VietJack.

com Facebook: Học Cùng VietJack

Ngày soạn:
Ngày giảng:

TIẾT 13. CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI (TIẾP)

I. Mục tiêu bài học:
Thông qua bài học giúp học sinh hiểu được:
1.Kiến thức :
- Mối quan hệ chặt chẽ giữa các phương châm hội thoại và các tình huống
giao tiếp.
- Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại.
2.Kỹ năng :
- Lựa chọn đúng phương châm hội thoại trong q/tr g/t. Hiểu đúng nguyên
nhân của việc k tuân thủ đúng phương châm hội thoại.
3.Thái độ :
- Giáo dục ý thức vận dụng các phương châm hội thoại phù hợp với đặc
điểm của tình huống gt.
II.Chuẩn bị tài liệu, thiết bị dạy học:
1. Giáo viên : Soạn bài ,đọc tài liệu tham khảo, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ
năng.
2.Học sinh : Đọc trước bài, chuẩn bị bài.
III. Tiến trình hoạt động dạy học:
1. ổn định tổ chức:
Kiểm diện : Sĩ số 9A:
9C:
2.Kiểm tra đầu giờ:
H : Thế nào là phương châm hội thoại quan hệ, phương châm hội thoại
cách thức? Thế nào là phương châm hội thoại lịch sự ? Cho ví dụ minh hoạ?
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh.
3.Bài mới : Trong những giờ học trước, các em đã được tìm hiểu một số
phương châm hội thoại. Song chúng ta sẽ vận dụng những phương châm này
vào tình huống giao tiếp cụ thể ra sao và phương châm hội thoại có phải là
những quy định bắt buộc trong mọi tình huống giao tiếp hay không? Để lý giải
được vấn đề này, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
HĐ1.HDHS đọc - hiểu văn bản (tiếp) I. Quan hệ giữa phương châm hội thoại
HĐ1.HDHS tìm hiểu quan hệ giữa
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com Youtube: Học Cùng VietJack
VietJack.com
phương châm hội thoại với tình huống
giao tiếp :
-Yêu cầu HS đọc bài tập và x/đ y/c bt sgk.
H:Nhân vật chàng rể có tuân thủ phương
châm lịch sự không ?Vì sao ?
H:Từ đó em rút ra đợc bài học gì khi g/t?
- GV cho HS đọc ghi nhớ
Hoạt động 3. Tìm hiểu những trường
hợp không tuân thủ phương châm hội
thoại:
- Cho HS đọc tình huống b/t ở tiết trước và
x/đ y/c b/t.
H: Trong các tình huống đó, tình huống
nào nào phương châm hội thoại nào không
được tuân thủ ?
- Yêu cầu HS đọc bài tập và x/đ y/c bt sgk.
H: Câu trả lời của Ba có đáp ứng nhu
cầu thông tin đúng như An mong
muốn hay không?
H: Trong tình huống trên thì phương châm
hội thoại nào không được tuân thủ ?
H: Tại sao ng nói k tuân thủ phương châm
về lượng?
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com
Facebook: Học Cùng VietJack
với tình huống giao tiếp :
1.Bài tập:
*Nhận xét:
- Nếu trong h/c khác thì đó là l/s nhưng
trong trường hợp này thì chàng rể không
tuân thủ phương châm lịch sự vì: Cách
ứng xử này là quấy rối, gây phiền hà cho
người khác, khiến người khác tức giận.
* Kết luận : Vận dụng phương châmhội
thoại phù hợp với đặc điểm của tình
huống giao tiếp. Nói với ai? Nói khi nào?
Nói ở đâu? Nói để làm gì?).
2. Ghi nhớ: SGK/36
II.Những trường hợp không tuân thủ
phương châm hội thoại :
Bài tập :
1.Bài tập 1(37)
*Nhận xét:
- Tình huống ở phương châm hội thoại về
lượng,về chất, về q/h,về cách thức, đều
không tuân thủ các phương châm hội
thoại.Duy nhất chỉ có ở phương châm l/s
thì tình huống đó đã tuân thủ phương
châm hội thoại.
2.Bài tập 2(37)
*Nhận xét :
- Câu trả lời của Ba không đáp ứng được
nhu cầu thông tin An muốn biết.
- Không tuân thủ phương châm về lượng.
- Vì Ba không biết chính xác năm sản
xuất chiếc máy bay đó nên phải trả lời
một cách chung chung để tuân thủ phương
châm về chất.
Youtube: Học Cùng VietJack
VietJack.com Facebook: Học Cùng VietJack

