1 UNITATEA

Merkataritza jarduera enpresan

1. GAIA
ANTOLAKUNTZA ETA
KOMUNIKAZIOA
ENPRESAN
 2

1.1 GIZA HARREMANAK ETA

LAN HARREMANAK ENPRESAN
 Jendea gustora sentitu enpresan
 Giza harremanak sustatu
 Nola?
 Prestakuntza ikastaroak
 Ikasteko bekak
 Kirol jarduerak…
 3

1.1 GIZA HARREMANAK ETA

LAN HARREMANAK ENPRESAN
 Talde formalak: enpresa antolaketa
 Talde ez formalak: adiskidetasuna, kidetasunak…
 Antolakuntza formala: lan-banaketa
arrazionalean oinarritutako antolakuntza da. Plan
batean oinarritutako antolakuntza da, formalki
ofizialdutakoa, alegia.
 Antolakuntza ez-formala: antolakuntza formala
osatzen dutenen artean bat-batean eta modu
naturalean sortzen den antolakuntza da.
 4

ADIBIDEAK

Enpresako giza harremanak hobetzeko dinamikak

Enpresek giza harremanei eman dieten kutsu berriaren ondorioz, ohiko lan-esparrutik kanpo jarduerak
antolatzen dituzten enpresak sortu dira. Jarduera horien helburua lankideen arteko harremanak sustatzea
izaten da. Proposatzen dituzten jokoen bitartez, helburu jakin batzuk lantzen dituzte, hala nola
talde-barneko komunikazioa eta kohesioa, baliabideen optimizazioa, plangintza, arazoen konponketa,
rolen esleipena, lidergoa, etab. Joko guztietatik ondorioak eta emaitzak atertzen dituzte beti, enpresaren
eguneroko jardunean aplikatzeko.

Adibide gisa, paintball (pintura-bola) izeneko jokoa aipa genezake; joko horretan parte hartzen dutenek
pinturaz betetako bolatxoak botatzen dizkiete beste jokalariei. Funtsean, estrategia-joko konplexua da;
jokalariak modu iragankorrean edo behin betiko kanporatzen dira pintura-bolez jotzen dituztenean.

PROPOSATUTAKO JARDUERAK

1. Bila ezazu Interneten enpresentzako jarduerak eta ekitaldiak antolatzen dituzten

enpresak eta azaldu zer aurkitu duzun.

a) Zer jarduera izan litezke interesgarriak zure gelako taldea kohesionatzeko?

b) Zure gelan aplika liteke enpresek proposatzen dutena?

 5

1.2 LANTALDEAK
 Definizioa: gizabanako batek edo gehiagok
koordinatuta, lan-jarduera egiteko ahalegina
helburu komun bat lortzera bideratzen duten
pertsonek osatutako taldea.

 Langile berri bat enpresara iristen denean,

antolakundean nahasia eta tokiz kanpo senti
daiteke. Langile hori errazago integratuko da
enpresak harrera-plana egiten badu.
 6

ADIBIDEAK

Harrera-planik ez izatearen ondorioak

Enpresa batek honela osatutako informatika-departamentua du: bost programatzaile senior, enpresan
urte ugari daramatzatenak; programatzaile junior bat, enpresan urte eta erdi daramana; eta
programatzaile erdisenior bat, enpresan sartu berria dena. Programatzaile berri hori garrantzi handiko
proiektuetan parte hartuz hasi da. Hasieratik, juniorra mesfidati dabil sartu berriarekin, bere ustez berari
dagozkion funtzioak eman dizkiotelako.

Adibide honek garbi erakusten du langilearen sarrera ez dela ondo kudeatu; izan ere, langileei ez zaizkie
eman dagozkion azalpenak. Horren ondorioz, lan-giro txarra eragin dezaketen tentsioak sor daitezke.
Enplegatu berriari egin beharreko harrera ez da arian-arian eta inongo planik gabe egin behar. Harrera
prestatzea garrantzitsua da, bai iritsi berriarentzat, galduta sentituko baita, bai dagoeneko lanean ari diren
pertsonentzat.
 Egitura ezartzea, hau
da, helburuak lortzeko
behar diren funtzioak,
hierarkiak eta 1.3 ENPRESAREN
jarduerak
ezartzea.Enpresaren ANTOLAKUNTZA
giza faktoreak eta
faktore materialak
koordinatzea.
 Espezializazioa
sustatzeko funtzioak
taldekatzea, banatzea
eta esleitzea.
 Aginte- eta
erantzukizun-mailak
(hierarkia) ezartzea.
 Lana ahalik eta
ondoen egiteko
metodorik errazenak
ezartzea.
 8

ANTOLAKUNTZAREN OINARRIAK

Enpresaren helburuak lortzeko behar diren jarduerak ezarri behar dira.

Lanpostu bat ez badago justifikatuta, antolakuntza ez da eraginkorra.

Espezializazioa sustatu behar da, eraginkortasun handiagoa lortzeko.

