MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ DERS NOTLARI

1. Hafta – Giriş: Genel kavramlar, maliyet türleri, ölçek ekonomisi

Mühendislik Ekonomisi Tanımı
Mühendislik nedir?
• Deneyim ve uygulama yoluyla matematik ve fen bilimlerine ilişkin edinilen bilgilerin,
doğanın sunduğu malzeme ve enerjilerin insanlığın yararına ekonomik bir şekilde
kullanılması için yöntemler geliştirmek üzere değerlendirmeler yapılmasını ve
uygulamaya geçirilmesini sağlayan meslektir.
• İhtiyaçların karşılanmasında emniyet, ekonomi ve estetiğin göz önüne alınmasıdır.
• Özetle kalite kavramına benzer bir anlama sahiptir. Bir ürün/hizmet üretiminde, müşteri
beklentilerine ve (yasalara, standartlara ilişkin) şartnamelere uygunluğu en düşük
maliyetle sağlama çabasıdır.
Ekonomi nedir?
• Ekonomi, üretim, ticaret, dağıtım ve tüketim, ithalat ve ihracattan oluşan insan
etkinliğidir. İnsanın ihtiyaçlarını karşılamada yapılan her türlü faaliyeti içerir.
Mühendislik Ekonomisi nedir?
• Kısaca Mühendislik Ekonomisi; belirgin bir amacı gerçekleştirmek için alternatiflerin
var olması halinde ekonomik sonuçların formülasyonu, tahmini ve değerlendirilmesi ile
ilgilenir. Bir firmada amaç, firma kârının maksimizasyonudur. Firma karını maksimize
ettiği ölçüde amacına ulaşır.
Maliyet Türleri
Maliyet: Bir katma değerin elde edilmesi için harcanan üretim faktörleri (emek, sermaye,
toprak) toplamıdır.
Maliyet kelimesi, karşılık anlamında kullanılmakla birlikte, çoğunlukla bir işletmeye belli bir
mal, hizmet veya faktör şeklinde sunulan girdilerin, işletmeye olan yükü anlamını taşır.
Sermaye maliyeti, emek maliyeti, finansman maliyeti gibi. Diğer taraftan iktisadi bakımdan bir
kaynağın belli bir işe tahsisi sonucu kaybolan başka üretim imkânlarına da alternatif maliyet
veya fırsat maliyeti denilmektedir.
Üç tür maliyet vardır: sabit, değişken ve yarı değişken.
• Sabit maliyet: Faaliyet düzeyindeki değişiklikler ne olursa olsun kısa vadede
değişmeyen maliyettir. Sabit maliyet, faaliyet düzeyi artsa veya azalsa bile bundan
etkilenmeyecek bir işletmenin, kira gibi, temel bir işletme gideri olabilir.
• Değişken maliyet: Faaliyet düzeyindeki değişikliklere göre değişir. Örneğin, belirli bir
doğrudan malzeme maliyeti, satılan her bir ürün ile ilişkilidir. Ne kadar çok ürün
satılırsa doğrudan malzeme maliyeti de o kadar artar.
• Yarı değişken maliyet: Kısmen sabit ve kısmen değişken maliyetlerdir. Örneğin, bir
İnternet erişim ücretine standart bir aylık erişim ücreti ve geniş bant kullanım ücreti
dâhildir. Standart aylık erişim ücreti sabit maliyet iken geniş bant kullanım ücreti
değişken maliyettir.
Stok maliyeti: bir ürünün, onu stokta/envanterde tutarken ortaya çıkardığı maliyetlerin
tümüdür. Stok bulundurma kaynaklı muhtemel maliyetler;
• Ürünün stoklandığı yerin kirası (Stok alanı kendinizin ise; alamadığın kira bedeli)
• Stok takibi, güvenliği, yönetimi için çalışan personel giderleri
• Genel giderler (elektrik, su vb.)
• Taşıma maliyeti
• Ürüne ödenen nakit paranın, zaman içindeki değer kaybı ya da kaçan fırsatların maliyeti
• İthal ürün ise, döviz hareketlerinden doğabilecek maliyetler vb.
Stok maliyeti üç kategoriye ayrılabilir: (i) sipariş maliyetleri, (ii) bulundurma maliyetleri ve
(iii) bulundurmama/kıtlık maliyetleri. Sipariş maliyetleri, satın alma siparişlerini hazırlamak ve
işlemek, sipariş edilen ürünleri almak ve incelemek için katlanılan maliyetlerdir. Bulundurma
maliyetleri, stokların stokta tutulmasına ilişkin maliyetlerdir.
Verimlilik: üretilen mal ve hizmetlerin miktar ve kalitesi ile bunları üretmek için kullanılan
kaynaklar arasındaki ilişkidir.
Ç𝚤𝑘𝑡𝚤
𝑉𝑒𝑟𝑖𝑚𝑙𝑖𝑙𝑖𝑘 =
𝐺𝑖𝑟𝑑𝑖
1.1. Bir gıda firması, 1,800,000 TL’lik besi projesiyle yılın sonunda 2,268,000 TL’lik net gelir
elde etmiştir. Bu yatırımın verimliliği ne olmuştur?
Verimlilik = 2,268,000/1,800,000 = %126
Ölçek ekonomisi: Bir üretim ya da hizmetin daha fazla ya da geniş çaplı gerçekleştirilmesi
durumunda birim ürün başına düşen sabit maliyetlerin azaltması ve maliyet avantajı getirmesi
durumudur. (Burada toplu alımlarda daha fazla indirim elde edilmesinin de etkisi vardır.)

1.2. ABC firması ceviz satmaktadır. Firma miktara bağlı olarak indirim uygulamaktadır. Satın
alma fiyatı ve sipariş miktarları tabloda verilmiştir. Sipariş maliyeti 1,000 TL’dir. Yılda 10.000
kg ceviz ihtiyacımız vardır. En ekonomik sipariş miktarı ne kadardır?
Toplam Sipariş Birim Sipariş Sipariş
İhtiyaç Boyutu Maliyeti Adedi Kg Fiyatı Toplam Maliyet
10,000 1 1,000 10,000 10.0 10,100,000
10,000 100 1,000 100 9.5 195,000
10,000 500 1,000 20 9.0 110,000
 10,000 1,000 1,000 10 8.5 95,000
10,000 10,000 1,000 1 8.5 86,000

Peki, her zaman en yüksek miktarda sipariş vermek doğru olur mu?
İşletmelerde sipariş, bulundurma ve bulundurmama maliyetlerinin birim başına düşen
maliyetini en aza indirecek bir ekonomik sipariş miktarı belirlenebilir.

