Professional Documents
Culture Documents
Enpresek haien helburuak gizabanakoen lan koordinatuari esker lortzen dituzte. Modu
honetan, zuzendaritza lanaren funtsa, antolakundean dauden pertsonen baterako jarduera
lortzean datza, amankomunak diren helburuak eta baloreak, egitura egokia eta aldaketei
egokitu eta erantzun ahal izateko orientabide jarraia eskainiz. Beraz, enpresaren
zuzendaritza, enpresaren funtzio bezala ulertuta eta funtzio hau egiten duena edozein
izanda ere, hala nola, jabea, enpresaburua edo zuzendaria, enpresan dauden faktore
produktibo multzoa, bereziki, bertan lan egiten duten pertsonak, koordinatu eta
integratzeaz arduratzen da. Halaber, zuzendaritzak, bai baliabide berrien sorrera, bai
antolakundearen hobekuntza jarraia suspertu behar du (Cuervo García, 2008).
- Planifikazioa, etorkizunean egin nahi dena eta hura lortzeko erabiliko diren bideak
erabakitzean datza. Plangintzak aldez aurretik ondokoa erabakitzea inplikatzen du: zer
lortu nahi den (helburuak), zer egin behar den lortzeko, noiz burutuko den ekintza
bakoitza, ze pertsonek egikarituko duten, ze bide tekniko, finantzario, gizatiar, etab.
erabilita gauzatuko den, ze emaitza lortzea espero den eta nola ebaluatuko diren emaitza
horiek. Plangintzak, beraz, egungo egoera eta etorkizunean desiratzen den egoeraren
3. Gaia: Zuzendaritza prozesua
arteko zubi bat ezarri, hala nola, etorkizuna, gaur egun, iraganeko ezagueran oinarrituz
proiektatzea inplikatzen du. Enpresa estrategia, bai planifikazio funtziorako bai
enpresaren kontrolerako funtsezko elementua da.
Iragana
Informazioa: non gauden
Orainaldia
Plangintza
- Non nahi dugun
egotea
Etorkizuna Aurreikuspena: non - Nola iritsiko garen
egongo garen
- ez badugu ezer egiten
- zerbait egiten badugu
- Antolakuntza, antolaketazko egitura bat diseinatzean datza, hau da, enpresako kideen
arteko erlazioen eredu egonkorrago bat. Honek, enpresa edo antolakundea osatzen duten
pertsonentzako nahitakoa, formala eta iraunkorra den egitura bat ezartzea inplikatzen du.
Modu honetan, zuzendaritzako arduradunek, enpresa osatzen duen elementu bakoitza,
helburuen lorpenerako bete beharrekoaz ezaguera izatea ziurtatzen dute. Guzti honek,
enpresaren asmoak lortzeko exekutatu beharreko lan ezberdinak identifikatu eta esleitzea
inplikatzen du. Organigrama, enpresaren antolakuntza adierazteko modurik errazena da.
- Kontrola, enpresaren jokabidea aldez aurretik finkatutako mugen barnean aurkitzen dela
ziurtatzean eta kontrako kasuan, neurri zuzentzaileak hartzean datza. Hori dela eta,
kontrolak planifikazioaren funtzioa osatzen du. Kontrolak, aldez aurretik egitasmoetan
agindutakoa betetzen ari dela ziurtatzea ahalbidetzen du. Hala ez izatekotan, kontrolak,
gertaerak egitasmoetara egokitu daitezen neurri zuzentzaileak gauzatzen laguntzen du.
Beraz, kontrola, lortutako emaitzak neurtzen eta itxarondakoekin konparatzean datza;
hemendik abiatuz, desbidazioak identifikatu, zuzentzeko era ezarri eta zuzenketa horiek
burutzen direla ziurtatzeko.
3. Azkenik, behar izatekotan, neurri zuzentzaileak hartuko dira. Hauek ez dira beti
premiazkoak izango, batzuetan ezusteko kontuak edo maiztasun gutxiko egiteak
baitira errudun.
