DERİNİN YAPISI VE

ELEMANTER DERİ LEZYONLAR

Dr Öğr Üyesi Gülnaz Kervancıoğlu
 Derinin yapısı
• Deri, tüm vücut yüzeyini kaplayan doğal orifislerde pembe renkli mukozayla devam
eden örtüdür,
• Vücudun en büyük organıdır,
• Vücut ağırlığının %15-20’si,
• Vücut yüzeyi 1.5-2m²,

Deri iki tabakadan oluşur;

• Epidermis tabakası ÇKYE, ektoderm
• Dermis tabakasıter yağ bezleri, kıl gibi adneksleri de barındıran, bağ dokusundan
oluşan tabakadır, mezoderm

• Dermoepidermal junktion  dermal papilla

Hipodermis deri altı bağ ve yağ dokusu, mezoderm

 Epidermis
1-Stratum germinativum (str. Bazale)
2-Str. spinozum Malpighi tabakası
3-Str. granülozum
4-Str. lusidum
5-Str. Korneum
Kalın deriStr. granülozum ve Str. lusidum çok gelişmiştir, Str.
korneum kalındır

İnce deriStr. Granülozum ve str. Lusidum az gelişmiştir,Str.

korneum incedir
 Derinin Görevleri
1-Vücut ısısının sağlanmasıpiloerektör kasların kasılması
2-Detoksikasyon
a)Ekrin ter bezi salgısı (su, üre, kreatinin, potasyum, demir tuzları)
b)Apokrin ter bezleri (amonyak, yağlar, demirli ve kromojen madd)ile salınır
3-Mikroplara karşı koruyucu mantolar
a)Asit manto pH:4,2-5,6 (ekrin bez salgısı sağlar). Apokrin bezlerin bulunduğu
bölgelerde bu asit manto bulunmaz. Koltukaltı, büklüm bölgeler mantar hast ve
piyodermitlere açıktır.
b) Lipid mantoYağ esterleri ile yüksek moleküllü alkol bu mantoyu oluşturur.
Mantarlara karşı koruyucudur
4-Güneş ışınlarına karşı koruma Melanin pigmenti
 Dermatoloji Hastasına Yaklaşım

Hasta yakınması;
-Kaşıntı (pruritus)
-Ağrı
-Hassasiyet farklılıkları (yanma, sıcaklık)
-Akıntı (sulanma)
-Estetik rahatsızlık
 Anamnez
Hastaya yaklaşım;
1-Anamnez;
-Şikayeti
-Süresi
-Başlangıcı
-Yayılımı
-Mesleği
-Alışkanlıkları
-Kullandığı ilaçlar
-Varsa daha önceki tanısı ve uygulanan
tedaviler
2-Fizik muayene
-İnspeksiyon,
-Palpasyon
3-Laboratuvar yöntemleri
 Fizik muayene
Lezyonların;
•Tipi
•Başlangıcı ve gelişimi
•Yerleşimi
•Dağılımı
•Konfigürasyonu
•Kenar özellikleri
•Sekonder değişiklikler
Hasta oda ısısında, yeterli ışıkta ve
soyunarak muayene edilir,
mahremiyete saygı gösterilir
 Laboratuvar yöntemleri
Tzank testi: Dermatolojik hastalıkların tanısında kullanılan sitoloji
testidir. Basit, hızlı, ucuz bir testtir.
Özellikle vezikülobüllöz lezyonlarda uygulanır.
Vezikülün üzeri açılıp lezyon tabanında sitolojik yayma yapılır. Giemsa ile
boyanıp bakılır.

