Professional Documents
Culture Documents
luận cuối kì TKUD
luận cuối kì TKUD
2.1. Cơ sở lý thuyết.....................................................................................................................8
4.1.2. Trường……...…………………………………………………………………………16
4.1.9. Những lợi ích của TikTok cho người dùng (sinh viên)……………………………..…24
4.1.10. Những bất lợi của TikTok đối với người dùng (sinh viên)…………………………..26
4.1.13. Những hoạt động sinh viên thường làm khi không sử dụng TikTok..………………..30
4.1.14. Việc sáng tạo nội dung trên TikTok của các bạn sinh viên…………………….……33
4.1.15. Việc sáng tạo nội dung trên TikTok trong tương lai……………………………...…33
4.1.16. Mức độ thời lượng sử dụng TikTok trong ngày giữa sinh viên nam và sinh viên nữ..34
LỜI KẾT……………………………………………………………………...……….……….44
TikTok nổi lên như một hiện tượng với những video ngắn chỉ từ 15 giây đến 1 phút, cho phép
người dùng có thể thoả sức sáng tạo nhiều nội dung khác nhau. Trên nền tảng TikTok, những
người sáng tạo nội dung có thể dựa vào những video mình đã tạo ra để tăng thêm nguồn thu nhập
cho bản thân; còn những người xem, họ có thể học tập, tiếp thu kiến thức một cách thụ động mà
không cần phải dành quá nhiều thời gian để tìm hiểu. Vì vậy, TikTok dường như trở thành một
trang mạng xã hội, một công cụ quá đỗi hoàn hảo cho tất cả những người sử dụng nó. Tuy nhiên,
có một sự thật rằng: “Không có gì là hoàn hảo”. TikTok là “một con dao hai lưỡi”, bên cạnh
nhiều lợi ích ta có thể nhận thấy như trên, TikTok cũng đã mang lại những hệ lụy khôn lường,
gây ảnh hưởng xấu đến một bộ phận không nhỏ người dùng. Những trào lưu toxic trên TikTok
luôn đầy rẫy khắp mọi nơi, chúng có thể len lỏi đến từng ngóc ngách nhỏ nhất trên FYP của
chúng ta. Vì vậy, nếu không biết cách kiểm soát những video mà mình tiếp cận, rất có thể chúng
ta sẽ bị rơi vào “cái bẫy TikTok” lúc nào không hay. Nhất là đối với giới trẻ nói chung và sinh
viên Việt Nam hiện nay nói riêng, những con người trẻ trung, đầy năng lượng và sáng tạo,
TikTok quả thật là một nơi đầy tiềm năng để có thể phát triển và trau dồi bản thân, nhưng cũng
là một nơi nguy hiểm nếu họ không biết sử dụng nó đúng cách. Vì vậy, trong giới hạn của bộ
môn Thông kê ứng dụng trong Kinh tế và Kinh doanh, nhóm chúng em thực hiện nghiên cứu
“Khảo sát về thói quen sử dụng TikTok của sinh viên hiện nay” dựa trên những số liệu đã thu
thập được. Từ đó, chúng ta sẽ có cái nhìn tổng quát về thói quen sử dụng TikTok của sinh viên
hiện nay để có thể xác định được những mặt lợi-hại của TikTok và định hướng được những biện
pháp giúp mọi người sử dụng TikTok một cách có hiệu quả hơn.
Thông qua dự án này, chúng em đã có được cơ hội hợp tác, làm việc và học hỏi được thêm
nhiều điều từ mỗi thành viên trong nhóm. Tuy vậy, vì đây là dự án đầu tiên của nhóm chúng em
nên có thể sẽ khó tránh được có nhiều thiếu sót, vì vậy mong cô chỉ dẫn nhiều hơn để chúng em
có thêm nhiều kinh nghiệm và tiến bộ hơn từng ngày. Qua đó, nhóm em cũng xin gửi lời cảm ơn
đến cô Trần Hà Quyên vì đã tận tình giúp đỡ để nhóm em có thể thuận lợi hoàn thành dự án này.
Chúng em xin chân thành cảm ơn cô!
CHƯƠNG 1
Từ đó, xem xét và đánh giá thói quen sử dụng TikTok của sinh viên.
- Đưa ra đề xuất và giải pháp để cải thiện trải nghiệm của người dùng TikTok.
1.4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
1.4.1. Phạm vi nghiên cứu
1.4.1.1. Phạm vi về thời gian
Phạm vi thời gian thực hiện khảo sát diễn ra trong 8 ngày, từ ngày 15/4/2022 đến ngày
22/4/2022 và nhận được hơn 250 câu trả lời đến từ các bạn sinh viên.
1.4.1.2. Phạm vi về không gian
Nghiên cứu chủ yếu được thực hiện dựa trên ý kiến của các bạn sinh viên từ năm nhất đến
năm cuối của trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và một số trường đại học khác.
1.4.2. Đối tượng nghiên cứu
Dưới 1 năm
1-3 năm
Trên 3 năm
Dưới 30 phút
30 phút – 1 giờ
Trên 1 giờ
Trên 2 giờ
Trên 3 giờ
Khác
Sáng
Trưa
Chiều
Tối
Khuya
Học tập
Giải trí
Kiếm tiền
Cập nhật tin tức
Khác
Thú cưng
Thể thao
Nghệ thuật
Thời trang
Giáo dục
Văn hóa, lịch sử, chính trị
Khác
9. Bạn cảm thấy TikTok đã mang lại lợi ích gì cho người dùng?
Giải trí
Biết thêm nhiều kiến thức mới
Kết nối thông tin mọi lúc mọi nơi
Cập nhật những tin tức mới nhất
Tạo ra thu nhập cho người sáng tạo nội dung
Khác
10. Bên cạnh những lợi ích trên, bạn nghĩ TikTok có những bất lợi nào?
13. Bạn đã từng sáng tạo nội dung trên TikTok hay chưa?
Rồi
Chưa
14. Bạn có dự định sáng tạo nội dung trong tương lai hay không?
Có
Không
1.7. Kết cấu đề tài
Dự án được chia thành 5 chương:
- Chương 1: Giới thiệu đề tài
- Chương 2: Tổng quan
- Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
- Chương 4: Phân tích và kết quả nghiên cứu
- Chương 5: Đề xuất và kết luận
CHƯƠNG 2
TỔNG QUAN
2.1. Cơ sở lý thuyết
Hiện nay, nếu tìm kiếm trên Google từ khóa “TikTok” chúng ta sẽ nhận được khoảng 4,12 tỉ
kết quả chỉ trong 0,4 giây với số lượng vô cùng lớn câu trả lời như thế, chúng ta có thể thấy được
độ phủ sóng vô cùng rộng lớn so với hàng triệu các ứng dụng khác. TikTok vẫn đang có xu
hướng mở rộng phạm vi mang tính toàn cầu, trải rộng khắp trên thế giới với nội dung đa dạng,
phong phú, phù hợp với mọi độ tuổi cho những ai có nhu cầu giải trí, học tập, giao lưu,… Khá là
đơn giản để chúng ta có thể định nghĩa một ứng dụng bởi vì nó được tạo ra bởi một người hoặc
một nhóm người nhất định.
Chúng ta rất dễ bắt gặp những hành động lặp lại trong ngày này qua ngày khác hay cùng một
thời điểm tromg này. Đó chính là thói quen.
