Professional Documents
Culture Documents
FILIPINO SA PILING
LARANG (AKADEMIK)
IKALAWANG MARKAHAN – MODYUL 5
LAKBAY-SANAYSAY
1
12
FILIPINO
Ikalawang Markahan – Modyul 5
Lakbay-Sanaysay
2
Ang isang tao ay nakakaranas ng problema at pagsubok sa buhay kaya likas
na naghahanap ng solusyon upang gumaan ang pakiramdam.Isa na dito ay ang
pumunta sa ibang lugar upang makakita ng panibagong tanawin at lumanghap ng
sariwang hangin. Upang manatili ang mga magagandang lugar na napuntahan ay
gumagamit ng kamera o kaya ay kumukuha ng bidyo upang mai-rekord ang lahat.Para
naman sa iba ito ay nagsisilbing “reward” sa sarili kapag may mga magagandang
pangyayari sa buhay. Mahilig ang isang tao na kailangan maalala muli ang mga
magagandang pangyayari sa buhay kaya maliban sa pagkuha ng larawan at bidyo,
may iba din na nagsusulat sa mga detalye habang naglalakbay.Ito ay tinatawag na
Lakbay-sanaysay. Mahalaga bang itala ang mga bagay-bagay na nakikita habang
naglalakbay? Ano-ano ba ang mga natutunan mo sa paglalakbay na nararanasan ?
Ayon kay Mar Anthony Simon dela Cruz (2016) Ang pagsulat ng lakbay-
sanaysay ay hindi katulad sa pagsulat ng isang diary”. Hindi ito simpleng pagtala ng
mga nararanasan ng limang pandama, nangangailangan ito ng malinaw na
pagkaunawa at perspektiba tungkol sa naranasan habang naglalakbay (O’Neil, 2005).
Sa modyul na ito ay tutulungan kang matiyak ang mga elemento sa pinanood na
pampaglalakbay.Nahahati ito sa tatlong aralin: Mga Elemento , Mga Hakbang at
Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay.
CS_FA11/12PD0m-o-89
LAYUNIN:
1. Nabibigyang-kahulugan ang Lakbay-Sanaysay;
2. Natutukoy ang mga elemento ng pinanood na episodyo ng isang programang
pampaglalakbay;
3. Naisa-isa ang mga hakbang sa pagsulat ng Lakbay-Sanaysay;
4. Nakasusulat ng isang Lakbay-Sanaysay batay sa sariling karanasan.
5. Napapahalagahan ang pagsulat ng Lakbay-Sanaysay sa buhay ng isang tao.
3
I.Panuto: Basahing mabuti ang bawat tanong o pahayag. Bilugan ang titik ng tamang
sagot.
1. Isang uri ng sulatin tungkol sa kung ano ang natuklasan ng manunulat tungkol sa
lugar o tao.
A. Sanaysay B. Lakbay-Sanaysay C. Maikling Kuwento D. Tula
2. Ang lakbay-sanaysay ay hindi parang __________. Hindi basta lamang isusulat
ang lahat ng nakita,nalasahan,narinig,naaamoy, naramdaman o naisip sa
paglalakbay.
A. Magasin B. Dyaryo C. Diary D.Talambuhay
3. Ano ang pinakaunang gagawin bago sumulat ng isang mahusay na lakbay-
sanaysay?
A. Magbasa tungkol sa kasaysayan at kultura ng lugar
B. Maging pamilyar sa ekonomiya, tradisyon at relihiyon ng lugar
C. Habang naglalakbay,danasin ang lahat na nasa paligid
D. Magsaliksik tungkol sa lugar na pupuntahan
4. Ang pagsulat ng lakbay-sanaysay ay hindi lamang pagtuklas at pagkilala sa lugar
na pupuntahan kundi pagtuklas at pagkilala rin sa __________.
A. Sarili B. Kapitbahay C. Dayuhan D. Kababaihan
5. Alin sa sumusunod na punto de bista ang nararapat gamitin sa pagsulat ng isang
lakbay-sanaysay?
A. Unang panauhan B.Ikalawang panauhan
C. Ikatlong panauhan D. Ikaapat na panauhan
4
Panuto: Pansinin ang magkahalong titik sa loob ng kahon at ayusin upang mabuo ang
salita o konsepto. Ibigay pagkatapos ang kahulugan ng bawat salita o konsepto
sa patlang na nakalaan.
1. KTTKNAIIA GN LNGPOU
2. KTSBRAA
3. TNBOIOE
4. BLYKAA - YNSSYAAA
Nabuong Salita/Konsepto: _______________________________________
Kahulugan : __________________________________________________
5. MTTLPIAAU
5
LAKBAY-SANAYSAY
Nabuong konsepto:
___________________________________________________________________________
II. Panuto: Basahin ang mga tanong na nasa talahanayan. Suriin kung saang
konsepto ito napabilang.Lagyan ng hugis puso ang tamang sagot.
________________________________________________________________________
6
May kakayahang maglakbay ang tao sa mga lugar na nais niyang
puntahan.Ang mga karanasan niya ay ibinabahagi sa iba’t ibang paraan maaring sa
pagsasabi sa malapit na kaibigan o kaya ay isinusulat niya ito upang mabasa at
malaman ng iba. Kapag naisulat ang naranasang paglalakbay ay tinatawag itong
Lakbay-Sanaysay. Ayon kay Mar Anthony Simon dela Cruz (2016) Sa sulating ito ay
inilalarawan ng manunulat ang lugar na napuntahan,mga taong nakasalamuha at pati
na rin ang natuklasan niya sa kanyang sarili. Nangangahulugan lamang ito na sa
paglalakbay mas nakakatulong ito upang makikilala ng mabuti ang sarili ng isang
tao.Ang mga karanasan ay magsisilbing panibagong sandata sa pagharap ng buhay.
Isa sa akademikong sulatin ang Lakbay-sanaysay. Tinatawag din itong Travel
Essay o Travelogue sa Ingles. Ayon kay Seneca, “Ang paglalakbay at pagbabago ng
kapaligiran ay nagbibigay ng bagong sigla sa isip. Mahihinuha sa kanyang sinabi na
sa paglalakbay nagsisilbi itong bagong karanasan at nagdudulot ng motibasyon sa
isang manlalakbay.
Batay naman kay Dinty W. Moore, ang Lakbay-Sanaysay ay madali lamang
dahil ang paglalakbay ay may natural na kuwentong pakurba. Ibig sabinin, madaling
maunawaan ng mambabasa dahil magsisimula ito sa pag-alis, habang naglalakbay at
hanggang matapos ang ginawang paglalakbay.
Sa pagsulat ng Lakbay-sanaysay,kailangang sagutin ng manunulat ang
sumusunod na tanong: Ano? Saan? Kailan? Sino? Bakit? At Paano?
Ayon pa rin kay Mar Anthony Simon dela Cruz (2016) Ang mga sumusunod ay
ang nararapat gawin sa pagsulat ng isang mahusay na Lakbay-Sanaysay.
7
4. Sa paglalakbay,nararapat na danasin ang nasa paligid.
5. Pwedeng gumamit ng elemento ng katha upang bigyan ng buhay ang sulatin
6. Gumamit ng unang panauhang punto de vista.
7. Pwedeng simulan ang sanaysay sa isang maikling anekdota.
8. Huwag gamitin ang mga gasgas nang paglalarawan.
9. Huwag gumamit ng mga salita o pariralang hindi mahalaga sa pang-araw-
araw na pakikipagkomunikasyon.
10. Dapat natural lamang sa pagsulat at hindi kailangang magpasikat sa mga
mambabasa.
Gabay na Tanong:
_________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Ibang Tao
Sarili
8
A. Panuto: Basahin at unawain ang ideya sa loob ng kahon.Isulat sa nakalaang
espasyo ang iyong opinyon tungkol sa iyong nabasa sa loob ng 5 pangungusap
lamang.
Pagpapaliwanag:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
9
hakbang kung paano sumulat ng isang mahusay na Lakbay sanaysay. Gawing
gabay ang rubriks sa ibaba bilang batayan sa pagbibigay ng marka.Lagyan ng
sariling pamagat.
PAMAGAT:
___________________________________________________
Krayterya 1 2 3 4 5
Hindi Hindi buong Natugunan Lumampas Sobra pang
natugunan natugunan pa nang natugunan
kaunti sa
inaasahan
A.Nilalaman o Limitado sa Hindi malinaw. May ugnayan May pokus Malinaw
ideya datos,walang Maraming ang mga ideya May pokus
tema dapat sagutin May mga Nakatutulong
May ilang tamang ang mga
detalye detalye detalye
B.Organisasyon Magulo ang Di malinaw at Maayos May malakas Malakas ang
pagkasulat walang pokus Malinaw na simala, simula,gitna at
Walang mga Gitna at wakas
transisyon wakas Malinaw ang
pokus at may
mga transisyon
10
C.Bokabularyo Di-angkop Di-konsistentNakakakuha ng Makabuluhan Mabisa at
ang ginamit sa gamit ng atensiyon ang ang mga angkop ang
na mga salita salita mga salitang ginamit na mga salitang
ginamit salita ginamit
D.Pananaw o Di-malinaw Di malinaw Malinaw ang Malinaw ang Mahusay ang
Punto de-bista ang punto kung sino ang pinatungkulang pakikipag- pagkasulat
de-bista pinatutungkulan mambabasa komunika sa kung kaya’t
Para kanino? ng akda mambabasa nakakaugnay
sa
mambabasa.
E. Hindi May ibang Gumagamit ng Madalas na Maraming iba-
Pangungusap kompleto ang kompletong payak,tambalan iba-iba ang ibang anyo ng
mga pangungusap at hugnayang anyo ng pangungusap
pangungusap Kakaunti ang pangungusap pangungusap na ginamit
Di pinag-iiba- barayti ng mga na ginamit
iba ang anyo anyo ng
ng pangungusap
pangungusap
F.Kumbensiyon Maraming May mga May ilan lang Tama ang Tama ang
maling maling baybay mali. baybay at baybay,angkop
baybay at at bahagi ng May ugnayan gamit ng mga at malikhain
bahagi ng pananalita ang mga bahagi ng ang
pananalita bahagi ng pananalita pagkasulat.
Walang pag- pananalita
uugnay ang
mga bahagi
ng pananalita
G.Pamagat Di- Maari pang Medyo Nakakatawag Lubos na
Simula makatawag ayusin nakatatawag pansin nakatatawag
wakas pansin pansin pansin
40-45 - Napakahusay!
30-39 - Mahusay!
20-29 - Konting praktis pa!
9-19 - Paghandaan at seyosohin!
(Ang rubriks na ito ay halaw sa aklat na Filipino sa Piling Larangan(Akademik) nina
Pamela C. Constantino at Galileo S. Zafra, 2016)
Iskor Sheets:
11
Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na tanong ,pahayag o sitwasyon.
Bilugan ang titik ng tamang sagot.
12
C. Bionote
D. Pictorial Essay
8. Bakit kailangang iwasan ang paggamit ng mga cliche’ o gasgas nang
paglalarawan?
A. Upang maging orihinal ang paglalarawan.
B. Upang madaling maunawaan ng mambabasa.
C. Upang magaan ang daloy ng salaysay.
D. Upang makakaugnay ang mambabasa.
9. Ang sumusunod na salita ay mahalagang malaman bago pumunta sa lugar na
ninanais puntahan maliban sa isa.
A. Tradisyon
B. Relihiyon
C. Kultura
D. Pangalan ng mga Nakatira
10. Maaring gumamit ng anekdota sa pagsisimula ng pagsulat sa isang lakbay-
sanaysay.Anong pahayag ang sumusuporta sa ideya?
A. Kailangang maipakita na may malalim at malinaw na pagkaunawa ang
naging paglalakbay.
B. Kailangang mahatak o makuha ang atensiyon ng mambabasa.
C. Kailangang iwasan ang mga pariralang may malalim na kahulugan.
D. Kailangang planuhin ang pagsusulat ng lakbay-sanaysay.
11. Ang mga sumusunod ay mga tanong na dapat isaalang-alang ng isang
manunulat ng Lakbay-Sanaysay maliban sa isa.
A. Ano?
B. Paano
C. Sino
D. Wala sa nabanggit
12. Nabanggit niya na ang Lakbay-Sanaysay ay madali lamang dahil ang
paglalakbay ay may natural na kuwentong pakurba.
A. Seneca
B. Dinty W. Moore
C. Mar Anthony Simon dela Cruz
D. Lahat ng nabanggit
13. Sa elementong ito ay tinitingnan ang katangian ng isang lugar na pinuntahan.
A. Sarili
B. Lugar
C. Ibang Tao
D. Kultura
14. Binibigyang-pansin sa elementong ito ang mga ugali ng mamamayan na
naninirahan sa lugar na pinuntahan.
A. Sarili
B. Lugar
C. Ibang Tao
D. Kultura
15. Ipinapahayag sa bahaging ito ang mga natutuklasan at nahihinuha sa
pagkatao ng isang manlalakbay.
A. Sarili
B. Lugar
C. Ibang Tao
D. Kultura
13
Karagdagang Gawain
_____________________________________________
Pamagat
Mga Natutunan:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Lakbay-sanaysay
- Ito ay isang akademikong sulatin na hindi lamang naglalarawan sa pinuntahang
lugar kundi nagbibigay ng malalim na pagkaunawa tungkol dito at tungkol sa sarili.
14
Sanaysay
-Isang sulatin na nagmula sa dalawang salita SANAY at PAGSASALAYSAY. Ito ay
panitikang tuluyan na naglalahad ng kuro-kuro, damdamin, kaisipan, saloobin,
reaksiyon at iba pa ng manunulat hinggil sa isang makabuluhan,mahalaga at
napapanahong paksa o isyu.
Punto de vista
-Tawag sa pananaw ng manunulat o tagapagsalaysay.
