BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

VIỆN THƯƠNG MẠI & KINH TẾ QUỐC TẾ

------- -------

BÀI TẬP NHÓM

HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ

ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA CUỘC CHIẾN GIỮA NGA VÀ
UKRAINE ĐẾN KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM, ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
CHO VIỆT NAM

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: NGÔ THỊ TUYẾT MAI

THÀNH VIÊN THỰC HIỆN:

Nguyễn Thị Ngọc Khuyên 11217441
Trần Thị Thu Hà 11217432
Đặng Tuyết Nga 11217453
Thân Hoài Linh 11217436
Nguyễn Vân Anh 11217415
Bùi Vân Anh 11217510
Hà Nội, 2023
 MỤC LỤC
NỘI DUNG .................................................................................................................................................... 3

I.Tổng quan ................................................................................................................................................... 3

a, Bản chất .................................................................................................................................................. 3

b, Nguyên nhân: ........................................................................................................................................ 3

Về phía Nga .......................................................................................................................................3

Về phía Mỹ và phương Tây ...............................................................................................................3

Về phía Trung Quốc .......................................................................................................................... 3

c. Diễn biến chính .......................................................................................................................................3

II. Ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga. .......................................................................................................... 4

1. Ảnh hưởng đến nền kinh tế thế giới. ...................................................................................................... 4

1.1, Tốc độ tăng trưởng kinh tế suy giảm. ..............................................................................................4

1.2. Thâm hụt ngân sách, nợ công và lạm phát gia tăng ...................................................................... 14

1.3. Gián đoạn thương mại và chuỗi cung ứng sản xuất ...................................................................... 14

1.4. Khủng hoảng năng lượng và gia tăng biến đổi khí hậu .................................................................15

1.5. Cơ cấu tài chính, tiền tệ thế giới sẽ có những biến đổi mang tính bước ngoặt ............................. 15

2. Ảnh hưởng của chiến tranh Nga-Ukraine tới Việt Nam .......................................................................16

2.1.Mối quan hệ quốc tế giữa Việt Nam và Nga - Ukraine. .................................................................16

2.2. Ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga-Ukraine đối với nền kinh tế Việt Nam. ................................ 18

III. Giải pháp cho Việt Nam ........................................................................................................................ 21

2
 NỘI DUNG

I.Tổng quan
a, Bảnichất: bắt nguồnitừ sau khi kếtithúc Chiếnitranh lạnh đến nay, gần hơn là nămi2014 khi
Nga sápinhập bán đảo Crimea, tiếpitheo làimột sốibấtiổn ở khu vựciDonbass, phíaiđông của
Ukraine -inơi cóihaiinước Cộngihòa tự xưng là Donetsk và Luhansk.
b, Nguyên nhân:
 Về phía Nga: MỹIvàicác nước phương Tây luôniđối xử khôngicông bằng vớiiNga dưới
nhiều cáchithức, việc Ukraineicó chính sáchithân phươngiTây và giainhập khối NATO
sẽikhiến sứcimạnh và khôngigian của Nga ngàyicàng bị thu hẹp, thậmichí đe dọa sựitồn
tại của Nga với tư cách là một cường quốc.
 Về phía Mỹ và phương Tây: Từ sau Chiếnitranh lạnh, NATOiluôn xem Ngailà mối
đeidọa anininhisố một, còn Mỹ coi Nga và TrungiQuốc là nhữngi“đối thủ cạnh tranh
chiến lược” trực tiếp.iMỹ có mục tiêu chiếnilược là duyitrì vai trò lãnhiđạoitoànicầu và
mộtitrật tựithế giớiicó lợiicho Mỹ, kiềmisoátivà không đểiNga nổiilên và tháchithức vị
thế của mình.iNhiều thông tinicho rằng, Mỹ vàiphương Tây đãithực hiện cuộcichiến
tranhithôngitin, đẩy thêmicăngithẳng giữa Nga vớiiUkraine => lôiokéo cácinước cóoxu
hướng thân Nga dựa hẳn vào Mỹ và phương Tây… Trong trườngihợp trước áp
lựcimạnh mẽ củaicộng đồng quốc tế,iNga chủ động giảm căng thẳng, giúp Mỹ
tạoidựng được lòngitin vớiivai trò hòa giải xungđột và Nga phải nhượng bộ Mỹ trong
giảiiquyết các vấniđề quốcitế khác,onhất là vấn đề “chảo lửa”iTrung Đông.
 Về phía Trung Quốc: TrungiQuốc tuyên bố “ nguyên tắc trungilập”, ủng hộochủ quyền
của Ukraineinhưng vẫn tiếpitục giữ vững mối quan hệ kinh tế và thương mại với Nga
vì Nga vàiTrungoQuốc đều có mục tiêuilà đối phó vớiiMỹ và điều chỉnhilại trậtitựothế
giới.
c. Diễn biến chính: 3 giaiiđoạn chính:

