Bài giảng

PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG

 YÊU CẦU CHUNG

1) Lý thuyết trên lớp : 24 tiết học

Thảo luận : 12 tiết (có hướng dẫn riêng)
2) Bài kiểm tra : 01 bài
3) Thảo luận : 01 bài thảo luận nhóm
4) Hình thức thi : Trắc nghiệm khách quan trên máy tính

2
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Giáo trình Pháp luật đại cương, Chủ biên Trần Thành Thọ, NXB
Hà Nội, 2019
2. Văn bản pháp luật:
- Bộ luật Dân sự năm 2015
- Bộ luật Hình sự 2015
- Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018

3
NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH:

CHƯƠNG 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước –

Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam
CHƯƠNG 2: Những vấn đề lý luận cơ bản về pháp luật –
Pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam

CHƯƠNG 3: Một số nội dung cơ bản của Luật dân sự

CHƯƠNG 4: Một số nội dung cơ bản của Luật hành chính

CHƯƠNG 5: Một số nội dung cơ bản của Luật hình sự

CHƯƠNG 6: Một số nội dung cơ bản của pháp luật

phòng chống tham nhũng
 CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN
VỀ NHÀ NƯỚC – NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI
CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC
1.1.1 Nguồn gốc, bản chất, đặc điểm của nhà nước

QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊ NIN VỀ

NGUỒN GỐC CỦA NHÀ NƯỚC

Tiền đề kinh tế Tiền đề xã hội

NHÀ NƯỚC
Sự xuất hiện XUẤT HIỆN
Đấu tranh
chế độ tư hữu giai cấp
Bản chất của nhà nước

TÍNH GIAI CẤP

Bản chất
nhà nước
TÍNH XÃ HỘI
 Đặc trưng của nhà nước

Nhà nước thiết lập một quyền lực công cộng

đặc biệt không hòa nhập với dân cư

Nhà nước phân chia dân cư theo lãnh thổ

Đặc trưng
Nhà nước có chủ quyền quốc gia
của
nhà nước

Nhà nước ban hành pháp luật và quản lý xã hội

bằng pháp luật

Quy định và thực hiện việc thu các loại thuế

 1.1.2 Hình thức, chức năng của nhà nước

Hình thức của nhà nước

Hình thức Hình thức Chế độ

chính thể cấu trúc chính trị

Đơn Liên Liên Dân Phản

Quân chủ Cộng hòa
nhất minh bang chủ dân chủ

Tuyêt Hạn Quý Dân Trực Đại

đối chế tộc chủ tiếp diện
1.1.2 Hình thức, chức năng của nhà nước (tiếp)

CHỨC NĂNG
CỦA NHÀ NƯỚC

ĐỐI NỘI ĐỐI NGOẠI

1.1.3. Các kiểu nhà nước

NHÀ NƯỚC CHỦ NÔ

NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN

CÁC KIỂU NN

NHÀ NƯỚC TƯ SẢN

NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ

NGHĨA

* Sự thay thế kiểu NN này bằng kiểu NN khác tiến bộ hơn

là tất yếu khách quan
1.2. NHÀ NƯỚC CHXHCN VIỆT NAM
1.2.1 Sự ra đời, bản chất, chức năng

2/9/1945, tại quảng

trường Ba Đình, Bác
Hồ đã đọc tuyên ngôn
độc lập khai sinh ra
nước Việt Nam DCCH
 Quốc hội khóa I (2/3/1946)

6/1/1946 nhân dân

cả nước đã tiến hành
bầu cử Quốc hội đầu
tiên
25/4/1976, hơn 23 triệu cử tri cả nước đã tham gia
Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung của cả 2 miền
Bản chất của nhà nước CHXHCN Việt Nam

Là nhà nước pháp quyền XHCN

Quyền lực NN thuộc về nhân dân, là NN của dân,

do dân, vì dân

Thể hiện tính xã hội rộng lớn

Là nhà nước dân chủ

Là nhà nước thống nhất của các dân tộc

Là nhà nước của thời kỳ quá độ lên CNXH

Chức năng của nhà nước CHXHCN Việt Nam
Chức năng của NN
CHXHCN Việt Nam

Đối nội Đối ngoại

Bảo vệ
Mở rộng
Quản lý trật tự
Tổ chức hợp tác
văn hóa, pháp luật, Bảo vệ
và
giáo dục, quyền với các
Tổ quốc
quản lý quốc gia
KHCN. và
kinh tế khác….
Xã hội lợi ích
công dân

16
 1.2.2 Hình thức Nhà nước CHXHCNVN

HÌNH THỨC
CHÍNH THỂ
CỘNG HÒA

HÌNH THỨC
NHÀ NƯỚC HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC
CHXHXN CẤU TRÚC
Việt Nam ĐƠN NHẤT

CHẾ ĐỘ
CHÍNH TRỊ DÂN CHỦ

17
1.2.3. Bộ máy nhà nước CHXHCN Việt Nam

1. Hệ thống cơ quan quyền lực nhà nước

2. Hệ thống cơ quan quản lý hành chính nhà nước
3. Hệ thống cơ quan tư pháp
4. Chủ tịch nước

18
 UBTVQH
c. Bộ máy NNCHXHCN Việt Nam
Các Ủy ban
của QH
HĐ dân
Quốc hội
tộc
HĐ bầu cử
quốc gia
Cơ quan
quyền lực Kiểm toán
NN (đại NN
diện)
HĐND
Tỉnh
HĐND
HĐNN
Huyện

HĐND Xã 19
 Thủ tướng
(tiếp)
P. thủ
tướng

Chính phủ Bộ

Cơ quan
thuộc CP
Cơ quan
quản lý Cơ quan
hành ngang Bộ
chính
HĐND
Tỉnh
HĐND
UBND
Huyện

HĐND Xã 20
Hệ thống cơ quan tư pháp
• Xét xử
• Các vụ án liên quan đến hình sự,
dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh
Tòa án doanh, thương mại, lao động, hành
chính và các vụ việc khác (Khoản 2
Điều 2 Luật tổ chức Tòa án năm
2014)

• Thực hiện quyền công tố: Thực hiện

buộc tội đối với người phạm tội,
ngay từ khi giải quyết tố giác, tin
Viện kiểm sát báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
và trong suốt quá trình khởi tố
• Kiểm soát hoạt động tư pháp
21
Chế định chủ tịch nước
- Là người đứng đầu NN, thay mặt NN thực hiện hoạt
động đối nội và đối ngoại. Ngoài ra còn giữ vị trí thống lĩnh lực
lượng vũ trang nhân dân, giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng quốc
phòng và an ninh
- Được bầu trong số các đại biểu QH

22