M.02B.SEM.

CTĐM
CHẤN THƯƠNG THÀN KINH
MÃ BÀI GIẢNG: SEM2.2- S2.8

- Tên bài giảng: CHẤN THƯƠNG THẦN KINH

- Đối tượng học : Sinh viên năm thứ 3, hệ Bác sĩ đa khoa
- Số lượng : 50 sinh viên
- Thời lượng: 02 tiết (100 phút)
- Địa điểm : Phòng giảng SEM
- Giảng viên: PGS.TS Dương Đại Hà, Nguyễn Việt Đức, ThS.Đoàn Tuấn Anh, Ths Phạm
Duy, Ths Phạm Huy Hoàng, Ths Lê Đức Tâm, Ths. Hồ Thanh Sơn
(hothanhson@daihocyhanoi.edu.vn)
- Mục tiêu học tập
1. Phân tích được các triệu chứng lâm sàng chấn thương sọ não – chấn thương tuỷ sống
2. Phân tích các hình ảnh chẩn đoán hình ảnh điển hình của chấn thương sọ não – cột sống.
3. Biện luận giải thích diễn biến lâm sàng của bệnh nhân chấn thương sọ não - cột sống.

1. Chủ đề/ tình huống/ vấn đề:

1.1. Chủ đề/ tình huống 1:
Bệnh nhân nữ 27 tuổi, tai nạn giao thông xe máy- xe máy, bệnh nhân được đưa vào viện
giờ thứ 4 sau tai nạn. Khám bệnh nhân phát hiện các triệu chứng sau: mạch 73 lần/phút, huyết áp
130/75 mmHg, tự thở, nhịp thở 19 lần/phút, glasgow 7đ, SpO2 88%, đồng tử (T) 3mm, pxas (-),
đồng tử (P) 2 mm, pxas (+), sưng nề hàm mặt, các cơ quan khác chưa phát hiện bất thường.
Phim CT sọ não của bệnh nhân
 Câu hỏi mở cho tình huống A
 1. Sơ cứu và đánh giá tiếp cận ban đầu ở bệnh nhân?
 2. Phân tích các dấu hiệu lâm sàng của bệnh nhân?
 3. Phân tích hình ảnh tổn thương trên phim cắt lớp vi tính sọ não?
 4. Diễn biến lâm sàng bệnh nhân này sẽ như thế nào nếu không xử trí kịp thời ?
 5. Trình bày hướng điều trị và tiên lượng của bệnh nhân?

1.2. Chủ đề/ tình huống/ vấn đề 2:

Bệnh nhân nam 55 tuổi, tai nạn giao thông xe máy tự ngã. Sau tai nạn, bệnh nhân được
người đi đường đưa đến bệnh viện bằng xe máy vào giờ thứ 2. Khám ban đầu cho bệnh nhân
phát hiện các triệu chứng sau: bệnh nhân tỉnh G15đ, mạch 65 lần /phút, huyết áp 110/65 mmHg,
rì rào phế nang 2 bên nghe đều, rõ, mất cảm giác 2 tay và từ dưới xương đòn xuống, liệt tứ chi cơ
lực 0/5, các cơ quan khác chưa phát hiện gì bất thường. Phim Xquang cột sống cổ
Phim CLVT cột sống cổ

Câu hỏi mở cho tình huống B

 1. Xử lý sơ cứu ban đầu ở bệnh nhân?
 2. Phân tích các dấu hiệu lâm sàng , diễn biến lâm sàng của bệnh nhân?
 3. Phân tích hình ảnh tổn thương trên phim XQ và phim cắt lớp vi tính?
 4. Diễn biến lâm sàng bệnh nhân này sẽ như thế nào nếu không xử trí kịp thời ?
 5. Đánh giá tiên lượng bệnh nhân này thế nào , tại sao ?

1.3. Chủ đề/ tình huống/ vấn đề 3:

Bệnh nhân nam, 17 tuổi, tai nạn giao thông xe máy – xe máy cách vào viện 1 giờ, bệnh
nhân không đội mũ bảo hiểm, ngã đập đầu xuống nền cứng. Sau tai nạn bệnh nhân đau đầu kèm
chảy máu vùng đầu  vào khoa cấp cứu trong tình trạng: Tỉnh, glasgow 15 điểm, đồng tử 2 bên
đều, phản xạ ánh sáng (+), vết thương vùng đỉnh trái kích thước 3 cm, bờ nham nhở bẩn, sưng nề
bầm tím mắt trái, yếu cơ tay phải, cơ lực ngọn chi phải 4/5, gốc chi phải 5/5; cơ lực tay trái và 2
chân bình thường. Bệnh nhân được sơ cứu và chụp kiểm tra có hình ảnh sau:
Câu hỏi mở cho tình huống C:
1. Xử lý sơ cứu ban đầu với vết thương của bệnh nhân như thế nào
2. Phân tích các triệu chứng lâm sàng có ở bệnh nhân này, có phù hợp với đặc điểm trên
chẩn đoán hình ảnh không?
3. Phân tích hình ảnh tổn thương trên phim chụp CLVT sọ não.
4. Chẩn đoán nào là phù hợp nhất với bệnh nhân trên
5. Phương pháp điều trị cho bệnh nhân này là gì?

