TRIẾT HỌC 16/12/2023

CHƯƠNG 4: NHẬN THỨC LUẬN

I. Một số vấn đề cơ bản của NTL

Nhận thức để làm gì?
1. Mục đích, bản chất và nguồn gốc của nhận thức
- Mục đích: Phục vụ cho hoạt động thực tiễn của con người (hđ nhằm hướng đến
cải biến thế giới làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn)
- Nguồn gốc:
o Tự nhiên: Điều kiện cần để có nhận thức
o Xã hội: Điều kiện đủ. Lao động và ngôn ngữ.
- Bản chất: phản ánh năng động sáng tạo hiện thực khách quan vào trong bộ não
II. Lý luận NT DVBC
1. Nhận thức cảm tính: cung cấp thông tin, dữ liệu về svht cho ntlt
2. Nhận thức lý tính: tổng hợp những thông tin, dữ liệu do ntct cung cấp. Sau khi hình
thành, ntlt tác động trở lại ntct làm cho ntcct nhạy bén, chính xác hơn trong quá trình
phản ánh hiện thực.
- Khái niệm: phản ánh những thuộc tính chung, bản chất của một lớp các sự vật
- Phán đoán: liên kết các khái niệm để khẳng định hay phủ định những thuộc tính,
mối quan hệ nào đó của svht
- Suy luận: liên kết các phán đoán để rút ra tri thức mới về svht
 Mối qh giữa 1 và 2 với thực tiễn:
- Mối qh giữa 1 và 2: là quá trình đan xen k tách rời. NTLT định hướng cho NTCT
diễn ra nhanh hơn
3. Quan điểm biện chứng duy vật về chân lý
- Chân lý là những tri thức có nội dung phù hợp với thực tế khách quan, sự phù
hợp đó được kiểm tra và chứng minh bởi thực tiễn.
- Các tính chất của chân lý:
o Khách quan
o Tương đối
o Tuyệt đối
o Cụ thể
III. Phương pháp đặc thù của NT xã hội
1. Các hình thức, phương pháp của nhận thức KH
2. Đặc thù của nhận thức xã hội
- Được biểu hiện thông qua hoạt động của con người vì thế thường đụng chạm
đến lợi ích của các nhóm xh -> k ổn định
3. Nguyên tắc cơ bản của nhận thức KHXH & NV
- Ng tắc về MLH phổ biến và phụ thuộc
- Ng tắc lịch sử (yếu tố chủ quan khách quan)
- Ng tắc chân lý cụ thể: dk, hoàn cảnh cụ thể
- Ng tắc tính Đảng
4. Cách hiểu duy vật trong nhận thức xh
 - Cách hiểu DVLS về phạm trù hình thái kinh tế xh, khi nghiên cứu KHXH cần chú ý
đến mối quan hệ LLSX và QHXS, cơ sở hạ tầng và KTTT, TTXH và YTXH
IV. Nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn và sự vận dụng nó trong sự nghiệp đổi mới
ở VN