3
  Chiếm đóng Crimea (2014):ollực lượngiquân độiikhôngpđịnh danh củapNga
chiếmiđóng bánpđảo Crimea củapUkraina (Nga tặng Crimeaicho Ukrainepsau khi
LiêniXô tanirã).
 Xung đột ở miền đông Ukraine (2014 - hiện nay):iCrimea bị chiếmiđóng, cácilực
lượngolyikhai ủngihộ Nga tiếnohành chiếmiđóng các vùngiđất ởiđôngoUkraine.
 Chiến dịch phản công Donbass:ikéo dàii9 tháng, bắt đầuivàoo7/ 2020, quân đội
Ukraineitiếnohành mộtichiến dịchiphản côngitại phíaiđông của DonetskovàiLuhansk để
giànhilạiiquyền kiểmisoát các khu vực đã bị chiếmiđóng.
II. Ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga.
1. Ảnhihưởng đến nền kinh tế thếogiới.
1.1, Tốc độ tăng trưởng kinh tế suy giảm.
Hoạt độngikinh tếotoàn cầu đang trải qua mộticuộc suyithoái trênidiệnirộng vàimạnhihơn dự
kiến, vớiilạm phát cao hơnimức từng thấyitrong vài thậpikỷ.
Tăng trưởng toànicầu từ 6,0% nămi2021oxuống 3,4% nămi2022 vàoo2,9% nămi2023 và
dựiđoán tăng trở lạii3.1%onăm 2024.

4
https://www.imf.org/en/Publications/WEO

weforum.org, imf global growth forecast inflation cool s-inflation

1.1.1. Nga

Tổng quan: Năm 2021,oNga là nền kinh tế đứng thứ 11 trên thế giới về GDP

5
Tính đến cuối tháng 10-2021,ôtỷ lệ lạm phát của Nga lào7,5%.

https://oec.world/en/profile/country/rus

Khi chiến tranh diễn ra tới nay:

IIFidự đoán GDPicủa Nga sẽ giảm 15% vào năm 2022, nhưng trên thực tế nền kinhitế
Ngaichỉ giảmi2,2% trong nămi2022.

vov,gov, sau hơn một năm trừng phạt Nga và nhìn lại mục đích của Phương Tây

Sảnolượng khí đốt của Ngaotrong năm 2022 giảm 12% so vớionăm trước, còn xuất khẩu giảm
25%.

vtv.vn, nền kinh tế tăng trưởng âm của Nga 2022

Số liệu tăng trưởng kinh tế Nga qua các năm:

6
7
8
Nguồn ba biểu đồ

Ngân hàngiTrung ươngiNga đã chặniđược một cuộc khủngihoảng tiềnitệibằngiviệcikiểm soát

vốninghiêm ngặtivà mạnhitay tăng lãi suấtilên 20%.

Đầu 2023,ikhoảnithâm hụtingân sáchicủa Nga lài1.761itỷiRúp, chiitiêuităng 59%iso vớiicùng

kỳinămitrướcitrong khi thuingânisáchigiảmi35%.

9
Nguồn: statista.

1.1.2. Châu Âu

Tốc độ tăngitrưởngikinh tếicủa Eurozone vẫn tăngitrung bìnhikhoảngi3,2% và 3,3%iđốiivới

toàn bộ EU nóiichung.

10
Tuy nhiên,ivào nửaicuối 2022, Eurozone bắt đầuikhó khănihơn. Táciđộngitừicuộc xungiđột
Nga -iUkraine,inhưigiá năngilượngităngicao, sứcimuaicủaicácihộ giaiđìnhigiảmisút,ichiiphí
sinhihoạtităng,ithươngimạiitoànicầu chậmilại và các điềuikiện tàiichínhithắt chặt hơniđã
khiếnicáciquốcigiairơiivàoisuyithoái.iEUibịiảnhihưởnginhiều nhất,idoivịitrí địailý gầnikhu
vực xungiđộtivàiphụithuộcinặnginề vàoinhập khẩuikhíiđốt từ Nga.iDoivậy, bước sangiquý III-
2022,iEUiđãiphải thắtichặtitàiichínhihơnitrong bốiicảnh biếniđộng chínhitrịikéo dài, phứcitạp.
Trong phânikhúc tráiiphiếuichínhiphủ,ilợi suất dàiihạn tăng hơn khi các ngân hàngitrungiương
tăngicườngithắtichặtichínhisách tiềnitệiđểiđốiiphóivớiilạmiphátigiaităng.iKhông chỉ vậy,iđồng
euroitiếpitục trượtigiáisoivới hầu hết cáciloại tiền tệ,iđặcibiệt làisoivớiiđồng USD.iNhìn chung,
đồngieuroigiảmigiáilàm tăng thêm ápilực lạm phát,iđặc biệtilà doigiáinhậpikhẩuicaoihơn.