1.3. Bir ürüne ilişkin yıllık talep 1.500 adettir. Bir birim ürünü bir ay stokta tutmanın maliyeti
20 TL’dir. Firma gelen tüm talepleri karşılamak istemekte, elde bulundurmamaya izin
vermemektedir. Sipariş başına düşen birim maliyet 50 TL olup birim satın alma maliyeti 25
TL’dir. Bu senaryo için:
a) Ekonomik sipariş miktarı nedir?
b) Sipariş ne sıklıkla verilmelidir?
c) Yıllık stok bulundurma maliyeti nedir?
Formülleri oluşturmadan önce değişkenleri tanımlayalım:
𝐷: 1.500 adet/yıl (Talep)
𝐾: 50 TL/sipariş (Sabit sipariş maliyeti)
𝑐 ∶ 25 TL/adet (birim satın alma maliyeti)
ℎ ∶ 20 TL/adet.ay = 240 TL/adet.yıl (birim stok maliyeti)
𝑞 ∶ sipariş miktarı
a) Satışın düzenli olacağı varsayıldığında bir çevrim boyunca tutulan ortalama stok q/2
adet, çevrim süresi q/D yıl olur. Bu durumda, sipariş miktarına bağlı toplam yıllık
maliyet şu şekilde yazılır:
Toplam Maliyet (q) = Satın Alma Maliyeti + Sipariş Maliyeti + Stok Maliyeti
𝐷 𝑞 𝑞
𝑇𝑀(𝑞) = 𝑐×𝐷 + 𝐾× + ×
𝑞 2 𝐷
𝐷 𝑞
𝑇𝑀(𝑞) = 𝑐×𝐷 + 𝐾× + ×ℎ
𝑞 2
Optimal q* değerini bulmak için Toplam Maliyetin q’ya göre türevi alınır. Bu durumda:
 2×𝐾×𝐷 2×50×1500
𝑞∗ = √ =√ = 25 adet olarak bulunur.
ℎ 240

b) Yıllık talep 1.500 adet olduğu için toplamda 1500/25 = 60 adet sipariş verilmelidir. Bu
durumda sipariş sıklığı:
1 12 365
𝑓 = 60 𝑦𝚤𝑙 = 60 𝑎𝑦 = 𝑔ü𝑛 = 6.08 𝑔ü𝑛 ≈ 6 𝑔ü𝑛 olarak bulunur.
60
c) Yıllık stok bulundurma maliyeti:
𝑞∗ 25
𝑆𝑡𝑜𝑘 𝑀𝑎𝑙𝑖𝑦𝑒𝑡𝑖 = ×ℎ = × 240 = 3.000 𝑇𝐿/𝑦𝚤𝑙
2 2
2. Hafta – Paranın zaman değeri, faiz türleri
Paranın zaman değeri nedir?
• Paranın zaman değeri, günümüzde paranın gelecekte alınacak para toplamından daha
değerli olduğunu belirten temel bir finansal kavramdır.
• Faiz kavramı paranın zaman değerinin dikkate alınmasından dolayı ortaya çıkar.
• Enflasyonun olmadığı bir yerde paranın zaman değerinden bahsedilebilir mi? Evet.
Vadeli alışveriş (Alım-satım) ile faizli işlem arasındaki fark nedir?
• Alışverişte bir ürün/hizmet ile para (veya para cinsi bir meta) arasında değiş-tokuş olur.
Faizli bir işlemde ise para ile para arasında değiş tokuş olur.
• Alışverişte ürünün sahibi olan kişi ticari risk üstlenir. Faizli bir işlemde ise borç veren
ticaret riskini üstlenmez.
• Faizli bir işlemde, borcu veren tarafın eli daha kuvvetli olduğu için genellikle finansal
riski de üstlenmez. Ek mekanizmalar (ipotek, kefil vb.) yardımıyla finansal riskin de
büyük bir kısmı borç alan tarafından üstlenilir.
Faiz nedir?
• Vadeli borçtan doğan fazlalıktır. Diğer bir deyişle bir borç anlaşmasından elde edilen
gelirdir.
• Bileşik faiz: Bileşik faiz, her devre kazanılan faizin ana paraya ilave edilerek, bu
miktara tekrar faiz işletilmesi usulüdür.
o Efektif faiz: Yıllık faiz oranı i iken, daha kısa süreli dönemlerin faiz oranı ile
bileşik faiz hesaplaması sonunda aynı yatırım dönemi için aynı miktarda faiz
getirisi elde etme esasına dayanır.
o Nominal faiz: Yıllık faiz oranı biliniyor iken daha kısa süreli dönemler için faiz
oranı, yıl içindeki dönem sayısına bölünerek elde ediliyor ise bu orana nominal
faiz oranı denir. Bu oran sadece bir gösterge değeridir, işlemler doğrudan bu
değer ile yapılmaz, ilgili döneme karşılık gelen efektif faiz oranı kullanılarak
yapılır.
• Basit faiz: Hesap dönemi için işletilen faizin anaparaya eklenmediği, böylece her hesap
dönemi için aynı kalan anapara üzerinden aynı oranda faiz işletilmesini sağlayan faiz
yöntemidir.
Kesikli iskontolama: Faizli hesaplara yatırılan paralarda genellikle vade dolmadan faiz getirisi
beklenmez. Vade bozulduğunda o dönemde elde edilecek faiz getirisinden feragat edilmiş olur.
Sürekli iskontolama: Sürekli iskontolama uygulandığında, hesap her an getiri sağlamaya
devam eder. Herhangi bir anda ana para çekilmek istense, o zamana kadarki süre için faiz
getirisi elde edilebilir.
Kesikli Süreki İskontolama
İskontolama Kesikli Ödeme Sürekli Ödeme
𝑟
Faiz oranı 𝑖 𝑒 −1 𝑟
n. dönemde hesaptaki para (1 + 𝑖)𝑛 𝑒 𝑟𝑛 𝑒 𝑟𝑛
2.1. Suppose you deposit 100,000 TL to a quarterly compounded account. At the end of a year,
you have 115,000 TL in the account. What are the effective and nominal interest rates?
2.2. Suppose you deposit 40,000 TL to a monthly compounded account. If the money will be
60,000 TL at the end of 2 years, what are the effective and nominal interest rates?
2.3. Suppose you deposit 100.000 TL to a 5% continuously compounding account.
a) How much money will there be in the account at the end of 5 years?
b) How much money should be deposited to have 130.000 TL at the end of 5 years?
2.4.Suppose you purchase a 5-year bond with a face value of 5,000 TL for 3,800 TL. This
bond has annual coupon payments in the amount of 20% of the face value. The coupon
payments can be reinvested at a nominal annual rate of 12% compounded every 6 months.
a) How much money will you have at the end of 5 years?
b) What is the annual effective interest rate you earn during these 5-years?
2.5.Suppose you deposit 2,000 TL to a monthly compounded account with a nominal annual
interest of 12%. You keep this account for two years. At the same time you buy a 2 year
bond with a face value of 2,000 TL for 1,500 TL. There are no coupon payments. You
also keep the bond for two years. What is the annual effective interest that you earn over
these two transactions combined?

2.6. a) If you deposit 1,000 TL into a monthly compounded account with a nominal annual
interest rate of 24% and keep the account for 30 months, how much money will there be
in the account at the end of the 30 months?
b) Suppose you purchase a 5-year bond that does not have any coupon payments for 2700
TL and the face value of the bond is 5,000 TL. If you keep the bond for five years, what
is the effective annual interest that you would earn?
c) Consider the situation in part b). Suppose rather than keeping the bond for 5 years,
you decided the sell it at the end of 3rd year and you would like to earn 5% effective
interest per quarter from this transaction. What should be your selling price?
d) Suppose you deposit 1000 TL to a continuously compounded account where the
nominal annual interest is 10%. After how many years would you have 2500 TL in this
account?
e) Would you deposit your money into a quarterly compounded account with a nominal
annual interest of 13% or in a monthly compounded account with a nominal annual
interest of 12%?

