แผนการจัดการเรียนรู้

รหัสวิชา ว33244 ชื่อวิชา ชีววิทยา 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11
หน่วยการเรียนรู้เรื่อง อวัยวะรับความรู้สึก
เรื่อง ตา จำนวน 1 ชั่วโมง
วิธีการสอน/รูปแบบการสอน/เทคนิคการสอนที่ใช้ 5E

สำหรับรายวิชาเพิ่มเติม
ผลการเรียนรู้
1. สื บ ค้ น ข้ อ มู ล อธิ บ ายโครงสร้า งและหน้ าที่ ข อง ตา หู จมู ก ลิ้ น และผิ ว หนั งของมนุ ษ ย์
ยกตัวอย่างโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และบอกแนวทางในการดูแลป้องกัน และรักษา

สาระสำคัญ
ตาเป็นอวัยวะรับแสง ประกอบด้วยเนื้อเยื่อทั้งหมด 3 ชั้น ได้แก่ สเคลอรา คอรอยด์ และเรตินา
ซึง่ แต่ละชัน้ มีโครงสร้าง ดังรูป
 การมองเห็นของตานั้นเกิดจากเซลล์ 2 ชนิดที่มีกลไกการทำงานที่ต่างกัน ได้แก่
- เซลล์รูปแท่ง ซึ่งมีกลไกการทำงานของเซลล์รูปแท่งดังรูป
- เซลล์ รูป กรวย ช่ว ยให้ มนุษย์ส ามารถมองเห็ นสี ได้ต่างๆ โดยเซลล์รูปกรวยสามารถแบ่ ง
ออกเป็น 3 ชนิดตามความไวของแสงสีนั้นๆ ได้แก่ สีน้ำเงิน สีแดง และสีเขียว แต่อย่างไรก็ตามมนุษย์
สามารถมองเห็นสีได้มากกว่า 3 สี เนื่องจากการที่กระตุ้นเซลล์รูปกรวยมากกว่า 1 ชนิดพร้อมกัน จึง
ส่งผลให้เกิดการผสมสี ดังรูป
ก. ข.

รูป แสดงการมองเห็นขงมนุษย์ ก. กลไกการทำงานของเซลล์รูปแท่ง

ข. การผสมสีของเซลล์รูปกรวย
ภาวะความผิดปกติเกี่ยวกับสายตา มีหลายอาการ ได้แก่
- ตาบอดสี เกิดจากความผิดปกติของเซลล์รูปกรวยที่ไวต่อสีนั้นๆ
- สายตาผิดปกติ แบ่งออกเป็น 3 ชนิด ได้แก่ สายตาสั้น สายตายาว และสายตาเอียง

รูป แสดงอาการผิดปกติทางสายตา
จุดประสงค์การเรียนรู้
ด้านความรู้ (Knowledge)
1. สามารถอธิบายโครงสร้างและหน้าที่ของตาของมนุษย์ได้
2. สามารถยกตัวอย่างโรคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับตาของมนุษย์ รวมทั้งบอกแนวทางในการ
ดูแลป้องกัน และรักษาได้

ด้านทักษะกระบวนการ (Process)
1. สามารถเขียนผังมโนทัศน์สรุปองค์ความรู้ เรื่อง โครงสร้าง และหน้าที่ของตาของมนุษย์ได้
2. สามารถสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับโครงสร้างและหน้าที่ของตาของมนุษย์ได้

ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ( Attitude )
คุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
 มุ่งมั่นในการทำงาน  มีวินัย  ซื่อสัตย์สุจริต

คุณลักษณะของผู้เรียน ตามหลักสูตรโรงเรียนมาตรฐานสากล
 เป็นเลิศวิชาการ  สื่อสารสองภาษา  ล้ำหน้าทางความคิด
 ผลิตงานอย่างสร้างสรรค์  ร่วมกันรับผิดชอบต่อสังคมโลก

เอกลักษณ์ของโรงเรียนพระปฐมวิทยาลัย
 ลูกเสือหลวง เสือป่า งามสง่า เลิศล้ำวิชาการ บนฐานพอเพียง

ด้านการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียน
 การอ่าน : การปฏิบัติกิจกรรมการสืบค้นข้อมูล
 การคิดวิเคราะห์ : การปฏิบัติกิจกรรมการสืบค้นข้อมูล
 การเขียน : ผังมโนทัศน์สรุปองค์ความรู้

ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน
 ความสามารถในการคิด
 ความสามารถในการแก้ปัญหา
 ความสามารถในการสื่อสาร
 ความสามารถในใช้ทักษะชีวิต
: การปฏิบัติกิจกรรมสืบค้นข้อมูล
: การปฏิบัติกิจกรรมสืบค้นข้อมูล
: การปฏิบัติกิจกรรมนำเสนองาน
: การปฏิบัติกิจกรรมการทดลอง
การบูรณาการ
 บูรณาการข้ามกลุ่มสาระการเรียนรู้ (ระบุ) ภาษาไทย - การตอบคำถามและแสดงความคิดเห็น
- ค้นคว้าคำศัพท์เพิ่มเติมจากพจนานุกรม
- การเขียนรายงานผลการทดลอง
ภาษาต่างประเทศ - ค้นคว้าคำศัพท์ภาษาต่างประเทศ
ศิลปะ - ผังมโนทัศน์สรุปองค์ความรู้
สุขศึกษา และพลศึกษา - ค้นคว้าการดูแลรักษาตา

ภาระ / ชิ้นงาน / ร่องรอย /หลักฐานการเรียนรู้

1. ผังมโนทัศน์สรุปองค์ความรู้ เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา
2. ใบงาน เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา

การประเมิน
ผู้ประเมิน
 ครูผู้สอน  นักเรียน  เพื่อน  ผู้ปกครอง

สิ่งที่ต้องประเมิน วิธีการวัดผล ประเด็นทีป่ ระเมิน เกณฑ์การให้คะแนน

ด้านความรู้
1. ใบงาน - ตรวจใบงาน - การตอบใบงาน 3 คะแนน = ตอบคำถามในใบงานได้ถูกต้อง
สมบูรณ์
2 คะแนน = ตอบคำถามในใบงานได้ถูกต้อง
บางส่วน
1 คะแนน = ไม่สามารถตอบคำถามในใบงานได้
ด้านกระบวนการ
1. ผังมโนทัศน์สรุป - แบบประเมิน การคิดวิเคราะห์ 3 คะแนน = มีการจับประเด็นสำคัญ ขยายความ
องค์ความรู้ ชิ้นงาน ยกตัวอย่าง เปรียบเทียบ และมีการสรุปความคิด
รวบยอดได้ดี
2 คะแนน = มีการจับประเด็นสำคัญได้ แต่ขยาย
ความหรือยกตัวอย่างไม่ได้
1 คะแนน = มีการจับประเด็นสำคัญได้น้อย
 สิ่งที่ต้องประเมิน วิธีการวัดผล ประเด็นทีป่ ระเมิน เกณฑ์การให้คะแนน
การเขียนสื่อความ 3 คะแนน = เขียนสื่อความได้ถูกต้องทั้งหมด
กระชับ และเข้าใจง่าย
2 คะแนน = เขียนสื่อความได้ถูกต้อง แต่ขาด
ความกระชับ และเข้าใจง่าย
1 คะแนน = เขียนสื่อความได้ไม่ถกู ต้อง
การคิดสร้างสรรค์ 3 คะแนน = ผลงานมีรูปแบบน่าสนใจมี
ความสัมพันธ์กับหัวข้อที่กำหนด สวยงาม
2 คะแนน = ผลงานมีความสัมพันธ์กับหัวข้อที่
กำหนด แต่ไม่ดึงดูดความสนใจ
1 คะแนน = ผลงานไม่นา่ สนใจ
ประโยชน์ของการ 3 คะแนน = สามารถนำไปประยุกต์กับ
นำไปใช้ สถานการณ์ในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม
2 คะแนน = สามารถนำไปประยุกต์กับ
สถานการณ์ในชีวิตประจำวันได้บ้าง
1 คะแนน = สามารถนำไปประยุกต์กับ
สถานการณ์ในชีวิตประจำวันได้นอ้ ยมาก
การประเมินผล คะแนน 12-9 = ดี (3) คะแนน 8-5 = พอใช้ (2) คะแนน 4-0 = ควรปรับปรุง (1)
ด้านคุณลักษณะอัน
พึงประสงค์
1. การสังเกต แบบประเมิน - มุ่งมั่นในการ -นักเรียนต้องผ่านเกณฑ์ ระดับดีขนึ้ ไป
พฤติกรรมการเรียน คุณลักษณะอัน ทำงาน เกณฑ์การประเมินจากแบบสังเกตกำหนด
และพฤติกรรมการ พึงประสงค์ - มีวินัย ดังนี้
ทำงานกลุ่ม - ซื่อสัตย์สจุ ริต 9-10 คะแนน ดีมาก
6-8 คะแนน ดี
3-5 คะแนน พอใช้
0-2 คะแนน ควรปรับปรุง

