Επιστημονικός και Μαθηματικός Γραμματισμός στα

Προγράμματα Σπουδών: Μελέτη περίπτωσης για τα

Στοχαστικά Μαθηματικά της Γ Λυκείου

Αργύρη Παναγιώτα,
argiry@gmail.com

Μάλλιαρης Χρήστος,
chrismalliaris@gmail.com

Περίληψη
Η ενασχόληση των μαθητών / τριών με ζητήματα και φαινόμενα του
πραγματικού κόσμου για την επίλυση προβλημάτων και την λήψη
αποφάσεων αποτελεί πρόκληση και αναγκαιότητα της σύγχρονης
μεταβαλλόμενης κοινωνικής πραγματικότητας. Αυτό προϋποθέτει την
ανάπτυξη του επιστημονικού και μαθηματικού γραμματισμού. Πως όμως
ορίζεται ότι ένα άτομο είναι επιστημονικά και μαθηματικά εγγράμματο;
Πως μπορεί η σχολική εκπαίδευση να συμβάλει στην ανάπτυξη κριτικά
στοχαζόμενων μαθητών / τριών; Η παρούσα εργασία απαντά σε αυτά τα
δύο ερωτήματα και επικεντρώνεται στην παρουσίαση χαρακτηριστικών
παραδειγμάτων από τα στοχαστικά μαθηματικά της Γ Λυκείου, ως
χαρακτηριστικές μαθησιακές δραστηριότητες, οι οποίες προωθούν την
διερεύνηση, την ερμηνεία πληροφοριών, την αιτιολόγηση και την κριτική
σκέψη μέσω της σύνδεσης με άλλες επιστήμες και κυρίως μέσω της
σύνδεσης με καταστάσεις του πραγματικού κόσμου.
Λέξεις κλειδιά: στοχαστικά μαθηματικά, μαθηματικός γραμματισμός,
προγράμματα σπουδών

Abstract
Engaging students with real-world issues and phenomena to solve
problems and make decisions is a challenge and necessity of today's
changing social reality. This presupposes the development of scientific and

38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας © Ε.Μ.Ε. - 2023

38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας 35

mathematical literacy. But how is it defined that a person is scientifically

and mathematically literate? How can schooling contribute to the
development of critically thinking students? This paper answers these two
questions and focuses on the presentation of typical examples from the
stochastic of the 3rd class of high school, as characteristic learning activities,
which promote investigation, information interpretation, justification and
critical thinking through the connection with other sciences and mostly real-
world situations.

Εισαγωγή
H πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου με τις περιβαλλοντικές,
κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις, την ραγδαία ανάπτυξη των νέων
τεχνολογιών καθιστά τον ρόλο του σχολείου κρίσιμο στην προετοιμασία
των εφήβων ως μελλοντικών πολιτών, που θα είναι ικανοί να επιλύσουν
προβλήματα και να λάβουν αποφάσεις [1]. Το Πρόγραμμα Σπουδών
αποτελεί ένα πολύ βασικό συστατικό του εκπαιδευτικού συστήματος κάθε
χώρας και μπορεί να μπορεί να αποτελέσει το μέσο για την ανάπτυξη των
δεξιοτήτων των μελλοντικών πολιτικών, την προώθηση της καινοτομίας,
μέσω την εισαγωγή της διεπιστημονικότητας και την εισαγωγή νέων
μεθόδων διδασκαλίας [2] , [3]. Η ανάπτυξη του επιστημονικού και του
μαθηματικού γραμματισμού τίθεται ως πρόκληση και ως αναγκαιότητα στις
συστάσεις των εκπαιδευτικών μεταρυθμίσεων για την αναδιάρθρωση των
Προγραμμάτων Σπουδών σε διεθνές επίπεδο [4]. Οι μεθοδολογικές
προσεγγίσεις στην διδακτική των επιστημών στοχεύουν στο να βοηθήσουν
τους μαθητές / τριες να αναπλαισιώσουν τις γνώσεις τους, να
καλλιεργήσουν τις δεξιότητες του 21ου αιώνα και να διαμορφώσουν
ενσυνείδητες στάσεις στις κοινωνικοπολιτικές και επιστημονικές
προκλήσεις [5]. Κάτω από αυτό το πλαίσιο στην παρούσα εργασία
εξετάζονται οι έννοιες του επιστημονικού, του μαθηματικού γραμματισμού,
και το πλαίσιο των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα για την Μαθηματική
Εκπαίδευση, αλλά και πως αυτά ενσωματώνονται στα Προγράμματα
Σπουδών σε διεθνές επίπεδο. Ειδικότερα για το ελληνικό εκπαιδευτικό
σύστημα, με βάση την πιλοτική εφαρμογή που υλοποιήθηκε τα σχολικά έτη
2021-22 και 2022-23, αναλύονται οι συνιστώσες που συμβάλουν στην
ενίσχυση του μαθηματικού γραμματισμού στο Νέο Πρόγραμμα Σπουδών
(ΝΠΣ) των Στοχαστικών Μαθηματικών. Τέλος παρουσιάζονται ενδεικτικά
παραδείγματα μαθηματικών έργων που ικανοποιούν αυτές τις συνιστώσες
και σχεδιάστηκαν στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του ΝΠΣ.
36 38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας

Θεωρητικό πλαίσιο
Η επιστημονική παιδεία αναφέρεται στην κατανόηση των επιστημονικών
εννοιών, των φαινομένων και των διαδικασιών και την ικανότητα
εφαρμογής αυτών των γνώσεων σε καταστάσεις του πραγματικού κόσμου.
[6]. Ο επιστημονικός γραμματισμός συνδέεται με την ικανότητα του κριτικά
στοχαζόμενου πολίτη να ασχολείται με ζητήματα που σχετίζονται με την
επιστήμη και με τις ιδέες της επιστήμης. «Ο επιστημονικός γραμματισμός
είναι η ικανότητα χρήσης επιστημονικής γνώσης, εντοπισμού ερωτήσεων και
εξαγωγής τεκμηριωμένων συμπερασμάτων με στόχο την λήψη αποφάσεων για
τον φυσικό κόσμο, αλλά και τις αλλαγές που προκαλούνται ως αποτέλεσμα
της ανθρώπινης δραστηριότητας» [7], [8]. Ο ορισμός αυτός έχει
ενσωματωθεί στην αξιολογηση της επιστημονική ικανότητας (scientific
competency) των μαθητών / τριών μέσω των ακολουθων τριών διαστάσεων
[4, σελ. 6] : 1) Εξήγηση φαινομένων με αιτιολογήσεις που βασίζονται σε
επιστημονικές γνώσεις, 2.1) προσδιορισμός ερευνητικών ερωτημάτων, 2.2)
αξιολόγηση των μεθοδολογιών που απαντούν στα ερευνητικά ερωτήματα,
2.3) ερμηνεία δεδομένων που παρουσιάζονται σε διαφορετικές
αναπαραστάσεις και εξαγωγή κατάλληλων συμπερασμάτων από αυτά τα
δεδομένα, 3.1) αξιολόγηση της αξιοπιστίας των επιστημονικών
πληροφοριών, που παρουσιάζονται για ένα παγκόσμιο ζήτημα ή
αξιολόγηση πηγών πληροφοριών 3.2) εξαγωγή επιστημονικά
τεκμηριωμένων συμπερασμάτων
O μαθηματικός γραμματισμός αναφέρεται «στην ικανότητα ενός μαθητή /
τριας να διατυπώνει, να χρησιμοποιεί και να ερμηνεύει τα μαθηματικά σε
ποικίλα πλαίσια. Περιλαμβάνει μαθηματικούς συλλογισμούς και χρήση
μαθηματικών εννοιών, διαδικασιών, γεγονότων και εργαλείων για την
περιγραφή, την εξήγηση και την πρόβλεψη φαινομένων, ενώ παράλληλα τους
βοηθά να αναγνωρίσουν το ρόλο, που διαδραματίζουν τα μαθηματικά στην
λήψη αποφάσεων, στον πραγματικό κόσμο, ως εποικοδομητικοί,
αφοσιωμένοι και στοχαστικοί πολίτες» [9, σελ.18].
Οι δεξιότητες του 21ου αιώνα, που πρέπει να διαθέτουν οι μαθητές/τριες
για τα Μαθηματικά περιλαμβάνουν [10] : 1) Συστημική σκέψη, δηλαδή την
ικανότητα να σκέφτεται ένα σύστημα ως σύνολο, αντί να εξετάζει
μεμονωμένα μέρη. Αυτό μεταφράζεται ως την ικανότητα μεταφοράς ενός
μαθηματικού προβλήματος σε ένα καθορισμένο πλαίσιο (πραγματικός
κόσμος) για την εύρεση των σχέσεων μεταξύ των μεταβλητών, που ορίζουν
το πρόβλημα, 2) ανθεκτικότητα για την διατήρηση της προσπάθειας και του
ενδιαφέροντος ολοκλήρωσης της μαθηματικής δραστηριότητας
ξεπερνώντας τυχόν δυσκολίες και εμπόδια, 3) προβληματισμό για την
38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας 37

