HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VỆT NAM

PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG

NHÓM 4
NỘI DUNG : THỪA KẾ
HÀ NỘI-2022

1.CÁC QUY ĐỊNH CHUNG VỀ THỪA KẾ

1.1. CÁC QUY ĐỊNH CHUNG
· Thừa kế được hiểu là sự dịch chuyển tài sản của người đã chết cho
người còn sống, tài sản để lại gọi là di sản.
· Di sản thừa kế là tài sản của người chết để lại cho những người còn
sống. Theo quy định tại Điều 634 Bộ luật dân sự: “Di sản bao gồm tài
sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản
chung với người khác.”
· Di sản thừa kế có thể là vật, tiền, giấy tờ có giá, quyền tài sản thuộc
sở hữu của người để lại di sản.
· Thời điểm mở thừa kế được xác định là thời điểm người có tài sản
chết hoặc thời điểm Tòa án tuyên người có tài sản là đã chết
· Chủ thể để lại thừa kế : Người để lại di sản chỉ có thể là cá nhân,
không phân biệt bất cứ điều kiện nào (tuổi, mức độ năng lực hành vi
dân sự…)
· Chủ thể hưởng di sản : Thời điểm mở thừa kế là thời điểm để xác
định những người thừa kế: người còn sống vào thời điểm mở thừa
kế, người đã thành thai vào thời điểm mở thừa kế và sinh ra còn
sống, người thừa kế là cơ quan, tổ chức phải còn tồn tại vào thời
điểm mở thừa kế.

1.2. THỪA KẾ THEO DI CHÚC

· Theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc hợp
pháp phải có đủ các điều kiện sau: Người lập di chúc minh mẫn, sáng
suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép; Nội
dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức
xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
 1. Di chúc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi phải được lập
thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về
việc lập di chúc.
2. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết
chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công
chứng hoặc chứng thực.
3. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được
coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện về di chúc hợp pháp được
quy định tại khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015
4. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể
hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng
và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người
làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05
ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối
cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm
quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm
chứng.
· Quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc trong
Bộ luật Dân sự hướng tới bảo vệ quyền lợi của các chủ thể là cha, mẹ
của người lập di chúc, vợ hoặc chồng của người lập di chúc, con của
người lập di chúc mà chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng
không có khả năng lao động.

1.3. THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT

· CÁC TRƯỜNG HỢP CHIA THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT
5. Không có di chúc
6. Di chúc không hợp pháp
7. Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với
người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không
còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế
8. Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có
quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản
· HÀNG THỪA KẾ
9. Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi,
con đẻ, con nuôi của người chết
10.Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột,
chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là
ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại
11.Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú
 ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà
người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của
người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại
· Thừa kế thế vị là việc các con (cháu, chắt) được thay vào vị trí của bố
hoặc mẹ (ông, bà) để hưởng di sản của ông bà (hoặc cụ) trong trường
hợp bố hoặc mẹ (ông hoặc bà) chết trước hoặc chết cùng ông, bà
(hoặc cụ). Những người thừa kế thế vị được hưởng phần di sản mà
bố, mẹ mình (hoặc ông bà) đáng lẽ được hưởng nếu còn sống, được
chia đều di sản với những người thừa kế khác.
· Cháu phải sống vào thời điểm ông, bà chết là người thừa kế thế vị của
ông, bà. Chắt cũng phải sống vào thời điểm cụ chết là người thừa kế
thế vị tài sản của cụ.

2.VÍ DỤ VỀ 1 TÌNH HUỐNG THỪA KẾ VÀ GIẢI QUYẾT TÌNH

HUỐNG ĐÓ
TÌNH HUỐNG: Ông P tai gặp tai nạn khi tham gia giao thông.Sau đó ông
được người nhà đưa vào viện trong tình trạng hấp hối, nhận thấy mình sắp
chết, ông trăn trối trước cả nhà là sẽ để lại toàn bộ tài sản lại cho con ông
là anh Lâm.Hỏi anh Lâm có được thừa kế toàn bộ tài sản của ông H
không?Vì sao?

Để biết anh Lâm có thể thừa kế toàn bộ tài sản hay không trước hết ta phải
xem lời trăn trối cuối cùng của ông H có được coi là 1 bản di chúc hợp
pháp hay không
Khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Di chúc miệng
được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của
mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc
miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên
hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc
miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc
cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của
người làm chứng” Như vậy, di nguyện của ông H trong tình huống trên
hoàn toàn có thể đưa vào di chúc và đảm bảo thực hiện ở dạng di chúc
miệng, nếu thỏa mãn các điều kiện trên.Nếu lời trăn trối của ông P là 1 bản
di chúc hợp pháp vì vậy anh Lâm được toàn bộ tài sản của ông P là hoàn
toàn hợp pháp