ARALING PANLIPUNAN 6 Q3- WEEK 2
para sa hukbong sandatahan. Naglalaman ito ng mga kagamitan at tauhang militar at dito
Pangalan: ______________________________ Seksyon: _____________
Ugnayang Pilipino-Amerikano at Kasunduang Militar
Nagdulot ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ng matinding kahirapan sa mga
mamamayang Pilipino. Dahil dito, napilitan si Pangulong Manuel Roxas na tanggapin ang inalok na
tulong militar mula sa mga Amerikano. Walong buwan pagkaraang makamit ng mga Pilipino ang
kasarinlan mula sa mga Amerikano inapubrahan ng dalawang panig ang mga sumusunod na
kasunduang base-militar:
1. Military Bases Agreement
Ito ay kasunduang nagpapahintulot na manatili ang 23 Amerikanong base-militar
sa iba’t ibang sulok ng Pilipinas. Isa ito sa maituturing na hakbang na ginawa ni Pangulong
Manuel Roxas na nagbigay ng higit na kapangyarihan sa Amerika na mahawakan ang
kaganapan sa Pilipinas. Ang kasunduang ito ay nilagdaan niya sa loob ng Malacañang
noong Marso 14, 1947 at ang Amerikanong si Embahador Paul V. Mcnutt.
2. Military Assistance Agreement
Ito ay kasunduang pinahihintulutan ng Pilipinas ang mga Amerikano ng
karapatang tumulong sa pamamahala at pagpaplano ng Hukbong Sandatahan ng Pilipinas
gayundin ang pagtutustos ng mga armas at kagamitang pangmilitar nila. Ito ay nilagdaan
noong Marso 21, 1947 upang higit pang lumakas ang pananatili ng kapangyarihang militar
ng mga Amerikano sa Pilipinas.
Ang sumusunod ay mga mahahalagang nilalaman ng mga kasunduang ito:
 Ang Digmaang Pandaigidig sa Pasipiko ang nagbigay-daan sa pag-ayon ng Pilipinas at
Estados Unidos na magtulungan upang pangalagaan ang katiwasayan ng teritoryo ng
dalawang bansa.
 Hiniling ng mga Amerikano na magbigay ng tulong-militar ang Pilipinas upang
maprotektahan ang Estados Unidos laban sa pananakop.
 Ipinagbabawal sa kasunduan na gamitin o daanan ng mga Amerikano ang mga daungan sa
pagitan ng mga base militar sa buong kapuluan, mapatubig man, lupa o himpapawid.
 Ipinagkaloob ng Pilipinas sa Estados Unidos ang karapatang panatilihin ang mga base
militar ng Amerika sa iba’ ibang panig ng bansa.
 Tatagal ang kasunduang ito sa loob ng 99 taon at maaaring palawigin ang taon.
 Maaaring gamitin ng mga Amerikanong kasapi ng militar ang lahat ng mga pampublikong
daan, tulay, daungan at iba pa batay sa kondisyon.
 Maaaring patawan ng buwis sa sahod ang mga Amerikanong sundalo at empleyado na
naglilingkod sa mga base militar.
 Lahat ng istruktura sa loob ng mga base militar ng Amerika ay pag-aari ng Estados
Unidos hanggang sa magwakas ang kasunduan.
Ang base militar ay isang pasilidad na direktang pagmamay-ari at pinamamahalaan
nagsasagawa ng mga pagsasanay at operasyon. Sa pangkalahatan, nagsisilbing tirahan o kampo
para sa isa o higit pang pangkat ng mga sundalo ang base militar ngunit maaari rin itong gawing
sentro ng mga operasyong militar dahil dito matatagpuan ang mga pinunong militar. Karaniwan sa
mga ito ay nakadepende sa mga tulong mula sa labas upang maisagawa ang mga operasyon nitó.
Sa kabilang banda, mayroon namang malalaking pasilidad na may sapat nang pagkain, tubig, at
kagamitan upang makatagal habang nakikipaglaban.
Isa sa mga base-militar sa bansa ay ang US Naval Base Subic Bay sa Olongapo,
Zambales. Ito ang pangunahing pasilidad para sa pag-aayos ng mga barkong pandigma,
pagpupuno ng mga suplay, at pahingahan ng hukbong pandagat ng Estados Unidos. Ang base na
ito ang sinasabing pinakamalaking overseas military installation ng puwersa nila.