επιλογή στρατηγικών επίλυσης προβλημάτων, μέσα από την σύγκριση με

άλλες παρόμοιες καταστάσεις ή την εξέταση από διαφορετικές οπτικές, 4) η
κριτική σκέψη περιλαμβάνει τον επαγωγικό και απαγωγικό συλλογισμό, για
την ανάλυση των δεδομένων του προβλήματος και την εξαγωγή
συμπερασμάτων, 5) δημιουργική σκέψη για την ανάπτυξη νέων ιδεών και
προσεγγίσεων.
Μετά την παραπάνω ανάλυση των εννοιών του επιστημονικού και
μαθηματικού γραμματισμού , αλλά και των δεξιοτήτων του 21ου που
πλαισιώνουν την Μαθηματική Εκπαίδευση, είναι σημαντικό να εξεταστεί
πως και με ποιο τρόπο οι έννοιες αυτές ενσωματώνονται στα προγράμματα
σπουδών σε διεθνές επίπεδο.

Επισκόπηση Προγραμμάτων Σπουδών θετικών επιστημών σε

διεθνές επίπεδο
Από την επιστημονική βάση επισκόπησης των προγραμμάτων σπουδών
σε διεθνές επίπεδο των Mullis, et. al (2016), καταγράφονται σημαντικές
πληροφορίες για την διδασκαλία των θετικών επιστημών. Από την κριτική
επεξεργασία, την συγκριτική ανάλυση αυτών των πληροφοριών
παρουσιάζονται μελέτες περίπτωσης για την στοχοθεσία της μάθησης των
θετικών επιστημών. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων διερεύνησης, σχεδιασμού
μεθοδολογίας για επιστημονική διερεύνηση, η εφαρμογή μαθηματικών
εννοιών, η καταγραφή και ερμηνεία πληροφοριών και παρατηρήσεων, η
παρουσίαση αιτιολογημένων εξηγήσεων, η αξιολόγηση δεδομένων είναι
κοινά στοιχεία των προγραμμάτων σπουδών σε διεθνές επίπεδο. Στο
πρόγραμμα σπουδών του Καναδά εκτός από τις δεξιότητες επίλυσης
προβλήματος, δίνεται σημασία και στην επικοινωνία των επιστημονικών
ιδεών και των αποτελεσμάτων. Το πρόγραμμα σπουδών των θετικών
επιστημών της Κύπρου δίνει προτεραιότητα στην σύνδεση των
επιστημονικών γνώσεων με τις καθημερινές εμπειρίες, για την εννοιολογική
κατανόηση και ερμηνεία των φαινομένων στο πλαίσιο του πραγματικού
κόσμου. Στην Φιλανδία η διδασκαλία των θετικών επιστημών συνδέεται με
τις περιβαλλοντικές επιστήμες και βασίζεται στην μεθοδολογική
προσέγγιση μάθηση βάσει προβλήματος (problem based learning) και την
βιωματική διδασκαλία. Το πρόγραμμα σπουδών της Ιρλανδίας προωθεί την
επιστημονική διερεύνηση μέσω της εποικοδομητικής και συνεργατικής
προσέγγισης, δίνοντας προτεραιότητα στην κατασκευή των γνώσεων από
τους ίδιους τους μαθητές με βάση τις εμπειρίες τους και μέσω της
αλληλεπίδρασης με καταστάσεις του πραγματικού κόσμου. Στην Μαλαισία
η δημιουργικότητα είναι στο επίκεντρο του προγράμματος σπουδών για την
38 38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας

εκτέλεση μαθησιακών δραστηριοτήτων και την επίλυση προβλημάτων. Το

πρόγραμμα σπουδών της Νορβηγίας ενσωματώνει και την χρήση ψηφιακών
εργαλείων για την εξερεύνηση, την επεξεργασία, την οπτικοποίηση
δεδομένων και πληροφοριών.
Οι αρχές της διδασκαλίας των Στοχαστικών Μαθηματικών συνδέονται
με την κατανόηση και την ερμηνεία καταστάσεων, που συναντά ο
σύγχρονος πολίτης, αλλά και την εμπλοκή του με μη αιτιοκρατικούς
τρόπους σκέψης για προβλήματα και καταστάσεις διερεύνησης. Αυτή η
διαπίστωση αντικατοπτρίζει πολλά από τα χαρακτηριστικά των
προγραμμάτων σπουδών των θετικών επιστημών, που παρουσιάστηκαν
παραπάνω. Για αυτό τον λόγο επιλέξαμε το πρόγραμμα σπουδών των
στοχαστικών μαθηματικών της Γ Λυκείου για το ελληνικό εκπαιδευτικό
σύστημα [12].

Βασικές Αρχές του Νέου Προγράμματος Σπουδών (ΠΣ) στα

Στοχαστικά Μαθηματικά
Το νέο ΠΣ για τα μαθηματικά υποστηρίζει τη γνωστική-ατομική και την
κοινωνικο-πολιτισμική-συμμετοχική προσέγγιση στη μάθηση των
μαθηματικών, αντιμετωπίζοντάς τες ως συμπληρωματικές και σε συνεχή
αλληλεπίδραση Οι κοινωνικό-πολιτισμικές πρακτικές αφορούν δεξιότητες
και ικανότητες των μαθητών για:

• Να ερμηνεύουν καταστάσεις στον προσωπικό, εργασιακό και ευρύτερα

κοινωνικό τους βίο, χρησιμοποιώντας τα μαθηματικά.
• Να αναπτύσουν κριτική επίγνωση του τρόπου με τον οποίο τα
μαθηματικά χρησιμοποιούνται στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές,
πολιτισμικές και οικονομικές σχέσεις Να αποδίδουν αξία στις ιδέες των
άλλων, να επιχειρηματολογούν και να λαμβάνουν αποφάσεις, που
στηρίζονται στο διάλογο και στη διαπραγμάτευση.
• Να κατανοούν τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στη ανάπτυξη της
μαθηματικής σκέψης και του πολιτισμού, καθώς και την διαχρονική αξία
αυτής της σχέσης για την ανθρώπινη δραστηριότητα.
• Να είναι μαθηματικά εγγράμματοι, δηλαδή να μπορούν να αναλύουν, να
ερμηνεύουν τον τρόπο που χρησιμοποιούνται τα μαθηματικά αλλά και
να επεμβαίνουν στο κοινωνικό τους περιβάλλον, χρησιμοποιώντας τα
μαθηματικά.
38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας 39