2.7. Answer the following questions.

a) Suppose you are buying a 10-year bond whose face value is 50,000 TL for 44,350 TL.
The bond has annual coupon payments. What should be the nominal bond rate so that
you can earn 12% annually from this transaction if you keep the bond until maturity?
b) Suppose you deposit money into a semiannually compounded account. What should
be the nominal annual interest rate so that it takes 8 years for the initial amount to triple
(i.e. the balance becomes three times the original value) ?
3. Hafta - Nakit akışları: eşit taksit tutarlı, aritmetik artışlı, geometrik artışlı
Tek Tutarlı (Single-Amount)
Paranın zaman değeri, nakit akışı diyagramı üzerinde şu şekilde gösterilir:

Faiz oranı 𝑖% iken şimdiki değer ve gelecek değer hesaplama formülleri ve kapalı formülleri
şu şekildedir:
𝐹 = 𝑃(1 + 𝑖)𝑛 = 𝑃(𝐹 ⁄𝑃 , 𝑖%, 𝑛), 𝑃 = 𝑃/(1 + 𝑖)𝑛 = 𝐹(𝑃⁄𝐹 , 𝑖%, 𝑛)
Eşit Taksit Tutarlı (Uniform Series)

𝑃 = 𝐴(𝑃⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑛) , 𝐹 = 𝐴(𝐹 ⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑛)

𝐴 = 𝑃(𝐴⁄𝑃 , 𝑖%, 𝑛) , 𝐴 = 𝐹(𝐴⁄𝐹 , 𝑖%, 𝑛)
İspat:
𝑎. 𝐹 = 𝐴 + 𝐴(1 + 𝑖) + 𝐴(1 + 𝑖)2 + ⋯ + 𝐴(1 + 𝑖)𝑛−1
𝐹 = 𝐴[(1 + 𝑖)0 + (1 + 𝑖)1 + (1 + 𝑖)2 + ⋯ + (1 + 𝑖)𝑛−1 ]
𝑏. (1 + 𝑖)𝐹 = 𝐴[(1 + 𝑖)1 + (1 + 𝑖)2 + ⋯ + (1 + 𝑖)𝑛 ]
𝑎 − 𝑏. 𝐹 − (1 + 𝑖)𝐹 = 𝐴[(1 + 𝑖)0 − (1 + 𝑖)𝑛 ]
−𝑖𝐹 = 𝐴[1 − (1 + 𝑖)𝑛 ]

(1 + 𝑖)𝑛 − 1
⇒ 𝐹 = 𝐴[ ] = 𝐴(𝐹/𝐴, 𝑖%, 𝑛)
𝑖
𝐹 (1 + 𝑖)𝑛 − 1
𝑃= = 𝐴 [ ] = 𝐴(𝑃/𝐴, 𝑖%, 𝑛)
(1 + 𝑖)𝑛 (1 + 𝑖)𝑛 × 𝑖
Aritmetik Artışlı (Arithmetic Gradient)

1. Aritmetik artan nakit akışı

𝑃 = 𝑃′ + 𝑃′′
𝑃 = 𝐴(𝑃⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑛) + 𝐺(𝑃⁄𝐺 , 𝑖%, 𝑛)

𝐹 = 𝐹′ + 𝐹′′
𝐹 = 𝐴(𝐹 ⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑛) + 𝐺(𝐹 ⁄𝐺 , 𝑖%, 𝑛)
2. Aritmetik azalan nakit akışı

𝑃 = 𝑃′ + 𝑃′′
𝑃 = 𝐴(𝑃⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑛) + (−𝐺)(𝑃⁄𝐺 , 𝑖%, 𝑛)

𝐹 = 𝐹′ + 𝐹′′
𝐹 = 𝐴(𝐹 ⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑛) + (−𝐺)(𝐹 ⁄𝐺 , 𝑖%, 𝑛)
Geometrik Artışlı (Geometric Gradient)

𝑃 = 𝐴(𝑃⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑔%, 𝑛) , 𝑃 = 𝐴(𝑃⁄𝐴 , 𝑖%, −𝑔% 𝑛)

𝐹 = 𝐴(𝐹 ⁄𝐴 , 𝑖%, 𝑔%, 𝑛) , 𝐹 = 𝐴(𝐹 ⁄𝐴 , 𝑖%, −𝑔% 𝑛)
3.1. If you can make annual 6% interest on your money, how much is paid to you 6 years later
for $1000 you deposited now? Assume annual compounding.

3.2. A company sells tamperproof, normally open thermostats (i.e., thermostat closes as
temperature rises). The annual costs are $90,000 and the annual benefits are $200,000
during the 8 years planning period. Determine the future value of the net cash flows at an
interest rate of 10% per year.

3.3. Calculate the net present value for the following cash flow diagram if the interest rate is
12%.
EOY 0 1 2 3 4 5
CF -120,000 -30,000 -30,000 -65,000 -30,000 10,000

3.4. Suppose that you would like to save some money for your retirement. You deposit 20% of
your annual salary at the end of each year to a yearly compounded account that earns 8%
annual interest. (Suppose it is the beginning of the year and the first deposit is at the end of
the year) Every year you expect that your salary will increase by 6% with respect to the
previous year. Suppose your initial annual salary is 48,000 TL and you keep depositing to
the account for 25 years. How much money will you have in this account at the end of 25
years in actual TL?

3.5. Suppose the following expression computes the annual worth of a certain cash flow
pattern for 8 years where the MARR is 10%.
A=[-1000 – 1000 (P|F, 10%,1)](A|P,10%,8) +
[3000+500(A|G,10%,4)](P|A,10%,4)(P|F,10%,1)(A|P,10%,8)+750(F|A,10%,2)(A|F,10%,8)
Find the cash flow for each year 0,1,…,8.

3.6. Rolled ball screws are suitable for high-precision applications such as water jet cutting.
Their total manufacturing cost is expected to decrease because of increased productivity,
as shown in the table. Determine the equivalent annual cost at an interest rate of 8% per
year.
Year 1 2 3 4 5 6 7 8
Cost ($1000) 200 195 190 185 180 175 170 165
4. Hafta - Ekonomik eşdeğer, Başa baş analizi, Yatırım analizi: PW, FW, AW
4.1. Answer the following questions.
a) Suppose you buy a 10-year bond for whose face value is 10,000 TL for 7,500 TL.
The bond has annual coupon payments with a certain bond rate. If you would like to
have 15% annual return (yield) on this investment, what should be the annual bond
rate?
b) Suppose you are planning to borrow 15,000 TL from one of your friends, Ali or
Veli. If you borrow it from Ali, you have to pay back 3,000 TL at the end of each year
starting the end of first year, for 40 years. If you borrow the same amount from Veli,
you have to pay 6,000 TL at the end of every other year, 30 times. (i.e. 6,000 TL at
the end of 2nd year, 6,000 TL at the end of 4th year and 6,000 TL at the of 60 th year)
If your personal annual MARR=15%, which option is better?
4.2.Suppose you are considering the following investment opportunity. The initial investment
is 10,000,000 TL which is good for 20 years. The demand for the product is 10,000 for the
first year and the demand is expected to increase 5% with respect to the previous year after
then. The selling price is 100 TL for the first year and it will increase 4% with respect to
the previous year after then. The annual operational cost is 100,000 TL for the first year
and it will increase by 1,000 TL with respect to the previous year. There is a major
maintenance at the end of year 10 and at the end of year 16 in the amount of 100,000 TL.
The regular annual maintenance cost is the same for all years starting the first year. What is
the maximum value for the regular annual maintenance cost so that the project is financially
attractive if the MARR is 15%?

