1

FILIPINO 11
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Ikalawang Markahan

Pangalan: __________________________________________ Petsa: _______________

Pangkat: ___________________________________________ Ikatlong Linggo

ISAISIP

Sitwasyong Pangwika sa Telebisyon

Ang telebisyon ay itinuturing na pinakamakapangyarihang media sa

kasalukuyan, dahil sa dami ng mamamayang naaabot nito. Sa paglaganap ng cable o
satellite connection ay lalong dumami ang mga manonood hanggang sa malalayong pulo,
maging sa ibang bansa. Ang magandang balita, wikang Filipino ang nangungunang midyum
sa telebisyon sa Pilipinas.

Ang pagdami ng palabas pantelebisyon, partikular ang mga teleserye o telenobela at

mga pantanghaling programa o noontime show, tulad ng Eat Bulaga at It’s Showtime, na
sinusubaybayan ng milyon-milyong manonood, ay isa sa malaking dahilan kung bakit ang
halos lahat ng mamamayan sa bansa ay nakauunawa at  nakapagsasalita ng wikang
Filipino. 

Sitwasyong Pangwika sa Radyo at Diyaryo

Katulad ng telebisyon, Filipino rin ang nangungunang wika sa radyo. Ang halos lahat
ng mga estasyon nito sa AM at FM ay gumagamit ng Filipino at iba’t ibang barayti nito. May
mga programa rin sa FM tulad ng The Morning Rush na gumagamit ng wikang Ingles, subalit
nakararami pa rin ang gumagamit ng Filipino. 

Sa diyaryo ay Ingles ang ginagamit sa mga broadsheet; wikang Filipino naman ang sa

mga tabloid, maliban sa People’s Journal at Tempo, na nakasulat din sa wikang Ingles. Mas
tinatangkilik ng masa o ng mga karaniwang tao, tulad ng mga drayber ng bus at dyip, mga
tindera sa palengke, mga ordinaryong  manggagawa, at iba pa, dahil sa mas mura at
nakasulat ito sa wikang higit nilang  naiintindihan. Dahil dito, masasabing higit na lumawak
ang impluwensiya ng mga ito sa nakararaming Pilipino. Iyon nga lang, ang antas ng
Filipinong ginagamit sa mga tabloid ay hindi ang pormal na wikang karaniwang ginagamit sa
mga broadsheet. 

Sitwasyong Pangwika sa Pelikula

Bagamat mas maraming banyaga kaysa sa lokal na pelikula ang naipalalabas sa ating
bansa taon-taon, ang mga lokal na pelikulang gumagamit ng midyum na Filipino at mga
barayti nito ay mainit ding tinatangkilik ng mga manonood. S katunayan, sa dalawampung
nangunang pelikulang ipinalabas noong 2014, batay sa kinita, lima sa mga ito ang lokal na
kinatatampukan ng One More Chance, Starting Over Again, It Takes a Man and a Woman,
Bride for Rent, You’re My Boss, at You’re Still the One. Ang wikang ginamit sa mga ito ay
Tagalog-Ingles at iba pang barayti ng wika. 
 2

Sitwasyong Pangwika sa Iba pang Anyo ng Kulturang Popular

Flip Top. Ito’y pagtatalong oral na isinasagawa nang pa-rap. Nahahawig ito sa
Balagtasan, dahil ang mga bersong ni-ra-rap ay magkakatugma. Sa flip top naman,
hindi nakalahad o walang malinaw na paksang pagtatalunan. Kung ano lang ang
paksang sisimulan ng naunang kalahok ay ang siyang sasagutin ng kaniyang katunggali. 
Pangkaraniwan mga salitang panlalait ang ginagamit para mas makapuntos sa kalaban. 

Pick-up Lines. May mga nagsasabing ang pick-up lines ay ang makabagong

bugtong na may tanong na sinasagot, na madalas maiuugnay sa pag-ibig at iba pang
aspekto ng buhay. Sinasabing nagmula ito sa pambobola ng mga binatang nanliligaw o/at
gustong magpapansin, magpakilig, magpangiti, at magpaibig sa dalaga.

Halimbawa:

Boy: “May lahi ka bang keyboard?” 

