Calubian National High School

Masusing Banghay Aralin sa Araling Panlipunan 10

Ikatlong Markahan

Jessica Rose B. Basañez

AP 10 Student Teacher

I. Layunin
Pamantayang Pagkatuto:
1. Nasusuri ang tugon ng pandaigdigang samahan sa karahasan at diskriminasyon (AP10IKL-
IIIg-8)
2. Napapahalagahan ang tugon ng pandaigdigang samahan sa karahasan at diskriminasyon
(AP10IKL-IIIh-9)
 Nasusuri ang mga prinsipyo ng Yogyakarta; at
 Napapahalagahan ang mga prinsipyo ng Yogyakarta laban sa karahasan at
diskriminasyon.
II. Nilalaman
a. Paksa: Ang mga Prinsipyo ng Yogyakarta
b. Sanggunian: Araling Panlipunan 10 (Mga Kontemporaryong Isyu) Modyul pp-311-314
c. Kagamitan: Mga larawan, kagamitang biswal, laptop, modyul.
d. Values: Pagpapahalaga na magkaroon ng seryosong aplikasyon ang mga bansa
ng mga prinsipyo ng Yogyakarta.

III. Pamamaraan
Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral
A. Panimulang Gawain

1. Panalangin at Pagbati

Tumayo muna ang lahat at tayoy’ manalangin. (Tatayo ang lahat)

Mark, maaari mo bang pangunahan ang ating Opo ma’am.

panalangin?

2. Pagtala ng Lumiban
3. Paglalahad ng mga Alintuntunin
4. Balik- Aral
Magbabalik-tanaw tayo sa ating mga natutunan sa
nakaraang aralin. Gagawin natin itong kapana-
panabik na gawain. May inihanda akong mga
katanungan na nakasulat sa paper strips batay sa
paksang itinalakay. Bilang proseso, bawat mag-
aaral ay magpapasa-pasahan ng chalk habang
hinihintay ang paghinto ng tugtog. Kung sino ang
mahintuan nito ay siyang sasagot mula sa aking
mga tanong. Uulitin ang proseso hanggang sa
maubos ang naihandang mga katanungan.

Maliwang ba klas?
 Ano ang opinyon at saloobin mo sa
karahasang nararanasan ng ilang kababaihan?
Maliwanag po maam!
Sagot: “Ang karahasan sa kababaihan ay hindi bago
sa lipunang Pilipino. Ito ay maaaring nangyayari
mismo sa loob ng iyong tahanan subalit inaakala ng
iba na ito ay natural lamang at bunga ng pagiging
mahina ng kababaihan.”

 Magbigay ng mga palatandaan kung ikaw ay

nakararanas ng domestic violence mula sa Sagot: “Maam, tinatawag ka sa ibang pangalang hindi
inyong kapareha. maganda para sa iyo at sa ibang tao, iniinsulto ka;

 Ano ang mga kadalasang nangyayaring
karahasan sa mga bakla, bisexual at Sagot: Maam, pinagbabantaan kang sasabihin sa
transgender?
pinagbabantaan ka na sasaktan; sinisipa,
sinasampal, sinasakal o sinasaktan ang iyong mga
anak o mga alagang hayop;pinipilit kang
makipagtalik kahit labag sa iyong kalooban at iba
pa”.
iyong pamilya, mga kaibigan at mga kakilala ang
iyong oryentasyong seksuwal at pagkakakilanlang
pangkasarian; Sinasabi sa iyo na hindi tutulungan ng
pamahalaan ang mga gay, bisexual at transgender”.

 Paano mo malalaman kung ikaw ay

malamang na inaabuso ng ibang tao? Sagot: “Maam, pinagbabantaan ka ng karahasan.
sinasaktan ka na(emosyonal o pisikial) humihingi ng
tawad, nangangakong magbabago, at nagbibigay ng
suhol;Kadalasang mas dumadalas ang pananakit at
karahasan at mas tumitindi sa paglipas ng panahon”.
Magaling klas! Tunay nga na marami kayong
natutunan sa ating nakaraang aralin. Akoy
nasisiyahan sa inyo sapagkat kayo ay natuto.
Palakpakan klas!

5. Pagganyak
Magkakaroon ng isang maikling gawain,
tatawagin itong SURIIN-BILANGIN-
BIGKASIN.

“Klas, susuriin ninyo kung tungkol saan ang

larawang aking ipapakita. Gamit ang mga numero
at alpabeto na makikita sa incomplete words sa
ibaba ay kailangang mabuo sa pamamagitan ng
pagbilang upang makuha ang kaakibat nitong letra
nang sa ganun ay makuha ang tamang salita na
maaaring may kaugnayan sa ating bagong paksa.
Pagkatapos, bibigkasin ito ng buong klase.
Mayroon lamang kayong 2 minuto upang gawin
ito.