Kabilang rin sa itinatag na mga base sa bansa ang mga sumusunod:
Clark Field Air Base (Pampanga) Tawi-Tawi Naval Anchor- age (Sulu)
Fort Stotsenburg (Pampanga) Naule Point (Zambales)
Mariveles Military Reservation Taumpi- tao Point (Palawan)
POL Terminal and Training Area (Bataan) Coast Guard No 354 (Palawan)
Leyte-Samar Naval Base, Subic Bay (Olongapo) Talampulan Island
Caiacao-Sangley Point Naval Base (Cavite) Angeles General Depot (Pampanga)
Bagobantay Transmitter Area (Lungsod Quezon)
Castillejos, Coast Guard No 356 (Zambales)
United States Armed Forces Cemetery No. 2 (Rizal)
Camp John Hay Leave and Recreation Center (Baguio)
May karapatan din ang Estados Unidos sa mga base ng:
Mactan Island Army and Navy Air Base (Cebu) Appari Naval Air Base
Florida Blanca Base (Pampanga) Camp Wallace (La Union)
PuertoPrincesa Army and Navy AirBase(Palawan) Tawi-TawuNavalBase (Sulu)
Nagkaroon ito ng pagbabago noong 1966 na ginawang 25 taon na lamang ang bisà at
noong 1979 na inililipat sa Pilipinas ang kapangyarihan sa mga base. Ibinasura naman ng Senado ng
Pilipinas ang balak na dagdagan ang taon ng pananatíli ng mga base ng Estados Unidos noong
Setyembre 16, 1991
PATAKARANG “PARITY RIGHTS” AT ANG UGNAYANG KALAKALAN SA ESTADOS UNIDOS
Malayang Kalakalan- Ipinagpatuloy ng mga Amerikano ang pamamaraan ng paniningil ng iba’t
ibang buwis na nasimulan noong panahon ng mga Kastila. Mayroong mga ginawang pagbabago
gaya ng pagpapalit sa cedula personal sa isang peseta ($0.10) at pagaalis ng mga monopolyo sa
pagbibili ng opyo, sabungan at alak. Ang mga salaping nakokolekta ay inilalagak sa isang
pampublikong tesorero na pinangasiwaan ng Kagawaran ng Tesorero.
Batas Payne-Aldrich- Noong taong 1909 ay ipinasa sa Kongreso ng Amerika ang Batas
PayneAldrich. Ito’y naglalayong papasukin ang mga piling produkto ng Pilipinas sa Estados Unidos.
Naglagay ng limitasyon sa pagpasok ng bigas, asukal, niyog, langis at tabako sa Estados Unidos
dahil sa pagtutol ng mga magsasakang Amerikano. Ito’y kanilang ginawa dahil sa posibleng
malaking kompetisyon ang mangyayari sa mga nabanggit na produkto. Samantalang ang produkto
ng mga Amerikano ay malayang makapapasok sa ating pamilihan ng walang limitasyon sa bilang o
dami nito.

Batas Underwood-Simmons- Taong 1913 ay ipinasa ang Batas Underwood Simmons sa Kongreso
ng Amerika. Inalis ng batas na ito ang mga restriksiyon sa lahat ng produktong pumapasok sa
dalawang bansa. Dahil dito, naging depende ang Pilipinas sa mga kalakal na galing sa Estados
Unidos. Naging positibo din ito sa pagdami ng mga iniluluwas na produkto ng Pilipinas sa Estados
Unidos. Lumaki ang bilang ng mga iniluluwas na produkto. Batay sa istatistika noong taong 1914 at
1920 ay umabot ang iniluluwas na produkto sa 50%-70%. Nang taon 1939 ay 85% ang ating
nailuwas na produkto sa Estados Unidos ngunit 65% naman ang ating inangkat. Nakinabang nang
malaki ang Estados Unidos sa nasabing patakaran dahil kahit hindi mahahalagang produkto ay
naipasok nila sa pamilihan ng Pilipinas at nagdulot ng mas malaking tubo sa kanila. Naging mahilig
kasi ang mga Pilipino sa anumang produktong “stateside”.
Parity Rights -Hindi lamang ang kalakalan ang pinakinabangan ng mga Amerikano sa panahon ng
kanilang pamamahala sa Pilipinas kundi maging ang ating mga likas na yaman. Bago pinagkaloob
ng mga Amerikano ang kalayaan ng Pilipinas ay itinali muna tayo sa isa pang patakaran: ang Parity
Rights. Ang patakarang ito inaprubahan ng kongreso ng Pilipinas noong Hulyo 2, 1946. Ito ay
nagbigay ng pantay na karapatan sa mga Pilipino at Amerikano na gamitin at pakinabangan ang
mga likas na yaman ng Pilipinas. Madaling napaunlad nito ang pangangalakal at industriyang
itinayo ng mga Amerikano sa Pilipinas. Ang pagtatatag ng mga industriyang Amerikano ay naging
daan ng pagdagsa ng mas maraming bilang ng mga produktong Amerikano sa pamilihan ng
Pilipinas.
