राज्य शैक्षणिक सश

ं ोधन व प्रणशक्षि रिरद ,

महाराष्ट्र,रि
ु े
णिल्हा स्तरीय सल
ु भकांचे
शाळा व्यवस्थारन सणमती स स्य सक्षमीकरि
राज्यस्तरीय प्रणशक्षि
दिन ांक /02/2022
स्थळ- र .शै.सां.प्र.प.पणु े
 शाळा व्यवस्थापन समिती

णशक्षि हक्क काय याची रार्श्वभूमी-

णशक्षि प्रणियेत लोकसहभाग-
शाळा व्यवस्थारन सणमती काय ा, णनयमावली,
शासन णनिवय ( कलम 21 -22 )
 शाळा व्यवस्थापन समिती
प्रत्येक प्राथणमक शाळे त शाळा व्यवस्थारन सणमती
स्थारना अणिवायव.
प्रत्येक सणमतीत 12 ते 16 स स्याचा समावेश
सणमतीत ोन स स्य णवद्याथी आणि णवद्याथीनी
प्रणतणनधीचा समावेश
सणमतीत ( णनम्म,मध्यम,उच्च गुिवत्तेच्या राल्याचे
प्रणतणनधी )
75 टक्के रालक प्रणतणनधी
 शाळा व्यवस्थापन समिती रचना
25 टक्के इतर प्रणतणनधी
➢ णशक्षक प्रणतणनधी
➢स्थाणनक स्वराज्य सस्ं था प्रणतणनधी
➢णशक्षितज्ञ / बालतज्ञ
➢सणचव- शाळा मुख्याध्यारक / िेष्ठ णशक्षक
➢सणमतीत एकूि स स्यांरैकी रन्नास टक्के स स्य रन्नास
टक्के मणहला असतील.
 शाळा व्यवस्थापन समिती
ण व्यांग रालक प्रणतणनधी
शासकीय,स्थाणनक स्वराज्य सस्ं थेच्या शाळे च्या
सणमतीच्या अध्यक्षस्थानी रालक प्रणतणनधी.
खािगी अनु ाणनत शाळे मध्ये शाळा व्यवस्थारन
सणमतीच्या अध्यक्ष – सस्ं था प्रणतणनधी.
शाळा व्यवस्थारन सणमती कालावधी ोन वदव
शैक्षणिक सत्राच्या आऱंभी रणहल्या तीन मणहन्यात
स्थारना
 शाळा व्यवस्थारन सणमती कतवव्य व िबाब ारी
शाळांच्या कामकािावर सणनयंत्रि
आणथवक व्यवहारावर सणनयंत्रि
प्रसार आणि प्रबोधन
णवकास आराखडा णवकसन
गुिवत्तेकरीता हातभार
णवद्याथी णहताची अमलबिाविी
अशैक्षणिक कामकाि णनयंत्रि
बालकांची उरणस्थती
 शाळा व्यवस्थारन सणमती कतवव्य व िबाब ारी
❖ शासकीय योिनाची प्रभावी अमलबिाविी
बालकांचे मत िािून घेिे.
बालकांच्या हक्काचे रक्षि
बालस्नेही णशक्षि,अध्ययन सणु वधा
शाळाबाहय व ीव्यांग प्रवेश
णशक्षामुक्त णशक्षि
णशक्षकांच्या कतवव्याचा राठररु ावा
 शाळा व्यवस्थारन सणमती कतवव्य व िबाब ारी
मुख्याध्यारक रिा व ीघव रिा णशफारस
❖वाणदवक उत्रन्न ,खचवलेखे तयार करिे.
❖णशक्षकांच्या समस्यांचे णनराकरि करिे.
❖हिार रूरये णकंमतीरयंत णललाव करिे.
❖सणु वधांची ेखरेख करिे.
❖णशक्षकांचे वतवन
 शाळा व्यवस्थापन समिती कततव्य व
 रायाभूत सुणवधा जबाबदारी
❑वगवखोल्या- त्या खोल्यामध्ये रुरेसा
प्रकाश,वीिररु वठा,चांगले छत असिे आवश्यक आहे.
❑मुख्याध्यारक कायावलय.
❑शालेय रोदि आहार णशिणवण्यासाठीची सणु वधा,
❑प्रयोगशाळा,
❑ग्रंथालय,-प्रत्येक मुलांसाठी णकमान 5 रस्ु तकांची उरलब्धता
❑स्वच्छतागहृ
 शाळा व्यवस्थापन समिती कततव्य व
जबाबदारी
❑ आखलेले मै ान- गरिे प्रमािे

❑शाळे साठी सरु क्षा णभंत,

❑शुध् णरण्याची राण्याची व्यवस्था,
❑ ीव्यांग णवद्यार्थयावसाठी रमं
❑खेळाच्या साणहत्याची उरलब्धता.
❑अध्ययन,अध्यारन साणहत्याची उरलब्धता
❑वीिसणु वधा
धन्यवा