Multinükleer dev hücreler

Yama testi:
Allerji testidir.
Çeşitli allerjen madde yerleştirilen alüminyum çanaklar bulunan plaster
(skanpor) sırt derisine yapıştırılır. 48 saat sonra çıkarılıp 30dk sonra bakılır ve
eritem(-),(-/+),(++…) bül gibi reaksiyon oluşması kontrol edilir. 72 saat sonra
tekrar kontrol edilir.
Prick testi:
Allerji testidir.
Allerjen içeren sıvı ön kol iç derisine damlatılıp üzerine çizik atılır ve sıvının deri
içine sızması sağlanır. 15 dk sonra derinin cevabı değerlendirilir.
Allerjen olarak çayır polenleri, ağaç polenleri, ev tozu akarları, küf mantarları, kedi,
köpek, koyun tüyü, besin alerjenlerinden süt, yumurta, muz, çilek, domates,
buğday unu, kakao, zeytin, şeftali, tavuk, ton balığı, latex, fıstık, portakal
solüsyonları kullanılmaktadır.
Dermoskopi
Biyopsi
PRİMER ELEMANTER DERİ LEZYONLARI
 ELAMENTER DERİ LEZYONLARI
A-PRİMER LEZYONLAR B-SEKONDER LEZYONLAR
-Makül -Krut
-Patch -Ekskoriasyon
-Papül -Erozyon
-Vezikül -Likenifikasyon
-Bül -Ülser
-Püstül -Skar
-Plak -Skuam
-Tüberkül
-Nodül-nodosite
 Makül ve Patch
-Deri ile aynı seviyede, Patch (yama);
-1 cm’den az çaplı, • 1cm üzerindeki maküler lezyonlardır
-Çevresindeki deriden sadece renk
bakımından farklı (hipo/hiperpigmente)
-Nonpalpabl lezyon
Makül çeşitleri;
a-Eritem(kızarıklık)
b-Purpura
c-Diskromik lekeler
-hiperpigmentasyon,
-depigmentasyon,
-tatuaj
Eritem; Vasküler konjesyon sonucu oluşur, lamla basınca kaybolur Enantem
• Kızamık, kızamıkçık,kızıl, enfeksiyöz rozeoller…
• Ekzantem:Enfeksiyöz hastalıklarda görülen deri eritemleri
• Enantem: Ağız içi mukozada eritem oluşması
• Telanjiektazi: Kapiller kan damarlarının yılakavi küçük ince
hatlar şeklinde görülmesi

Ekzantem

Purpura; Kanın deri içine sızması ile oluşan nokta (peteşi) veya
mercimek büyüklüğünde kırmızı-mavi lekelerdir
Hemorajik diyatez,trombopenik hast, alt ekstremite venöz
dolaşım bozukluğunda eritrosit kapillerden sızıp dermis içine
geçer ve gerçek tatuaj lekeleri bırakır
Eritem Peteşi Purpura Hiperemi Ekimoz

Hiperpigmentasyon Depigmentasyon Hipopigmentasyon

Madde birkimi
Tatuaj
Papül: Papül-plak
-Çapı 1 cm’den küçük sert solid
-Sikatris bırakmadan iyileşir
-Tek ya da plaklar şeklinde olabilir
a-Epidermik papül; Malpighi tabakasının hiperplazisi
ve dermal papillaların uzaması(hiperakantoz),
keratin artışı (hiperkeratoz), üzeri düz kirli
esmerimtrak
b-Dermik papül; Dermisteki ödemden ve/veya
iltihaptan kaynaklanır, kaşıntılıdır
c-Dermo-epidermik papül; Epidermis hipertrofik ve
dermisin üst bölgesinde hücre infiltrasyonu
mevcuttur
Verru(siğil),

Plak:
Birleşmiş papüler lezyonlardır.
liken ruber planus,likenizasyon vb…
 Vezikül
Vezikül:
-Çapı 0,5 cmden küçük,
-yuvarlak,berrak, seröz sıvı içeren
-küçük epidermik (intra veya subepidermal sıvı toplanması) kabartılardır

