Ch-1: Cơ bản về tín hiệu và hệ thống

Lecture-2

1.2. Cơ bản về hệ thống

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

1.2. Cơ bản về hệ thống

1.2.1. Hệ thống liên tục và hệ thống rời rạc

1.2.2. Ví dụ ñơn giản về hệ thống
1.2.3. Kết nối bên trong hệ thống
1.2.4. Các tính chất cơ bản của hệ thống

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 1.2.1. Hệ thống liên tục và hệ thống rời rạc

ðịnh nghĩa: hệ thống “xử lý” các tín hiệu vào và “tạo” các tín
hiệu ñầu ra
Tín hiệu vào System Tín hiệu ra

Hardware Software
(electrical, (Algorithms)
mechanical,
hydraulic,…)

Hệ thống liên tục: Tín hiệu vào liên tục  tín hiệu ra liên tục

Hệ thống rời rạc: Tín hiệu vào rời rạc  tín hiệu ra rời rạc

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

1.2.2. Ví dụ ñơn giản về hệ thống

Ví dụ 1: mạch ñiện

e(t) uc(t)
RC dudtc (t) + u c (t)=e(t)

Ví dụ 2: cơ học

x(t) d 2 y(t) dy(t) dx(t)

y(t)
m +b +ky(t)=b +kx(t)
dt 2 dt dt

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

2
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 1.2.2. Ví dụ ñơn giản về hệ thống

Ví dụ 2: Hệ thống tính số dư trong tài khoản ngân hàng hàng tháng

 f(n): tổng tiền nạp vào tài khoản trong tháng thứ n
 y(n): số dư tài khoản tháng thứ n
 lãi suất tiết kiệm là 1% hàng tháng

f(n) y(n)
y(n)=1.01y(n − 1)+f(n)

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

1.2.3. Kết nối bên trong hệ thống

Các hệ thống trên thực tế ñược tạo thành từ các hệ thống con thông
qua các dạng kết nối như sau:

Ghép nối tiếp:

Input System 1 System 2 Output

Ghép song song:

System 1

Input + Output

System 2

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

3
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 1.2.3. Kết nối bên trong hệ thống

Ghép hồi tiếp:

Input + System 1 Output

System 2

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

1.2.4. Các tính chất cơ bản của hệ thống

a) Tính có nhớ
b) Tính khả nghịch
c) Tính nhân quả
d) Tính ổn ñịnh
e) Tính bất biến
f) Tính tuyến tính

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

4
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 a) Tính có nhớ

Hệ thống không nhớ: ngỏ ra y(t) chỉ phụ thuộc duy nhất vào ngỏ
vào f(t) chứ không phụ thuộc vào f(t-T) với T>0. Ví dụ, mạch
thuần trở:
u(t)=Ri(t)

Hệ thống có nhớ: y(t) phụ thuộc vào f(t-T) với T>0. Ví dụ, mạch
ñiện có phần tử L, C:
t
u c (t)= C1 ∫ i(t)dt
-∞

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

b) Tính khả nghịch

Hệ thống khả nghịch: ngỏ vào phân biệt  ngỏ ra phân biệt. Khi
ñó tồn tại một hệ thống nghịch ñảo ñể khi ghép nối tiếp hai hệ
thống thuận và nghịch tạo thành hệ thống ñơn vị. Ví dụ:
y(t)
f(t) y(t)=2f(t) w(t)= 12 y(t) w(t)=f(t)

Hệ thống không khả nghịch: không phải là hệ thống khả nghịch.

Ví dụ: y(t)=f 2 (t)

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

5
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 c) Tính nhân quả

Hệ thống nhân quả: ngỏ ra chỉ phụ thuộc vào ngõ vào hiện tại
hoặc/và ngỏ vào trước ñó. Ví dụ:
y(t)=f(t)+f(t − t 0 );t 0 > 0

Hệ thống không nhân quả: ngỏ ra phụ thuộc vào ngỏ vào tương
lai (ngỏ vào sau thời ñiểm hiện tại ñang xét). Ví dụ:

f(t) y(t)
y(t)=f(t+2)+f(t − 2)
t t

y (t − 2) ?
t

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

d) Tính ổn ñịnh

Hệ thống ổn ñịnh: ngỏ vào bị chặn  ngỏ ra bị chặn (BIBO).

Ví dụ: y(t)=ef(t)

Hệ thống không ổn ñịnh: ngõ vào bị chặn  ngỏ ra không bị chặn

Ví dụ: y(t)=tf(t)

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

6
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 e) Tính bất biến

Hệ thống bất biến:

f(t) system y(t) f(t-t0) system
y(t-t0)
For all t0

Ví dụ: y(t)=sin(|f(t)|)

Hệ thống thay ñổi theo thời gian: không phải là hệ thống bất biến
Ví dụ: y(t)=f(2t)

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

f) Tính tuyến tính

Hệ thống tuyến tính:

f1(t) system y1(t)

k1f1(t)+k2f2(t) system k1y1(t)+k2y2(t)
f2(t) system y2(t)

dy(t)
Ví dụ: (a) y(t)=tf(t); (b) +3y(t)=f(t)
dt

Hệ thống phi tuyến: không phải là hệ thống tuyến tính

Ví dụ: y(t)=f 2 (t)

Signal & Systems - Tran Quang Viet – FEEE, HCMUT – Semester: 02/10-11

7
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt