AI ĐÃ ĐẶT TÊN

CHO DÒNG SÔNG?

Hoàng Phủ Ngọc Tường
I/TÌM HIỂU CHUNG
 1. NHÀ VĂN
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG

• Sinh tại Huế, quê gốc ở Quảng Trị

• Cuộc đời: gắn bó sâu nặng với Huế: sinh ra ở
Huế, học đại học Huế, dạy học tại trường
Quốc học Huế, tham gia phong trào cách
mạng Huế, trở thành một trí thức yêu nước,
một chiến sĩ trong phong trào đấu tranh
chống Mỹ - Ngụy ở Thừa Thiên - Huế

1937 - 2023
 1. NHÀ VĂN
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
• Nhà văn chuyên về bút kí, lối viết trí tuệ và
trữ tình, kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghị
luận sắc bén và tư duy đa chiều được tổng
hợp từ vốn kiến thức phong phú từ nhiều
ngành; hành văn hướng nội, súc tích, mê
đắm và tài hoa.
• Tác phẩm chính: Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn
Lâu (văn xuôi), Những dấu chân qua thành
phố (thơ), …

1937 - 2023
 NHÀ VĂN
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
VÀ VỢ CỦA ÔNG
– NHÀ THƠ LÂM THỊ VỸ DẠ
 2. ĐOẠN TRÍCH:
"AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?"
a. Thể loại
- Thể loại: bút kí, ban đầu có tên: Hương ơi, e phải mày chăng?
- Đặc điểm:
+ Không hư cấu, tự do phóng túng
+ Tínhchủ quan, tính trữ tình sâu sắc
+ Sức hấp dẫn của cái tôi
b. Hoàn cảnh ra đời tác phẩm
- Viết tại Huế năm 1981, in trong tập sách cùng tên.
c. Vị trí đoạn trích
- Bút kí có 3 phần, đoạn trích thuộc phần thứ nhất
 2. ĐOẠN TRÍCH:
"AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?"
a. Thể loại

b. Hoàn cảnh ra đời tác phẩm

c. Vị trí đoạn trích

d. Bố cục: 2 phần

• Phần 1: từ đầu đến "với quê hương xứ sở"

=> Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn địa lí

• Phần 2: còn lại

=> Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn về lịch sử, thi ca
 2. ĐOẠN TRÍCH:
"AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?"

“Tác phẩm dù viết trong mười ngày nhưng tôi đã nghĩ về

nó bằng nửa cuộc đời của mình. Tôi đã mang cả tâm
huyết vẽ nên một dòng sông y như nó vốn có. Đó là một
thứ tài sản tôi muốn gửi lại cho thế hệ mai sau với lời
nhắn nhủ: Sông Hương như một viên ngọc quý mà thiên
nhiên ban tặng cho Huế”
- Hoàng Phủ Ngọc Tường -
II/TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn địa lý
 Nhiệm vụ nhóm
Tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương dưới góc nhìn địa lý
qua 4 chặng hành trình