1.1.3. Mỹ

11
12
13
https://etime.danviet.vn/nguy-co-suy-thoai-kinh-te-my-tang-len-theo-ty-le-lam-phat-
20220724081247834.htm

1.2. Thâm hụt ngân sách, nợ công và lạm phát gia tăng

MỹivàicácinướciphươngiTâyităngicườngiviệnitrợivũikhí,itrangithiếtibịiquânisựichoi
Ukraineikhiến chi tiêuiquốc phòngicủa cácinướcinàyităngivọt.
=> Nguyên nhânilớn dẫniđến nợicông.

https://www.cfr.org/article/how-much-aid-has-us-sent-ukraine-here-are-six-charts
1.3. Giániđoạn thương mại vàichuỗi cung ứng sản xuất
 Gián đoạn thương mại

Vận tải biển và hàng không gián đoạn

14
Về hàng không: EU và Mỹ ra hàng chụcilệnh trừng phạt lên vận tải hàngikhông của Nga.
=> nhiều chuyến bay phải đi đường vòng.iCùng với giá nhiên liệu tăng, nhiều quốc gia
đẩy chi phí vận tải hàng không tăng đỉnh điểm.
Với vận tải biển: Anh và Canadaiđóng cảng với tàu Nga và EU cũng xem xét các biện
pháp tương tự. MSC, Maersk, CMA CGM là 3 hãng tàu lớn nhất thế giới tạm dừng vận
chuyển hàng hóa đến và đi từ Nga.

 Chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy

Ngành sản xuất ô tô hạn chế sản xuất
Nga và Ukraine cung cấp cho thế giới nguồn palladium và bạch kim,… rất lớn choiĐức,
Áo, Anh,…=> Nhiều nhà sản xuấtiô tô trong tình trạng thiếu hụt một số nguyên vật liệu
quan trọng.
Ngànhisản xuất phụ tùng điện tử thiếu hụt nguyên liệu
Sản xuất chip bán dẫn cũng bị đình trệ. Ngành sản xuất hệ thống dây điện cũng bị ảnh
hưởng không ít. Bởi dùiUkraine là nhà cung cấp hệ thống dây điện ô tô lớn trên thế giới.

Đối với an ninh lương thực: Hơn một nửa tổng kim ngạch nhập khẩuilúa mì của 36iquốc
gia được nhậpitừ hai quốc giainày. Giá lươngithực thế giới vàoitháng 3/2022icaoihơn một
phầnibaiso với năm 2021.i20%ikim ngạchixuất khẩu phânibón khoángichất được nhập từ
Nga =>ikhi có sự gián đoạninguồn cung từ cácinước nàyithì sẽ ảnh hưởngikhông nhỏiđến
năngisuấtinông nghiệpiở nhiềuiquốcigia.
1.4. Khủng hoảng năng lượng và gia tăng biến đổiikhíihậu

ChâuiÂu phụithuộc nhiều vào khíiđốt tựinhiên của Nga (40%). Giáikhí đốtităng cao,
mộtisố quốc giaiphải đốt nhiều than hơnidẫn đến ô nhiểm môiitrường, trongikhi những
quốc gia kháciphải chịu cảnhikhan hiếm nhiêniliệu và mất điện kéoidài.
1.5. Cơicấu tài chính,itiền tệithế giới sẽ có nhữngibiến đổi mang tínhibước ngoặt

Ngày 26/02/2022, Nga bịicho ra khỏi hệ thống thanhitoán toàn cầui(SWIFT),

baoigồmiviệc hạnichế khảinăng hỗ trợ đồngiRouble củaiNgân hàngiTrung ương Nga.
15
Bên cạnh đó,iMỹ và phươngiTây đã đóng băngitài sản hợpipháp và nguồnitài chínhicủa
Nga ởiquốc gia họ.iCác quốc giaiREPO đã đóng băng thành công 58 tỷ USD của người
Nga, đặcibiệt làithu giữ hoặc đóngibăng bất động sản xaixỉ.
2. Ảnh hưởng của chiếnitranh Nga-Ukraine tới Việt Nam
2.1.Mốiiquan hệiquốc tế giữa Việt Nam và Nga -iUkraine.
 Với Ukraine:

 Với Nga:

16
17
2.2. Ảnhihưởng của cuộcixung đột Nga-Ukraine đốiivới nền kinhitế ViệtiNam.
 Thách thức.
Việt Nam đang trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế nên cũng không thểitránh
khỏiinhững ảnh hưởngitừ cuộc xung đột này. Mặcidù không lớn song vẫn có những
rủi ro gián tiếp.
Cả Nga vàiUkraine đều là những bạn hàng quan trọng và lâu đời của Việt Nam.
=> Sự đứt gãyichuỗi cungiứng sẽ táciđộng đến những thịitrường liêniđới, gồmi
giao dịchithanhitoán với các doanhinghiệp. Nhiều doanhinghiệp xuấtinhậpikhẩu của
Việt Nam đãibị ngừng trệiđơnihàng, đứtigãy nguồn cung nguyênivật liệu, chậmitrễ
trong cácibiện phápithanhitoán.
a, Sản xuất nônginghiệp gặpinhiều khóikhăn.
Nga là nhàixuất khẩu phân bón hàng đầu trênithế giới,iđặc biệt là Urêivà Kali.
Từikhi cuộc chiếnidiễn ra, cổiphiếu hàng phân bóniViệtiNam tăngimạnh=> giá hàngi
hóa nônginghiệp tăngilên.
Nhiều hàng xuất khẩu nước ta không thể đưa vào Nga, Ukraine và một số quốc
gia Đông Âu. Giá phân bón nói chung đã tăng lên 10 - 20% (tháng 02/2022), ảnh
hưởng không ít đến nông nghiệp Việt Nam.
b, Chuỗi cung ứng nguyêninhiên liệu phục vụ cho sản xuất bị đình trệ

18
 NgaivàiUkraineicung cấp số lượng Niken, neon, … lớn để sản xuất các mặt hàng
điện tử. Tuy Việt Namikhẩuitrựcitiếpitừihaiiquốcigiainàyinhưngilạiimuaivềitừ Hàn,
Nhật, Đài Loan khoảng 17,6% tổngikim ngạchinhập khẩu nămi2021 (khoảng 59 tỷ
USD). Khi gặp khó khắn về nguồn cungiphục vụ sản xuất, Việt Nam sẽ đẩy giá hàng
hóa tăng lên.
c, Giá dầu cao khiến chi phí hậu cần và vận chuyển tăng.
Việt Nam nhập khẩuiròng các sản phẩm dầu gần 6 tỷiUSD/ năm (2017 - 2021).
Cuộc chiến là nguyên nhân gây tăng giá dầu mỏ, khí đốt:
 Giá trịinhậpikhẩu ròng tăng khiến chi phíivận chuyển tăng=> cácidoanh nghiệp
nhập khẩu đầu vào củainước ta chuyển sang tìm các nhà cung ứng khác từ Úc,
Nam Mỹ và châuiPhi.
 Nhiều hãng tàu không nhận vận chuyển hàng hóa từ Việt Namiđi Nga. Việc giá
vận tải liênitục tăng cùngisự chậm trễ trong vận chuyểnidễigây ảnh hưởng xấu đến
thương mại. Hơn nữa,icấm vận hàng không khiến các hãng bay phải đi đường
vòng khiến chi phí hậu cần Logisticsităng cao.
d, Giá cả tăng cao gây áp lực lạm phát.
Nhiều nguyên liệu đầuivào tăng khiến chiiphí sản xuất tăng theo,igây áp lực lên
lạm phát Việt Nam.

19
 https://consosukien.vn/viet-nam-kiem-soat-thanh-cong-lam-phat-6-thang-dau-nam-
2022.htm
 Việt Namiđáp ứng 70 - 80% cho xăng dầu nội địa.iGiá xăng dầu thế giới tăng thì
giá xăng dầu trong nước tăng.=> chi phí bị đội lên.
 Việt Nam là một trong nhiềuiquốc gia phải điều chỉnhichính sách tiền tệ. Trong khi
Việt Nam đang thiết lập gói kích thích, phục hồi kinh tế với quy mô lớn
(~350.000 tỷ VND). => Rủi ro lạm phát càng tăng.
 Cơ hội.
Việt Nam hiện đã ký kếtiđược 15 FTA, 2 FTA đang đàm phán => cần tận dụng
các FTA đã ký kết.
a, Cơ hội đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Mỹ và các nướciEU cấm vận hàng hóa Nga nên họ cần có nguồn cung để thay thế.
=> ViệtiNamicóithểithúciđẩyithamigiaivào thịitrường EUiở một số lĩnh vực (nông
phẩm, lương thực). Việt Nam cần tận dụng hết hạn ngạch xuất khẩu lúa gạo 80.000
tấn/nămisangiEUivớiimứcithuếi0%itheoiEVFTA.iNămi2021,iViệtiNamichỉimớiixuất
i60.000itấnilúaigạoisangithịitrường EU.

