دقیق سازوکار این تأثیرگذاری در کشت الکتریکی‪،‬‬
‫کاهش دقت شود و در این زمینه بهتر است تا‬
‫نیازمند بررسیهای محققین بیولوژی و سایر حوزههای‬
‫محدودیتهای الزم لحاظ شود‪.‬‬
‫مرتبط است‪ .‬همچنین در بیشتر پژوهشهایی که برای‬
 14
... ‫ طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و‬:‫آهنگری نژاد و همکاران‬

‫منابع‬

1. Abbaszadeh, R., Rostamza, M., Hashemi, R.S., Masoudian, H.M. 2014. Study of
magnetic field effect on grass (Festuca arandinacea) germination. 1St national
ornamental plants congress 21,22 Oct 2014.( in Persian with Engilish abstract).

2. Aladjadjiyan, A. 2003. Use of physical factors as an alternative to chemical

amelioration. International Workshop on Agricultural Pollution, 19-21 September
2002, Edirne Turkey. Journal of Environmental Protection and Ecology (JEPE), 4(1):
662-667.

3. Aladjadjiyan, A. 2002. Study of the influence of magnetic field on some biological

characteristics of Zea mais. Journal of Central European Agriculture, 3(2): 89-94.

4. Belyavskaya, N.A. 2004. Biological effects due to weak magnetic field of plants.
Advances in Space Research, 34: 1566 – 1574.

5. Bhardwaj, J., Anand, A., Nagarajan, S. 2012. Biochemical and biophysical changes
associated with magnetopriming in germinating cucumber seeds, Plant Physiology and
Biochemistry, 57: 67-73.

6. Cakmak, T., Cakmak, Z.E., Dumlupinar, R., Tekinay, T. 2012. Analysis of apoplastic
and symplastic antioxidant system in shallot leaves: Impacts of weak static electric
and magnetic field, Journal of Plant Physiology, 169(11): 1066-1073.

7. Cakmak, T., Dumlupinar, R., Erdal, S. 2009. Acceleration of germination and early
growth of wheat and bean seedlings grown under various magnetic field and osmotic
conditions. Bioelectromagnetics, 31(2): 120-129.

8. Carbonell, M., Martinez, E., Flores, R.M. 2005. Influencia de campos magneticos
estacionarios de 125mT y 250 mT en la germinacion de semillas de girasol (in
Spanish). Ingenieria de Recursos Naturales y del Ambiente, 2(3): 34-39.

9. Faeghi, P., and Seyedpour, N. 2013. Effects of 50 Hz Electromagnetic Fields on Seed

Germination and Early Growth in Wheat (Triticum spp.). Bulletin of Environment,
Pharmacology and Life Sciences. 2 (5): 52-54.

10. Feizi, H., Rezvani Moghaddam, P., Koocheki, A., Shahtahmassebi, N & fotovat, A.
2012. Influence of intensity and exposure duration of magnetic field on behavior of
seed germination and seedling growth of wheat (Triticum aestivum L.). Journal of
Agroecology. 3(4): 482-490. (in persian).

11. Gyawali S.R. 2008. Design and construction of Helmholtz coil for biomagnetic
studies of soybean. MSc Thesis, University of Missouri – Columbia.
 11
1931 ‫ زمستان‬2 ‫ شماره‬04 ‫مهندسی زراعی (مجله علمی کشاورزی) جلد‬

12. Hanafy, M.S., Mohamed, H. A., Abo EL-Hady, E.A. 2006. Effect of low frequency
electric field un growth characteristics and protein molecular structure of wheat plant.
Romanian Journal of Biophysics, 16(4): 253–271.

13. Hozayn, M., and Abdul Qados ,A.M.S. 2010. Magnetic water application for
improving wheat (Triticum aestivum L.) crop production. Agriculture and Biology
Journal of North America, 1(4): 677-682.

14. Isaac Aleman, E., Oliveira Moreira, R., Almeida Lima, A., Chaves Silva, S.,
González-Olmedo, J.L., Chalfun-Junior, A. 2014a. Effects of 60Hz sinusoidal
magnetic field on in vitro establishment, multiplication, and acclimatization phases of
Coffea arabica seedlings. Bioelectromagnetics, 35(6): 414-25.

15. Isaac Aleman E, Mbogholi A, Fung Boix Y, Gonzalez-Olmedo J, Chalfun Jr A.

2014b. Effects of EMFs on Some Biological Parameters in Coffee Plants (Coffea
arabica L.) Obtained by in vitro Propagation. Polish Journal of Environmental
Studies, 23(1): 95 -101.

16. ISTA. 2009. ISTA Rules. International Seed Testing Association. Zurich, Switzerland.
47 pp.

17. Karimi, S., Hojati, S.h., Eshghi, S., Nazary Moghaddam, R., Jandoust, S. 2012.
Magnetic exposure improves tolerance of fig ‘Sabz’ explants to drought stress induced
in vitro, Scientia Horticulturae, 137: 95-99.

18. Maguire, I.D. 1982. Speed of germination- Aid in selection and evaluation for
seedling emergence and vigor. Crop Science, 22: 176-177.

19. Matthews, S., and Khajeh-Hosseini, M. 2007. Length of the lag period of germination
and metabolic repair explain vigor differences in seed lots of maize (Zea mays). Seed
Science Technology, 35: 200-212.

20. Matwijczuk, A., Kornarzyński, K., Pietruszewski, S. 2012. Effect of magnetic field on
seed germination and seedling growth of sunflower. International Agrophysics, 26(3):
271–278.

21. Moon, J.D., Chung, H.S. 2000. Acceleration of germination of tomato seed by
applying AC electric and magnetic fields. Journal of Electrostatics, 48: 103–114.

22. Omar,A. Alma Ghrabi And Esam. K. F. El Beshehy 2012. Effect of Weak Electro
Magnetic Field on Grain Germination And Seedling Growth Of Different Wheat
(Triticum Aestivum L.) Cultivars. Life Science Journal, 9(4): 1615-1622.

23. Payez, A., Ghanati, F., Behmanesh, M., Abdolmaleki, P., Hajnorouzi, A., Rajabbeigi,
E. 2013. Increase of seed germination, growth and membrane integrity of wheat
seedlings by exposure to static and a 10-KHz electromagnetic field. Electromagnetic
Biology and Medicine, 32(4):417-29.
 12
... ‫ طراحی و ساخت سامانه کشت الکتریکی و‬:‫آهنگری نژاد و همکاران‬

24. Poinapen, D., Brown, D. C.W., Beeharry, G. K., 2013,.Seed orientation and magnetic
field strength have more influence on tomato seed performance than relative humidity
and duration of exposure to non-uniform static magnetic fields, Journal of Plant
Physiology, 170(14): 1251-1258.

25. Racuciu, M. 2011. 50 Hz frequency magnetic field effects on mitotic activity in the
maize root. Romanian Journal Physics, 21(1): 53–62.

26. Sakhnini, L. 2007. Influence of Ca2+ in biological stimulating effects of AC magnetic

fields on germination of bean seeds, Journal of Magnetism and Magnetic Materials,
310(2): 1032-1034.

27. Vashisth, A., and Nagarajan, S. 2010. Effect on germination and early growth
characteristics in sunflower (Helianthus annuus) seeds exposed to static magnetic
field. Journal Plant Physiology, 167: 149-156.

28. Zamiran, A., Saffari, V. R., Maleki, M. R. 2013. Seed Germination Enhancement of
Zinnia (Zinnia elegans) Using Electromagnetic Field. Journal of Ornamental Plants, 3:
203-214.

View publication stats