Girl: “Bakit?” 
Boy: “Type kasi kita” 

Hugot Lines. Ang hugot lines ay tinatawag ding love lines o love quotes. Ito ay isa
pang patunay na ang wika nga ay malikhain. Hugot lines ang tawag sa mga linya ng pag-ibig
na nakakikilig o nakatutuwa, cute, cheesy, o kung minsa’y nakakainis. Karaniwang nagmula
ito sa pelikula o telebisyong nagmamarka sa puso’t isipan ng mga manonood. Sa
kasalukuyan, madalas nakagagawa rin ng sariling hugot lines ang mga tao, depende sa
kanilang damdamin o karanasan. Minsan ay nakasulat ito sa Filipino, ngunit higit na
madalas ay Tagalog-Ingles ang ginagamit sa pagpapahayag.

Halimbawa:

“Siguro kaya tayo iniiwan ng mga mahal natin dahil may darating pang ibang
mas magmamahal sa ‘tin – yung hindi tayo sasaktan at paaasahin… yung magtatama
ng lahat ng mali sa buhay natin.” 

-John Lloyd Cruz sa One More Chance 

Paunawa: Para makita mo ang kaibahan ng pick-up lines sa hugot lines, ang pick-up lines
ay kadalasang nag-aabang ng “BAKIT?” sa pinaghahatiran nito ng linya, bago niya
sabihin ang dahilan. Samantala, ang hugot lines naman ay maaaring isang pahayag lamang
na naglalahad ng kaniyang naramdaman na huhugutan niya ng isang linya sa
naalala niyang palabas na akma sa kasalukuyan niyang damdamin.

Sitwasyong Pangwika sa Text

Ang pagpapadala at pagtanggap ng SMS (Short Messaging System), na lalong kilala

sa tawag na text messaging o text, ay isang mahalagang bahagi ng komunikasyon sa ating
bansa. Katunayan, humigit-kumulang sa apat na bilyong text ang ipinadadala at natatanggap
sa ating bansa araw-araw, kaya naman tinagurian tayong Texting Capital of the World. 
 3

Sitwasyong Pangwika sa Kalakalan

Wikang Ingles ang higit na ginagamit sa mga boardroom ng malalaking kompanya at

korporasyon, lalo na sa mga pag-aari o pinamumunuan ng mga dayuhan o mga
multinational company. Ito rin ang wika sa mga Business Process Outsourcing (BPO) o ng
mga call centers, lalo na iyong mga nakabase sa Pilipinas, subalit ang pinaglilingkuran ay
mga dayuhang kostumer.

Gayonpaman, nananatiling Filipino at iba’t ibang barayti nito ang wikang ginagamit sa
mga pagawaan o production line, mga mall, mga restoran, mga pamilihan, at maging sa
direct selling. 

Sitwasyong Pangwika sa Pamahalaan

Sa bisa ng Atas Tagapagpaganap Blg. 335, s. 1988 na “nag-aatas sa lahat ng mga

kagawaran, kawanihan, opisina, ahensya at instrumentaliti ng pamahalaan na magsagawa
ng mga hakbang na kailangan para sa layuning magamit ang Filipino sa  opisyal na mga
transaksyon, komunikasyon at korespondensya,” naging mas malawak  ang paggamit ng
wika sa iba’t ibang antas at iba pang sangay ng pamahalaan.

Sitwasyong Pangwika sa Edukasyon

Sa mababang paaralan (Kindergarten hanggang Grade 3) ay unang wika (mother

tongue) ang gamit bilang wikang panturo at bilang hiwalay na asignatura. Samantala, wikang
Filipino at Ingles naman ay itinuturo bilang magkahiwalay na asignaturang pangwika. Sa mas
mataas na antas ng pag-aaral ay nananatiling bilingguwal na ginagamit. Ang wikang Ingles
ay ang midyum sa pagtuturo sa iba’t ibang asignatura.

Rehistro o Barayti ng Wikang Ginagamit sa Iba’t ibang Sitwasyon

Napag-aralan natin sa mga nagdaang aralin ang tungkol sa iba’t ibang barayti ng
wika. Ang mga barayting ito ay nagagamit sa iba’t ibang sitwasyong pangwikang ating
natalakay rito. Isa sa mga uri nito ay ang sosyolek, gayondin ang paggamit ng mga jargon o
mga terminong kaugnay ng mga trabaho o larangan. Kapag narinig ang mga terminong ito
ay matutukoy o masasabi ang larangan o sitwasyong karaniwang ginagamitan ng mga ito.

