You are on page 1of 40

ქონების გადასახადი

ვალერი უგულავა
ქონების გადასახადი
მუხლები საგადასახადო კოდექსში

მუხლი 200. ცნებების მნიშვნელობა ამ კარის მიზნებისათვის

მუხლი 201. ქონების გადასახადის გადამხდელი და დაბეგვრის ობიექტი

მუხლი 202. ქონებაზე გადასახადის განაკვეთი

მუხლი 203. მიწაზე ქონების გადასახადის გადამხდელი და დაბეგვრის ობიექტი

მუხლი 204. მიწაზე ქონების გადასახადის განაკვეთი

მუხლი 205. ქონების გადასახადის გამოანგარიშება და გადახდა

მუხლი 206. გადასახადისგან გათავისუფლება


ქონების გადასახადი
გადასახადის გადამხდელი

რეზიდენტი საწარმო/ორგანიზაცია

არარეზიდენტი საწარმო

ფიზიკური პირი
ქონების გადასახადი

გადასახადის გადამხდელი

ორგანიზაციად ითვლება შემდეგი წარმონაქმნები:

არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირები


საზოგადოებრივი ან რელიგიური ორგანიზაციები (გაერთიანებები)
საბიუჯეტო ორგანიზაციები.
საჯარო სამართლის იურიდიული პირები.
კორპორაციები.
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

რეზიდენტი საწარმოს ქონების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია:

მის ბალანსზე ძირითად საშუალებად ან/და საინვესტიციო


ქონებად აღრიცხული აქტივები;

დაუმონტაჟებელი მოწყობილობები;

დაუმთავრებელი მშენებლობა;

მის მიერ ლიზინგით გაცემული ქონება;


ქონების გადასახადი

ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

 სახელშეკრულებო ვალდებულების შესრულების უზრუნველყოფის


ღონისძიების ფარგლებში მიღებულ (დასაკუთრებულ) უძრავ ქონებაზე,
იახტაზე (კატარღაზე), შვეულმფრენზე, თვითმფრინავსა და სხვა
სატრანსპორტო საშუალებაზე.

 ფულადი ვალდებულების (გარდა სისხლის სამართლის და


ადმინისტრაციული წესით დაკისრებული სანქციებისა) გადახდევინების
ფარგლებში აუქციონის, პირდაპირი მიყიდვის ან სხვა წესით შეძენილ უძრავ
ქონებაზე, იახტაზე (კატარღაზე), შვეულმფრენზე, თვითმფრინავზე და სხვა
სატრანსპორტო საშუალებაზე.
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი არარეზიდენტი საწარმოებისთვის

არარეზიდენტი საწარმოს ქონების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია


საქართველოში არსებული:

ძირითადი საშუალებები ან/და საინვესტიციო ქონება;

დაუმონტაჟებელი მოწყობილობები;

დაუმთავრებელი მშენებლობა;
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

მუხლი 8. ნაწილი 31.

ძირითადი საშუალება - მატერიალური აქტივი, რომელსაც პირი იყენებს საქონლის წარმოების,

საქონლის მიწოდების/მომსახურების გაწევის, იჯარით (მათ შორის, ლიზინგით) გადაცემის ან/და

ადმინისტრაციული მიზნებისათვის და რომლის სასარგებლო გამოყენების ვადა ერთ წელზე მეტია.


ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

გადასახადის განაკვეთი

მერყეობს ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით 0-დან 1%-მდე;

დასაბეგრი ბაზა

𝑁𝑁𝑁𝑁𝑁𝑁1 - აქტივის ნარჩენი საბალანსო ღირებულება წლის დასაწყისში;

𝑵𝑵𝑵𝑵𝑵𝑵𝟏𝟏 + 𝑵𝑵𝑵𝑵𝑵𝑵𝟐𝟐 𝑁𝑁𝑁𝑁𝑁𝑁2 - აქტივის ნარჩენი საბალანსო ღირებულება წლის ბოლოს;


× 𝜶𝜶
𝟐𝟐
𝛼𝛼 - გადასახადის განაკვეთი;
თბილისში მდებარე შენობა
ნარჩენი საშუალო საბალანსო ღირებულება:
200 000 ₾

საწარმოს ბალანსზე
ბათუმში არსებული ძირითადი საშუალებები
გააჩნია შემდეგი
ნარჩენი საშუალო საბალანსო ღირებულება:
აქტივები
300 000 ₾

ავსტრიაში, ქ. ვენაში მდებარე ოფისი:


ნარჩენი საშუალო საბალანსო ღირებულება:
700 000 ₾
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

დასაბეგრი ქონების ღირებულება არის საშუალო წლიური


საბალანსო ნარჩენი ღირებულება
მაგალითი. ქონების გადასახადი დაფუძნების წელს

შპს „ავტოფართი“ დაფუძნდა 2020 წლის 20 დეკემბერს. კომპანიას 2020 წელს ოპერაციები არ განუხორციელებია, ხოლო 2021 წელს
შეიძინა შემდეგი აქტივები:

შეძენის თარიღი აქტივი ფასი (ლარი) გამოყენების ვადა


#
[Acquisition Date] [Asset] [Cost] [Useful Life]
1 1/04/2021 მსუბუქი ავტომობილი 20,000 5 წელი

2 1/04/2021 საოფისე შენობა 280,000 20 წელი

3 1/04/2021 კომპიუტერული პროგრამა 30,000 8 წელი

4 1/04/2021 სასაწყობე შენობა 70,000 20 წელი

5 1/04/2021 საბურავები 32,000 -

ასევე, კომპანიამ 1 აპრილს შპს „ქართული სალიზინგო კომპანიისაგან“ლიზინგით მიიღო სატვირთო (გამოსყიდვის უფლებით),
რომელიც ბალანსზე აისახა 40,000 ლარად.

კომპანია იყენებს ძ/ს-ებზე ცვეთის დარიცხვის წრფივ მეთოდს (Straight-line method);

სასარგებლო გამოყენების ვადის გასვლის შემდგომ თითოეული აქტივის ღირებულება ნულს გაუტოლდება; Residual Value=0

ადგილობრივი თვითმმართველობის მიერ დადგენილი ქონების გადასახადის განაკვეთი 1%-ია.

გამოიანგარიშეთ ქონების გადასახადი 2021 წლისთვის 12


ცვეთის გამოანგარიშება თითოეული აქტივისთვის: [Cost] / [Useful Life] x [Months after acq. / 12]

მაგ. მსუბუქი ავტომობილი: 20,000 / 5 x 9/12 =

შეძ. თარიღი აქტივი ფასი (ლარი) გამოყენების ვადა დაგრ. ცვეთა


# NBV*
[Acq.Date] [Asset] [Cost] [Useful Life] [Accum. Depr]
1 1/04/2021 მსუბუქი ავტომობილი 20,000 5 წელი (3,000) 17,000

2 1/04/2021 საოფისე შენობა 280,000 20 წელი (10,500) 269,500

1/04/2021 კომპიუტერული 30,000 8 წელი


3
პროგრამა
4 1/04/2021 სასაწყობე შენობა 70,000 20 წელი (2,625) 67,375

5 1/04/2021 საბურავები 32,000 - - -

*NBV - ნარჩენი საბალანსო ღირებულება 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით; [Cost]-[Accumulated Depreciation] = [Net Book Value]
ქონების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტები: 1. მსუბუქი ავტომობილი; 2. საოფისე შენობა; და 4. სასაწყობე შენობა; (სსკ მუხლი 201)

ქონების გადასახადი: (0+353,875)/2 x 1% = 1,769 ლარი;

13
მაგალითი.
პირობა იგივეა, რაც პირველ მაგალითში, მხოლოდ იმ განსხვავებით, რომ შპს დაფუძნდა 2021 წლის 31 მარტს.

შეძ. თარიღი აქტივი ფასი (ლარი) გამოყენების ვადა დაგრ. ცვეთა


# NBV*
[Acq.Date] [Asset] [Cost] [Useful Life] [Accum. Depr]
1 1/04/2021 მსუბუქი ავტომობილი 20,000 5 წელი (3,000) 17,000

2 1/04/2021 საოფისე შენობა 280,000 20 წელი (10,500) 269,500

1/04/2021 კომპიუტერული 30,000 8 წელი


3
პროგრამა
4 1/04/2021 სასაწყობე შენობა 70,000 20 წელი (2,625) 67,375

5 1/04/2021 საბურავები 32,000 - - -

სსკ მუხლი 205, ნაწ.8: თუ გადასახადის გადამხდელი საწარმო/ორგანიზაცია მხოლოდ არასრული კალენდარული წლის განმავლობაში
არსებობს, იგი ქონებაზე გადასახადს იხდის ამ პერიოდის პროპორციულად.

ქონების გადასახადი: (0+353,875)/2 x 1% x 9/12 = 1,327 ლარი;

14
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

დასაბეგრი ქონების ღირებულება არის საშუალო წლიური საბალანსო ნარჩენი


ღირებულება, რომელიც მხოლოდ უძრავი ქონების შემთხვევაში უნდა გაიზარდოს:

 2000 წლამდე მიღებულ აქტივებზე – 3-ჯერ;

 2000 წლიდან 2004 წლამდე მიღებულ აქტივებზე – 2-ჯერ;

 2004 წელს მიღებულ აქტივებზე – 1.5-ჯერ;

 იმ აქტივებზე, რომელთა მიღების შესახებ ინფორმაცია არ არსებობს, – 3-ჯერ.


ქონების გადასახადი

ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

დასაბეგრი ქონების აფასება არ ვრცელდება:

საწარმოზე, თუ იგი მის ბალანსზე რიცხულ უძრავ ქონებას გადაფასების მეთოდის გამოყენებით
აღრიცხავს და აქვს აუდიტირებული ფინანსური ანგარიშგება. ამასთანავე, აუდიტირებული
ფინანსური ანგარიშგება შეიძლება გამოყენებულ იქნეს მხოლოდ 4 წლის ვადით
ქონების გადასახადი

ქონების გადასახადი რეზიდენტი საწარმოებისთვის

საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია გადასახადის გადამხდელს (გარდა ამ მუხლის მე-2


ნაწილით გათვალისწინებული შემთხვევებისა), საგადასახადო შემოწმებისას დასაბეგრი ქონების
ღირებულება განუსაზღვროს საბაზრო ფასით. თუ დასაბეგრი ქონების საბაზრო ფასი აღემატება
მის საბალანსო ღირებულებას.

პირი ვალდებულია შესაბამისი დასაბეგრი ქონების მიმართ აღნიშნული საბაზრო ფასი


გამოიყენოს შემდგომი 3 საგადასახადო წლის განმავლობაში.
მაგალითი
01 - 01 - 20X8 31 - 12- 20X8
დასახელება დებეტი კრედიტი დებეტი კრედიტი
$’000 $’000 $’000 $’000
მოკლევადიანი აქტივები
ფული ბანკში 50 000 - 38 000 -
სავაჭრო მოთხოვნები 14 000 - 2 800 -
მარაგები 30 000 - 17 000 -
ძირითადი საშუალებები და სხვა გრძელვადიანი აქტივები
მანქანა-დანადგარები 28 000 - 22 000 -
შენობა 120 000 - 120 000 -
საოფისე ტექნიკა 35 000 - 40 000 -
ლიცენზია 30 000 30 000

ცვეთა და ამორტიზაცია
მანქანა-დანადგარების ცვეთა - 5 000 - 9 000
შენობის ცვეთა - 16 000 - 19 000
საოფისე ტექნიკის ცვეთა - 19 000 - 20 000
ლიცენზიის ამორტიზაცია 8 000 16 000
ვალდებულებები და კაპიტალი
კრედიტორული დავალიანება 77 000 44 000
საგადასახადო ვალდებულებები 28 000 18 800
საწესდებო კაპიტალი 32 000 32 000
გაუნაწილებელი მოგება 112 000 134 000
ქონების გადასახადი
ფიზიკური პირებისთვის
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი ფიზიკური პირებისთვის

ფიზიკური პირების ქონების გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია:

საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონება;

იახტები, შვეულმფრენები, თვითმფრინავები, მსუბუქი ავტომობილები

არარეზიდენტისგან ლიზინგით მიღებული ქონება

ეკ. საქმიანობის შემთხვევაში ბალანსზე არსებული ძ/ს


ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი ფიზიკური პირებისთვის

გადასახადის განაკვეთი
< 40,000 - 0%;

მერყეობს ოჯახის წლიური შემოსავლის და [40,000; 100,000] – [0.05 ; 0.2] %


ტერიტორიული ერთეულის მიხედვით
> 100,000 – [0.8 ; 1] %

დასაბეგრი ბაზა

ქონების საბაზრო ღირებულება X გადასახადის განაკვეთი


ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი ფიზიკური პირებისთვის

ფიზიკური პირის ოჯახის მიერ მიღებულ შემოსავალში შეიტანება:

ა) ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული დასაბეგრი შემოსავალი, გარდა ამ ნაწილის „დ“


ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა.

ბ) ნებისმიერი შემოსავალი, მათ შორის, სარგებელი, რომელიც დაკავშირებული არ არის


ეკონომიკურ საქმიანობასთან;

გ) დარიცხული ხელფასი.

დ) მცირე ბიზნესის სტატუსის მქონე პირისათვის:

დ.ა) სპეციალური რეჟიმით დაბეგვრას დაქვემდებარებული დასაბეგრი შემოსავლის 25 პროცენტი

დ.ბ) დასაბეგრი შემოსავალი, რომელიც არ მიეკუთვნება მცირე ბიზნესის სპეციალური რეჟიმით


დასაბეგრ შემოსავალს.
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი ფიზიკური პირებისთვის

ფიზიკური პირის ოჯახის მიერ მიღებულ შემოსავალში არ შეიტანება:

• ოჯახის წევრებისაგან მემკვიდრეობით, ჩუქებით ან განქორწინების საფუძველზე მიღებული ქონების


ღირებულება;

• ფიზიკური პირის მიერ 2 წელზე მეტი ვადით მის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინის (სახლის)
რეალიზაციით მიღებული შემოსავალი;

• ფიქსირებული გადასახადის გადამხდელისა და მიკრო ბიზნესის სტატუსის მქონე პირის მიერ


აღნიშნული ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული შემოსავალი;

შენიშვნა: საქართველოს მოქალაქე არარეზიდენტ ფიზიკურ პირთან მიმართებით შემოსავლები


განისაზღვრება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავლების მიხედვით
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი ფიზიკური პირებისთვის

ფიზიკური პირის ოჯახის მიერ მიღებულ შემოსავალში შეიტანება:

თუ ინდ. მეწარმეა თუ ინდ. მეწარმეა და აქვს მცირე ბიზნესის სტატუსი

ერთობლივი შემოსავალი
(გამოსაქვითი ხარჯი)
მიღებული შემოსავლის 25%
_____________________
დასაბეგრი შემოსავალი
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი ფიზიკური პირებისთვის
გიორგის დარიცხული
სახელფასო შემოსავალია 15
მაგალითი. ოჯახის შემოსავალი 000 ლარი

გიორგიმ 50 000 ლარად


გაყიდა ბინა, შეძენილი 20 000
გიორგი და ნინო ერთი ოჯახის ლარად, 3 წლის წინ
წევრები არიან

ნინომ 70 000 ლარად გაყიდა


ბინა, შეძენილი 30 000 ლარად,
1 წლის წინ

განსაზღვრეთ ოჯახის შემოსავალი გიორგიმ უცხოეთიდან მიიღო


ქონების გადასახადის მიზნებისთვის შემოსავალი დივიდენდის
სახით 40 000 ლარი
ქონების გადასახადი
მიწაზე
არასასოფლო- სახნავი
სამეურნეო

სათიბი
სასოფლო-
მიწა
სამეურნეო
საძოვარი

ტყის მიწები საკარმიდამო

27
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი მიწაზე

საგადასახადო წლის 1 აპრილის


მდგომარეობით მიწაზე ქონების
გადასახადი გადაიხდება

მის მფლობელობაში ან/და სარგებლობაში


სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ არსებულ, გარდაცვლილი პირის სახელზე
რეგისტრირებულ მიწის ნაკვეთზე, გარდა,
საკუთრებაში არსებულ მიწაზე მიწაზე, რომლითაც სარგებლობს ან იჯარის, ქირის, უზუფრუქტის ან სხვა
რომელსაც ფლობს; ამგვარი სახის ხელშეკრულების საფუძველზე
სარგებლობის.
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი მიწაზე

მიწაზე ქონების გადასახადის საბაზისო განაკვეთი:

სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწისთვის


X ლარი / 1 ჰა

არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწისთვის


0,24 ლარს 1 კვ.მ.

ადგილობრივი თვითმმართველობის გადაწყვეტილებით განისაზღვრება გადასახადის


განაკვეთი, რომლის ოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საბაზისო განაკვეთის 150 პროცენტს.

!მიწაზე საგადასახადო ვალდებულება განისაზღვრება საგადასახადო წლის 1


აპრილისათვის მოქმედი განაკვეთების მიხედვით!
ქონების გადასახადის გამოანგარიშება
და გადახდა
ქონების გადასახადი

საანგარიშო პერიოდი

• ქონების გადასახადის საგადასახადო პერიოდად ითვლება კალენდარული წელი.

• საწარმო/ორგანიზაცია ქონების გადასახადის დეკლარაციას შესაბამის საგადასახადო ორგანოს


წარუდგენს არა უგვიანეს კალენდარული წლის 1 აპრილისა და ამავე ვადაში იხდის ქონების გადასახადს.

• საწარმო/ორგანიზაცია მიწაზე ქონების გადასახადს იხდის არა უგვიანეს კალენდარული წლის 15


ნოემბრისა.
ქონების გადასახადი

მიმდინარე გადასახდელი

• საწარმო/ორგანიზაცია ქონებაზე გადასახადს იხდის მიმდინარე გადასახდელის სახით, გასული


საგადასახადო წლის წლიური გადასახადის ოდენობით, არა უგვიანეს საგადასახადო წლის 15 ივნისისა.

