Professional Documents
Culture Documents
Chuong2 SV
Chuong2 SV
Fluid Mechanics
First semester 2022-2023
B
• 1) Ñònh nghóa P
F
A
A
O C
• - AÙp suaát thuûy tónh laø löïc phaùp tuyeán taùc duïng W D
leân moät ñôn vò dieän tích F
p tb =
A
• - AÙp suaát thuûy tónh taïi moät ñieåm: F
F
p = lim
A →0 A
A
2) Tính chaát
a) AÙp suaát thuûy tónh taùc duïng thaúng goùc vaø höôùng vaøo trong dieän
tích chòu löïc.
b) Giaù trò aùp suaát thuûy tónh taïi moät ñieåm khoâng phuï thuoäc höôùng
ñaët cuûa dieän tích chòu löïc.
II. AÙp Suaát Thuûy Tónh
Fn
P
B
n PF
B P
F
A C
A O
A O C
W D D
II. AÙp suaát thuûy tónh (tt)
Chứng minh tính chất (b) (Giaù trò aùp suaát thuûy tónh taïi moät
ñieåm khoâng phuï thuoäc höôùng ñaët cuûa dieän tích chòu löïc).
- Xeùt söï caân baèng cuûa 1 vi phaân theå tích löu chaát hình laêng truï
tam giaùc
Pressure at a Point: Pascal’s Law
Pressure Forces
F.B.D. Gravity Force Wedged Shaped Fluid
Mass
Hay
Nhö vaäy trò soá aùp suaát taïi moät ñieåm baát kyø khoâng phuï
thuoäc vaøo höôùng ñaët cuûa dieän tích chòu löïc taïi ñieåm naøy.
[F]
• - Thöù nguyeân cuûa aùp suaát : [p] = = F.L− 2
[A]
- Ñôn vò cuûa aùp suaát :
+ Heä SI: N/m2 = Pa
+ Heä khaùc:1at = 1kgf/cm2 = 10m nước
= 735mmHg = 98100Pa(N/m2)
II. AÙp suaát thuûy tónh (tt)
4) AÙp suaát tuyeät ñoái, aùp suaát dö, aùp suaát chaân khoâng
a. AÙp suaát tuyeät ñoái (ptñ)
Laø giaù trò ño aùp suaát so vôùi chuaån laø chaân khoâng tuyeät ñoái (p = 0).
b. AÙp suaát dö (pdö)
Laø giaù trò ño aùp suaát so vôùi chuaån laø aùp suaát khí trôøi (pa) taïi vò trí ño.
pdö = ptñ – pa
ptñ > pa: aùp suaát dö döông
ptñ < pa: aùp suaát dö aâm hay goïi laø aùp suaát chaân khoâng pck
c. AÙp suaát chaân khoâng (pck)
pck = pa – ptñ = -pdö
Measurement of Pressure: Schematic
-
+
+
III. Phöông trình vi phaân cô baûn cuûa tónh hoïc löu chaát
- How does the pressure in a fluid in which there are no shearing
stresses vary from point to point?
How does the pressure vary in a fluid or from point to point when no
shear stresses are present?
Consider a Small Fluid Element
p is pressure
g is specific weight
Surface Forces
Taylor Series
Body Forces
V = yzx
Hay
Hay
Mặt khác
Vậy
- Lực khối tác dụng theo phương z,
Hay
Vậy,
Đây là phương trình chuyển động của phần tử lưu chất trong trường hợp
không ứng suất tiếp.
- Khi ở trạng thái tĩnh, a = 0
Hay
- Phương trình cho thấy, p không phụ thuộc vào x và y. Vậy, khi ta di
chuyển từ điểm này sang điểm khác (song song với mặt phẳng xy) thì áp
suất không thay đổi.
- Vậy p chỉ phụ thuộc vào z, pt trên có thể được viêt lại,
- Đây là phương trình vi phân cơ bản của lưu chất ở trạng thái tĩnh, biểu
diễn sự thay đổi của áp suất theo độ cao.
a) Trường hợp với lưu chất không nén được, = const
Từ,
Hay,
Vậy, P1 = P2 + gh
Sự thay đổi tuyến tính của áp
suất (tăng) theo độ sâu.
Mặt khác, sự chênh lệch áp suất giữa hai điểm có thể được xác định bởi h
h được gọi là cột áp thủy tĩnh, diễn tả độ dâng cao của cột lưu chất có
trọng lượng riêng g, cần thiết để tạo ra độ chênh áp p1 – p2.
a) Trường hợp với lưu chất không nén được, = const
- Thực tế, p2 = p0 nên phương trình thủy tĩnh xác định áp suất p tại bất kỳ
độ sâu h được viết lại
P = P0 + gh
a) Trường hợp với lưu chất không nén được, = const
Hệ quả
- Maët ñaúng aùp laø moät maët treân ñoù aùp suaát taïi caùc ñieåm ñeàu baèng nhau. Maët ñaúng aùp
laø maët naèm ngang.
