KEMİK KIRIKLARI VE

OSTEOMYELİTLER
Prof.Dr.Reyhan Bayrak
İstanbul Aydın Üniversitesi
Tıp Fakültesi Patoloji AD
 Kemik Kırıkları
• Komplet-inkomplet
• Kapalı (basit)-açık (komplike)
• Deplase, parçalı, kompresyon kırığı (vertebra-
osteoporoz)
• Patolojik kırık; altta yatan organik patoloji
• Stres kırığı, sporcularda fiziksel aktivite ve
tekrarlayan yeni yük
• Yaş ağaç kırığı
2
3
4
 Kırık İyileşmesi

• Primer iyileşme: Cerrahi müdahale; plak,

vida, çivilerle.
• Sekonder iyileşme: Cerrahi müdahale
olmaksızın KALLUS ile

5
 Kallus Oluşumu
• Fraktür hematomu: 1-2. günler arası
• Fibröz kallus (prokallus): Öncü-hazırlayıcı bağ
dokusu kallusu: 2-8. günler arası
• Kıkırdak-kemik kallus: 2-4. haftalar arası;
“kıkırdak kallusu” ve enkondral ossifikasyon
meydana gelir.
• Osseöz kallus: 4-6. haftalarda

6
• Kırık alanında yırtılan kan damarları
hematoma neden olur.
• Pıhtılaşan kan kırık kemik uçları arasında fibrin
ağı oluşturur. İltihabi hücrelerin, kan damarı ve
fibroblastların göç etmesi için uygun zemin
hazırlanmış olur.
• Bu arada trombositlerden ve iltihap
hücrelerinden salınan medyatörler (PDGF,
TGF-β ve FGF) osteoprogenitör hücreleri
aktive ederler. 7
• Böylece ilk haftanın sonuna doğru hematom
organize olurken genç fibroblastik bağ dokusu
görünümünde yumuşak doku kallusu
(prokallus) oluşmuş olur.
• Daha sonra aktive osteoprogenitör hücreler
osteoblastlara dönüşür. Periosteal
osteoblastlar kortikal eksene dik olacak şekilde
ve medüller kavite içinde “woven” kemik
trabeküllerini yaparlar.

8
• Kırık çevresi yumuşak dokulardaki aktive
mezankimal hücreler, kondroblastlara
dönüşürler ve kırık çevresini sararlar.
• Yeni oluşan kıkırdak dokuları enkondral
ossifikasyona uğrayarak intramedüller ve
subperiostal reaktif “woven” kemik
trabekülleri ile kaynaşarak kıkırdak-kemik
kallusu oluşturur.
• Komplike olmamış bir kırıkta onarım ancak 2.-
3. haftalarda tamamlanır; ancak bu da henüz
yeteri kadar güçlü değildir.
9
• Böylece kırık uçları bir “kemik kallusu” ile
birleşir ve bu mineralize oldukça yeterli
sağlamlığa erişirler.
• Erken dönemde oluşan kallus dokusu özellikle
kırık uçları çok iyi uç uca yerleşmemişse
normalden fazla miktardadır.
• Sonra fiziksel olarak yük binmeyen kısımları
rezorbe olarak kemik normal şeklini alır.

10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
Kırık iyileşmesinin komplikasyonları
• Geç kaynama-kaynamama-deformite
• Psödoartroz: Tam kaynama olmazsa,
kallusun santrali kistik dejenerasyona
uğrar; sonra bu boşluk sinovyal hücreler
ile döşenir; böylece bir yalancı eklem
meydana gelmiş olur.
• Kemik nekrozu ve osteomyelit

25
OSTEONEKROZ (AVASKÜLER NEKROZ)
• Kemik iliği ve kemik trabeküllerinde iskemik
nekroz
• Epifiz-subkondral
• Metafiz-diafiz meduller kavite
– Mekanik damar kopması (kırık)
– Kortikosteroidler
– Enfeksiyon
– Tromboz-emboli
– Vaskülit
– Bağ dokusu hast.
– RT
26
• Meduller infarktta ilik dokusu ve trabeküler
kemikte nekroz olur. Kortikal kemik kollateral
dolaşımdan dolayı korunur.
• Subkondral infarktta kama-üçgen şeklinde nekroz,
üzerindeki kıkırdak canlı kalır.
• Ölü kemik; osteosit içermeyen boş kemik lakünleri
• Nekrotik adipositler
• Osteoklastlar nekrotik trabekülleri parçalar kalan
trabeküller yeni kemik yapımı için iskelet
oluşturur.