Colonial Mentality o Isip-Kolonyal. Nasanay ang mga Pilipino noon sa paggamit ng mga bagay na
yari sa United States. Naging ugali ang pagtangkilik sa mga produktong gawa sa United States at
napabayaan ang sariling atin. Inisip nila na ang mga bagay na yari sa United States, pati na mga
gawain at ugaling Amerikano o nabibilang sa maputing lahi ay higit na maganda at mabuti kaysa sa
sariling atin. Sa madaling sabi, nagkaroon sila ng colonial mentality. Kaya ang mga Pilipino ay
nakilala bilang mga maliit na kayumangging Amerikano (Little Brown Americans).
Dahil sa mga Amerikano, nagbago ang pagpapahalaga ng mga Pilipino, naiba ang
pakikitungo sa mga magulang. Nawala ang pagmamano sa nakatatanda. Ang pagbati ng “Hi!” ang
ipinalit nila sa pagmamano. Ang pagbubuklod ng mag-anak na Pilipino ay naging maluwag.
Sumulat sa wikang Ingles ang maraming Pilipino. Nagbago rin ang pananamit ng mga Pilipino.
Bestida ang naging kasuotan ng mga babae. Ang mga sapatos nila ay may mataas na takong at
may handbag. Amerikana, polo shirt, at kurbata naman ang naging kasuotan ng mga lalaki. Ang
ilan sa ating mga pangalan tulad ng John, Charles, Mary, at Ann ay galing din sa mga
Amerikano. Ang ilan sa mga pagkain ay nabago rin. Nadagdag ang steak, hotdog, corned beef
at soft drinks.
Gawain Bilang 1
Panuto: Basahin at suriin ang bawat pangungusap. Isulat ang Tama kung ito ay
nagsasabi ng katotohanan ukol sa ugnayang Pilipino-Amerikano at
Kasunduang
Base Militar at Mali naman kung hindi. Isulat ang iyong sagot sa patlang.
______1. Pinagkalooban ng Amerika ang Pilipinas ng karapatang panatilihin
ang mga kanilang mga base militar sa iba’t ibang panig ng bansa.
______2. Napilitan lamang si Pang. Manuel Roxas na tanggapin ang inalok na
tulong militar mula sa Amerika dahil sa hirap na dulot ng digmaan.
______3. Ang base militar ay naglalaman ng mga pampublikong daan, tulay at
daungan ng mga sundalo.
______4. Ang Military Assistance Agreement ay kasunduang nagpapahintulot na
manatili ang 23 Amerikanong base-militar sa iba’t ibang sulok ng Pilipinas.
______5. Maaaring patawan ng buwis sa sahod ang mga Pilipinong sundalo at
empleyado na naglilingkod sa mga base militar.
Gawain Bilang 2
Panuto : Punan ang patlang ng angkop na salita.
Nagsimula ang malayang kalakalan sa pagitan ng Pilipinas at
________________nang panahon ng pamamahala ng mga Amerikano.
Ang ________________ay naipasa noong taong 1909 ng Kongreso ng
Amerika at naglayong papasukin ang produktong Pilipino sa Amerika maliban
sa bigas, asukal at tabako.
Ang Batas ________________ naman ay naipasa noong 1913 ng
Kongreso ng Amerika at naglayong alisin ang mga restriksiyon sa lahat ng
produktong pumapasok sa pamilihan ng Pilipinas at Amerika.
Ang ________________ay nagbigay ng pantay na karapatan sa mga
Pilipino at Amerikano na gamitin at pakinabangan ang mga
________________ng Pilipinas.
Gawain Bilang 3
Panuto: Sagutin ng Tama o Mali ang mga sumusunod na pangungusap. Isulat
ang sagot sa patlang.
1. Ang mga Pilipino ay nakilala bilang Little Brown Americans._______
2. Mas tinangkilik ng mga Pilipino ang sariling produkto kaysa galing
Estados Unidos._________
3. Ang pagiging magalang ng mga Pilipino ay binago ng idelohiyang
Amerikano._________
4. Naging patok sa mga Pilipino ang mga pakaing galing Estados Unidos
gaya ng corned beef, hot dog, at softfrinks._________
5. Ang Colonial Mentality ay kaisipang banyaga na itinuro ng mga Pilipino
sa mga dayuhang mananakop sa bansa.________