GABIA, RALPH RENSON C

BSED ENGLISH 3-A2

Suriin ang tatlong akda ayon sa tatlong bisang pampanitikan.

ANG MANGINGISDA
ni Ponciano B. Peralta Pineda
BISA SA ISIP
Isa sa aral na natutunan ko sa kwento ay ang masamang paggamit ng dinamita sa
karagatan. Isa itong mahalagang aral sa buhay na nagpapakita kung paanong dapat nating
pangalagaan ang kalikasan. Ang hindi maingat na paggamit ng dinamita ay hindi lamang
nagdudulot ng pinsala sa ekosistema ng karagatan, kundi nagiging panganib din ito sa mga
kasamahan kong mangingisda at sa iba pang naninirahan sa baybayin. Dahil dito, mas lalong
naiintindihan ko ang kahalagahan ng pagsasaalang-alang sa kapaligiran at pag-unawa sa mga
epekto ng ating mga gawain sa kalikasan. Mahalaga na maging responsable tayo sa paggamit
ng likas-yaman upang mapanatili ang kalusugan ng karagatan at masiguro ang magandang
kinabukasan para sa ating lahat.

BISANG KAASALAN
Ang mga salitang "Tiyaga at Determinasyon" ay masusing iniukit sa kwento ni Ponciano
B. Peralta Pineda na "Ang Mangingisda." Ang pagganap ng karakter, na sa pagmamay-ari ng
mga pangunahing katangian ng tiyaga at determinasyon, ay nagpapakita ng kahalagahan ng
mga ito sa pag-abot ng mga pangarap. Sa pamamagitan ng pagtutok sa kanyang layunin na
magkaruon ng sariling lantsa, nagpamalas siya ng matindi at matatag na tiyaga. Maaring
maisabuhay ko ang aral na ito sa aking pang araw araw na pamumuhay. Sa kabila ng mahirap
at masalimuot na buhay ay kinakailangang magkaroon ng determinasyon sa buhay upang
magtagumpay.

BISA SA PANDAMDAMIN
Ang aking naramdaman sa kwentong ito ay ang salitang pag-asa sa pamamagitan ng
pangunahin tauhan. Sa kabila ng mga pagsubok na kinakaharap ng pangunahing tauhan tulad
ng utang sa punduhan at pangangailangan ng pamilya, tila buhay na buhay ang pag-asa at
determinasyon ng tauhan na baguhin ang takbo ng kanyang kapalaran. Ang matibay na
pundasyon ng kwento ay nakasalalay sa determinasyon ng tauhan na abutin ang kanyang
pangarap. Bawat hakbang at desisyon na kanyang ginagawa ay tila imbued ng isang espesyal
na lakas, nagpapakita ng kanyang tapang at pagtitiyaga. Ang dedikasyon na ito ay
nagpapahayag ng direksyon sa buong kwento at naglalaman ng inspiradong mensahe para sa
mambabasa, na kahit gaano kahirap ang buhay, may kakayahan tayong magtagumpay sa
pamamagitan ng determinasyon at pag-asa.
 ANG AMA AT ANG ANAK
ni Vicente Sotto

BISA SA ISIP
Ang pangunahing aral na nananatili sa aking isipan ay ang kahalagahan ng pagiging
bukas sa mga aspeto ng realidad sa buhay. Sa pamamagitan ng paglalahad ng ama tungkol sa
mga pagsubok at hirap na kanilang pinagdaanan dahil sa maling paggamit ng bata sa kanyang
bibig, ipinapakita sa atin ang malalim na kahulugan ng pag-unawa sa tunay na kalakaran ng
mundo. Nakikita rin natin kung paanong hinarap ng pamilya ang mga pagbabago, mula sa
pagkakaroon ng magandang pamumuhay patungo sa pagkakaroon ng kakulangan at ang
pagtatrabaho nang masipag upang mabawi ang mga nawala.
Sa kanyang pagsusuri sa mga pangyayari, naipakita ng ama ang kahalagahan ng
pagiging matatag at pagtutulungan sa oras ng pangangailangan. Ang kwento ay naglalaman ng
inspirasyon na ang tagumpay ay nagmumula sa tapat na pagsusumikap, at hindi dapat
mawalan ng pag-asa kahit gaano kahirap ang sitwasyon. Sa pangkalahatan, ito'y isang paalala
sa atin na ang buhay ay puno ng ups and downs, at sa pagharap natin ng mga hamon,
mahalaga ang pagiging bukas, matatag, at nagkakaisa sa pagharap sa mga pagbabago ng
buhay.

