BÀI THẢO LUẬN

QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ ĐẤU TRANH CỦA CÁC MẶT

ĐỐI LẬP, QUY LUẬT PHỦ ĐỊNH CỦA PHỦ ĐỊNH
Presented by: DANG HOANG DINH TRI
Overview
Mở đầu
Nội dung 1:quy luật thống
nhất và đấu tranh của các
mặt đối lập
Phân tích quy luật
Kết luận nội dung 1
Nội dung 2 :quy luật phủ định
của phủ định
Phân tích quy luật
Kết luận nội dung 2
Kết luận chung
 Quy luật thống nhất
của các mặt đối lập
thể hiện bản chất, là hạt nhân của phép biện chứng duy vật, bởi quy luật
đề cập tới vấn đề cơ bản và quan trọng nhất của phép biện chứng duy
vật - vấn đề nguyên nhân, động lực của sự vận động, phát triển.
Theo V.I. Lenin: “có thể định vắn tắt phép biện chứng là học thuyết về
sự thống nhất của các mặt đối lập. Như thế là nắm được hạt nhân của
phép biện chứng,...”
Trong phép biện chứng duy vật
Mâu thuẫn biện chứng

là khái niệm dùng Yế u tố tạo thành là các

để chỉ sự liên hệ, mặt đố i lập, các bộ
tác dụng theo cách phận, các thuộc tính...
vừa thố ng nhấ t, vừa có khuynh hướng biế n
đấ u tranh; vừa đòi đổi trái ngược nhau,
hỏi, vừa loại trừ, nhưng cùng tồ n tại
vừa chuyển hóa lẫ n khách quan trong mỗ i
nhau giữa các mặt sự vật, hiện tượng của
đố i lập. tự nhiên, xã hội tư duy.

=>TRONG MỖI MÂU THUẪN, CÁC MẶT ĐỐI LẬP VỪA THỐNG NHẤT VỚI
NHAU, VỪA ĐẤU TRANH LẪN NHAU TẠO NÊN TRẠNG THÁI ỔN ĐỊNH
TƯƠNG ĐỐI CỦA SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG
Thố ng nhấ t giữa các mặt đố i lập
là khái niệm dùng để chỉ sự liên hệ giữa
chúng và được thể hiện ở việc
Thứ nhấ t, các mặt đố i lập cầ n đế n nhau, nương tựa vào nhau, làm tiề n đề cho
nhau tồ n tại, không có mặt này thì không có mặt kia.
Thứ hai, các mặt đố i lập tác động ngang nhau, cân bằ ng nhau thể hiện sự đấ u
tranh giữa cái mới đang hình thành với cái cũ chưa mấ t hẳn.
Thứ ba, giữa các mặt đố i lập có sự tương đồ ng, đồ ng nhấ t do trong các mặt đố i
lập còn tồ n tại những yế u tố giố ng nhau.
 Ví dụ về mâu thuẫ n

Y học hiện đại Y học cổ truyề n

 Căn cứ vào sự tồ n tại và phát triển
của toàn bộ sự vật, hiện tượng thì có
Mâu thuẫn cơ bản Mâu thuẫn không cơ bản

đặc trưng cho một

tác động trong suốt quá
phương diện nào đó, chỉ
trình tồn tại của sự vật,
quy định sự vận động, phát
hiện tượng; quy đinh bản
triển của một hay một số
chất, sự phát triển của
mặt của sự vật, hiện
chúng từ khi hình thành
tượng và chịu sự chi phối
đến lúc tiêu vong
của mâu thuẫn cơ bản
 Căn cứ vào vai trò của mâu thuẫ n đối với sự tồ n
tại và phát triển của sự vật, hiện tượng trong mỗ i
giai đoạn nhấ t định

01
Mâu thuẫn chủ yếu luôn nổi lên
hàng đầu ở mỗi gia đoạn phát
triển của sự vật, hiện tượng, có
tác dụng quy định đối với các mâu
thuẫn khác trong cùng giai đoạn
đó của quá trình phát triển.
02
Mâu thuẫn thứ yếu là mâu thuẫn
không đóng vai trò quyết định
trong sự vận động, phát triển của
sự vật, hiện tượng