4.3. Suppose you are considering the following investment opportunity. The initial investment
is 7,500,000 TL which is good for 10 years. The demand for the product is 10,000 for the
first year and the demand is expected to increase 25% with respect to the previous year after
then. The selling price is 100 TL for the first year and it will decrease 10% with respect to
the previous year after then. The annual operational cost is 100,000 TL for the first year and
it will increase by 15% with respect to the previous year. The regular annual maintenance
cost is 10,000 TL for all years. Is this a financially attractive project if the MARR is 15%?

4.4.Consider the following investment alternative which is good for 24 years. The initial
investment is 1,250,000 TL. The annual revenue for the first year is expected to be 50,000
TL and it will increase by 20% with respect to the previous year after then. The annual
operating expenses are expected to be 40,000 TL for the first year and they will increase by
15% with respect to the previous year after then. In addition, there is maintenance cost
which is incurred every 3 years starting year 3 in the amount of 30,000 TL. (the maintenance
cost occurs in year 3,6,9,…,24) Determine whether this project is financially attractive or
not, using the present worth method. (annual MARR is 15%)

4.5.Consider the following situation in a manufacturing environment. You can buy a

conventional machine that has an annual maintenance cost of 200 YTL starting in year 2
until year 5. In addition there is cost for the operator. This is 500 YTL for the first year. It
decreases by 10% thereafter every year compared with the previous year because of the
learning effect. The purchasing cost is 10,000 YTL and the salvage value at the end of the
5 years is 1000 YTL. Alternatively you could purchase and automatic machine for which
the operator cost is negligible. Its annual maintenance costs are 300 YTL starting in year 2
 until year 5. This automatic machine has no salvage value. If your MARR=12%, what
would be the maximum amount you would be willing to pay for the automatic machine?

4.6. Suppose you are considering the following investment opportunity. The initial investment
amount is 250,000 TL. The investment is good for the following 10 years. The overhead
cost is expected to be 0 for year 1, 10,000 for year 2 and it will increase by 10% every year
with respect to the previous year thereafter. The maintenance costs start in year 4 and they
are expected to be 8,000 TL every year until the end of the planning horizon. For each unit
of product produced by this investment, the variable cost is 35 TL. The unit selling price
for the product is 50TL. What should be the annual demand for the product so that the whole
project is financially attractive if MARR=20%.
5. Hafta - Yatırım analizi: IRR, ERR, Geri ödeme süresi
5.1. Consider the following investment alternative. The initial investment amount is 85,000
TL. For the following 15 years the annual net profit will be 16,000 TL. At the end of the 15
years, the investment can be sold at the market value of 30,000 TL. MARR is 20%.
a) Compute the IRR (internal rate of return) of the alternative as precisely as possible and
determine whether the project is financially attractive using the IRR method?
b) Assuming the external rate, Є=25%, determine whether the project is financially
attractive or not by using the ERR (external rate of return method)?
c) Are your answers for parts a) and b) conflicting? If they are conflicting, which is the
correct recommendation? Explain briefly.
5.2. Suppose that the ERR of a project that generates net annual revenues of 50,000 TL for 8
years is 12% when the external rate that is used (Є) is 5%.
a) What is the initial investment amount for this project?
b) Compute the IRR of this project as precise as possible using interpolation.
5.3.Consider the following alternative. The alternative requires an initial investment of 200,000
TL and it will produce annual savings of 53,000 TL for 8 years. The market value will be 0
TL at the end of the planning horizon. The MARR is 20%. What is the IRR? (do the
interpolation to compute the IRR as exact as possible) Is the alternative financially
attractive?
5.4.Consider the following alternative. The alternative requires an initial investment of 150,000
TL and it will produce annual savings of 40,000 TL for 8 years. And the market value at
the end of the planning horizon will be 20,000 TL for this alternative. The MARR is 20%.
a) What is the individual IRR of the alternative? (do the interpolation to compute the IRR
as exact as possible) Is the alternative financially attractive?
b) Calculate PW for the alternative?
5.5. The board of directors of Halliburton International has just approved an $18 million
worldwide engineering construction design contract. The services are expected to generate
new annual net cash flows of $3 million. The contract has a potentially lucrative repayment
clause to Halliburton of $3 million at any time that the contract is canceled by either party
during the 10 years of the contract period. If i=15%, compute the payback period.
5.6. Two equivalent pieces of quality inspection equipment are being considered for purchase
by Square D Electric. Machine 2 is expected to be versatile and technologically advanced
enough to provide net income longer than machine 1.
a) Calculate payback period for the alternatives when MARR = 15%. Recommend one
of the alternatives according to the payback period.
b) Calculate IRR for the alternatives. Recommend one of the alternatives according to
the individual IRR values.
Machine 1 Machine 2
First Cost, $ 12,000 8,000
Annual Net Cash Flow, $ 3,000 1,000 (years 1-5)
3,000 (years 6-14)
Maximum Life, years 7 14
6. Hafta - Alternatiflerin karşılaştırılması ve Ek yatırım analizi
6.1. Consider the following three alternatives for which the cash flows are given in the table
below. The useful life for all three alternatives is 6 years.

EOY Alternative A Alternative B Alternative C

0 -120,000 -90,000 -60,000
1 10,000 0 -10,000
2 50,000 40,000 30,000
3 50,000 40,000 30,000
4 50,000 40,000 30,000
5 50,000 40,000 30,000
6 50,000 40,000 30,000

Determine which alternative is the best by using the incremental IRR method if the MARR is
20% . (You do not need to compute the IRRs by interpolation but you need to specify a range
for the IRR that you would like to compute)
6.2. Choose which of the following (cost only) investment alternatives is financially the best
by using the IRR method. MARR=20%.
A1 A2 A3 A4
-115 -95 -100 -105
-2 -10 -8 -6
-4 -12 -10 -8
-6 -14 -12 -10
-8 -16 -14 -12

6.3. Consider the following three alternatives with their cash flow tables. MARR=10%
EOY Alternative 1 Alternative 2 Alternative 3
0 -20.000 -10.000 -30.000
1 4.000 1.800 6.300
2 6.000 1.800 8.300
3 5.000 1.800 7.300
4 3.500 1.800 5.800
5 5.000 1.800 7.300
6 4.000 1.800 6.300
7 8.000 1.800 10.300
8 4.000 1.800 6.300
Individual IRR 17.67% 8.90% 17.12%
Individual ERR 10.76% 6.53% 10.46%
when Є=4%
a) Determine the best alternative by the (incremental) IRR method.
 b) Determine the payback period of the best alternative found by IRR method.
c) Determine the best alternative by the (incremental) ERR method if the external rate
Є= 4 %.
6.4. Consider the following project proposals. These are proposals for a public project that lasts
for 15 years. Find the financially best alternative by using the incremental B-C ratio method.
(MARR=5%)
Alternative A B C
Initial investment 50,000 TL 60,000 TL 70,000 TL
Annual benefits 10,000 TL 12,000 TL 14,000 TL
Market value (at the 0 TL 5,000 TL 10,000TL
end of 15 years)
Annual costs 2,000 TL 2,500 TL 3,000 TL
Annual disbenefits 1,000 TL 1,500 TL 2,000 TL

