Module Hô hấp – Y Khoa

CA LÂM SÀNG UNG THƯ PHỔI

MỤC TIÊU:
Sau khi học trên ca bệnh này, sinh viên có khả năng:
1. Vận dụng kiến thức về cấu trúc đường hô hấp và hệ bạch huyết để giải thích
các dấu hiệu lâm sàng trên bệnh nhân.
2. Vận dụng kiến thức về cấu trúc đường hô hấp giải thích hình ảnh bất thường
trong kết quả chẩn đoán hình ảnh và giải phẫu bệnh của bệnh nhân.
2. Phân tích được quá trình rối loạn thông khí trên bệnh nhân ung thư phổi
3. Vận dụng sự phù hợp giữa cấu trúc và chức năng, điều hòa chức năng hô hấp
để giải thích cơ chế các biểu hiện lâm sàng của bênh nhân.
4. Giải thích được vai trò của hệ miễn dịch trong ung thư.

NỘI DUNG CA LÂM SÀNG

Bệnh nhân nam, 54 tuổi, chiều cao 1,65 m, 50 kg, có tiền sử hút thuốc lá thường
xuyên đã 30 năm, mỗi ngày 1-2 bao.
Bệnh sử:
Khoảng 2 tháng nay bệnh nhân gầy sút, ho thường xuyên, có lần ho ra máu màu
mận chín. Bệnh nhân đau ngực, thở rít, khàn tiếng.
Khám lúc vào viện:
- Bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt.
- Nhiệt độ: 370C; mạch: 95 chu kỳ/phút, huyết áp: 120/85 mmHg, nhịp thở: 23
nhịp/phút.
- Bệnh nhân gầy, BMI=17, có hạch vùng hố thượng đòn, vú to, ngón tay hình dùi
trống.
- Nghe phổi: Tiếng rít khu trú ở đáy phổi phải
Xét nghiệm cận lâm sàng:
+ Công thức máu:

1
Module Hô hấp – Y Khoa

+ Kết quả đo chức năng hô hấp

+ Hình ảnh chụp Xquang phổi thẳng: Hình ảnh u phế quản xẹp phổi thùy dưới
phổi phải

Hình ảnh u phế quản xẹp phổi

thùy dưới phổi phải

2
Module Hô hấp – Y Khoa

+ Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính: Hình ảnh khối u phế quản thùy dưới phải, kích
thước 6x7 cm có hình ảnh tua gai, hoại tử trung tâm; xẹp thùy dưới phổi phải; hạch
trung thất.

Hình ảnh CT xẹp thùy dưới phổi phải Hình ảnh CT hạch rốn phổi số 7, 10

+ Nội soi phế quản: Hình ảnh Carina tù, lỗ phế quản thùy dưới cách Carina
2,5cm có hình ảnh khối u sùi vào lòng phế quản, bề mặt có nhiều tân mạch, dễ chảy
máu.
+ Bệnh nhân được rửa phế quản lấy dịch xét nghiệm tế bào và sinh thiết khối u
làm giải phẫu bệnh, kết quả: Carcinoma tế bào vảy.
Chẩn đoán: Ung thư thùy dưới phổi phải

Chú giải:
- Ung thư phổi:
- Phù áo khoác: biểu hiện phù mặt, vai, cổ, đầy hố thượng đòn
- Tuần hoàn bàng hệ: biểu hiện giãn các tĩnh mạch nông ở cổ, ngực, thái dương, gốc
lưỡi..

3
Module Hô hấp – Y Khoa

CHIA CHẶNG GIẢNG CA LÂM SÀNG

Ca lâm sàng ung thư phổi được dạy khi sinh viên đã học xong ca COPD nên các
kiến thức về hệ hô hấp sinh viên đã được dạy – học và ứng dụng phần lớn trong ca
COPD. Trong ca lâm sàng này, sinh viên sẽ áp dụng các kiến thức để giải quyết các
vấn đề cụ thể liên quan đến ca bệnh.

Pretest 4 trước khi học ca lâm sàng

1. CHẶNG 1: Giải phẫu &Giải phẫu bệnh (2 tiết) – UNG THƯ PHỔI (1)

MỤC TIÊU CHẶNG 1: Sau khi học trên ca bệnh này, sinh viên có khả năng:
1. Vận dụng kiến thức về cấu trúc đường hô hấp và hệ bạch huyết để giải thích
các dấu hiệu lâm sàng trên bệnh nhân.
2. Vận dụng kiến thức về cấu trúc đường hô hấp giải thích hình ảnh bất thường
trong kết quả chẩn đoán hình ảnh và giải phẫu bệnh của bệnh nhân.
3. Đề xuất được xét nghiệm giải phẫu bệnh phù hợp trong các trường hợp u phổi.

