არარეზიდენტის შემოსავლის

დაბეგვრა გადახდის წყაროსთან

საქართველოს საგადასახადო კოდექსი
მუხლები: 104, 134

დავით მამრიკიშვილი
თამარ საბიაშვილი

1
მუხლი 79. გადასახადის გადამხდელი მუხლი 96. გადასახადის გადამხდელი
საშემოსავლო გადასახადის გადამხდელია: მოგების გადასახადის გადამხდელია:
ა) რეზიდენტი ფიზიკური პირი; ა) რეზიდენტი საწარმო;
ბ) არარეზიდენტი ფიზიკური პირი, რომელიც შემოსავალს ბ) არარეზიდენტი საწარმო, რომელიც საქართველოში
იღებს საქართველოში არსებული წყაროდან. საქმიანობას მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით
ახორციელებს ან/და შემოსავალს იღებს საქართველოში
არსებული წყაროდან;

მუხლი 100. ერთობლივი შემოსავალი

1. რეზიდენტის ერთობლივი შემოსავალი შედგება საქართველოში არსებული წყაროდან და საქართველოს ფარგლების გარეთ
მიღებული შემოსავლებისაგან.
2. არარეზიდენტის ერთობლივი შემოსავალი შედგება საქართველოში არსებული წყაროებიდან მიღებული
შემოსავლებისაგან.
ერთობლივი შემოსავალი

ერთობლივი შემოსავალი

ერთობლივი
შემოსავალი შედგება

მუხლი 100

ეკონომიკური
ხელფასის სახით
საქმიანობით სხვა
მიღებული
მიღებული შემოსავლებისაგან
შემოსავლებისაგან
შემოსავლებისაგან
მუხლი 101 მუხლი 102 მუხლი 103
ერთობლივი შემოსავალი და გამოქვითვები

ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლები

 საქონლის/მომსახურების მიწოდებით მიღებული შემოსავლები;

 აქტივების რეალიზაციით მიღებული ნამეტი შემოსავალი;
 ეკონომიკური საქმიანობის შეზღუდვის ან/და საწარმოს დახურვის შედეგად მიღებული
შემოსავალი;
 ძირითად საშუალებათა რეალიზაციით მიღებული თანხები;
 კომპენსირებული გამოქვითვები კოდექსის 146-ე მუხლის მიხედვით;;
ერთობლივი შემოსავალი და გამოქვითვები

ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლები

 პროცენტის სახით მიღებული შემოსავლები;

 დივიდენდი;
 როიალტი;
 პირისთვის ვალის ჩამოწერით მიღებული სარგებელი;
 ლიზინგით/იჯარით/ქირით გაცემული ქონებიდან მიღებული შემოსავლები;
 სხვა ეკონომიკური საქმიანობით მიღებული შემოსავალი.
ერთობლივი შემოსავალი და გამოქვითვები

ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული შემოსავლები

უსასყიდლოდ მიწოდება

საქონლის/მომსახურების უსასყიდლოდ მიწოდებისას ერთობლივ შემოსავალში

ასახვას ექვემდებარება ამ საქონლის/მომსახურების საბაზრო ფასი. ეს არ ეხება
იმ სარეკლამო საქონლის უსასყიდლოდ გავრცელებას, მათ შორის, საცალო
რეალიზატორის მეშვეობით, რომელსაც დამოუკიდებელი სამომხმარებლო
მახასიათებლები არ გააჩნია და ძირითადი საქონლის/მომსახურების
მიწოდების განუყოფელი ნაწილია.
ერთობლივი შემოსავალი და გამოქვითვები

სხვა შემოსავლები

ნებისმიერი შემოსავალი ან სარგებელი, გარდა:

• პარტნიორთა შენატანებისა რომლებიც ზრდიან იმ საწარმოს წმინდა აქტივს, რომელთა პარტნიორებიც

არიან შენატანების განმახორციელებელი პირები;

• დაზღვევის ხელშეკრულების მიხედვით:

o ჯანმრთელობის დაზღვევის ხელშეკრულების საფუძველზე მზღვევლის მიერ დაზღვეული

ფიზიკური პირისთვის გადახდილი ანაზღაურებისა;
o დაზღვევის ხელშეკრულების საფუძველზე მზღვევლის მიერ დაზღვეული ფიზიკური პირისთვის
გადახდილი ანაზღაურებისა, რომელიც არ აღემატება დამდგარი ზიანის ოდენობას;

• საკონტროლო შესყიდვით შეძენილი საქონლის/მომსახურების ღირებულება, ასევე იმ პირების მიერ

მიღებული შემოსავალი, ვინც ფარულად უწევს დახმარებას სისხლის სამართლის გამოძიების
ორგანოებს;
 რეზიდენტი და არარეზიდენტი პირები

რეზიდენტი

რეზიდენტი ფიზიკური პირი ან რეზიდენტი იურიდიული პირი (საქართველოს

საწარმო ან საქართველოს ორგანიზაცია).

არარეზიდენტი - პირი, რომელიც არ არის რეზიდენტი

რეზიდენტი და არარეზიდენტი პირები

საქართველოს რეზიდენტი

ფიზიკური პირი საწარმო

ფაქტობრივად იმყოფება
საქართველოს ტერიტორიაზე რეგისტრაციის ან მართვის
183 დღე ან მეტ ხანს უწყვეტი 12 ადგილი საქართველოა
თვის განმავლობაში
შეჯამება

საგადასახადო აგენტი შემოსავლის მიმღები

20% ხელფასი
იურიდიული პირი
(საწარმო, ორგანიზაცია) 5% პროცენტი

5% დივიდენდი რეზიდენტი არაგადამხდელი ფ/პ

ინდ. მეწარმე ფ/პ 20% როიალტი

20% მომსახურება

* გადახდის წყაროსთან არ კავდება საქონლის რეალიზაციით მიღებული შემოსავალი (გარდა გამონაკლისისა)

საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მუხლი 104. საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

ა) საქართველოში დაქირავებით მუშაობით მიღებული შემოსავალი

მუხლი 12. დაქირავებით მუშაობა

ა) ფიზიკური პირის მიერ ვალდებულების შესრულება იმ ურთიერთობათა ფარგლებში, რომლებიც
რეგულირდება საქართველოს ან/და უცხო ქვეყნის შრომის კანონმდებლობით
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მაგალითი 1. დაქირავებით მუშაობა

ნიკოლა საფრანგეთის რეზიდენტს წარმოადგენს. 2021 წლის 1-ლი იანვრიდან ამავე წლის 31 მარტის ჩათვლით შპს
„რია“-ში (საქართველოს საწარმო) მუშაობდა - ფინანსური ანალიტიკოსის პოზიციაზე. ნიკოლამ დაქირავებით
მუშაობა საფრანგეთის ტერიტორიაზე განახორციელა და საქართველოში მხოლოდ ერთხელ, დასასვენებლად
ჩამოვიდა 1 კვირით (ამ პერიოდის განმავლობაში მას დაქირავებით მუშაობა არ განუხორციელებია).
შეკითხვა: მიეკუთვნება თუ არა ნიკოლას მიერ ხელფასის სახით მიღებული შემოსავალი საქართველოში არსებული
წყაროდან მიღებულ შემოსავალს?

მაგალითი 2. დაქირავებით მუშაობა

ნიკოლა საფრანგეთის რეზიდენტს წარმოადგენს. 2021 წლის 1-ლი იანვრიდან ამავე წლის 31 მარტის
ჩათვლით შპს „რია“-ში (საქართველოს საწარმო) მუშაობდა - ფინანსური ანალიტიკოსის პოზიციაზე.
ძირითადად, ნიკოლა საფრანგეთიდან მუშაობდა, თუმცა მარტის თვეში დაქირავებით მუშაობა საქართველოს
ტერიტორიაზე განახორციელა
შეკითხვა: მიეკუთვნება თუ არა ნიკოლას მიერ იანვარში, თებერვალში და მარტში ხელფასის სახით
მიღებული შემოსავალი საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავალს?
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მუხლი 104. საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