Agintea eta erantzukizuna goitik beherakoak izan behar dute.

Mendeko bakoitzak buru bakarraren mende egon behar du.

Aginte- eta erantzukizun-lerroek oso argi ezarrita egon behar dute; are
gehiago, idatzita agerrarazi behar dira antolakunde guztiak izan dezan haien
berri.

Antolakundearen zati guztiek koordinatuta egon behar dute.

Antolakuntza-egiturak iraunkorra izan behar du, ez du aldakorra izan behar.

 9

1.3.2 ANTOLAKUNTZA ETAPAK

 Lana banatzea: jarduerak sailkatu, materiala
eta giza.
 Egiturak ezarri: hierarkizaioa, mintegiak edo
aginte esleitzea.
10
 11

PRESIDENTEA
HIERARKIZAZIOA
– Lineala: egitura bertikala.
Presidentearen
laguntzailea Lerroak goitik beherako
aginte-maila eta behetik
gorako erantzukizun-maila
adierazten ditu.
– Funtzionala: egitura
Fabrikazio- Salmenta- horizontala, aginte-maila
presidenteordea presidenteordea
handirik gabea; alegia, kide
guztiek hierarkia-maila bera
dute eta funtzio desberdinak
betetzen dituzte.
– Staff-a: laguntza-taldea,
Langile- Lantoki- Aurrekontu-
administratzailea administratzailea administratzailea

gainerako lantaldeei
laguntza-zerbitzua ematen
diena.
A langileburua B langileburua C langileburua
12

MINTEGIAK
 Funtzioen araberakoak: Administrazioa,
marketina, produkzioa, etab.

 Produktuaren araberakoak:
haur-elikadura eta sendagaiak.

 Eremu geografikoaren edo

lurraldearen araberakoak: Europa, Asia,
iparra, hegoa, etab.

 Bezeroen araberakoak: saltoki handiak,

establezimendu txikiak, etab.

 Prozesuen araberakoak: muntaketa,

leunketa, bernizatzea, etab.

 Txanden araberakoak: goizeko,

arratsaldeko eta gaueko txandak.
13
 14

1.4 ANTOLAKUNTZA EREDEUAK

 15

1.5 ORGANIGRAMAK
 Definizioa:Organigramak enpresaren
egitura formalaren irudikapen grafikoa
dira.
 Mota askotakoak:
 Zirkularrak
 Bertikalak
 Horizontalak
 Mistoak
 16

1.5.1 ZIRKULARRAK
 17

1.5.2 BERTILAKAK

PRESIDENTEA

Finantza- Merkataritza- Produkzio-

dibisioa dibisioa dibisioa

Merkataritza-
Kontabilitatea Aurrekontuak Diruzaintza Giza baliabideak Erosketak Salmentak Fabrikazioa Garraioa
azterketa
 18

1.5.3 HORIZONTALAK
 19

1.5.4 MISTOAK
 20

1.6 EREDUZKO DEPARTAMENTU ETA ARLO

FUNTZIONALAK
21
 22
ARLO DEPARTAMENTUA
EDUKIA
FUNTZIONALA

Fabrikazio-prozesu batean material batzuk (sarrerak) erabiliz

salmentarako produktuak edo ondasunak (irteerak) lortzeko betetzen
diren lanez arduratzen da.

Produkzioa Produkzioa Produkzio-departamentua bigarren sektoreko enpresetan izaten dute,

produktuak eraldatzen diren enpresetan, alegia.

Lehen sektoreko (nekazaritza, esaterako) eta hirugarren sektoreko

(zerbitzuak) enpresek ez dute departamentu hori bereizita izaten.

Hornikuntzarekin zerikusia duten prozesu guztiak kudeatzen ditu.

Enpresek erosketa-politika propioak aztertzen dituzte eta enpresaren
erosketetarako arauak definitzen dituzte.
Erosketak
Departamentu honek egiten dituen lanen artean, honako hauek aipa
genitzake: produktu eta hornitzaileei buruzko informazioa lortzea,
eskaintzak aztertzea, biltegi-departamentuarekiko harremanak, etab.

Enpresak fabrikatzen edo komertzializatzen dituen produktu edo

Komertziala zerbitzu guztiak merkaturatzeko jarduera guztiak egiten ditu. Era berean,
departamentu honek salmenta-politika propioa izaten du, betiere
kontsumitzaileen premiak kontuan izanik.

Salmentak Besteak beste honako zeregin hauek egiten ditu: bezeroen arreta,
produktu eta zerbitzuak sustatzea, prezio-politika ezartzea, etab.

Zenbait enpresak marketina departamentu honen barruan sartzen dute;

beste batzuek, berriz, marketin-departamentu propioa eta
independentea dute.

Enpresak behar dituen finantza-baliabideak —propioak edo

Finantzak
besterenak— lortzen eta egoki kudeatu eta administratzen ditu.
Finantzarioa
Enpresaren ondarea termino kuantitatiboetan eta kualitatiboetan
Kontabilitatea kontabilitate-liburuetan erregistratzen du, alderdi estatikoari (une jakin
batean) nahiz dinamikoari (denboran zehar) dagokienez.