-Birkaç günde kurur üzeri kabuklanır

kabuk dökülünce iz bırakmaz
-Ekzema, Herpes simpleks, Zona, Şarbon vb…
-Eğer enfekte oluşursa püstüle dönüşür, eğer açılırsa
sızıntılı şeffaf veya kanlı serözite iz bırakmadan iyileşir
 Bül
Bül:
-Çapı 0,5 cmden büyük veziküllerdir ( intraepidermal veya subepidermal seröz sıvı
toplanmasıdır),
-Oldukça büyüktür
-Travmatik, güneş yanıkları, enfeksiyöz/allerjik orijinli, II.derece yanıklar,
konjenital hast (epidermolizis bülloza) vb…
-İyileşirken üzerinde krut oluşurkrut düşereritemli-esmer renkli makülgeç
kaybolur
 Püstül
Püstül:
-Cerahat içeren vezikül veya büllerdir,
-Epidermis, subepidermal alan ve
pilosebase foliküllerde lokalize olurlar
-Foliküler ve foliküler olmayan püstül
olarak iki çeşittir
Püstülün etrafı kırmızı hale ile çevrilidir,
Kuruduğunda krut(koagüle olmuş serum)
oluşurepidermik püstül sikatris
bırakmaz, dermada yerleşimli olan püstül
sikatris oluşturur
-Stafilokoksik (impetigo, akne
çeşitleri,antraks,fronkül)
-Streptokoksik püstülozlar ve
-Amikrobien( psöriasis..) püstüllü
dermatozlar mevcuttur
 Tüberkül
• Dermanın derin bölgesine yerleşmiştir
• İnfiltratif
• Yavaş seyirli
• Yıkım yapıcı lezyonlardır
• Sikatris oluştururlar
• Ülserasyon oluşturmaya çok meyillidir
• Tüberküloz (deri tbc.-lupus vulgaris)
• III.dönem sifilizde tüberküller
• Lepradaleprom denilen tüberkül
• Sarkoidoz
• Granüloma annulare
• Eozinofilik granülom
• Lenfositoma tüberküllü lezyon oluşturur
 Nodül-nodosite
Nodül: Çapı 1 cm solid lezyonlardır
Nodosite:İri hacimli nodüllerdir
-Derin hipodermiste yerleşimli
-Sert, solid yapıda
-Palpasyonla net bir şekilde hissedilir
-İyileşirken yerlerinde sikatris bırakmazlar
Eritema nodosum, pannikülitler, periarteritis nodosa…
SEKONDER ELEMANTER DERİ LEZYONLARI
 ELAMENTER DERİ LEZYONLARI
A-PRİMER LEZYONLAR B-SEKONDER LEZYONLAR
-Makül -Krut
-Patch -Ekskoriasyon
-Papül -Erozyon
-Vezikül -Likenifikasyon
-Bül -Ülser
-Püstül -Skar
-Plak -Skuam
-Tüberkül
-Nodül-nodosite
 Krut
Krut:
-Serozite, cerahat ve koagüle olmuş kandan oluşan birikinti
-Sulantılı elemanter lezyonun üzerindeki materyalin kurumasıyla oluşur
-Sert kabuktur, alttaki lezyona göre sarı-gri veya kırmızı-esmer renkli olabilirler
-Vezikül, bül, püstül içinde bulunan serözite, cerahat eksüda kuruyup kabuk
oluşturur
-Maskeledikleri lezyonu tanımak için krutun yumuşatarak kaldırılması gerekir
(sıcak ıslak pansumanlar, yağlı maddelerle bu işlem yapılır)
 Ekskoriasyon
Ekskoriasyon: Kaşıntı ile epidermisin çizilerek kalkmasıdır.
 Erozyon
Erozyon: Epidermiste yüzeyel doku kaybı
 Likenifikasyon
Likenifikasyon: Kaşıntı ile derinin kabalaşması
 Ülser
Ülser (ülserasyon) :
Epidermis ve dermisi içine
alan doku kaybı
 Yara

Yara: Kesici delici aletle deri bütünlüğünün bozulması

 Fissür
Fissür: Yırtık, çatlak
 Skar
Skar: Ülserlerin ve derin yaraların fibrozisle iyileşmesidir.
 Skuam
Skuam: Stratum korneum tabakasının gözle görülür
dökülmesidir (kepeklenme). Str. Korneumda parakeratoz
mevcuttur.
Parakeratoz:Epidermiste korneum tabakasında hücrelerin
nüvelerini kaybetmemesidir. Keratohiyalin ile infiltre olmaz ve
hücreler birbiri üzerine yığılır. Kepek olarak dökülür.
teşekkürler