6.5. Consider the following two alternatives. Alternative A requires 40,000 TL initial
investment. The useful life is 7 years. Alternative A generates net benefits in the order of 10,000
TL in year 1 and this net benefit increases by 10% every year compared to the previous year
until the end of the planning horizon.
Alternative B requires 36,500 TL of initial investment. The useful life is 5 years.
Alternative B generates net revenues in the order of 15,000 TL and this net benefit
decreases by 5% every year compared to previous year until the end of the planning
horizon. MARR is 20%.
a) Assuming repeatability which alternative would you choose?

b) Assume now that the planning horizon is 7 years. For alternative B, it is possible to
lease the equivalent services for years 6 and 7. This leasing option decreases the net
annual benefits to 1.000 TL for years 6 and 7. Which alternative would you choose in
this case?
Alternative B

Alternative A
15,000TL

f=10% f=5%

10,000TL

-40,000TL
-36,500TL
9. Hafta - Mühendislik ekonomisinin temel kavramları ve varsayımları,
alternatif finansman yöntemleri
Faiz nedir?
• Vadeli borçtan doğan fazlalıktır. Diğer bir deyişle bir borç anlaşmasından elde edilen
gelirdir.
Kâr nedir?
• Alışverişten sağlanan kazançtır.
• Satış sırasında belirlenir. Alıcıya açıklanabilir veya açıklanmayabilir.
• Kazanç vadeli de olabilir peşin de.
Enflasyon farkı nedir? Faiz ile arasındaki fark nedir?
• Enflasyon farkı, borç/alacak niteliğinde bir paranın belirli zamanlar baz alınarak
enflasyon ile arasında yapılan oranlamadır.
• Enflasyon farkı, geçmişteki bir zaman ile günümüz arasında yapılan bir işlemdir.
Gerçekleşmiş veriler üzerinden hesaplanır. Piyasadaki koşullara göre bahse konu
paranın alım gücünün korunması amaçlanır. Böylece tarafların ikisinin de birbirine
zulmetmiş olmasının önüne geçilmesi amaçlanır.
• Bu uygulamanın sağladığı en önemli fayda, tarafların sözleşilen vadeyi geciktirme
yönünde bir yönelimi oluşmasını engellemesidir. Fakat bunun için, hesaplamada
kullanılan enflasyon oranının iki taraf için de güvenilir olması gerekir. Bunu sağlamak
için en geleneksel yöntem altın veya enflasyonu iyi yansıttığı düşünülen beyaz eşya vb.
tüketim ürünlerine endeksli bir enflasyon hesaplamasıdır.
• Faiz ile enflasyon farkı arasındaki en önemli fark, faizin geleceğe yönelik bir hesaplama
olmasıdır. İkinci önemli fark ise faizli işlemde taraflardan birinin kâr amacı gütmesi,
enflasyon farkında ise iki tarafın da kâr amacı gütmemesidir.
• Gelecekteki piyasa koşulları henüz bilinmediği için kararlaştırılan faiz oranı hiçbir
zaman enflasyon ile tam denk düşmez. Dolayısıyla faizli sözleşme kâr amacı güdülerek
yapılmamış olsa bile bu tip bir sözleşmede taraflardan biri mutlaka (reel) maddi fayda
sağlayacak, diğeri maddi zarar ile karşılaşacaktır. Faizli bir işlemde finansal risk ve
(borca konu bir ticaret var ise) ticaret riski adil bir şekilde bölüşülemez çünkü piyasa
şartları nasıl değişirse değişsin başta yapılan sözleşme bağlayıcıdır.
Paranın Zaman Değeri Kavranıma Buna Bağlı Yatırım Analizlerinin Varsayımları,
Limitleri
• İlgilenilen tek amaç kazancın maksimizasyonu/maliyetin minimizasyonudur. Başka
amaçlar var ise onlar da kâr/maliyet cinsinden ifade edilebilecek şekilde
dönüştürülebilir.
• Karar verici her zaman rasyonel hareket eder.
o Karar vericinin, hesaplamalar sonucunda elde edilen en iyi seçeneği tercih
edeceği varsayılır. Bu hesaplama da maliyet/kazanç üzerinden yapılır.
• Faiz (geleceğin bilinirliği) üzerine formüle edilmiştir.
o Geleceğin belirsizliği (garanti bir faiz geliri olmaması) durumunda, formüller
büyük oranda işlevsiz kalmakta, formüller modifiye edilmek zorunda
kalınmakta veya elde edilen sonuçların güvenilirlik problemi oluşmaktadır.
o Faiz hassasiyeti olan kişi ve toplumların planlamaları için kullanmaya elverişli
değildir. Bu, formüllerin evrenselliği için önemli bir kısıttır.
 • Alternatiflerin belirlenmesi, kredi oranlarının belirlenmesi, pazar araştırması yapılması
gibi ön çalışmalar gerektirir. Bu çalışmaların sağlıklı yapılamadığı durumlarda güvenilir
sonuçlar elde edilemez.
• Finansman yöntemi olarak sadece borca dayalı finansman yöntemleri dikkate alındığı
için senaryo çeşitliliği kısıtlıdır. Bu da yöntemlerinin gündelik problemlerin çözümünde
uygulama alanını kısıtlar.
Finansman Yöntemleri
Tüm finansman yöntemleri bu bölümde işlenenlerle sınırlı olmamakla birlikte, temel olarak
sıkça karşılaşılabilecek yöntemler aşağıda özetlenmiştir.
Borca dayalı yöntemler
• Kredi (Karz): Mühendislik ekonomisinin temel aldığı finansman yöntemidir. Borç
karşılığında faiz geliri hedeflenir. İşler yolunda gittiği sürece, (ortaklığa dayalı
yöntemlere kıyasla) taraflar arasında borç taksit ödemeleri dışında bir etkileşim, hesap
verme vb. olmaması kredi kullanan tarafından tercih edilmesi yönünde önemli bir
cazibe katar. Borç veren için ise geleceğe ilişkin belirsizlikleri azalttığı ve planlama
kolaylığı sağladığı için caziptir.
o Tüketici Kredisi: Bireylerin satın almak istedikleri veya ihtiyaç duydukları mal
ve hizmetlere hemen sahip olmalarını ve gelecekte elde edecekleri geliri
önceden kullanma imkânına kavuşmalarını sağlamak amacıyla verilen faizli
borçlardır. Genellikle beklenmedik fiyat artışlarının ve enflasyonun etkisinden
korunmak güdüsü bu krediye olan talebi arttırır.
o Üretici Kredisi: Tarım, sanayi gibi üretim faaliyetlerinin finansmanının
sağlanması için verilen faizli borçlardır. Üretim faaliyetlerinde nakit akışı
düzensizliklerinden doğan aksamaları önlemek için tercih edilir.
o Sendikasyon Kredisi: Genellikle uluslararası güvenilir bankalar tarafından
verilir. Belirli prosedürleri vardır ve kredi, aracı bir banka tarafından ayarlanır.
Krediyi talep eden kurum açısından bu kredi türü, kurumun uluslararası
firmalardan meydana gelen bir konsorsiyum tarafından incelenmesini ve yüksek
miktarda finansman kullanımına hak kazanması anlamında olduğundan, prestij
ve güven unsuru olarak ifade edilmektedir.
o Tahvil: Hazinenin borçlanmak için kullandığı vadesi 1 yıldan uzun borçlanma
senetleridir. Vade sonunda sabit bir kazanç vadeder.
o Bono: Hazinenin borçlanmak için kullandığı vadesi 1 yıldan kısa borçlanma
senetleridir. Vade sonunda sabit bir kazanç vadeder.
Ortaklığa/İşbirliğine dayalı yöntemler
• Halka Arz: Şirketlerin kaynak/sermaye ihtiyacını karşılamak amacıyla hisse senetlerini
satışa çıkardığını ilan ederek çok sayıda, önceden bilinmeyen yatırımcılara çağrı ve ilan
yoluyla hissedar olma yolunu açması faaliyetidir. Halka arz işlemi, şirketlerin ve bu
şirketlerin sahip oldukları varlıkların küçük paylara bölünerek satışa çıkarılmasıdır.
Hisse senedini satın alan kişi şirketin ortağı haline gelmiş olur. Kanunla düzenlenen
yüzde limitlerine bağlı olarak senet sahipleri yönetimde söz sahibi olabilir. Hisse satışı,
sonlu süreli bir sözleşme olmadığı için uzun hisse sahipleri arasında uzun vadeli ilişkiler
oluşması demektir. Yönetsel zorluk ve anlaşmazlıklar gibi riskler barındırdığı için,
hisseleri belirli ellerde toplanması zor olacak büyük ölçekli firmalar tarafından tercih
edilir.
 • Melek yatırımcılık modeli de ortaklığa dayalı finansman modelleri arasında ele
alınabilir. Melek yatırımcılar, girişimlere genellikle hisse veya hisse senedine
çevrilebilir borç karşılığı sermaye sağlayan zengin bireydir.