กิจกรรมการเรียนรู้
ขั้นจัดกิจกรรมการเรียนรู้
จัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้
1) ขั้นสร้างความสนใจ ( 5 นาที )
(1) ครูให้นักเรียนทุกคนมองไปรอบๆ ห้องเรียน จากนั้นให้ทุกคนช่วยกันระบุว่านักเรียนมองเห็น
อะไรบ้าง แลละสิ่งของที่นักเรียนเห็นมีลักษณะเป็นอย่างไร
(2) นักเรียนร่วมกันอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นว่า “ทำไมมนุษย์ถึงมองเห็นได้”
2) ขั้นสำรวจและค้นหา ( 20 นาที )
(1) นักเรียนแบ่งกลุ่มกลุ่มละ 4 – 6 คน จากนั้นให้ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมารับใบงาน
เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา
(2) นั ก เรี ย นแต่ ล ะกลุ่ ม ทำการสื บ ค้ น ข้ อ มู ล และอภิ ป รายแลกเปลี่ ย นความคิ ด เห็ น เกี่ ย วกั บ
โครงสร้างและหน้าที่ของตา รวมทั้งโรคที่เกี่ยวกับตา และแนวทางในการแก้ไขหรือป้องกัน
(3) นักเรียนแต่ละกลุ่มลงมือตอบคำถามในใบงาน เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา

3) ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป ( 20 นาที )
(1) นักเรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการสืบค้นข้อมูล และร่วมกันอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
เกี่ยวกับ โครงสร้างและหน้าที่ของตา
(2) นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับประเด็นเรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา จากนั้น
ให้นักเรียนแต่ละคนลงมือทำผังมโนทัศน์สรุปองค์ความรู้ เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา

4) ขั้นขยายความรู้ ( 5 นาที )
(1) ครูแสดงรูปภาพดวงตาของสุนัข จากนั้นให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
โดยครูใช้คำถามกระตุ้นให้นักเรียนเกิดการอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ดังนี้
- นักเรียนคิดว่าการมองเห็นของสุนัขเหมือนหรือต่างจากมนุษย์อย่างไร (สุนัขมองเห็นภาพใน
ช่วงเวลากลางคืนได้ชัดกว่ามนุษย์)
- นักเรียนคิดว่าทำไมสุนัขถึงสามารถมองเห็นภาพต่างๆ ในช่วงเวลากลางคืนได้ดีกว่ามนุษย์
(เพราะสุนัขมีเซลล์รูปแท่งมากกว่ามนุษย์ ซึ่งเป็นเซลล์ที่มีความไวต่อการรับแสง)

5) ขั้นประเมิน ( 5 นาที )
(1) นั ก เรี ย น และครู ร่ ว มกั น สรุป ความรู้ เกี่ ย วกั บ โครงสร้างและหน้ าที่ ของตา รวมทั้ งปั ญ หา
อุปสรรค และแนวทางแก้ไขในการทำกิจกรรมสืบค้นข้อมูล
(2) นักเรียนแต่ละคนลงมือทำผังมโนทัศน์สรุปองค์ความรู้เรื่อง โครงสร้างและหน้าที่ของตา

สื่อและแหล่งการเรียนรู้
1. หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม ชีววิทยา เล่ม 2 ของ สสวท.
2. สื่อ Power Point หน่วยการเรียนรู้ อวัยวะรับความรู้สึก
3. ห้องสมุด
4. อินเตอร์เน็ต
บันทึกหลังการจัดกิจกรรมการเรียนรู้
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................... ......
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

ลงชื่อ …………………………………… ผู้สอน

( นายณัฐกฤษ ทองน้อย )
ตำแหน่ง ครู

ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ลงชื่อ ……………….................………………..…
(นางยุพเรศน์ อุไรชื่น)
หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
 ใบงาน เรื่อง ตา
ชื่อ – สกุล ................................................................................................... ชั้น ............... ... เลขที่ ......