NỘI DUNG CA LÂM SÀNG CHẶNG 2

Bệnh nhân nam, 54 tuổi, chiều cao 1,65 m, 50 kg, có tiền sử hút thuốc lá thường xuyên
đã 30 năm, mỗi ngày 1-2 bao.
Bệnh sử:
Khoảng 2 tháng nay bệnh nhân gầy sút, ho thường xuyên, có lần ho ra máu màu
mận chin. Bệnh nhân đau ngực, thở rít, khàn tiếng.
Khám lúc vào viện:
- Bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt.
- Nhiệt độ: 370C; mạch: 95 chu kỳ/phút, huyết áp: 120/85mmHg, nhịp thở: 23
nhịp/phút.
- Bệnh nhân gầy, BMI=17, có hạch vùng hố thượng đòn, vú to, ngón tay hình dùi
trống.
- Nghe phổi: Tiếng rít khu trú ở đáy phổi phải.
Xét nghiệm cận lâm sàng:
+ Hình ảnh chụp Xquang phổi thẳng: Hình ảnh u phế quản xẹp phổi thùy dưới
phổi phải

4
Module Hô hấp – Y Khoa

+ Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính: Hình ảnh khối u phế quản thùy dưới phải, kích
thước 6x7 cm có hình ảnh tua gai hoại tử trung tâm; xẹp thùy dưới phổi phải; hạch
trung thất

Hình ảnh CT xẹp thùy dưới phổi phải Hình ảnh CT hạch rốn phổi số 7, 10

+ Nội soi phế quản: Hình ảnh Carina tù, lỗ phế quản thùy dưới cách Carina
2,5cm có hình ảnh khối u sùi vào lòng phế quản, bề mặt có nhiều tân mạch, dễ chảy
máu.
+ Bệnh nhân được rửa phế quản lấy dịch xét nghiệm tế bào và sinh thiết khối u
làm giải phẫu bệnh, kết quả: Ung thư biểu mô phế quản.
Chẩn đoán: Ung thư thùy dưới phổi phải

CÂU HỎI THẢO LUẬN CHẶNG 2:

Câu 1. Bệnh nhân được chẩn đoán ung thư thùy dưới phổi phải. Dựa vào đâu để
chia phổi thành các thùy/ phân thùy phổi? Việc phân các thùy phổi/phân thùy phổi có
giá trị gì?

5
Module Hô hấp – Y Khoa

Câu 2. Tại sao trên BN thấy có hạch di căn hạch thượng đòn và hạch trung thất?
Dựa vào đường đi hệ bạch huyết phân tích trên bệnh nhân hạch nào xuất hiện trước.
Nếu bệnh nhân bị ung thư phổi giai đoạn cuối, có thể có hiện tượng phù áo khoác, tuần
hoàn bàng hệ. Hãy giải thích tại sao?

Câu 3. Dựa vào kết quả xét nghiệm của chẩn đoán hình ảnh (nội soi, xquang,
CT-Scaner) anh/chị hướng tới u là lành hay ác tính? Dựa vào những đặc điểm nào của
khối u, tại sao (GPB)
Câu 4: Dựa vào vị trí của u trên hình ảnh nội soi, xquang và CT- Scanner,
anh/chị hãy chỉ định xét nghiệm giải phẫu bệnh phù hợp trong trường hợp này? Từ đó
anh/chị hãy cho biết có những phương pháp nào giúp chẩn đoán giải phẫu bệnh các
khối u phổi?
Câu 5. Bệnh nhân được chẩn đoán là ung thư thùy dưới phổi phải. Trên kết quả
xét nghiệm giải phẫu bệnh mô tả như sau:
Trên vi thể thấy tế bào u hình đa diện, to nhỏ không đều, bào tương rộng sáng và
có cầu nối liên bào. Đôi chỗ thấy hình ảnh cầu sừng. Nhân tế bào kiềm tính, màng
nhân không đều. Mô đệm tăng sinh xơ xâm nhập tế bào viêm mạn tính.
Hình ảnh vi thể trên phù hợp với thể tổn thương nào sau đây?
A. Carcinoma tế bào vảy
B. Quá sản biểu mô vảy
C. Loạn sản biểu mô vảy
D. Dị sản biểu mô vảy
=====