Besteak beste, honako zeregin hauetan jarduten du: bete beharreko

lanpostuetarako langileakUXUEhautatzea
ITOIZ -MERKATARITZA IRAKASLEA
eta kontratatzea, eta hartarako
Giza baliabideak Giza baliabideak plangintza; langileak eguneratzeko eta prestatzeko ikastaroak
antolatzea; kontrol-lanak, besteak beste langileen bertaratzeari,
ordainsariei, ikasketa-bekei eta enpresako gainerako departamentuekiko
 23

1.7 DEPARTAMENTUEN ARTEKO

HARREMANAK
 Komunikazio egokia ezinbestekoa da.
 24

1.8 KOMUNIKAZIO FLUXUAK

 Barne-komunikazioa: enpresaren barnean izaten den
komunikazioa da, enpresako langileei bideratua.

 Bertikala
 Goranzkoa
 Beheranzkoa
 Horizontala

 Kanpo-komunikazioa: enpresak kanpoaldearekin harremanetan

jartzen ditu.

 Komunikazio pertsonala edo banakoa

 Bezeroaren arretarako zerbitzua.
 Salmenta-lantaldea.
 Zuzeneko marketina.
 Komunikazio ez-pertsonala edo ugaria
 Harreman publikoak.
 Salmenta-sustapena.
 Publizitatea. JARDUERAK
 25

1.9 ENPRESA BARNE KOMUNIKAZIOA

 BARNE KOMUNIKAZIO BERTIKALA
 Behereanzkoa: Hierarkia-maila handienekoengandik
beheragoko mailetara transmititzen den informazioa da.
 Lan bilerak
 Komunikazio idatziak (gutunak edo posta elektronikoak)
 Elkarrizketak
 ...
 26

1.9 ENPRESA BARNE KOMUNIKAZIOA

 BARNE KOMUNIKAZIO BERTIKALA
 Goranzkoa: Goranzko barne-komunikazioa
mendekoengandik goragoko hierarkia-mailetara gauzatzen da,
eta garrantzi handiko informazio-iturria da zuzendarientzat; izan ere,
mendekoen ideien, iritzien, iradokizunen, eta abarren berri izateko
aukera ematen die, baita beraiek esku hartzea eskatzen duen
edozein egoera hobetzekoa ere.
 Lan bilerak departamentuetan
 Galdera sorta pribatuak
 Elkarrizketak pertsonak
 Iradokizun ontzia...
 27

1.9.2 BARNE KOMUNIKAZIO

HORIZONTALA
 Komunikazio horizontalak hierarkia-maila bereko
langileen artean egiten dira. Berdinen arteko
informazioa transmititzeko, lana planifikatzeko eta
koordinatzeko erabiltzen dira.
 28

1.10 ENPRESAKO KANPO

KOMUNIKAZIOA
 Kanpo-komunikazioa enpresaren eta merkatuaren
artean bi norabideetan gauzatzen diren informazioek
osatzen dute. Bezeroekin, hornitzaileekin,
komunikabideekin... ezartzen da.
 Kanalik egokiena aukeratu behar da.
 Pertsonalak
 Kontrolagarriak
 Kontrolaezinak

 Inpertsonalak
 29

1.10.1 KOMUNIKAZIO PERTSONALA

 Bezeroaren arretako
zerbitzuak,
salmenta-lantaldeen
ekintza eta zuzeneko
marketina dira
komunikazio
pertsonalak erabiltzen
dituen oinarrizko
baliabideak.
 30

1.10.1 KOMUNIKAZIO PERTSONALA

 BEZERO ARRETA
 SALMENTA LANTALDEA
 ZUZENEK MARKETINA
 Mailing
 Postontzietako banaketa
 Telemarketing
 Zuzeneko salmenta
 31

1.10.2 KOMUNIKAZIO EZ
PERTSONALA EDO UGARIA
 Masa-komunikazioa publizitatearen,
harreman publikoen eta
salmenta-sustapenaren bitartez egiten da.
 Oinarrizko publizitatea: dagoen eskaerari
eustera bideratzen da.
 Markaren publizitatea: ondasun- eta
zerbitzu-marka jakin batzuk iragartzeko.
 Merkaturatze-publizitatea: produktu berriak
ezagutaraztera bideratzen da.
 Irudi-publizitatea: enpresen merkataritza-ospea
sortzeko eta horri eusteko.
 32

2.10.2 KOMUNIKAZIO EZ
PERTSONALA EDO UGARIA
 PUBLIZITATEKO KOMUNIKAZIO ELEMENTUAK
 33

1.10.2 KOMUNIKAZIO EZ
PERTSONALA EDO UGARIA
 MODUAK
 Iragarkia (Tv, radio…)
 Harreman Publikoak
 Prentsaurreak
 Erakusketak
 Ebentoak
 …