คำชี้แจง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
1. ให้นักเรียนระบุชื่อโครงสร้างของตา (ภาษาอังกฤษ) พร้อมทั้งระบุหน้าที่ของโครงสร้างนั้นให้ถูกต้อง

หมายเลข ชื่อ หน้าที่

1
2
3
4
5
6
7

2. ให้นักเรียนวาดภาพแสดงกลไกการมองเห็นจากการทำงานของเซลล์รูปแท่ง
 3. ทำไมมนุษย์ถึงสามารถมองเห็นสีต่างๆ ได้มากกว่า 3 สี ทั้งๆ ที่เซลล์รูปกรวยไวต่อแสงสีเขียว
แดง และน้ำเงินเท่านั้น
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
4. ให้นักเรียนวาดภาพแสดงการเกิดภาวะผิดปกติเกี่ยวกับสายตา ต่อไปนี้

สายตาปกติ สายตาสั้น

สายตายาว สายตาเอียง

5. ให้นักเรียนระบุแนวทางในการถนอมสายตาของเราให้สามารถใช้งานได้นานๆ
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
 แบบบันทึกการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์
วิชา ว33244 ชีววิทยา 4 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1

ผลการประเมิน
คุณลักษณะอัน
สรุประดับ คุณลักษณะอันพึง
ที่ ชื่อ-สกุล พึงประสงค์
คุณภาพ ประสงค์
ข้อ ข้อ ข้อ
1 2 3
1
2
3
4 1. ซื่อสัตย์ สุจริต
5 2. มีวินัย
6 3. มุ่งมัน่ ในการทำงาน
7
8
9
10
11
ระดับคุณภาพ
12
3 = ดีเยี่ยม
13
2 = ดี
14
1 = ผ่าน
15
0 = ไม่ผ่าน
16
17 สรุปผลการประเมิน
18 ในภาพรวม
19 ( ) ดีเยี่ยม
20 ( ) ดี
21 ( ) ผ่าน
22 ( ) ไม่ผ่าน
23
 เกณฑ์การให้คะแนนแบบประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์

หมายเหตุ ระดับคะแนน 4 หมายถึง ดีเยี่ยม

ระดับคะแนน 3 หมายถึง ดี
ระดับคะแนน 2 หมายถึง พอใช้
ระดับคะแนน 1 หมายถึง ปรับปรุง

ประเด็น ระดับคุณภาพ
การประเมิน 4 3 2 1
1. ซื่อสัตย์สุ จริต นักเรียนบันทึกข้อมูล นักเรียนบันทึกข้อมูล นักเรียนบันทึกข้อมูล นักเรียนนำผลการทำ
ที่ ได้ จ ากการปฏิ บั ติ ที่ ได้ จ ากการปฏิ บั ติ ที่ ได้ จ ากการปฏิ บั ติ กิ จ กรรมหรื อ ข้ อ มู ล
กิ จ กรรม ห รื อ จาก กิ จ กรรม ห รื อ จาก กิ จ กรรม ห รื อ จาก ของผู้อื่นมาเป็นของ
ก าร สื บ ค้ น ข้ อ มู ล ก าร สื บ ค้ น ข้ อ มู ล ก าร สื บ ค้ น ข้ อ มู ล ตนเอง
อย่ า งตรงไปตรงมา คลาดเคลื่อนจากผล คลาดเคลื่อนจากผล
และถูกต้อง ที่ได้เล็กน้อย ที่ได้ส่วนใหญ่
2.มีวินัย นักเรียนตรงต่อเวลา นักเรียนตรงต่อเวลา นักเรียนตรงต่อเวลา นั ก เรี ย นไม่ ต รงต่ อ
มี ค วามตั้ ง ใจเรี ย น มี ค วามตั้ ง ใจเรี ย น ไม่ ค่ อ ยตั้ งใจเรี ย น ไม่มีความตั้งใจเรียน
และรั บ ผิ ด ชอบต่ อ และรั บ ผิ ด ชอบต่ อ เท่ า ที่ ค วร และไม่ มี แ ล ะ ไ ม่ มี ค ว า ม
ห น้ า ที่ ของต น เอง หน้าที่ของตนเอง ค วา ม รั บ ผิ ด ช อ บ รับผิดชอบ
อย่างยิ่ง
3. มุ่ ง มั่ น ก า ร นักเรียนตั้งใจทำงาน นักเรียนตั้งใจทำงาน นักเรียนตั้งใจทำงาน นั ก เรี ย น ไม่ ตั้ ง ใจ
ทำงาน ที่ ไ ด้ รั บ มอบหมาย ที่ ไ ด้ รั บ มอบหมาย ที่ ไ ด้ รั บ มอบหมาย ท ำ ง า น ที่ ไ ด้ รั บ
อย่างเต็มความสามารถ และส่งงานตามเวลา แต่ส่งงานไม่ ทันตาม มอบหมายและส่ ง
และส่งงานตามเวลา ที่กำหนด เวลาที่กำหนด งานไม่ทันตามเวลาที่
ที่กำหนด กำหนด