Handa na ba kayong lahat?

Lahat: Handang-handa na po maam!

PR9NS9PY15 SA Y15GY1KAR20A
Sagot ng buong klase: PRINSIPYO NG
YOGYAKARTA.
Magaling! Palakpakan ang iyong sarili klas!

B. Paglalahad ng Aralin
Ang paksang tatalakayin ay tungkol sa mga
prinsipyo ng Yogyakarta - isa sa mga tugon ng
pandaigdigang samahan sa karahasan at
diskriminasyon.

Handa na ba kayo sa ating aralin ngayong araw

klas? Sagot: Handa na po.

C. Panlinang na Gawain
1. Aktibiti

Sa gawaing ito, matutunghayan ninyo ang ilan sa

mahahalagang prinsipyo ng Yogyakarta. May 6
prinsipyong napili upang pag- usapan at
pagnilayan sa klase. Ang klase ay papangkatin sa
anim, bawat pangkat ay may isang prinsipyong
susuriin at pagninilayan. Maaring pagtuunan ng
pansin sa pagsusuring gagawin kung sumasang-
ayon kayo o hindi sa prinsipyo at ipaliwanag ang
dahilan kung bakit. Bibigyan ng sapat na oras ang
lahat ng pangkat upang ito ay isagawa, pagkatapos
ilahad sa klase ang naging resulta ng talakayan sa
pamamagitan ng malikhaing paraan gaya ng dula-
dulaan, awit, tula, news reporting at iba pa.

Narito ang mga Prinsipyo ng Yogyakarta na

matutunghayan ng bawat pangkat;

Prinsipyo 1
ANG KARAPATAN SA UNIBERSAL NA
PAGTATAMASA NG MGA KARAPATANG
PANTAO

Prinsipyo 2
ANG MGA KARAPATAN SA
PAGKAKAPANTAY-PANTAY AT KALAYAAN
SA DISKRIMINASYON

Prinsipyo 4
ANG KARAPATAN SA BUHAY

Prinsipyo 12
ANG KARAPATAN SA TRABAHO

Prinsipyo 16
ANG KARAPATAN SA EDUKASYON

Prinsipyo 25
ANG KARAPATANG LUMAHOK SA
BUHAY-PAMPUBLIKO
2. Analisis
Batay sa ginawang aktibiti, sasagutin ang mga
sumusunod na mga katanungan:

 Ano sa tingin nyo ang layunin ng mga

nagtaguyod ng Prinsipyo ng Yogyakarta?
 May pagkakaiba ba ang mga karapatang
nilalayon ng mga LGBT sa Pandaigdigang Sagot: “Halos hindi naman nalalayo ang mga
Batas ng mga Karapatang Pantao?
3. Abstraksyon
Sagot: “Layunin ng mga nagtaguyod ng Prinsipyo ng
Yogyakarta na matamasa ng mga miyembro ng LGBT
ang mga karapatang pantao na magbibigay daan
para sa pagkakamit ng pagkakapantay- pantay”.
ipinaglalabang karapatan ng mga miyembro ng
Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender (LGBT) groups.
Karamihan sa mga ito ay ang paghingi nila ng
pantay na pagkakataon sa trabaho, ang
pagkriminalisa sa diskriminasyon sa kanila, at iba
pa”.

Klas, pamilyar ba kayo sa SOGIE?

Kung gayun, ano ang ibig sabihin nito? Lahat: Opo maam!

Maari mo bang subukin Sophia?

Sagot: “Ito po ay Sexual Orientation and Gender

Tama! Identity Expression. Ito ay panukalang batas na kilala
 rin bilang ang anti-discrimination act”.
Alam niyo ba na nasa 27 eksperto sa oryentasyong
seksuwal at pagkakakilanlang pangkasarian
(sexual orientation at gender identity o SOGI) na
nagmula sa iba’t ibang bahagi ng daigdig ang
nagtipon-tipon sa Yogyakarta, Indonesia noong
ika-6 hanggang ika-9 ng Nobyembre, 2006 upang
pagtibayin ang mga prinsipyong makatutulong sa
pagkakapantay-pantay ng mga LGBT.

Ang mga prinsipyo ng Yogyakarta ay binubuo ng

29 na prinsipyong nakaayon sa Pandaigdigang
Batas ng mga Karapatang Pantao (Universal
Declaration of Human Rights o UDHR) at ilang
mga rekomendasyon upang mabawasan ang
diskriminasyon at pang-aapi sa LGBT.