Kontrol sistema bat ezartzean garrantzi handiko ardura bat haren kostua da. Horrela,
kontrola, honen ondorio bezala emaitzen aldakuntza (positiboa) haren kostua baino
handiagoa denean komenigarria izango da.
Kontrola Plangintza
Giza
Baliabideen Antolakun
zuzendaritza tza
+
eta, zuzendari funtzioen eta funtzio horiek antolakundean garatzen diren mailen
berrikusketa zehatzago baten premia existitzen da, nolabait, zuzendaritza lanaren rol
ezberdinak baldintzatzen baitituzte.
Goi mailako zuzendaritza: Enpresa bateko exekutibo gorenek osotzen dute (Chief
Executive Officer, CEO). Enpresa zuzentzeaz, helburuak eta lerro estrategikoak
finkatzeaz, jarraibide orokorra ezartzeaz eta modu bateratu batean funtzionarazteaz
arduratzen da. Maila honetan, kontrolatzeko zailak diren kanpoko inguruko faktoreen
eragina dela eta ziurgabetasun altua existitzen da. Epe luzera hartu ohi diren erabakiak
gutxi egituratuta (errepikatzen ez diren egoerak edo behin baino gehiago gertatzekotan,
3. Gaia: Zuzendaritza prozesua
antzeko egoeretan ez direnak ematen) egon ohi dira eta konponbideak saiakerak eginez
aurkituko dira. Hori dela eta, hausnarketa, adimen ona eta esperientzia ezinbestekoak
dira. Lan postu hauek enpresa bateko Presidente Exekutiboa, Kontseilari Delegatua,
Zuzendari Orokorra edo Gerentea osotzen dute. Maila honetan erabaki estrategikoak,
antolakundearentzako garrantzi handikoak diren eta orokorrean eragiten dioten erabakiak
aurkituko dira. Beraz, irismen handikoak dira, bai erabilitako baliabideei dagokionez, bai
barne hartzen duten denborazko horizonteari dagokionez. Hori dela eta, erabaki hauek
zuzendariaren aldetik, sormen handia, irudimena, ikusmen aurreratua eta aukera eta
arriskua ulertzeko modu berezia exijitzen dute.
operatibo hauek ohikoak izaten dira, epe laburrekoak eta baliabide urrikoak, esparru oso
zehatzekoak eta antolakundearen jarduera normalaren arazo oso espezifikoei buruzkoak.
Arazo mota hauek, daukaten egitura dela eta, kasu bakoitzean aldagai kopuru eskasa
inplikatzen dute; aldagai ezagunak, kontrolagarriak eta eraginkortasunezko irizpideak
erabiliz, eragiketa arruntak errentagarriak bihurtzera zuzentzen dira.
Edozein kasutan, erabaki hartzean, aukeren artean hautatzea baino haratago egiten bada,
prozesu hau problemen ebazpenarekin parekatu daiteke. Administrazioaren esparruan
erabaki hartzea, enpresan problemak ebaztearekin parekatu daiteke. Arazoaren
diagnostikoa, aukeren bilaketa eta ebaluaketa, eta erabaki baten azken hautaketa,
erabakiak hartzeko eta problemak ebazteko erabiltzen den prozesuaren oinarrizko
urratsak osotzen dute. Hori dela eta, erabaki hartzea enpresa baten planifikazio
funtzioaren ondorio logikoa eta muina dira. Baina erabaki guztiak ez dira berdinak (edo
ondorio berdinak ez dituzte sortzen), ezta haien hartzea garrantzi berdinekoak.
Enpresa baten erabaki hartzeak, bai goi mailako zuzendaritzan, bai jarduera eta esparru
funtzional ezberdinetan, beste oinarrizko input bat bezala, denbora errealean emandako
garrantzizko informazioa behar du. Ingurunearen eta egungo negozioen konplexutasunak,
erabaki hartzea ahalbidetzen duen ezagueraren kudeaketa sistema elaboratu eta
inteligentzia konpetitibo eta informazio sistemen erabilera exijitzen du, enpresak haren
potentzia estrategiko osoa aprobetxatuz. Jarraian, bai informazioaren eta ezagueraren
izaera, bai business intelligence tresnak, enpresa jardueraren esparru ezberdinetara
aplikatutako informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (TICs – Tecnologías de
Información y Comunicación) barne hartzen dituenak eta enpresa maila ezberdinetan
erabaki hartzea errazten dutenak aurkezten dira.
Ezaguera, orain arte enpresa jardueraren ardatzak izan diren, finantza, material eta giza
baliabideen maila berean aurkitzen den baliabidea da. Ohiko teoria ekonomikoak
kapitala, lurra eta lan fisikoa oinarrizko ekoizpeneko faktore moduan bazituen, ezaguera,
egun, laugarren faktorean bihurtu da. Izan ere, ezaguera, adierazpen ezberdinetan,
informazioa eta teknologia barne hartzen dituenak, arrakastatsuak diren enpresa eta
nazioen oinarrizko ekoizpeneko faktore bereizgarrian bihurtu da.
Zentzu honetan, datuak eta informazioa ezberdinak direla argitzea komenigarria da; era
berean, aurreko biak, ezagueratik bereizten dira ere. Agian, terminoak desberdintzeko
modurik errazena, datuak munduan zehar modu ulergaitzean aurkitzen direla, eta
ezaguera, funtsean, pertsona eta antolakundetan dagoela pentsatzea da; bitartean,
informazioa, bien artean bitartekaria litzateke, datuak testuinguruan ipiniz. Normalean,
ezaguera, pertsonen adimenean eta laguntzeko asmoz pertsonek egindako dokumentuetan
3. Gaia: Zuzendaritza prozesua
aurkitzen da eta ekintza irmo batez soilik agerian jartzen da. Ekintzarik gabe, ezaguera
baliorik gabekoa da.
Honela, informazioa, testuinguru batean prestatutako datu bat edo datu multzo bat da, une
eta toki zehatz batean norbaitentzako esanahia daukatena. Datuak informaziotzat jotzeko,
hartzailearentzako ulergarriak eta erabilgarriak izatea exijitzen da, erabakiak hartzeko
lagungarriak izan daitezen.
Erabaki hartzean oinarrituz eta argudiatu den bezala, izaera tazitoa duen eta zuzendaritza
taldearen esperientzia eta bizipen profesional eta pertsonaletan metatutako ezaguera oso
garrantzitsua da, lehiakideen aldetik identifikatu, formalizatu eta kopiatzeko zaila dena
eta testuinguru zehatz batean erabilgarria izanik. “Negozioetarako usaimena” izatea, erraz
esplizitua bihurtu ezin daitekeen ezaguera metatua islatzen duen adibide bat litzateke.
Bestalde, Internet eta garapen teknologikoek banaketa kanal berriei bide eman diete,
modu zuzenean eta zenbait kasutan bitartekaririk gabe, bezeroek zenbait produktu
turistikoen erreserbak eta erosketak egitea ahalbidetuz (logelak, garraioa, automobilak,
zerbitzu kulturalak, etab). Hala ere, nahiz eta banaketa kanal teknologiko hauek
desbitartekaritza ahalbidetu, haren kudeaketa zuzenak bitartekari teknologikoen
existentzia exijitzen du (kanalak mundu errealean erreplikatzea inplikatuz).
TICs-en laguntzarekin enpresek onura handiak lortu dituzte, hala nola, haren baliabideen
optimizazioa eta eragiketen hobekuntza, zerbitzu hobea eskaini ahal izateko bezeroen
premiak hobeto ezagutu, bezero eta merkatu berri kopuru gehiagora ailegatu eta
enplegatu, bezero eta hornitzaileen arteko komunikazioa hobetu, haren eraginkortasuna
handituz. 3.1. Taulak, enpresa jarduera esparru ezberdinetan gehien erabilitako TICs-ak
erakusten ditu.