1.4. Chủ đề/ tình huống/ vấn đề 4:

Bệnh nhân nam 30 tuổi, tiền sử khỏe mạnh, vào viện sau tai nạn bạo lực bị chém vào
vùng đầu cách vào viện 30 phút. Bệnh nhân vào khoa cấp cứu trong tình trạng: Bệnh nhân kích
thích, G13 điểm, hơi thở mùi rượu, đồng tử 2 bên 2mm, phản xạ ánh sáng (+), vết thương vùng
thái dương phải kích thước ~ 6cm chảy máu nhiều, hàm mặt sưng nề, tứ chi không thấy có biến
dạng, không liệt vận động. Bệnh nhân được sơ cứu và chụp phim cắt lớp vi tính sọ não để kiểm
tra, kết quả như sau:
Câu hỏi mở cho tình huống D:
1. Xử lý sơ cứu ban đầu với vết thương của bệnh nhân như thế nào
2. Phân tích hình ảnh tổn thương trên phim chụp CLVT sọ não.
3. Chẩn đoán nào là phù hợp nhất với bệnh nhân trên
4. Diễn biến lâm sàng bệnh nhân này sẽ như thế nào nếu không xử trí kịp thời ?
5. Phương pháp điều trị cho bệnh nhân này là gì?

1.5. Chủ đề/ tình huống/ vấn đề 5:

Bệnh nhân nam 72 tuổi, vào viện vì đau cột sống thắt lưng sau tai nạn giao thông đi bộ -
xe máy cách 30 phút, được chuyển đến khoa cấp cứu trong tình trạng: Bệnh nhân tỉnh, HA:
100/70 mmHg, M 95ck/p, da niêm mạc hồng, đau nhiều vùng cột sống thắt lưng, ngang mức
dưới sườn, đau tăng khi bệnh nhân vận động, thay đổi tư thế. Khám thực thể thấy có tê bì chân
phải, cơ lực chân phải 4/5, cơ lực chân trái 5/5, bệnh nhân đi tiểu khó do đau, phản xạ cơ thắt hậu
môn (+). Bệnh nhân được tiến hành thực hiện các cận lâm sàng với kết quả sau:
Câu hỏi mở cho tình huống E:
1. Sơ cứu ban đầu với bệnh nhân này như thế nào
2. Phân tích hình ảnh tổn thương trên phim chụp Xquang và CLVT cột sống thắt lưng.
3. Chẩn đoán xác định của bệnh nhân
4. Diễn biến lâm sàng bệnh nhân này sẽ như thế nào nếu không xử trí kịp thời ?
5. Phương pháp điều trị cho bệnh nhân này là gì?

2. Yêu cầu về sản phẩm trình bày của nhóm sinh viên
- Tất cả sinh viên phải nghiên cứu và trả lời 5 câu hỏi trên
- Mỗi nhóm sinh viên sẽ trình bày trả lời 2 câu hỏi cụ thể (mỗi tình huống trả lời 1 câu hỏi)
- Trình bày bằng báo cáo ppt theo nhóm ,thời gian tối đa là 8 phút cho 2 câu hỏi.

Tài liệu học tập:

1. Handout bài giảng
2. Bài giảng triệu chứng học Ngoại khoa (Dành cho đối tượng Y3), NXB Y học, Hà Nội
(2016)
3. Bài giảng bệnh học Ngoại khoa (Dành cho đối tượng Y4), NXB Y học, Hà Nội (2006)
tập I.
Tài liệu tham khảo
1. Đồng Văn Hệ và cs, Chấn thương sọ não – Nhà xuất bản Y học – 2013.
2. H.Richard Winn, Youmans and Winn, Neurological surgery, 7th, Elsevier 2017.
3. P.K.Karthik Yelamarthy, Management and prognosis of acute traumatic cervical central
cord syndrome: systematic review and Spinal Cord Society—Spine Trauma Study Group
position statement, European Spine Journal, 2019
4. Brain Trauma Foundation, Guidelines for the Management of Severe Traumatic Brain
Injury 4th Edition, 2016