27
28
29
30
 OSTEOMYELİTLER
• Ki ve kemik dokusunun iltihabıdır.
• Hematojen yol
• Komşuluk yolu ile ; diş iltihapları
• Direkt implantasyon ; kırıklar
• En sık pyojenik bakteriler ve
mycobakteriler

31
32
 Pyojenik OM
• Pyojenik bakteriler
• %80-90 staf. Aureus (kemik matriks
komponentleri için reseptör)
• Üriner sistem enf. ve ilaç bağımlılığı olan
hastalarda E. Coli, pseudomonas, klebsiella
• Yeni doğan ; H. İnfluenza ve B grubu
streptokoklar
• Orak hücre anemisi olan hastalarda salmonella
33
• Çocuklarda sıklıkla hematojen-uzun kemik
• Erişkinde açık kırık, cerrahi, diabetik enf.
• Lokalizasyon osseoz vasküler sirkülasyon ile ilişkili
• Yenidoğan; metafizial damarlar büyüme
kıkırdağını penetre eder→epifiz-metafiz
• Çocuk; metafiz
• Erişkin; büyüme kıkırdağının kapanmasıyla
metafiz damarları epifizial damarlar ile birleşir→
epifiz ve subkondral bölge

34
35
 Morfoloji
• Akut, subakut, kronik
• Erken evrede akut inflamasyon ve hücre
ölümü, ilk 48 saat içinde kemik nekrozu oluşur
• Ölü kemik trabekülleri; sekestrum
• Haversian sistem boyunca kortekse ve periosta
yayılım; subperiosteal abse
• Ekleme yayılım; süpüratif artrit
• Yumuşak doku absesi ve sinüs traktı
36
37
38
39
• Zamanla konak yanıtı gelişir.
• Enfeksiyonun ilk haftasından sonra kronik
inflamatuar hücreler artar.
• Sitokinler → Osteoklastik kemik rezorbsiyonu
• Fibröz doku yapımı
• Periferde yeni kemik oluşumu
• Reaktif yeni kemik ölü kemik segmentini kılıf
gibi sarar; involukrum
40
41
42
• Yetersiz tedavi sonucunda akut OM
kronikleşebilir.
• Ortada bir abse çekirdeği, onun etrafında içten
dışa doğru iltihabi granülasyon dokusu ve en
dışta sklerotik kemik zonu (reaktif
osteoskleroz) bulunur.

43
44
45
46
 OM morfolojik varyantları
• Brodie absesi;
– Düşük virulanslı mo. ile oluşan subakut OM formu
– Sıklıkla kortekste reaktif kemik ile sarılı intraosseöz
abse
• Garré’nin sklerozan OM’i;
– Sıklıkla çene kemiklerini tutar
– Yoğun yeni kemik yapımı

47
48
49
 TbC Osteomyelit
• Sıklıkla aktif viseral odaktan hematojen yayılım
• Genellikle soliter
• En sık omurga (torasik-lomber vertebra)
İntervertebral diskleri destrükte ederek birkaç
vertebrayı tutabilir, yumuşak doku abseleri ob.
(Pott hast.)
• Diz, kalça

50
In tuberculous spondylitis the lumbar or lower thoracic spine is most often involved.
The disease usually begins in the anterior inferior vertebral body* and spreads beneath the anterior
(or posterior) longitudinal ligament to involve adjacent vertebral bodies, and secondarily the
intervening disc(s). Osteonecrosis and wedging of vertebral bodies causes a typical gibbus deformity.
In South Africa, Pott’s disease is the commonest cause of kyphosis in adults.

51
52
53
54
55
56
 İskelet sifilisi
• Spiroket Treponema pallidum
• Kongenital sifilis; enkondral ossifikasyon
alanları (osteokondrit) ve periost (periostit)
(semer burun, kılıç kını tibia)
• Plazma hücrelerinden zengin inflamasyon,
obliteratif endarterit, nekrotik kemik
• Erişkin; tersiyer sifilis, gomlar

57
58
59
(Periostitis)

60
61
62