• Mudaraba (Mudarebe): Emek sermaye değişimine dayalı bir ticaret yöntemidir.
Banka, müşteri ve 3. tarafların bir araya geldiği, bazı katılımcıların emek bazılarının da
sermaye ortaya koyduğu yatırım ve ortaklığa dayalı bir ticaret yöntemidir.
• Musharaka (Müşareke): "Şirk" kökünden gelir, kelime anlamı ortaklık demektir.
Emek sermaye ortalığına dayalı bir ticaret yöntemidir. Banka, müşteri ve 3. tarafların
bir araya geldiği, her katılımcının hem emek hem de sermaye ortaya koyduğu yatırım
ve ortaklığa dayalı bir ticaret yöntemidir. Kazançlar sözleşmede belirtilen oranlara göre
dağıtılır (katma değeri yüksek emek ortaya koyanın daha yüksek kar elde etmesine
olanak tanır) fakat zarar katılımcıların koyduğu sermayeye oranlanarak tahakkuk
ettirilir. Sürecin yönetiminden sorumlu taraf (bu banka da olabilir, katılımcılardan biri
de) ayrıca "yönetim ücreti" elde eder.
• Wakala (Vekale): Bir kişinin/kurumun belirli operasyonlarını yürütmek için başka
birine vekalet vermesi, işlerini ona delege etmesidir. Vekil tayin edilen, gerçekleştirdiği
operasyonlar/görevler için bir gelir elde eder.
Ticarete dayalı yöntemler
• Murabaha (Murabaha): Kar oranının müşteriye açıklandığı alım satıma dayalı bir
ticaret yöntemidir. Banka burada bir malı piyasadan alır ve müşteriye ne kadar kar
ettiğini açıklayarak satar. Bankanın aldığı ürünü müşteriye satamaması veya mal
elindeyken malın başına bir şey gelmesi gibi ticari riskler barındırır. Bu yönüyle
ülkemizdeki katılım bankalarının sağladığı Konut ve Taşıt finansmanından farklılık
gösterir. Çünkü mevcut kanun (Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde
19.4) katılım bankalarına satışa taraf olma hakkı vermediği için katılım bankaları ticari
risk almaz yalnızca finansal risk alırlar.
(https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/01/20190125-11.htm)
• Musawama (Müsaveme): Murabaha'ya benzer, vadeli satışa dayalı bir ticaret
yöntemidir. Murabaha'dan en büyük farkı müşterinin ürünü bankanın kaça aldığını ve
ne kadar kar yapacağını bilmemesidir. Bankanın kendi envanterindeki ürünleri satması
Musawama yöntemiyle satıştır. (Örneğin banka bu ürünü Istisna’a gibi bir yöntemle
kendisi üretmiş ve envanterine almış da olabilir. Bu ürünü kaça mal ettiğini müşteriyle
paylaşmadan bu satışı gerçekleştirir.)
• Istisna’a (İstisna): Türkçe karşılığı eser sözleşmesi olan, bir yapının/eserin ortaya
koyulması ve tamamlanması sürecinin finansal operasyonlarının banka/sermayedar
tarafından yürütüldüğü ve eserin/yapının yapım sürecinde harcama oldukça bankanın
peyderpey ödemek suretiyle fonladığı projelerdir. Örneğin bir kişi bankaya gelip sahibi
olduğu arsayı kat karşılığı vermek istesin. Banka anlaşmalı olduğu bir inşaat firması
üzerinden bu yapıyı inşa edip, inşaat sürecinde de harcamaları karşılar. Bina
tamamlandığında arsa sahibine anlaşılan adet daireyi verir, sözleşme sonlanır. Banka
elindeki konutları stoktan taksitle satıp (Musawama) oradan gelir elde edebilir. Proje
etap etap inşa ediliyorsa, bittikçe de satabilir.
• Salam (Selem): Miktarı, niteliği, cinsi belli olan standart mallarda paranın peşin ve
malın veresiye olduğu satış türüdür. Yani teorik olarak vadeli mal satışının tersidir.
Selem sözleşmesi şahsi itibarı önceleyen bir alışveriş türüdür. Örneğin, bir çiftçi sahibi
olduğu arazisini elden çıkarmamak veya kaybetmemek için (ipotek usulüne müracaat
etmeden) talep etmiş olduğu finansmanı selem yoluyla temin edebilir.
• Tawarruq (Teverruk): Katılım bankaların ellerinde kalan, diğer ticaret yöntemleri ile
değerlendiremedikleri varlıklarından gelir elde etmek veya müşterilerinin borçlarını
 yapılandırmak için kullandıkları, üzerinde en çok tartışma olan katılım bankacılığı
ticaret yöntemidir. Peş peşe iki adet metal alım satımı yapılarak gerçekleştirilen
karmaşık bir yöntemdir. Örneğin, araç satın aldığı için bankaya 100 bin ₺ borcu olan bir
kişi borcunu yapılandırmak için bankaya gelir. Banka piyasadan/borsadan 100 bin ₺'lik
platin alır ve bu kişiye/müşteriye taksitli olarak 120 bin ₺'ye satar. Daha sonra müşteri
bankayı vekil tayin eder ve banka bu müşterinin platinin piyasaya geri satar, elde ettiği
paradan müşterinin araba borcu olan 100 bin ₺'yi keser (eğer artarsa artanını müşteriye
geri öder). Bu noktadan sonra müşterinin araç borcu kapanmıştır fakat 120 bin ₺'lik
platin borcu vardır.
Mevcut durumda dünya genelinde ülke içindeki metal borsaları veya yine ülke içindeki
fiziki madenler üzerinden yapılmasına müsaade edilmesine karşın çoğu ülkedeki katılım
bankalarında İngiltere metal borsasında gerçekleştirilmesine izin verilmemektedir.
Gerekçe olarak ise insanların sanayi faaliyetleri için ihtiyaç duydukları metallerde sanal
ihtiyaçlar dolayısıyla fiyat dalgalanmaları oluşturması ve üreticilere mağduriyet
oluşturması öne sürülmektedir. Türkiye'de ise çok büyük bir oranda İngiltere borsası
üzerinden işlem yapılmaktadır. Tawarruq ile ilgili diğer bir tartışmalı detay, vekil tayin
edilen bankanın, kazancı olan parayı müşterinin eline vermeyip kendi borcuna
saymasıdır. O paranın malikinin banka değil müşteri olduğu ve tasarruf yetkisinin onda
olması gerektiği, dolayısıyla bu işleyişin şeri ticaret hukuku açısından uygun olmadığı
yönünde itirazlar da mevcuttur.
Kiralamaya dayalı yöntemler
• Leasing (Finansal Kiralama): Mülkiyet hakkı başlangıçta kiralayan şirkette kalmak
üzere, bir varlığın belirli bir bedel karşılığında ekonomik ömrünün tamamı ya da
tamamına yakın bir süre için kullanım hakkının kiracıya verildiği ve bu süre sonunda
varlığın sahiplik hakkının da devrinin öngörüldüğü bir finansman tekniğidir. Leasing
sözleşmelerinde vade sonunda uygulanacak satış bedeli daha sözleşme yapılırken
belirlenir.
• Ijara (İcare): Türkçe'de icar olarak yer alan bir techizat/ürün ya da taşınmazın kiraya
verilmesi suretiyle gelir elde edilmesidir. Leasing'in muadilidir. Kullanım ömrü kısıtlı
olan ürünlerin kiraya verilmesi süre ile kısıtlıdır ve kira süresinin sonunda kullanıcıya
satın alma hakkı sunulur. Leasing'den en önemli farkı sözleşmenin bitiş tarihinde ne
kadara satılacağı sözleşmenin başında belirlenmez, satış işlemi o tarihteki piyasa değeri
üzerinden yapılır.
• Sukuk (Kira Sertifikası): Fonlanmak istenen projenin fon ihtiyacına bağlı olarak proje
bedeli hisselere bölünerek satılır ve satın alan kişi, bu hisse karşılığında kira geliri elde
eder. Kira bedeli piyasa tarafından belirlenir, kira sözleşmesi sona erdiğinde de hisseler
piyasa değerinden satılır (ki Türkiye'deki uygulamadan en temel farkı budur. Türkiye'de
satış bedeli en başta belirlenir ki bu şeri hükümler açısından uygun değildir). Örneğin,
devlet havalimanı inşa etmek için sukuk yöntemini kullanacak olsun. Proje bedeli 50
milyar ₺ olsun. Bu bedeli 50 bin ₺'lik 1 milyon adet hisseye bölüp satsın. Havalimanı
inşa edilip kullanılmaya başlandığında işletici firma havaalanı için kira bedeli ödeyecek
ve bu bedel havalimanı hisselerinin sahiplerine bölüştürülecek. Dileyen hissesini piyasa
değerinden satabilir. Devlet veya piyasadaki bir aktör günde günde hisseleri piyasadan
toplayabilir.
10. Hafta - Yenileme yatırımları ve ekonomik ömür
10.1. Consider the following replacement problem. The marginal costs for the challenger are
given in Table 1. The annual expenses and market values for the defender are given in Table 2.
(MARR=10%)