12
Theo từ điển Wikipedia, thói quen là một chuỗi phản xạ có điều kiện dò rèn luyện mà có ( nếp
sống, phương pháp làm việc,… ) đó được coi là những hành vi định hình trong cuộc sống, là ban
chất thứ hai của con người. Những hành vi này không phải tự nhiên hay bẩm sinh mà có, mà nó
được hình thành nhờ kết quả của sự sinh hoạt, học tập, rèn luyện và tu dưỡng của mỗi người
trong cuộc sống hằng ngày nhưng nó cũng có thể được hình thành từ các tác động ngoại cảnh
khác như bị ảnh hưởng từ những cá thể khác gần gũi.Có 2 loại thói quen chủ yếu là tốt và xấu
nhưng tùy thuộc vào quan điểm của mỗi người nhận xét.
Những thói quen đó sẽ góp phần hình thành nên bài tiểu luận này, cho thấy được chỉ số chung
và riêng giữa mọi người với nhau.
Sinh viên là một cụm từ được sử dụng để chỉ một tầng lớp trí thức – những người học tập tại
các trường đại học, cao đẳng, trung cấp. Tại đó họ được truyền đạt kiến thức bài bản về một
ngành nghề, chuẩn bị cho công việc tương lai của họ. Họ được xã hội công nhận thông qua bằng
cấp đạt được trong quá trình học tập.
Sinh viên là nhưng thanh thiếu niên trẻ tuổi, từ 18 đến 25 tuổi - đang chập chững bước vào
cuộc đời. Vì vậy rất hiếu kì, thích sự tìm tòi và sáng tạo, dễ tiếp thu cái mới và thích cái mới.
Nhưng từ xưa tới nay đây cũng là tầng lớp non nớt và khá nhạy cảm với các vấn đề chính trị - xã
hội,… Đây là tầng lớp chủ yếu mà TikTok hướng tới. Vì vậy hiện tại họ có một sức ảnh hưởng
vô cùng to lớn vào việc thúc đẩy sự phát triển của ứng dụng TikTok.
Dạo gần đây, vấn đề này đang dần trở nên đáng quan tâm hơn hết khi ứng dụng ngày càng
phát triển với phạm vi toàn cầu cùng hàng triệu người làm video và hàng triệu người xem. Đang
dần có nhiều hơn các nghiên cứu về vấn đề này:
American Scientific Research Journal for Engineering, Technology, and Sciences (ASRJETS)
hay được dịch là Tạp chí Nghiên cứu Khoa học Hoa Kỳ về Kỹ thuật, Công nghệ và Khoa học đã
nêu ra trong bài viết của mình về những điều đáng lo ngại về sự ảnh hưởng của ứng dụng TikTok
với thanh thiếu niên, trong đó có sinh viên và những quan điểm của mình “TikTok Influences on
Teenagers and Young Adults Students: The Common Usages of the Application TikTok” –
những sự ảnh hưởng của TikTok lên thanh thiếu niên và thanh niên học sinh: Các cách sử dụng
phổ biến của ứng dụng TikTok. Họ đã thực hiện một cuộc khảo sát với 650 thanh thiếu niên Thái
13
Lan về cách sử dụng, thói quen và quan điểm và so sánh với những mạng xã hội khác như
Facebook, Instagram, Tinder,…
Bên cạnh đó cũng có một vài các nghiên cứu khác từ những trang báo, công ty,… như
Entrepreneur bởi công ty Piper Sandler khảo sát trên 7,100 thanh niên ở Mỹ vào 16-22/3/2022,
Kết quả nghiên cứu thưc trang sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện bưu chính viễn thông
(2020), Luận văn “Ảnh hưởng của TikTok đến việc học của sinh viên trường Đại học Ngoại
Thương Cơ sở II – TPHCM” do Nguyễn Lê Quỳnh Như và Hoàng Lê Quốc Tuấn thực hiện,…
Không những thế, vấn đề này cũng đã được quan tâm và nhắc đến trong các chương trình
truyền hình, thời sự ở Việt Nam và các nước trên thế giới. Và trong tình hình dịch bệnh covid
như những năm gần đây, mọi người phải cách xa nhau, chiếc điện thoại trở thành người bạn thì
những ứng dụng như TikTok lại được chú ý và sử dụng nhiều hơn. Tự mỗi người có thể thấy rõ
điều đó ở xung quanh và chính bản thân mình.
Vì muốn hiểu rõ chi tiết và cụ thể hơn về hiện trạng của vấn đề đang được rất quan tâm này
nên nhóm chúng em đã thực hiện nghiên cứu với hơn 200 người xung quanh.
Sinh viên
TikTok
14
Ảnh hưởng của TikTok đến đời sống của sinh viên
CHƯƠNG 3
Bài tiểu luận nghiên cứu, phân tích và đánh giá những ảnh hưởng của nền tảng video âm nhạc
và mạng xã hội lớn nhất hiện nay -TikTok thông qua việc khảo sát và thu thập dữ liệu về thời
gian, mục đích sử dụng, lợi ích cũng như mặt hạn chế của TikTok đối với sinh viên thuộc các
trường đại học, cao đẳng trên khắp địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Thông qua bài tiểu luận
này, chúng em muốn đưa ra những thực tiễn và vấn đề tồn tại trong việc sử dụng TikTok song
song theo đó là những ý kiến và đề xuất giải pháp khuyến nghị giúp TikTok trở thành một người
bạn đồng hành hữu ích đối với các bạn sinh viên trong thời kỳ bùng nổ công nghệ và mạng xã
hội đang là con dao hai lưỡi như hiện nay.
Đề tài được tiếp cận theo phương pháp nghiên cứu định lượng và áp dụng mô hình dữ liệu
thời điểm, với dữ liệu được thống kê từ nguồn “Khảo sát về thói quen sử dụng TikTok của sinh
viên hiện nay” do chúng em đã thu thập từ mẫu khảo sát online.
Tên đề tài: Phân tích thói quen sử dụng TikTok của sinh viên hiện nay.
Năm: 2022
Dữ liệu tổng số người trưởng thành (trên 18 tuổi) sử dụng TikTok ở Việt Nam
15
Dữ liệu được thu thập gián tiếp từ các sinh viên thuộc trường đại học Kinh tế TPHCM và các
trường đại học khác bằng hình thức khảo sát thông qua biểu mẫu.
Đối tượng thu thập dữ liệu (đối tượng khảo sát): Sinh viên thuộc đại học Kinh tế TPHCM
cũng như các trường cao đẳng, đại học khác ở Việt Nam.
16
TikTok (giải trí, cập
nhật tin tức mới nhất,
kết nối thông tin mọi
lúc mọi nơi,...).
Cách điều tra: thông qua điền biểu mẫu khảo sát online.
Độ lớn mẫu: Chọn sai số thống kê là ɛ=0,03; độ tin cậy là 95%. Ta có độ lớn mẫu là:
ɛ= zα/2 x
√ p(1− p)
n
↔ 0.03=1,96 x
√
0,95(1−0,95)
n
=> n=203
Vì vậy, sau khi khảo sát nhóm đã chọn ra 258 sinh viên đang theo học tại các trường đại học
trên khắp Thành phố Hồ Chí Minh để thực hiện dự án này.
Dữ liệu sau khi thu thập xong từ mẫu khảo sát online thường rất nhiều và hỗn độn vì thế cần
xử lý, trình bày, tính toán một cách cẩn thận giúp thể hiện khái quát đặc trưng của tổng thể.
17
Dữ liệu sau khi được phân tích sẽ được trình bày dưới dạng bảng và đồ thị giúp dễ quan sát,
rõ ràng, dễ hiểu hơn, mô tả các đặc trưng khác nhau để phản ánh đối tượng nghiên cứu một cách
tổng quát.
Dữ liệu được ước lượng, đặt ra giả thuyết sau đó tiến hành nghiên cứu, phân tích mối liên hệ,
tính toán để kiểm tra xem giả thuyết đó đúng hay sai. Từ đó bác bỏ giả thuyết sai và đưa ra kết
luận.
Từ mô hình chuỗi thời gian, rút ra tính xu hướng của mô hình đó. Áp dụng hồi quy xu hướng
tuyến tính để rút ra đặc điểm mô hình chuỗi thời gian và từ đó tiếp tục dự báo cho các năm tiếp
theo.
Excel, Word.
Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ tin cậy và chính xác của dữ liệu thu thập:
- Đảm bảo câu hỏi trong mẫu khảo sát phù hợp với mục tiêu nghiên cứu đặt ra, tránh thừa
dữ liệu cũng như thiếu dữ liệu cần thiết.
- Khảo sát phải đầy đủ, câu hỏi phù hợp, dễ đọc, dễ hiểu, sắp xếp theo thứ tự logic để
người tham gia có thể trả lời đúng trọng tâm.
18
- Mẫu đại diện cần khả thi, trong khả năng khảo sát được và là mẫu tối thiểu có giá trị
thống kê, phân tích
- Xử lý, xuất dữ liệu một cách chính xác, tỉ mỉ
- Sử dụng câu từ phù hợp để tạo thiện cảm cho người thực hiện khảo sát, từ đó tăng độ
chính xác của dữ liệu từ thái độ nghiêm túc.
19
CHƯƠNG 4
Hầu hết sinh viên thực hiện khảo sát là Nữ - chiếm 75.2%, còn Nam chỉ chiếm 24.8%.
Có thể xem quan sát số liệu cụ thể ở bảng Thống kê về giới tính được khảo sát ở trên.
Bởi vì đa số các sinh viên đã tham gia khảo sát là những sinh viên đến từ các trường đại học đặc
thù có số nữ nhiều hơn số nam (ví dụ như có thể kể đến trường đại hoc UEH - trường có số sinh
viên tham gia khảo sát lớn nhất - có thể xem ở mục tiếp theo) nên dẫn đến sự chênh lệch khá lớn
trong tỉ lệ số nam : nữ tham gia khảo sát.
4.1.2. Trường
Bảng thống kê về trường học sinh viên khảo sát
20
Đại học Sư Phạm TP HCM 5 0.02 2%
Mẫu khảo sát gồm 258 sinh viên đến từ hơn 20 trường đại học/cao đẳng khác nhau trên cả
nước, nhưng nhìn chung chủ yếu vẫn là ở địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Và như đã đề cập ở
trên, nhìn vào bảng Thống kê Trường học các sinh viên khảo sát có thể thấy đại học UEH có số
sinh viên tham gia khảo sát nhiều nhất, chiếm đến 70% tổng thể - có đến 181 sinh viên UEH đã
tham gia. Vì nhóm khảo sát cũng là những sinh viên UEH nên có cơ hội tiếp cận khảo sát các
bạn thuộc trường đại học này dễ dàng hơn so với các trường đại học còn lại, vì vậy kết quả khảo
sát với phần phần đông là UEHer là điều khá hiển nhiên.
21
Sinh viên năm 1 227 0.88 88%
Đối tượng tham gia khảo sát nhiều nhất là các bạn sinh viên năm 1- với 88% trong tổng thể,
điều này khá dễ hiểu bởi hầu hết các nhóm sinh viên thực hiện dự án môn Thống kê Ứng dụng
trong Kinh doanh để kết thúc học phần đều là các sinh viên năm 1, nên các bạn thường sẵn sàng
hỗ trợ, giúp đỡ nhau bằng việc tích cực tương tác, tham gia khảo sát của nhau. Ngoài ra còn có
sự tham gia khảo sát của các bạn sinh viên năm 2 (chiếm 7%), năm 3 (chiếm 3%) và cuối cùng là
năm 4 (chiếm tỉ lệ 2% trong tổng thể).
22
4.1.4. Thời gian đã sử dụng TikTok
Bảng thống kê về khoảng thời gian sinh viên đã sử dụng TikTok
Theo bảng thống kê, hầu hết các bạn sinh viên chỉ mới tham gia “thị trường” TikTok từ
khoảng dưới 1 năm (chiếm 48% trong tổng thể - cao nhất) hay khoảng từ 1 đến 3 năm gần đây
(chiếm thứ 2 trong bảng khảo sát - 43%). Điều này là hợp lý, bởi vì với các bạn bắt đầu sử
dụng dưới 1 năm, khoảng thời gian đó trùng với đợt dịch Covid căng thẳng nhất trên cả nước
(tầm từ nửa sau tháng 5/2021), khi mà mọi hoạt động xã hội gần như buộc phải ngưng trệ, mọi
người ở nhà nhiều hơn, thời gian dường như thong thả, rảnh rang hơn nên họ có xu hướng sử
dụng mạng xã hội mạnh mẽ hơn để luôn cập nhật các tình hịch dịch bệnh trên cả nước, và thật
trùng hợp là thời điểm đó các video trên TikTok về dịch bệnh rất thu hút và được mọi người chú
ý nhiều hơn và từ đó cũng kéo theo sự bùng nổ về số lượng người dùng tham gia nền tảng
TikTok và cũng vì có nhiều thời gian rảnh hơn nên mọi người cũng tranh thủ, thỏa sức sáng tạo
các nội dung.
Còn với những đối tượng đã dùng được từ 1-3 năm, đó là trùng với đợt nghỉ dịch đầu
tiên trên cả nước (2/2020), khi đó vì đây vẫn là một nền tảng mới mẻ, đầu tiên là các nghệ sĩ,
các bạn trẻ nổi tiếng sử dụng tạo ra những nội dung thú vị, vì sự thích thú, thích những điều mới
mẻ mà do đó TikTok cũng thu hút được số lượng lớn người tham gia trong đó có thể kể đến các
bạn đã tham gia khảo sát của chúng ta.
23
Thời gian sử dụng Tần số Tần Tần suất phần trăm
suất
Khác 7 0.02 2%
Lượng sinh viên sử dụng TikTok dưới 30 phút trong ngày chiếm tỉ lệ cao nhất với 37,3%
trong tổng số lượng sinh viên tham gia khảo sát.
Từ biểu đồ ta cũng có thể thấy được rằng lượng sinh viên sử dụng TikTok trên 30 phút một
ngày lớn hơn hẳn lượng sinh viên sử dụng ít hơn 30 phút một ngày (64% so với 37,3%)
24
4.1.6. Khoảng thời gian sử dụng TikTok trong ngày
Bảng thống kê quãng thời gian (buổi) sử dụng TikTok của sinh viên
25
Mục đích Tần số Tần suất Tần suất phần trăm
Đồ thị Histogram sau đây nhằm minh họa một cách trực quan hơn về mục đích sử dụng
TikTok của sinh viên trường cao đẳng, đại học.
Nhìn vào biểu đồ Histogram trên, ta có thể nhận thấy rằng mục đích sử dụng TikTok của sinh
viên đang hơi lệch phải.
26
Lượng sinh viên sử dụng TikTok với mục đích giải trí tỏ ra vượt trội so với phần còn lại khi
đạt tỉ lệ 48,7%. Xếp lần lượt ở hai vị trí tiếp theo lần lượt là học tập và cập nhật tin tức với tỉ lệ
không chênh lệch nhiều so với nhau (25,1% và 22,8%)
Trong khi đó, lượng sinh viên sử dụng với mục đích kiếm tiền chỉ đạt tỉ lệ “khiêm tốn” 3% và
sử dụng với mục đích khác là 0,4%.
27
Phân phối về các nội dung bạn thường xem lệch về phía phải
Các nội dung xuất hiện trên TikTok phải nói là rất đa dạng và phong phú. Nhưng dường như
mọi người vẫn dành sự ưu tiên cho thế giới showbiz cho nên các video về nghệ thuật vẫn được
mọi người xem nhiều nhất (192 lượt bình chọn - chiếm 25.5% trên tổng thể).
