CHĂM - PA VÀ PHÙ NAM
Nội dung Văn minh Chăm - pa
Giá trị lịch sử - Đặt dấu mốc quan trọng trong lịch sử
các nền văn minh cổ đại ở Việt Nam cổ
- Khẳng định bản sắc văn hoá riêng với
nền văn minh thế giới với văn hoá bản
địa -> thể hiện niềm tự hào dân tộc của
cư dân cổ đại
-> Từ nền văn hoá Sa Huỳnh (thế kỉ
XV), cư dân Chăm cổ kế thừa những
thành tựu văn minh tiêu biểu, chủ yếu
của văn minh Ấn Độ cổ đại, từ đó tạo
cơ sở cho sự tiếp biến những giá trị,
tạo nên những nét riêng trong văn hoá
của nền văn minh: Chữ viết là chữ A-
kha-ha-y-áp, về sau là A-kha-thơ-ra
hình thành trên cơ sở chữ Phạn; văn
học: thần thoại Ấn Độ kết hợp với triết
lý Bà La Môn giáo và Phật giáo, trường
ca, gia huấn ca, thơ triết lý, thơ trữ
tình,...; tôn giáo: tín ngưỡng thờ cúng tổ
tiên, phồn thực, vạn vật hữu linh, cộng
đồng Hồi giáo Chăm Bà-ni,...
Đối với Đại Việt - Làm giàu bản sắc văn hoá của người
(Việt Nam) Việt cổ và hiện đại -> văn minh Đại Việt
tiếp nhận kỹ thuật điêu khắc, tạc tượng
của người Phù Nam, hòa nhập với kĩ
thuật điêu khắc độc đáo, điêu luyện và
mang đậm tính dân tộc vốn đã sản sinh
ra kỹ thuật điêu khắc, tạc tượng độc
đáo đương thời, tách nét đẹp trong
nghệ thuật điêu khắc Đại Việt khỏi điêu
khắc Trung Hoa, khẳng định tinh thần
dân tộc, tiêu biểu có tượng Phật Quan
Âm nghìn mắt nghìn tay, 18 pho tượng
La Hán,...
Đối với thế giới - Đóng góp vào nền văn minh Đông
Nam Á những nét văn hoá độc đáo của
mình.
- Là cơ sở cho sự khẳng định bản sắc
Văn minh Phù Nam
- Thể hiện một nền văn minh phát triển
rực rỡ trên lãnh thổ Việt Nam cổ.
- Thể hiện một nền văn hoá cổ đại độc
đáo, đặc sắc và mang đậm bản sắc
văn hoá dân tộc. Trên cơ sở tiếp biến
nhiều giá trị, thành tựu văn minh tiêu
biểu từ văn minh Ấn Độ cổ đại.
-> Bộ máy nhà nước mang tính chất
của nhà nước chuyên chế cổ đại
phương Đông, đứng đầu là vua nắm cả
thần quyền và vương quyền, giúp việc
cho vua là hệ thống chính quyền.
-> Tiếp nhận chữ Phạn ở Ấn Độ, từ đó
xây dựng hệ thống chữ viết riêng để
ghi lại tiếng nói của mình.
-> Thương nghiệp được xúc tiến mạnh
mẽ, nhất là đường biển. Thương cảng
Óc Eo đã để lại dấu tích quan trọng,
sâu sắc trong lịch sử Việt Nam nói
chung và khu vực Đông Nam Bộ nói
riêng. Hoà nhập tôn giáo của Ấn Độ với
tín ngưỡng bản địa -> tạo nên tôn giáo
của riêng mình, kĩ thuật tạc tượng, điêu
khắc mang đậm phong cách Ấn Độ.
- Bổ sung thêm nhiều nét văn hoá đa
dạng, phong phú và đặc sắc, hoà nhập
với văn hoá bản địa của văn minh Đại
Việt và là cơ sở cho những nét văn hoá
giàu bản sắc của văn minh Việt Nam về
sau -> Tục mai táng của người Phù
Nam cổ vẫn được sử dụng cho đến
hiện tại như hoả táng, địa táng, điểu
táng, … và nguyên tắc phải cạo đầu,
cạo râu, mặc đồ trắng khi có người
thân mất vẫn được lưu truyền đến hiện
tại, những pho tượng thần Vis-nu, bia
đá khắc chữ, trang sức, đồ trang trí thể
hiện giá trị lịch sử sâu sắc và càng
khẳng định nét văn hoá của người Việt.