Ένα “μαθηματικά εγγράμματο” άτομο αντιλαμβάνεται ότι οι

μαθηματικές έννοιες, οι δομές και οι ιδέες έχουν εφευρεθεί ως εργαλεία για
να οργανώσουν τα φαινόμενα του περιβάλλοντος και διαθέτει την
ικανότητα να κατανοεί, να κρίνει, να δημιουργεί και να χρησιμοποιεί τα
μαθηματικά σε μια ποικιλία ενδο- και εξω-μαθηματικών καταστάσεων, στις
οποίες τα μαθηματικά παίζουν ή θα μπορούσαν να παίξουν κάποιο ρόλο.
Στις κοινωνικο-πολιτισμικές πρακτικές εντάσσονται και οι κοινωνικο-
συναισθηματικές πρακτικές. Αφορούν σε πρότυπα αναγνώρισης και
διαχείρισης συναισθημάτων και συμπεριφορών, διαμόρφωσης και
διατήρησης θετικών σχέσεων, λήψης υπεύθυνων αποφάσεων και επίλυσης
προκλητικών καταστάσεων και, τέλος, διατύπωσης και επιτυχούς
διεκπεραίωσης θετικών στόχων. Η ανάπτυξη κοινωνικο-συναισθηματικών
πρακτικών στο σχολείο συμβάλλει στην ισορροπημένη συναισθηματική
ανάπτυξη των μαθητών.
Κάτω από αυτούς τους βασικούς κατευθυντήριους άξονες που ορίζονται
από το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών έχουν επιλεγεί χαρακτηριστικά
παραδείγματα μαθηματικών έργων, ως ενδεικτικές μαθησιακές
δραστηριότητες.

Μελέτες περίπτωσης στοχαστικών μαθηματικών

Ερμηνεία και κατανόηση πληροφοριών πραγματικών δεδομένων
Διδακτική ενότητα: Στατιστική: Παρουσίαση Στατιστικών δεδομένων
Θεματική ενότητα/ υπο-ενότητα : Διαχείριση δεδομένων

Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα:

 Διατύπωση ερωτημάτων που αφορούν σχέσεις εξάρτησης μεταξύ ενός

ποσοτικού και ενός κατηγορικού χαρακτηριστικού του πληθυσμού
 Επιλογή πληροφοριών από διαφορετικές αναπαραστάσεις ποσοτικών
δεδομένων και κατάληξη σε συμπεράσματα
 Διατύπωση ερωτημάτων που μπορούν να απαντηθούν με απογραφικά
χρονικά δεδομένα
 Επιλογή πληροφοριών από διαφορετικές αναπαραστάσεις συνεχών
ποσοτικών και χρονικών δεδομένων και κατάληξη σε συμπεράσματα
 Διατύπωση ερωτημάτων που αφορούν στο ευρύτερο κοινωνικό
περιβάλλον και απαντώνται με δεδομένα εκτός οικείου περιβάλλοντος.
40 38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας

Ερωτήσεις προς διερεύνηση :

 Ποιες πληροφορίες παρέχει το παραπάνω ραβδόγραμμα;
 Προσδιορίστε τις μεταβλητές;
 Προσδιορίστε τον τύπο της μεταβλητής;
 Ποιες χώρες παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιασμού
πληθυσμού;
 Ποιο ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως και μερικώς
στην Ινδονησία;
 Ποιες επιπλέον στατιστικές πληροφορίες θα ζητούσατε για να πείσετε
με επιχειρήματα τους συμμαθητές σας ότι ο εμβολιασμός είναι ένα
ισχυρό όπλο κατά της πανδημίας;

Πιθανότητες και Βιολογία

Διδακτική Ενότητα: Συνδυαστική και Πιθανότητες
Προσδοκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
 Υπολογίζουν το πλήθος των στοιχείων ενδεχομένων με χρήση αρχών
απαρίθμησης
 Επιλέγουν το κατάλληλο πλαίσιο συνδυαστικών μεθόδων σε κάθε
πρόβλημα
38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας 41

 Χρησιμοποιούν τις διατάξεις με και χωρίς επαναλήψεις, μεταθέσεις και

συνδυασμούς στη μοντελοποίηση και την επίλυση πραγματικών
προβλημάτων.