Đứng thứ 2 là các video về Thời trang (chiếm tỉ lệ 21.5%) bởi thời trang hay những nhu cầu
may mặc vẫn là một trong những nhu cầu thiết yếu và cơ bản nhất của con người.
Tiếp sau đó là các vlog về Giáo dục (xuất hiện mạnh mẽ từ hashtag #LearnonTikTok) chiếm
tỉ lệ 16.4 %, nội dung Thú cưng xếp ngay sau đó (với tỉ lệ 13.3 %), Văn hóa-chính trị- lịch sử
chiếm 11.2% trong tổng thể, Thể thao thì được 73 lượt chọn - chiếm khoảng 9.7% và cuối cùng
là một vài nội dung khác như ẩm thực, các nội dung đang trendy nói chung,... chiếm 2.4%.
4.1.9. Những lợi ích của TikTok cho người dùng (sinh viên)
Kết nối thông tin mọi lúc mọi nơi 111 0.14 14%
28
Cập nhật những tin tức mới nhất 137 0.18 18%
Tạo ra thu nhập cho người sáng tạo nội dung 107 0.14 14%
Phân phối về lợi ích mà TikTok mang lại cho sinh viên lệch phải.
Khảo sát thu được từ 258 người cùng với 775 ý kiến đã đưa ra cho chủ đề lợi ích mà TikTok
mang lại. Trong đó, Giải trí là lợi ích mà sinh viên cho rằng TikTok đã đáp ứng cho họ chiếm tỉ
lệ cao nhất (với 241 lượt bầu chọn- chiếm đến 31% trong tổng thể). Cũng như đã đề cập ở các
phần trên, sau một ngày làm việc mệt mỏi, dài dằn dặt thì nhu cầu được giải trí là rất lớn nên đây
xem như là điều dễ hiểu.
Ngoài những nội dung giúp giải trí thì như khảo sát ở câu hỏi trên các video về nội dung giáo
dục cũng rất được các bạn trẻ quan tâm bởi vậy nên đã có đến 179 lượt chọn lợi ích “Biết thêm
nhiều kiến thức mới” (cao thứ 2 - chiếm đến 23%) , họ là những người trẻ và luôn khao khát
muốn học hỏi nhiều điều mới mẻ và thông qua những video trên TikTok họ biết thêm được
không những kiến thức chuyên môn mà còn các kiến thức, kĩ năng, mẹo vặt trong cuộc sống.
Sau đó, có đến 137 lựa chọn chiếm 18% trong tổng số ý kiến cho rằng TikTok giúp cho họ
dễ dàng trong việc cập nhật tin tức mới nhất. Đây là điều rất dễ hiểu các bạn gen Z luôn rất sẵn
sàng, nhanh nhạy trong việc cập nhật thông tin, không những là về showbiz, về các trend mà còn
29
các tin tức về dịch Covid, hay các tin tức nóng hổi ở chiến sự Nga-Ukraina,... các bạn gen Z
không bao giờ mong mình lạc hậu hay nói theo ngôn ngữ gen Z là trở nên tối cổ.
Tiếp đó là kể đến lợi ích “Kết nối thông tin mọi lúc mọi nơi” (chiếm tỉ lệ 14%)., Tương tự với
lợi ích vừa kể trên, không thật sự quá mới mẻ bởi nhờ đặc tính nhanh chóng, nóng hổi, tiện lợi
vốn có của các mạng xã hội nói chung và TikTok nói riêng nên các thông tin thường lan rất
nhanh và dễ dàng tiếp cận với mọi người dù là ở bất kì đâu, bất kì thời điểm nào bởi các mạng xã
hội sẽ không bao giờ “ngủ” cả.
Cuối cùng là với 107 ý kiến trong tổng số 775 ý kiến (chiếm khoảng 14%) cho rằng một trong
những lợi ích có thể kể đến của TikTok là “Tạo ra thu nhập”. Lợi ích này đặc biệt chỉ áp dụng
và có lợi đối với những bạn trẻ hành nghề “TikToker” cho nên lợi ích này có vẻ không được phổ
biến và nổi bật bằng các lợi ích đã nêu.
4.1.10 Những bất lợi của TikTok đối với người dùng (sinh viên)
Bảng thống kê về những bất lợi của TikTok đối với sinh viên
Dễ gây nghiện và làm xao nhãng các việc khác 210 0.267 26.7%
Dễ tiếp cận với văn hóa ứng xử bạo lực của mạng xã 127 0.161 16.1%
hội
Một số nội dung độc hại ảnh hưởng xấu 161 0.204 20.4%
30
Biểu đồ Histogram thống kê về tác hại của TikTok đối với sinh viên đang lệch phải.
Với số lượng 258 sinh viện được khảo sát, nhóm đã thu được tổng cộng 788 phản hồi về các
tác hại của TikTok. Trong số này, dễ gây nghiện và làm xao nhãng các việc khác chính là tác hại
phổ biến nhất với tổng số 210 phản hồi, chiếm tỉ lệ 26,7% trong tổng số các ý kiến được thống
kê. Có thể nói đây là một hiện tượng khá phổ biến xảy ra trong giới trẻ hiện nay, gây ra sự sụt
giảm về hiệu quả học tập cũng như công việc. Tuy nhiên vì khảo sát được thực hiện ở sinh viên -
lứa tuổi đã được xem là trưởng thành nên có thể tự phân bổ thời gian một cách hợp lí hơn cho
các hoạt động giải trí, nếu ta mở rộng phạm vi khảo sát ra các lứa tuổi nhỏ hơn như ở học sinh
phổ thông, tỉ lệ gây nghiện còn có thể sẽ lớn hơn.
Kế đến, những tác hại liên quan đến cập nhật thông tin sai lệch “bám sát” ngay phía sau với
191 lựa chọn, chiếm tỉ lệ 24,2%. Quả thực ngày nay, không khó để chúng ta bắt gặp các thông
tin sai lệch nhằm câu tương tác từ người xem gây ra không ít sự hiểu nhầm nếu như không được
tìm hiểu kĩ. Hiện tượng đặc biệt trở nên rất phổ biến khi đất nước ta còn ở trong giai đoạn giãn
cách vì dịch Covid-19, làm dấy lên những nỗi bất an từ người dân cũng như sự phẫn nộ từ cộng
đồng mạng. Bên cạnh đó, còn là những thông tin mang tính chất chống phá nhà nước được đưa
ra bởi các tài khoản ở nước ngoài gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lòng yêu nước của một bộ
phận giới trẻ.
Xếp ở vị trí thứ ba là các nội dung độc hại- xấu chiếm tỉ lệ 20,4% hay tương đương với 161
lựa chọn. Đây chính là những “loại rác” của TikTok nói chung. Hiện tượng này bắt nguồn từ
việc câu view bất chấp của 1 nhóm TikToker, có thể bao gồm: mặc các trang phục không phù
31
hợp và làm các hành động mang tính khiêu gợi; các nội dung nhảm nhí, không mang tính giáo
dục như “thử thách 24h làm chó”, các video tiêu cực hướng con người đến cái chết,... Những
video như vậy cần nhanh chóng được loại bỏ nhằm trả lại một cộng đồng TikTok trong sạch,
lành mạnh cho mọi người.
Xếp ở những vị trí cuối cùng là dễ tiếp cận với văn hóa ứng xử bạo lực của mạng xã hội và
ảnh hưởng đến sức khỏe, lần lượt chiếm tỉ lệ 16,1% và 12,3% (tương đương 127 và 97 lựa chọn).
Nếu như lối văn hóa ứng xử không đúng mực như những bình luận tiêu cực, mang tính xúc
phạm, phân biệt vùng miền có thể gây ra những tổn thương sâu sắc về mặt tâm lí thì những ảnh
hưởng đến sức khỏe sẽ tác động trực tiếp đến người sử dụng. Chúng có thể bao gồm suy giảm về
thị lực, uể oải do cả ngày “dán mắt” vào điện thoại, cơ thể suy nhược do ăn uống thất thường,...