• თუ გადასახადის გადამხდელი საწარმო/ორგანიზაცია მხოლოდ არასრული კალენდარული წლის


განმავლობაში არსებობს, იგი ქონებაზე გადასახადს იხდის ამ პერიოდის პროპორციულად.
ქონების გადასახადი
საანგარიშო პერიოდი

• ფიზიკური პირი ქონების გადასახადის დეკლარაციას საგადასახადო ორგანოს წარუდგენს არა უგვიანეს
კალენდარული წლის 1 ნოემბრისა. დეკლარაციაში მონაცემები დასაბეგრი ქონების შესახებ შეიტანება
გასული საგადასახადო წლის მიხედვით, ხოლო დასაბეგრი მიწის შესახებ – მიმდინარე საგადასახადო
წლის მიხედვით.

• ფიზიკური პირი ქონებაზე და მიწაზე ქონების გადასახადს იხდის არა უგვიანეს კალენდარული წლის 15
ნოემბრისა.
ქონების გადასახადი
ქონების გადასახადი

იურიდიული პირი ფიზიკური პირი

გადასახადს იხდის ქონებაზე


(გარდა მიწისა), რომელსაც წინა წელს წინა წელს
ფლობდა

მიწაზე ქონების გადასახადის მიმდინარე წლის 1 აპრილის მიმდინარე წლის 1 აპრილის


გადამხდელია მდგომარეობით მდგომარეობით

არაუგვიანეს მიმდინარე წლის 1 არაუგვიანეს მიმდინარე წლის 1


დეკლარაციას წარადგენს
აპრილს; ნოემბერს

არაუგვიანეს ქონებაზე 1-ლ


მიწაზეც და ქონებაზეც 15
გადასახადს იხდის აპრილს;
არაუგვიანეს ნოემბერს;
მიწაზე - 15 ნოემბერს;
გადასახადისგან
გათავისუფლება
ქონების გადასახადი
გადასახადისგან გათავისუფლება

 ფიზიკური პირის დასაბეგრი ქონება (გარდა მიწისა), თუ ამ პირის ოჯახის მიერ მიმდინარე
კალენდარული წლის წინა წლის განმავლობაში მიღებული შემოსავლები არ აღემატება 40 000
ლარს;

 ორგანიზაციის ქონება, გარდა მიწისა და ეკონომიკური საქმიანობისათვის გამოყენებული


ქონებისა;

 2004 წლის 1 მარტის მდგომარეობით ფიზიკური პირის საკუთრებაში არსებული 5 ჰექტარამდე


ფართობის სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთები;
ქონების გადასახადი
გადასახადისგან გათავისუფლება

 თავისუფალ ინდუსტრიულ ზონაში არსებული ქონება;

 ბიოლოგიური აქტივი;

 საქართველოს რეზიდენტისგან ლიზინგით მიღებული ქონება;


ქონების გადასახადი
გადასახადისგან გათავისუფლება

 სამედიცინო საქმიანობისათვის გამოყენებული, სამედიცინო დაწესებულებათა საკუთრებაში


არსებული ქონება, გარდა მიწისა;

 სამედიცინო საქმიანობისათვის გამოყენებული, სამედიცინო დაწესებულებებზე დამაგრებული


მიწის ნაკვეთები.

 მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მქონე პირის საკუთრებაში


არსებული, ამავე მაღალმთიანი დასახლების ტერიტორიაზე მდებარე მიწის ნაკვეთი;

 სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი, რომლის ნაყოფიერი ფენაც სანახევროდ ან


მეტადაა დაზიანებული სტიქიის (ქარიშხლის, სეტყვის, გვალვის, წყალდიდობის, მეწყრის და სხვა)
შედეგად, რაც დასტურდება მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლობითი ორგანოს მიერ გაცემული
ცნობით;
ქონების გადასახადი
გადასახადისგან გათავისუფლება

 ბუნებრივი პარკებით, ბოტანიკური და დენდროლოგიური ბაღებით, კულტურისა და


დასვენების მუნიციპალური პარკებით, სასაფლაოებით, ზოოლოგიური ბაღებით, სკვერებით,
ხეივნებით, დაცული ტერიტორიებით, გარდა ამ ტერიტორიაზე ეკონომიკური საქმიანობისათვის
გამოყენებული ნაკვეთებისა.

 „ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილ ტერიტორიებზე


არსებული ქონება – დროებით, კონფლიქტის მოგვარებამდე და ეკონომიკური სიტუაციის
მოწესრიგებამდე.
მადლობა ყურადღებისთვის

You might also like