- Neáu ta coù nhieàu chaát loûng khaùc nhau, khoái löôïng rieâng khaùc nhau, khoâng troän laãn
vaøo nhau thì maët phaân chia laø maët ñaúng aùp naèm ngang.
- Ñoä cheânh leäch aùp suaát giöõa hai ñieåm baát kyø A vaø B trong cuøng moät chaát loûng chæ
phuï thuoäc vaøo khoaûng caùch thaúng ñöùng giöõa hai ñieåm aáy.
- Trong chaát loûng khoâng neùn ñöôïc ôû traïng thaùi caân baèng, ñoä taêng aùp suaát ñöôïc
truyeàn ñi nguyeân veïn ñeán moïi ñieåm trong chaát loûng (ñònh luaät Pascal).
0
B hB
hA
A hAB g
Measurement of Pressure: Barometers
po Disadvantages:
1)The pressure in the container has to
be greater than atmospheric pressure.
2) Pressure must be relatively small to
maintain a small column of fluid.
Move Up the 3) The measurement of pressure must
Tube
Closed End “Container” be of a liquid.
pA (abs)
Rearranging: p A − po = g 1h1
Gage Pressure
If the fluid in the container is a gas, then the fluid 1 terms can be ignored:
Measurement of Pressure: U-Tube Manometer
Then the equation for the pressure difference in the container is the following:
Measurement of Pressure: Inclined-Tube Manometer
pB
pA
h2
l2 h2
q
q sin q =
h2
h2 = l2 sin q
l2
Moving from left to right: pA + g1h1 - g2h2 - g3h3 = pB
Substituting for h2:
Rearranging to Obtain the Difference:
If the pressure difference is between gases:
Thus, for the length of the tube we can measure a greater pressure differential.
III. Phöông trình vi phaân cô baûn cuûa tónh hoïc löu chaát (tt)
ÖÙng duïng phöông trình thuûy tónh – Ứng dụng định luật Pascal
- Nguyeân taéc laøm vieäc cuûa cuûa maùy neùn thuûy löïc
A2
F2 = F1
A1
III. Phöông trình vi phaân cô baûn cuûa tónh hoïc löu chaát (tt)
ÖÙng duïng phöông trình thuûy tónh – Biểu đồ phân bố áp suất
- Ta có,
P = Pa + gh
A' a pa
pa
A
h
h B' pdö = g.h
pa
B" r
gh
B
pdö = g.(h + r)
pa
Ví duï 1
Xaùc ñònh giaù trò aùp suaát dư và áp suất tuyệt đối của không khí trong bình biết rằng
độ cao cột thủy ngân trong áp kế tuyệt đối là h = 780mm.
p - gh = patm - patm
p = gh
Troïng löôïng
x
rieâng = g
dA
y
C
D
IV. AÙp Löïc Thuûy Tónh
a) Độ lớn
p0
- Xeùt moät vi phaân dieän tích dA, aùp löïc taùc
Beà maët chaát O
duïng thaúng goùc vaøo dieän tích vaø coù giaù trò: loûng
h q
hC dF y
dF = pdA F yC
p = p0 + gh Troïng löôïng yD
rieâng = g x
AÙp löïc taùc duïng leân toøan boä dieän tích: y dA
C
F = pdA = (p 0 + γ h) dA = ( p 0 + γ ysin θ) dA D
A A A
= p 0 A + γ sin θ y C A
= p0 A + γ h CA = pCA
Vaäy F = pcA = (p0 + ghc)A (Nếu tính theo áp lực dư, F = ghcA)
pc laø giaù trò aùp suaát taïi troïng taâm C cuûa taám phaúng
Vaäy aùp löïc thuûy tónh taùc duïng leân moät maët phaúng naèm trong chaát loûng baèng
tích soá aùp suaát taïi troïng taâm maët phaúng nhaân vôùi dieän tích maët phaúng aáy.
IV. AÙp Löïc Thuûy Tónh
b) Ñieåm ñaët löïc D
• - Momen cuûa aùp löïc F ñoái vôùi truïc Ox laø :
y D F = p . y . dA = ρ. g . sin θ y 2 . dA = ρ. g . sin θ. I xx
A A
• - Trong ñoù:
• laø momen quaùn tính cuûa dieän tích A ñoái vôùi truïc Ox.