TikTok ảnh hưởng đến bạn như thế nào? Tần số Tần suất Tần suất
phần trăm
32
Từ biểu đồ phân phối Histogram trên, ta thấy được tác động của TikTok lên đời sống sinh
viên cao dần tới giữa biểu đồ thì thấp xuống lại.
Đã có đến 181 sinh viên cho rằng tác động của TikTok lên họ là bình thường, chiếm tỉ lệ lên
đến 70.2% - cao nhất trong tổng số 258 sinh viên. Tiếp đến là sinh viên cảm thấy tác động của
TikTok là tốt - chiếm tỉ lệ 21.7%, sau đó có 4.7% tổng số sinh viên nhận thấy TikTok ảnh hưởng
xấu đến cuộc sống của họ. Trong khi đó có 8 trên 258 sinh viên (chiếm tỉ lệ 3.1%) lại thấy ảnh
hưởng của TikTok lên họ là rất tốt. Cuối cùng, sinh viên cảm thấy nền tảng này là đang có vấn
đề, là rất xấu chiếm tỷ lệ thấp nhất - chỉ 0.3 %.
Bạn cảm thấy như thế nào về các trào lưu trên Tần Tần Tần suất
TikTok? số suất phần trăm
Xấu 14 0.06 6%
33
Tốt 44 0.17 17%
Từ biểu đồ phân phối Histogram trên, cũng tương tự mục trước, ta thấy được tác động của
TikTok lên đời sống sinh viên cao dần tới giữa biểu đồ thì thấp xuống lại.
Các cảm giác, đánh giá mà các sinh viên nhận thấy TikTok ảnh hưởng đến họ như nào (phía
mục trên) cũng ít nhiều bị tác động bởi các trào lưu trên TikTok → đó là lý do câu hỏi khảo sát
này ra đời.
Đã có đến 186 sinh viên cảm thấy các trào lưu mà họ thấy trên TikTok là bình thường, chiếm
tỷ lệ cao nhất lên đến 70% trong tổng thể. Tiếp đến là sinh viên dành lời khen ngợi cho các trào
lưu trên TikTok - họ nhận thấy các trào lưu này tốt - chiếm tỉ lệ 17%. Trong khi đó có 6% tổng
số lại thấy các trào lưu này là xấu. Tuy nhiên vẫn có 3% trên tổng số 258 sinh viên đã tham gia
khảo sát nhận các trào lưu này là rất tốt. Cuối cùng, sinh viên cảm thấy các trào lưu trên TikTok
không có gì tốt đẹp là rất xấu chiếm tỉ lệ 2% (thấp nhất).
4.1.13. Những hoạt động sinh viên hay làm khi không sử dụng TikTok.
34
NAM
Việc thay thế Tần số Tần suất Tần suất phần trăm
NỮ
Việc thay thế Tần số Tần suất Tần suất phần trăm
35
Nhìn chung, cả nam sinh và nữ sinh đều có tỷ lệ phần trăm những việc làm khi không dùng
TikTok khá tương đồng nhau ở một số việc như: sử dụng MXH khác, đọc sách, và mục “khác”.
Có sự chênh lệch tỉ lệ phần trăm ở việc mua sắm và việc tập thể dục, thể thao giữa nam và nữ.
Cả nam sinh và nữ sinh đều dùng phần lớn thời gian của họ để dùng các mạng xã hội khác
thay vì dùng TikTok (ở nam chiếm tới 40%; ở nữ chiếm 37.7% - đều đứng cao nhất). Điều này
có thể dễ hiểu vì các mạng xã hội có đặc tính nhanh chóng, tiện lợi, giúp ích cho sinh viên cả
trong học tập lẫn công việc hay cuộc sống, các bạn cần kết nối với nhau để cùng nhau chạy
deadline, cùng nhau trao đổi kiến thức hay mọi chuyện trong cuộc sống nữa,...
Tiếp đến, đối với nam sinh, các bạn thường có xu hướng dành nhiều thời gian để rèn luyện
sức khỏe như tập thể dục, chơi thể thao: tập gym, đá bóng, chơi bóng rổ,... nên đã có đến 26.4%
sự lựa chọn của các nam sinh (29 bạn) - đứng thứ 2. Bên cạnh đó, vì nhu cầu giữ dáng sao cho
đẹp, cho chuẩn nên tỉ lệ phần trăm các bạn nữ tập thể dục, thể thao thay vì lướt TikTok cũng rất
lớn, chiếm 17% trong tổng thể với 66 lá phiếu.
Dù thời đại công nghệ có hiện đại thu hút giới trẻ ra sao thì những giá trị mà việc đọc sách
truyền thống vẫn đóng vai trò rất lớn trong cuộc sống. Do đó, là nam hay nữ thì nhu cầu học hỏi,
biết thêm tri thức là rất lớn cho nên tỉ lệ phần trăm các bạn sinh viên chọn đọc sách khi ngừng sử
dụng TikTok cũng không hề nhỏ (ở nam sinh là 23.6%, ở nữ sinh thì lên đến 26.4%).
Có lẽ vì vẫn còn là sinh viên, chưa có nguồn thu nhập cá nhân ổn định, còn phụ thuộc vào bố
mẹ khá nhiều, và đặc biệt với 1 lượng rất lớn tham gia khảo sát là những sinh viên năm nhất nên
hoạt động mua sắm không diễn ra thật sự mạnh mẽ nếu phải thay thế việc lướt TikTok vì hoạt
động này xa xỉ mà hơn nữa chúng ta còn đang sống ở TP Hồ Chí Minh, một thành phố có mức
sống khá cao nữa. Do đó chỉ có 7.3% sinh viên nam, 17% sinh viên nữ trong tổng thể chọn mua
sắm nếu không dùng TikTok.
36
Cuối cùng, nhìn tổng thể biểu đồ tròn có thể kết luận các hoạt động bổ ích khác nếu không
đắm chìm vào TikTok mà các bạn sinh viên có thể chọn là rất đa dạng và hợp lý chứng tỏ các
bạn sinh viên cũng rất ý thức được việc nếu quá dấn thân, dành nhiều thời gian cho TikTok là
không hề hay một chút nào.
4.1.14. Việc sáng tạo nội dung trên TikTok của các bạn sinh viên
Phần lớn các bạn sinh viên tham gia thị trường TikTok này với vai trò là một người xem, một
người thưởng thức hơn là một “nghệ sĩ”, thể hiện qua việc có đến 72% - tương ứng với 185 trên
tổng số 258 sinh viên chưa từng sáng tạo nội dung, tạo ra những đứa con tinh thần cho bản thân;
chỉ mới có 73 bạn sinh viên là đã từng làm điều đó - chiếm 28% trong tổng số.
4.1.15. Việc sáng tạo nội dung trên TikTok trong tương lai
Sẽ 121 0.47 47% sàng sáng tạo nội dung, trình các sản
phẩm ra mắt mọi người. Nhưng phần
Sẽ không 137 0.53 53% đông hơn (53%) vẫn chọn lối sống
của người khán giả khi tiếp tục không
Tổng 258 1.00 100% sáng tạo nội dung trên TikTok.
37
4.1.16. Mức độ thời lượng sử dụng TikTok trong ngày giữa sinh viên nam và sinh viên
nữ.