BISANG KAASALAN
Isa sa mga pangunahing aral ng kwento ay ang paglalahad ng ama sa anak hinggil sa
kahalagahan ng pagiging matatag sa harap ng mga pagsubok. Binigyang-diin ng kwento ang
mahalaga ng masusing pagsusumikap, pagbibigay ng buong pwersa at dedikasyon sa trabaho
upang maabot ang mga pangarap. Sa mga gabay ng ama, naiparating ang ideya na ang
tagumpay ay hindi dumadating nang madalian at nangangailangan ng matindi at matiyagang
pagsusumikap.
Ang mga payo na ibinahagi ng ama sa anak ay naglalaman ng mahalagang mensahe na
dapat sundan sa pagharap sa hamon ng buhay. Sa pagtuturo ng pagpapakamatay at pag-
aambag ng pawis at lakas sa trabaho, nais niyang iparating na ang bawat hakbang tungo sa
tagumpay ay may kasamang pagsusumikap at pananampalataya sa sariling kakayahan.
Bilang anak, ang pangako ko na susundan ang mga gabay na itinarak ng aking mga
magulang ay nagpapahayag ng pagpapahalaga sa kanilang mga payo at pag-unawa sa layunin
ng mga ito. Ang determinasyon na sundan ko ang mga itinuturo ng mga magulang ay
naglalarawan ng pagiging bukas sa kanilang mga karunungan at pagtanggap ng responsibilidad
para sa sariling pag-unlad. Sa ganitong paraan, ang kwento ay nagiging inspirasyon para sa
akin na sundan ang mga halimbawa ng masusing pagpapakasakit at pagsusumikap upang
makamtan ang tagumpay sa buhay.

BISA SA PANDAMDAMIN
 Nakakalungkot na isipin na sa bahagi ng kwento ay may mga pangaral ang ama tungkol
sa pagsisinungaling, pagsusunuran, at pang-aakit ng kapangyarihan. Hindi nararapat sapagkat
nasa murang edad palang ang kaniyang anak. Nakakalungkot isipin na ang bata ay may taglay
na pagiging totoo na umaabot sa puntong siya ay nakakasakit na ng iba.

MABANGIS NA LUNGSOD
ni Efren R. Abueg

BISA SA ISIP
Ang tumatak sa aking isipan ay ang pangarap ng pangunahing tauhan na magkaroon ng
sariling tagumpay ay nagpapakita kung paano ang determinasyon at pananampalataya sa sarili
ay maaaring maging lakas sa gitna ng mga pagsubok. Si Adong, bilang isang batang pulubi, ay
nagsusumikap na mabuhay sa kabila ng kanyang kahihirapan. Ipinakita ang kanyang
pagsusumikap at determinasyon sa pamamagitan ng pagtanggap ng limos at
pakikipagsapalaran sa kalsada. Sa kabila ng pang-aapi at kahirapan, ipinapakita ng kwento na
maaari pa rin tayong makahanap ng liwanag at pag-asa. Sa bawat hakbang ng kanyang
paglalakbay, ipinakikita niya na ang pangarap ay hindi lamang isang adhikain, kundi isang
patuloy na pwersa na humahatak sa atin pataas, kahit na ang buhay ay puno ng mga
paghamon at sakripisyo. Ang kanyang tapang at hindi pag-alinlangan sa harap ng mga hadlang
ay nagpapahiwatig ng kakayahan ng bawat isa na magtagumpay sa kabila ng mga pagsubok.
Ang kwento ay isang paalala na ang tagumpay ay hindi lamang bunga ng tsamba, kundi bunga
ng matinding determinasyon, sipag, at pananampalataya sa sarili at sa pangarap na ninanais na
makamtan.

BISANG KAASALAN
Ang aral na maaring kong isabuhay ay ang pagtatanggol sa sarili. Ang pagkakatanggol
ni Adong sa kanyang sarili laban kay Bruno ay nagdulot sa kanya ng paglayo sa mga pang-aapi
at kabangisan. Ito ay isang aral na ang paggawa ng mabuti ay may magandang kabayaran.
Kung kaya’t hindi masamang makipaglaban para sat ama at masugpo ang mali.

BISA SA PANDAMDAMIN
Ako bilang mambabasa ay nakaramdam ng galit sa karakter ni Bruno. Ang karahasan at
pang-aapi na ipinapakita ni Bruno kay Adong ay hindi makatarungan. Sa pamamagitan ng
pagtatangkang saktan si Adong, isang taong nagpapakahirap lamang upang mabuhay,
ipinapakita ni Bruno ang kanyang kawalan ng empatiya at pang-unawa sa kalagayan ng mas
mahihirap. Ang pang-aapi na nararanasan ni Adong ay maaaring magsilbing simbolo ng
katiwalian at kawalan ng katarungan sa lipunan.