Table 1. Challenger Info Table 2. Defender Info

Year Marginal Cost Year Annual Expense Market Value
1 10,000 TL 0 8,000 TL
2 7,000 TL 1 5,000 TL 6,000 TL
3 12,000 TL 2 8,000 TL 2,000 TL
4 15,000 TL 3 12,000 TL 1,000 TL

a) Compute minimum equivalent uniform annual cost (EUAC) for 2 years for the challenger.
b) What is the economic life of the challenger?
c) Compute the marginal costs for the defender for each year.
d) What is the economic life of the defender?
e) When should we replace the defender with the challenger?
10.2. Suppose the annual expenses and market values of a new asset are as follows. The initial
market value is 20,000 TL. MARR= 20%
Year Annual expense Market value
1 15,000 TL 18,000 TL
2 10,000 TL 16,000 TL
3 5,000 TL 15,000 TL
4 1,000 TL 13,000 TL

a) What is the EUAC of the new asset for 2 years?

b) Suppose the defender has the following annual expenses and market values. Current
market value is 0 TL. What is the economic life of the new asset?

Year Annual expense Market value

1 22,000 TL 0 TL
2 25,000 TL 0 TL
3 28,000 TL 0 TL

c) What are the marginal costs for years 1,2 and 3 for the defender?
d) What is the economic life of the defender?
e) When should you replace the defender by the challenger?
11. Hafta - İndeksler, enflasyonun yatırımlara etkisi ve döviz
Enflasyon: Bir ekonomide genel fiyat seviyesinin sürekli ve hissedilir derecede yükselmesi ve
paranın satın alma gücünün düşmesi veya değer kaybetmesidir.
• Enflasyonun negatif olması (yani genel fiyat seviyesinin düşüşü) durumu deflasyon
olarak isimlendirilir.
• Enflasyon her zaman hane halkının alım gücünün azalması anlamına gelmeyebilir
(Örneğin, ücret artışlarının enflasyonu yakalayabildiği durumlar). Bu ders kapsamında
“alım gücü düşüşü” ile kastedilen, aynı miktar para ile alınabilecek ürün miktarının
azalması yani “paranın alım gücünün düşmesidir”. Örneğin 100 TL ile 25 ekmek
alabiliyor iken artık 100 TL ile 20 ekmek alınabiliyor olması.
Devalüasyon: Bir para biriminin/dövizin, başka bir para birimi/döviz karşısında değer
kaybetmesi durumudur.
ÖNEMLİ NOT: Enflasyon ile ilgili işlemler yapılırken altın kural, geleceğe taşınan paraların
“i” kullanarak, geçmişe taşınan paraların “f” kullanarak taşınması gerektiğidir. Aksi durumda
işlem hatası yapma olasılığı yüksektir.
• Kafa karışıklığı yaşamamak için nakit akışı grafiği çizmek ve bu kuralı grafik üzerinde
çizerek uygulamak faydalı olacaktır.
• İşlem kolaylığı açısından, yatırım alternatiflerinin değerlendirilmesi işlemlerinde önce
“i” oranı kullanılarak yatırım periyodu sonundaki gelecek değer “F” bulunmalı, daha
sonra bu F değeri, “f” oranı kullanarak 0. Yıldaki P değerine çevrilmelidir.
o PW analizi yapılıyorsa “i” yerine “MÇVO” kullanılır.
o Birden fazla alternatifin karşılaştırılması bu elde edilen PW değerleri üzerinden
yapılır.
11.1. a) Suppose the annual inflation rate is expected to be 5% in the next 25 years and the
annual real interest rate that you can earn is 6%. If you can save 1,000 TL every year under
these conditions, how much money will you have in actual TL at the end of 25 years? What is
the real equivalent TL with respect to year 0?
b) Currently, 1 EURO=1.19 USD and 1 USD=1.60 TL. Suppose that Euro is devalued against
USD 3% annually, and USD is devalued against TL 2% annually for the following three years.
What would be the exchange rate between EURO and TL at the end of three years?
c) If the expected inflation rates for the following 6 years are as follows, what is the effective
annual inflation rate for these 6 years?
Year Inflation rate
1 3%
2 -1%
3 4%
4 2%
5 -2%
6 8%

11.2. Suppose a Japanese company is planning to set up an automotive plant in Turkey. The
cars that are produced in this plant will be sold in Europe. The planning horizon is 10 years.
The initial investment required is 25,000,000 TL and the annual profits are expected to be
2,500,000 Euros in actual amounts for 10 years. The current exchange rates are 100 Japanese
Yens =1.60 TL and 2 TL = 1 Euro. TL is expected to be devalued 2% annually against Yens
and Euro will be devalued 1% annually against TL in the following 10 years.
a) If the MARR in terms of Yens is 10%, is this a financially attractive project for the Japanese
company?
b) If the annual deflation in Japan is expected to be 0.5% in these 10 years, what is the real
equivalent of the net profit in year 10 (i.e. 2,500,000 Euros in year 10) with respect to year 0
in terms of Yens?