I xx = y . dA
2
A
• - Xeùt truïc O’x’ song song vôùi truïc Ox vaø ñi qua troïng taâm C, ta coù
• Ixx = Ic + yc2.A
• Ic laø momen quaùn tính cuûa dieän tích A ñoái vôùi truïc O’x’ (tra phuï luïc)
• - Vaäy, yD.F = .g.sinq.(Ic + yc2.A)
• yD.ghcA = g.sinq.(Ic + yc2.A)
•
•
yD =
( 2
γ. sin θ. I C + y C . A ) Hay y D = y C +
IC
γ. y C . sin θ. A yC . A
IV. AÙp Löïc Thuûy Tónh
b) Ñieåm ñaët löïc D
• - Töông töï momen cuûa aùp löïc F ñoái vôùi truïc Oy
x D . F = p . x . dA = γ. sin θ x . y . dA = γ. sin θ. I xy
A A
• I xy = x . y . dA laø momen quaùn tính cuûa beà maët ñoái vôùi trục Ox và
Oy A
Ixy = Ixyc + xD.yC.A
Ixyc là moment quán tính của bề mặt đối với hệ trục qua trọng tâm C
• - Vậy, I xyc
xD = xC +
yC . A
•Nhận xét
- IC luoân luoân döông neân yD > yC.
- Ixyc coù theå döông hoaëc aâm. Trong nhieàu tröôøng hôïp beà maët phaúng coù daïng
ñoái xöùng neân giaù trò Ixyc = 0, xD = xC neân ta chæ caàn xaùc ñònh yD laø ñuû.
IV. AÙp Löïc Thuûy Tónh
•
Hydrostatic Force: Vertical Wall
The pressure prism is a second way of analyzing the forces on a vertical wall.
Atmospheric Pressure on a Vertical Wall
So, in this case the resultant force is the same as the gag pressure analysis.
It is not the case, if the container is closed with a vapor pressure above it.
If the plane is submerged, there are multiple possibilities.
Ví duï Van phaúng hình troøn ñaët treân
maët phaúng nghieâng 1 goùc 600 nhö hình
veõ. Van coù theå quay quanh truïc naèm
ngang qua taâm C. Boû qua ma saùt.
Xaùc ñònh:
a./ AÙp löïc taùc duïng leân van
b./ Momen caàn taùc duïng ñeå môû van.
Giaûi:
D2 (4m) 2
F = pCA = ghC = (9,81x10 N / m ) x (10 m ) x
3
= 1230 x10 3
N
4 4
I xC 10 m ( / 4) x ( 2 m ) 4
y D = yC + = + = 11,6 m
yC A sin 60 (10 m / sin 60 ) x ( 4m )
0 0 2
yD –yC = 0,0866m
MC = 0
M = Fx(yD –yC )
= (1230x103N)(0,0866m) = 1,07x105 N.m
IV. AÙp Löïc Thuûy Tónh
2. AÙp löïc thuûy tónh treân moät dieän tích cong.
- AÙp suaát treân maët thoùang baèng aùp suaát khí trôøi
- Ba hình chieáu cuûa A: Ax, Ay, Az
pa
- Xeùt vi phaân dieän tích dA, taïi troïng taâm:
Az x
p = gh d F = pdA.n
- AÙp löïc treân toaøn boä dieän tích A: dW
y
Fx = dFx Ax
(g) h
F = dF Fy = dFy
Fz = dFz dA
W - Theå tích vaät aùp löïc laø theå tích hình laêng truï thaúng ñöùng taïo bôûi
dieän tích cong A , coù ñöôøng sinh tröôït treân chu vi cuûa A, giôùi haïn bôûi
A vaø keùo daøi cho ñeán khi gaëp maët töï do (p = pa), hay maët thoùang keùo
daøi cuûa chaát loûng taùc duïng leân dieän tích cong ñoùù.
- Xaùc ñònh aùp löïc thuûy tónh treân dieän tích cong A laø xaùc ñònh 3 thaønh
phaàn cuûa noù treân 3 truïc toïa ñoä. Trong ñoù, 2 thaønh phaàn naèm ngang
Fx, Fy ñöôïc xaùc ñònh treân caùc dieän tích phaúng Ax, Ay laø caùc hình
chieáu ñöùng töông öùng cuûa A theo caùc truïc x, y. Coøn Fz ñöôïc tính
baèng theå tích vaät aùp löïc.
Vaäy, trò soá aùp löïc dö ñöôïc tính baèng
F = F +F +Fx
2
y
2
z
2
Trong tröôøng hôïp dieän tích cong phöùc taïp (coù hình chieáu choàng
chaäp) => Chia noù thaønh caùc phaàn ñôn giaûn vaø tính töøng phaàn roài
coäng laïi
Ví duï Xaùc ñònh aùp löïc do daàu taùc duïng leân moät van cung daïng ¼ hình
truï coù baùn kính 0,5m, daøi 2m naèm döôùi ñoä saâu h = 1m.