20
 Doanhinghiệp ViệtiNamicóicơihộiichuyển đổi,itìm kiếm các thịitrường mới. ViệtiNam
nhậpikhẩu nhiều từiNga các mặtihànginhư lúa mì,ingô, đâyicũng là những mặt hàngimà
Mỹisảnixuất nhiều.iDoiđó, ViệtiNam có thể chuyểnihướng nhậpikhẩu các mặtihàng này
từ thịitrường Mỹ.
b, Tạo điều kiện gia tăngiquan hệ kinh tế với Nga.
Cuộc chiến khiếnidoanh nghiệp EU rời bỏikinh doanh tại Nga đểichuyển đến nơi có
chínhi sách tốt vàichính trị ổniđịnh.
=> Việt Nam được đánh giá có nềnichính trị ổn định,ităng trưởng kinh tếikhá, môiitrường
kinh doanhingày càngiđược cải thiện vàiquy mô thịitrường rộng lớn. ViệtiNam cũng có
cơ hội đóninhận dòng vốn đầu tư từiNga, thúc đẩy xuất khẩu vào thị trường Nga. Nga đẩy
mạnh hợp tác với châuiÁ cũng là cơihội thúc đẩy hợpitác với Việt Nam trongitrung - dài
hạn. Việt Nam có ưu thế thu hút du khách Nga khi Việt Nam đã chấp nhận thẻ thanh toán
MIR4 của Nga.
c, Giá dầu tăng giúp thu ngân sách của Việt Nam từ dầu thô tăng.
Doanh thu của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam vượt 34% kế hoạch, nộp ngân sách vượt
52% kế hoạch (tháng 02/2022). Kèm theo đó là các khoản tăng thu từ thuế, phí với
dầu mỏ, xăng dầu thành phẩm tiêu thụ trong nước.

III. Giải pháp cho Việt Nam

1. Đảm bảo an ninh và trật tự nội bộ: để phòng tránh những tình huống không
mong muốn, tăng cường quân sự để đối phó với bất kỳ tình huống xấu nào có thể
xảy ra.
2. Nâng cao khả năng chống chịu và tính tự chủ của nền kinh tế
 Đặc biệt xây dựngiChiến lược an ninhinăng lượng
 Bổ sungiChiến lược phát triển kinh tế-xãihội
 Tìm hiểuikỹivề luật cấmivận củaiMỹ.
 Chínhiphủitạo thuận lợi choithươngimại, hỗ trợitháoigỡ khóikhăn choidoanhi
nghiệp xuấtikhẩu.

21
3. Phòng ngừa rủi ro trong thanh toán
Ngân hàng Nhà nước cần nghiên cứu các kênh thanh toán với doanh nghiệp Nga về
khả năng kinh doanh bằng đồng rub, hạn chế sử dụng ngoại tệ.
4. Đảm bảo cung cầu cho thị trường trong nước, khai thác hiệu quả các FTA
5. Đa dạng hóa thị trường, nguồn cung và đồng tiền thanh toán.
6. Thúc đẩy ngoại giao, tăng cường hợp tác với các quốc gia láng giềng.
1. đcs.vn, quan he doi tac va hop tac toan dien Vietnam-Ukraine
2. tapchiqptd.vn,vns military-equipment sent to Ukraine for maintenance
3. quan he doi tac Vietnam-Ukraine ngay cang ben chat
4. archive.org,bbc,vietnamese specials
5. tapchicongsan.org.vn, quan he Vietnam-Nga
7. tapchinganhang.gov.vn, anh huong kinh te Vietnam boi xung dot Nga-Ukraine
8. baochinhphu.vn, he luy, co hoi va huong di cho Vietnam tu cuoc chien Nga-
Ukraine
9. tapchicongsan.org, ly giai ve xung dot Nga-Ukraine và chien luoc cua cac ben
10. hvtccand.edu.vn, buc tranh kinh te the gioi nhìn tu xung dot quan su Nga-
Ukraine

22