NHÓM 1 NHÓM 2 NHÓM 3

Ngã ba Tuần
a. Sông Hương ở thượng nguồn
- “Là bản trường ca của rừng già, khi thì rầm rộ, mãnh liệt, cuộn xoáy”
=> Tính từ mạnh, sông Hương ở thượng nguồn, nơi rừng già đầy
mãnh liệt => tính cách phù hợp với địa hình, những khó khăn thác
ghềnh trong rừng (có nét giống sông Đà ở thượng nguồn)
- lúc “dịu dàng, say đắm” như đang thưởng thức vẻ đẹp của rừng
xanh với màu đỏ của hoa đỗ quyên.
- Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của
mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại.
=> So sánh lạ, sáng tạo (trước đây từng có so sánh dòng sông với
mái tóc/áng tóc chứ chưa có so sánh như HPNT)
(sống 1 nửa cuộc đời: đi được nửa hành trình)
a. Sông Hương ở thượng nguồn
* Ra khỏi rừng già:
- Rừng già đã “chế ngự sức mạnh bản năng” nên sông Hương “dịu
dàng và trí tuệ”; là “người mẹ phù sa ”của vùng văn hoá đế đô,
“đóng kín tâm hồn sâu thẳm” ở cửa rừng
(Sông Hương không chỉ bồi đắp phù sa mà còn là đặc trưng, nguồn
cội của không gian văn hóa Huế, khơi nguồn cảm hứng cho bao
nhiêu nghệ sĩ)
Sông Hương có trí tuệ: muốn giấu kín “quá khứ” ở thượng nguồn:
đóng kín cửa => khóa lại => ném chìa khóa đi như không muốn cho
ai biết
🡪 Vẻ đẹp trẻ trung, bí ẩn, hoang dại đầy cá tính của sông Hương gợi
liên tưởng kì thú và xúc cảm mãnh liệt trong lòng người đọc
b. Sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế
- Sông Hương giống như “người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu
Hóa đầy hoa dại” (liên tưởng đến truyện cổ tích: Nàng công chúa ngủ trong rừng)
=> Từ đây, thủy trình của sông Hương khi nó bắt đầu về xuôi tự một cuộc tìm kiếm có ý
thức người tình nhân đích thực của một người con gái đẹp trong câu chuyện tình yêu
lãng mạn nhuốm màu cổ tích
- “chuyển dòng liên tục; uốn mình theo những đường cong thật mềm; dòng sông mềm
như tấm lụa” => Người con gái đẹp bừng tỉnh sau giấc ngủ dài mang vóc dáng mới, sức
sống mới đầy khát khao và lãng mạn.
- Địa danh: điện Hòn Chén, vấp Ngọc Trản, Nguyệt Biều, Lương Quán, đồi Thiên Mụ, ... =>
biện pháp liệt kê => hành trình gian truân, nhiều thử thách
=> Lối hành văn uyển chuyển, ngôn ngữ đa dạng, giàu hình ảnh
=> Am hiểu về thủy trình của sông Hương
b. Sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế
- Sắc nước biến đổi theo ngày: “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”
- “vẻ đẹp trầm mặc, như triết lí, như cổ thi, …”
=> Dòng sông có tính cách, có suy nghĩ. Khi qua các lăng tẩm của
các vị vua trong rừng thông tĩnh mịch nó thể hiện sự tôn trọng,
như một cái cúi mình => lặng lẽ chảy, trầm mặc
- Tìm đúng đường: “vui tươi hẳn lên”
🡪 Sự liên tưởng tinh tế, lãng mạn
🡪 Sông Hương như người con gái lần đầu đến với tình yêu: rụt
rè, e lệ => táo bạo, chủ động
c. Sông Hương trong lòng thành phố Huế
- “uốn một cánh cung rất nhẹ, … như một tiếng “vâng” không nói ra
của tình yêu”
- Thuộc về một thành phố duy nhất
- Giữ cho Huế nét đẹp cổ kính
- Điệu chảy lặng lờ, điệu slow dành riêng cho Huế
- Trở thành người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya
=> Sông Hương như người con gái đắm say, tình tứ, thủy chung
và tài hoa
c. Sông Hương trong lòng thành phố Huế
- Điệu slow, sự ngập ngừng, vương vấn của dòng sông Hương, từng
được nhà thơ Thu Bồn cảm nhận:
“Con sông dùng dằng con sông không chảy
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu”
(Tạm biệt Huế - Thu Bồn)
“Chiều chiều trước bến Văn Lâu
Ai ngồi, ai câu, ai sầu, ai thảm
Ai thương ai cảm ai nhớ ai trông
Thuyền ai thấp thoáng bên sông
Đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non”
(Ca dao)
d. Sông Hương khi ra khỏi thành phố Huế
- “ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương
khói”
- “sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, … đột ngột đổi
dòng để gặp lại thành phố lần cuối”
- “lẳng lơ kín đáo của tình yêu”
🡪 Sông Hương như một người con gái lưu luyến, từ biệt
tình yêu
Ngã ba Tuần
 2. Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn về lịch sử, thi ca
- Gắn liền với những thế kỉ vinh quang của đất nước…thời đại các vua Hùng.
- Chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phương Nam…
- Vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ
thế kỉ XVIII
⇒ Là 1 chứng nhân lịch sử của Huế, của đất nước
⇒ Là 1 công dân có ý thức, trách nhiệm sâu sắc với đất nước
⇒ Là 1 người con gái anh hùng
- Sông Hương không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ
(thơ Tản Đà, thơ Cao Bá Quát, bà Huyện Thanh Quan, Tố Hữu, …
=> Sông Hương là nguồn cảm hứng bất tận của thi ca
 2. Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn về lịch sử, thi ca
=> Dòng chảy của dòng sông không đơn thuần là dòng nước từ nguồn ra
biển mà nó là dòng chảy của thời gian, thời gian hoài niệm của nhà văn.
“Bằng chiếc thuyền của tâm hồn có mái chèo là ngòi bút Hoàng Phủ Ngọc
Tường đã đưa người đọc xuôi theo dòng sông thơm mát lùi xa vào lịch sử
đang còn khuất nẻo để khám phá vị trí lịch sử lâu đời của thành Châu Hóa
đứng uy nghiêm soi bóng trên sông Hương. Nó chính là một ải Chi Lăng ở
phía Nam Tổ quốc đã bao lần làm quân thù khiếp sợ. Châu Hóa giữ vị trí
chiến lược trong việc trấn giữ biên cương của Tổ quốc Đại Việt. Lịch sử đã
gọi nó là Vạn Lý Trường Thành của Việt Nam…” – Phạm Phú Phong (nhà
báo, nhà giáo, nhà phê bình văn học)
2. Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn về lịch sử, thi ca