“LGBT rights are human

rights.” - UN Secretary-General Ban
Ki-Moon

Sang-ayon ba kayo sa kanyang pahayag klas?

Bakit?
Sagot: “Oo, sapagkat dapat lamang na pantay-
pantay ang tingin ng isang indibidwal sa kaniyang
4. Aplikasyon kapwa dahil sa mata ng diyos, walang higit at walang
Upang malaman ko kung gaano kalalim ang kulang sa atin”.
inyong pagkaintindi sa ating paksa, may
katanungan ako para sa inyo.

 Bilang isang mag aaral at mamamayan, paano

mo isasabuhay ang mga prinsipyo ng
Yogyakarta? Sagot: “Sa pamamagitan ng pagkakaroon ng respeto
at paggalang sa sarili upang gayundin ang inyong
ipapakitang pagrespeto at paggalang sa iba. Ang
ganitong mga prinsipyo ay kailangang isaisip at
isapuso nang sa ganun ay walang taong makararanas
D. Paglalahat ng anumang karahasan at diskriminasyon sa
lipunan”.
 Ano-ano ang inyung mga natutunan sa ating
aralin?
 Ano-ano ang mga prinsipyo ng Yogyakarta? (Sasagot ang mga mag-aaral)

 Sa iyong palagay, mahalaga bang magkaroon (Sasagot ang buong klase)

ng seryosong aplikasyon ang mga bansa ng
mga Prinsipyo ng Yogyakarta? Ipaliwanag. Sagot: “Opo, sapagkat, sa pamamagitan nito mas
lalong nakakasiguro ang mga mamamayan sa ibat-
ibang panig ng bansa lalo na ang mga miyembro ng
Sa patuloy na hayagang pakikilahok ng mga LGBT na mapangangalagaan at mapoproteksyonan
LGBT sa lipunan, patuloy ring lumalakas ang ang kanilang mga karapatan.
kanilang boses upang tugunan ang kanilang mga
hinaing tungkol sa di-pantay na pagtingin at
karapatan. Nararapat lamang na magkaroon ng
ganitong mga prinsipyo upang ang lahat ng tao ay
malayang makapamumuhay ng matiwasay nang
hindi nakararanas ng anumang diskriminasyon at
karahasan.

Naiintindihan klas?

May mga katanungan pa ba kayo?

IV. Pagtataya

Panuto: Suriin ang mga sumusunod na mga pahayag na

may kaugnayan sa mga prinsipyo ng Yogyakarta at
isulat ang akmang numero ng prinsipyo at tema sa
sagutang papel.
_____1. Lahat ng tao ay isinilang na malaya at
pantay sa dignidad at mga karapatan. Bawat isa,
anuman ang oryentasyong seksuwal at
pagkakakilanlang pangkasarian ay nararapat na
ganap na magtamasa ng lahat ng karapatang
pantao.
_____2. Karapatan ng isang tao na panatilihin ang
kanilang buhay at hindi mapapatay sa ilalim ng
batas.
_____3. Bawat isa ay may karapatang magtamasa
ng lahat ng karapatang pantao nang walang
diskriminasiyong nag-uugat sa oryentasyong
seksuwal o pagkakakilanlang pangkasarian.

_____4. Ang lahat ay may karapatan sa edukasyon

nang walang diskriminasiyong nag-uugat at sanhi
ng oryentasyong seksuwal at pagkakakilanlang
pangkasarian. Ito ay naglalayon sa paghubog sa
ating pisikal na anyo at maging ang ating isipan.

_____5. Ang lahat ay may karapatan sa disente at

produktibong trabaho, sa makatarungan at
paborableng mga kondisyon sa paggawa, at sa
proteksyon laban sa disempleyo at
diskriminasiyon.

_____6. Bawat mamamayan ay may karapatang

sumali sa karapatang pampubliko, kabilang ang
karapatang mahalal.

7-10. Bakit mahalaga ang naging tugon ng

pandaigdigang samahan laban sa karahasan at
diskriminasyon tulad nitong mga prinsipyo ng
Yoyakarta?

Tapos na ba? Pakipasa na ang inyong papel.

V. Takdang Aralin
Panuto: Magsaliksik at basahin ang tungkol sa Convention on the Elimination of All Forms of
Discrimination Against Women (CEDAW). Maghanda para sa susunod na aralin bukas.

Maliwanag ba klas?
Kung wala ng katanugan, ako ay mapapaalam na. Maraming salamat sa inyong pakikinig at
partisipasyon! “Magaral ng mabuti klas upang ang buhay ay bumuti”.