11.3. a) There is an opportunity in Turkey that requires 120,000 TL as initial capital investment.
The project is good for 8 years. The products will be exported to Europe. In the first year the
company expects a net profit of 10,000 Euros and this will increase 20% each year compared
to the previous year. During these 8 years, TL will be devalued against Euro 4% annually. If
the Exchange rate for now is 1 Euro =2 TLs, Determine whether this project is financially
feasible? (MARR in terms of TL=25%)
b) Suppose you would like to put some money into a savings account that is compounded semi-
annually starting year 2011 every 6 months, for 8 years. (So the first deposit is at the end of
June 2011, the second deposit is at the end of December 2011 sand so on) This account has a
nominal interest rate of 12%. The first deposit is 2,000 TL. You will increase the amount that
you deposit by 10% every time you make a deposit. The inflation rate is expected to be 15%
during these years. What is the actual amount that you will have at the end of 10 years? What
is the real-equivalent of this amount with respect to the beginning of 2011.

11.4. a) Suppose that the expected inflation rates for the years 2011 to 2014 are 5%, 4%, 2.5%
and 1.9%. What is equivalent annual inflation rate for these 4 years?
b) Suppose the current exchange rate is 2 TL = 1 EURO and 1 EURO=1.35 USD. If TL will be
devalued 2% annually against EURO and EURO will be devalued against USD 3% annually
for the next 6 years. What would be the exchange rate between TL and USD 6 years later?
c) The inflation rates for the following 5 years are expected as follows; 6%, 8%, 5%, 9%,12%.
What should be the annual combined yield (combined interest rate) in order to earn 1% annual
real interest?
12. Hafta - Amortisman ve gelir vergisinin yatırımlara etkisi: DA, ABA,
ÇABA
12.1. The following alternatives correspond to different machines to produce a certain product.
The selling price of the product is 10 TL. The effective tax rate is 50%.
Alternative 1: The initial investment cost is 100,000 TL. The useful life is 4 years. Straight
line depreciation with a final book value of 0 is applicable. The final market value is also 0.
The unit variable cost for this alternative is 7 TL. The annual maintenance cost for this
alternative is 10,000 TL for the first year and it increases by 1,000 TL every year after then.
Alternative 2: The initial investment cost is 150,000 TL The useful life is 4 years. Straight line
depreciation with a final book value of 50,000 TL is used for this alternative. At the end of the
four years the expected market value is 30,000 TL. The unit variable cost for this alternative is
6 TL. The annual maintenance cost is 13,000 TL during the planning horizon of 5 years.
What is the minimum annual production amount that will justify the second alternative if the
after tax MARR is 10%?

12.2. Determine which of the following alternatives is financially better?

Alternative 1: You purchase a model A for 120,000 TL. The useful life is 5 years. The
depreciation method is straight line with a final book value of 0. Annual maintenance cost is
10,000 TL. The final market value is 0. In order to operate this machine you need two
technicians whose current annual salary is 30,000 TL each. The annual salaries are expected to
increase 10% every year.
Alternative 2: You purchase an automatic machine, model B with a useful life of 5 years.. In
this case the initial investment is 300,000 TL. The depreciation method to be used is straight
line with a final book value of 0. On the other hand, the expected market value at the end of 5
years is 30,000 TL. You don’t need any technicians to operate this machine. The regular
maintenance cost is 8,000 TL for the first year. The regular maintenance cost increases by 500
TL every year. In addition, at the end of years 2 and 4, the machine requires additional
maintenance in the order of 20,000 TL. The tax rate is 50%. After-tax MARR=10%

12.3. Consider the following two alternatives.

Alternative A requires 100,000 TL of capital investment, all of which is depreciable, according
to straight line method with a final book value of 0. The final market value is 20,000 TL. The
net annual benefits are 35,000 TL. The project is good for 5 years.
Alternative B requires 240,000 TL of capital investment, all of which is depreciable according
to straight line method with a final book value of 0. The final market value is also 0. The net
annual benefits are 64,000 TL. The project is good for 8 years.
Assuming repeatability, tax rate of 50% and after-tax MARR of 10%, which alternative is
better?

12.4. Initial cost of a CNC machine is 600,000 TL. The annual net profit is 90,000 TL for the
first year, and it is expected to be increased 20% geometrically for the following years. The
depreciation method is determined as double decreasing balance method. The economic life of
the machine is 5 years, and the market value and book value at the end of life is 200,000 TL.
Annual inflation rate is expected as 8%, and MARR is 10%.
a) Calculate the real profitability rate before tax.
b) Calculate the real profitability rate after tax when the annual tax rate is 40%.
c) Should this machine be purchased?
13. Hafta - Risk ve belirsizlik altında yatırım analizleri
13.1. Consider the following project proposal that is good for 4 years. The net annual profit
(before tax) is 150,000 TL for the first year and 150,000 TL for the second year. The net annual
profit (before tax) is not deterministic for years 3 and 4. For both years, the net annual profit
(before tax) will be 150,000 TL with probability 0.4 and 200,000 TL with probability 0.6.
(before tax cash flow in year 3 is independent of the before tax cash flow in year 4) The initial
investment is 360,000 TL which is depreciable according to Straight Line method with a final
book value of 0. The final market value is also 0. The tax rate is 50% and after tax MARR is
15%. What is the expected value of the present worth? What is the probability that the present
worth is non-negative (non-negative means ≥0)?
13.2. Suppose you are planning to open up a small shop near the seaside which will be
operational for three months. The monthly profit has the following probability distribution.
Monthly profit (TL) Probability
5,000 0.4
10,000 0.6

a) Compute the expected value and the variance of the monthly profit.
b) If the monthly-MARR=2% and the initial investment is 10,000 TL, find the probability
distribution of the present worth. (assume that the monthly profits are independent of each
other)
c) Compute the expected value of the present worth.
d) What is the probability that the present worth exceeds 5,000 TL?

13.3. Consider the following investment opportunity that requires 20,000 TL initial capital
investment. The net profit in the first year is 10,000 TL with probability 0.3 and 15,000 with
probability 0.7. The net profit for the second year is 12,000 with probability 0,6 and 13,000
with probability 0.4. The net profits in the first and second year are independent of each other.
(MARR=20%)
a) What is the expected value of the present worth?
b) What is the variance of the present worth?
c) What is the probability that the present worth is nonnegative?

13.4. Consider the investment opportunity for 5 years that requires initial capital investment
between 40,000 TL and 50,000 TL. The market value is expected between 5,000 TL and 8,000
TL at the end of the project. The annual benefit is expected between 10,000 TL and 15,000 TL.
(MARR=10%)
a) Should this investment be made?
b) Conduct sensitivity analysis about the attractiveness of the investment. What is the critical
MARR that makes the project attractive?