- Văn minh Phù Nam là một nền văn
minh mạnh mẽ nhất ở Đông Nam Á vào
giai đoạn đầu Công nguyên đến thế kỉ
X được truyền bá rộng rãi qua nhiều
 văn hoá dân tộc trên nhiều lĩnh vực
như chữ viết ( chữ Chăm cổ ngày nay
được cải tiến, điều chỉnh và in thành
sách cho bậc tiểu học ở Ninh Thuận),
tôn giáo có cộng đồng Chăm Bà-ni dù
không nhiều nhưng vẫn còn tồn tại ở
Đông Nam Á, kĩ thuật điêu khắc, chạm
trổ, phù điêu được truyền bá rộng rãi
các nước trong khu vực nhờ vào điều
kiện tự nhiên thuận lợi.
Đối với văn minh - Thể hiện lòng tự hào dân tộc, khẳng
hiện đại định bản sắc văn hoá của người Chăm,
Việt trên lãnh thổ Việt Nam -> góp phần
vào việc tách văn hoá của đất nước
Việt Nam ra khỏi văn hoá chung của
nhiều nước trên thế giới như Ấn Độ,
Trung Hoa; phát triển văn hoá, văn
minh ở mọi phương diện như chữ viết,
văn học, tín ngưỡng, tôn giáo và đặc
biệt là điêu khắc và kiến trúc.
- Để lại những văn hoá có tính lịch sử
sâu sắc và độc đáo, thu hút nhiều sự
tìm kiếm, tìm hiểu về văn hoá như tháp
Chăm, tháp Bà Pô-na-ga, thánh địa Mỹ
Sơn,...
- Lòng tự tôn và tự hào dân tộc -> giáo
dục em trẻ về một nền văn minh hùng
mạnh trên đất nước Việt Nam cổ, từ đó
tăng thêm tinh thần yêu nước ở mỗi
người.
nước. Có một thời kì hưng thịnh, phát
đạt, lãnh thổ đất nước đạt đến mức
cực đại đối với một nước ở Việt Nam
cổ, thu hút nhiều sự tìm hiểu về một
nền văn minh cổ hùng mạnh, truyền bá
được văn hoá bản địa của mình đến
nhiều nước trên thế giới. Phát triển
thông qua con đường Tơ lụa nên sự đa
dạng văn hoá cũng được thể hiện ở
Phù Nam, tiếp biến những thành tựu
chủ yếu từ Ấn Độ, Trung Hoa, Hy Lạp,
Ba Tư, La Mã,...
- Thể hiện lòng tự hào dân tộc, khẳng
định bản sắc văn hoá của người Phù
Nam (Đông Nam Bộ ngày nay) trên
lãnh thổ Việt Nam -> góp phần vào việc
tách văn hoá của đất nước Việt Nam ra
khỏi văn hoá chung của nhiều nước
trên thế giới như Ấn Độ, Trung Hoa;
phát triển văn hoá, văn minh ở mọi
phương diện như chữ viết, văn học, tín
ngưỡng, tôn giáo và đặc biệt là điêu
khắc và kiến trúc, những nét văn hoá
cổ truyền như chợ nổi, lễ hội cúng bà
Chúa Xứ ở An Giang,...
- Để lại những văn hoá có tính lịch sử
sâu sắc và độc đáo, thu hút nhiều sự
tìm kiếm, tìm hiểu về văn hoá như khu
di tích văn hoá Óc Eo, chùa bà Chúa
Xứ, núi Sam, núi Cấm,...
- Lòng tự tôn và tự hào dân tộc -> giáo
dục em trẻ về một nền văn minh hùng
mạnh trên đất nước Việt Nam cổ, từ đó
tăng thêm tinh thần yêu nước ở mỗi
người.