Giải phóng Huế 1945 Huế - Mậu Thân 1968

 III/TỔNG KẾT
NỘI DUNG
- Thể hiện những phát hiện, khám
phá sâu sắc và độc đáo về sông
Hương.
- Ca ngợi một dòng sông thơ
mộng, trữ tình gắn liền với mảnh
đất và tâm hồn con người Huế.
- Tình yêu tha thiết, sâu lắng và
niềm tự hào lớn lao của nhà văn
đối với dòng sông quê hương, với
cố đô.
NGHỆ THUẬT
- Văn phong tao nhã, tinh tế, tài
hoa.
- Ngôn từ phong phú, gợi hình, gợi
cảm; câu văn giàu nhạc điệu, uyển
chuyển.
- So sánh, nhân hóa độc đáo, liên
tưởng bất ngờ, thú vị.
- Kết hợp nhuần nhuyễn bút pháp
kể và tả.
 BÀI THƠ VỀ HUẾ, SÔNG HƯƠNG
1. Trên dòng sông Hương – Doãn Kim Oanh
Đến Huế anh sẽ làm vua
Em làm ái thiếp cho vừa một đôi
Thuyền rồng hai đứa dạo chơi
Sông Hương xanh biếc núi ngồi thông reo.
Hoàng hôn buông tím miền yêu
Vua quên cả buổi thiết triều hôm nay
Tiếng chuông Thiên Mụ đâu đây
Giật mình tỉnh mộng gió lay mạn thuyền
BÀI THƠ VỀ HUẾ, SÔNG HƯƠNG
2. Sông hương chiều nhạt nắng - Tác giả Vũ
Nguyên Đạt
Ta về thăm Huế mộng mơ
Câu thơ ai thả lững lờ trên sông
Nghe mênh mang, thổn thức lòng
Con thuyền buông lái giữa dòng Hương
Giang.

BÀI THƠ VỀ HUẾ, SÔNG HƯƠNG
3. Tiếng hát sông Hương (1938)
– Tác giả Tố Hữu
Trên dòng Hương Giang
Em buông mái chèo
4. Đêm khuya tự tình với sông Hương – Tác
giả Hàn Mặc Tử
Bây giờ chỉ có đôi ta
Bao nhiêu tâm sự Hằng Nga biết rồi
Thủa nước non đến hồi non nước
Sông Hương đành xuôi ngược đông tây

Trời trong veo Soi lòng chỉ có đám mây

Nước trong veo Đám mây phú quý những ngày lao đao

Em buông mái chèo Sao mặt sông xanh xao ra dáng

Sao tình sông lai láng khôn ngăn?
Trên dòng Hương Giang….
Vì ai lắm nỗi chứa chan
Hay còn đợi khách quá giang một lần ….
Đề 01
Trong tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông”, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường viết:

“[…] Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biển …..
chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.”
(Trích Ai đã đặt tên cho dòng sông?, Hoàng Phủ Ngọc Tường,
Ngữ văn 12, Tập một, Nxb Giáo dục Việt Nam, tr.199-200, 2014).

Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong đoạn trích trên. Từ đó, liên hệ tới hình ảnh
dòng sông Hương khi ở thượng nguồn để nhận xét về cái “tôi” tài hoa, mê đắm của Hoàng
Phủ Ngọc Tường..
Đề 01
- Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn chuyên về thể loại bút kí. Nét đặc sắc trong sáng
tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường là ở sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ
tình, giữa nghị luận sắc bén vời suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức sâu rộng về
triết học, văn hoá, lịch sử, địa lí , lối hành văn hướng nội súc tích, mê đắm và tài hoa. Tác
phẩm tiêu biểu nhất của ông là “Ai đã đặt tên cho dòng sông”.
- Tác phẩm được viết tại Huế 1981, in trong tập sách cùng tên.Tác phẩm đã miêu tả cảnh
quan thiên nhiên sông Hương, sự gắn bó của con sông với lịch sử và văn hoá của xứ Huế, của
đất nước;
- Nêu vấn đề cần nghị luận: Đoạn trích “[…] Từ đây, như đã tìm đúng đường về…như những
vấn vương của một nỗi lòng ” nói về hình ảnh dòng sông Hương khi ở thành phố Huế. Liên
tưởng tới hình ảnh dòng sông ở thượng nguồn ta thấy được cái tôi tài hoa mê đắm của
Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Đề 01

Khái quát sông Hương và nội dung đoạn trước đó:

Trong bài kí, vẻ đẹp của sông Hương trước hết được tác giả cảm nhận từ góc nhìn địa lí qua
thủy trình, cảnh sắc thiên nhiên của dòng Hương giang từ vùng thượng lưu qua vùng đồng
bằng rồi về thành phố Huế. Ở mỗi khúc đoạn dòng sông lại hiện lên với một vẻ đẹp riêng đầy
cuốn hút. Ở những đoạn văn trước, nhà văn đã miêu tả sông Hương ở thượng nguồn mang vẻ
đẹp mãnh liệt, man dại và huyền bí, nhưng có lúc lại trở nên dịu dàng say đắm. Sông Hương
khi về đến đồng bằng châu thổ mang vẻ đẹp của một người con gái đẹp và nhuốm màu cổ tích.
Người con gái đẹp ấy dám dấn thân vào một cuộc hành trình đầy gian truân để tìm đến với
người tình trong mộng là thành phố Huế. Theo đó, đoạn văn này miêu tả vẻ đẹp của sông
Hương khi nó về đến thành phố Huế.
Đề 01
*Nội dung:
- Sông Hương được nhân hóa, mang tâm trạng như con người
+ Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế được nhân hóa mang tâm trạng như con người“sông
Hương vui tươi lên hẳn lên giữa biền bãi vùng ngoại ô Kim Long”. Qua lăng kính tình yêu, nhà văn
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã luôn nhìn sông Hương với thành phố Huế như một cặp đôi tình nhân và
dòng Hương giang khi gặp người tình trong mộng đã không che giấu niềm vui của nó.
+ Khi biết đã tìm đúng đường về “kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng Tây Nam, Đông
Bắc” thật yên tâm, bởi nó đã nhìn thấy cây cầu trắng của thành phố. Như vậy, dưới ngòi bút của
Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương lúc này đã là một cô gái có tâm hồn, ý thức tìm được chính
mình, đi tìm tình yêu đích thực của mình để được ôm ấp trong lòng một cố đô cổ kính.
+ Sông Hương cũng biết làm duyên làm dáng khi gặp người yêu. Khi giáp mặt thành phố ở cồn Giã
Viên, “sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông
mềm hẳn đi, như một tiếng “ vâng” không nói ra của tình yêu”. Đây là một câu văn súc tích, mang
vẻ đẹp lãng mạn và đầy mê đắm của tình yêu .
- Sông Hương ở Huế gắn liền với hình ảnh cây cầu trắng: Nổi bật trên nền xanh của dòng Hương
giang ở Huế là hình ảnh đầy ấn tượng: “chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ
nhắn như vành trăng non”. Ai đã từng đến Huế đều biết đến cây cầu Tràng Tiền nổi tiếng vẫn soi
bóng trên dòng Hương giang, gợi một vẻ đẹp rất riêng mà chỉ có xứ Huế mộng và thơ mới có.
- Sông Hương được so sánh với các dòng sông đẹp trên thế giới: Để làm nổi bật vẻ đẹp đặc trưng
của dòng sông Hương ở Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã so sánh sông Hương với một số dòng
sông đẹp và nổi tiếng trên thế giới.
+Nhà văn so sánh sông Hương với sông Xen của Pa-ri và sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét để thấy vẻ
đẹp riêng của dòng sông Hương là nó thuộc về một thành phố duy nhất và chỉ một mình nó còn
nằm trong tổng thể một đô thị cổ. Nó trôi đi bên cạnh những cây đa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống
những xóm thuyền xúm xít, mà ở đó vẫn lập lòe trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của
một linh hồn mô tê xưa cũ. Vẻ đẹp cổ kính ấy của Huế, của sông Hương “không có một thành phố
hiện đại nào còn nhìn thấy được”.
Có thể nói lời nhận xét tràn đầy tình yêu say đắm ấy không chỉ thể hiện tình cảm gắn bó sâu nặng
mà còn thể hiện niềm tự hào, kiêu hãnh của Hoàng Phủ Ngọc Tường đối với dòng sông thuộc về
quê hương xứ sở mình sinh ra và lớn lên.
+ Hoàng Phủ Ngọc Tường còn so sánh sông Hương với dòng sông Nê-va ở Lê-nin-grat để nhấn
mạnh điểm khác biệt. Nếu như dòng sông Nê-va chảy rất nhanh, thì sông Hương có dòng chảy
chậm, thật chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Nhà văn so sánh nó như một “điệu slow”
tình cảm mà Hương giang dành riêng cho xứ Huế. Sông Hương chậm rãi, lặng lờ mang đậm khí vị
của xứ Huế mộng mơ .
- Nhà văn còn tô đậm dòng chảy chậm của Hương giang một lần nữa bằng cảm nhận của thị giác
qua hàng nghìn ánh đèn hoa đăng bồng bềnh trên sông Hương vào dịp rằm tháng bảy, từ điện Hòn
Chén trôi về đến Huế thì ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như vấn vương
của một nỗi lòng. Đặc điểm dòng chảy chậm ấy được nhà văn lí giải từ nhiều góc nhìn khác nhau.
Từ đặc điểm địa lí tự nhiên thì những chi lưu tỏa ra khắp phố thị cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông
đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước. Nhưng mặt khác, bằng lí lẽ của trái tim, tác giả cho rằng
“điệu chảy lặng lờ”, “ngập ngừng muốn đi muốn ở” của sông Hương là do tình cảm của nó dành
-Và chính dòng chảy chậm đầy tình yêu ấy của dòng Hương giang đã tạo nên vẻ đẹp sâu
lắng, trầm mặc và rất đỗi thơ mộng cho xứ Huế. Nên có thể nói sông Hương dường như đang
hòa điệu tâm hồn mình vào Huế để tôn lên vẻ đẹp thơ mộng của cố đô. Đứng trước sông
Hương, người ta không chỉ cảm nhận trước một bức tranh sông nước diễm lệ mà còn đứng
trước một biểu tượng của Huế, tâm hồn Huế, văn hóa Huế.
*Nhận xét: Có thể thấy, bằng một lối hành văn uyển chuyển, ngôn ngữ đa dạng và giàu hình
ảnh, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã diễn tả một cách sinh động và hấp dẫn vẻ đẹp của sông
Hương khi ở thành phố Huế
*Nghệ thuật:
- Hình tượng sông Hương được miêu tả bằng ngôn ngữ tinh tế, giàu chất thơ;
- Lối hành văn hướng nội, mê đắm, tài hoa;
- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa sáng tạo, những liên tưởng độc đáo,…
Tất cả các yếu tố trên làm cho hình tượng sông Hương để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn
*Liên hệ tới hình ảnh dòng sông Hương khi ở thượng nguồn để nhận xét về cái “tôi” tài hoa, mê
đắm của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
- Bằng tình yêu đối với dòng sông quê hương, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã đem đến cho người đọc
những cảm nhận hết sức thú vị về hình ảnh dòng sông Hương – dòng sông đã gắn bó với mảnh đất
Cố Đô qua bao thăng trầm của lịch sử. Khi ở thượng nguồn, sông Hương mang vẻ đẹp của “một bản
trường ca của rừng già” với sự mãnh liệt, man dại và huyền bí. Nhưng sông Hương ở thượng nguồn
có khi lại mang vẻ đẹp rất “dịu dàng, say đắm” người ta không khỏi say mê, cảm thán. Có lúc nhà
văn lại nhìn sông Hương với vẻ đẹp như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”, cô gái phô ra
tất cả vẻ đẹp của sức sống, sức trẻ, duyên dáng và tình tứ khiến lòng ta dường như bị mê hoặc. Và
rồi, cũng chính rừng già đã chế ngự sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để ngay khi ra
khỏi rừng, sông Hương khoác lên mình “một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ”, trở thành người mẹ phù sa
của một vùng văn hóa xứ sở. Như vậy, nhà văn đã xem sông Hương như một đấng sáng tạo góp
phần tạo nên, gìn giữ và bảo tồn văn hóa của một vùng thiên nhiên, xứ sở. Những liên tưởng thú vị
và độc đáo ấy đã chạm khắc vào tâm trí người đọc ấn tượng mạnh mẽ về vẻ đẹp hoang dại nhưng
cũng đầy quyến rũ, tình tứ, tinh tế, đầy cá tính của sông Hương, khiến sông Hương khúc thượng
- Nhận xét về cái tôi tài hoa, mê đắm của Hoàng Phủ Ngọc Tường
+ Đoạn văn nhẹ nhàng với ngòi bút tinh tế, lối viết giàu cảm xúc, kết hợp giữa miêu tả và tự sự.
Bằng sự quan sát tinh tường, tỉ mỉ, tưởng tượng phong phú, tác giả đã miêu tả sông Hương từ góc
nhìn địa lí, hành trình sông Hương tìm về với Huế như về với tình nhân của mình. Các biện pháp
nghệ thuật như so sánh, nhân hóa… được sử dụng hiệu quả.
+Tác giả còn vận dụng những tri thức phong phú, những hiểu biết sâu sắc về nhiều mặt như địa lý,
thơ ca, âm nhạc, hội họa… để làm giàu cho giá trị nhận thức của đoạn trích nói riêng và tác phẩm
nói chung.
+Tác giả đã có một hồn thơ thật sự trong văn xuôi để làm đẹp cho ngôn từ, để viết nên những câu
văn rất hay (“chiếc cầu trắng…nhỏ nhắn như những vành trăng non”, “sông Hương uốn một cánh
cung rất nhẹ… một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu”…)
- Đoạn văn cho thấy một cái tôi Hoàng Phủ Ngọc Tường thực sự tài hoa, mê đắm và chân thành, tha
thiết yêu sông Hương - xứ Huế. Đoạn trích còn thể hiện phong cách sáng tác riêng biệt và đặc sắc
của Hoàng Phủ Ngọc Tường: sự kết hợp giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và
suy tư đa chiều.
- Liên hệ mở rộng

- Kết luận (phần kết bài):

+ Khẳng định lại giá trị tác phẩm, đoạn trích
+ Nêu cảm nhận