Khác 7 0.02 2%
Mức độ thời lượng sử dụng TikTok trong một ngày của nam và nữ được cho trong bảng so
với mức độ thời lượng sử dụng/ 1 ngày tối đa có thể là 5. Bảng này chỉ gồm 64 nam và 187 nữ từ
258 mẫu khảo sát (có thiếu đi 7 bạn sinh viên đã chọn lựa chọn “Khác” cho câu hỏi này khiến
chúng em không thể biết rõ chính xác mỗi ngày bạn dùng bao nhiêu thời gian để đánh giá đúng
mức).
Thang đo thời gian sử dụng trong 1 ngày
38
Từ bảng trên, giả thuyết đặt ra với độ tin cậy là 95%, có sự khác nhau giữa mức độ thời lượng
sử dụng TikTok trong 1 ngày giữa sinh viên nam và sinh viên nữ hay không?
Ta có:
x 1=
∑ xi × f i = 59 × 1+34 ×2+47 × 3+21 ×4 +26 ×5 = 482 ≈ 2,58
n1 187 187
x 2=
∑ x i × f i = 28× 1+ 13× 2+14 ×3+5 × 4+ 4 × 5 = 136 ≈ 2,12
n2 64 64
Phương sai:
Ở nữ: s1
2
=
∑ f i ×( x i−x 1)
2
=1,933
n1−1
2
Ở nam s2 =
∑ f i ×(x i−x 2)2 =1,515
n2−1
Độ lệch chuẩn:
Đầu tiên, ta tính ước lượng khoảng với độ tin cậy 95% cho chệnh lệch trung bình tổng thể
mức độ về thói quen sử dụng TikTok giữa sinh viên nữ và sinh viên nam. Dữ liệu mẫu cho ta
biết n1= 187, x 1=2,58 , s1= 1,39 cho sinh viên nữ và n2 = 64, x 2=2,12, s2= 1,23 cho sinh viên
nam.
39
Tính bậc tự do cho t α/ 2 như sau:
2 2 2
s1 s2 1,392 1,232 2
( + ) ( + )
n1 n2 187 64
df = = =14,635 ≈14
1 s12 2 1 s 22 2 1 1,392 2 1 2,122 2
×( ) + ×( ) ×( )+ ×( )
n1−1 n1 n2−1 n2 187−1 187 64−1 64
Ta làm tròn xuống bậc tự do thành 14 để có giá trị t lớn hơn và ước lượng khoảng thận trọng
hơn.
Ước lượng khoảng với độ tin cậy 95% cho chênh lệch trung bình mức độ về thói quen sử
dụng TikTok giữa sinh viên nữ và sinh viên nam như sau: :
x 1−x 2 ± t α ×
2 √
s 12 s 22
+
n1 n 2
√
2 2
=2,58−2,12± 2,145 × 1,39 + 1,23
187 64
¿ 0,46 ± 0,39
Ước lượng khoảng của chênh lệch trung bình tổng thể về thói quen sử dụng TikTok của sinh
viên nữ và sinh viên nam là 0,46, sai số biên là 0,39 và ước lượng khoảng với độ tin cậy là 95%
là từ 0,46 - 0,39 = 0,07 đến 0,46 + 0,39 = 0,85.
Gọi μ1 , μ 2 là mức độ trung bình về thói quen sử dụng TikTok của sinh viên nữ và sinh viên
nam.
Theo như đề bài đã đặt ra ta có kiểm định giả thuyết như sau:
H o =μ 1−μ2=0 (không có sự chênh lệch mức độ về thói quen sử dụng TikTok trung bình giữa
sinh viên nam và sinh viên nữ)
H α =μ1 −μ 2 ≠ 0 (có sự chênh lệch mức độ về thói quen sử dụng TikTok trung bình giữa sinh viên
nam và sinh viên nữ)
40
Với độ tin cậy 95% thì mức độ thói quen sử dụng TikTok trung bình của sinh viên nam và
mức độ thói quen sử dụng TikTok trung bình của sinh viên nữ có sự khác nhau. Nhìn chung,
mức độ thói quen sử dụng TikTok trung bình của sinh viên nữ có phần lớn hơn mức độ thói quen
sử dụng TikTok trung bình của sinh viên nam. Có thể sự chênh lệch này đến từ việc sáng tạo nội
dung của các bạn nữ nhiều hơn các bạn nam do các bạn nam còn ngại. Tuy nhiên sử chênh lệch
này không quá nhiều.
Từ việc khảo sát số sinh viên sử dụng TikTok và thói quen sử dụng TikTok của sinh viên, ta
cùng tìm hiểu nghiên cứu số người dùng TikTok tại Việt Nam từ năm 2017 đến 2021. Từ đó dự
báo số người dùng TikTok tại Việt Nam từ 2022-2025.
Tổng số người dùng TikTok tại Việt Nam từ 2017-2021 được thể hiện trong bảng dưới đây
(theo Social Media Report Viet Nam 2020):
Từ năm 2017 đến 2019: có sự tăng mạnh, nhanh chóng (22.84 triệu người)
Từ năm 2019 đến 2021: tăng dần theo thời gian (3.81 triệu người)
41
Nhìn tổng quát ta thấy được người dùng TikTok tại Việt Nam có xu hướng tăng mạnh những
năm gần đây.
Vậy từ dữ liệu đã cho, ta có thể dự báo tổng số người sử dụng TikTok tại Việt Nam trong 4
năm tiếp theo (năm 2022-2025). Cụ thể qua từng năm tổng số người dùng TikTok gia tăng là bao
nhiêu?
T = b 0 + b1 x t
Ta có:
n
T = -1,76 + 4,08 × t
Tổng số lượng người sử dụng TikTok năm 2022-2025 được dự báo như sau:
Nhận xét:
Tổng số người sử dụng TikTok tại Việt Nam tăng trung bình 4,08 triệu người/năm. Từ đó có
thể thấy được số lượng người dùng mạng xã hội tiếp cận với TikTok ngày càng phát triển tăng
dần qua từng năm. Thực tế, ta cũng có thể thấy được mọi người xung quanh trong cuộc sống đặc
42
biệt là lứa tuổi Gen Z, sinh viên, học sinh… ngày càng sử dụng TikTok một cách rộng rãi nhằm
đáp ứng các nhu cầu riêng đồng thời thị trường TikTok ngày càng thu hút một số lượng lớn
người sử dụng từ các mạng xã hội trước đó từ Facebook, Instagram,.. chuyển sang. Ngoài ra trên
thế giới, nếu như TikTok không được cấm ở một số quốc gia thì con số lượng người sử dụng
trong thị trường truyền thông còn tăng một cách kinh khủng.
43
CHƯƠNG 5
Như đã trình bày ở chương 1, vấn đề nghiên cứu của nhóm là khảo sát về thói quen sử dụng
TikTok của sinh viên hiện nay. Sau khi thực hiện khảo sát và phân tích, chúng ta có thể thấy rõ
rằng mặc dù mục đích của mỗi người khi tham gia nền tảng TikTok rất đa dạng song có một
điểm chung là TikTok được rất nhiều bạn trẻ xem như một phần quan trọng không thể thiếu
trong cuộc sống hàng ngày. Vậy các bạn trẻ có thật sự sử dụng và khai thác các giá trị trên nền
tảng này một cách phù hợp và an toàn hay chưa, đó còn là một vấn đề rất đáng quan tâm. Vì vậy
chúng ta cần phải có những giải pháp tối ưu để có thể giúp các bạn khám phá, học hỏi và phát
triển bản thân một cách hiệu quả và an toàn. Đó cũng chính là mục đích của dự án mà nhóm đã
đưa ra trước đó.
Một số giải pháp mà nhóm đã đưa ra nhằm có thể giải quyết các vấn đề trước đó:
- Nắm rõ luật An ninh mạng, hiểu rõ ý nghĩa, giá trị, nội dung, quyền lợi, nghĩa vụ, trách
nhiệm và những hành vi bị cấm liên quan đến văn hóa ứng xử khi tham gia TikTok và tuyên
truyền, chia sẻ với mọi người xung quanh.
- Nắm rõ các Tiêu chuẩn cộng đồng và Nguyên tắc thực thi pháp luật của TikTok và nghiêm
túc tuân thủ.
- Xác định rõ mục đích sử dụng của bản thân để có thể kiểm soát nó tốt nhất có thể.
- Cài đặt những ứng dụng quy định thời gian sử dụng và nghiêm túc thực hiện.
- Cảnh giác với các hành vi lừa đảo và tự giác bảo mật thông tin cá nhân.
- Theo dõi những kênh TikTok phù hợp với lứa tuổi, mục đích sử dụng và biết chọn lọc, tiếp
thu những thông tin chính thống.
- Không bình luận, tung tin đồn sai sự thật hay bạo lực mạng với người khác.
- Có thể tận dụng cả thời gian giải trí khi sử dụng TikTok để biết thêm nhiều điều bổ ích bằng
việc theo dõi và xem các livestream của các kênh giáo dục hay dạy ngoại ngữ miễn phí, hoặc
kênh của những người truyền cảm hứng, những lĩnh vực mà bản thân quan tâm...
- Chia sẻ với những người xung quanh những nội dung bổ ích mà mình đã xem và rút ra bài
học.
44
- Nếu có ý tưởng, hãy tự tin lập một kênh TikTok sáng tạo nội dung để có thể phát triển bản
thân, tạo nên thương hiệu và khẳng định giá trị của mình thông qua các tài nguyên của
TikTok.
- Tiếp thu một cách có chọn lọc, giữ vững lập trường, không chạy theo xu hướng và xây dựng
nội dung phải phù hợp với đạo đức, chuẩn mực xã hội, tuân thủ pháp luật cũng như phù hợp
với thuần phong mỹ tục.
- Không để bản thân phụ thuộc hay bị điều khiển bởi TikTok và không lợi dụng TikTok để lừa
gạt người khác nhằm đem lại lợi ích cho bản thân.
- Dành thời gian cho bạn bè, gia đình hay tìm kiếm những sở thích khác để có thể giải trí, nâng
cao sức khỏe thay vì dành toàn bộ thời gian rảnh lướt TikTok.
Từ những thói quen sử dụng TikTok của sinh viên hiện nay, và những giải pháp dành cho
sinh viên mà nhóm đã đưa ra ở trên là cơ sở để chúng ta có thể rút ra được một số đề xuất để
giúp người dân Việt Nam nói chung sử dụng TikTok một cách hợp lý hơn
- Xác định rõ mục đích sử dụng và thời gian sử dụng hợp lý trong ngày để không bị điều
khiển, cũng như phụ thuộc vào TikTok.
- Theo dõi những kênh TikTok bổ ích về gia đình, giáo dục, giải trí, mẹo vặt, thể thao,...
- Chỉ tiếp thu những thông tin chính thống, không chia sẻ hay mù quáng tin vào những thông
tin không đúng sự thât.
- Dành thời gian nhiều hơn để chăm sóc, quan tâm đến gia đình như tổ chức đi du lịch, dã
ngoại, quây quần nói chuyện, tâm sự cùng nhau,...thay vì dành toàn bộ thời gian nghỉ ngơi để
lướt TikTok.
- Theo dõi, quan tâm cũng như hướng dẫn cách sử dụng TikTok phù hợp cho các bạn trẻ vị
thành niên để tránh các trường hợp xấu có thể xảy ra.
- Trò chuyện, tâm sự cùng các bạn trẻ cũng như mọi người trong gia đình để biết nhu cầu
nguyện vọng của họ và hết mình ủng hộ, giúp đỡ nếu như có thành viên có ý tưởng sáng tạo
nội dung phù hợp trên TikTok.
- Chia sẻ những điều hay đã học được trên TikTok hay cách sáng tạo nội dung để kiếm thêm
thu nhập đến những người xung quanh.
Bên cạnh các cá nhân, tập thể thì Nhà nước cũng phải có những giải pháp để giúp cho cộng
đồng TikTok an toàn hơn, hiệu quả hơn và dưới đây là một số đề xuất mà nhóm đã đưa ra:
45
- Theo dõi và nắm bắt tình hình sử dụng TikTok của người dân cũng như nhu cầu sử dụng của
từng lứa tuổi.
- Tăng cường công tác an ninh mạng, giám sát các hành vi sai trái để kịp thời chấn chỉnh và
tạo được một cộng đồng TikTok an toàn, văn minh.
- Tuyên truyền, phổ cập cho người dân về TikTok , các mặt tích cực, tiêu cực cũng như cách
sử dụng đến người dân.
- Tổ chức các hoạt động ngoại khóa để nâng cao ý thức, giúp học sinh, sinh viên có thêm các
kiến thức trong việc sử dụng TikTok.
- Xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức sáng tạo nội dung TikTok không phù hợp với những quy
định mà pháp luật đã ban hành hay chuẩn mực đạo đức xã hội.
Bài tiểu luận này đã trình bày được mức độ ảnh hưởng, lợi ích, bất lợi, tác động, thời gian sử
dụng, việc sáng tạo nội dung trên TikTok đối với sinh viên thông qua 258 bạn đến từ hơn 20
trường đại học/cao đẳng khác nhau trên cả nước, nhưng nhìn chung chủ yếu vẫn là ở địa bàn
thành phố Hồ Chí Minh.
Theo như kết quả khảo sát ở trên chúng ta có thể thấy các bạn sinh viên chỉ mới tham gia “thị
trường” TikTok từ khoảng dưới 1 năm (chiếm 48% trong tổng thể - cao nhất) hay khoảng từ 1
đến 3 năm gần đây (chiếm thứ 2 trong bảng khảo sát - 43%). Lượng sinh viên sử dụng TikTok
dưới 30 phút trong ngày chiếm tỉ lệ cao nhất với 37,3% trong tổng số lượng sinh viên tham gia
khảo sát và thấp hơn hẳn lượng sinh viên sử dụng TikTok trên 30 phút một ngày ( 64% so với
37,3%). Hầu hết các bạn sinh viên tham gia khảo sát dùng TikTok vào buổi tối (chiếm tỉ lệ 33%
- cao nhất), tiếp đến vào khoảng khuya (chiếm tỉ lệ 23%). Còn các buổi khác trong ngày, chiếm
tỉ lệ khá tương đương nhau sáng (13%), trưa (15%) và chiều (16%).
Về mục đích sử dụng: Lượng sinh viên sử dụng TikTok với mục đích giải trí tỏ ra vượt trội so
với phần còn lại khi đạt tỉ lệ 48,7%. Xếp lần lượt ở hai vị trí tiếp theo lần lượt là học tập và cập
nhật tin tức với tỉ lệ không chênh lệch nhiều so với nhau (25,1% và 22,8%). Trong khi đó, lượng
sinh viên sử dụng với mục đích kiếm tiền chỉ đạt tỉ lệ “khiêm tốn” 3% và sử dụng với mục đích
khác là 0,4%.
Về nội dung thường thấy trên TikTok: các video về nghệ thuật vẫn được mọi người xem
nhiều nhất (192 lượt bình chọn - chiếm 25,5% trên tổng thể). Đứng thứ 2 là các video về Thời
trang (chiếm tỉ lệ 21,5%). Tiếp sau đó là các vlog về Giáo dục chiếm tỉ lệ 16,4 %, nội dung Thú
cưng xếp ngay sau đó (với tỉ lệ 13,3 %), Văn hóa - chính trị - lịch sử chiếm 11,2% trong tổng
46
thể, Thể thao thì được 73 lượt chọn - chiếm khoảng 9,7% và cuối cùng là một vài nội dung khác
như ẩm thực, các nội dung đang trendy nói chung,... chiếm 2,4%.