Tuy vậy, ranh giới giữa 2 mâu thuẫ n trên chỉ là tương đối, tùy theo
từng hoàn cảnh cụ thể, có mâu thuẫ n trong điề u kiện này là chủ yếu,
song trong điề u kiện khác lại là thứ yếu và ngược lại
Căn cứ vào quan hệ giữa các mặt
đối lập với một sự vật, hiện tượng
Mâu thuẫn bên trong
là sự tác động qua lại giữa các mặt, các khuynh hướng... đối lập nằm trong chính
mỗi sự vât, hiện tượn; có vai trò quy định trực tiếp quá trình vận động và phát
triển của sự vật, hiện tương.

Mâu thuẫn bên ngoài

xuất hiện trong mối liên hệ giữa các sự vaath, hiện tượng với nhau; tuy cũng
ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của chúng, nhưng phải thông qua mâu
thuẫn bên trong mới phát huy được tác dụng

Tuy nhiên, sự phân chia này cũng chỉ mang tính tương đối, bởi trong quan hệ
này hoặc so với một số đối tượng này, nó là bên trong; nhưng trong quan hệ
khác, so với một số đối tượng khác, nó lại là bên ngoài
 Căn cứ vào tính chấ t của lợi ích cơ bản là đối lập nhau trong mối quan hệ
giữa các giai cấ p ở một giai đoạn lịch sử nhấ t định

Mâu thuẫ n không đối

Mâu thuẫ n đối kháng
Là mâu thuẫ n giữa các giai
cấ p, tập đoan người lực
lượng, xu hướng xã hội... có
lợi ích cơ bản đố i lập nhau
và không thể điề u hòa được
kháng
là mâu thuẫ n giữa các giai cấ p,
tập đoàn người, lực lượng xã
hội, xu hướng xã hội... có lợi
ích cơ bản không đố i lập nhau
nên là mâu thuẫ n cục bộ. tạm
thời
 Ý nghĩa phương pháp luận
Thứ nhất
Thừa nhận tính khách quan của
mâu thuẫ n trong sự vật, hiện
tượng; từ đó giải quyế t mâu
thuẫ n phải tuân theo quy luật,
điề u kiện khách quan. Muố n
phát hiện mâu thuẫ n cầ n tìm ra
thể thố ng nhấ t của các mặt đố i
lập trong sự vật, hiện tượng; từ
đó tìm ra phương hướng, giải
pháp đúng cho hoạt động nhận
thức và thực tiễ n
Thứ hai
Phân tích mâu thuẫn cần bắt đầu từ
việc xem xét quá trình phát sinh, phát
triển của từng loại mâu thuẫn; xem xét
vai trò, vị trí cà mối quan hệ giữa các
mâu thuẫn và điều kiện chuyển hóa
giữa chúng. Phải biết phân tích cụ thể
một mâu thuẫn cụ thể và đề ra được
phương pháp giải quyết mẫu thuẫn đó
Thứ ba
Phải nắm vững nguyên tắt giải
quyết mâu thuẫn bằng dấu
tranh giữa các mặt đối lập,
không điều hòa mâu thuẫn cũng
không nóng vội hay bảo thủ, bởi
giải quyết mâu thuẫn còn phụ
thuộc vào điều kiện đã đủ và
chín muồi hay chưa
 Quy luật phủ định
Khái niệm:
của phủ định
Là một trong ba quy luật của phép biện chứng duy vật,quy luật phủ định
của phủ định chỉ ra khuynh hướng(đi lên), hình thức(xoáy ố c), kế t quả(sự
vật, hiện tượng mới ra đời từ sự vật, hiện tượng cũ) của sự phát triển của
chúng thông tuqa sự thố ng nhấ t giữa tính thay đổi với tính kế thừa trong
sự phát triển; nghĩa là sự vật, hiện tượng mới ra đời từ sự vật, hiện tượng
cũ, phát triển từ thấ p đế n cao, từ đơn giản đế n phức tạp, từ kém hoàn
thiện đế n hoàn thiện hơn
 Phủ định biện chứng

