1.

Quan niệm về vậ t chấ t củ a:

 Talet: cho rằ ng nướ c là khở i nguyên củ a thế giớ i. Vớ i quan niệm nướ c là khở i
nguyên củ a thế giớ i, củ a mọ i sự vậ t, hiện tượ ng. Ô ng đã đưa yếu tố duy vậ t
và o trong quan niệm triết họ c giả i thích về thế giớ i. Thế giớ i đượ c hình thà nh
từ mộ t dạ ng vậ t chấ t cụ thể là nướ c chứ khô ng phả i do chú a trờ i hay cá c vị
thầ n.
 Hecralit: Ô ng cho rằ ng lử a là nguồ n gố c sinh ra mọ i vậ t trong thế giớ i, cho nên
mọ i vậ t linh độ ng như ngọ n lử a. Mọ i cá i biến thà nh lử a và lử a thà nh mọ i cá i
tương tự như trao đổ i và ng thà nh hà ng hoá và hà ng hoá thà nh và ng. Lử a là cơ
sở củ a mọ i vậ t, đồ ng thờ i là khở i nguyên sinh ra mọ i vậ t, lử a khô ng chỉ sả n
sinh ra cá c sự vậ t vậ t chấ t mà cò n sinh ra cả nhữ ng hiện tượ ng tinh thầ n, cả
linh hồ n con ngườ i.
 Đêmocrit: Theo ô ng vậ t chấ t ban đầ u là nguyên tử . Nguyên tử là giớ i hạ n cuố i
cù ng củ a vậ t chấ t, khô ng thể có yếu tố vậ t chấ t nà o là bộ phậ n củ a nguyên tử
nữ a. Bở i sự đa dạ ng về hình thứ c củ a cá c nguyên tử và sự kết hợ p cá c nguyên
tử trong khoả ng khô ng tạ o nên sự đa dạ ng củ a cá c sự vậ t trong thế giớ i. Quan
niệm củ a Đêmô crit về nguyên tử là sự kết họ p quan niệm củ a Hêraclít và
Parmanít về tồ n tạ i, vừ a cho rằ ng tồ n tạ i nguyên tử là bấ t biến vừ a cho rằ ng
thế giớ i luô n luô n biến đổ i. Từ đó giả i thích đượ c nhiều hiện tượ ng tự nhiên.
 Phá i Ngũ Hà nh: Họ đã thừ a nhậ n tính vậ t chấ t củ a thế giớ i, tứ c tính tự tồ n tạ i,
tự vậ n độ ng biến đổ i củ a thế giớ i. Họ giả i thích nguyên nhâ n củ a sự biến đổ i
củ a thế giớ i là do sự tá c độ ng củ a thế giớ i, tứ c tính tự tồ n tạ i, tự vậ n độ ng biến
đổ i củ a thế giớ i. Họ giả i thích nguyên nhâ n củ a sự biến đổ i củ a thế giớ i là do
sự tá c độ ng củ a 2 hoặ c 5 yếu tố vậ t chấ t đầ u tiên, từ đó tạ o nên cá c dạ ng vậ t
chấ t vô cù ng đa dạ ng trong thế giớ i. Sự tồ n tạ i, biến hoá củ a cá c vậ t trong thế
giớ i khô ng phả i do tinh thầ n, hay do lự c lượ ng thầ n thá nh, siêu tự nhiên nà o
đó quyết định, mà do sự tá c độ ng lẫ n nhau củ a chính cá c yếu tổ vậ t chấ t quyết
định. Có 5 yếu tố vậ t chấ t nguyên thuỷ là Kim (Kim Loạ i), Mộ c (Câ y cố i), Thuỷ
(Nướ c), Hoả (Lử a), Thổ (Đấ t). Cá c yếu tố vậ t chấ t nguyên thuỷ ấ y khô ng ở
trạ ng thá i tĩnh tạ i, đứ ng im mà luô n vậ n độ ng, khô ng cô lậ p vớ i nhau mà quan
hệ mậ t thiết vớ i nhau và chuyển hoá lẫ n nhau tạ o nên cá c vậ t trong thế giớ i.
Cơ chế củ a sự chuyển hoá đó đượ c biểu hiện ở chỗ : tương sinh, hoặ c cá i nà y
khắ c cá i kia, kìm hã m, chế ngự ,tương khắ c theo mộ t chu kỳ tuầ n hoà n.
2. Quan niệm về vậ t chấ t củ a Đêmocrit đượ c cho là đỉnh cao trong quan niệm về vậ t
chấ t thờ i kỳ trướ c Má c.
3. Vớ i quan niệm về vậ t chấ t như đã nó i ở trên, mặ t tích cự c trong quan niệm về vậ t
chấ t củ a cá c nhà duy vậ t trướ c Má c là đã xá c lậ p phương phá p luậ n tích cự c cho
sự phá t triển nhậ n thứ c mộ t cá ch khoa họ c về thế giớ i, đặ c biệt là trong việc giả i
thích về cấ u tạ o vậ t chấ t khá ch quan củ a cá c hiện tượ ng tự nhiên, là m tiền đề cho
việc giả i quyết đú ng đắ n nhiều vấ n đề trong việc ứ ng xử tích cự c giữ a con ngườ i
và giớ i tự nhiên, vì sự sinh tồ n và phá t triển củ a con ngườ i.
4. Bên cạ nh đó có nhữ ng hạ n chế củ a cá c nhà duy vậ t trướ c Má c về quan niệm về
vậ t chấ t, đó là chưa bao quá t đượ c mọ i tồ n tạ i vậ t chấ t trong thế giớ i, mặ t khá c
quan niệm nà y chủ yếu mớ i chỉ đượ c tiếp cậ n từ giá c độ cấ u tạ o bả n thể vậ t chấ t
củ a cá c sự vậ t, hiện tượ ng trong thế giớ i, giá c độ nhậ n thứ c luậ n chưa đượ c
nghiên cứ u đầ y đủ ; tứ c là chưa giả i quyết đượ c triệt để phạ m trù vậ t chấ t từ gó c
độ giả i quyết hai mặ t vấ n đề cơ bả n củ a triết họ c. Nhữ ng hạ n chế nà y đượ c khắ c
phụ c trong quan niệm về vậ t chấ t củ a chủ nghĩa duy vậ t biện chứ ng.