Rubrik
- Pamantayan sa pagmamarka
Anekdota
- Isang maikling salaysay na nakaka-aliw at nag-iiwan ng aral sa mga
mambabasa.
AKLAT
Mar Anthony Simon dela Cruz, 2016 Pagsulat sa FILIPINO sa Piling Larangan: Akademik, Diwa
Learning Systems INC,Makati City.
Pamela C. Constantino, et.al,2016 FILIPINO SA PILING LARANGAN (Akademik), Rex Bookstore
INC.Manila.
Romulo N. Peralta, et.al 2014 Panitikang Asyano( Modyul ng Mag-aaral sa Filipino), Vibal Group, Inc.,
Pasig City.
HANGUANG ELEKTRONIKO
https://www.coursehero.com/file/29756074/A2docx/
https://www.slideshare.net/sweetserenity16/lakbay-sanaysay
https://prezi.com/lop6z1ybz1du/pagsulat-ng-lakbay-sanaysay/
http://daleonglenn8.blogspot.com/2017/02/sanaysay.html
https://www.google.com/search?q=symbol+of+light+bulb&rlz=1C1GCEB_enPH904PH904&source=l
nms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwij38KBrszqAhXRMd4KHWNKBRoQ_AUoAXoECA0QAw&biw=15
17&bih=730
https://www.tagaloglang.com/halimbawa-ng-anekdota/
https://www.depedcarifugao.com/araling%20panlipunan3_q1_mod1_angmgasimbolosamapa_FINA
L07242020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/ap6_q1_mod3_mga%20mahahalagang%20kaganapan%20sa%20
panahon%20ng%20himagsikang%20pilipino_FINAL08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/Komunikasyon-at-Pananaliksik11_Q1_Module10_08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/Komunikasyon-at-Pananaliksik11_Q1_Module1_08082020.pdf
15
https://www.depedcarifugao.com/ap6_q1_mod4_ang%20kababaihan%20sa%20rebolusyong%20pili
pino_FINAL08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/filipino3_q1_mod1_paggamitngpangngalansapagsalaysay_FINAL
07102020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/Filipino2_Q1_Mod2_Magagalang-na-Pananalita-at-
Pagbati_FINAL07282020.pdf
https://www.coursehero.com/file/69173052/MTB2-Q1-mod6-Mga-Pulong-nga-Giugmad-sa-
Istoryadocx/
https://www.slideshare.net/lhoralight/k-to-12-grade-4-learners-material-in-epp-q1q4
https://www.depedcarifugao.com/araling%20panlipunan3_q1_mod1_angmgasimbolosamapa_FINA
L07242020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/ap6_q1_mod3_mga%20mahahalagang%20kaganapan%20sa%20
panahon%20ng%20himagsikang%20pilipino_FINAL08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/Komunikasyon-at-Pananaliksik11_Q1_Module10_08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/Komunikasyon-at-Pananaliksik11_Q1_Module1_08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/ap6_q1_mod4_ang%20kababaihan%20sa%20rebolusyong%20pili
pino_FINAL08082020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/filipino3_q1_mod1_paggamitngpangngalansapagsalaysay_FINAL
07102020.pdf
https://www.depedcarifugao.com/Filipino2_Q1_Mod2_Magagalang-na-Pananalita-at-
Pagbati_FINAL07282020.pdf
https://www.coursehero.com/file/p3hbs54e/Bilang-karagdagan-sa-materyal-ng-pangunahing-
teksto-makikita-ninyo-ang-kahong/
https://www.coursehero.com/file/p57qqj2j/Bilang-karagdagan-sa-materyal-ng-pangunahing-teksto-
makikita-ninyo-ang-kahong/
https://www.coursehero.com/file/69173052/MTB2-Q1-mod6-Mga-Pulong-nga-Giugmad-sa-
Istoryadocx/
https://www.coursehero.com/file/p65k65vd/Karagdagang-Gawain-Sa-bahaging-ito-may-ibibigay-sa-
iyong-panibagong-gawain/
https://brainly.ph/question/3350125
https://www.facebook.com/DepEdTayoTacurongCity/videos/595508414402449/
http://justhomeworks.com/tag/wika/
http://www.justhomeworks.com/tag/filipino/
http://justhomeworks.com/tag/wika/
http://www.justhomeworks.com/tag/filipino/
https://www.slideshare.net/pamnfayehazel/aralingpanlipunan-150221104624conversiongate01
https://www.slideshare.net/RoelDancel/4-na-makrong-kasanayan-65959478
https://quizlet.com/218441927/modyul-8-pagsulat-ng-lakbay-sanaysay-flash-cards/
http://justhomeworks.com/tag/wika/
http://www.justhomeworks.com/tag/filipino/
16
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
17