Επέκταση της άσκησης του σχολικού βιβλίου των Στοιχείων Πιθανοτήτων

και Στατιστικής της Γ Λυκείου της κατεύθυνσης των ανθρωπιστικών
σπουδών.
Οι αζωτούχες βάσεις που μπορεί να έχει ένα νουκλεοτίδιο είναι η
Αδενίνη (Α), η Γουανίνη (G), η Κυτοσίνη (C) και η Θυμίνη (Τ). Τα
νουκλεοτίδια, ανάλογα με την σειρά τους σε τριάδες, καθορίζουν ποιο
αμινοξύ θα τοποθετηθεί στην αντίστοιχη θέση κατά τη σύνθεση των
πρωτεϊνών.
Οι τριάδες αυτές ονομάζονται κωδικόνια.
α) Πόσα διαφορετικά κωδικόνια μπορούν να σχηματιστούν, αν κάθε τριάδα
περιέχει διαφορετικά νουκλεοτίδια;
β) Πόσα διαφορετικά κωδικόνια μπορούν να σχηματιστούν, αν δεν υπάρχει
περιορισμός στην τριάδα των νουκλεοτιδίων;
γ) Ένας βιολόγος αποφασίζει να πειραματιστεί και να σχηματίσει κωδικόνια
και με τα τέσσερα νουκλεοτίδια. Πόσα διαφορετικά κωδικόνια μπορούν να
σχηματιστούν, αν κάθε τετράδα περιέχει διαφορετικά νουκλεοτίδια;
δ) Στην συνέχεια θέλησε να πειραματιστεί περαιτέρω και να συνδυάσει τα
τέσσερα νουκλεοτίδια ανά δύο. Με πόσα πειράματα θα κάνει;
ε) Ποια η πιθανότητα η τριάδα των κωδικονίων να περιέχει όμοια
νουκλεοτίδια ;
στ) Ποια η πιθανότητα η τριάδα των κωδικονίων να περιέχει τουλάχιστον 1
φορά την Αδενίνη ;
η) Ποια η πιθανότητα η τριάδα των κωδικονίων να περιέχει στην δεύτερη
θέση την θυμίνη; Αλλάζει η πιθανότητα αν στην δεύτερη θέση περιέχεται
ένα από τα άλλα τρία νουκλεοτίδια ;

Δεσμευμένη πιθανότητα και Ιατρική

Διδακτική ενότητα: Θεωρήμα Bayes και εφαρμογές.
Θεματική ενότητα/ υπο-ενότητα: Πιθανότητες - συσχέτιση
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα: Εφαρμόζουν το Θεώρημα
του Bayes στην επίλυση πραγματικών προβλημάτων.
Χρησιμοποιήστε τα παρακάτω δεδομένα να δημιουργήσετε έναν πίνακα
και, στη συνέχεια, σχεδιάστε και συμπληρώστε το δέντρο-διάγραμμα
πιθανοτήτων.
Σύνολο δεδομένων
42 38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας

 Ο συνολικός αριθμός των γυναικών που έκαναν θετική μαστογραφία

ήταν 12.000
 Από τις γυναίκες με θετική μαστογραφία, οι 900 είχαν καρκίνο του
μαστού.
 Από τις γυναίκες με θετική μαστογραφία, οι 11.000 δεν είχαν καρκίνο
του μαστού.
 Ο συνολικός αριθμός των γυναικών που είχαν αρνητική μαστογραφία
ήταν 90.000
 Από τις γυναίκες με αρνητική μαστογραφία, οι 900 είχαν καρκίνο του
μαστού.
 Από τις γυναίκες με αρνητική μαστογραφία, οι 80.000 δεν είχαν
καρκίνο του μαστού.

Ερωτήσεις για συζήτηση

Ποια είναι η πιθανότητα μία γυναίκα με αρνητική μαστογραφία να είχε
καρκίνο του μαστού;
Ποια είναι η πιθανότητα μια γυναίκα με καρκίνο να είχε αρνητική
μαστογραφία;
Ποια είναι η πιθανότητα μια γυναίκα με καρκίνο να είχε θετική
μαστογραφία;
Ποια είναι η πιθανότητα μια γυναίκα με θετική μαστογραφία να είχε
πράγματι καρκίνο στο στήθος;