Là khái niệm dùng để chỉ sự phủ định làm tiền đề, tạo điều kiện cho sự phát
triển. Phủ định biện chứng làm cho sự vật, hiện tượng mới ra đời thay thế
sự vật, hiện tượng cũ và là yếu tố liên hệ giữa sự vật, hiện tượng cũ với sự
vật, hiện tượng mới. Phủ định biện chứng là tự phủ định, tự phát triển của
sự vật, hiện tượng; là “mắt xích” trong “sợi dây chuyền” dẫn đến sự ra đời
của sự vật, hiện tượng mới, tiến bộ hơn so với sự vật, hiện tượng cũ

Phủ định biện chứng

có tính khách quan (sự vật, hiện tượng tự phủ đinh mình do mâu thuẫn
bên trong nó gây ra)
Tính kế thừa ( loại bỏ các yếu tố không còn phù hợp và cải tạo các yếu
tố của sự vật, hiện tượng cũ còn phù hợp để đưa vào sự vật, hiện
tượng mới)
Tính phổ biến (diễn ra trong mọi lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy)
Tính da dạng, phong phú của phủ định biện chứng thể hiện ở nội dung
, hình thức của nó .

=> Phủ định biện chứng là vòng khâu tấ t yếu của sự liên hệ sự phát triển
 Kế thừa biện chứng
là khái niệm dùng để chỉ sự vật, hiện tượng mới ra đời vẫ n giữ lại có chọn lọc và cải
tạo yế u tố còn thích hợp để chuyển sang chúng; loại bỏ các yế u tố không còn thích
hợp của sự vật, hiện tượng cũ đang gây cản trở cho sự phát triển của sự vật, hiện
tượng mới.
Đặc điểm của kế thừa biện chứng là duy trì các yế u tố tích cực , hiện tượng bi phủ định
dưới dạng vượt bỏ, các yế u tố chọn lại giữ lại sẽ được cải tạo, biế n đổi để phù hợp với sự
vật hiện tượng mới.
Kế thừa biện chứng đảm bảo mố i dây liên hệ thông suố t, bề n chặt giữa đố i tượng mới
với đố i tượng cũ, giữa nó với quá khứ chính nó.
Quy luật phủ định
của phủ định
coi sự phát triển của sự vật,
hiện tượng là do mẫ u thuẫ n bên
trong của chúng quy định. Mỗ i lầ n
phủ định là kế t quả của sự đấ u
tranh và chuyển hóa giữa những
mặt đố i lập trong sự vật, hiện
tượng
 Ý nghĩa phương pháp
luận

Thứ nhất, quy luật này chỉ
ra khuynh hướng tiến lên
của sự vận động của sự
vật, hiện tượng; sự thống
nhất giữa tính tiến bộ và
tính kế thừa của sự phát
triển; sau khi đã trải qau các
mắt xích chuyển hóa, có thể
xác định được kết quả cuối
cùng của sự phát triển
Thứ hai, quy luật này giúp Thứ ba, quy luật này giúp Thứ tư, tuy sự vật, hiện
nhận thức đúng về xu nhận thức đầy đủ hơn về tượng mới thắng sự vật,
hướng của sự phát triển, đó sự vật, hiện tượng mới ra hiện tượng cũ, nhưng trong
là quá trình diễn ra quanh đời phù hợp với quy luật thời gian nào đó, sự vật,
co, phức tạp, không hề đều phát triển, biểu hiện giai hiện tượng cũ còn mạnh
đặn thẳng tấp, va vấp, đoạn cao về chất trong sự hơn; vì vậy, cần ủng hộ sự
phát triển. Trong tự nhiên,
không có những bước thụt vật, hiện tượng mới, tạo
sự xuất hiện của sự vật
lùi. Trái lại là không biện điều kiện cho nó phát triển
hiện tượng mới diễn ra tự
chứng không khoa học, hợp quy luật
phát; nhưng trong xã hội sự
không đúng về mặt lý luận
xuất hiện mới gắn với nhận
thức và hành động có ý
thức của con người
Thank's For
Watching