Về những lợi ích của TikTok cho người người dùng (sinh viên): giải trí là lợi ích mà sinh viên
cho rằng TikTok đã đáp ứng cho họ chiếm tỉ lệ cao nhất (với 241 lượt bầu chọn - chiếm đến
31% trong tổng thể), 179 lượt chọn lợi ích “Biết thêm nhiều kiến thức mới” (cao thứ 2 - chiếm
đến 23%), có đến 137 lựa chọn chiếm 18% trong tổng số ý kiến cho rằng TikTok giúp cho họ dễ
dàng trong việc cập nhật tin tức mới nhất, lợi ích “Kết nối thông tin mọi lúc mọi nơi” (chiếm tỉ lệ
14%) và 107 ý kiến trong tổng số 775 ý kiến (chiếm khoảng 14%) cho rằng một trong những lợi
ích có thể kể đến của TikTok là “Tạo ra thu nhập”.
Về những bất lợi của TikTok đối với người dùng (sinh viên): có tổng cộng 788 phản hồi về
các tác hại của Tiktok trong đó dễ gây nghiện và làm xao nhãng các việc khác chính là tác hại
phổ biến nhất với tổng số 210 phản hồi, chiếm tỉ lệ 26,7%. Kế đến, những tác hại liên quan đến
cập nhật thông tin sai lệch “bám sát” ngay phía sau với 191 lựa chọn, chiếm tỉ lệ 24,2%. Xếp ở vị
trí thứ ba là các nội dung độc hại- xấu chiếm tỉ lệ 20,4% hay tương đương với 161 lựa chọn; dễ
tiếp cận với văn hóa ứng xử bạo lực của mạng xã hội và ảnh hưởng đến sức khỏe, lần lượt chiếm
tỉ lệ 16,1% và 12,3% (tương đương 127 và 97 lựa chọn).
Về những tác động của TikTok lên sinh viên: có đến 181 sinh viên cho rằng tác động của
TikTok lên họ là bình thường, chiếm tỉ lệ lên đến 70,2% - cao nhất trong tổng số 258 sinh viên.
Tiếp đến là sinh viên cảm thấy tác động của TikTok là tốt - chiếm tỉ lệ 21,7%, sau đó có 4,7%
tổng số sinh viên nhận thấy TikTok ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của họ. Trong khi đó có 8 trên
258 sinh viên (chiếm tỉ lệ 3,1%) lại thấy ảnh hưởng của TikTok lên họ là rất tốt. Cuối cùng, sinh
viên cảm thấy nền tảng này là đang có vấn đề, là rất xấu chiếm tỷ lệ thấp nhất - chỉ 0,3 %.
Về mức độ cảm nhận về các trào lưu trên TikTok: có đến 186 sinh viên cảm thấy các trào lưu
mà họ thấy trên TikTok là bình thường, chiếm tỷ lệ cao nhất lên đến 70% trong tổng thể. Tiếp
đến là sinh viên dành lời khen ngợi cho các trào lưu trên TikTok - họ nhận thấy các trào lưu này
tốt - chiếm tỉ lệ 17%. Trong khi đó có 6% tổng số lại thấy các trào lưu này là xấu. Tuy nhiên vẫn
có 3% trên tổng số 258 sinh viên đã tham gia khảo sát cảm nhận các trào lưu này là rất tốt. Cuối
cùng, sinh viên cảm thấy các trào lưu trên TikTok không có gì tốt đẹp là rất xấu chiếm tỉ lệ 2%
(thấp nhất).
Về những hoạt động sinh viên hay làm khi không sử dụng TikTok: cả nam sinh và nữ sinh
đều dùng phần lớn thời gian của họ để dùng các mạng xã hội khác thay vì dùng TikTok (ở nam
chiếm tới 40%; ở nữ chiếm 37,7% - đều đứng cao nhất). Tiếp đến, đối với nam sinh, các bạn
47
thường nhiều thời gian để rèn luyện sức khỏe như tập thể dục, chơi thể thao,... nên đã có đến
26,4% sự lựa chọn của các nam sinh (29 bạn) - đứng thứ 2; tỉ lệ phần trăm các bạn nữ tập thể
dục, thể thao thay vì lướt TikTok cũng rất lớn, chiếm 17% trong tổng thể với 66 lá phiếu. Các
bạn sinh viên chọn đọc sách khi ngừng sử dụng TikTok cũng không hề nhỏ (ở nam sinh là
23,6%, ở nữ sinh thì lên đến 26,4%). Có 7,3% sinh viên nam, 17% sinh viên nữ trong tổng thể
chọn mua sắm nếu không dùng TikTok.
Về việc sáng tạo nội dung trên TikTok của các bạn sinh viên: có đến 72% - tương ứng với
185 trên tổng số 258 sinh viên chưa từng sáng tạo nội dung, chỉ mới có 73 bạn sinh viên là đã
từng làm điều đó - chiếm 28% trong tổng số.
Về việc sáng tạo nội dung trên TikTok trong tương lai: có khoảng 47% sinh viên sẽ sẵn sàng
sáng tạo nội dung, trình các sản phẩm ra mắt mọi người. Nhưng phần đông hơn (53%) vẫn chọn
lối sống của người khán giả khi tiếp tục không sáng tạo nội dung trên TikTok.
Qua khảo sát ta có thể thấy rõ rằng TikTok chiếm một phần khá quan trọng trong cuộc sống
của mỗi sinh viên, nó tác động đến sinh viên cả tích cực, lẫn tiêu cực. Vậy nên, mỗi sinh viên
phải ý thức, tự giác và điều khiển được hành vi sử dụng TikTok của mình để không lãng phí thời
gian và có thể hoàn thiện bản thân, phát triển một cách tốt nhất.
48
LỜI KẾT
Dự án này của nhóm chúng em đã trình bày được thói quen sử dụng TikTok của sinh viên
Việt Nam hiện nay, từ đó đưa ra giải pháp để giúp sinh viên chúng ta sử dụng TikTok một cách
có hiệu quả hơn. Tổng quan lại những phần ta đã đi qua của dự án, có thể nói, TikTok có sức ảnh
hưởng không hề nhỏ đến đời sống của sinh viên hiện nay. Bên cạnh những lợi ích ta không thể
phủ nhận mà TikTok đã mang lại, cũng tiềm ẩn không ít tác hại, vì vậy, đòi hỏi những người sử
dụng TikTok cần kiểm soát tốt việc sử dụng TikTok của bản thân, tránh lạm dụng khiến gây ra
nhiều hậu quả không mong muốn.
Qua dự án này, ta có thể thấy được thói quen sử dụng của sinh viên trên nền tảng TikTok hiện
nay là khá lành mạnh. Mặc dù đối với một vài người sử dụng, TikTok vẫn là một nơi không
thích hợp để gửi gắm bản thân phát triển, nhưng với những định hướng phát triển mà nhóm
chúng em đã tìm ra như trên, chỉ cần mọi người cùng nhau chúng tay, em tin chắc rằng, chúng ta
sẽ sớm thấy được một TikTok lành mạnh hơn; trở thành một cộng đồng ảo, nơi mà mọi người có
thể cùng nhau học tập, làm việc, cùng nhau vui chơi, giải trí sau những thời gian bộn bề với cuộc
sống ở thế giới thực ngoài kia.
49
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Elizabeth Dewit, 2021, Here’s what psychologists have to say about TikTok
<https://studybreaks.com/tvfilm/tiktok-and-psychology/> [Truy cập 10/05/2022]
Lương Hạnh, 2022, Tik Tok là gì? Tất tần tật về Tik Tok có thể bạn chưa biết,
<https://marketingai.vn/tik-tok-la-gi/> [Truy cập 10/05/2022]
50