Halimbawa: 

Ang mga abogado o taong nagtatrabaho sa korte ay maipakikilala ng sumusunod na

jargon gaya ng exhibit, appeal, complainant, suspect, court, justice, at iba pang
kahalintulad nito.

Ang mga guro o mga taong konektado sa edukasyon ay maipakikilala sa sumusunod

gaya ng lesson plan, test, assessment, curriculum, textbook, at iba pang kauri nito.

KASANAYANG PAMPAGKATUTO
1. Nasusuri at naisasalang-alang ang mga lingguwistiko at kultural na pagkakaiba-
iba sa lipunang Pilipino sa mga pelikula at dulang napapanood (F11PD-IIh-88).
2. Naipapaliwanag nang pasalita ang iba’t ibang dahilan, anyo, at pamamaraan ng
paggamit ng wika sa iba’t ibang sitwasyon (F11PS-IIb-89).
 4

 SUBUKIN

Gawain 1. Anong Propesyon Ito

Panuto: Suriin ang bawat pangungusap. Tukuyin anong propesyon ang nagbibigay nang
gayong pahayag, alinsunod sa register o barayti ng wikang ginagamit sa iba’t ibang
sitwasyon. Isulat ito sa patlang bago ang tambilang.

___________ 1. Bibigyan kita ng reseta para sa sakit ng ulo mo. 

___________ 2. Light’s … camera… action! 
___________ 3. Tatakbo ako para sa mamamayang mahihirap!
___________ 4. Kontrabida ang gagampanan kong papel.
___________ 5. Rebond ba o hot oil lang?
___________ 6. Nasaan ang lesson plan mo?
___________ 7. Hinahanap po niya ang blueprint ng bahay.
___________ 8. Paano ipaliliwanag ang assets= liability + equity?
___________ 9. Hindi po ninyo ito mabibili nang walang prescription.
___________ 10. Hindi siya nakatawag kaagad sa air traffic control.

Gawain 2. Anong Kahulugan Nito

Panuto: Ibigay ng kahulugan ang sumusunod na termino/salita alinsunod sa kaniyang
larang. Isulat ang sagot sa kahon.

Termino/Salita Kahulugan 1 Kahulugan 2

1. Spaghetti (Fashion industry) (Food industry)
2. Mouse (Agrikultura) (Teknolohiya)
3. Court (Pampalakasan) (Katarungan)
4. Net (Pananalapi) (Isports)
5. Crane (Biology) (Transportasyon)
 
Gawain 3: Tanong at Sagot

1. Suriin ang sitwasyong pangwika sa text. Iugnay ito sa sarili mong karanasan. Paano
ito nakatutulong o/at nakasasama sa kalagayang pangwika ng bansa?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

2. Siyasatin ang sitwasyong pangwika sa radyo o/at telebisyon sa kasalukuyan.

Maglahad ng tatlong punto na iyong napansin at ipaliwanag ang bawat isa kung
paano ito nakatutulong o/at nakasasama sa lingguwistikong kalagayan ng bansa?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

3. Sa iyong palagay, bakit karamihan sa mga pamagat ng pelikulang Pilipino ay

nasusulat sa wikang Ingles o/at pinagsamang Filipino at Ingles? Nakatutulong ba ito
o/at nakasasama sa pagpapakilala o/at pagpapahalaga ng ating kultura? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
 5

4. Sa kasalukuyang sitwasyon ng mga kalakalan sa bansa, paano nakatutulong o/at

nakasasama ang paggamit ng hiram na wika? Maglahad ng tatlong punto at
ipaliwanag ang bawat isa.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

SANGGUNIAN

Badayos, Paquito B. et al 2010, Komunikasyon sa Akademikong

Filipino, Malabon City, Mutya Publishing House Inc.ph. 8-11 

Bernales, Rolando A. et al 2016, Komunikasyon sa Makabagong

Panahon, Malabon City, Mutya Publishing House Inc. ph. 105 

Pangilinan, Nicole Angelique Slide Share “Mga Sitwasyong

Pangwika sa Pilipinas”