Giaûi:
Fx = pCxAx pa
R
Ax = RL, pCx = g d h +
2 Daàu (0,8) h=1m
R
2
Fz = g d W = g d L Rh + F FZ
4
Fy = 0, Fx = 9,81kN, FZ = 10,93kN FX
F = Fx2 + Fy2 + Fz2 = 14,69 kN
Fz
tg = = 1,11 = 48 0
Fx
- Vậy, tröôøng hôïp thaønh cong laø moät phaàn truï troøn naèm ngang thì P ñöôïc tính:
+ Trò soá : F = Fx2 + Fz2
+ Phöông cuûa P ñi qua taâm O vaø hôïp vôùi phöông ngang moät goùc vôùi
tg = Fz/Fx . Ñieåm ñaët D thì naèm treân maët cong.
IV. AÙp Löïc Thuûy Tónh
3. Löïc ñaåy Archimedeø p0
- Xeùt vaät coù theå tích V chìm trong chaát loûng (g)
x
dWz1
- Xeùt vi phaân theå tích dV hình laêng truï thaúng dFz1
dWz2
ñöùng. Noù coù 2 beà maët treân vaø döôùi tieáp xuùc
V
vôùi chaát loûng vaø thaønh phaàn aùp löïc treân dAz
- Nhö vaäy moät vaät raén ngaäp hoaøn toaøn trong chaát loûng chòu taùc duïng cuûa
moät löïc Fz höôùng thaúng ñöùng töø döôùi leân vaø coù trò soá baèng troïng löôïng khoái
chaát loûng maø noù choaùn choã. Điểm đặt của Fz tại trọng tâm của khối chất lỏng.
Buoyancy: Archimedes’ Principle
Arbitrary Shape
V
Buoyancy and Flotation: Archimedes’ Principle
W = g (h2 − h1 )A − V
Then, substituting:
The force of the fluid on the body is opposite, or vertically upward and is
known as the Buoyant Force. The force is equal to the weight of the fluid it
displaces.
Buoyancy and Flotation: Archimedes’ Principle
If the fluid acting on the upper surfaces has very small specific weight (air),
the centroid is simply that of the displaced volume, and the buoyant force is
as before.
If the specific weight varies in the fluid the buoyant force does not pass
through the centroid of the displaced volume, but through the center of
gravity of the displaced volume.
Step Stratification:
Buoyancy and Stability: Floating Object
Slightly more complicated as the location of the center buoyancy can change:
V. Tónh Töông Ñoái
1. Chaát loûng tónh trong thuøng chuyeån ñoäng thaúng vôùi gia toác khoâng ñoåi.
1
a
F − p = 0
z
g x a
- Vector cöôøng ñoä löïc khoái: F = g − a −a
p
1 x = − a x z
(g − a ) - p = 0
p = − ( g + a ) x
z z
−a a
dp = - axdx - (g+az)dz
- Phöông trình cuûa aùp suaát thuûy tónh:
p + axx+ (g+az)z = const
g
ax
- Maët ñaúng aùp: zz +=p −= C x+C F = g−a
g g + az a
z = − x+C
*Chuyeån ñoäng thaúng ngang: p + ax + gz = const; g
Treân maët phaúng x = const:
a=az z
*Chuyeån ñoäng thaúng ñöùng: p + (g+a)z = const; z = C x
V. Tónh Töông Ñoái
2. Chaát loûng tónh trong thuøng chuyeån ñoäng quay troøn ñeàu.
1
F − p = 0
2
- Vector cöôøng ñoä löïc khoái: F = g + r
p
r = r 2
z
2 1
(g + r ) - p = 0
p = − g x
z
dp = r 2dr - gdz
2r
=> Phöông trình cuûa aùp suaát thuûy tónh
2 2
p− r + gz = const
2
2
2 2 F = g + r g
- Maët ñaúng aùp: z = r + C
2g
=> Hoï caùc maët cong paraboloid troøn xoay
Treân maët truï r = const: z + p = C
g
Ví duï Ba oáng nhoû cuøng ñöôøng kính cao H = 1m noái vôùi nhau nhö
hình veõ, chứa nöôùc ñeán ñoä cao h = 0,5m. Bieát a =0,4m. Xaùc ñònh
chieàu cao nöôùc trong 3 oáng neáu 3 oáng quay ñeàu quanh truïc z vôùi
vaän toác = 2rad/s
z
2a 2
h1 = +C
a 3a
2g
r
2 2
z= + C h2 = 0 + C h3
2g
h3 = 2
( 3a ) 2
+C
2g
h1 h
h2
Theå tích chaát loûng khoâng ñoåi:
h1 +h2 +h3=3h
r
10 a 2 2
h 2 = 3h -
2g
h1 = 0,424m; h2 =0,391m; h3 = 0,685m
• Ví duï Cho moät bình hôû coù kích thöôùc z