Professional Documents
Culture Documents
Panlipunan 7
Ikaapat na Markahan
LAYUNING PAMPAGKATUTO:
Nasusuri ang mga dahilan, paraan at epekto ng kolonyalismo at
imperyalismo ng mga Kanluranin sa unang yugto (ika-16 at ika-17 siglo) pagdating
nila sa Silangan at Timog-Silangang Asya.
PAUNANG PAGSUBOK
Panuto: Punan ng salita o mga salita ang mga patlang upang mabuo ang mga
pangyayaring nagbigay daan sa pananakop ng mga kanluranin. Piliin ang tamang
salita sa loob ng kahon.
1. Paglulunsad ng_________________________
2. ______________ ni Marco Polo
3. Paghahanap ng ____________ ruta ng Pangkalakalan
4. Pagbabago sa __________________
5. Paniniwala sa _____________________
ARALIN
Silangang Asya
Sa loob ng mahabang panahon ay mayroon nang ugnayan ang Silangang Asya sa
mga bansang kanluranin dahil sa mga sinaunang rutang pangkalakalan. Bunga
nito, nabatid ng mga kanluranin ang karangyaan ng mga bansa sa Silangang Asya.
Bagama’t maraming naghangad na ito ay masakop, hindi gaanong naapektuhan
ang Silangang Asya ng unang yugto ng imperyalismong kanluranin dahil na rin sa
metatag na pamahalaan ng mga bansa ditto.
Mga Bansang Nasakop ng Kanluranin
1. China at Formosa
• Sumakop – Portugal
• Mga lugar na sinakop: Daungan ng Macao sa China at Formosa
(Taiwan)
• Dahilan/Pakinabang: Paglawak ng teritoryo, pagkuha ng likas na yaman,
Palawakin ang relihiyong kristiyanismo at pakikipagkalakalan.
• Paraan ng Pananakop: Nagtatag ng mga himpilang pangkalakalan.
• Epekto ng Pananakop: Hindi masyadong naapektuhan ang bansa sa
silangang asya dahil sa metatag na pamahalaan at hindi nagtagal ay
nilisan din ng Portugal ang mga himpilan.
Timog-Silangang Asya
Sagana ang Timog-Silangang Asya sa likas na yaman. Ito ang nagging mitsa sa
paglaganap ng kolonyalismong kanluranin sa rehiyon. Sa katunayan, sa unang
yugto ng kolonyalismo sa Asya, Kalakalan ang sinasabing nakaakit sa mga
kanluranin na magtungo sa Timog-Silangang Asya. Isa sa mga lugar na ito ay ang
Spice Islands.
2. Pilipinas
• Sumakop – Espanya
• Mga lugar na sinakop: Halos kabuuan ng Luzon at Visayas at ilang
bahagi ng Mindanao.
• Dahilan/Pakinabang: Mayaman sa ginto at may mahusay na daungan
tulad ng Maynila.
• Paraan ng Pananakop: Ang paglalakbay na pinamunuan ni Miguel
Lopez de Legazpi, ang nagtagumpay na masakop ang bansa sa
pamamagitan ng pakikipagsanduguan sa mga local na pinuno,
paggamit ng dahas at pagtalaga ng mga misyonero sa
pagpapalaganap ng relihiyong Kristiyanismo.
• Epekto ng Pananakop: Pangkabuhayan: 1. Tributo- pagbabayad ng
buwis ng mga katutubo sa mga Espanyol; 2. Polo’y Servicio -
sapilitang paggawa/sapilitang pinagtatrabaho ang mga kalalakihang
edad 16 hanggang 60. 3. Monopolyo – kinokontrol ng mga Espanyol
ang kalakalan.
Pampolitika: 1. Sentralisadong Pamahalaan – itinalaga ng hari ng
Espanyol angGobernador-Heneral na pinakamataas na pinuno sa
Pilipinas at nawala sa kamay ng mga katutubo ang karapatang
pamunuan ang kanilang sariling lupain. Pinayagan silang maglinkod
sa pamahalaan subalit sa pinakamababang posisyon. 2. Ang
Simbahang Katoliko – naging makapangyarihan ang mga Espanyol na
pari at kura paroko. Pangkultura: 1. Pagpapalaganap ng
Kristiyanismo – niyakap ng mga katutubo ang Kristiyanismo. 2. Wika
at mga Pagdiriwang – natuto ang mga katutubo ng wikang Espanyol
at pagdaraos ng mga taunang pagdiriwang tulad ng piyesta ng bayan,
Santacruzan,Araw ng mga patay at Pasko, kadalasan may kaugnayan
ang pagdiriwang sa kristiyanismo.
3. Indonesia
• Sumakop – Portugal, Netherlands at England
• Mga lugar na sinakop: Ternate sa Moluccas: nasakop ng Portugal,
Amboina at Tidore sa Moluccas: inagaw ng Netherlands mula sa
Portugal. Panandaliang nakuha ng England subalit ibinalik din sa
Netherlands. Batavia(Jakarta), nasakop din ng Netherlands.
• Dahilan/Pakinabang: Mayaman sa mga pampalasa, mga sentro ng
kalakalan at maayos na daungan.
MGA PAGSASANAY
Pagsasanay 1
Panuto: Kumpletuhin ang graphic organizer sa ibaba. Isulat ang sagot sa loob ng
kahon.
PORTUGAL
M M
A G
N NETHERLAND A
KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA A
SILANGAN AT TIMOG-SILANGANG ASYA N N
A A
ENGLAND
K S
O A
P K
SPAIN O
P
Pagsasanay 2
Panuto: Punan ang mga patlang sa loob ng talata upang mabuo ang konsepto.
PAGPAPAHALAGA
Kung ikaw ay nabuhay noon, ano kaya ang maaari mong ginawa sa
pagdating ng mga mananakop? Sa Kasalukuyang panahon, kung sakali na may
mananakop na dumating sa bansa, ano ang iyong gagawin? At kung sa hinaharap
ay may darating na mananakop, paano mo ito haharapin?
Sagot:
Noon:____________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Kasalukuyan:____________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Hinaharap:______________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
PANAPOS NA PAGSUSULIT
SUSI SA PAGWAWASTO
SPAIN - PILIPINAS .4
.3 ENGLAND – MALAYSIA AT INDONESIA
.2 NETHERLANDS – MALAYSIA AT INDONESIA
PORTUGAL – MALAYSIA, INDONESIA AT CHINA .1
PAGSASANAY 1
T .5 .5 MERKANTILISMO .5 B
M .4 .4 PAGLALAYAG .4 B
M .3 .3 BAGONG .3 C
T .2 .2 PAGLALAKBAY .2 A
T .1 .1 KRUSADA .1 B
Panapos na Pagsusulit Balik- Aral Paunang Pagsubok