3.Bài tập 3(37)

- Yêu cầu hs đọc bài tập và x/đ y/c bt sgk. *Nhận xét:
H:Khi bác sỹ nói với ng bệnh bị mắc bệnh - Bác sĩ không tuân thủ phương châmvề
hiểm nghèo thì có thể phương châm hội chất vì đó là việc làm nhân đạo cần thiết,
thoại nào sẽ k được tuân thủ? Vì sao? tránh gây sốc tâm lý người bệnh.
H: Nêu thêm 1 ình huống tương tự trong
cuộc sống?
Ví dụ: Người chiến sỹ khi không may bị
sa vào tay giặc, không thể khai báo hết sự
thật về đơn vị mình.
- Hoặc khi nhận xét về hình thức hoặc tuổi
tác của người đối thoại, ta không thể nói họ
xấu xí hay hay già trước tuổi -> không -
>không tuân thủ phương châm về chất.

H:Qua ví dụ trên, em hãy cho biết

nguyên nhân của việc không tuân
thủ phương châm hội thoại ở đây là gì ?
 Do người nói phải ưu tiên cho một
phương châm hội thoại hoặc một yêu cầu
khác khác quan trọng hơn.
- Yêu cầu HS đọc bài tập và x/đ
y/c bt sgk.
H: Người nói có tuân thủ phương châm về
lượng k khi nói: “Tiền bạc chỉ là tiền bạc”
H: Mục đích của người nói trong trường
hợp này là muốn người nghe phải hiểu
theo nghĩa nào ?
H:Từ các ví dụ bài tập em chỉ ra nguyên
nhân của việc người nói không tuân thủ
các phương châm hội thoại có thể bắt
nguồn từ đâu ?
- HS đọc ghi nhớ.
Hoạt động 4: Vận dụng làm bài tập
- Yêu càu HS đọc bài , Hướng dẫn HS làm
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com
4.Bài tập 4(37)
*Nhận xét:
- Xét về nghĩa hiển ngôn thì câu không
tuân thủ phương châm về lượng.
- Xét về nghĩa hàm ẩn thì câu có nghĩa
khuyên con người không nên chạy theo
tiền bạc mà quên đi nhiều thứ quan trọng
hơn.
- Mục đích của cách nói này là muốn
người nghe hiểu theo ý hàm ẩn
5. Ghi nhớ sgk(37)
Youtube: Học Cùng VietJack
VietJack.com Facebook: Học Cùng VietJack

bài. III.Luyện tập:

H: Câu trả lời của ông bố k tuân thủ
phương châm hội thoại nào?
- Yêu cầu hs đọc bài tập
- Hướng dẫn HS làm bài
H: Thái độ của chân, tay, tai, mắt đã vi
pham phương châm nào trong g/t? Việc k
tuân thủ phương châm hội thoại ấy có lý do
chính đáng k?
1.Bài tập1(38)
- Ông bố không tuân thủ phương châm
cách thức. Vì đứa bé 5 tuổi
chưa thể nhận biết được chữ:
“ Tuyển tập Nam Cao’’mà tìm quả bóng
ở đó.
2.Bài tập 2(38)
- Chân ,Tay ,Tai, Mắt vi phạm phương
châm lịch sự .
- Các nv đều k có lý do chính đáng.

4. Củng cố, luyện tập:

- Hệ thống nội dung bài học.
H:Giữa phương châm hội thoại và tình huống giao tiếp có quan hệ như thế nào ?
H:Nguyên nhân vì đâu có thể khiến người nói không tuân thủ phương châm hội
thoại khi giao tiếp?
5. Hướng dẫn hs về nhà:
- Học bài và xem lại các bài tập.
- Làm bài tập 1, 3, 5,Sách “Một số kiến thức…” Vi phạm phương châm về chất
(Không có bằng chứng sát thực) - Chuẩn bị tốt cho giờ viết bài Tập làm văn số 1

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com Youtube: Học Cùng VietJack