Συμπεράσματα
Οι παραπάνω δραστηριότητες από τον κλάδο των στοχαστικών
Μαθηματικών ενσωματώνουν τον επιστημονικό και μαθηματικό
γραμματισμό, καθώς υποστηρίζουν τους μαθητές / τριες να σκέφτονται και
να δρουν επιστημονικά, υιοθετώντας ενεργό ρόλο ερευνητή με στόχο την
«ανακάλυψη» αρχών, νόμων και κανόνων και την οικοδόμηση ουσιαστικής
κατανόησης για το πρόβλημα που διερευνούν. Επιπλέον, θέτουν ερωτήσεις,
κάνουν προβλέψεις, αναζητούν και μελετούν πηγές πληροφοριών,
αναζητούν μαθηματικούς τρόπους διερεύνησης για να απαντήσουν στις
ερωτήσεις τους, να ερμηνεύουν, να αξιολογούν και να επικοινωνούν
αποτελεσματικά τις λύσεις και τα συμπεράσματά τους.
38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας 43

Βιβλιογραφικές αναφορές
1. OECD (2019e). Trends Shaping Education 2019, OECD Publishing,
Paris, https://doi.org/10.1787/trends_edu-2019-en
2. Argyri, P. & Smyrnaiou, Z. (2021). Case Studies of Educational
Systems Focus on Empowerment of Young People’s Skills. In Vana
Chiou, Lotte Geunis, Oliver Holz, Nesrin Oruç Ertürk, Fiona Shelton
(ed.). Voices from the Classroom: A Celebration of Learning, vol. 1,
ISBN 978-3-8309-4378-5
3. Kärkkäinen, K. (2012). Bringing About Curriculum
Innovations: Implicit Approaches in the OECD Area, OECD
Education Working Papers, No. 82, OECD Publishing, Paris,
https://doi.org/10.1787/5k95qw8xzl8s-en
4. OECD (2021). PISA 2025 Science Framework.
http://pisa-framework.oecd.org/science-2025/ (Πρόσβαση 18/09/2023).
5. Smyrnaiou, Z. (Ed.). (2016). Recent advances in science and
technology education, ranging from modern pedagogies to
neuroeducation and assessment. Newcastle upon Tyne: Cambridge
Scholars Publishing
6. OECD (2016). How does PISA assess science literacy? , PISA in
Focus, No. 66, OECD Publishing, Paris,
https://doi.org/10.1787/5jln4nfnqt7l-en
7. OECD. (2000). Measuring Student Knowledge and Skills: The PISA
2000 Assessment of Reading, Mathematical and Scientific Literacy.
Paris: OECD.
8. OECD. (2003). The PISA 2003 Assessment Framework:
Mathematics, Reading, Science and Problem Solving Knowledge and
Skills. Paris: OECD.
9. OECD (2018), "PISA for Development Mathematics Framework",
στο PISA for Development Assessment and Analytical Framework:
Reading, Mathematics and Science , OECD Publishing, Παρίσι,
https://doi.org/10.1787/9789264305274-5-en
10. Schmidt, W., et al. (2022). When practice meets policy in
mathematics education: A 19 country/jurisdiction case study. OECD
Education Working Papers, No. 268, OECD Publishing, Paris,
https://doi.org/10.1787/07d0eb7d-en.
44 38ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαθηματικής Παιδείας

11. Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Goh, S., & Cotter, K. (Eds.) (2016).
TIMSS 2015 Encyclopedia: Education Policy and Curriculum in
Mathematics and Science. Ανάκτηση από Boston College, TIMSS &
PIRLS International Study Center website:
http://timssandpirls.bc.edu/timss2015/encyclopedia/
12 Μάλλιαρης, Χ., Αργύρη, Π., Ανταμπούφης, Ν. (2023). «Τα
Στοχαστικά Μαθηματικά στα νέα Αναλυτικά Προγράμματα ως
εργαλείο ερμηνείας του κοινωνικού βίου». Πρακτικά Διεθνούς
Επιστημονικού Συνέδριο «Αναλυτικά Προγράμματα: Θεωρία και
Πράξη». ISBN 978-618-86443-4-2, Τόμος Β., σελ.354-362.