ბ) საქართველოს ტერიტორიაზე საქონლის მიწოდებით მიღებული შემოსავალი ან სარგებელი;

მაგალითი 3.
არარეზიდენტმა ფ/პ-მა 2021 წლის 1 მარტს თბილისში 150,000 ლარად შეიძინა კომერციული ფართი,
რომელიც კომერციული მიზნებისთვის 3 თვით გააქირავა შპს ალფაზე თვეში 20,000 ლარად.
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მუხლი 104. საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

გ) საქართველოში მომსახურების გაწევით მიღებული შემოსავალი. ამ მიზნით, თუ ამ მუხლით სხვა რამ არ

არის გათვალისწინებული, მომსახურება საქართველოში გაწეულად ითვლება, თუ:

გ.ა) მომსახურება ფაქტობრივად გაიწევა საქართველოს ტერიტორიაზე;

გ.ბ) მომსახურება დაკავშირებულია უშუალოდ უძრავ ქონებასთან, რომელიც მდებარეობს საქართველოში;

გ.გ) მომსახურება დაკავშირებულია უშუალოდ მოძრავ ქონებასთან, რომელიც მდებარეობს

საქართველოში;
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მაგალითი 4. მომსახურება ფაქტობრივად გაიწევა საქართველოს ტერიტორიაზე

შპს ალფა საქართველოს რეზიდენტი კომპანიაა, რომელიც ბათუმში აშენებს საკონცერტო დარბაზს. გერმანიის
რეზიდენტი x-Audio GmbH ალფას დაკვეთით საკონცერტო დარბაზში ახორციელებს აუდიო სისტემის
სამონტაჟო სამუშაოებს, რისთვისაც საქართველოში მოავლინა თანამშრომლები.

მიეკუთვნება თუ არა გერმანიის რეზიდენტი x-Audio GmbH-ის მიერ მიღებული შემოსავალი საქართველოს
წყაროდან მიღებულ შემოსავალს?
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მაგალითი 5. მომსახურება დაკავშირებულია უშუალოდ უძრავ ქონებასთან, რომელიც მდებარეობს

საქართველოში

შპს ალფა საქართველოს რეზიდენტი კომპანიაა, რომელიც ბათუმში აშენებს საკონცერტო დარბაზს. ალფამ
დაიქირავა ამერიკის რეზიდენტი ფიზიკური პირი, რომელმაც შეადგინა შენობის საპროექტო ნახაზები 15,000
დოლარად და ალფამ მას თანხა გადაუხადა მომსახურების მიღებისთანავე - 2019 წლის 1 მარტს. დოლარის
კურსი 2.6.

მაგალითი 6. მომსახურება დაკავშირებულია უშუალოდ მოძრავ ქონებასთან, რომელიც მდებარეობს

საქართველოში

შპს ქინძმარაული საქართველოს რეზიდენტია, რომელიც ამზადებს და ყიდის ღვინოს. კომპანიამ

საფრანგეთში კომპანია A-სგან შეიძინა ღვინის ბოთლები, ხოლო იმპორტის განახორციელებამდე ბოთლების
ეტიკეტირების მომსახურება შეიძინა ასევე საფრანგეთის რეზიდენტი კომპანია B-სგან 3,000 ევროდ; კურსი 3.0
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მუხლი 104. საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

ზ) პროცენტი, თუ პროცენტის გადამხდელი არის საქართველოს რეზიდენტი. ამასთანავე, მიუხედავად იმისა, არის
თუ არა პროცენტის გადამხდელი საქართველოს რეზიდენტი:
ზ.ა) პროცენტი ჩაითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად, თუ არარეზიდენტ
პირს საქართველოში აქვს მუდმივი დაწესებულება, რომელსაც უკავშირდება არარეზიდენტი პირის სავალო
ვალდებულება, და ამ სავალო ვალდებულებასთან დაკავშირებული პროცენტის ხარჯი მიეკუთვნება მუდმივი
დაწესებულების ხარჯებს, მიუხედავად იმისა, ეს ხარჯი ამ მუდმივი დაწესებულების მიერ არის გაწეული თუ
არა;
ზ.ბ) პროცენტი არ ჩაითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად, თუ რეზიდენტი
პირი დაადასტურებს, რომ უცხო ქვეყანაში აქვს მუდმივი დაწესებულება, რომელსაც უკავშირდება რეზიდენტი
პირის სავალო ვალდებულება, და ამ სავალო ვალდებულებასთან დაკავშირებული პროცენტის ხარჯი
მიეკუთვნება მუდმივი დაწესებულების ხარჯებს, მიუხედავად იმისა, ეს ხარჯი ამ მუდმივი დაწესებულების
მიერ არის გაწეული თუ არა;
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი - პროცენტი

საქართველო Turkey

პროცენტი

გამსესხებელი
საქართველოს საწარმო

Azerbaijan

სესხი

საქართველოს საწარმოს
მუდმივი დაწესებულება
აზერბაიჯანში
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მუხლი 104. საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

ი) როიალტი, თუ როიალტის გადამხდელი საქართველოს რეზიდენტია. ამასთანავე, მიუხედავად იმისა,

არის თუ არა როიალტის გადამხდელი საქართველოს რეზიდენტი:

ი.ა) როიალტი ჩაითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად, თუ

არარეზიდენტს საქართველოში აქვს მუდმივი დაწესებულება, რომელთან დაკავშირებითაც წარმოიშვა
როიალტის გადახდის ვალდებულება, მიუხედავად იმისა, ეს ხარჯი ამ მუდმივი დაწესებულების მიერ
არის გაწეული თუ არა;

ი.ბ) როიალტი არ ჩაითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად, თუ

რეზიდენტი დაადასტურებს, რომ უცხო ქვეყანაში აქვს მუდმივი დაწესებულება, რომელთან
დაკავშირებითაც წარმოიშვა როიალტის გადახდის ვალდებულება, მიუხედავად იმისა, ეს ხარჯი ამ
მუდმივი დაწესებულების მიერ არის გაწეული თუ არა;
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მუხლი 104. საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

ჟ) საქართველოსა და უცხო ქვეყნებს შორის საერთაშორისო გადაზიდვებში სატრანსპორტო მომსახურებით

ან საერთაშორისო კავშირგაბმულობაში ტელესაკომუნიკაციო მომსახურებით მიღებული შემოსავალი;

რ) საქართველოში საქმიანობით მიღებული სხვა შემოსავალი.

არარეზიდენტის შემოსავლის დაბეგვრა გადახდის წყაროსთან

მუხლი 134.
არარეზიდენტის მიერ საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი, რომელიც არ მიეკუთვნება
საქართველოში საგადასახადო აღრიცხვაზე მყოფ არარეზიდენტის მუდმივ დაწესებულებას საქართველოში, იბეგრება
გადახდის წყაროსთან გამოქვითვების გარეშე, შემდეგი განაკვეთებით:
ა) დივიდენდები - 5% (130);
ბ) პროცენტები - 5% (131);
ბ1) როიალტი - 5% (132);
გ) საერთ. კავშირგაბმულობის ტელესაკომუნიკაციო ან საერთ. გადაზიდვის მომსახურებისთვის გადახდილი
თანხები - 10%;
დ) ნავთობისა და გაზის ოპერაციების განხორციელებისას არარეზიდენტი ქვეკონტრაქტორების შემოსავალი - 4%;
დ1) ფიზიკური პირისთვის გადახდილი საიჯარო მომს. თანხა - 81-ე მუხლის შესაბამისად;
ე) სხვა - 10%;
ვ) ხელფასის სახით მიღებული შემოსავლები - 20%;

შეღავათიანი დაბეგვრის მქონე ქვეყანაში რეგისტრირებული პირის მიერ ამ მუხლის პირველი ნაწილის „ბ“, „ბ​1“
და „ე“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ შემთხვევებში მიღებული შემოსავალი იბეგრება გადახდის წყაროსთან
გამოქვითვების გარეშე, 15 პროცენტით.
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მაგალითი 11. არარეზიდენტი მომსახურების გამწევი

შპს “HK Company” ჰონგ-კონგის რეზიდენტი საწარმოა, რომელმაც საქართველოს საწარმოს შპს „ჯორჯიან
სოლუშენს“-ს გაუწია სატრანსპორტო საშუალებების რემონტის მომსახურება საქართველოში.

ხელშეკრულებით გათვალისწინებულია, რომ მომსახურების ღირებულება შეადგენს 100,000 დოლარს

(გაცვლითი კურსი 2.75:1) ყველა გადასახადის ჩათვლით.

*შენიშვნა: ჰონგ-კონგი 615-ე დადგენილებით წარმოადგენს შეღავათიანი დაბეგვრის მქონე ქვეყანას

შეკითხვა - დაიბეგრება თუ არა „HK Company“-ის მიერ მიღებული შემოსავალი საქართველოში და თუ

დაიბეგრება რა განაკვეთით?
საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი

მაგალითი 12. არარეზიდენტი მომსახურების გამწევი

შპს “LB Company” ლიბანის რეზიდენტი საწარმოა, რომელმაც საქართველოს საწარმოს შპს „ჯორჯიან
სოლუშენს“-ს გაუწია სატრანსპორტო საშუალებების რემონტის მომსახურება საქართველოში.

ხელშეკრულებით გათვალისწინებულია, რომ მომსახურების ღირებულება შეადგენს 100,000 დოლარს

(გაცვლითი კურსი 2.75:1) ყველა გადასახადის ჩათვლით.

*შენიშვნა: ლიბანი 615-ე დადგენილებით წარმოადგენს შეღავათიანი დაბეგვრის მქონე ქვეყანას

შეკითხვა - დაიბეგრება თუ არა „LB Company“-ის მიერ მიღებული შემოსავალი საქართველოში და თუ

დაიბეგრება რა განაკვეთით?
არარეზიდენტების დაბეგვრა

მაგალითი 1
გერმანიის რეზიდენტი კომპანია A უწევს მშენებლობის ზედამხედველობის მომსახურებას ქართულ საწარმოს,
რომელიც აშენებს გვირაბებს საქართველოში. A-ს საქართველოში მუდმივი დაწესებულება არ გააჩნია,
შემოსავლის წყარო საქართველოა.

შეფასება: არარეზიდენტის მიერ მიღებული შემოსავალი ექვემდებარება დაბეგვრას სსკ 134-ე მუხლის მიხედვით.
არარეზიდენტების დაბეგვრა

მაგალითი 3
თურქეთის რეზიდენტი კომპანია C ფლობს უძრავ ქონებას თბილისში, რომელიც 2020 წლის განმავლობაში
იჯარით აქვს გაცემული:
ა) საქართველოს რეზიდენტ საწარმოზე / მეწარმე ფიზიკურ პირზე;
ბ) არამეწარმე ფიზიკურ პირზე;

შეფასება: ა ვარიანტში არარეზიდენტის მიერ მიღებული შემოსავლიდან გადასახადის წყაროსთან დაკავება ევალება მოიჯარეს
(საგადასახადო აგენტს) სსკ 134-ე მუხლის შესაბამისად;
ბ ვარიანტში არარეზიდენტი მოგების გადასახადს გადაიხდის წლის განმავლობაში მიღებულ საიჯარო შემოსავალსა და ამ
შემოსავალთან დაკავშირებულ ხარჯებს შორის სხვაობიდან.

მაგალითი 4
ინდოეთის რეზიდენტი კომპანია D საქართველოში მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით ეწევა
ინფრასტრუქტურულ სამშენებლო სამუშაოებს.

შეფასება: საქართველოში არსებული მუდმივი დაწესებულების მიერ მიღებული მოგებიდან D გადასახადს გადაიხდის ე.წ.
„ესტონური მოდელის“ შესაბამისად.